Βίοι Αγρίων και Αδέσποτων Αγίων (μυθιστόρημα), Μαρία Κανελλάκη

Το βίντεο από Christos Lalopoulos

Τα στοιχεία για τα βιβλία από την Πολιτεία

Εκδόσεις 24 γράμματα (η ιστοσελίδα τους)

ΒΙΟΙ ΑΓΡΙΩΝ ΚΑΙ ΑΔΕΣΠΟΤΩΝ ΑΓΙΩΝ

Ένα κοινό τάμα στον Άγιο Ιωάννη τον Ρώσο, θα γίνει η αφορμή για να γνωριστούν. Η ιστορία τους εξελίσσεται χρονολογικά, με βάση το ορθόδοξο συναξάρι και τους βίους των επισήμων, αλλά και των αχαρτογράφητων, αγίων. Η Μπέτυ κι ο Νέστορας θα ζήσουν συμπυκνωμένα σε μια χρονιά, όλα όσα είχαν αφήσει παρακαταθήκη στο παρελθόν για τους εαυτούς τους· τους στεναγμούς του έρωτα και τα αδιέξοδα της αγάπης. 
Ξεκινούν με λαχτάρα το στήσιμο της κοινής τους ζωής, για να διαπιστώσουν σύντομα όμως, πως είναι αλυσοδεμένοι στις υποχρεώσεις και στις φροντίδες των οικείων τους. Μια σειρά από πιεστικά διλήμματα κλονίζουν τις ισορροπίες στη σχέση τους, μέχρι τη μέρα που ένας δεκαπεντάχρονος μαθητής, μια μονογονεϊκή οικογένεια κι ο διευθυντής του τοπικού γυμνασίου, θα φέρουν απρόβλεπτους οιωνούς· τώρα θα κληθούν να δοκιμάσουν τις αντοχές τους και ν' αναλάβουν νέους ρόλους στη ζωή τους. 
Παλιές αμαρτίες και άγνωστες δυνάμεις που κρύβονται στον καθένα, θα βγουν στην επιφάνεια και θα καθορίσουν το μέλλον τους.
Με φόντο μια λινή πετσέτα που τυλίγει ευλαβικά το πρόσφορο και το ιερό δίπτυχο· χαρτάκια με ψυχές και ονόματα προσφιλών, συγχώρια και ικεσίες για υγεία και ψυχική δύναμη και μυρωδιές από μοσχολίβανο, αγιοκέρι και λεβάντες. Λίγα ψίχουλα απ' το αντίδωρο μιας κυριακάτικης λειτουργίας, ξεχασμένα στην τσέπη ενός παλτού. Στο "Άξιον Εστί" μιας ιεροτελεστίας, θα αναμετρηθούν το σκοτάδι με τη ζωή κι ο πέτρινος φόβος με τις αφράτες ζύμες που υγραίνονται απ' τα μητρικά δάκρυα.
"Ας ήτανε όλες οι έγνοιες μας από ζυμάρι παιδί μου, να τις έβανα πάνω στην πλασταριά μου και με το ξυλόβεργο να τις καλόστρωνα, ίσαμε να γίνουν ένα δαντελένιο φύλλο... Ωραία δε θα 'ταν;" (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) 

Περιεχόμενα

Τάμα, Αγρυπνίες, Αντίφωνα, Συνθηκολογήσεις, Αλγηδόνες, Καταλαλιά, Οφφίκιον, Τα Βάρβαρα, Δίπτυχα, Μεγαλυνάριον, Κάθισμα, Προεόρτια, Σύναξις, Δοξαστικό, Αποκάλυψις, Εξάψαλμος, Αναβαθμοί, Τεριρέμ, Χαρμολύπη, Αγραυλούντες, Κατάδυση, Τίμια δώρα, Μεθεόρτια, Απαρχές,
Προϋπαντήσεις, Πρόβατον εν μέσω λύκων, Ρομφαία, Ακάθιστος, Σουδάριο, Φρυκτωρίες.

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΗΣ ΔΙΠΛΑΝΗΣ ΚΡΙΣΗΣ - ΜΙΚΡΑ [ΑΝΤΙΑΣΦΥΞΙΟΓΟΝΑ] ΑΦΗΓΗΜΑΤΑ

Οι "Ιστορίες της διπλανής κρίσης" δεν είναι παρά μια προσωπική καταγραφή της "μνημονιακής" Ελλάδας, έτσι όπως έχει χαρτογραφηθεί ήδη στα κιτάπια της σύγχρονης ιστορίας. 
Άνθρωποι, συνάνθρωποι, υπάνθρωποι και απάνθρωποι, υπάλληλοι, ντελιβεράδες και μανατζαρέοι, παιδιά γερασμένα, γερασμένοι που νιώθουν παιδιά, ανήσυχες υπάρξεις και φιλήσυχες συνειδήσεις, γυναίκες και άντρες που τιμούν το ρόλο τους και ρόλοι που δεν βρήκαν ακόμα τους εκφραστές τους. 
Οι προσωπικοί μου ήρωες και αντι-ήρωες, κάτι άνθρωποι-διαμάντια που είχα την τύχη ν' ανταμώσω, αλλά κι άνθρωποι-σαλιγκάρια, π' αφήνουν μόνο λεκέδες στο πέρασμά τους... όλοι σε μια μεγάλη γειτονιά, που ξεδιπλώνεται στις σελίδες αυτού του βιβλίου. Το λες και "Οδηγό Επιβίωσης"... (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).

Περιεχόμενα

Α+Τ=love
Το pin της γιαγιάς
Αποτυχημένη απόπειρα απόδρασης δέστρας κατά τον απόπλου επιβατηγού
Σύνθημα: "Έχεις ταπεράκι". Παρασύνθημα: "Θέλω να σε δω!"
Επί τη ονομαστική του εορτή
Τα μανουσάκια της κυρά-Πολυξένης
Προαπαιτούμενα τα ντολμαδάκια
Στις γειτονιές της Παναγιάς
"Χαμογέλα, μας βλέπουν...
Το γαλακτομπούρεκο
Τα μπλουζ του Μάρτη
Ένα νούμερο μεγαλύτερο
Τα κεριά
Αναπαραστάσεις
Λουστρίνια νούμερο 37
Καισαρεία - Ωραία Ρούμελη
Τρίχες
Απ' τον Ντάισελμπλουμ με αγάπη
Καλή Πρωτοχρονιά, κυρ-Βασίλη
Πάμε γήπεδο;
Ισορροπίες micro-οικονομίας στη λαϊκή
Τα ντολμαδάκια της γιαγιάς και ο ντουνιάς που ήρθε ανάποδα
Οικογενειακές [εμπριμέ] ιστορίες
Πικρές Αγγελίες
Άνοιξη στα βάθη της Αβησσυνίας
Μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων "Η Γαλήνη"
Να τυλιχτούμε όπως παλιά;
Μπλακ φόρεστ [Family black stories]
Το ζακετάκι
Η χαμένη σαγιονάρα και η αυλαία ενός καλοκαιριού
Το χελιδόνι τρομοκράτης
Κράτα τον παππού ζωντανό
Η ατζέντα μιας ασυνήθιστης μέρας δίχως νούμερα
Νοικοκυραίγοι ή οικονομολόγοι;
Ιστορίες της νύχτας: "11.00 - 07.00"
Η πριγκίπισσα Ρούλα
Μίτινγκ με την ξινή
Η γλώσσα του ουρανού
"What is baklavas?"
Την 25η ώρα
Κόντρα γάμος
Το νου σου στο γιασεμί!
Η συμμετρία της αγάπης
Το κορίτσι του νυχάδικου
Success story
Οι αναμνήσεις μιας σερβάντας
Η ασήμαντη ιστορία μιας πεταλούδας που τη λέγανε Σιμόνα
Μάθε με παιδί μου γράμματα

Τρεις ακόμη μνήμες: αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, π. Κοσμάς Γρηγοριάτης, νεομάρτυρας Παύλος ντε Μπαγεστέρ († 27, 28 & 31 Ιανουαρίου)

Κλικ παρακαλώ:

π. Κοσμάς Γρηγοριάτης († 27 Ιανουαρίου 1989), ο ιεραπόστολος του Ζαΐρ

 
Ο Μάρτυρας Ιεραπόστολος παπα-Κοσμάς Γρηγοριάτης θαυματουργεί στην Αφρική

30 χρόνια από την κοίμησή του (συγκινητικές φωτογραφίες από το μνημόσυνό του στην Αφρική)
  
About the Memory of the Blessed Father Cosmas of Grigoriou, the Apostle of Zair († January 27)



Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χριστόδουλος († 28 Ιανουαρίου 2008)  

Το ξημέρωμα που μας σημάδεψε για πάντα

Ο νεομάρτυρας ορθόδοξος επίσκοπος του Μεξικού Παύλος ντε Μπαγεστέρ († 31 Ιανουαρίου 1984)

The Orthodox New-Martyr of Mexico: Paul de Ballester-Convallier 

Μνήμη της εύρεσης της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας της Τήνου (30 Ιανουαρίου 1823)

Η μεγάλη αγία της Ρωσίας Πελαγία Ιβάνοβνα, η διά Χριστόν σαλή (30 Ιαν.)

