π. Γ. Μεταλληνός, Ησυχαστές και Ζηλωτές

Απόσπασμα από το βιβλίο του π. Γ. Μεταλληνού Ελληνισμός μαχόμενος, εκδόσεις Τήνος, Αθήνα 1995. Πέρα από το άτομο.

Πατήστε εδώ:

Ησυχαστές και Ζηλωτές

Πνευματική ακμή και κοινωνική κρίση στον Βυζαντινό 14ο αιώνα

"...Ο καθηγητής π. Ι. Ρωμανίδης έχει εύστοχα επισημάνει τη μεθοδολογική συγγένεια του Ησυχασμού με τις θετικές επιστήμες, στο χώρο των οποίων κατατάσσει και τη Θεολογία. Η Φιλοκαλία (αναφορά στη νηπτική παράδοση) καταδεικνύει αυτή τη συγγένεια, παραπέμπουσα στις φανερώσεις της θεώσεως (άφθαρτα λείψανα και θαυματουργά).
Η Ορθόδοξη Ενορία (κοσμική και μοναστική) έχει αποστολή θεραπευτική. Αυτή την παράδοση όμως τον 14ο αι., όπως και σήμερα, διέσωζε πολύ περισσότερο από την κοσμική, η μοναστική ενορία και αυτής της παραδόσεως υπεραμύνονταν οι Αγιορείτες Πατέρες με αρχηγό τον άγιο Γρηγόριο Παλαμά.

«Ο κεντρικός άξων της Ορθοδοξίας δεν είναι μόνον η Αγία Γραφή, τα συγγράμματα των Πατέρων και αι Τοπικαί και Οικουμενικαί Σύνοδοι, αλλά κυρίως η παράδοσις της εμπειρίας της θεωρίας (θεώσεως) από την μίαν γενεάν εις την άλλην» (π. Ι. Ρωμανίδης). 

Ορθόδοξα, αυθεντία δεν είναι τα κείμενα, αλλ’ οι έχοντες την εμπειρία της θεώσεως. Αντίθετα, η πρόταξη των κειμένων οδηγεί στην ιδεολογικοποίηση της παραδόσεως. Αληθής θεολόγος στην Ορθοδοξία είναι ο Θεόπτης, ο δε περί Θεού λόγος (Θεολογία) είναι καρπός της εμπειρίας της θεώσεως. Χωρίς αυτές τις προϋποθέσεις είναι αδύνατο να κατανοήσει κανείς τη θεολογική έριδα του 14ου αιώνα..."

Μοναχισμός: πρόταση «ανωτέρων σπουδών»

Η αγία Ειρήνη του Χρυσοβαλάντου, νέα και όμορφη αρχοντοπούλα, ξεκίνησε για την ΚΠολη ως υποψήφια αυτοκράτειρα και κατέληξε μοναχή. Τι θα κάναμε εμείς, αν το κορίτσι μας έκανε μια παρόμοια επιλογή; Ας μαντέψω: η μαμά θα λιποθυμούσε και ο πατέρας θα χαλούσε τον κόσμο...
Με την ευκαιρία της μνήμης της (28 Ιουλίου) αναδημοσιεύουμε ένα αφιέρωμα στο μοναχισμό, το σκοπό και την αξία του - από την ιστοσελίδα Ευχή.

Οι άνθρωποι που ζουν στις πόλεις και στα χωριά, ή αγαπούν τα μοναστήρια και τα επισκέπτονται συχνά (και βρίσκουν εκεί την ειρήνη της ψυχής τους) ή τα μισούν και βρίζουν τους μοναχούς (δηλ. τους καλόγερους) ότι είναι άχρηστοι, τεμπέληδες, αγράμματοι, πονηροί, διεστραμμένοι κ.τ.λ.

Πάντως δύσκολα μπορεί κάποιος να είναι ουδέτερος απέναντι στα μοναστήρια και τους μοναχούς, ακριβώς γιατί τα μοναστήρια είναι κέντρα πνευματικής διάπλασης, παλαίστρες για την τελειοποίηση των ανθρώπων, φάροι που δείχνουν το δρόμο της αυτογνωσίας και της τελειότητας ακόμη και σε μας, που δεν έχουμε σκοπό να γίνουμε τέλειοι.
Με βάση αυτούς τους φάρους μπορούμε να πορευτούμε στη ζωή μας, για να μη χάσουμε το δρόμο και να μην πέσουμε στα βράχια της καταστροφής μακριά απ’ τον Ιησού Χριστό και τη διδασκαλία Του.
Βέβαια, μερικές φορές οι ίδιοι οι μοναχοί χάνουν το δρόμο τους και ορισμένα μοναστήρια αποτυγχάνουν στο σκοπό τους. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως γενικά τα μοναστήρια και ο μοναχισμός είναι κάτι άχρηστο ή επιζήμιο, όπως το ότι σε όλους τους τομείς της ζωής υπάρχουν λίγοι ή πολλοί που δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους, δεν ακυρώνει την αξία των πάντων.

Συνήθως, αν ένας νέος (ή μια κοπέλα) αποφασίσει να γίνει μοναχός, οι γονείς του, αντί να τον στηρίξουν και να δοξάσουν το Θεό για την ευλογία που μπαίνει στην οικογένειά τους και στη ζωή του παιδιού τους, φωνάζουν, κλαίνε, τον εκβιάζουν ψυχολογικά και του φέρνουν κάθε είδους εμπόδιο. Αν όμως το παιδί τους ασκεί ένα επάγγελμα που του φέρνει χρήμα και δόξα, αλλά με αμαρτωλούς τρόπους, δε βλέπουμε παρόμοιες αντιδράσεις πένθους και θλίψης από τους γονείς του… Αυτό φανερώνει πολύ καθαρά πόσο μακριά είμαστε από τον αληθινό χριστιανισμό.
Θα ήθελα να προσπαθήσω να γράψω πολύ απλά τι λέει η σοφία των αγίων της Ορθόδοξης Εκκλησίας για το μοναχισμό και τους μοναχούς. Ελπίζω ότι θα συμφωνήσετε πως είναι κάτι σπουδαίο, και ας ξέρουμε ότι εκατοντάδες χιλιάδες μοναχοί και μοναχές σε όλη την Ιστορία του χριστιανισμού έχουν γίνει μεγάλοι άγιοι και έχουν προσφέρει πάρα πολλά στην κοινωνία του τόπου τους ή ακόμη και σε ολόκληρη την ανθρωπότητα. 

Ο χριστιανικός δρόμος του Φωτός

Σκοπός του αληθινού χριστιανού είναι να ενωθεί με το Θεό – δηλαδή να πάρει μέσα του το άγιο και αιώνιο Φως του Θεού, την αγαθή ενέργεια που «εκπέμπει» ο Θεός, η οποία όταν ο άνθρωπος τη δεχτεί, τον μεταμορφώνει σε κάτι ανώτερο και σπουδαιότερο, σε κάτι θεϊκό. Αυτό το ανώτερο, σπουδαίο και θεϊκό, που γίνεται ο άνθρωπος όταν πάρει μέσα του την αγαθή ενέργεια του Θεού, είναι που λέμε ότι ο άνθρωπος γίνεται «άγιος». Αυτό επίσης είναι η «σωτηρία της ψυχής», που γράφουν τα βιβλία, ο «παράδεισος».
Δηλαδή παράδεισος και σωτηρία δεν είναι να είμαστε καλοί άνθρωποι ή να προσκυνάμε το Θεό, για να μας θεωρήσει «δικούς Του» και να μη μας βάλει στην κόλαση, αλλά να μας ανταμείψει βάζοντάς μας στον παράδεισο (σε έναν κήπο κ.τ.λ.), αλλά παράδεισος και σωτηρία είναι το να γίνουμε άγιοι, που σημαίνει σχεδόν θεοί.
Δεν υπάρχει πλούσιος ή διάσημος άνθρωπος, που τα πλούτη του ή η διασημότητά του να είναι τόσο σπουδαία, όσο σπουδαίο είναι αυτό που έχει ένας φτωχός και κουρελής ζητιάνος, αν αυτός ο ζητιάνος είναι άγιος! Αυτός ο άγιος είναι ευτυχισμένος και ενωμένος με το Θεό εδώ και τώρα, όχι μόνο «μετά θάνατον». Και η ευτυχία του δεν θα τελειώσει ποτέ, αλλά θα κρατήσει αιώνια – ούτε ο θάνατος δεν τη σταματάει. Ενώ η όποια ευτυχία έχει ένας πλούσιος ή διάσημος (αν είναι ευτυχισμένος και δεν καταλήξει στα ναρκωτικά ή στην αυτοκτονία) σίγουρα θα τελειώσει με το θάνατό του. Και μάλιστα, αν είναι διεφθαρμένος και ανήθικος, η αιώνια ζωή γι’ αυτόν θα είναι ζωή δυστυχίας, όχι ευτυχίας.

