ΤΟ ΜΑΝΙΤΑΡΙ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ, 2 Ιανουαρίου
"Ν": Η μελέτη αυτή περιλαμβάνεται στο βιβλίο του φυσικού & θεολόγου Παναγιώτη Μπούρδαλα (διαχειριστή του "Μανιταριού") Στα ίχνη του συλλογικού ανθρώπου - 55 σημαδούρες κοινωνικής και υπαρκτικής θε-ανθρωπολογίας, Αρμός 2019 (το συνιστούμε).
“…Οἱ μόνοι ἀληθεῖς οἰωνοὶ εἶναι τὰ πράγματα. Πλήν, ἂν ὑπάρχωσιν ἄλλοι συμβολικοί, ἐναέριοι ἢ ἐπίγειοι οἰωνοί, ἔρχονται ἐπικουρικῶς μόνον, διὰ ν’ ἀνοίξουν τὰ ὄμματα τῶν τυφλῶν, ὅσοι δὲν βλέπουν τὰ πράγματα….”, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, εφημερίδα Ακρόπολις την 01 Ιανουαρίου 1896. [1]
******
Αφορμή μου έδωσε για τη σημερινή ανάρτηση ένα προχθεσινοβραδινό [2014] ντοκιμαντέρ στον τηλεοπτικό Σκάι με θέμα μια περίληψη για την πρώιμη ζωή του κοσμολόγου, φυσικού και μαθηματικού Στήβεν Φρ. Χώκινγκ (Steven W. Hawkins). [2]
Βεβαίως
δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σήμερα/χθές ["Ν": δηλ. 1 Ιανουαρίου] είναι/ήταν πολιτική Πρωτοχρονιά
και εκκλησιαστικά εορτάζεται η «δεσποτική» εορτή της Περιτομής και
ονοματοδοσίας του Ιησού XC ["Ν": δεσποτικές χαρακτηρίζονται οι εορτές του Ιησού Χριστού, από το βυζαντινό "δεσπότης" = βασιλιάς]. Επομένως το ντοκιμαντέρ έχει σχέση με την
«τομή» των ημερολογιακών ετών, δηλαδή με μια πολιτική τομή του χρόνου.
Εδώ θα παρουσιάσουμε, όχι και τόσο συνοπτικά, κάποια εισαγωγικά στοιχεία
για το χρόνο, τα πολιτικά ημερολόγια και κάποιες από τις συμβολικές
χρήσεις στον (ορθόδοξο) χριστιανικό εκκλησιαστικό – εορτολογικό χρόνο.
******
Ο χρόνος δεν θεωρείται πλέον στην φυσική
επιστήμη ως ένα τελείως ανεξάρτητο μέγεθος-ποσότητα, αλλά συναρτάται με
τις κινήσεις των μορφών της ύλης (υλοενέργειας) και τη δημιουργία του
χώρου (χωροχρόνου). Το αν ο χρόνος έρχεται από το προϊστορικό άπειρο, αν
έχει όρια, τομές ή δεν υπάρχει επ’ άπειρο αποτελεί ένα από τα πιο
συναρπαστικά ζητήματα. Αυτά ξεπερνούν τα «σύνορα» της φυσικής, της
κοσμολογίας και αλληλοπεριχωρούνται στα «χωράφια» της φιλοσοφίας, όσο
και της επιστημονικής-καταφατικής αλλά και της αποκαλυπτικής-αποφατικής
θεολογίας.
Ο Steven W. Hawkins, ως κοσμολόγος, [3] έχει
γράψει ένα ενδιαφέρον βιβλίο για το χρόνο με τίτλο «Χρονικό του
χρόνου», όπου επεξηγεί πολλά κοσμολογικά ζητήματα γύρω από το χρόνο (και
χωροχρόνο) με επίκεντρο «το Big Bang, οι μαύρες τρύπες [4] και οι κώνοι φωτός, με τρόπο που μπορούσε να τα καταλάβει και ένας αναγνώστης χωρίς ειδικές γνώσεις..». Σας προτρέπω να δείτε σε βίντεο το «Χρονικό του χρόνου» του Στήβεν Χώκινγκ σε 2,5 λεπτά [5]:
Στον ιστορικό χρόνο η φιλοσοφία του χρόνου αποκρυσταλώθηκε με μια σειρά «τομές», δηλαδή «διαιρέσεις» κυρίως σεληνοηλιακής λογικής.
Μέχρι την εποχή του Αλβέρτου Αϊνστάιν ο χρόνος θεωρείτο ως ανεξάρτητος
και σταθερός «στο διάβα του», ενώ οι μετρήσεις των κινήσεων της Σελήνης
και το Ήλιου ομοίως, εκτός εάν σε άλλη ιστορική φάση γινόταν
λεπτομερέστερη μέτρηση.
«…Όμως εξ αρχής, – και αυτό ισχύει για όλους τους λαούς -, πολύτιμα σύμβολα για τη μέτρηση του χρόνου απετέλεσαν ο ήλιος και η Σελήνη
με τις διαδοχικές φάσεις τους. Από την αρχαιότητα η Σελήνη υπήρξε το
μέτρο διάρκειας του μήνα και στην αρχαϊκή ονομασία της, Μήνη, οφείλει το
χρονικό αυτό διάστημα την ονομασία του. Για την αστρονομία, Μήνη είναι η
Σελήνη κατά τις πρώτες ή τελευταίες ημέρες των φάσεων της, όταν
φαίνεται σαν μηνίσκος…». Δείτε περισσότερα στο άρθρο του Δημήτρη Σταθακόπουλου «Οι Περιπέτειες του Δυτικού Ημερολογίου».
– Έτσι το ημερονύκτιο (ημέρα)
είναι ο χρόνος μιας πλήρους περιστροφής του Ήλιου γύρω από τον άξονά του
και διαιρέθηκε σε δυο δωδεκάδες (ώρες) σύμβολο της μέρας και της
νύκτας. Οι 2χ12=24 ώρες θεωρούνται ίσες μεταξύ τους όπου ο αριθμός
12=3χ4 πήρε συμβολικό νόημα σε όλες τις φιλοσοφικές και θεολογικές
προσεγγίσεις στην περιοχή της Εγγύς Ανατολής από τους πρώιμους
ιστορικούς χρόνους. Μια πλάγια προσέγγιση στο άρθρο του Παναγιώτη Α.
Μπούρδαλα «Ο ιερός αριθμός «12» – Σύναξη των δώδεκα Αποστόλων».
– Η εβδομάδα αποτελεί κατά
προσέγγιση το ¼ του «κύκλου της Σελήνης» γύρω από τη Γη και ο αριθμός
7=3+4 παίρνει μια ιερή σημασία. Ο μέσος όρος των δυο «διαφορετικών»
μηνών (Ανωμαλικού και Συνοδικού Μήνα) είναι περίπου 28 ημέρες (28=4χ7).
– Ο μήνας είναι μια πιο περίπλοκη
υπόθεση. Ούτως ή άλλως ο μήνας έχει σχέση με μια περιστροφή της Σελήνης
γύρω από τη Γή. Επειδή όμως στο χρονικό αυτό διάστημα η Γη (μαζί με την
Σελήνη) περιστρέφονται και γύρω από τον Ήλιο, υπάρχουν δυο τουλάχιστον
μετρήσιμοι χρόνοι «περιστροφής» – «μήνες».