Άγιοι Κύρος και Ιωάννης οι Ανάργυροι και η αγία Αθανασία με τις τρεις θυγατέρες της, Θεοδότη, Θεοκτίστη και Ευδοξία (31 Ιαν.)

Αγαπημένοι μας άγιοι & μνήμες στις 24-28 & ώς το τέλος του Γενάρη... (παρακαλώ, οπωσδήποτε επισκεφτείτε το)

Πρόταση αγιοκατάταξης ορθοδόξων μορφών 

Συναξαριστής του 21ου αιώνα: επειδή η αγιότητα δεν έχει ημερομηνία λήξεως...

Στιγμὲς ἀπὸ τὴ ζωὴ καὶ τὸ ἔργο τῶν Tριῶν Ἱεραρχῶν (βίντεο)

ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ & ΜΟΥΣΙΚΗ

 

Στιγμὲς ἀπὸ τὴ ζωὴ καὶ τὸ ἔργο τῶν Tριῶν Ἱεραρχῶν. Γιὰ τὸ βίντεο χρησιμοποιήθηκαν ἀποσπάσματα ἀπὸ τὴν τηλεοπτικὴ σειρὰ «Δὲν εἶσαι μόνος» τῆς Μαρίας Χατζημιχάλη – Παπαλιοῦ καὶ συγκεκριμένα ἀπὸ τὰ ἐπεισόδια «Συνάντηση ἑλληνισμοῦ-χριστιανισμοῦ», «Μ. Βασίλειος, τὸ λιοντάρι τοῦ Χριστοῦ» καὶ «Ἡ οὐτοπία τῆς ἐξουσίας». Ἐπίσης ἀκούγεται μουσικὸ ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ ἔργο τοῦ Χρήστου Τσιαμούλη «Ἄθως ὁ ἑμός».

 

Δείτε, παρακαλώ, και:

Σχέση διδασκαλίας και ήθους
Των Τριών Ιεραρχών: εορτή της Παιδείας σ' έναν κόσμο χωρίς παιδεία...
Βασιλειάδα, η πολιτεία της αγάπης (παιδικό βιβλίο)
 
ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ (Πέρα από το άτομο)
ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ (σειρά αναρτήσεων του ιστολογίου "ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ")
Οι Τρεις Ιεράρχες (για παιδιά)
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΥΣ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ (ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑ)

Α. Αργυρόπουλου, Το επαναστατικό μήνυμα των Τριών Ιεραρχών
Α. Αργυρόπουλου, Οι Tρεις Ιεράρχες και η ιατρική επιστήμη
Ν. ΠΑΥΛΟΥ, ΟΙ ΣΚΕΨΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΛΟΥΤΟΥΝΤΕΣ
Οι Τρεις Ιεράρχες ως διδάσκαλοι της νεότητας
Το μέλλον της Παιδείας υπό την σκέπη των Τριών Ιεραρχών (εικ.)
 

Αφιέρωμα στους Τρεις Ιεράρχες 
Συνέντευξη από τους Τρεις Ιεράρχες
Οι Τρεις Ιεράρχες και η Ιατρική Επιστήμη
Οι Τρεις Ιεράρχες και η Ελληνική Φιλοσοφία 
Αντάρτες πόλεων, κάτω απ' τη Σημαία των Τριών Ιεραρχών (ας γίνουμε) !!

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ ΚΑΙ Η ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

 
Η Θεολογία μεσοπέλαγα

Για τους Τρεις Ιεράρχες ορισμένα πράγματα έχουν γίνει λίγο –πολύ γνωστά: οι διαχρονικής αξίας παιδαγωγικές τους απόψεις, οι θέσεις τους για τα κοινωνικά και πολιτικά αδιέξοδα, η επιστημονική τους συγκρότηση ,η διακονία τους στο συνάνθρωπο, οι φιλοσοφικές τους γνώσεις ,η ρητορική τους δεινότητα κ. λ. π.
Ένας από τους τομείς του έργου τους που δεν έχει αναδειχθεί είναι η σχέση τους με την ιατρική. Οι σπουδές τους, οι γνώσεις και η προσφορά τους (του Μ. Βασιλείου κύρια) στην ιατρική επιστήμη καθώς επίσης η συμβολή τους στη δημιουργία ενός δημόσιου συστήματος υγείας στις περιοχές που έδρασαν είναι άγνωστες στο ευρύ κοινό. Μπορεί ακόμη και οι θεολόγοι και οι ιερείς να αγνοούμε πολλά σχετικά με αυτό το ζήτημα, όμως οι αναφορές στους Τρεις Ιεράρχες αλλά και σε άλλους Πατέρες της Εκκλησίας από επιστήμονες της Ιστορίας της Ιατρικής, Έλληνες και ξένους, είναι πολλές και αξιόλογες.

ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ 

Οι πληροφορίες μας λένε ότι τον 4ο αιώνα λειτουργούσαν μόνο δύο κατ’ εξοχήν ιατρικές σχολές, μια στην Τύρο και μία στην Αλεξάνδρεια . Η Ιατρική ως επιστήμη στις περισσότερες περιπτώσεις είχε ενσωματωθεί στο πρόγραμμα σπουδών των σχολών ρητορικής παιδείας όπως επίσης και σε εκείνο των φιλοσοφικών σχολών. Αυτό βέβαια δε σήμαινε ότι αυτομάτως κάποιος που σπούδαζε σε αυτές επέλεγε και την ιατρική .Είναι αξιοσημείωτο να αναφερθεί ότι η φιλοσοφία διδάσκονταν και στις ιατρικές σχολές γεγονός που φανερώνει μία διαφορετική, μια ποιοτικότερη αντίληψη για την επιστήμη.
Και οι Τρεις Ιεράρχες σπούδασαν ιατρική. Ο Μ. Βασίλειος πραγματοποιεί τις εγκύκλιες σπουδές του στην Καισάρεια όπου γνωρίζεται με τον Γρηγόριο, φοιτητή τότε της ρητορικής. Μεταξύ τους αναπτύσσεται μια ισχυρή φιλία που θα κρατήσει για πάντα. Ο Βασίλειος θα συνεχίσει τις σπουδές του στην Κωνσταντινούπολη και ο Γρηγόριος στην Καισάρεια της Παλαιστίνης όπου το επίπεδο των ρητορικών σπουδών ήταν αρκετά υψηλό. Μετά από καιρό θα συναντηθούν στην Αθήνα όπου σπουδάζουν μεταξύ των άλλων την «θαυμασίαν Ιατρικήν».
Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος πλην της θεολογίας και της ρητορικής σπούδασε και Ιατρική, στοιχεία της οποίας όπως αναφέραμε διδάσκονταν στις σχολές της φιλοσοφίας και της ρητορικής. Αυτό θα τον βοηθήσει πολύ στο να διακονήσει καλύτερα τους ασθενείς των νοσοκομείων που ίδρυσε.

Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ Μ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΕ ΑΥΤΗΝ

Οι Τρεις Ιεράρχες υπεραμύνονται της αξίας των επιστημών θέτοντας σε σωστές βάσεις τις σχέσεις πίστης και επιστήμης. Αναφέρονται στην αξία της φιλοσοφίας, της ιστορίας, της αστρονομίας, της φυσικής ιστορίας, της ιατρικής… Στο ερώτημα μάλιστα που τέθηκε κάποτε στον Μέγα Βασίλειο για το αν πρέπει οι μοναχοί να μεταχειρίζονται την Ιατρική, ο μεγάλος αυτός άγιος της Εκκλησίας μας όχι απλά υπεραμύνθηκε της αναγκαιότητας της ιατρικής επιστήμης, αλλά τόνισε και την προέλευσή της από τον ίδιο το Θεό. «Ὥσπερ ἑκάστη τῶν τεχνῶν βοήθεια ἡμῖν πρὸς τὸ τῆς φύσεως ἀσθενὲς ὑπὸ τοῦ Θεοῦ κεχάρισται… οὕτω καὶ ἰατρική….».