Η Γερόντισσα Νεκταρία της Καλκούτας (από εδώ)

Ακούτε, σας παρακαλώ, οι πλούσιοι και οι διάσημοι, και εσείς που θέλετε να γίνετε ή να γίνουν τα παιδιά σας πλούσιοι και διάσημοι; Ξέρω ότι ακούμε (κι εγώ πρέπει ν’ ακούω τα ίδια μου τα λόγια και να μην τα ξεχνάω) αλλά κρυβόμαστε και κάνουμε ότι δεν ακούμε…
Τέλος πάντων, αυτή η κατάσταση, η αγιότητα, όπως κάθε μεγάλος σκοπός στη ζωή μας, χρειάζεται αφοσίωση. Για να γίνεις σημαντικός επιστήμονας, επιχειρηματίας, καλλιτέχνης, αθλητής, μάγειρας κ.τ.λ. χρειάζεται αφοσίωση. Το ίδιο και για να γίνεις άγιος. Έχουμε αγίους επιστήμονες, επιχειρηματίες, καλλιτέχνες, αθλητές, μάγειρες κ.τ.λ., που ασκούσαν το επάγγελμά τους ή την τέχνη και την επιστήμη τους και συγχρόνως ήταν και αφοσιωμένοι σε αυτό που χρειάζεται για να γίνει κάποιος άγιος.
Έχουμε και αγίους οικογενειάρχες, γονείς, πατέρες και μανάδες, παππούδες και γιαγιάδες, που ήταν αφοσιωμένοι στην οικογένειά τους και συγχρόνως αφοσιωμένοι και στο δρόμο της αγιότητας.
Φυσικά, κανείς δεν ξεκινά με τον εγωιστικό στόχο «να γίνει άγιος» για «να κάνει θαύματα» κ.τ.λ. Αυτό είναι όχι μόνο εγωιστικό, αλλά και πολύ επικίνδυνο. Ο στόχος είναι να πλησιάσουμε το Θεό, τον Ιησού Χριστό, και να μάθουμε να αγαπάμε και να συγχωρούμε όλους τους ανθρώπους, όπως ο Χριστός. Κίνητρο είναι η αγάπη. Αλλά όσο κάποιος Τον πλησιάζει, ενώνεται με το Φως Του και έρχεται μικρή ή μεγάλη αγιότητα.

Σε τι πρέπει να είναι αφοσιωμένος κάποιος για να γίνει άγιος;

Στις εντολές του Ιησού Χριστού. Όχι στις «δέκα εντολές», που είχαν δοθεί στην Παλαιά Διαθήκη, αλλά στις εντολές του Χριστού, που είναι γραμμένες στην Καινή Διαθήκη, στο Ευαγγέλιο. Δεν είναι αληθινά «εντολές», αλλά διδασκαλία που δείχνει το δρόμο. Κάντε τον κόπο να διαβάσετε έστω ένα από τα τέσσερα Ευαγγέλια και θα εκπλαγείτε.
Ο Χριστός μίλησε για αγάπη προς το Θεό, για αγάπη προς τους εχθρούς (όχι μόνο γενικά «προς τον πλησίον»), για καλοσύνη και πραότητα, υπομονή στα βάσανα και τους πόνους, αλλά και για βάπτισμα, θεία κοινωνία, εξομολόγηση κ.τ.λ. και μίλησε επίσης για ανάσταση των νεκρών, αιώνια ζωή, παράδεισο, αλλά και κόλαση. Και μας έδωσε τη δυνατότητα να είμαστε ενωμένοι με Αυτόν, όχι γενικά και αόριστα να είμαστε «καλοί άνθρωποι χωρίς Θεό»… Ο ίδιος πρώτος εκπλήρωσε όλες αυτές τις «εντολές», φτάνοντας μέχρι του να πεθάνει στο σταυρό και, ενώ ήταν σταυρωμένος, να παρακαλέσει το Θεό Πατέρα Του να συγχωρήσει εκείνους που Τον είχαν σταυρώσει.

Η ολοκληρωτική αφιέρωση των μοναχών 

Λοιπόν, εμείς, που ζούμε στον κόσμο και έχουμε οικογένεια και ένα σωρό υποχρεώσεις, στην καλύτερη περίπτωση κλέβουμε λίγο χρόνο και λίγη ψυχή και την αφιερώνουμε στην καλλιέργεια της ψυχής μας, ώστε να πλησιάσουμε το Θεό. Ο μοναχός, από τη μεγάλη αγάπη του για το Θεό, θέλει να αφιερώσει όλο του το χρόνο. Γι’ αυτό γίνεται μοναχός. Και, αν πράγματι πετύχει σ’ αυτό τον τρόπο ζωής, φτάνει στο σημείο να προσεύχεται μέσα στην καρδιά του για όλους τους ανθρώπους μέρα νύχτα και τελικά λαμπερός σαν ήλιος.
Υπάρχουν ορθόδοξοι χριστιανοί μοναχοί και μοναχές, και παλιά και σήμερα, που αξιώθηκαν να γίνουν λαμπεροί σαν τον ήλιο, ενωμένοι με το Θεό μέσω του Ιησού Χριστού.
Και μέσα στον κόσμο υπάρχουν άνθρωποι, πιστοί και καλοί χριστιανοί (άντρες και γυναίκες, αλλά και παιδιά και έφηβοι), που φτάνουν σε αυτή την κατάσταση, αλλά μη γελιέσαι, αγαπητέ αναγνώστη, δεν είμαστε εσύ κι εγώ. Είναι κάποιοι, που συνήθως τους περιφρονούμε επειδή πάνε με το σταυρό στο χέρι, είναι πάρα πολύ καλοί και πάρα πολύ πιστοί και δεν πρόκειται ποτέ να κάνουν λεφτά ή όνομα.
Μερικοί βέβαια κάνουν και όνομα – υπάρχουν σπουδαίοι γιατροί και άλλοι επιστήμονες, που είναι και πάρα πολύ πιστοί ορθόδοξοι χριστιανοί. Έχω την τιμή να γνωρίζω μερικούς. Αν θέλεις να γίνεις τέτοιος άνθρωπος, έχει καλώς. Πάντως, ας έχουμε υπόψιν ότι αυτό είναι ο μοναχισμός: ο δρόμος που βαδίζει κάποιος για να γίνει λαμπερός σαν ήλιος.
Μπορεί ένας μοναχός που πηγαίνει ανάποδα σ’ αυτό το δρόμο να γίνει βρομερός σαν γουρούνι (με το συμπάθιο). Πάντως όποιος βαδίζει σωστά αυτό το δρόμο λάμπει σαν ήλιος.

Να διευκρινίσουμε ότι, αν κάποιος εκφράσει την επιθυμία να γίνει μοναχός, αρχικά γίνεται «δόκιμος», δηλαδή ζει στο μοναστήρι, γνωρίζει τον τρόπο ζωής των μοναχών, και, όταν (και αν) πια είναι σίγουρος ότι θέλει και ότι μπορεί να ανταπεξέλθει, τότε μόνο γίνεται μοναχός. Η περίοδος της «δοκιμασίας» μπορεί να κρατήσει χρόνια και λήγει πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του πνευματικού πατέρα του μοναχού, δηλαδή του «γέροντά» του.
Επίσης, στην παράδοση της Ορθοδοξίας δεν γίνεται δεκτός ως μοναχός κάποιος που φεύγει από τον κόσμο επειδή μισεί ή περιφρονεί τον κόσμο ή επειδή θεωρεί ακάθαρτη και αμαρτωλή κατάσταση το γάμο και τη δημιουργία οικογένειας ή κάποιος που εγκαταλείπει σύζυγο ή παιδιά χωρίς τη δική τους σύμφωνη γνώμη. Και δεν συνιστάται να φύγει κάποιος από το σπίτι του και να πάει να ζήσει μόνος στην έρημο, όπου μπορεί να τρελαθεί ή να πέσει θύμα παγίδων του διαβόλου και να νομίζει πως είναι άγιος κ.τ.λ. Όποιος θέλει να γίνει ερημίτης, το σωστό είναι να γίνει πρώτα μοναχός σε μοναστήρι, να μάθει να συνυπάρχει με τους άλλους, να τους προσφέρει τη βοήθειά του με αγάπη και ταπείνωση, και, όταν πια θα είναι «ενωμένος με όλους», τότε, με την ευλογία του πνευματικού του πατέρα, αν θέλει, μπορεί να απομονωθεί και να ζήσει ως ερημίτης. Υπάρχουν και περιπτώσεις αγίων που πήγαν κατ’ ευθείαν στην έρημο (π.χ. η αγία Μαρία η Αιγυπτία), αλλά είναι εξαιρέσεις, όχι ο κανόνας.