Ένας που διαρκεί 27.554549 μέρες και
είναι ο χρόνος που θέλει η Σελήνη να πάει από το Απόγειο στο Περίγειο
και ξανά πίσω είναι λίγο μακρύτερος από την περίοδο τροχιάς (Αστρικός
Μήνας). Αυτή η χρονική περίοδος καλείται Ανωμαλικός Μήνας. [6]
Ο άλλος, που διαρκεί 29,530589 μέρες (κατά μέσο όρο), είναι ο χρόνος
που απαιτείται για την κίνηση αυτή της Σελήνης από τη μία Νέα Σελήνη
στην άλλη και καλείται Συνοδικός Μήνας.
Εάν πολλαπλασιάσουμε τις μέρες ενός
συνοδικού μήνα (29,530589) με τους 12 σενηλιακούς κύκλους (σεληνιακοί
συνοδικοί μήνες) έχουμε σύνολο για το αποκαλούμενο σεληνιακό έτος 354.37 ημέρες. «…Το κύριο χαρακτηριστικό σε ένα αμιγώς σεληνιακό έτος,
είναι ότι το ημερολόγιο δεν συνδέεται με τις εποχές αλλά μετακινείται
κάθε έτος 11 με 12 ημέρες, για να επανέρθει στην θέση που είχε σε σχέση
με το ηλιακό έτος κάθε 33 ή 34 Ισλαμικά έτη…». Αυτές οι 11 με 12 μέρες δημιουργούσαν ένα ελλειπτικό μήνα. Αυτό ημερολόγιο ονομάστηκε σεληνιακό [7] και επικράτησε μέχρι τον 1ο αι. π.χ.
– Πρωτοχρονιά: Το 45 π.Χ διαμορφώθηκε από τον Σωσιγένη, τον Αλεξανδρινό αστρονόμο, [8] για λογαριασμό του Ιουλίου Καίσαρα, το λεγόμενο Ιουλιανό [9] ημερολόγιο, το οποίο μετατράπηκε από σεληνιακό σε ηλιακό. Έτσι οι 12 σεληνιακοί μήνες που έδιναν 354.37 ημέρες, έγιναν ηλιακοί (είναι οι σημερινοί) και έδωσαν (από) τότε 365,25 ημέρες. Ταυτόχρονα μετακινήθηκε η Πρωτοχρονιά στις 23 Σεπτέμβρη από την 1η Μάρτη, όπου ο 12ος μήνας ήταν Φεβρουάριος και ως τελευταίος έπαθε «της αλεπούς τον θάνατο» [10] και [11].
– Ινδικτιώνας: Πρόκειται για δεκαπενταετή περίοδο των Ρωμαίων αυτοκρατόρων για την είσπραξη των φόρων. «…Στην
περιοχή της Ανατολής τα περισσότερα ημερολόγια είχαν ως πρωτοχρονιά την
24η Σεπτεμβρίου, ημέρα της φθινοπωρινής ισημερίας. Επειδή όμως η 23 η
ήταν η γενέθλια ημέρα του αυτοκράτορα της Ρώμης Οκταβιανού, η πρωτοχρονιά μετατέθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου, η οποία και καθορίστηκε ως αρχή της Ινδίκτου, δηλαδή της περιόδου του ρωμαϊκού διατάγματος για τον φόρο που ίσχυε για 15 έτη. Έτσι Ίνδικτος κατάντησε να σημαίνει αργότερα το έτος και αρχή της Ινδίκτου την Πρωτοχρονιά.
Αυτή την Πρωτοχρονιά βρήκε η Εκκλησία
και της έδωσε χριστιανικό περιεχόμενο, αφού τοποθέτησε σ’ αυτήν την
εορτή της συλλήψεως του Προδρόμου, που αποτελεί και το πρώτο γεγονός της
Ευαγγελικής Ιστορίας…» [11]
Η όγδοη ημέρα, ως η βασική χρονική περίοδος του Σταυρο-Αναστάσιμου χριστιανικού (ορθόδοξου) εορτολογικού κύκλου
Οι λαοί προσέλαβαν την εβδομάδα ως μια
επαναλαμβανόμενη «τομή» του χρόνου. Στην περιοχή της Εγγύς Ανατολής οι
Εβραίοι, απόγονοι του Αβραάμ, προσάρτησαν πολλές απ’ αυτές τις
προφορικές παραδόσεις στα ιερά τους βιβλία. Στη Γένεση ο εβδομαδιαίος αυτός κύκλος έχει τεράστια συμβολική ισχύ,
αφού η δημιουργία του κόσμου συμβολίζεται σε έξι «ημέρες» –
προϊστορικούς κύκλους και η εξέλιξή του με την «κατάπαυση» του
Δημιουργού Θεού την έβδομη ημέρα – (Σάββατο – Σαββατισμός) στον ιστορικό κύκλο με τον άνθρωπο στο επίκεντρο.
Η αίσθηση εδώ του χρόνου φαίνεται να έχει κάποιου είδους αρχή κατά την «πρώτη ημέρα», βλέποντάς την όμως όχι ιστορικά, αλλά με μια αντίστροφη του ιστορικού χρόνου «ματιά», ως Δημιουργία.
Ο Στήβεν Φρ. Χώκινγκ, όπως
φαίνεται στην εξέλιξη της σκέψης του, έδωσε τεράστια σημασία στην
«στιγμή» αυτή του χρόνου, όχι τόσο με την έννοια της αρχής, αλλά με αυτή
του «πόλου». Έτσι η σκέψη του έρχεται πολύ κοντά στην
ορθόδοξη χριστιανική κατανόηση του μυστηρίου του Σύμπαντος, παρά στην
εβραϊκή και προτεσταντική, που έχει μια ευθύγραμμη αντίληψη στην πορεία
εξέλιξης, τη «μεσσιανική».
Η χριστιανική θεολογία, γονιμοποίησε εκφραστικά
αυτή την ευθύγραμμη αντίληψη του χρόνου με τον κυκλικό χρόνο της
ελληνικής σκέψης και ταυτόχρονα έκανε υπέρβαση με την θεολογία της
χριστιανικής εσχατολογίας, όπου όμως τα άκτιστα «έσχατα» εισέρχονται συχνά στον «κόσμο», στην ιστορία και στον «άνθρωπο» και τέμνουν συνεχώς το χρόνο.
Ο Δημιουργός Θεός επομένως εισέρχεται «όποτε Βούλεται»
και «τέμνει» το χρόνο, ευλογώντας και αγιάζοντάς τον, δηλαδή
πλουτίζοντάς τον με όλες τις άκτιστες ενέργειές του. Μια τέτοια τομή
μπορεί να θεωρηθεί η κοσμολογικού τύπου «πρώτη ημέρα». Αυτή μπορεί να ειπωθεί με την σύγχρονη ορολογία του Big Bang,
δηλαδή της Μεγάλης Έκρηξης, η οποία εικονικά αποτελεί τον αντίστροφο
χρονικά δρόμο της «κατάρρευσης» ενός άστρου σε μαύρη τρύπα, αλλά σε
συμπαντικό επίπεδο.