Εικ. από εδώ
 
Η σπουδαιότητα της θέσης αυτής των Πατέρων της Εκκλησίας είναι μεγάλη αν κάποιος λάβει υπ’ όψη του ποιες ήταν οι κυρίαρχες αντιλήψεις μεταξύ των χριστιανών της εποχής. Η ιατρική επιστήμη είχε απαξιωθεί. Οι ιατρικές σχολές άρχισαν να παρακμάζουν. Η πλειονότητα των πιστών πίστευε στη θεραπεία μέσω της απλής επιθέσεως των χεριών των κληρικών επί της κεφαλής ή με την απαγγελία κάποιας προσευχής. Η θρησκοληψία και μια μαγική αντίληψη για το Χριστιανισμό κυριαρχούσε στα λαϊκά στρώματα. Μυστικιστικές ακατανόητες εκφράσεις ή διαγράμματα, μαγικά ρητά, φυλακτά, λείψανα, εξορκισμοί ήταν σε καθημερινή χρήση από ευρύτατα στρώματα του λαού. Τα όρια πίστης μαγείας και δαιμονολατρίας ήταν δυσδιάκριτα.
Ο Μ. Βασίλειος υποστηρίζει ότι αν δεν είχε απομακρυνθεί ο άνθρωπος από τον Παράδεισο δεν θα υπήρχε ανάγκη ιατρών. Αφού όμως τα πράγματα εξελίχθηκαν έτσι δόθηκε η συγκεκριμένη επιστήμη από το Θεό για να βοηθηθεί ο άνθρωπος. Πολλές φορές χρησιμοποιεί εικόνες από την ιατρική για να μιλήσει για θεολογικά ζητήματα. 

Ο Άγιος Γρηγόριος, ο οποίος σπούδασε μαζί με τον Βασίλειο στην Αθήνα ιατρική, μας πληροφορεί ότι ο φίλος και συνοδοιπόρος του δεν είχε μια επιφανειακή σχέση με την επιστήμη αυτή αλλά μελέτησε κύρια το φιλοσοφικό και διδακτικό μέρος της. Αυτό δεν τον εμπόδισε να ασχοληθεί στα συγγράμματα του με πολλά ιατρικά θέματα. 
Ο Βασίλειος δεν περιορίζεται όμως στη θεραπεία του σώματος. Τον ενδιαφέρει και η θεραπεία της ψυχής του ασθενούς. Από πολλούς ερευνητές θεωρείται βαθύς γνώστης των ιατρικών δεδομένων της εποχής του. Οι επιστημονικές παρατηρήσεις του είναι χρήσιμες και πολύτιμες για την ιστορία της ιατρικής. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στο υπόμνημά του στον Ησαΐα αναφέρει ορισμούς της χειρουργικής, του μώλωπος, του τραύματος που χρησιμοποιούνται στην εποχή μας από τους πανεπιστημιακούς δασκάλους. «επειδή τραύμα λύσις του σώματος συνεχείας κατά μικρόν τι μέρος της συνάφειας διακοπής… ως και ο μώλωψ ίχνος εστί πληγής ύφαιμον, θλασθέντος του σώματος… και η φλεγμονή εστί πυρώδης συρρεόντων επί το ασθενήσαν μέρος των υγρών…» 

Άξιες μελέτης είναι και οι περιγραφές του Βασιλείου για την κατασκευή των οφθαλμών. Ελάχιστα διαφέρουν από τις αντίστοιχες των σύγχρονων βιβλίων της Ανατομικής. «…των οφθαλμών εμπεπήγασι δίδυμαι βολαί… Φυλακαί δε περί των οφθαλμών ουκ ολίγαι……χιτών εντεύθεν και ουκ αρκεί ούτος… εις μεν διαυγής εις δε αραιός… ο μεν κρυσταλλοειδής, ο δε κερατοειδής… ο προκεκαλυμμένος στερεώτερος… ο ενδόθεν, αραιότερος ίνα μη κωλύει την πάροδον... ο τρίτος πάλιν κρυσταλλοειδής…»
Η παρατήρηση του για την κατασκευή του ανθρώπινου οργανισμού, η οποία κατά τον Βασίλειο υπόκεινται σε νόμους που μεταβιβάζονται από τη σύλληψη στη μήτρα, επιβεβαιώθηκε τον 19ο αιώνα με τη μελέτη των νόμων της κληρονομικότητας. Τα ανθρώπινο σώμα αναπτύσσεται εξ αιτίας των «λόγων της αυξήσεως» που κατεβλήθησαν στη μήτρα. «Κατά την πρώτην σύστασιν την καταβληθείσαν εν τη μήτρα κατεβλήθησαν και οι λόγοι της αυξήσεως…» 

 

Εικ. από εδώ, όπου ωραίο άρθρο για τους Τρεις Ιεράρχες

ΙΔΡΥΣΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ - ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΤΟΥ ΛΑΟΥ

Είναι αξιοπρόσεκτο ότι την επιστημονική τους κατάρτιση οι Τρεις Ιεράρχες δεν τη χρησιμοποίησαν για ατομική προβολή, για πλουτισμό ή για κοινωνική ανέλιξη αλλά για να προσφέρουν στον αδερφό τους. Ο Βασίλειος, ιδρύει τη γνωστή σε όλους μας Βασιλειάδα, μια «πόλη φιλανθρωπίας» ["Ν": ονομάστηκε Βασιλειάδα από άλλους, μετά την κοίμηση του αγίου]. Εκεί οργανώνει το πρώτο δημόσιο νοσοκομείο, στο οποίο υπήρχαν κατοικίες γιατρών, νοσηλευτικού προσωπικού και ειδικές πτέρυγες για λεπρούς και πάσχοντες από επιδημικές ασθένειες. Μας γίνεται γνωστό από τα κείμενα ότι ο ίδιος παρότι καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια «έδινε το χέρι στους λεπρούς, τους φιλούσε αδελφικά και τους φρόντιζε ο ίδιος προσωπικά». Συνιστούσε μάλιστα στους επισκόπους της δικαιοδοσίας του την ίδρυση παρόμοιων με την Βασιλειάδα ιδρυμάτων. Σιγά-σιγά οργάνωσε ένα δίκτυο υπηρεσιών υγείας σε ολόκληρη τη Μικρά Ασία. Ο Άγιος Γρηγόριος θεωρεί ότι ο ιατρός πρέπει να είναι καλόψυχος και να έχει μια σχέση εμπιστοσύνης με τον ασθενή πράγμα που θα βοηθήσει πολύ στην ανακούφιση του πόνου.

Ο Χρυσόστομος χτίζει πολλά νοσοκομεία στην Κωνσταντινούπολη, στα οποία όπως και ο Βασίλειος περιποιείται ο ίδιος τους ασθενείς. Η επιστημονική έρευνα έχει καταδείξει ότι ο Βασίλειος και ο Χρυσόστομος είναι ουσιαστικά οι εμπνευστές ενός δημόσιου συστήματος υγείας που με την πάροδο του χρόνου απλώνεται σε ολόκληρη την Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Πολλοί μοναχοί ιδρύουν μοναστήρια σε διάφορες περιοχές. Σε όλα τα μοναστήρια υπήρχε ο «ξενώνας», ο χώρος εκείνος που λειτουργούσε ως νοσοκομείο. Ο Μ. Βασίλειος δίνει συγκεκριμένες οδηγίες στους μοναχούς για την περιποίηση των ασθενών. Θεωρεί ότι ο μοναχός ωφελείται πνευματικά όταν υπηρετεί τους ασθενείς σαν να είναι τα ίδια του τα αδέλφια. Ο Χρυσόστομος μας πληροφορεί ότι κάθε μοναχός είχε αναλάβει προσωπικά να διακονεί κάποιους ασθενείς «και ο μεν θεραπεύει τραύματα των λώβην εχόντων, ο δε χειραγωγεί τον τυφλόν, ο δε βαστάζει το σκέλος το πεπηρωμένον». Η παράδοση αυτή της περίθαλψης των ασθενών στα μοναστήρια συνεχίστηκε για πολλούς αιώνες στο Βυζάντιο.

Επίσης:

Άγιοι της Ιατρικής
Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης & Θετικές Επιστήμες
Ο γιατρός Γεώργιος Παπαζάχος για τον άγιο Πορφύριο
Ο καθηγητής μικροβιολογίας Γεώργιος Πιπεράκις σε μια συνέντευξη για τον άγιο Πορφύριο 
Παναγιώτης Δημητρακόπουλος: «Σας εξομολογούμαι ότι πολλές φορές «εφημερεύει» ο ίδιος ο Χριστός και ζούμε την παρουσία Του…»

Θαυματουργοί άγιοι: αλήθεια ή μύθος;
Πώς ξέρουμε σίγουρα ότι υπάρχει Θεός;
Η άμεση γνώση του Θεού από τους ανθρώπους

About the Memory of the Blessed Father Cosmas of Grigoriou, the Apostle of Zair († January 27)

Photo from here

Click:

The Life and Legacy of Blessed Father Cosmas of Grigoriou († January 27)

«African needs to be helped, to find his divine roots, for his soul to be at peace, to become united with God...» 