H μοναστική αδελφότητα της Ιεράς Μονής Αγίου Γερμανού της Αλάσκας (που ίδρυσε ο π. Σεραφείμ Ρόουζ) στην Καλιφόρνια. Από αυτό το αφιέρωμα στον ορθόδοξο μοναχισμό της Βόρειας Αμερικής.

Οι ρίζες του μοναχισμού στην Αγία Γραφή και στην Ιστορία του χριστιανισμού

Οι ρίζες του μοναχισμού, όπως όλων των στοιχείων της ορθόδοξης πνευματικής παράδοσης, βρίσκονται στη διδασκαλία του Ιησού Χριστού και στη ζωή των πρώτων χριστιανών, όπως καταγράφονται στην Αγία Γραφή και παραμένουν όλους τους αιώνες, από την αρχαία εποχή, στη ζωή και την Ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Όταν ο Χριστός εξηγούσε στους ανθρώπους πόσο σημαντικό είναι να μη χωρίζουν τα ανδρόγυνα, οι μαθητές Του είπαν: «Αν είναι έτσι, τόσο καλύτερα να μην παντρεύεται ο άνθρωπος». Ο Ιησούς απάντησε: «Αυτά τα λόγια δεν είναι κατάλληλα για όλους, αλλά για εκείνους που έχουν το χάρισμα. Υπάρχουν άνθρωποι, που γεννήθηκαν ευνούχοι. Άλλοι, που ευνουχίστηκαν από ανθρώπους. Και κάποιοι που ευνούχισαν τον εαυτό τους για χάρη της βασιλείας των ουρανών. Όποιος μπορεί, ας το αντέξει» (κατά Ματθαίον ευαγγέλιο, κεφ. 19, στίχοι 10-12).
Αυτοί που «ευνούχισαν τον εαυτό τους», μιλώντας βέβαια μεταφορικά, είναι εκείνοι που δεν παντρεύτηκαν επειδή αφιερώθηκαν ολοκληρωτικά στην κατάκτηση της βασιλείας των ουρανών, δηλαδή οι μοναχοί και οι μοναχές.
Επίσης, είναι γνωστό ότι ο Χριστός είπε σε έναν πλούσιο νέο: «Αν θέλεις να είσαι τέλειος, πούλησε τα υπάρχοντά σου, μοίρασέ τα στους φτωχούς (και θα έχεις θησαυρό στον ουρανό) και ακολούθησέ με» (κατά Ματθαίον, 19, 21).
Η τελειότητα που εννοεί εδώ ο Κύριος είναι ο μοναχισμός, γιατί κάποιος που έχει οικογένεια, μπορεί βέβαια (και πρέπει) να είναι φιλάνθρωπος και να βοηθάει τους φτωχούς, αλλά δεν μπορεί να μοιράσει όλα τα υπάρχοντά του. Στην ιστορία της Ορθοδοξίας, οι μεγάλοι άγιοι μοναχοί πρώτα απαλλάχτηκαν από την όποια περιουσία τους, μοιράζοντάς την στους φτωχούς, και έπειτα έγιναν μοναχοί. Τέτοιοι είναι π.χ. ο Μέγας Βασίλειος, ο Μέγας Αντώνιος, ο άγιος Στυλιανός, η αγία Παρασκευή, η αγία Μελάνη, η αγία Φιλοθέη και πάρα πολλοί άλλοι.

Ο Τίμιος Πρόδρομος (εδώ)

Επίσης, τέσσερις κορυφαίες προσωπικότητες, που αναφέρονται στην Αγία Γραφή, έζησαν άγαμοι και αποτελούν το πρότυπο των μοναχών: ο προφήτης Ηλίας, ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος (αυτοί οι δύο ήταν και ερημίτες – ο Πρόδρομος μάλιστα βγήκε στην έρημο από παιδί, βλ. κατά Λουκάν ευαγγέλιο, τελ. στίχος του κεφ. 1), ο απόστολος Παύλος και ο ευαγγελιστής Ιωάννης. Και πολλές γυναίκες φυσικά, με πρώτη και σημαντικότερη την ίδια την Παναγία  (ήταν έγγαμη, αλλά παρθένος).
Ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός έζησε άγαμος, καθώς είναι ο Νυμφίος της Εκκλησίας (δηλαδή ο «γαμπρός» σε μια ένωση ανθρώπου και Θεού που παρομοιάζεται με ιερό γάμο). Ο μοναχός στοχεύει σε αυτόν το γάμο, στην ένωση με το Νυμφίο Χριστό.
Από τους δύο πρωτοκορυφαίους αποστόλους (μαθητές του Χριστού), ο απόστολος Πέτρος ήταν παντρεμένος και ο απόστολος Παύλος άγαμος. Έτσι, και οι δύο τρόποι χριστιανικής ζωής είναι ριζωμένοι και κατοχυρωμένοι στη ζωή των αποστόλων, και ο γάμος και ο μοναχισμός.
Ο απόστολος Παύλος τονίζει πολύ έντονα την ιερότητα και το μεγαλείο του γάμου, συμβουλεύει με μεγάλη προσοχή και σοφία τους ανθρώπους να είναι σωστοί σύζυγοι, αλλά επίσης διευκρινίζει ότι η παρθενία (δηλαδή το να απέχει κάποιος από ερωτικές σχέσεις επειδή είναι αφιερωμένος στο Θεό) ξεπερνάει το γάμο σε ένα στοιχείο: ότι ο άγαμος δεν δεσμεύεται σε τίποτα να αφιερωθεί ολοκληρωτικά στην εφαρμογή των εντολών του Θεού (το αναφέρει στην Α΄ επιστολή προς Κορινθίους, κεφ. 7, στίχοι 32-35, ενώ όλο εκείνο το κεφάλαιο μιλάει για το γάμο).
Βέβαια, εδώ μιλάμε για ανθρώπους που μένουν όχι απλώς άγαμοι, αλλά και παρθένοι (χωρίς σεξουαλικές σχέσεις), εξαιτίας του έντονου πόθου για ένωση με το Θεό που φλογίζει την καρδιά τους. Ακριβώς αυτοί είναι οι μοναχοί. Δεν μιλάμε για ανθρώπους που μένουν άγαμοι επειδή θέλουν να έχουν πολλές σεξουαλικές σχέσεις χωρίς δεσμεύσεις και υποχρεώσεις, όπως έχει γίνει μόδα στην (απάνθρωπη και αντιχριστιανική, αν μου επιτρέπετε) εποχή μας.
«Η μοναστική ζωή είναι έρωτας» λέει σε μια σημαντική συνέντευξή της στο δημοσιογράφο Σταύρο Θεοδωράκη (πριν γίνει πολιτικός) η μοναχή Θεοξένη, ηγουμένη της Ιεράς Μονής Χρυσοπηγής Χανίων (η συνέντευξη υπάρχει στο Διαδίκτυο με αυτό τον τίτλο - από εκεί η φωτο).

Αν διαβάσει κάποιος το «Γεροντικό», ένα βιβλίο όπου καταγράφονται ιστορίες από τους αρχαίους χριστιανούς μοναχούς της Αιγύπτου, θα συγκινηθεί από την αγάπη, τη φιλανθρωπία, την ταπεινή καρδιά και την εργατικότητα των αγίων μοναχών εκείνης της εποχής. Και τότε βέβαια υπήρχαν και ανάξιοι μοναχοί. Λαμπροί μοναχοί, παρόμοιοι με τους αγίους του «Γεροντικού», υπάρχουν σε όλους τους αιώνες, ακόμη και σήμερα.
Ο οργανωμένος ορθόδοξος μοναχισμός άρχισε τον 4ο αιώνα μετά Χριστόν στην Αίγυπτο (με το Μέγα Αντώνιο, το Μέγα Παχώμιο, την αγία Συγκλητική και χιλιάδες άλλους μοναχούς), αλλά ταχύτατα εξαπλώθηκε στη Μικρά Ασία (με το Μέγα Βασίλειο, την αγία Μακρίνα κ.ά.) και στην Παλαιστίνη, δηλ. στους Αγίους Τόπους, εκεί όπου έζησε ο Χριστός (με τον άγιο Σάββα, τον άγιο Θεοδόσιο τον Κοινοβιάρχη κ.ά.). Συγκλονιστική παράδοση ορθόδοξων αγίων μοναχών (ανδρών και γυναικών), σε μοναστήρια και σε ερημικούς τόπους, έχουν και η Βρετανία, η Ιρλανδία, η Γαλλία, αλλά και η Πολωνία (από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, που εκείνοι οι λαοί ήταν ορθόδοξοι χριστιανοί), αλλά και οι Ρώσοι και όλοι οι Βαλκανικοί λαοί και φυσικά η Ελλάδα (με το Άγιο Όρος, τα Μετέωρα και τα αναρίθμητα μοναστήρια μας). 

