Τουρκικό σήριαλ με κρυπτοχριστιανούς!...

Για το σήριαλ αυτό της τουρκικής τηλεόρασης έχει γίνει μεγάλο θέμα στα ελληνικά blogs. Είναι αλήθεια πως και μένα με συγκίνησαν οι σκηνές αυτές, γι' αυτό και στο τέλος του post ανεβάζω δυο βιντεάκια (υπάρχουν κι άλλα, όπως θα δείτε).

Για το σήριαλ αυτό δεν ξέρω απολύτως τίποτα, ούτε για το σενάριο ούτε για τη ματιά, με την οποία βλέπει τους ελληνικής καταγωγής, προφανώς, Πόντιους αδελφούς μας, που εμφανίζονται ως κρυπτοχριστιανοί (ορθόδοξοι). Μπορεί και να τους αντιμετωπίζει ως πρωτόγονους ή τραμπούκους κ.τ.λ., γι' αυτό μην παίρνουμε αέρα (στο 2ο βίντεο εξάλλου φαίνεται πως το σήριαλ είναι αρκετά βίαιο). Αν κανείς ξέρει περισσότερα για την υπόθεση, θα ήμουν ευγνώμων αν μας πληροφορούσε. Προσθήκη της 22.2.2011: σε αυτό το post υπάρχουν στοιχεία για την υπόθεση.

Απλά, γουστάρω να βλέπω αυτές τις εικόνες και φυσικά πιστεύω πως και σήμερα υπάρχουν. Το σήριαλ, όπως φαίνεται, τοποθετείται στο παρελθόν, όχι στο τώρα.

Πολλοί κρυφοχριστιανοί υπήρξαν κυρίως σε Πόντο, Κύπρο & Κρήτη. Οι χριστιανοί της Κρήτης μάλιστα είχαν ζητήσει ευλογία από το Οικουμενικό Πατριαρχείο να ασκήσουν "κατ' οικονομίαν" τον κρυπτοχριστιανισμό, νομίζω λίγο μετά την πτώση στους Τούρκους (17ο αιώνα έπεσε η Κρήτη, ενώ πρώτα ήταν ενετοκρατούμενη), που το πράγμα ζόριζε αφάνταστα. Το Πατριαρχείο αρνήθηκε. Τότε η Εκκλησία της Κρήτης ζήτησε την ευλογία του πατριάρχη Αλεξανδρείας, και την πήρε. Έτσι οι Κρήτες κρυπτοχριστιανοί είχαν πατριαρχική ευλογία, την οποία όμως πήραν με αυτό τον τρόπο. Το παραπάνω αναφέρεται στην ειδική μελέτη του Νικολάου Π. Ανδριώτη Κρυπτοχριστιανικά Κείμενα, Εθνική Βιβλιοθήκη, δημοσιεύματα της Εταιρίας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1974.

Ο Τούρκος νεομάρτυρας άγιος Αχμέτ

Δεν ξέρω ποιο απ' τα δύο πατριαρχεία είχε δίκιο. Μια γενιά μετά οι απόγονοι των κρυπτοχριστιανών (ίσως σχεδόν όλοι!) ήταν αληθινοί μουσουλμάνοι ("Τούρκοι"), που θεωρούσαν τους εαυτούς τους Κρητικούς, αλλά συχνά αντιμετώπιζαν με απίστευτη σκληρότητα τους χριστιανούς! Όχι πάντα, υπήρξαν και περιπτώσεις αρμονικής συνύπαρξης, αλλά οι Τουρκοκρητικοί έγιναν τόσο σκληροί, που τους φοβήθηκε και η Μεγάλη Πόρτα (η σουλτανική κυβέρνηση) κι έστειλε τον Οσμάν Πασά, ο οποίος κρέμασε κάμποσους για να τους υποτάξει!... Σ' αυτό το post υπάρχουν μερικές πληροφορίες για το θέμα των Κρητικών κρυπτοχριστιανών και της συμβίωσής τους με τους κάποτε ομόθρησκους και τώρα ραγιάδες τους!

Αυτοί ήταν και είναι οι "Τουρκοκρητικοί". Οι τελευταίοι, που έφυγαν με την Ανταλλαγή των Πληθυσμών, ζουν ακόμη στα μικρασιατικά παράλια (ιδίως περιοχή του Αϊβαλιού). Οι γεροντότεροι μιλούν άπταιστα την κρητική διάλεκτο, μα όσο περνάνε οι γενιές υπερισχύουν τα τουρκικά.

Με παρόμοιο τρόπο εμφανίστηκαν οι "Τουρκοκύπριοι" και οι "Τουρκαλβανοί": εξισλαμισμένοι, λόγω της καταπίεσης, πρώην ορθόδοξοι χριστιανοί Κύπριοι αδελφοί μας και Αλβανοί αδελφοί μας. Αυτό ας το έχουν υπόψιν οι σημερινοί Αλβανοί: η παραδοσιακή θρησκεία του λαού τους είναι ο ορθόδοξος χριστιανισμός [ελληνικά δες εδώ]. Το ίδιο και των Βόσνιων, των Βουλγάρων (που πλέον πολλοί είναι μουσουλμάνοι), των Πομάκων κ.π.ά.