Five orthodox missionaries who blessed Sub-Saharan Africa (and an anonymous holy child of Africa)

Ελληνικά εδώ & εδώ. Επίσης: 1989 - 2019: τριάντα χρόνια από την κοίμησή του (φωτο)

Translation of the relics of St John Chrysostom the Archbishop of Constantinople (icon)

Αγαπημένοι μας άγιοι & μνήμες στις 24-28 & ώς το τέλος του Γενάρη...

Άγιος Γρηγόριος, ιερός Χρυσόστομος, π. Κοσμάς Γρηγοριάτης, αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, Εφραίμ & Ισαάκ οι Σύροι, νεομάρτυς Παύλος ντε Μπαγεστέρ και άλλοι...

Κλικ:

 

Φωτο από αυτό το άρθρο για τον υπόκοσμο

& την εγκληματικότητα στην Ομόνοια, στην Αθήνα (2010).

Τι σχέση έχει; Έχει, γιατί είναι η ζωή ανθρώπων, που τους έχουν 

ληστέψει από τη συνείδησή τους τη σκέψη των αγίων...

Γι' αυτούς τα δύο τελευταία links.

24-28 του Γενάρη

Η συγκλονιστική ιστορία των αγίων Ξενοφώντος, Μαρίας και των γιων τους, αγίων Αρκάδιου & Ιωάννη (26 Ιανουαρίου)

Ο Μάρτυρας Ιεραπόστολος παπα-Κοσμάς Γρηγοριάτης θαυματουργεί στην Αφρική // 30 χρόνια από την κοίμησή του
 

30 & 31 του Γενάρη 

Τρεις Ιεράρχες
 
Ο κόσμος γίνεται διαφορετικός...

Προσευχές από τους «τελειωμένους»... (φωτο)

 

Οι διάφορες απόψεις του Χόκινγκ...

Η Φιλοσοφία δεν είναι Φυσική

Ηλίας Κων. Κατσούφης
Ομότ. Καθηγ. Ε. Μ. Πολυτεχνείου
Περιοδικό "Ακτίνες" Νο 769, σελ. 83-88. Έτος 81ο. Μάιος Ιούνιος 2018.
ΟΟΔΕ

Ο διακεκριμένος Κοσμολόγος καθηγητής George Ellis γράφει σε άρθρο του στο περιοδικό Scientific American, ασκώντας κριτική στην ιδέα για το Πολυσύμπαν: «Τα ίδια φιλοσοφικά ερωτήματα που αφορούν το Σύμπαν εμφανίζονται και στη θεωρία τού Πολυσύμπαντος. Πώς έγινε το Σύμπαν ή το Πολυσύμπαν; Έγινε από ανάγκη, τύχη ή σκοπιμότητα; 
Αυτό είναι ένα μεταφυσικό ερώτημα που καμία φυσική θεωρία δεν μπορεί να απαντήσει για το Σύμπαν ή το Πολυσύμπαν... Δεν υπάρχει τίποτε κακό στις φιλοσοφικές υποθέσεις (philosophical speculations)... Αλλά θα πρέπει να τις ονομάζουμε αυτό που είναι, και όχι να τις ονομάζουμε επιστήμη». 

 

Tο γεγονός τού θανάτου τού διάσημου Βρετανού Αστροφυσικού Stephen Hawking (8.1.1942 – 14.3.2018) προκάλεσε διεθνώς ιδιαίτερη συγκίνηση, και τα μέσα ενημέρωσης είχαν αφιερώματα για την εκπληκτική ζωή του, το σπουδαίο επιστημονικό έργο και τα επιστημονικά και κοσμοθεωρητικά πιστεύω του.

Ο Χόκινγκ συνέγραψε το τελευταίο μείζον επιστημονικό του βιβλίο με τον Μαθηματικό Φυσικό Leonard Mlodinow.

Το βιβλίο αυτό κυκλοφόρησε το 2010 με τίτλο The Grand Design. New answers to the ultimate questions of life, Bentam Press (Το Μεγάλο Σχέδιο. Νέες απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα τής ζωής). [1] Στο βιβλίο αυτό προβάλλεται μια Θεωρία τών Πάντων και ο ισχυρισμός για την ύπαρξη ενός αναρίθμητου αριθμού αυτο-δημιουργημένων Συμπάντων, από τα οποία, ένα είναι και αυτό στο οποίο ζούμε, για τα οποία δεν χρειάζεται Δημιουργός.

Κριτική στο βιβλίο αυτό άσκησε ο ακαδημαϊκός και ομότιμος καθηγητής Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Γεώργιος Κοντόπουλος σε άρθρο του με τον τίτλο «Το τελευταίο βιβλίο τού Hawking», που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Φυσικός Κόσμος τής Ένωσης Ελλήνων Φυσικών το 2011 [2] , το οποίο, ως επίκαιρο, αναδημοσιεύεται κατωτέρω στο ίδιο αυτό περιοδικό τών Ακτίνων [εδώ, από σελ. 11 του pdf]. Προηγουμένως, αναφέρονται εισαγωγικά κάποια βιογραφικά στοιχεία. [3]

Ο Στέφεν Χόκινγκ σπούδασε Μαθηματικά και Φυσική στο University College στην Οξφόρδη (1959-1962) και ξεκίνησε (1962) στο University of Cambridge εκπόνηση διδακτορικής διατριβής στην Κοσμολογία και τη Θεωρία τής Γενικής Σχετικότητας. Το 1963, όμως, διαπιστώθηκε ότι έπασχε από μια σπάνια ασθένεια τών κινητικών νευρικών κυττάρων, και οι γιατροί τού έδιναν μόνον ένα-δύο χρόνια ζωής ακόμα.

Ο Χόκινγκ πάλεψε την κατάθλιψη και, συναισθανόμενος την αξία τής ζωής, παντρεύτηκε τη Jane Wilde (Τζέιν Ουάιλντ), η οποία τον στήριξε στην κατάστασή του.

Κατόρθωσε να ολοκληρώσει τη διατριβή του (1966) και απέκτησε με τη σύζυγό του δύο παιδιά, αλλά χώρισαν μετά από 30 χρόνια. Με τη δεύτερη σύζυγό του απέκτησε και τρίτο παιδί. Από το 1969 ήταν μονίμως σε αναπηρικό αμαξίδιο.

Οι φωτο από το Διαδίκτυο

Άρχισε τη διδασκαλία στο Κέιμπριτζ και τη συνεργασία του με τον διάσημο καθηγητή Μαθηματικής Φυσικής Roger Penrose (Ρότζερ Πενρόουζ), με τον οποίο διατύπωσαν το θεώρημα Hawking – Penrose για τη Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang). Με αυτό, στο πλαίσιο τής Γενικής Σχετικότητας, απέδειξαν ότι ένα διαστελλόμενο Σύμπαν (όπως παρατηρείται ότι είναι το Σύμπαν) πρέπει να έχει ξεκινήσει από ένα σημείο.

Το 1974 απέδειξε θεωρητικά ότι οι μελανές οπές (μ.ο.), υπό ορισμένες συνθήκες, θα πρέπει να ακτινοβολούν. Το θέμα αυτό είχε ξεκινήσει ο Έλληνας Δ. Χριστοδούλου (1970), που διαπίστωσε ότι στις μ.ο. υπάρχουν αντιστρεπτά και μη-αντιστρεπτά φαινόμενα. Στη συνέχεια, ο Joseph Bekenstein (Μπεκενστάιν) υπολόγισε ότι οι μ.ο. έχουν εντροπία (ένα μέτρο αταξίας), η οποία αυξάνει λόγω τών μη-αντιστρεπτών φαινομένων.

Τέλος, ο Χόκινγκ συνεπέρανε ότι, αφού οι μ.ο. έχουν εντροπία, θα έχουν και θερμοκρασία, η οποία, όμως, είναι πολύ χαμηλότερη από το περιβάλλον, οπότε θα πρέπει να απορροφούν τα πάντα που βρίσκονται σχετικά πλησίον. Όταν όμως στο πολύ μακρυνό μέλλον η θερμοκρασία τού περιβάλλοντος θα πέσει κάτω από 10-7 βαθμούς (ένα δεκάκις εκατομμυριοστό τού βαθμού πάνω από το απόλυτο μηδέν), τότε η μ.ο. θα πρέπει να ακτινοβολεί, θα χάνει ενέργεια και η μάζα της θα ελαττώνεται, μέχρις ότου η μ.ο. εξαφανιστεί.