Η προσφορά των μοναχών στην κοινωνία  

Τώρα, δυο λεπτομέρειες:
Οι μοναχοί εργάζονται, δεν ζητιανεύουν, ούτε τρώνε το ψωμί χαράμι. Ακόμη και οι ερημίτες εργάζονται: φυτεύουν περιβόλι, πλέκουν καλάθια, σκαλίζουν ξυλόγλυπτους σταυρούς, ζωγραφίζουν εικόνες, κάτι κάνουν πάντως. Όταν είναι σωστοί ορθόδοξοι μοναχοί, εννοείται, δεν ζητιανεύουν.
Ένα μοναστήρι είναι μια κοινότητα: έχει μαστόρους, τεχνίτες, εργάτες, αγρότες, μάγειρες, ίσως και βοσκούς, αμπελουργούς, μελισσοκόμους, ψαράδες, ακόμη και γραμματικούς, μουσικούς (που ψάλλουν ή μπορεί και να δημιουργούν καινούργια μουσικά έργα) κ.τ.λ. Υπάρχουν μοναχοί που είναι συγχρόνως και γιατροί, μεγάλοι ζωγράφοι και μεγάλοι ποιητές και μουσικοί (που έχουν μείνει στην Ιστορία για τα έργα τους), βιολόγοι, φυσικοί, ακόμη και καθηγητές πανεπιστημίου. Υπάρχουν μοναχοί που έχουν κάνει και κάνουν τεράστιο φιλανθρωπικό έργο, είτε στην πατρίδα τους είτε σε άλλες χώρες κ.τ.λ. Το ίδιο και οι γυναίκες μοναχές, εννοείται. Ας αναφέρω π.χ. τις αγίες Μελάνη τη Ρωμαία, Μακρίνα τη Φιλόσοφο, Φιλοθέη την Αθηναία, Παρασκευή την Επιβατινή, Ελισάβετ της Μόσχας, Μαρία Σκόμπτσοβα, τη γερόντισσα Γαβριηλία Παπαγιάννη, τη σημερινή μοναχή Νεκταρία της Καλκούτας (Ινδία) κ.π.ά.

Τέλος, να αναφέρω ότι πολλοί ορθόδοξοι άγιοι μοναχοί υπήρξαν μεγάλοι ψυχολόγοι, θεολόγοι, φιλόσοφοι, φιλόλογοι, γιατροί, ποιητές, μουσικοί, ζωγράφοι κ.λ.π.: παραδείγματα οι άγιοι Ιωάννης της Κλίμακας και Μάξιμος Ομολογητής (μελετητές και ανατόμοι της ανθρώπινης ψυχής και, θα έλεγα, θεμελιωτές της ψυχολογίας), Μέγας Φώτιος και Ευστάθιος Θεσσαλονίκης (κορυφαίοι φιλόλογοι), Βέδας ο Αιδέσιμος και Γρηγόριος της Τουρ (ορθόδοξοι άγιοι της αρχαίας Ευρώπης – πατέρες της βρετανικής και της γαλλικής ιστοριογραφίας αντίστοιχα), ο άγιος  Ιννοκέντιος Βενιαμίνωφ (αρχικά παντρεμένος και πατέρας 10 παιδιών, έγινε μοναχός μετά το θάνατο της συζύγου του – γλωσσολόγος & ανθρωπολόγος, μελετητής των γλωσσών και της κουλτούρας των φυλών του αμερικανικού βορρά), οι ποιητές ή/και μουσικοί άγιοι Κοσμάς ο Μελωδός, Ρωμανός ο Μελωδός, Ιωάννης Δαμασκηνός, Ιωσήφ Υμνογράφος, Ανδρέας Κρήτης, Κασιανή Υμνογράφος (εικ.), Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης (σύγχρονος άγιος Γέροντας και σπουδαίος υμνογράφος) κ.λ.π., οι αγιογράφοι άγιοι Λάζαρος ο Ζωγράφος, Ανδρέας Ρουμπλιώφ κ.π.ά.

Μοναχοί ήταν ο καθηγητής του πανεπιστημίου Βελιγραδίου άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς, ο καθηγητής της Ιατρικής του παν/μίου της Τασκένδης και κορυφαίος Ρώσος χειρούργος άγιος Λουκάς ο Ιατρός (έγινε μοναχός και ιερέας νέος σε ηλικία, μετά το θάνατο της συζύγου του), ο άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς με 5 διδακτορικούς τίτλους, ο σύγχρονος αστροφυσικός και τώρα μητροπολίτης Μεσογαίας Νικόλαος (όλοι οι ορθόδοξοι επίσκοποι προέρχονται από τους μοναχούς και κατά κανόνα είναι εξαιρετικά μορφωμένοι) κ.π.ά....
Μάλιστα, ο επαγγελματίας που ζει στην πόλη ή στο χωριό, συνήθως εργάζεται για να κερδίσει χρήματα, όχι για να προσφέρει στην κοινωνία. Ο μοναχός τις πιο πολλές φορές εργάζεται για να προσφέρει στη μικρή κοινωνία του μοναστηριού του ή και στον κόσμο ολόκληρο.
Υπάρχουν μοναστήρια με μεγάλη περιουσία, αλλά και μοναστήρια πολύ φτωχά. Υπάρχουν και μοναστήρια που έχουν μεν μεγάλη περιουσία (που δεν την έκλεψαν, αλλά τους τη δώρισαν άρχοντες πριν από πολλούς αιώνες), αλλά την αξιοποιούν για να βοηθήσουν πάρα πολλούς φτωχούς. Τα μοναστήρια του Αγίου Όρους (και η περίφημη μονή Βατοπεδίου) είναι τέτοια μοναστήρια.

 Ο άγιος Ανδρέας Ρουμπλιώφ αγιογραφεί την Αγία Τριάδα (από εδώ)

Η προσευχή και η ελευθερία των μοναχών

 Αλλά το βασικότερο έργο του μοναχού και της μοναχής είναι η προσευχή. Οι μοναχοί των σοβαρών πνευματικών μοναστηριών μαθαίνουν να προσεύχονται όλη την ημέρα, ενώ ταυτόχρονα κάνουν και τις υπόλοιπες εργασίες τους. Προσεύχονται μέσα στο νου και στην καρδιά τους, με τη λεγόμενη «νοερά προσευχή», που καλλιεργείται σαν επιστήμη και συνήθως είναι μία φράση. Η πιο σημαντική από αυτές τις φράσεις είναι η προσευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». Άλλες φράσεις: «Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς», «Άγιε του Θεού, πρέσβευε υπέρ ημών» (για οποιονδήποτε άγιο) κ.λ.π.
Την ώρα που προσεύχεται μέσα του, αυτός ο μοναχός, δεν θα πει ψέματα, δεν θα βλαστημήσει, δεν θα μεθύσει, δεν θα χαρτοπαίξει, δεν θα καλλιεργήσει χασίς, δεν θα κοιτάξει πονηρά μια όμορφη κοπέλα ή ένα παιδί, δεν θα εξαπατήσει το συνάνθρωπό του. Δυστυχώς, υπάρχουν μοναχοί που τα έχουν κάνει κι αυτά – όπως σε κάθε τομέα της ζωής υπάρχουν διεφθαρμένοι άνθρωποι. Δε μιλάμε όμως γι’ αυτούς τώρα, αλλά για τους σωστούς και σοβαρούς, που επίσης υπάρχουν.
Και στον κόσμο (στις πόλεις και τα χωριά) υπάρχουν άνθρωποι που εφαρμόζουν τη νοερά προσευχή χωρίς να είναι μοναχοί. Βέβαια κι αυτό χρειάζεται αφοσίωση, προσπάθεια, αγάπη, πίστη, μεγάλη ταπείνωση και ένα σωστό ορθόδοξο πνευματικό διδάσκαλο και οδηγό.