Αλβανοί άγιοι (από εδώ): άγιος Νικόδημος του Ελβασάν, άγιος Χρήστος ο Κηπουρός, άγιος Νικήτας από τη Σπαθία (και οι τρεις μαρτύρησαν για τη χριστιανική πίστη τους επί Τουρκοκρατίας), άγιος Νήφων ο Αθωνίτης, ασκητής από το Λούκοβο των Αγίων Σαράντα (ασκήτεψε στο Άγιο Όρος γύρω στο 12^ο αιώνα). Ας σημειωθούν όμως και οι αρχαίοι χριστιανοί άγιοι της περιοχής της Αλβανίας, που σήμερα είναι αδύνατο να προσδιοριστεί η εθνική τους καταγωγή, όπως οι άγιοι: Ελευθέριος (ο γνωστός άγιος μεγαλομάρτυρας) και η μητέρα του Ανθία, Άστιος, Δάναξ, Δονάτος, Θερίνος, Ίσαυρος, Βασίλειος (όχι ο μέγας Βασίλειος), Ιννοκέντιος, Φήλιξ και Περεγρίνος.

Ο άγιος Νικόδημος του Ελβασάν (Αλβανός)

Αυτά τα ολίγα θεώρησα καλό να γράψω πριν παραθέσω τα βίντεο. Εύχεστε, αδελφοί, για τους αδελφούς μας των γειτονικών λαών, να ξαναβρούν τη χαμένη τους πίστη στο Χριστό μας, στο Χριστό τους, στο Χριστό όλων μας.

Δες και: Μουσουλμάνοι που έγιναν χριστιανοί και αγίασαν (και άλλοι εδώ).

Χριστιανικά θαύματα σε μουσουλμάνους. Σ' αυτό το άρθρο αναφέρονται πολλά θαύματα του αγίου Αρσένιου του Καππαδόκη και όχι μόνο, που μου δίνουν την ευκαιρία να μιλήσω για τους Καραμανλήδες, τουρκόφωνους ορθόδοξους Πόντιους, που έγραφαν την τούρκικη γλώσσα με ελληνικά γράμματα (καραμανλίδικη γραφή). Δικά μας παιδιά, αδέρφια μας. Κάναμε τίποτα γι' αυτούς; Υπάρχουν σήμερα; Τι να πω;
Πάντως εδώ, προς το τέλος της σελίδας, έχει αρκετά αρθράκια για σημερινές μεταστροφές Τούρκων αδελφών μας στην Ορθοδοξία. Μακάρι, για τη σωτηρία της ψυχής τους και ΟΧΙ, ΟΧΙ, για λόγους πολιτικούς και λοιπούς.

Magazine "Death to the World", Punk & Orthodoxy in USA

Περίληψη στα ελληνικά: δες στο τέλος του post.

From here

Click here

In the wilderness of Northern California, Monks John and Damascene searched in hopes of finding a way to reach out to the Punk scene, which John had escaped. Seeing that the scene was full of kids that were sick of themselves and crippled by nihilism and despair, the Monks set out to give them the same hope that they found in Ancient Christianity. To do this, they decided to submit an article about Father Seraphim Rose in the popular magazine, Maximum Rock and Roll. When Father Damascene read over the magazine, he knew that they would never publish something like it. Struggling to show truth to the darkened subcultures, they tried again, but this time only placing an ad for Saint Hermans Brotherhood. They got a response from the editor, saying “What the @#*% is a Brotherhood?" and the Monks were told “We only run ads for music and 'zines*.” A light bulb went on and thus, Death to the World was born. The first issue was printed in the December of ’94 featuring a Monk holding a skull on cover.
The hand-drawn bold letters across the top read “DEATH TO THE WORLD, The Last True Rebellion” and the back cover held the caption: “they hated me without a cause.” “These kids are sick of themselves," says Fr. Damascene, "and they feel out of place in this world. We try to open up to them the beauty of God's creation, and invite them to put to death ‘the passions,’ which is what we mean by ‘the world.’ God takes despair and turns it around to something positive. Selfish passions can then be redirected into love for God, as Mary Magdalene did. We talk about the idea of suffering because that is what the kids feel most strongly. We show that there can be meaning in suffering.” 

”We talk about the idea of suffering because that is what the kids feel most strongly. We show that there can be meaning in suffering,” Father Damascene says.
The first issue was published in December 1994. Its front cover shows an elderly monk wearing glasses and holding a skull. The upper caption reads ”Death to the World: The Last True Rebellion”, and the back cover shows the caption: ”They hated me without a cause” [here].