Μια ανθρωπολογικού τύπου «είσοδος» – «τομή» μπορεί να αποτελεί το άκτιστο εμφύσημα στον πρώτο άνθρωπο, αλλά και μια «έξοδος» – «τομή»
του εμφυσήματος με την «πτώση». Τέτοιες είσοδοι και έξοδοι για την
ορθόδοξη θεολογία γίνονται συνεχώς και αδιαλείπτως. Πρόκειται για τους
ποικίλους αγιασμούς και ευλογίες που παρέχονται από το «Άγιο Πνεύμα», εν
μέρει σε όλους τους ανθρώπους (πιστούς και μη) και δυνάμει πλήρως σε
όλους τους πιστούς.
Μια ιστορικού τύπου «είσοδος» – «τομή» αποτελεί η ενσάρκωση του Θεού Λόγου με βασικούς κόμβους τον «Ευαγγελισμό» της Μαριάμ και την «Γέννησή» του στο σπήλαιο της Βηθλεέμ, όπως και η «είσοδος» – «τομή» με την κάθοδο στον «Άδη» μετά
το «Τετέλεσται» στο Σταυρό, αλλά και το «πέρασμα» – «τομή» με την
Ανάσταση, πριν την όραση του «κενού μνημείου» από τις γυναίκες
μυροφόρους. Ιστορική «έξοδος» – «τομή» αποτελεί η «Ανάληψη»., κλπ.
Η χριστιανική Εκκλησία θέλησε να εκφράσει
αυτά τα μυστηριώδη γεγονότα υπερβαίνοντας τον εβδομαδιαίο κύκλο. Και το
έκανε πολύ απλά. Πρόσθεσε στο «7» του κόσμου και της ιστορίας το «1» του Λόγου και έτσι η εβδομάδα έγινε ογδοάδα στον εορτολογικό χρόνο.
Η πρώτη μέρα της εβδομάδας, που κοσμολογικά εκφράζει την «Μεγάλη
Έκρηξη», ταυτίζεται με την όγδοη μέρα, που εκφράζει εσχατολογικά την
Ανάσταση του Ιησού ως ανθρώπου στη Νέα Ιστορία. Έτσι η ημέρα αυτή
παίρνει το νέο της όνομα και ονομάζεται ημέρα του Κυρίου, Κυριακή, και αποτελεί το σύμβολο της μετα-ιστορικής «όγδοης ημέρας». Και ημέρα του «Πάσχα»-«Περάσματος» αποτελεί την αφετηρία του αναστάσιμου εορτολογικού και λειτουργικού κύκλου σε πάρα πολλά επίπεδα, με το γενικό τίτλο «κινητές» εορτές.
Ο κόσμος κι η ιστορία δημιουργούνται εξελικτικά σε «έξι ημέρες» και στο τέλος της ιστορίας ως «έβδομης ημέρας» (Σαββατισμός) «καταπαύει» ο Θεός από τα κοσμολογικά, ιστορικά και ανθρώπινα έργα Του. Εκεί αχνοφέγγει η «όγδοη ημέρα», της ατέρμονης νέας Ζωής, όπου «χρόνος ουκ έσται έτι», όπως εκφράζεται εικονικά στο 21ο κεφάλαιο της Αποκάλυψης του Ιωάννη.
Είναι καταπληκτικό ότι στην Εβραϊκή παράδοση έχει υπεισέλθει η «όγδοη ημέρα», κατά την επώδυνη βεβαίως περιτομή των αρσενικών παιδιών, δηλαδή «…αφαίρεση της πόσθης ή ακροποσθίας του ανδρικού μορίου, της πτυχής δηλαδή του δέρματος που καλύπτει τη βάλανο (κεφαλή του πέους)…» [12], που αποτελεί και την ημέρα της ονοματοδοσίας τους. Το βρέφος της Μαριάμ, στο οποίο ο Άγγελος έδωσε το όνομα «Εμμανου-ήλ», δηλαδή «ο Θεός –θα- σώσει», κατά την Περιτομή του ονομάστηκε «Ιησούς», δηλαδή «ο Θεός σώζει»!!!
Η περιτομή των αρσενικών παιδιών, κατά την θεολογία όπως εκφράζεται και μέσα από τους λειτουργικούς ύμνους, εκφράζει τον Χειμώνα κάθε αποτυχίας-αμαρτίας του ανθρώπου και της ανθρωπότητας, [13]
δηλαδή την περίοδο που έχει εκλείψει ο Ήλιος της Δικαιοσύνης (σε
αντίθεση με κάθε ειδωλο-λατρικό θεό «Ήλιο», όπως ο Ρα, ο Μίθρας κλ).
Αυτή η περίοδος τοποθετείται μετά την «έξοδο» – «τομή» του Πνεύματος
κατά την «πτώση» η οποία, με την αντίστροφη σκέψη των εβραίων,
εκφράζεται ως «έξοδος» των πρώτων ανθρώπων από τον Παράδεισο.
Έτσι στο ιστορικό επίπεδο λειτουργούν μόνο οι «δερμάτινοι χιτώνες»,
δηλαδή η δύναμη, ο ανταγωνισμός, η οικονομία, η πολιτική, η φιλοσοφία, ο
νομικισμός, η ανθρώπινη θεολογία. Ο Ιησούς περιτέμνεται, δηλαδή
καταδέχεται (εθελούσια ως Θεός) μια συμβολική αλλά και σχετικά επώδυνη
νομική πράξη, όπως αποδέχτηκε τη βιωτή, αλλά και το Σταυρό και το θάνατο
για να τα υπερβεί με τον άλλο τρόπο ζωής και κυρίως με την Ανάσταση και
την Ανάληψη, αφού όντως σαρκώθηκε και δεν αποτελεί απλά ένα… σύμβολο, όπως πολλοί εντός και εκτός Εκκλησίας έχουν ισχυριστεί.
Παράλληλα με την Περιτομή αυτή δηλώνεται μια διπλή σημαντική συμβολική και οντολογική πράξη. Η περιτομή στο κέλυφος του πέους εκφράζει την περιτομή του ίδιου του Νόμου, άρα την Περιτομή όλων των «δερματίνων χιτώνων»,
κατά τη λογική του Μεγάλου Κανόνα (του Αγίου Ανδρέα Κρήτης). Όχι η
απόρριψή τους, αλλά η … τομή τους σε όλες τους πλευρές, γύρω – γύρω:
«περι-τομή». Γιατί άραγε; Γιατί όπως η περιτομή του κελύφους του πέους
ανοίγει το δρόμο για ευκολία γονιμοποίησης και τον ερχομό νέας ζωής
(τέκνα), έτσι και η περι-τομή του Ιησού ανοίγει το δρόμο για το
«πέρασμα» πάλι στις άκτιστες ενέργειες, ή μάλλον την ευκολία να
εισέλθουν: «Χριστού περιτμηθέντος, ετμήθη Νόμος. Και του Νόμου τμηθέντος, εισήχθη η Χάρις» [14].
Ο εορτολογικός κύκλος των «ακίνητων»
χριστιανικών εορτών έβαλε ως αφετηρία τα «Χριστού-γεννα», τα οποία
τοποθέτησε ακριβώς μετά την μεγαλύτερη νύκτα του ηλιακού έτους. Όταν ο
(αποσχισμένος) πάπας Γρηγόριος ο ΙΓ΄ το 1582 [10] πρότεινε την διόρθωση του Ιουλιανού ημερολογίου, δεν πρότεινε ταυτόχρονα να πειραχθεί η Πρωτοχρονιά της 1ης Ιανουαρίου, αλλά η 5η Φεβρουαρίου να γίνει 16η.