Γιατί ο μοναχός δεν παντρεύεται; 

Πρώτον, επειδή αγαπά το Θεό με τόση αφοσίωση, ώστε δεν αισθάνεται την επιθυμία να ερωτευτεί έναν άνθρωπο και να κάνει συγκεκριμένο δεσμό ή οικογένεια. Αυτό μπορεί να συμβεί και σε αφοσιωμένους επιστήμονες, καλλιτέχνες, αθλητές κ.τ.λ., που δεν κάνουν οικογένεια λόγω της αφοσίωσής τους σε αυτό, με το οποίο ασχολούνται. Αυτοί συνήθως ξεχωρίζουν στον τομέα τους. Τόσο αφοσιωμένοι είναι και οι μοναχοί.
Με το να μην έχει οικογένεια, ο μοναχός κάνει δική του οικογένεια όλους τους ανθρώπους. Αυτός είναι ο στόχος του: όλοι οι άνθρωποι να είναι τόσο δικοί του, όσο είναι για εμάς η οικογένειά μας. Και μακάρι κι εμείς να νιώθουμε όλους τους ανθρώπους τόσο δικούς μας, όσο την οικογένειά μας. Αλλά μπορούμε;
Τέλος, μη έχοντας σύζυγο και παιδιά, ο μοναχός κερδίζει κάτι ακόμη: είναι κάθε μέρα έτοιμος να πεθάνει!
Να πεθάνει; Όχι. Δεν υπάρχει θάνατος. Έτοιμος να φύγει από τούτη τη ζωή, για να πετάξει στον ουρανό και να συναντήσει το Θεό.
Εγώ έχω γυναίκα και παιδί, με δεσμεύουν στη γη, λυπάμαι να πεθάνω, γιατί θα με χάσουν. Ο μοναχός, αν είναι σοβαρός μοναχός, είναι ελεύθερος σαν πουλί: δε φοβάται αρρώστια, διωγμό, πείνα, σφαγές, τίποτα. Μπορεί χωρίς δισταγμό να παρακαλεί το Θεό να πάρει μια θανάσιμη ασθένεια από κάποιον άλλο και να τη δώσει σε αυτόν (όπως έκαναν ο άγιος Παΐσιος και άλλοι αγιασμένοι μοναχοί της Εκκλησίας μας). Ο θάνατος γι’ αυτόν είναι απλά το τέλος του αγώνα του, η αρχή μιας νέας, ολόφωτης ζωής, μιας βραβευμένης ζωής.

Αν λοιπόν, αδελφέ και αδελφή μου, αναζητάς την τελειότητα στη ζωή, αν αναζητάς την τελειοποίηση του εαυτού σου, αν ψάχνεις κάτι διαφορετικό, δύσκολο αλλά υπέροχο, που ο κόσμος και η κοινωνία δεν μπορεί να σου το προσφέρει, να ξέρεις ότι αυτό είναι ο ορθόδοξος μοναχισμός. Η άμεση γνώση του Θεού, η αυτογνωσία, η πνευματική πρόοδος, ανάπτυξη και τελειοποίηση, η όραση του αιώνιου θείου Φωτός, η προσευχή για όλο τον κόσμο και όλα τα πλάσματα του κόσμου, η ένωση με όλο τον κόσμο και με όλα τα πλάσματα του κόσμου, η ένωση με το Θεό, όλα αυτά είναι τα χαρακτηριστικά του ορθόδοξου μοναχισμού. Βέβαια, προϋποθέτουν κόπο, πείσμα, μεγάλη αγάπη και ταπείνωση και πολλοί δεν τα καταφέρνουν. Είναι ένα είδος αθλητισμού – πολλοί αθλούνται, αλλά λίγοι είναι οι πρωταθλητές.
Ας γνωρίσουμε τους μοναχούς, τις μοναχές και τα μοναστήρια του τόπου μας… Ας τα πλησιάσουμε, όχι ως μουσεία, αλλά ως ζωντανούς πνευματικούς πνεύμονες της σύγχρονης ζωής. Είναι οι ρίζες μας, που μπορούν να τροφοδοτήσουν τη ζωή μας για ουσιαστικούς, νόστιμους καρπούς.
Οι άγιοι οικογενειάρχες και οι άγιοι μοναχοί είναι οι πρωταθλητές στον αγώνα για την απόκτηση του αληθινού Φωτός, οι πρωταθλητές του ουρανού.
Ευχαριστώ. 

Συμπλήρωμα

Ενότητα για το μοναχισμό στο ιστολόγιό μας
Ενότητα για το μοναχισμό στην ΟΟΔΕ (με πλήθος σημαντικών άρθρων)
Μοναχή Φιλαρέτη, η αχθοφόρος του πόνου
Το κελί μας διανυκτερεύει - Ποιοι προσεύχονται για μας απόψε;  
ΖΗΣΕ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΙΑ!
Ο Δρόμος προς το Φως: οι άγιοι διδάσκαλοι της Ορθοδοξίας & οι αντίστοιχοι των θρησκειών  
Κάτι τύποι με μαύρα που ζουν στον κόσμο τους
Ορθόδοξες Νύμφες του Χριστού (μοναχές από τις 4 γωνιές της Γης)

Αληθινοί μοναχοί & άγιοι κρυμμένοι στα δάση και στα κελλιά του Αγίου Όρους
Τα "Δάκρυα της Παναγίας", σχέδια αυτοκτονίας & πώς κάνουν εμπόριο οι Αγιορείτες...
Η αρμονία των πλασμάτων & η κληρονομιά του γέροντα Παΐσιου   
Η θρησκεία της χαράς - Γελαστοί άγιοι
"Μαγεία! Ευλογία! Μέθη!": Η εξομολόγηση ενός μοναχού
Γίνε κι Εσύ Πολεμιστής του Φωτός 
Η παρεξηγημένη αγιότητα
Μικροί και μεγάλοι άγιοι που ζουν δίπλα μας, στις γειτονιές και τις πόλεις μας

Παρέμβαση του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Δημητρίου υπέρ του Οικουμενικού Πατριαρχείου

Ρομφαία

Ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Δημήτριος, προσκεκλημένος του Υπουργού Εξωτερικών των Η.Π.Α. Mike Pompeo συμμετείχε στην Υπουργική Σύνοδο για την υπεράσπιση των θρησκευτικών ελευθεριών που συγκάλεσε το State Department στην Ουάσιγκτον μεταξύ 24 και 26 Ιουλίου 2018.
Ο Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος απευθυνόμενος στην ολομέλεια της Συνόδου κατά τη συνεδρία της 25ης Ιουλίου, έθιξε το ζήτημα των θρησκευτικών ελευθεριών του Οικουμενικού Πατριαρχείου και συγκεκριμένα είπε ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο στερείται πρώτον, νομικού καθεστώτος γεγονός που περιορίζει την ικανότητά του να ασκεί τα καθήκοντά του και την ανά την υφήλιο αποστολή του, δεύτερον το Οικουμενικό Πατριαρχείο υπέστη μαζική κατάσχεση των από αιώνων περιουσιών του, κτιρίων και άλλων κτημάτων· και τρίτον, η Θεολογική Σχολή της Χάλκης, η μόνη Θεολογική Σχολή του Πατριαρχείου, με απόφαση των Τουρκικών αρχών παραμένει κλειστή για σχεδόν 50 χρόνια τώρα, παρά τις προσπάθειες και παρεμβάσεις από τη Δύση, συμπεριλαμβανομένων των εκκλήσεων Αμερικανών Προέδρων.
Ενόσω η Πατριαρχική Θεολογική Σχολή της Χάλκης παραμένει κλειστή, είπε ο Αρχιεπίσκοπος, το Οικουμενικό Πατριαρχείο στερείται της δυνατότητος να εκπαιδεύει του κληρικούς του, κάτι που σαφώς αποτελεί παραβίαση των θρησκευτικών ελευθεριών του.
Οι επισημάνσεις του Αρχιεπισκόπου Δημητρίου έγιναν ευμενώς δεκτές από την ολομέλεια και οι συμμετέχοντες χειροκρότησαν την έκκληση του Αρχιεπισκόπου υπέρ των δικαίων του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Στη Σύνοδο για την προώθηση των θρησκευτικών ελευθεριών συμμετείχαν εκπρόσωποι από 80 χώρες, ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερομένων, κυρίως υπουργοί εξωτερικών, πρεσβευταί, θρησκευτικοί ηγέτες και εκπρόσωποι κοινωνικών φορέων με σκοπό να συζητήσουν τις προκλήσεις, να προσδιορίσουν συγκεκριμένους τρόπους καταπολέμησης των θρησκευτικών διώξεων και διακρίσεων και να διασφαλίσουν μεγαλύτερο σεβασμό της θρησκευτικής ελευθερίας για όλους.
Στο περιθώριο της Συνόδου, ο Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος είχε την ευκαιρία να συναντηθεί και να ανταλλάξει απόψεις με αξιωματούχους των Η.Π.Α. και συγκεκριμένα με τον πρέσβη των Ηνωμένων Πολιτειών αρμόδιο για θέματα Διεθνούς Θρησκευτικής Ελευθερίας κ. Sam Brownback, τον Αναπληρωτή Υπουργό Εξωτερικών κ. John J. Sullivan, τον Ειδικό Σύμβουλο για τις Θρησκευτικές Μειονότητες στη Μέση Ανατολή και τη Νότια/Κεντρική Ασία κ. Knox Thames και άλλους θρησκευτικούς και πολιτικούς ηγέτες από διάφορες χώρες.
Ο αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών John J. Sullivan παρέθεσε χθες το βράδυ δεξίωση για τους συνέδρους στην αίθουσα Βενιαμίν Φραγκλίνου του Υπουργείου Εξωτερικών.
Σήμερα, 26 Ιουλίου, τελευταία ημέρα της Συνόδου, ο Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος παρακολούθησε τις εργασίες της Ολομέλειας κατά την οποία μίλησε ο Υπουργός Εξωτερικών Mike Pompeo και ο Αντιπρόεδρος Mike Pence παρουσίασε εκτενή και εμπεριστατωμένη ομιλία για την πολιτική των Η.Π.Α. στο θέμα των θρησκευτικών ελευθεριών.