 

The first issue, decorated with ancient icons and lives of martyrs inside, was advertised in Maximum Rock and Roll and brought letters from all around the world. People from Japan, Lithuania, and Ireland wanted to get their hands on this new radical magazine. The mailing list grew and grew and the ‘zine was distributed at punks shows and underground hangouts. It was photocopied and passed around by hundreds who wanted to read about the radical lives of the lovers of truth and the mystery of monasticism. It was estimated that at one time, there were 50,000 in circulation. Father Paisius, who is a Monk at the monastery, said, "This subculture is raucous and deeply disturbed because of their own pain. They see life as worthless. We want to show them an ideal that is worth their life. These are marginalized youth who are wounded, and Death to the World is meant to touch with a healing hand that wound." Writing and putting together issues 1-12, the Monks lived in the forests of Northern California in the midst of deer, bears, mountain lions, and rattlesnakes, translating and publishing wisdom from the holy fathers and mothers of ages past. The Monks and friends of the monastery also went to rock concerts and festivals, distributing Death to the World 'zines and t-shirts, together with icons and other books that the monastery published. The Monks did not put out any issues after issue 12, but they continued to share and hand out back orders of Death to the World. Then, eight years later, in the gloomy cities of Southern California a group of kids, coming out of the remnants of a dying Protestant Punk scene were looking for some answers. Desiring something otherworldly, and seeing the efforts of Protestant bands crash in flames before them, they looked away from the churches they grew up in and were curious about the ascetic ways of their ancient Christian Fathers. 
In hope of finding answers, they looked to the Monks of Saint Herman Brotherhood. The monastery's Abbot, Father Gerasim, sent them copies of each issue of the 'zine that had inspired so many over the years, together with seven of the last copies of the book Youth of the Apocalypse. 

Reading through the pages of these ‘zines one by one, they found what they were looking for, a radical Christianity, one very different from what they grew up in. “Something had always kept me looking for the 'hardcore', no compromising Christianity, because I knew down inside that, if Jesus Christ is God, then Christianity had to be the most radical belief in the world.” All of a sudden a small Parish in the midst of Orange County was populated with punk-rockers adorned with tattoos and piercings. The Parish of Saint Barnabas quickly became known as a “repentant rock ‘n’ roll hospital.” John Valadez, a new writer, looking back explained, “We kept seeing more people come. People that we never thought would show up stood in line with us to receive Holy Baptism. We were greatly inspired by Death to the World. It was what we were missing, something far from the emptiness of the world, and it spoke to us on our level, in a way we could understand.” 
Making numerous pilgrimages to the wilderness of Northern California to live with the Monks for days at a time, the group would take back boxes of old ‘zines to pass out at punk shows and to give out to friends. On one of these pilgrimages Father Damascene, one of the original writers, said, “Maybe Saint Barnabas should start it up again.” On the drive back into Southern California, passing the billboards and skyscrapers, the need for a new Death to the World became more graphic in our minds. The punk scene, if anything, has gotten worse and the search for truth in these woeful times seems almost impossible. The group, in hopes of bringing back the truth to the youth of the apocalypse, compiled issue 13 and sent it back into the forest of Platina to be edited. With the blessing of Father Damascene and Abbot Gerasim, the new generation of Death to the World was born, and the first issue after 9 years was printed and sent out to people across the United States and Europe. To this day, we continue to write a ‘zine to inspire Truth-seeking and soul-searching amidst the modern age of nihilism and despair, promoting the ancient principles of the last true rebellion -- being dead to this world and alive to the other world.

Photo from here

*a zine is a small magazine cut and pasted together and handphotocopied on a black and white xerox machine.

Death to the World (the site - & here!) 

More here!

Click: 

Death to the World: An Orthodox Punk 'Zine Revived and Revisited (from Road to Emmaus)

Death to the World in Print

 

A Deer Lost in Paradise 

LIVE, BEYOND THE LIMITS!

OUR TALENT OF FREEDOM & SOME PITFALLS 

Lover of Truth: St John, The Wonderworker of San Francisco
Theosis, St. Silouan and Elder Sophrony
LOVERS OF TRUTH: THE LIFE OF HIEROMONK SERAPHIM ROSE 

New Martyr fr Daniel Sysoev († 19.11.2009)

A revelation on the torments of hell & the unworthy priest 

St. John of Kronstadt the Wonderworker - His Life and Worldview

Ancient Faith Radio 

 

Περίληψη στα ελληνικά: Οι Αμερικανοί ορθόδοξοι μοναχοί Ιωάννης & Δαμασκηνός, της Αδελφότητας του Αγ. Γερμανού της Αλάσκας, επιχείρησαν να ανοίξουν μια πόρτα διαλόγου με την punk κουλτούρα και άλλες νεανικές υποκουλτούρες που ασχολούνται έντονα με το θάνατο. Η προσπάθεια αυτή κατέληξε στην έκδοση ενός ορθόδοξου περιοδικού & σειράς δράσεων με τον τίτλο Death to the World - The Last True Rebellion, όπου παρουσιάζονται διάφορα ορθόδοξα θέματα, που ενδιαφέρουν τα μέλη των συγκεκριμένων πολιτισμικών ομάδων. Το περιοδικό παρουσιάζεται και στο Internet (& εδώ). Είναι πάρα πολύ ορθόδοξο και πάρα πολύ σαλό. Μεταφέρει την αληθινή ματιά των ορθόδοξων μοναχών, που ξεφεύγουν με αυθεντική απλότητα από τα υποκριτικά καθωσπρέπει και είναι στον κόσμο τους (τον πιο φωτεινό κόσμο, παρ' ότι είναι ντυμένοι με μαύρα ρούχα), τον ίδιο κόσμο που αναζητούν οι νέοι της γενιάς μας - και κάθε γενιάς- αν και δεν το ξέρουν!