Συνδυάζοντας Κβαντική Θεωρία και Γενική Σχετικότητα, ο Χόκινγκ συμπέρανε ότι κοντά στον ορίζοντα μιας μ.ο. μπορούν να δημιουργηθούν δυνητικά ζεύγη σωματιδίων-αντισωματιδίων, το ένα από τα οποία μπορεί να ξεφύγει από την έλξη τής μ.ο. και να αποτελέσει την ονομασθείσα, τιμητικά, ακτινοβολία Χόκινγκ.

Το 1979 ο Χόκινγκ έγινε καθηγητής Μαθηματικών μέχρι το 2011 στην έδρα που κατείχε ο Ισαάκ Νεύτων (1663) στο Κέιμπριτζ. Το 1985 έχασε την ικανότητα ομιλίας και χρησιμοποίησε ηλεκτρομηχανικό υπολογιστικό σύστημα, για να «μιλήσει» με τα δάκτυλα, και αργότερα μόνο με τις παρειές του.

Μέσα στη δεκαετία τού ’80 ασχολήθηκε με μια κβαντική θεωρία για τη δημιουργία τού Σύμπαντος, τη θεωρία τής κυματοσυνάρτησης τού Σύμπαντος. Η χρήση τής κβαντικής θεωρίας ήταν απαραίτητη, αφού στην αρχή τής Μεγάλης Έκρηξης οι διαστάσεις τού Σύμπαντος ήσαν πολύ μικρότερες από αυτές ενός ατόμου.

Το 1993 ο Χόκινγκ δημοσίευσε συλλογή επιστημονικών άρθρων με τίτλο Μελανές οπές και σύμπαντα βρέφη. Τη δεκαετία τού ’90 απέρριπτε την πολυδιαφημιζόμενη αναπόδεικτη θεωρία τών χορδών, η οποία προβάλλεται ως το περισσότερα υποσχόμενο θεωρητικό πλαίσιο για τη συμπερίληψη τής βαρύτητας στην προσπάθεια ενοποίησης όλων τών δυνάμεων (κβαντική βαρύτητα). Αργότερα, όμως, άλλαξε γνώμη και εργάσθηκε ερευνητικά υποθέτοντας την ισχύ της.

Ο Χόκινγκ συνέγραψε μερικά μεγάλης κυκλοφορίας εκλαϊκευτικά βιβλία που τον έκαναν διάσημο, ιδιαίτερα το εξαιρετικό A brief history of Time. From the Big Bang to Black Holes, Bantam Books, 1988 (Το χρονικό τού Χρόνου. Από τη Μεγάλη Έκρηξη ως τις μαύρες τρύπες) [4]. 

Σε αυτό περιγράφονται τα χαρακτηριστικά, η ιστορία και τα συστατικά τού Σύμπαντος, από τα κουάρκ ως τις μελανές οπές, οι νόμοι που το διέπουν (κλασικοί και κβαντικοί), το βέλος τού χρόνου, οι προσπάθειες ενοποίησης τών θεμελιωδών δυνάμεων. Διερευνώνται από επιστημονικής πλευράς ερωτήματα με φιλοσοφική-μεταφυσική χροιά, όπως π.χ. γιατί έχουν επιλεγεί αυτοί οι συγκεκριμένοι νόμοι και οι συγκεκριμένες αρχικές συνθήκες, πόση ελευθερία είχε ο Θεός για τη δημιουργία αυτού τού Σύμπαντος και αν μπορεί να υπάρξει ενιαία θεωρία που να περιέχει η ίδια τη δυνατότητα αυτοπραγμάτωσής της.

Παραθέτουμε ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο αυτό (που έχει σχέση με τον τίτλο Το Μεγάλο Σχέδιο τού τελευταίου μείζονος επιστημονικού βιβλίου του), όπου γράφει εντυπωσιασμένος από τις εξαιρετικά ειδικές συνθήκες που υπάρχουν στο Σύμπαν και είναι αναγκαίες για την εμφάνιση ζωής:

«Οι νόμοι τής Φυσικής, αυτοί που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, περιέχουν πολλές αριθμητικές σταθερές... Το αξιοσημείωτο γεγονός είναι ότι οι τιμές αυτών τών αριθμών φαίνονται σαν να ανταποκρίνονται με μεγάλη ακρίβεια στις απαραίτητες συνθήκες για την ανάπτυξη ζωής... Αυτό μπορούμε να το θεωρήσουμε ή σαν ένδειξη ενός θεϊκού σκοπού στη δημιουργία τού σύμπαντος ή σαν επιχείρημα που υποστηρίζει την ισχυρή ανθρωπική αρχή». [5]

Και αλλού, αναφερόμενος στις εξαιρετικά ειδικές συνθήκες τής Μεγάλης Έκρηξης, γράφει:

«Είναι δύσκολο να εξηγήσουμε γιατί το Σύμπαν άρχισε μ’ αυτόν ακριβώς τον τρόπο, παρά μόνον εάν το αποδεχθούμε σαν ενέργεια ενός Θεού που σκόπευε να δημιουργήσει όντα σαν εμάς». [6]

Ακολούθησε στη συνέχεια το σύντομο βιβλίο Black Holes and Baby Universes and other Essays, Bantam Books, 1993 (Μαύρες τρύπες, Σύμπαντα-βρέφη και άλλα δοκίμια). [7] Σ’ αυτό αναπτύσσει την ιδέα τού φανταστικού από πλευράς μαθηματικής χρόνου, εξετάζει πώς οι μαύρες τρύπες μπορούν να γεννήσουν σύμπαντα-βρέφη και παρουσιάζει τις φιλόδοξες επιστημονικές προσπάθειες για τη διατύπωση μιας ενοποιημένης θεωρίας που θα μπορέσει να προβλέψει τα πάντα στο Σύμπαν. Κλείνει με μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη για τη ζωή και το έργο του.

Σε σχετικές με τον Θεό ερωτήσεις απαντά:

«... η θεωρία μας δεν αποφαίνεται περί τής ύπαρξης ή μη τού Θεού, απλώς ισχυριζόμαστε ότι Αυτός δεν είναι αυθαίρετος... Εξακολουθεί όμως να παραμένει το ερώτημα: Γιατί πρέπει να υπάρχει ζωή στο Σύμπαν; Εάν θέλετε, μπορείτε να ορίσετε τον Θεό ως απάντηση σ’ αυτή την ερώτησή μου». [8]

Στο βιβλίο The Nature of Space and Time, Hawking - Penrose, Princeton University Press, 1996 (Η Φυσική τού χώρου και τού χρόνου), οι δύο διάσημοι επιστήμονες, ο Hawking και ο Penrose, διαλέγονται αυστηρά επιστημονικά ή διαφωνούν σε πολλά, αλλά συμφωνούν ότι η θεωρία τών χορδών δεν έχει να προσφέρει κάτι σημαντικό (Hawking: “The string theory has been oversold”, «η θεωρία τών χορδών πουλήθηκε παραπάνω από όσο αξίζουν οι μετοχές της»).

Στο τελευταίο του μείζον επιστημονικό βιβλίο, Το Μεγάλο Σχέδιο. Νέες απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα τής ζωής (2010), υποστηρίζεται η θεωρία τών υπερχορδών και προτείνεται η Θεωρία-Μ, μια πιο γενική υπερσυμμετρική θεωρία τής βαρύτητας, ως η μόνη υποψήφια για μια πλήρη θεωρία τών πάντων, ένα μοντέλο στο οποίο το Σύμπαν αυθόρμητα δημιουργεί τον εαυτό του.

Η θεωρία αυτή προτείνει αναρίθμητες δυνητικότητες ύπαρξης άλλων συμπάντων (π.χ. 10500, δηλαδή 1 ακολουθούμενο από 500 μηδενικά!, που συλλογικά αναφέρονται ως Multiverse – Πολυσύμπαν), χωρίς να υπάρχει οιαδήποτε ένδειξη έστω και για ένα από αυτά τα σύμπαντα. Οι αμοιβαίες μάλιστα αποστάσεις μεταξύ τους είναι τόσο ασύλληπτα μεγάλες, ώστε να μη μπορούν αυτά τα σύμπαντα να εξακριβωθούν από τη Γη. Επίσης, θεωρείται αυθαίρετα ότι οι φυσικοί νόμοι δημιουργούνται αυθόρμητα, μπορεί να είναι διαφορετικοί στα διάφορα σύμπαντα, και τυχαία σε ένα από αυτά –στο Σύμπαν μας– προέκυψαν οι εξαιρετικά ειδικοί νόμοι και φυσικές σταθερές που ήσαν απαραίτητοι για τη δημιουργία ζωής.