Ο γιατρός και ιερέας άγιος Ερμόλαος, προστάτης των μικρών παιδιών (26 Ιουλίου)

ΘΑΝΟΣ ΜΑΚΡΟΓΑΜΒΡΑΚΗΣ 
Espressonews.gr

Δημοφάντης

Ελάχιστοι χριστιανοί γνωρίζουν το όνομα και το θαυμαστό έργο του Αγίου Ερμολάου. Μετρημένα στα δάχτυλα είναι και τα προσκυνήματα που υπάρχουν στη μνήμη του σε όλη τη χώρα. Ενα από τα σημαντικότερα όμως είναι το μικρό εκκλησάκι που βρίσκεται μόλις λίγα μέτρα από το μεγαλύτερο νησί των Σποράδων, τη γραφική Σκύρο. 
Ο Αγιος Ερμόλαος θεωρείται προστάτης και γιατρός των παιδιών και οι Σκυριανοί τιμούν με σεβασμό και λαμπρότητα τη γιορτή του στις 26 Ιουλίου. Πλήθος κόσμου που επιθυμεί να ανάψει ένα κερί στη χάρη του Αγίου Ερμολάου επισκέπτεται κάθε χρόνο τέτοια μέρα το νησί όπου, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, πέθανε ο Θησέας και όπου η Θέτις προσπάθησε να κρύψει τον γιο της Αχιλλέα για να μην πολεμήσει στην Τροία. Το κατανυκτικό κλίμα και ο κόσμος που συγκεντρώνεται με ευλάβεια στο λιμάνι του Μώλου για να πάει με τα μικρά, ξύλινα καΐκια στο νησάκι το Αγίου δίνουν στην ημέρα μια διαφορετική νότα.

Τα έθιμα
 
Μία ημέρα νωρίτερα το ακατοίκητο νησί επισκέπτονται μητέρες διάφορων ηλικιών για να καθαρίσουν το εσωτερικό του ναού και το προαύλιο, ώστε ο Αγιος να κρατήσει υγιή τα παιδιά τους και την επόμενη χρονιά. Ασβεστώνουν και στολίζουν με λουλούδια την εξαιρετική εικόνα του Αγίου Ερμολάου, που βρίσκεται σε περίοπτη θέση και το σκαλιστό, ξύλινο τέμπλο. Ανήμερα τη γιορτή οι βαρκάρηδες με στολισμένα τα ξύλινα καΐκια τους συγκεντρώνονται από τα ξημερώματα στο μικρό λιμανάκι του Μώλου, βόρεια της Χώρας και δίπλα στην πιο τουριστική παραλία του νησιού, τα ξακουστά Μαγαζιά.

Προσκυνητές με χειροποίητους άρτους, λουκουμάδες και σκυριανές λιχουδιές στα χέρια, και οι ιερείς του νησιού που θα τελέσουν την εορταστική λειτουργία επιβιβάζονται και το ταξίδι για το ακατοίκητο νησάκι ξεκινά. Στη διαδρομή σιγοτραγουδούν στίχους αφιερωμένους στον Αγιο: 

«Στ' Αγι' Αρμολάου το νησί είναι ένα εκκλησάκι, το λένε Άγιε Αρμόλαε, του Μώλου στολιδάκι. Γιορτάζει τον Ιούλιο, το μήνα Αλωνάρη, στη χάρη Του πηγαίνουνε όλοι, μικροί-μεγάλοι. Του Μώλου τα ψαράδικα τον κόσμο κουβαλούνε, στο δρόμο που πηγαίνουνε τους λέν' να τραγουδούνε».  

Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας οι μανάδες βγάζουν ένα ρούχο που φορούν εκείνη την ώρα τα παιδιά τους και το τοποθετούν, σύμφωνα με το έθιμο, σε μια τρύπα στην ανατολική πλευρά του βράχου για να το πάρει μακριά ο άνεμος και μαζί του τις αρρώστιες. Το τελετουργικό ολοκληρώνεται με το προσκύνημα της εικόνας. Στην επιστροφή στήνεται πανηγύρι στο λιμάνι του Μώλου και το γλέντι με παραδοσιακά τραγούδια κρατά πολλές ώρες.

Γιατρός και ιερέας (μαζί) στη Νικομήδεια
 
Για τη ζωή του Αγίου Ερμολάου υπάρχουν ελάχιστες αναφορές. Ηταν γιατρός και ιερέας που έζησε στη Νικομήδεια της Μικράς Ασίας στα χρόνια του Ρωμαίου αυτοκράτορα Διοκλητιανού. Το όνομά του ήταν Ερμής, όταν όμως ασπάστηκε τον χριστιανισμό και χειροτονήθηκε έλαβε το όνομα Ερμόλαος, γιατί διέθετε το χάρισμα να ερμηνεύει το θείο λόγο στον λαό. 
Κατά τους διωγμούς του 303 μ.Χ. ο Ερμόλαος και οι ιερείς Έρμιππος και Ερμοκράτης κατέφυγαν στην εξοχή της Νικομήδειας. Εκεί ο Ερμόλαος γνώρισε έναν νέο σπουδαστή Ιατρικής, τον Παντολέοντα, που έγινε μαθητής του. Τον κατήχησε, τον βάπτισε χριστιανό και του έδωσε το όνομα Παντελεήμων, με το οποίο έγινε αργότερα ο γνωστός άγιος γιατρός.  
Το τέλος του Ερμολάου ήταν μαρτυρικό, αφού συνελήφθη από τους άντρες του άρχοντα της Νικομήδειας, ο οποίος διέταξε τον αποκεφαλισμό του. Παρόμοιο θάνατο είχαν ο Έρμιππος και ο Ερμοκράτης.

Θαυμάζουμε τους Αγίους μας και από την άλλη ξεχνούμε τις δοκιμασίες & τις αδικίες που υπέστησαν...

π. Παύλος Παπαδόπουλος
"Με παρρησία..." (Ιερά Μητρόπολη Βεροίας)
Προσκυνητής

Καθόμαστε και αναλύουμε τις δοκιμασίες που μας βρήκαν, το άδικο που ήρθε στην ζωή μας. Προσπαθούμε να βρούμε λύσεις. Ρωτάμε ίσως και κάποιους ανθρώπους που εμπιστευόμαστε, για να βρούμε απαντήσεις στα "γιατί" που μας στοιχειώνουν.
Πολλές τέτοιες περιπτώσεις ανθρώπων που τους "πνίγει το άδικο", που τους συντρίβουν οι δοκιμασίες, έρχονται και στον πνευματικό και ζητούν απαντήσεις, λύσεις, ακόμα και ευχές ώστε να σταματήσει αυτό το "άδικο κακό" που τους ταλαιπωρεί.
Σίγουρα κανείς μας δεν θέλει να υποφέρει, κανείς δεν θέλει στην ζωή του ταλαιπωρίες, αδικίες, συκοφαντίες, δοκιμασίες, πόνο, προδοσίες, απάτες, απιστίες κ.ά. Όμως μέσα στη ζωή κάποια απ' αυτά έρχονται. Είναι δεδομένο πως σε κάποια χρονική περίοδο της ζωής μας θα τα γευτούμε. Αυτήν όμως την πραγματικότητα δεν θέλουμε να την δεχθούμε. Θεωρούμε ότι δεν πρέπει τίποτα το "κακό" να μας βρει. Γι'αυτό φτάνουμε και στο σημείο -εάν κάποια δοκιμασία κτυπήσει την πόρτα του σπιτιού μας- να βλασφημούμε και κατά του Θεού, αποκαλώντας τον άδικο και άσπλαχνο.

Έχω διαπιστώσει -μέσα από τις εξομολογήσεις- ότι όλες οι δοκιμασίες που έρχονται στη ζωή μας είτε προκαλούνται από εμάς τους ίδιους με τις επιλογές της ζωής μας, είτε για να κρατιόμαστε σε πνευματική εγρήγορση.
Το δυστύχημα όμως είναι ότι στην πρώτη περίπτωση οι άνθρωποι αρνούνται να δούνε το φταίξιμό τους, αρνούνται να αναλάβουν την ευθύνη των επιλογών τους και το μόνο που κάνουν είναι να κατηγορούν τους άλλους, τον Θεό, την ζωή, το κράτος, αρνούνται δηλαδή να αποδεχτούν ότι το "κακό" που τους βρήκε το δημιούργησαν οι ίδιοι.
Αλλά και στην δεύτερη περίπτωση οι άνθρωποι θεωρούν ότι δεν έχουν πέσει σε πνευματικό λήθαργο ώστε να χρειάζεται ένα πνευματικό ξυπνητήρι (δοκιμασία) για να ξυπνήσουν, να συνέλθουν, να ταπεινωθούν, να πάψουν πλέον να ζούνε επαναπαυμένοι μέσα σε έναν τυπικό-επιφανειακό χριστιανισμό.