Ο τίτλος σημαίνει "Νέκρωσις του κόσμου", ορθόδοξη έκφραση που τη σημασία της μπορείτε να τη δείτε εδώ. Το δικό μας ταπεινό μπλογκονήσι, για προσωπικούς μου λόγους, εμπνεύστηκε αρχικά από αυτή την προσπάθεια, γι' αυτό έχει κι αυτό το στυλ. Αν μπήκες πρώτη φορά στο blog μας, δες τα πρώτα μας posts και θα καταλάβεις - την ίδια ματιά έχουμε ακόμα, δόξα τω Θεώ.

Η προσπάθεια των δύο μοναχών, με τη βοήθεια του Θεού, έδωσε καρπούς και πολλοί νέοι Αμερικάνοι πλησίασαν την Ορθοδοξία, καταλαβαίνοντας πολλά πράγματα γι' αυτήν, που δε θα τα καταλάβαιναν αν τους προσφέρονταν με τον "κλασικό" τρόπο. Κάποιοι μάλιστα απ' αυτούς λυτρώθηκαν και από φοβερά προβλήματα, που πιθανόν να τους είχαν οδηγήσει και στο θάνατο.

Ο Θεός να ευλογεί την προσπάθεια αυτή, και κάθε ανάλογη, και να προστατεύει τους αγωνιστές εκείνους από λάθη, που μπορεί να ζημιώσουν την ψυχή τους.

Η πηγή του παραπάνω αγγλόφωνου κειμένου είναι εδώ.

Δείτε και:

Death to the World: An Orthodox Punk 'Zine Revived and Revisited (από το νεανικό ορθόδοξο περιοδικό Road to Emmaus)

Death to the World in Print

Θεωρώ καλό να σας προσκαλέσω και για μια βόλτα σε κάποια από τα παρακάτω posts:

Μουσική της Κόλασης - Μουσικοί στην Κόλαση

Ροκ, ροκάδες, χέβι μέταλ & Ορθοδοξία
Οι φυλακές ανηλίκων, η παρακμή, ο Χριστός, τα δάκρυα της Παναγίας... (ταινία)

Νεκροκεφαλές - Κρανία - Σκέλεθρα...

Έλα όπως είσαι!

Αυτογνωσία

Όπου κι αν έχεις πέσει, σε περιμένει. Έλα πίσω!

Ζήσε πέρα από τα όρια!

Παπάδες & πόρνες

"Πες του Χριστούλη να με δεχτεί" - και ξεψύχησε...

Η θρησκεία της χαράς - Γελαστοί άγιοι 

Ηθικισμός; Όχι ευχαριστώ!

Χάσε την ψυχή σου (ή... σώσε την)

Ταξί για τον παράδεισο

Για την αγάπη του Θεού, τη μετάνοια, την κατάθλιψη

Ο παπάς στη φυλακή, οι φονιάδες & οι σατανιστές

Ο άγιος μεγαλομάρτυρας Εφραίμ & οι ναρκωμανείς

Ο Χριστός στις αμερικάνικες φυλακές

ράπερς Jamster (Σεραφείμ) & Γιάννος Wu (Mastermind)

Ο Καλός Σαμαρείτης (κινούμενα σχέδια)

Άλλη μια όμορφη παιδική ταινία μικρού μήκους από την αγία Ρωσία φτάνει σε μας μέσω της προσπάθειας ορθόδοξων αδελφών μας.

Απολαύστε την. Στην αρχή έχει ακίνητες εικόνες και αφήγηση, αλλά στη συνέχεια γίνεται κανονικά κινούμενα σχέδια.
Μπαίνοντας στο σχετικό κανάλι, θα δείτε πως έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά αρκετές τέτοιες ταινιούλες ώς τώρα.

Άλλες μπορείτε να δείτε εδώ.

Oι Τρεις Ιεράρχες πρότυπά μας! ΣΥΛΛΟΓΗ ΥΛΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΜΑΣ

Το ιστολόγιο Τράπεζα Ιδεών διαθέτει συλλογή υλικού για τη σχολική εορτή των Τριών Ιεραρχών προς τους εκπαιδευτικούς μας. Τη συλλογή αυτή μπορεί να την εμπλουτίσει με τη συμβολή όλων μας.

Οι ενδιαφερόμενοι, δείτε τα σχετικά ΕΔΩ.

Φυσικά η εορτή αυτή... δεν είναι πια εορτή. Ένας υποτυπώδης εκκλησιασμός με μια ομιλία (ΑΝ γίνει), που είναι αμφίβολο ποια παιδιά την παρακολουθούν και τι καταλαβαίνουν... Δάσκαλοι και θεολόγοι, ξυπνάτε! Πολλοί μάλιστα εκπαιδευτικοί πολεμούν τη γιορτή, λόγω των αντιθρησκευτικών τους πεποιθήσεων.