Έτσι η εορτή της Περιτομής του Ιησού (8 ημέρες μετά τα Γενέθλιά Του) θα
συνέχιζε να συμπίπτει στην ίδια μέρα με την Πρωτοχρονιά της 1ης Ιανουαρίου.
Γι’ αυτό και στον ιδεολογικό χώρο των νεο-εθνικών μπαίνουν πολλά ερωτήματα, άλλα ορθά και άλλα όχι, οι απαντήσεις των οποίων ξεφεύγουν από αυτή την ανάρτηση.
Μια είναι όμως η κύρια προσέγγιση.
Δεν κατανοούν το βάθος της χριστιανικής θεολογίας όσον αφορά το νόημα
της θεολογίας της «Περιτομής», παρότι «πονούν» γιατί η Χριστιανική
Εκκλησία νίκησε και με την μεταφορά της Γέννησης του Θεανθρώπου στις 25
Δεκεμβρίου, ημέρας γενεθλίων του Μίθρα, οπότε συνέπεσε ΚΑΙ η μέρα
εορτής της Περιτομής του «Εμμανου-ήλ» με την Πρωτοχρονιά. Αυτή και κατ’
αυτούς είχε ήδη καθιερωθεί από το 153 π.χ.!!! [15].
Αλλά γι’ αυτό η ευθύνη δεν βαραίνει μόνο
αυτούς. Βαραίνει και εμάς, που αναφερόμαστε στη χριστιανική πίστη και
ζωή. Γιατί ο κομφορμισμός μας, δηλαδή ο εγκλωβισμός στην «φυλακή του Νόμου» και στη θαλπωρή «των δερμάτινων χιτώνων» μας εμποδίζει συχνά να δεχτούμε τις άκτιστες ενέργειες της Ανατολής Ανατολών, του Ήλιου της Δικαιοσύνης… Ας αποδράσουμε λοιπόν!!!
Παρακαλώ, αν θέλετε, δείτε επίσης:
Ναι! Υπάρχει Άη Βασίλης!!! (εικ.)
Καλώς να 'ρθεις, άγιε Βασίλη! Καλή & ευλογημένη νέα χρονιά!
Τα Χριστούγεννα του Ήλιου και το Πάσχα της άνοιξης... ("Να πιστέψω, αλλά σε ποιον; Στο Χριστό ή στο Santa Claus, στα ξωτικά, τις νεράιδες και τα UFO;")
Τα Χριστούγεννα του Ήλιου και το Πάσχα της άνοιξης... ("Να πιστέψω, αλλά σε ποιον; Στο Χριστό ή στο Santa Claus, στα ξωτικά, τις νεράιδες και τα UFO;")
Παραπομπές
[1] Το είδα: Τετάρτη, 1 Ιανουαρίου 2014, http://sophia-siglitiki.blogspot.gr.
[2] Για τη ζωή του Στήβεν Χώκινγκ εδώ: ΠΗΓΗ: el.wikipedia.org)
[3] Για μια περίληψη της κοσμολογίας του συνοπτικά εδώ:
«…Κοσμολογικός πληθωρισμός — μια
θεωρία που προτείνει ότι μετά το Big Bang το σύμπαν επεκτάθηκε αρχικά
απίστευτα γρήγορα πριν εγκατασταθεί σε μια πιο αργή ανάπτυξη — προτάθηκε
από τον Alan Guth και επίσης αναπτύχθηκε από τον Andrei Linde. [133]
Μετά από μια διάσκεψη στη Μόσχα τον Οκτώβριο του 1981, ο hawking και ο
Gary Gibbons οργάνωσαν ένα τριών εβδομάδων εργαστήριο Nuffield το
καλοκαίρι του 1982 στον πολύ πρόωρο κόσμο στο πανεπιστήμιο του
Κέιμπριτζ, το οποίο εστίασε κυρίως στη θεωρία πληθωρισμού. [134] [135]
[136]
Ο hawking άρχισε επίσης μια νέα
γραμμή έρευνας στην κβαντική θεωρία στην προέλευση του κόσμου. Το 1981
σε μια διάσκεψη του Βατικανού παρουσίασε την εργασία που προτείνει ότι
μπορεί να μην υπάρχει κανένα όριο —ή αρχή ή τέλος —στον σύμπαν. [137]
[138] Αυτός μεταγενέστερα ανέπτυξε την έρευνα σε συνεργασία με τον Jim
Hartle, και το 1983 δημοσίευσαν ένα μοντέλο, γνωστό ως Hawking–Hartle
κατάσταση. Αυτό πρότεινε ότι πριν από την Εποχή Planck, το σύμπαν δεν
είχε κανένα όριο στο χωροχρόνο πριν από το Big Bang, ο χρόνος δεν υπήρξε
και η έννοια της αρχής του κόσμου είναι χωρίς νόημα. [139] Η αρχική ιδιομορφία των κλασσικών μοντέλων του Big Bang αντικαταστάθηκε με μια περιοχή συγγενή στο βόρειο πόλο. Κάποιος
δεν μπορεί να ταξιδέψει βόρεια του βόρειου πόλου, αλλά δεν υπάρχει
κανένα όριο εκεί —είναι απλά το σημείο που όλες οι γραμμές που τρέχουν
βόρεια συναντιούνται και τελειώνουν. [140] [141] Αρχικά η πρόταση κανένας-ορίου πρόβλεψε ένα κλειστό σύμπαν που είχε επιπτώσεις για την ύπαρξη του Θεού.
Όπως ο hawking εξήγησε «Αν το σύμπαν
δεν έχει κανένα όριο αλλά είναι ανεξάρτητο… ο Θεός δεν θα είχε καμία
ελευθερία να επιλέξει πώς ο κόσμος ξεκίνησε.»[142] Αλλά o hawking δεν απέκλεισε την ύπαρξη ενός δημιουργού,
ρωτώντας στο «A Brief History Of Time» είναι η ενοποιημένη θεωρία τόσο
επιτακτική που επιφέρει μόνη της την ύπαρξή της; «[143] Στο πρόωρο έργο του ο Hawking μίλησε για το Θεό με μία μεταφορική έννοια…». ΠΗΓΗ: http://el.wikipedia.org
[4] Για τις Μαύρες τρύπες συνοπτικά εδώ:
«…Μία «μαύρη τρύπα» είναι το σημείο εκείνο του διαστήματος,
όπου κάποτε υπήρχε ο πυρήνας ενός γιγάντιου άστρου, ένας πυρήνας που
περιείχε περισσότερα υλικά από δυόμισι ηλιακές μάζες και ο οποίος στην
τελική φάση της εξέλιξης του άστρου έχασε την πάλη του ενάντια στη
βαρύτητα, με αποτέλεσμα τα υλικά του να καταρρεύσουν και να συμπιεστούν περισσότερο ακόμα και από τα υλικά ενός αστέρα νετρονίων…». ΠΗΓΗ: http://el.wikipedia.org.
[5] Για το εν λόγω βίντεο:
«Παρακολουθώντας αυτό το βίντεο, ίσως
μπορέσετε να καταλάβετε γιατί ο θρυλικός Στήβεν Χώκινγκ, θεωρητικός
φυσικός και κοσμολόγος, θεωρείται ένα από τα πιο λαμπρά μυαλά της εποχής
μας.