Ο συνεργάτης τού Χόκινγκ στο βιβλίο αυτό Αμερικανός φυσικός Λέοναρντ Μλοντίνοου (1954-) [9] σπούδασε στα Πανεπιστήμια Brandeis (Μπραντάις) και Μπέρκλεϋ. Το 1981 ήταν στο διδακτικό-ερευνητικό προσωπικό τού Caltech και στη συνέχεια στο Max Planck Institute for Physics and Astronomy στην Ευρώπη, αλλά από το 1986 ακολούθησε κυρίως συγγραφική σταδιοδρομία και έγινε πολύ γνωστός στο ευρύτερο κοινό για τα εκλαϊκευτικά βιβλία του ποικίλης θεματολογίας, τις τηλεοπτικές σειρές επιστημονικής φαντασίας (Star Trek), τα παίγνια υπολογιστή που συνέθεσε και τα θεατρικά έργα. Συμμετέχει σε προγράμματα δημοσίων εκλαϊκευτικών ομιλιών και διαλόγων. 

Το 2005-11 συνδέθηκε πάλι με το Caltech. Οι επιστημονικές του εργασίες αφορούν κυρίως μια νέα προσεγγιστική μέθοδο Μη Σχετικιστικής Κβαντομηχανικής τής Θεωρητικής Χημείας (για τα ατομικά φάσματα) και την κβαντική θεωρία τού φωτός εντός διηλεκτρικών (Μη Γραμμική Οπτική).

Η αναφερθείσα Θεωρία-Μ χαρακτηρίζεται ως μια βασανιστική εικασία από τον διαπρεπή ερευνητή στην κβαντική βαρύτητα Lee Smolin, στο βιβλίο του The trouble with Physics (Θεωρία χορδών: Όλα ή τίποτα;, 2008). Είναι αντιπροσωπευτική τής κριτικής του η δήλωσή του:

«Δυστυχώς, η Θεωρία-Μ παραμένει μια βασανιστική εικασία, και μπαίνουμε στον πειρασμό να την πιστέψουμε. Την ίδια στιγμή, σε απουσία μιας πραγματικής δικαίωσης, δεν είναι πραγματική θεωρία – είναι μια εικασία σχετικά με μια θεωρία την οποία θα θέλαμε πολύ να πιστέψουμε» [10].

Το βιβλίο τών Χόκινγκ – Μλοντίνοου έχει υποστεί αυστηρή κριτική από διάφορους ειδικούς ερευνητές ή γνωστούς εκλαϊκευτές συγγραφείς και επιστήμονες συντάκτες επιστημονικών περιοδικών.

Ο διακεκριμένος Βρετανός καθηγητής Αστροφυσικής Joseph Silk τού Oxford University (1942-) σχολίασε [11] ότι «Η Θεωρία-Μ μέχρι τώρα δεν έχει προβλέψεις που μπορούν να ελεγχθούν», και αλλού: «Ο Χόκινγκ αντικαθιστά τον Θεό με τη Θεωρία-Μ». «Κάποια ταπεινοφροσύνη θα ήταν ευπρόσδεκτη εδώ... Μετά από έναν-δύο αιώνες περιμένω ότι η Θεωρία-Μ θα φαίνεται τόσο αφελής, όσο τώρα βρίσκουμε την “αρμονία τών σφαιρών” τού Πυθαγόρα».

Ο καθηγητής R. Penrose (University of Cambridge, κ.λπ., 1931-) διαπιστώνει [12] ότι «αντίθετα προς την Κβαντική Θεωρία, η Θεωρία-Μ δεν έχει καμία υποστήριξη από τις παρατηρήσεις». Ο Θεωρητικός Φυσικός Peter Woit (Columbia University, 1957-) [13], συγγραφέας τού βιβλίου Not even wrong (Ούτε καν λάθος: υποτιμητική φράση τού Wolfgang Pauli –βραβείο Νομπέλ Φυσικής– για θεωρίες που δεν είναι ελέγξιμες), με το οποίο ασκεί δριμεία κριτική στη θεωρία τών υπερχορδών, αναφέρει παλαιότερη θεωρητική πρόταση τού Χόκινγκ για τελειωτική ενοποιημένη θεωρία (τη Ν=8 υπερβαρύτητα), η οποία σύντομα έπεσε σε παρακμή:

«Ένα πράγμα που είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει πωλήσεις για ένα βιβλίο αυτού τού είδους είναι να εμπλέξει με κάποιο τρόπο τη θρησκεία. Ο συμβατικός ισχυρισμός τού βιβλίου ότι “ο Θεός δεν είναι απαραίτητος”, για να εξηγήσουμε τη Φυσική και την πρώιμη κοσμολογία, εξασφάλισε μεγάλη δημοσιότητα για το βιβλίο...».

Αναφερόμενος στη Θεωρία-Μ, σχολιάζει ότι «πρέπει να δεχθώ ότι αυτή η ψευδοεπιστήμη που αναπτύσσεται και προβάλλεται σ’ αυτό το βιβλίο δεν είναι προφανώς καλύτερη από τις εξηγήσεις που βασίζονται στην πίστη».

Ο John Horgan [14], Αμερικανός δημοσιογράφος επιστημονικών εκλαϊκεύσεων, υπενθυμίζει ότι ο καθηγητής Χόκινγκ προέβλεπε ότι μια ενοποιημένη θεωρία Φυσικής πλησίαζε να διατυπωθεί. Στο βιβλίο του Το χρονικό τού Χρόνου το 1988 το συμπέρασμα ήταν ότι η τελική θεωρία τής Φυσικής «θα ήταν ο τελειωτικός θρίαμβος τής ανθρώπινης λογικής, γιατί έτσι θα γνωρίζαμε τον νου τού Θεού»...

«Ο Χόκινγκ ήλπιζε ότι, αντί να έχουμε πειραματική επαλήθευση, θα μπορούσαν οι Φυσικοί να βρουν μια θεωρία τόσο λογικά αναπόφευκτη, ώστε να αποκλείει κάθε αντίρρηση. Συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Η Θεωρία-Μ έχει σχεδόν άπειρες εκδοχές, άρα θα μπορούσαν να υπάρξουν άπειρα σύμπαντα. Αλλά μια θεωρία που προβλέπει τα πάντα στην πραγματικότητα δεν προβλέπει τίποτε, δεν είναι καν μια θεωρία» (αν δεν μπορεί να ελεγχθεί πειραματικά).

Ο διακεκριμένος εκλαϊκευτής Βρετανός θεωρητικός Φυσικός και ερευνητής κοσμολόγος Paul Davies (University of Newcastle, Cambridge, κλπ., 1946-), αναφερόμενος στο Πολυσύμπαν, παρατηρεί σε άρθρο του με τίτλο «Τα κενά στο Μπίγκ-Μπάνγκ τού Στήβεν Χόκινγκ) [15]:

«Το Πολυσύμπαν χρειάζεται έναν μηχανισμό δημιουργίας συμπάντων, φυσικά πεδία που δημιουργούν ύλη και δυνάμεις που ενεργούν. Χρειάζονται μετανόμοι που διέπουν το Πολυσύμπαν και δημιουργούν νόμους σε κάθε επιμέρους σύμπαν. Οι μετα-νόμοι αυτοί παραμένουν ανεξήγητοι, αιώνιοι, αμετάβλητοι, υπερβατικές οντότητες που συμβαίνει να υπάρχουν και απλώς πρέπει να θεωρηθούν ως δεδομένοι. Από την άποψη αυτή, οι μετα-νόμοι έχουν την ίδια θέση όπως ένας ανερμήνευτος, υπερβατικός Θεός». 

Εικ. από εδώ

Ο ακαδημαϊκός Γ. Κοντόπουλος στο άρθρο του «Υπάρχει πράγματι το Πολυσύμπαν;» [16] αναφέρει:

«Το τελικό μας συμπέρασμα είναι ότι όσοι θέλουν να ασχοληθούν με υποθετικά σύμπαντα έχουν βεβαίως δικαιολογία να το κάνουν, αλλά αυτά αποτελούν τμήματα επιστημονικής φαντασίας (science fiction) και όχι επιστήμη... Όπως είδαμε πιο πάνω, οι θεωρίες τού Πολυσύμπαντος έχουν φιλοσοφικές και μεταφυσικές προεκτάσεις. Πράγματι, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η θεώρηση τής ανθρωπικής αρχής που δίνει το Πολυσύμπαν είναι μια φιλοσοφική και μεταφυσική άποψη η οποία (θεώρηση) έγινε κυρίως για να αντιπαραταχθεί στην ύπαρξη σκοπιμότητος στο Σύμπαν, (σκοπιμότητος) που οδηγεί σε θεολογικές προεκτάσεις. Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει φιλοσοφικές και μεταφυσικές θεωρήσεις, είτε προς τη μία κατεύθυνση, είτε προς την άλλη. Αλλά δεν μπορεί κανείς να λέει ότι η μία φιλοσοφία είναι επιστημονική και η άλλη δεν είναι».