Μπράβο στους συναδέλφους bloggers. Οι Τρεις άγιοι να τους ευλογούν, καθώς και όλους όσοι τιμούν την εορτή τους.

Για τους αγίους Τρεις Ιεράρχες ας επισκεφτεί ο ενδιαφερόμενος και το προηγούμενο post μας.

Οι Τρεις Ιεράρχες, η οικονομική κρίση & η κοινωνική πυραμίδα

ΟΟΔΕ

Η παγκόσμια οικονομική κρίση που ταλαιπωρεί τα τελευταία χρόνια το σύνολο των χωρών του δυτικού κόσμου, γενικότερα, αλλά και την πατρίδα μας, ειδικότερα, αποτελεί, αναμφισβήτητα, το πιο επίκαιρο θέμα των ημερών μας. Αυτή η παγκόσμια οικονομική κρίση μονοπωλεί καθημερινά το ενδιαφέρον των δημοσιογράφων και αποτελεί την κεντρική είδηση στα δελτία των ειδήσεων και στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Βασανίζει τη σκέψη των ειδικών οικονομολόγων και τεχνοκρατών, που αναζητούν την οριστική της λύση. Εξωθεί τις εθνικές κυβερνήσεις στη λήψη επώδυνων μέτρων, που ανατρέπουν βίαια τα οικονομικά κεκτημένα και τα εργασιακά δικαιώματα των λαών τους. Γεμίζει με φόβο και αγωνία τις ψυχές των απλών ανθρώπων. Δοκιμάζει ανάλγητα τα όρια και τις αντοχές των σύγχρονων κοινωνιών. Παίρνοντας, λοιπόν, αφορμή από τη σημερινή εορτή, νομίζουμε, ότι θα άξιζε τον κόπο, να επιχειρήσουμε μια ιδιότυπη προσέγγιση του επίκαιρου ζητήματος της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης από την πλευρά της χριστιανικής διδασκαλίας, εκφραστές της οποίας υπήρξαν οι σήμερα τιμώμενοι Τρεις Ιεράρχες.

Η ιδέα της ισότητας των ανθρώπων αποτελεί ένα από τα βαθύτερα και οντολογικά ανώτερα αιτήματα της ανθρώπινης σκέψης. Το όραμα ενός κόσμου απόλυτης δικαιοσύνης, αλληλεγγύης, ειρήνης και ευτυχίας, που θεμελιώνεται στην κοινωνική, πολιτική και οικονομική ισότητα των ανθρώπων, σημάδεψε ανεξίτηλα την πορεία της ιστορίας. Χάριν αυτού του οράματος διατυπώθηκαν, κατά το πέρασμα των αιώνων, πολλές φιλοσοφικές και πολιτικές θεωρίες, ξέσπασαν αιματηροί πόλεμοι και επαναστάσεις, χύθηκαν ποτάμια δακρύων, ανθρώπινες ζωές θυσιάστηκαν. Παρόλα αυτά, όμως, η πείρα που αποκτήθηκε αποδεικνύει με κατηγορηματικό τρόπο ότι ποτέ και πουθενά δεν υλοποιήθηκε το όραμα αυτής της ιδανικής κοινωνίας, ότι ποτέ και πουθενά δεν κατέστη δυνατή η πραγματοποίηση της ισότητας των ανθρώπων, ότι η ίδια η φύση επιβάλλει παντού και πάντα, ως απαράβατο φυσικό νόμο, την ανισότητα των όντων, όχι μόνο στην κοινωνική μας ζωή,  αλλά και σε κάθε μορφή ύπαρξης του φυσικού κόσμου.