Πιο συγκεκριμένα, ο ίδιος έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό με το «Χρονικό του χρόνου» (αγγλικός τίτλος “A brief history of time”),
το βιβλίο-εκδοτικό φαινόμενο που πούλησε περισσότερα από δέκα
εκατομμύρια αντίτυπα. Σ’ αυτό, ο Χώκινγκ εξήγησε μια σειρά από
κοσμολογικά θέματα και φαινόμενα, όπως το Big Bang, οι μαύρες τρύπες και οι κώνοι φωτός, με τρόπο που μπορούσε να τα καταλάβει και ένας αναγνώστης χωρίς ειδικές γνώσεις.
Από την άλλη, γι’ αυτούς που δεν έχουν
χρόνο να διαβάσουν το «Χρονικό του χρόνου», το animation του Alok Jha
υπόσχεται να εξηγήσει το πάντα, αφού κυκλοφόρησε, μάλιστα, στο πλαίσιο
της σειράς Made Simple του Guardian, η οποία εξηγεί με απλό τρόπο
επιστημονικές θεωρίες και ιδέες».
Ανάρτηση: TheGuardian. Δημοσιεύθηκε στις 23 Σεπ 2013
Stephen Hawking’s big ideas… made simple – animation Subscribe to the Guardian HERE: http://bitly.com/UvkFpD
No time to read Stephen Hawking’s A Brief
History of Time? In just two and a half minutes, Alok Jha explains why
black holes are doomed to shrink into nothingness then explode with the
energy of a million nuclear bombs, and rewinds to the big bang and the
origin of the universe?
WATCH MORE – Stephen Hawking on black holes: www.youtube.com. ΠΗΓΗ: http://www.neolaia.gr.
[6] Δείτε περισσότερα εδώ: http://www.astro.gr/galaxy/orbits/le.htm
[7] Σεληνιακό ημερολόγιο: «..Το
σεληνιακό ημερολόγιο είναι ένα ημερολόγιο που βασίζεται στους κύκλους
των φάσεων της σελήνης. Σε ένα ηλιακό έτος υπάρχουν περίπου 12 συνοδικοί
μήνες. Η περίοδος αυτή (354,37 ημέρες) αναφέρεται μερικές φορές ως
σεληνιακό έτος. Το σεληνιακό έτος διαφέρει από το ηλιακό (τροπικό) έτος
κατά 11 έως 12 ημέρες. Έτσι, έρχεται πίσω στην θέση που είχε σε σχέση με
το ηλιακό έτος και τις εποχές περίπου κάθε 33 χρόνια…» ΠΗΓΗ: Τρίτη, 28 Φεβρουαρίου 2012, http://e-kyklos.blogspot.gr/2012/02/blog-post_4350.html
«…Το σεληνιακό ημερολόγιο είναι είδος ημερολογίου που βασίζεται στους κύκλους των φάσεων της σελήνης. Το πιο διαδεδομένο ημερολόγιο αυτού του τύπου είναι το Ισλαμικό, όπου το έτος του αποτελείται πάντα από 12 σεληνιακούς μήνες. Το κύριο χαρακτηριστικό σε ένα αμιγώς σεληνιακό έτος,
είναι ότι το ημερολόγιο δεν συνδέεται με τις εποχές αλλά μετακινείται
κάθε έτος 11 με 12 ημέρες, για να επανέρθει στην θέση που είχε σε σχέση
με το ηλιακό έτος κάθε 33 ή 34 Ισλαμικά έτη. Η χρήση του περιορίζεται σε κυρίως θρησκευτικούς σκοπούς, ενώ στην Σαουδική Αραβία έχει και εμπορική χρήση.
Διάρκεια του σεληνιακού μήνα:
Τα σεληνιακά ημερολόγια διαφέρουν ως προς το ποια ημέρα είναι η πρώτη του μήνα. Στο Κινέζικο, η πρώτη ημέρα του μήνα είναι όταν η νέα σελήνη ανατέλλει σε μια συγκεκριμένη χρονική ζώνη. Πολλά άλλα σεληνιακά ημερολόγια βασίζονται στην πρώτη θέαση της ημισελήνου.
Η διάρκεια του μηνιαίου κύκλου είναι
δύσκολη να προβλεφθεί και ποικίλλει από την μέση τιμή ημερών του μήνα.
Επειδή οι παρατηρήσεις υπόκεινται σε αβεβαιότητα λόγω των καιρικών
συνθηκών καθώς και οι αστρονομικοί υπολογισμοί είναι εξαιρετικά
σύνθετοι, έχουν καταβληθεί προσπάθειες για την δημιουργία
προκαθορισμένων υπολογιστικών κανόνων.
Η μέση διάρκεια του συνοδικού μήνα
είναι 29.530589 ημέρες. Αυτό σημαίνει πως η διάρκεια ενός μηνός
εναλλάσσεται μεταξύ 29 και 30 ημερών (ο μήνας ορίζεται αντίστοιχα ως ημιτελής και πλήρης).
Η διανομή των ημιτελών και πλήρων μηνών μπορεί να διακριθεί
χρησιμοποιώντας αριθμητικά κλάσματα, και εξετάζοντας τις κατά προσέγγιση
διαδοχικές τιμές τους για την διάρκεια του μηνός σε μονάδες που μετρούν
κλάσματα της ημέρας. Στην παρακάτω λίστα, μετά τον αριθμό των ημερών
που παρατίθενται στον αριθμητή, ο ακέραιος αριθμός μηνών παρατίθεται
στον παρανομαστή:
29 / 1 (σφάλμα: 1 ημέρα
μετά από περίπου 2 μήνες) 30 / 1 (σφάλμα: 1 ημέρα μετά από περίπου 2
μήνες) 59 / 2 (σφάλμα: 1 ημέρα μετά από περίπου 33 μήνες) 443 / 15
(σφάλμα: 1 ημέρα μετά από περίπου 30 έτη) 502 / 17 (σφάλμα: 1 ημέρα μετά
από περίπου 70 έτη) 1447 / 49 (σφάλμα: 1 ημέρα μετά από περίπου 3
χιλιετίες) 25101 / 850 (σφάλμα: εξαρτάται από την αλλαγή της τιμής του
συνοδικού μήνα}. Τα κλάσματα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την
κατασκευή σεληνιακών ημερολογίων, ή σε συνδυασμό με ένα ηλιακό ημερολόγιο να παράγουν ένα ηλιοσεληνιακό ημερολόγιο.
Ηλιοσεληνιακά ημερολόγια:
Η πλειονότητα των σεληνιακών
ημερολογίων είναι στην πραγματικότητα ηλιοσεληνιακά, όπου οι μήνες
υπολογίζονται σύμφωνα με τις φάσεις της σελήνης και προστίθενται
ενδιάμεσοι μήνες για να συγχρονίσουν το ημερολόγιο με το ηλιακό έτος.
Επειδή υπάρχουν 12 σεληνιακοί κύκλοι (συνοδικοί μήνες) σε ένα ηλιακό έτος, αυτή η περίοδος (354.37 ημέρες) αποκαλείται και σεληνιακό έτος, σε αντιστοίχιση με τους 13 ελλειπτικούς μήνες (355.18 ημέρες).