Τελειώνοντας, ας αναφέρουμε αυτό που ο διακεκριμένος Κοσμολόγος καθηγητής George Ellis (παλαιότερος συνεργάτης τού Χόκινγκ, με τον οποίο συνέγραψε το βιβλίο The large scale structure of space-time, 1973, Cambridge University Press) γράφει σε άρθρο του στο περιοδικό Scientific American, ασκώντας κριτική στην ιδέα για το Πολυσύμπαν [17]:

«Τα ίδια φιλοσοφικά ερωτήματα που αφορούν το Σύμπαν εμφανίζονται και στη θεωρία τού Πολυσύμπαντος. Πώς έγινε το Σύμπαν ή το Πολυσύμπαν; Έγινε από ανάγκη, τύχη ή σκοπιμότητα; Αυτό είναι ένα μεταφυσικό ερώτημα που καμία φυσική θεωρία δεν μπορεί να απαντήσει για το Σύμπαν ή το Πολυσύμπαν... Δεν υπάρχει τίποτε κακό στις φιλοσοφικές υποθέσεις (philosophical speculations)... Αλλά θα πρέπει να τις ονομάζουμε αυτό που είναι, και όχι να τις ονομάζουμε επιστήμη».

Σημειώσεις:

1. Stephen Hawking και Leonard Mlodinow, Το Μεγάλο Σχέδιο. Νέες απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα τής ζωής, Εκδόσεις Κάτοπτρο, 2010.

2. Γ. Κοντόπουλος, Κέντρο Ερευνών Αστρονομίας τής Ακαδημίας Αθηνών, «Το τελευταίο βιβλίο τού Hawking», Φυσικός Κόσμος 41 (2011), σελ. 34-37.

3. Stephen Hawking, Το χρονικό τής ζωής μου, Εκδόσεις Τραυλός, 2013· βλ. και Άλκης Γαλδαδάς στο «Βήμα Science» 18.3.2018, σελ. 1-6, Δ. Σιμόπουλος στην Καθημερινή και αλλού.

4. Stephen W. Hawking, Tό xρονικό τού Xρόνου. Από τη Μεγάλη Έκρηξη ως τις μαύρες τρύπες, Εκδόσεις ΚΑΤΟΠΤΡΟ – Αλ. Μάμαλης & ΣΙΑ Ο.Ε., 1988.

5. Stephen W. Hawking, Το χρονικό τού Χρόνου, σελ. 190-191. Ισχυρή Ανθρωπική Αρχή: «Το Σύμπαν πρέπει να είναι τέτοιο, ώστε να επιδέχεται τη δημιουργία παρατηρητών μέσα του, σε κάποιο στάδιο», δηλαδή, το Σύμπαν έχει έναν σκοπό, τη δημιουργία τού ανθρώπου, ενός όντος με αυτοσυνείδηση, συναισθήματα και αξίες. Η άποψη αυτή θα μπορούσε να ονομαστεί μεταφυσική, γιατί υπερβαίνει τη Φυσική. Προϋποθέτει την ύπαρξη ενός Θεού Δημιουργού.

6. Stephen Hawking, A brief history of Time, σελ. 144.

7. Stephen Hawking, Μαύρες Τρύπες, Σύμπαντα-βρέφη και άλλα Δοκίμια, Εκδόσεις ΚΑΤΟΠΤΡΟ– Αλ. Μάμαλης & ΣΙΑ Ο.Ε., 1993.

8. Stephen Hawking, Μαύρες Τρύπες, Σύμπαντα-βρέφη και άλλα Δοκίμια, σελ. 174-175.

9. Wikipedia: λήμμα Mlodinow Leonard και σχόλια (10)-(14).

10. Lee Smolin, The trouble with Physics, 2006. Ελληνική έκδοση: Θεωρία χορδών: Όλα ή τίποτα; Εκδοτικός Οίκος ΤΡΑΥΛΟΣ, 2008, σελ. 238.

11. Joseph Silk, περιοδικό Science vol. 330, no. 6001 (8.10.2010), σελ. 179-180.

12. Roger Penrose, Financial Times, 4.9.2010. Επίσης, κριτική τής Θεωρίας-Μ στο νέο βιβλίο, Roger Penrose, Fashion, Faith and Fantasy in the New Physics of the Universe, Princeton University Press, Princeton and Oxford, 2017, 3rd printing, σελ. 91-95, 119-120.

13. Peter Woit στο σχόλιό του, “Hawking gives up” (ιστοσελίδα του) 8.9.2010, αναφερόμενος στο συμπέρασμα τού Χόκινγκ ότι δεν υπάρχει μία θεωρία στην οποία προσέβλεπε ο Αϊνστάιν, αλλά διάφορες.

14. John Horgan, Scientific American, 13.9.2010.

15. Paul Davies, “Stephen Hawking’s big-bang gaps”, εφημ. The Guardian, London, 4.9.2010.

16. Γ. Κοντόπουλος, «Υπάρχει πράγματι το Πολυσύμπαν;», Physics News, Τεύχος 1 (Δεκ. 2011), τρίμηνη έκδοση τής Ένωσης Ελλήνων Φυσικών.

17. George Ellis, περιοδ. Scientific American, August 2011.

Δείτε επίσης:

 

Dear Mr. Hawking - Αγαπητέ κ. Hawking 
Did Physics Kill God? 

Ο δάσκαλος Σάββας Ηλιάδης για τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του Στίβεν Χόκιν 

11χρονη ιδιοφυία, γιος ορθόδοξου ιερέα στις ΗΠΑ, απαντάει στον Στίβεν Χόκινγκ: Κι όμως υπάρχει Θεός! (ΒΙΝΤΕΟ)

 

Επιστήμη & Θρησκεία, Ορθολογισμός & Δόγμα

Επιστήμη, Δαρβίνος και Εκκλησία

Πώς ξέρουμε σίγουρα ότι υπάρχει Θεός;

Η άμεση γνώση του Θεού από τους ανθρώπους   

Νευροθεολογία: Εγκέφαλος και πνευματική εμπειρία

Ιστορίες πλάνης: Ψεύτικα θαύματα και οράματα στην Ορθοδοξία

Η επιστημονική έρευνα για το Θεό

 

Andrew Parker, Το Αίνιγμα της Γενέσεως - Γιατί η Βίβλος είναι επιστημονικά ακριβής
π. Ειρηναίος Δεληδήμος: Ο χριστιανισμός δεν είναι θρησκεία - Χριστιανισμός & επιστήμη
Μπορούμε να γνωρίσουμε το Θεό;
"Παιδιά χωρίς Θεό": ιστοσελίδα για την προώθηση του αθεϊσμού στα παιδιά (με πολλά links σε άρθρα μας για την ύπαρξη του Θεού και την αθεΐα)

Η Αθεΐα ενάντια στην Επιστήμη
Πατερική Θεολογία: π. Ιωάννου Σ. Ρωμανίδη, πανεπιστημιακού

Θέμος: "Ζήτησα από το Θεό να σωθεί το άτομο αυτό... και να πάρει εμένα".

Αμφοτεροδέξιος
Τι & πώς
 
Ο Θέμος φοβόταν πολύ για την υγεία των αγαπημένων του προσώπων.
Σε μία από τις σπάνιες συνεντεύξεις του, στο περιοδικό «Crash», είχε πει πως κάποια στιγμή, όταν αντιμετώπισε σοβαρό πρόβλημα ένα πολύ κοντινό του πρόσωπο, στράφηκε στον Θεό. Χαρακτηριστικά, είχε πει:
«Τα ισοπέδωσα όλα. Ό,τι πίστευα.
Για πρώτη φορά πήγα σε εκκλησία και γονάτισα.
Ζήτησα να σωθεί το άτομο αυτό και να πάρει εμένα.
Ήταν και ένας παπάς εκεί, ο οποίος δεν με ήξερε, γιατί ήταν σε μια ελληνική εκκλησία πριν πολλά χρόνια στο εξωτερικό.
Μου λέει 'δεν έχω δει τόσο συντετριμμένο άνθρωπο'»

~ "συν αυτώ" ΥΓ:

Να βάλουμε στην προσευχούλα μας τον Θέμο.
Υπέρ αναπαύσεως της ψυχούλας του...