Μια τέτοια κοπέλα ήρθε τις προάλλες για εξομολόγηση. Ήθελε να φύγει το άδικο, οι δοκιμασίες, οι στεναχώριες...
Της είπα να βάλει στην ζωή της την προσευχή μιας και όπως η ίδια μου ομολόγησε δεν προσευχόταν ποτέ και σπανίως πήγαινε και για εκκλησιασμό, απλά πίστευε με έναν δικό της τρόπο...
Βάλαμε λοιπόν έναν πολύ μικρό κανόνα προσευχής, για να τον κάνει κάθε ημέρα. Αφού τελείωσα αυτά που ήθελα να της πω, με ρώτησε: "Δηλαδή, εάν κάνω αυτήν την προσευχή κάθε ημέρα, θα σταματήσουν οι αδικίες, οι δοκιμασίες αυτές"; Δεν είχε καταλάβει τίποτα από όλα αυτά που της είχα αναφέρει πιο πριν.
Έτσι λοιπόν της απάντησα ορθά κοφτά, "Όχι"!
"Όχι, δεν θα σταματήσουν. Εμείς θέλουμε να προσευχηθούμε ώστε να διορθωθούν τα πράγματα όμως η προσευχή κυρίως είναι να να διορθωθεί ο λογισμός μας ως προς τα πράγματα". (από το Μέγα Γεροντικό).
Με κοίταξε περίεργα. Σχεδόν απογοητευμένη, όμως δεν μπορούσα να της υποσχεθώ κάτι διαφορετικό από τον αψευδή λόγο του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου: "Θέλεις, άνθρωπε, να ζήσεις την πνευματική ζωή; Ετοιμάσου για πειρασμό".

Δυστυχώς, αδελφοί μου, σχεδόν όλοι μας δεν θέλουμε να αποδεχτούμε αυτήν την μεγάλη αλήθεια ότι η Εκκλησία με τον τρόπο ζωής που μας προτείνει δεν αφανίζει τις δοκιμασίες, τα προβλήματα, τις αδικίες από την ζωή μας αλλά μας κάνει να τα βλέπουμε όλ' αυτά διαφορετικά. Ο τρόπος ζωής της Εκκλησίας κάνει τον άνθρωπο να βλέπει την κάθε δοκιμασία ως ευκαιρία για πνευματική προκοπή, εάν εμείς βλέπουμε την κάθε δοκιμασία ως κατάρα (και αυτό λόγο του εγωισμού μας) είναι φυσικό επόμενο να αντιδρούμε με μικροψυχία και να μας καταβάλει η λύπη.
Από την μία θαυμάζουμε τους Αγίους μας και από την άλλη ξεχνούμε τις δοκιμασίες, τις αδικίες που υπέστησαν μέχρι το τέλος της επίγειας ζωής τους. Προσευχόμαστε στους Αγίους όχι για να βλέπουμε τα πράγματα όπως τα βλέπανε κι εκείνοι αλλά να πάψει κάθε πειρασμός, κάθε "κακό" που θεωρούμε ότι άδικα ήρθε στη ζωή μας.
Το ζητούμενο λοιπόν είναι να καταλάβουμε επιτέλους ότι δεν είναι σκοπός του τρόπου ζωής της Εκκλησίας μας να αποτρέπει -διά μαγείας- κάθε "κακό" αλλά να μεταμορφώσει εμάς τους ίδιους σε ανθρώπους που δεν μένουν στο "τώρα" αλλά βλέπουν το "μετά". 

Μιλούμε για άδικο εμείς; Πως τολμούμε να παραπονιόμαστε όταν ο ίδιος ο Κύριός μας καρφωμένος πάνω στο Σταυρό Του συγχωρούσε τους σταυρωτές Του; Μιλούμε για άδικο εμείς, όταν ο μόνος Αθώος της Ιστορίας κρεμάστηκε πάνω στο Σταυρό; Σε ποιον Χριστό πιστεύουμε τελικά; Σε έναν Χριστό που σταύρωνε τους άλλους, αυτούς που Τον αδίκησαν, που Τον συκοφάντησαν, που Τον έβλαψαν ή στον Αληθινό Χριστό που σταυρώθηκε από τους ανθρώπους όμως ποτέ Του δεν έπαψε να αγαπά τους πάντες;
Εάν επιμένουμε στο σκεπτικό της αυτοδικαίωσης, της μίζερης προσέγγισης κάθε δοκιμασίας, της αμνήστευσης κάθε αμαρτίας μας (που συνήθως έχει ως αποτέλεσμα την οδύνη), είναι απόδειξη της πώρωσης της καρδιάς μας, της κοσμικότητάς μας, της αμετανοησίας μας, του εγωισμού και της φιλαυτίας μας τα οποία μας τυφλώνουν και δεν βλέπουμε ότι η μεγαλύτερη τελικά αδικία συντελείται σε εμάς από εμάς.

Παρακαλώ και:

Η άρνηση του μαρτυρίου (μνήμη αγίας Παρασκευής)

Άγιος Νεκτάριος, ο φτωχός, ο συκοφαντημένος, ο θαυματουργός...

Πόνος και Φως (ενότητα)
Το μυστικό των Παρθενομαρτύρων
H παρεξηγημένη αγιότητα
Σήμερα γιατί δεν έχουμε πολλούς αγίους;
Ο πολιτισμός της νεκροκεφαλής
Το Μανιφέστο του Αταίριαστου
Δήμιοι & βασανιστές που άγιασαν κοντά στους μάρτυρες
Το ορθόδοξο χριστιανικό αίσθημα για τους διωγμούς των χριστιανών από τους Ισλαμιστές

ΖΗΣΕ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΙΑ!
Αυτογνωσία 
Ένας παπάς στο Δαφνί
Ταξί για τον παράδεισο 
Miley Cyrus - ή: γιατί επείγει να ενταθεί η Ορθόδοξη Ιεραποστολή στο δυτικό κόσμο...
ΕΛΑ ΟΠΩΣ ΕΙΣΑΙ!  
Άντε και πίστεψα – Τώρα τι κάνουμε;
Γίνε κι Εσύ Πολεμιστής του Φωτός 

Η άρνηση του μαρτυρίου (μνήμη αγίας Παρασκευής, 26 Ιουλίου)

π. Δημήτριος Μπόκος
ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΗΣ
 
Ήταν ένας νέος άνθρωπος η αγία Παρασκευή. Με όλες τις προοπτικές για μια ωραία ζωή. Για να τη ζήσει όπως ήθελε. Να κάνει τη ζωή της, όπως λέμε.

Η επιλογή της 

Μα η αγία Παρασκευή δεν βρέθηκε καθόλου σε δίλημμα, όταν τής ζητήθηκε να διαλέξει ανάμεσα στον Χριστό και τη ζωή της. 
Αν και ήταν μια πολύ νεαρή κοπέλα, με τα όνειρα όλα μπροστά της, αλλά και με όλες τις δυνατότητες να τα πετύχει, δεν είχε καθόλου πρόβλημα να θυσιάσει τα πάντα, παρά να αρνηθεί τον Χριστό. Είχε ήδη ευθυγραμμίσει τη ζωή της με το θέλημα του Χριστού. Νόημα της ζωής της, για να είναι αληθινή, έκαμε τον Χριστό (Ιω. 14, 6). Χωρίς αυτόν δεν ήθελε να ζήσει. Γι’ αυτό και προτίμησε το μαρτύριο με ολοπρόθυμη διάθεση, απ’ το να ζει ανοημάτιστα, μια ά-χριστη (χωρίς Χριστό) και συνεπώς άχρηστη ζωή.
Είναι η βασική της διαφορά με μάς, τους σημερινούς Χριστιανούς. Που δεν καλούμαστε φυσικά να μαρτυρήσουμε. Δεν μας οδηγούν ενώπιον βασιλέων και ηγεμόνων, δεν μας τραβολογούν «εις συνέδρια και εις συναγωγάς» (Μαρκ. 13, 9). Υπάρχουν βέβαια Χριστιανοί, σε άλλες χώρες, που και σήμερα δίνουν τη μαρτυρία τους ενώπιον βασιλέων και ηγεμόνων, βασανίζονται το ίδιο σκληρά με τους παλιούς μάρτυρες και σφραγίζουν με το αίμα τους τη μαρτυρία τους για τον Χριστό.
Εμείς όμως σήμερα εδώ ζούμε σε μια εντελώς άλλη διάσταση. Δεν καλούμαστε όπως εκείνοι να μαρτυρήσουμε. Και ευτυχώς, γιατί η διάθεση που μας χαρακτηρίζει είναι η άρνηση του μαρτυρίου. Και σ’ αυτό διαφέρουμε καίρια απ’ την αγία Παρασκευή και όλους τους μάρτυρες και τους αγίους. Για ποια όμως άρνηση του μαρτυρίου μιλάμε; Ποιο είναι αυτό το μαρτύριο;