Αποτέλεσμα αυτής της οδυνηρής και άδικης για την ανθρώπινη λογική πραγματικότητας είναι η ιεραρχική διαίρεση των ανθρώπινων κοινωνιών σε ανώτερα και κατώτερα επίπεδα, η επιβολή μιας ιεραρχικής τάξης, που, συνήθως, αποκαλείται «κοινωνική πυραμίδα». Έτσι, οι άνθρωποι χωρίζονται σε κοινωνικές ομάδες, που ενωμένες συγκροτούν την ανθρώπινη κοινωνία, αλλά, ταυτόχρονα, διακρίνονται μεταξύ τους ως προς τη θέση τους μέσα σε μια ευρύτερη κοινωνική πυραμίδα. Οι πιο αδύνατες κοινωνικές ομάδες είναι πάντα οι πολυπληθέστερες και βρίσκονται στη βάση της πυραμίδας. Οι ομάδες αυτές δέχονται την πίεση και των βάρος όλων των άλλων ομάδων, που βρίσκονται σε ιεραρχικά ανώτερη θέση, ενώ οι ίδιες δεν πιέζουν καμία ομάδα. Όσο πορεύεται κανείς από τη βάση προς την κορυφή της πυραμίδας διαπιστώνει ότι οι κοινωνικές ομάδες συρρικνώνονται όλο και περισσότερο αριθμητικά, και, αφενός μεν, δέχονται λιγότερη πίεση από τις ιεραρχικά ανώτερες ομάδες, αφετέρου δε, πιέζουν οι ίδιες, όλο και περισσότερο, τις ιεραρχικά κατώτερες, σε σχέση με αυτές. Στη κορυφή, τέλος, της πυραμίδας συναντάμε μία μικρή αριθμητικά ομάδα, που ενώ στηρίζεται σε όλες τις άλλες, ασκώντας τους πίεση, η ίδια δεν πιέζεται από πουθενά, αλλά, λόγω θέσεως και ισχύος, εξουσιάζει το σύνολο των ομάδων, που συγκροτούν την ανθρώπινη κοινωνία. Η ύπαρξη της κοινωνικής πυραμίδας –παρά την πολυμορφία που παρουσιάζει ανάλογα με τις εποχές και τις κοινωνικοπολιτικές αντιλήψεις των ανθρώπων– αποτελεί καθολικό και πανανθρώπινο φαινόμενο και αποδεικνύει με αδιαμφισβήτητο τρόπο την οντολογικά αναπόφευκτη ανισότητα, που χαρακτηρίζει τις ανθρώπινες κοινωνίες. Μας αποδεικνύει, δηλαδή, ότι οι άνθρωποι δεν θα είναι ποτέ ίσοι, αλλά πάντα θα διακρίνονται σε δυνατούς και αδύνατους, σε πλούσιους και πτωχούς, σε περισσότερο ή λιγότερο έξυπνους, σε περισσότερο ή λιγότερο ικανούς. Όπως, φυσικά, θα διακρίνονται πάντοτε σε ψηλούς και κοντούς, σε όμορφους και άσχημους, σε χονδρούς και λιγνούς, σε καλλίφωνους και παράφωνους.

Μπροστά σε αυτό το οδυνηρό αδιέξοδο προβάλλουν, εκ πρώτης όψεως, δύο πιθανές λύσεις. Η πρώτη είναι ο συμβιβασμός με την πραγματικότητα και η παραίτηση από το αίτημα της ισότητας των ανθρώπων. Η δεύτερη είναι η μετάθεση του αιτήματος της ισότητας έξω από τα όρια του ιστορικού χρόνου (η πίστη, δηλαδή, ότι σε έναν άλλο κόσμο, σε κάποια άλλη ζωή, θα επικρατήσει η ισότητα, που αδυνατεί να επικρατήσει στις ιστορικές κοινωνίες). Η διδασκαλία, όμως, της Εκκλησίας απορρίπτει και τις δύο αυτές λύσεις, υποδεικνύοντας έναν άλλο δρόμο προς αντιμετώπιση του ζητήματος. 

Κατ' αρχήν, η Εκκλησία δεν αρνείται την πραγματικότητα της ανισότητας των ανθρώπων και, ως εκ τούτου, δεν θεωρεί την ιδέα της ισότητας ως την ενδεικνυόμενη απάντηση στο αίτημα της οικοδόμησης ενός κόσμου δικαιοσύνης και ευτυχίας. Κατά τη χριστιανική διδασκαλία θεμελιώδης αρχή της ανθρώπινης ύπαρξης είναι η ελευθερία, δηλαδή, η δυνατότητα του ανθρώπου να επιλέγει την πραγματοποίηση του κακού, ακόμα και όταν έχει πλήρη συνείδηση του λανθασμένου και αδιέξοδου χαρακτήρα της επιλογής του. Συνεπώς, για την Εκκλησία η πραγματική αιτία της κοινωνικής αδικίας και δυστυχίας, αλλά και όλων των μορφών του λεγόμενου «κοινωνικού κακού», δεν βρίσκεται στην ανισότητα των ανθρώπων, αλλά στην κακή χρήση της ανθρώπινης ελευθερίας. Είναι, άραγε, ποτέ δυνατόν να επικρατήσει η δικαιοσύνη και η ευτυχία στις ιστορικές κοινωνίες, όσο οι άνθρωποι θα ασκούν την ελευθερία τους με αρνητικό τρόπο; Η πείρα των αιώνων επιβάλλει αμείλικτα μία και μόνη απάντηση: όχι. Όσο θα υπάρχουν άνθρωποι πονηροί και κακοπροαίρετοι, φιλάργυροι και φιλόδοξοι, φίλαρχοι και εγωιστές, δόλιοι και απατεώνες, όσο, δηλαδή, οι άνθρωποι θα κυριαρχούνται από τα πάθη τους, η κοινωνική αδικία και δυστυχία θα αναπαράγεται αέναα, και καμιά πολιτική και κοινωνική θεωρία, κανένα κόμμα και καμία οικονομική μεταρρύθμιση, κανένας πόλεμος και καμία επανάσταση, δεν θα μπορέσουν, να χαρίσουν στην πολύπαθη ανθρωπότητα την ποθούμενη δικαιοσύνη και ευτυχία. Τι πρέπει, λοιπόν, να γίνει; Μπορούν, τελικά, να ικανοποιηθούν τα πανανθρώπινα αιτήματα της κοινωνικής δικαιοσύνης και ευτυχίας; Και, αν ναι, με ποιο τρόπο; 