Η κηδεία του - Αντί στεφάνου, στον Άγιο Χαράλαμπο

Φως

Την Κυριακή, 27 Ιανουαρίου 2019, στις 13.30, θα τελεστεί η εξόδιος ακολουθία του Θέμου Αναστασιάδη στον Ιερό Ναό Παναγίας Ελευθερώτριας στην Κηφισιά.
Αντί στεφάνων, η οικογένειά του εκλιπόντος παροτρύνει, όσους το επιθυμούν, να ενισχύσουν το έργο του πνευματικού κέντρου στον Ιερό Ναό Αγίου Χαραλάμπους στον Κότρωνα Λακωνίας.
Ο αριθμός λογαριασμού είναι ο εξής:
GR5601725320005532083171758 (Τράπεζα Πειραιώς, υποκατάστημα Γυθείου).

CONFLICT OF CONVERGENCE: ORTHODOXY AND PENTECOSTALISM DO NOT MIX

The Modern Monastic Order Of Saint Simon of Cyrene

 

“How long will you go limping with two different opinions?  If the Lord is God, follow him.  But if Ba’al, then follow him.”  
3 Kingdoms (1 Kings) 18:21

For some time, I refused to comment on the convergence movement of Pentecostals that are accepting elements of Orthodox Christianity.  After being among Baptist who refused even to investigate the African saints during Black History Month, I thought it was refreshing that non-denominational Charismatic and established Pentecostal denominational clergy were interested in the ancient faith.  There are a couple of Orthodox priest who are in communication with some of these ministers.  Perhaps this will lead to a mass conversion of African-Americans coming into the One Holy Catholic and Apostolic Church in the same way that some 2,000 Evangelicals came into the Antiochian jurisdiction back in 1987.  I do hope and pray that this will happen.

“If the Lord is God …” Elijah

But, I sense that there is something different at work in this convergence movement.  Rather than individual ministers and congregations moving to become fully Orthodox, too many of them are trying to be Orthodox and Pentecostal at the same time.  Such a blending of these two Christian traditions is as possible as blending wax with water.
Orthodoxy was born directly from the teachings of our Lord and Savior Jesus Christ and His apostles.  The coming of the Holy Spirit into the world on the Day of Pentecost sent the message of the Gospel in the ears of all men who spoke the various languages of the world.  From AD 33 to today, Orthodoxy has maintained a historic succession of bishops and priest from those who knew Jesus as He walked the earth.  The shared message of Christianity was no different from Amharic speaking Ethiopians to the Slavs of Eastern Europe.  Despite a fifth century schism, Islamic invasions, Soviet oppressions and being overshadowed by Western Christendom; the Orthodox Church is one faith.
American born Pentecostalism is completely different.  The Topeka “Outpouring” of 1905 was only among white American Protestants with no concern for any other race or nationality.  One African-American, William Seymore, learned about Pentecostalism by sitting at the window of a segregated Bible college.  After hearing enough of this “doctrine” to preach it, he went to Los Angeles where under his revival services, people received the “baptism of the Holy Spirit” and the “gift” of “speaking in tongues” at a church on Azuza Street in 1906.  Those of the Topeka event rejected their Azuza brothers and sisters as being too emotional.  And in America’s climate of individualism and religious freedom, many Pentecostals (white as well as black) formed new denominations and non-denominations claiming to come from this same spiritual event.
Orthodoxy comes from the pure and true source of God as Pentecost brought people together.  Pentecostalism came from the false doctrine of segregation and self-importance.  Our Lord taught us that one cannot harvest grapes from thistles or figs from thorn bushes.  Because the vast majority of African Americans had little or no access to the ancient faith, some of us saw Pentecostalism as a viable path to God.  Indeed, along with the black Baptist, Methodist, and other mainline churches; this movement was used by God to give salvation to a people whom American society deemed not worthy of a savior.
But, when we discover the faith, history, doctrine, practice, and spirituality of the ancient apostles; what then is the point of holding on to the things handed down to us from a segregated man that he heard from a segregationist and was dispersed by men who sought their own areas of influence and produced sons who sought their own little fiefdoms from them?  None.  Like the one who grew up and put away the childish things, the one who is aware of Orthodoxy should put away Pentecostal doctrine.
Some would argue that by holding on to Pentecostalism, they are holding on to black culture and style of worship.  This argument is false.  Up until recently, most African-American Christians were Baptist and Methodist Episcopal (AME and the like) and rejected speaking in tongues and other Pentecostal doctrines.  Most black churches were known for “call and response” in worship.  “Shouting” was not unheard of even among black Episcopalians.  But, much of the emotion of our faith came from being in an enslaved or oppressive Jim Crow society.  Many ministers who came from the seminaries such as Howard or Virginia Union were frowned upon as they taught their congregations to tone down these things and focus more on the substance of our faith rather than our style (I had a mentor that taught that you shouldn’t shout higher than you live).  As legal segregation began to lose its grip on us and the “Black is Beautiful” concept grew, we began to define liturgies and less animated worship as being “white,” cold, dead, and spiritually empty.  In the black church, there was no real worship unless the songs were upbeat, the preacher “whooped,” and folks “got the spirit.”  Under these conditions, Pentecostal denominations like the Church of God In Christ grew exponentially.  Non-denominational churches who taught the same doctrines sprang up frequently.  In order to keep up with the popularity of Pentecostalism, mainline black churches strive to mimic the style of worship to the point where they have formed congregations and conventions that can barely be distinguished from them (the Full Gospel Baptist Fellowship is a prime example as they practice the “gift of tongues”).
African-American Christian culture has produced a collection of spiritual music that is the equivalent of anything produced in Byzantium or Holy Russia.  There are Orthodox priest who recognize this and include such songs in special services and, in some cases, the Divine Liturgy.  There is a distinctive style in African-American preaching.  Anyone who has ever heard Fr. Maximus Cabey deliver a sermon knows that there is room for our voices in the world of Orthodoxy.  In the Orthodox churches in Africa, drums are frequently used and shouts of praise that are a part of their tribal cultures.  The Ethiopian Churches in America are no different than the ones in that land that was evangelized by St. Matthew himself (and why not embrace the faith that came directly from a Gospel writer rather than something gathered from what was heard from a segregated classroom).  Thus, black clergy and laity who fear losing their cultural identity if they convert need not worry.  Orthodoxy does not call us to forget who we are.  It does call us to renounce false doctrines.  Pentecostalism is false, Orthodoxy is truth.  Truth cannot be yoked with falsehood.
It is better for a Pentecostal to reject Orthodoxy all together rather than try to blend the two doctrines.  From the Roman persecutions, Ottoman oppressions and genocides, to the Bolsheviks and the murderers of Hailie Selassie, to the modern age of terrorism, Eastern and Oriental Orthodox Christians are dying for holding on to the full truth of the faith.  How can it be godly for anyone to cherry pick a few favorite text from the early fathers and combine them with frequently used catch words and phrases?  Antiochian Metropolitan Paul and Syriac Archbishop John are still being held captive in Syria by “freedom fighters.”  How can anyone wear the vestments of their churches when you are not even a member of them, much less have gone through the training and received their apostolic succession?  If one would not wear a Marine Corps uniform to Paris Island and not be a Marine, or give a fraternity call or sign and not be a brother, where then is it honest to dress and speak as an Orthodox clergyman and you are not?   This behavior of the convergents is very disrespectful to our suffering brothers and sisters in Christ.  At least the COGIC who wears his traditional vestments or a suit is not pretending to be what he is not.
A group of Anglican “monastics” visited the St. Herman’s Monastery in California back in the 1970’s.  Seeing how they decided to pick and choose what they wanted from Orthodoxy, Fr. Seraphim Rose urged them as they left not to take anything from the Church and try to merge it with what they were doing.  “One must fully come to Orthodoxy, or leave it alone.”  Keep in mind that Fr. Seraphim was a man of great intelligence and could have succeeded in nearly any field or pursuit of his liking.  But, he gave up everything to live in prayer and repentance as a monk.  Would it kill any of you convergents to give up your titles and fully embrace the ancient Church that you are so interested in?  With education and training, some of you may be called to the priesthood and have predominately African American Eastern or Oriental congregations.  You may be the ones who help blend the best of African American culture with Orthodoxy the same way that Sts. Herman and Innocent of Alaska blessed the best of those native cultures as the people became Orthodox.  As it stands now, I fear that your attempt to be two things that are incompatible at the same time is no different than being neither cold nor hot in the mouth of the eternal one.  I pray that you will choose to be one or the other while there is still time to do so.

Click:

Neopentecostal megachurches and their celebrity pastors
Charismatic Revival As a Sign of the Times 
In Peace Let Us Pray to the Lord : An Orthodox Interpertation of the Gifts of the Spirit / An Orthodox answer to the pentecostalism and charismatic movement!  

Orthodoxy and Charismatics - "Glossolalia" (video)
The Way - An introduction to the Orthodox Faith  
Theosis (deification): The True Purpose of Human Life
Protestants ask: Why be Orthodox?