Οι Έλληνες κατά την
αρχαιότητα είχαν σεληνιακά ημερολόγια, σεληνοηλιακά, όπως επίσης και
ηλιακό ημερολόγιο. Κάθε πόλη κράτος είχε το δικό της τοπικό ημερολόγιο,
κυρίως για πολιτικούς και θρησκευτικούς λόγους και συγχρόνως ένα ηλιακό
ημερολόγιο. Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων,
που είναι ένα πολύπλοκο αστρονομικό όργανο του δεύτερου αιώνα π.Χ. και
συγχρόνως ένας αστρονομικός υπολογιστής, τηρούσε διάφορα ημερολόγια,
ηλιακό, και δυο σεληνοηλιακά διάρκειας 19 ετών, 76 ετών και 18 ετών και
54 ετών τα οποία βασίζονταν στις φάσεις της Σελήνης και τις εκλείψεις
Ηλίου και Σελήνης». ΠΗΓΗ: http://el.wikipedia.org.
Σεληνιακό ημερολόγιο 10.000 ετών βρέθηκε στη Σκοτία!
«Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν πως
πρόκειται για το αρχαιότερο σεληνιακό ημερολόγιο και βρέθηκε σε
σκοτσέζικο αγρό του Aberdeenshire, εξαιτίας εκσκαφών στην περιοχή του
Crathes Castle. Συγκεκριμένα, βρέθηκαν 12 διαδοχικά σημεία, που φαίνεται
να μιμούνται τις φάσεις της σελήνης και να εντοπίζουν τους σεληνιακούς
μήνες.
Η ομάδα υπό την εποπτεία του
Πανεπιστημίου του Birmingham θεωρεί πως το αρχαίο μνημείο δημιουργήθηκε
από κυνηγούς, περίπου 10.000 χρόνια πριν. Τέτοια ευθυγράμμιση
ανακαλύφθηκε πρώτη φορά το 2004 στο Warren Field. Οι εμπειρογνώμονες
αποφάνθηκαν πως ενδέχεται να υπήρχε κάποιος ξύλινος στύλος σε κάθε ένα
από τα 12 σημεία-υποδοχές. Το μεσολιθικό ημερολόγιο είναι χιλιάδων ετών
παλαιότερο από τα έως τώρα γνωστά μνημεία μέτρησης χρόνου, τα οποία
εντοπίζονται στη Μεσοποταμία.
Η συγκεκριμένη ακολουθία,
συγχρονίζεται επίσης με την ανατολή του ηλίου στη μέση του χειμώνα.
Προφανώς παρείχε στους κυνηγούς μια ετήσια υπενθύμιση, ώστε να
παρακολουθούν καλύτερα την αλλαγή των εποχών και του χρόνου.
Ο Vince Gaffney, Καθηγητής Αρχαιολογίας Τοπίου στο Birmingham, επικεφαλής της έρευνας, δήλωσε πως οι κοινωνίες κυνηγών της Σκοτίας, είχαν ταυτόχρονα την ανάγκη, αλλά και την ευχέρεια της γνώσης, ώστε να μετρήσουν το χρόνο και να μπορούν να αντιλαμβάνονται τις παρεκκλίσεις ενός σεληνιακού έτους. Και αυτό έλαβε χώρα σχεδόν 5.000 χρόνια πριν τα επίσημα σεληνιακά ημερολόγια της Εγγύς Ανατολής. Με αυτόν τον τρόπο αποτελεί ιστορικό σημείο ως προς τον προσδιορισμό και την αντίληψη του χρόνου.
Ο Vince Gaffney, Καθηγητής Αρχαιολογίας Τοπίου στο Birmingham, επικεφαλής της έρευνας, δήλωσε πως οι κοινωνίες κυνηγών της Σκοτίας, είχαν ταυτόχρονα την ανάγκη, αλλά και την ευχέρεια της γνώσης, ώστε να μετρήσουν το χρόνο και να μπορούν να αντιλαμβάνονται τις παρεκκλίσεις ενός σεληνιακού έτους. Και αυτό έλαβε χώρα σχεδόν 5.000 χρόνια πριν τα επίσημα σεληνιακά ημερολόγια της Εγγύς Ανατολής. Με αυτόν τον τρόπο αποτελεί ιστορικό σημείο ως προς τον προσδιορισμό και την αντίληψη του χρόνου.
Στην έρευνα συμμετείχαν επίσης τα
πανεπιστήμια St Andrews, Leicester και Bradford. Ο Dr Richard Bates, του
St Andrews υπογραμμίζει πως η ανακάλυψη δίνει νέα στοιχεία για την
πρώιμη Μεσολιθική Σκοτία. Σημειώνει ότι πρόκειται για την αρχαιότερη
κατασκευή μέτρησης χρόνου και μετά από εκείνη του Warren Fieldδεν έχει
καταγραφεί άλλη γνωστή κατασκευή μέτρησης χρόνου στη Βρετανία ή ολόκληρη
την Ευρώπη για χιλιάδες χρόνια. Γεγονός που γεννά ερωτήματα.
Η κατασκευή μέτρησης χρόνου του Warren
Field εντοπίστηκε εναερίως από την Βασιλική Επιτροπή Αρχαίων και
Ιστορικών Μνημείων της Σκοτίας (RCAHMS). O Dave Cowley υπεύθυνος των
εναερίων πρότζεκτ της τελευταίας, δήλωσε πως για 40 χρόνια λαμβάνουν
εναέριες φωτογραφίες του τοπίου της Σκοτίας και με αυτό τον τρόπο έχουν
πρόσβαση σε δεδομένα για αρχαιολογικά σημεία που ίσως ποτέ δεν θα
ανακάλυπταν επίγεια. Για τον ίδιο, είναι αξιοσημείωτο πως η ομάδα του
ευθύνεται για την ανακάλυψη του σημείου όπου ίσως επινοήθηκε η έννοια
του χρόνου.
Το Crathes Castle και η γη του
βρίσκονται υπό την προστασία της National Trust for Scotland (NTS). Το
προσωπικό της οποίας σε συνεργασία με την Murray Archaeological Services
εκτελούσαν ανασκαφές στο σημείο από το 2004 έως το 2006. Η έρευνα έχει
δημοσιευθεί στην επιστημονική Internet Archaeology». ΠΗΓΗ: www.bbc.co.uk. Το είδα: Δευτέρα, 15 Ιουλίου 2013, http://www.ecozen.gr.
[8] «…Ο οποίος θέλησε να βάλει
τάξη και στο χάος του Ρωμαϊκού ημερολογίου, για λόγους φυσικά
διευκόλυνσης της ενιαίας διοίκησης της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
Στηριζόμενος στο ηλιακό έτος, επιμήκυνε κατ’ αρχάς το έτος 45 π.Χ στις 445 ημέρες (εξ ου και το έτος εκείνο ονομάστηκε annum confusionis/έτος συγχύσεως),
ενώ στη συνέχεια για να εξισορροπήσει την σύγχυση, προσέθεσε στους
Ρωμαϊκούς μήνες των 29 ή 30 ημερών, (αναλόγως), ακόμα μία (1) ή δύο (2)
ημέρες, ώστε να συμπληρωθεί ο αριθμός των 365 ημερών (=1 έτος),
διαπιστώνοντας παράλληλα, ότι η Γή για να περιστραφεί γύρω από τον ήλιο
ήθελε 365 ημέρες και 6 ώρες, οπότε κάθε τέσσερα (4) χρόνια έπρεπε το
έτος να έχει 366 ημέρες (6 ώρες το έτος Χ 4 χρόνια=24 ώρες, ή μία ημέρα)
για να καλυφθεί αυτή η «ανωμαλία»…».