Ο Χριστός στο Ευαγγέλιο υποδεικνύει, ως λύση του προβλήματος, όχι την ισοπέδωση της κοινωνικής πυραμίδας, αλλά την πλήρη αντιστροφή της. Ο Κύριος δεν αρνείται την ανισότητα και την ιεράρχηση των ανθρώπων, δεν αρνείται τη συγκρότηση της κοινωνικής πυραμίδας, αλλά, ανατρέποντας την πυραμίδα αυτή, και τοποθετώντας την κορυφή της προς τα κάτω, μας διδάσκει την έσχατη και απόλυτη τελειότητα. Ο ίδιος ο Χριστός βρίσκεται στην κορυφή αυτής της αντεστραμμένης πυραμίδας και εκούσια δέχεται επάνω Του το βάρος όλης της ανθρωπότητας. Είναι, κατά τη μαρτυρία του Τιμίου Προδρόμου, «…ο αμνός του Θεού, ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου…» (Ιωάννου 1,29). Όσοι ακολουθούν το Χριστό πορεύονται –μέσα στα πλαίσια της ευρύτερης πυραμίδας– προς Αυτόν. Όσο, όμως, περισσότερο πλησιάζουν προς το Χριστό, τόσο λιγοστεύουν οι άνθρωποι, που βρίσκονται δίπλα τους, και τόσο μεγαλώνει η πίεση, που δέχονται από τα κοινωνικά στρώματα, που βρίσκονται πάνω από αυτούς. Έτσι, στο ποσοστό που πλησιάζουν το Χριστό στην κορυφή της αντεστραμμένης πυραμίδας, εξομοιώνονται με Αυτόν, σηκώνοντας τα βάρη των αδελφών τους, κατά το λόγο του Απόστολου Παύλου: «…Οφείλομεν ημείς οι δυνατοί τα ασθενήματα των αδυνάτων βαστάζειν και μη εαυτοίς αρέσκειν…» (Ρωμαίους 15,1). Ο Κύριος, αναφερόμενος στην ανατροπή της κοινωνικής πυραμίδας και στην ιδιαίτερη θέση Του στην κορυφή της, είπε για τον Εαυτό Του: «…μείζονα ταύτης αγάπην ουδείς έχει, ίνα τις την ψυχήν αυτού θη υπέρ των φίλων αυτού…» (Ιωάννου 15,13) και «…ο Υιος του ανθρώπου ουκ ήλθε διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι και δούναι την ψυχήν Αυτού λύτρον αντί πολλών…» (Ματθαίου 20,28). Έδωσε, μάλιστα, εντολή στους μαθητές Του, να ακολουθήσουν το παράδειγμά Του: «…οι άρχοντες των εθνών κατακυριεύουσιν αυτών και οι μεγάλοι κατεξουσιάζουσιν αυτών. Ουχ ούτως έσται εν υμίν αλλ’ ος εάν θέλη εν υμίν μέγας γενέσθαι, έσται υμών διάκονος, και  ος εάν θέλη εν υμίνίναι πρώτος, έσται υμών δούλος…» (Ματθαίου 20,25-27).

Σε αυτήν, ακριβώς, την αντιστροφή της κοινωνικής πυραμίδας βρίσκεται, κατά τη διδασκαλία της Εκκλησίας, η λύση όχι μόνο της σημερινής οικονομικής κρίσης, αλλά και όλων των κοινωνικών προβλημάτων. Θεμελιώδης αρχή αυτής της ιδιότυπης κοινωνικοπολιτικής θεώρησης είναι η μετατροπή κάθε μορφής δύναμης από «εξουσία», που καταπιέζει τον άνθρωπο, σε «διακονία», που τον υπηρετεί. Μόνο αν ασκήσουν οι άνθρωποι με θετικό τρόπο την ελευθερία τους, ως αγάπη, κατά το υπόδειγμα του Χριστού, όλες οι μορφές του κοινωνικού κακού θα εξαφανιστούν από τη ζωή μας. Μόνο τότε η δικαιοσύνη και η ευτυχία θα επικρατήσουν στις ιστορικές κοινωνίες. Μόνο τότε η ακόρεστη επιθυμία των ισχυρών για χρήμα και εξουσία θα αντικατασταθεί ειρηνικά και αναίμακτα από μία νέα οικονομική και πολιτική αντίληψη, που θα θεωρεί κέρδος όχι τη συσσώρευση του πλούτου, αλλά την καλή του διαχείριση με ύψιστο κριτήριο τις ανάγκες όλων των ανθρώπων. Μόνο τότε θα εξαφανιστούν από τη ζωή μας η πείνα και η φτώχεια, η αδικία και η εκμετάλλευση, η εξαθλίωση και ο αναλφαβητισμός, το ψέμα και ο δόλος, ο φόβος του πολέμου και, τελικά, ο ίδιος ο πόλεμος. Μόνο τότε θα δημιουργηθούν νόμοι και θεσμοί, διεθνείς οργανισμοί και διακρατικές συμμαχίες που θα εξυπηρετούν όχι το εγωκεντρικό συμφέρον των ολίγων, αλλά το συλλογικό συμφέρον των πολλών. Αυτός είναι ο δρόμος του Χριστού και των Αγίων Του.

Αυτό το δρόμο ακολούθησαν οι σήμερα εορταζόμενοι Τρεις Ιεράρχες και αυτό το δρόμο μας δίδαξαν με το πολύπλευρο έργο τους, ως οδό απόλυτης τελειότητας. Και οι Τρεις κατάγονταν από αρχοντικές και πλούσιες οικογένειες. Αρνήθηκαν, όμως, εκούσια τον πλούτο και, ακολουθώντας το παράδειγμα και την εντολή του Χριστού, μοίρασαν την περιουσία τους στους πτωχούς. Και οι Τρεις διέθεσαν όλες τις ψυχοσωματικές τους δυνάμεις, όλες τις επιστημονικές τους γνώσεις, όλα τους τα ταλέντα, και όλα τα πλούσια χαρίσματά τους στην ανιδιοτελή διακονία των ανθρώπων. Και οι Τρεις έλεγξαν με αυστηρότατη γλώσσα τους ισχυρούς της εποχής τους. Άσκησαν, έτσι, δριμύτατη κριτική στους ανάξιους βασιλιάδες, καταδικάζοντας την ιδιοτελή άσκηση της πολιτικής εξουσίας. Κατήγγειλαν δημόσια τους διεφθαρμένους πολιτικούς και θρησκευτικούς άρχοντες για την προσωποληψία τους κατά την απόδοση της δικαιοσύνης και για τον παράνομο χρηματισμό τους. Στηλίτευσαν ανελέητα τους πλούσιους για την κακή χρήση του πλούτου, απαιτώντας επιτακτικά την άσκηση της κοινωνικής αλληλεγγύης, που, κατά την εντολή του Χριστού, υποχρεούνται να επιδεικνύουν οι δυνατοί προς τους αδύνατους. Αγωνίστηκαν, τέλος, με όλες τους τις δυνάμεις για την έμπρακτη εφαρμογή της αγάπης στις ανθρώπινες κοινωνίες και μας άφησαν, ως πολύτιμη παρακαταθήκη, τόσο το προσωπικό τους παράδειγμα, όσο και τη θεόπνευστη διδασκαλία τους. Ο Μέγας Βασίλειος, για παράδειγμα, απαίτησε από τους πλούσιους της εποχής του, να μοιράσουν στους πτωχούς τα αγαθά που είχαν φυλαγμένα στις αποθήκες τους και, οπλισμένος με το κύρος που του προσέδιδε το προσωπικό του παράδειγμα, τους έπεισε, τελικά, να ενεργήσουν κατά τις εντολές του. Έσωσε, έτσι, κατά το λιμό του 367 μ.Χ. τους πτωχούς της Καισάρειας, χωρίς να τους διακρίνει σε χριστιανούς, εθνικούς και εβραίους. Λίγο αργότερα, ως αρχιεπίσκοπος, πλέον, Καισαρείας, με χρήματα που συγκέντρωσε από δωρεές πλουσίων και με την ανιδιοτελή εργασία των μοναχών έκτισε την περίφημη Βασιλειάδα. Ένα κοινωφελές ίδρυμα, που περιελάμβανε νοσοκομείο, πτωχοκομείο, ορφανοτροφείο και σχολείο για τα πτωχά παιδιά.

Στο δρόμο της έμπρακτης εφαρμογής της αγάπης βρίσκεται –και κατά την ταπεινή μας άποψη– η λύση της σημερινής παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, που είθε, με τις θεόδεκτες πρεσβείαις των Τριών Ιεραρχών, να ξεπεραστεί το συντομότερο δυνατό για το καλό όλου του κόσμου και, κυρίως, για το καλό της πατρίδας και του λαού μας.

 

Μπερκουτάκης Μιχαήλ

Θεολόγος – Εκπαιδευτικός

Πύργος Ηλείας, 15/01/2011

___________________________________________________

Υ.Γ.  Η κεντρική ιδέα της ομιλίας εδράζεται στη διδασκαλία του μακαριστού γέροντος Σωφρονίου Σαχάρωφ (βλπ. «Ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης», Μέρος Α΄, Κεφ. ΙΔ΄, σελ. 312-316) και εκφωνήθηκε στο Καράτουλα Ηλείας την Παρασκευή 28  Ιανουαρίου του έτους 2011 κατά την εορτή των Τριών Ιεραρχών.

Δες και: Τρία αστέρια, τρία ποτάμια... τρεις φίλοι των νέων (κλικ!)

Η αγωγή & η ανατροφή των παιδιών κατά τον Πλούταρχο και τον Ιωάννη το Χρυσόστομο (κλίκ!)

ΠΛΟΥΣΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΥΛΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΟΡΤΗ ΤΩΝ 3 ΙΕΡΑΡΧΩΝ (ΚΛΙΚ!)