[9] «Ιουλιανό ημερολόγιο: Ο
Σωσιγένης ο Αλεξανδρεύς ήταν Έλληνας αστρονόμος, μαθηματικός και
φιλόσοφος (1ος αι. π.Χ.) από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Το 46 π.Χ.
τον κάλεσε στην Ρώμη ο Ιούλιος Καίσαρ για να μελετήσει τη μεταρρύθμιση
του τότε ισχύοντος ημερολογίου.
Ο Σωσιγένης βασίστηκε στη διάρκεια του
τροπικού έτους, την οποία οι Αιγύπτιοι αστρονόμοι είχαν προσδιορίσει σε
365 ημέρες και 6 ώρες και σύστησε την παραδοχή ενός πολιτικού έτους 365
ημερών, αντί του σεληνιακού των 355 ημερών, που ήταν σε χρήση έως τότε.
Για να ρυθμίσει την διαφορά των έξι
ωρών υπέδειξε ανά τρία συνεχή κανονικά έτη των 365 ημερών να ακολουθεί
ένα δίσεκτο έτος 366 (bis-sextus = δυο φορές το έξι) ημερών. Η
μεταρρύθμιση που πρότεινε ο Σωσιγένης με τη συνεργασία του Φλάβιου
Μάξιμου, έγινε αποδεκτή και είναι γνωστή ως Ιουλιανό Ημερολόγιο (από τό
όνομα του Ιουλίου Καίσαρα).
Επειδή όμως οι 366 ημέρες δεν
διαιρούνται ακριβώς δια του δώδεκα που είναι οι μήνες, αποφασίστηκε οι 6
μήνες του έτους να αποτελούνται από 30 ημέρες και οι 6 από 31. Και τι
θα γινόταν με τα έτη των 365 ημερών;
Αποφασίζει και διατάζει λοιπόν ο
Καίσαρας στα έτη αυτά να αφαιρείται μία μέρα από τον τελευταίο μήνα του
έτους, που τότε ήταν ο Φεβρουάριος (September=Sept=7, October=Octo=8,
November=Nine=9, December=Dix=10). Έτσι ο Φεβρουάριος αποτελείτο από 29 ημέρες και κάθε 4 χρόνια είχε 30 ημέρες.
Ο Καίσαρας όμως δεν αρκέστηκε σ’ αυτό. Αποφάσισε να δώσει το όνομά του σε έναν από τους μήνες, «Ιούλιος».
Ο μετέπειτα αυτοκράτορας Οκταβιανός Αύγουστος, μη θέλοντας να υστερεί,
έδωσε κι αυτός το όνομά του στον επόμενο μήνα του έτους, «Αύγουστος».
Πως ήταν δυνατόν όμως ο δικός του μήνας να έχει λιγότερες ημέρες από αυτόν του Καίσαρα; Διατάζει λοιπόν να αφαιρεθεί άλλη μία μέρα από τον τελευταίο μήνα του έτους και να προστεθεί στο μήνα που φέρει το όνομά του.
Έτσι από τότε ο κουτσοφλέβαρος έχει 28 ημέρες και μία φορά κάθε 4 χρόνια 29. Ενώ Ιούλιος και Αύγουστος παρόλο που διαδέχονται ο ένας τον άλλο, αποτελούνται από 31 ημέρες και οι δύο…». ΠΗΓΗ: http://gravitonio.blogspot.gr.
[10] «…Το Ιουλιανό ημερολόγιο, έγινε το επίσημο ημερολόγιο της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και επικράτησε αργότερα σ’ όλη την Ευρώπη, μέχρι την διόρθωση και αντικατάστασή του, από τον πάπα Γρηγόριο ΙΓ’ το 1582.
Η βασική διόρθωση συνίστατο στο εξής: Ο Σωσιγένης είχε υπολογίσει το έτος σε 365, 25 ημέρες, αντί των 365, 242217!!!!
Αυτή όμως η μικρή απόκλιση κάθε 128 χρόνια προσέθετε στο ημερολόγιο
σχεδόν μία (1) ημέρα παραπάνω!!! Στα χρόνια λοιπόν του πάπα Γρηγορίου
ΙΓ’, η διαφορά είχε φτάσει τις δέκα (10) ημέρες. Έτσι ο πάπας,
μελετώντας τις σημειώσεις του Νικηφόρου Γρηγορά (14ος αιώνας), – που
μιλούσε για τα λάθη του Ιουλιανού και πρότεινε διορθώσεις -, με την
βοήθεια του αστρονόμου Λίλιο Καλαμπρέζε, την 4η Φεβρουαρίου 1582,
«προσπέρασε» 12 ημέρες και έτσι αντί να ξημερώσει η 5η Φεβρουαρίου, ήρθε η 16η Φεβρουαρίου 1582!!!!..». ΠΗΓΗ: http://icthis.net/modules/smartsection/item.php?itemid=4200
[11] Α) 1η Σεπτεμβρίου -Αρχή της Ινδίκτου: «Η 1η Σεπτεμβρίου -Πρωτοσταυριά- ορίστηκε από το 313 μ.Χ. ως αρχή της λεγόμενης Ινδίκτου.
Η λέξη Ινδικτος ή Ινδικτιώνα, που παράγεται απ’ τη λατινική indictio (= έκτακτη φορολογική εισφορά), ορίσθηκε ως η δεκαπενταετής εκκλησιαστική περίοδος.
Κατά την εκκλησιαστική παράδοση, την
αρχή της Ινδικτιώνας εισήγαγε ο Αύγουστος Καίσαρας (1 -14), όταν διέταξε
την γενική των κατοίκων του Ρωμαϊκού κράτους απογραφή και την είσπραξη
των φόρων, κατά την πρώτη Σεπτεμβρίου.
Επί Μεγάλου Κωνσταντίνου (313) έγινε
επισήμως χρήση της Ινδικτιώνος ως χρονολογίας και από τότε η εκκλησία
Κωνσταντινουπόλεως μέχρι σήμερα γιορτάζει την 1η Σεπτεμβρίου ως αρχή του εκκλησιαστικού έτους. «Ινδικτον ημιν ευλόγει νέου χρόνου, ώ και παλαιέ και δι’ ανθρώπους νέε».
Η Ινδικτιώνα είναι ένας γενικότερος
τρόπος μέτρησης του χρόνου ανά 15ετίες με αφετηρία τη γέννηση του
Χριστού ή για την ακρίβεια από το 3 π.Χ. Η 1η Σεπτεμβρίου, η
αρχή του εκκλησιαστικού έτους, αποτελεί την αρχή της Ινδίκτου. Τότε
τελείται η ακολουθία της Ινδίκτου σε συνδυασμό με τη θεία λειτουργία για
την ευλογία του εκκλησιαστικού έτους. Πάντως, τις Ινδικτιώνες τις
καθιέρωσαν οι Αγιοι Πατέρες – επηρεασμένοι από τους Ρωμαίους – για
φορολογικούς κυρίως σκοπούς.
Λίγα λόγια για το πως η 1η Σεπτεμβρίου
καθορίστηκε ως αρχή της εκκλησιαστικής χρονιάς: Στην περιοχή της
Ανατολής τα περισσότερα ημερολόγια είχαν ως πρωτοχρονιά την 24η
Σεπτεμβρίου, ημέρα της φθινοπωρινής ισημερίας. Επειδή όμως η 23 η ήταν η
γενέθλια ημέρα του αυτοκράτορα της Ρώμης Οκταβιανού, η πρωτοχρονιά μετατέθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου, η οποία και καθορίστηκε ως αρχή της Ινδίκτου, δηλαδή της περιόδου του ρωμαϊκού διατάγματος για τον φόρο που ίσχυε για 15 έτη. Έτσι Ίνδικτος κατάντησε να σημαίνει αργότερα το έτος και αρχή της Ινδίκτου την Πρωτοχρονιά.
Αυτή την Πρωτοχρονιά βρήκε η Εκκλησία
και της έδωσε χριστιανικό περιεχόμενο, αφού τοποθέτησε σ’ αυτήν την
εορτή της συλλήψεως του Προδρόμου, που αποτελεί και το πρώτο γεγονός της
Ευαγγελικής Ιστορίας. Αργότερα, το 462 μ. Χ., για πρακτικούς λόγους και για να συμπίπτει η πρώτη του έτους με την πρώτη του μηνός, η εκκλησιαστική πρωτοχρονιά μετατέθηκε την 1η Σεπτεμβρίου.
Απαραίτητη διευκρίνιση: Η πρωτοχρονιά της 1ης Ιανουαρίου έχει Ρωμαϊκή προέλευση
και ήρθε στην Ορθόδοξη Ανατολή κατά τα νεότερα χρόνια. Πριν από λίγα
χρόνια η Εκκλησία μας όρισε την 1η Σεπτεμβρίου ως ημέρα αφιερωμένη στο
φυσικό περιβάλλον». ΠΗΓΗ: http://ierovima.gr.
Β) Ινδικτιών: «Η Ινδικτιών στα
ρωμαϊκά χρόνια ήταν μια χρονική περίοδος 15 ετών που είχε καθιερωθεί
για τις ανάγκες του φορολογικού συστήματος της εποχής. Ο όρος
διατηρήθηκε και στα χρόνια του Βυζαντίου, καθώς επίσης και στη Δύση.
Σήμερα οι Ορθόδοξοι χρησιμοποιούν τον όρο για τις ανάγκες του
εκκλησιαστικού έτους που ξεκινά την 1η Σεπτεμβρίου, οπότε και τελείται επιβλητική ακολουθία. Χαρακτηριστικό είναι πως η ελλαδική εκκλησία όρισε την 1η Σεπτεμβρίου ως ημέρα αφιερωμένη στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Ο λόγιος όρος «ινδικτιών» ή απλούστερα «ινδικτιώνας» προέρχεται από την αιτιατική «indictionem» του όρου της υστερολατινικής “indictio” (= επιβολή από το indicere– διακηρύσσω δημόσια).
Στο συναξαριστή του Νικόδημου διαβάζουμε την παρακάτω ενδιαφέρουσα εξήγηση του όρου που τον συνδέει με 15ετείς φάσεις της ηλικίας του ανθρώπου: «Διότι
εις τους δεκαπέντε χρόνους αρχίζει ο άνθρωπος να τριχώνει· εις τους δις
δεκαπέντε λαμβάνει το τέλειον της ηλικίας· εις τους τετράκις δεκαπέντε
γίνεται λευκογενής· εις τους πεντάκις δεκαπέντε γίνεται ο άνθρωπος
γέρων· και εις τους εξάκις δεκαπέντε γίνεται ο άνθρωπος εσχατόγερος».». ΠΗΓΗ: (08|09|2011), http://www.asprilexi.com
[12] Δείτε όλη την ανάλυση στην περσινή ανάρτησή μου: Η περιτομή της ογδόης ημέρας και το «Ποτέ την Κυριακή», Posted on Ιανουαρίου 2, 2013 by manitaritoubounou.
[13] «Τον Νόμον πληρών, ο του Νόμου Ποιητής, την σάρκα σήμερον, εθελουσίως περιτέμνεται, περιτομήν εργαζόμενος, του της αμαρτίας χειμώνος, και κραυγάζειν δωρούμενος. Ευλογητός εί ο Θεός, ο των Πατέρων ημών», Τροπάριο 3ο της ζ΄ Ωδής του Όρθρου της Περιτομής ( Α΄ Ιανουαρίου).
[14] «Χριστού περιτμηθέντος, ετμήθη Νόμος. Και του Νόμου τμηθέντος, εισήχθη η Χάρις… Ώσπερ
γαρ ένσαρκον Γέννησιν δι΄ημάς και πάντα τα’ άλλα της φύσεως. Όσα
παντελώς τον μώμον εκπέφτγε, και το άληπτον έλαχεν, ούτω και Περιτομήν
εδέξατο έννομον. Ώστε και τα των αιρετικών εμφράξαι στόματα, σάρκα μη
ανειλξφέναι κατατολμώντων λέγειν αυτόν, κατά φαντασίαν γεγενήσθαι. Πως γαρ περιετέμνετο αν, σάρκα μη ανειληφώς ήν;
Και τους αγνώμονας Ιουδαίους επιστομήσαιμ το Σάββατον μη τηρείν και τον
Νόμον λύειν συκοφαντούντας τον μέχρι και της Περιτομής την του Νόμου
διασώσαντα φυλακήν…». Απόσπασμα από το μικρό συναξάριον της ημέρας.
[15] Η 1η Ιανουαρίου. «…Προκύπτει
όμως αμέσως ένα μεγάλο ερώτημα: Αφού η 1η Ιανουαρίου καθιερώθηκε σαν
Πρωτοχρονιά το 153 π.Χ., πώς είναι δυνατόν να συνέπεσε με τόση ακρίβεια
ώστε 153 χρόνια αργότερα ο Χριστός να γεννιέται την 25η Δεκεμβρίου
(ημέρα γέννησης και του Μίθρα), ώστε να μεσολαβούν ακριβώς 8 ημέρες
μέχρι την περιτομή του, την 1η Ιανουαρίου; Μια θεία χριστιανοκεντρική
διαδικασία ελάμβανε υπόψη της ένα παγανιστικό ημερολόγιο, τους Εβραίους,
οι οποίοι ακολουθούσαν άλλη ημερολογιακή διαδικασία;
Και κάτι ακόμη: Πόσοι άραγε γνωρίζουν
ότι η αρχή της ισχύουσας χρονολόγησης, αλλά και η Πρωτοχρονιά μέχρι τις
μέρες μας έχει καθιερωθεί εξαιτίας της εβραϊκής περιτομής του Χριστού
και όχι εξαιτίας της γέννησής του; Αλλά και στην Πάτμο, ένα από τα
σημαντικά κέντρα του χριστιανισμού, γιατί εορτάζεται η Πρωτοχρονιά το
Σεπτέμβριο και αποκαλείται Πρωτοσεπτεμβρία;
Φαίνεται ότι κάτι γκριζοσκότεινο
κρύβεται πίσω από όλα αυτά. Είναι αυτό που ο λαός απλά λέει «το παιχνίδι
μοιάζει να είναι στημένο»…». ΠΗΓΗ: Τρίτη, 1 Ιανουαρίου 2013, Ομάδα εθνικών Λακωνίας.
Πάτρα, 1η και 2η Ιανουαρίου 2014.
Σημείωση: Η ανάρτηση αφιερώνεται εξαιρετικά στη Μυρτώ.