Η ψεύτικη ζωή 

Αγία Παρασκευή (από εδώ)

«Δεν θα γίνω οσιομάρτυρας», είπε μια νεαρή κοπέλα, της εποχής μας αυτή. Εννοούσε πως δεν το ’χε σκοπό να κάτσει να σκάσει υπομένοντας ένα σύζυγο, με τον οποίο πλέον δεν μπορούσε, η και ίσως να μην ήθελε, να τα βρει. Τόσες άλλες ευκαιρίες έχει πλέον η ζωή! Γιατί να μην προτιμήσει και αυτή να κάνει τη ζωή της, αντί να τη χαραμίσει; Ο σημερινός Χριστιανός ζωή θεωρεί ό,τι και ο κόσμος, που δεν έχει φρόνημα Θεού.
Ο Χριστός όμως λέγει κάποια παράξενα πράγματα. Ενάντια στη δική μας λογική. Ότι όποιος προσπαθεί να ζήσει τη ζωή του, θα τη χάσει (Ματθ. 10, 39). Δεν θα ζήσει τίποτε. Δεν θα νοιώσει τίποτε από ζωή. Αυτό που θα ζει δεν θα ‘ναι ζωή, μα απουσία ζωής. Άνοστη, ανούσια, ανοημάτιστη. Φάντασμα ζωής, όχι χαρά. Όσο περισσότερο θα τη ζει, τόσο πιο πολύ θα του φεύγει από τα χέρια του και θα μένει ανικανοποίητος. Όσο θα τη γεμίζει ηδονές, απόλαυση, διασκεδάσεις, τόσο πιο άδεια θα γίνεται. Σαν το τρύπιο πιθάρι των Δαναΐδων του αρχαίου μύθου, που όσο κι αν προσπαθούσαν να το γεμίσουν με νερό, έμενε άδειο πάντοτε, αφού ήταν τρύπιος ο πάτος του.
Αυτή η ζωή θα έχει μία και μόνο προοπτική: τον θάνατο. Γιατί θα είναι ζωή χωρίς αγάπη (Α Ἰω. 3, 14). Η ακόρεστη ικανοποίηση του εαυτού μας συνεπάγεται τον άμεσο υποβιβασμό του κάθε άλλου σε δεύτερη μοίρα. Την ανικανότητα να αγαπήσουμε κάποιον άλλον πάνω απ’ τον εαυτό μας. Αυτό όμως λέγεται: απόλυτη μόνωση, και είναι το ισοδύναμο της κόλασης, του θανάτου. Δεν είναι κόλαση το να μη σε αγαπούν, αλλά το να μην αγαπάς.
Τι τη θέλουμε τότε μια ζωή, στην οποία έχει ήδη εισβάλει και έχει κάνει κατοχή ο θάνατος; Τόσο μικρές είναι λοιπόν οι απαιτήσεις μας; Τόσο μίζερα τα όνειρά μας; Τερματίζουν μόνο σε μια χαμοζωή-κόλαση; Πού είναι τα οράματά μας;

Η αληθινή ζωή 

Και πάλι λέγει ο Χριστός, ότι όποιος χάσει μια τέτοια ζωή για χάρη του, αυτός θα βρει τη ζωή και θα τη ζήσει πραγματικά (Ματθ. 10, 39). Και τί εννοεί ο Χριστός, όταν λέγει να χάσει κάποιος τη ζωή του για χάρη του;
Κάποιες φορές, όπως στην περίπτωση της αγίας Παρασκευής, να τη θυσιάσουμε εξ ολοκλήρου γι’ αυτόν με το μαρτύριο.
Συνήθως όμως, καθημερινά, σημαίνει να βγαίνουμε όλο και περισσότερο απ’ τον εγωκεντρικό μας τρόπο ζωής. Να δίνουμε προτεραιότητα όχι στα δικά μας θελήματα, στο δικό μας εγώ, αλλά στον άλλον (Α΄ Κορ. 10, 24). Τον κάθε άλλον. Τον Θεό η τον άνθρωπο. Να συγκρατούμε κάθε πάθος, κάθε κακία, κάθε εγωιστική και εκδικητική κίνηση προς τον άλλο. Να αγαπήσουμε αυτόν τον άλλο, που κάποτε μπορεί να μην είναι πια του γούστου μας, να μη μας αρέσει καθόλου. Με μια σχεδόν παράλογη αγάπη, για το δικό του καλό, τη δική του σωτηρία και μόνο. Χωρίς να θέτουμε όρους ή δικές μας απαιτήσεις, ξεχνώντας κάθε δικό μας θέλημα, συμφέρον, υπολογισμό. Να ξεφύγουμε δηλαδή από τα εντελώς φυσικά (δηλαδή εγωκεντρικά και γι’ αυτό ανάξια λόγου) αισθήματά μας και να δούμε στο πρόσωπό του την εικόνα του Θεού. Τα σπάνια και ανεκτίμητα χαρίσματα με τα οποία τον τίμησε ο Θεός, και που ο τυφλός μας εγωκεντρισμός πεισματικά τα θάβει και τα αγνοεί.

Το μαρτύριο 

Αυτό σημαίνει όμως για μάς ανά πάσα στιγμή κάποιο μικρό ή μεγάλο μαρτύριο. Πράγμα που από φυσικού μας αποστρεφόμαστε. Πώς ενεργούσαν όμως οι άγιοι;

Επισκέφθηκε κάποτε τον αββά Αχιλλά ένας γέροντας μοναχός και τον είδε να βγάζει αίμα από το στόμα του.
- Τί είναι αυτό, πάτερ; τον ρώτησε.
- Αυτό, απάντησε ο αββάς Αχιλλάς, είναι ο λόγος κάποιου αδελφού που με στενοχώρησε και αγωνίστηκα να μην τον φανερώσω. Και προσευχήθηκα στον Θεό να τον εξαφανίσει από μέσα μου. Και έγινε ο πικρός αυτός λόγος σαν αίμα στο στόμα μου και τον έφτυσα και έτσι ανακουφίστηκα και ξέχασα τη στενοχώρια μου.

Μας παραπέμπει το περιστατικό αυτό ευθέως στα λόγια του αββά Λογγίνου: «δος αίμα και λάβε πνεύμα» (Γεροντικόν, αββάς Αχιλλάς, δ , αββάς Λογγίνος, ε ).
Το να συγκρατείς κάποιο πάθος, να θυσιάζεις κάποια επιθυμία σου χάριν του άλλου, είναι πολύ δύσκολο. Σαν να χύνεις αίμα. Να, λοιπόν, το μαρτύριο. Χύνοντας όμως το «αίμα» αυτό, λαμβάνουμε πνεύμα. Τότε νοιώθουμε, κατά τον λόγο του Χριστού, τί θα πει αληθινή ζωή. Μόνο τότε δηλαδή χαιρόμαστε πραγματικά τη ζωή μας. Μόνο τότε αυτή έχει νόημα, ποιότητα, χαρά. Η κάθε μας θυσία έχει και άμεση αντίδοση: την εισβολή της ευλογίας του Θεού στη ζωή μας, που αντιστρέφει οριστικά την προοπτική της: αντί για προοπτική θανάτου τής δίνει προοπτική ζωής. Όλο και καλύτερης ζωής. Και όχι μόνο της αιώνιας, όπως νομίζουν μερικοί, αλλά και της επίγειας. Που με τη χάρη του Θεού και μόνο γίνεται όχι απλώς βιώσιμη, αλλά και χαρούμενη. Αλλιώς δεν υποφέρεται (άγ. Νικόλαος Βελιμίροβιτς).
Σ’ αυτόν τον όντως δυσκολότατο αγώνα, στο καθημερινό μαρτύριο της απάρνησης των εγωκεντρικών θελημάτων, μας καλεί ο Χριστός.

Η άρνηση του μαρτυρίου

Η αγία Παρασκευή θεραπεύει τα μάτια του βασιλιά (που κάηκαν απ' το καζάνι όπου την είχαν ρίξει για να τη βράσουν, αλλά προστατεύτηκε με τη δύναμη του Θεού) και νικά το τεράστιο φίδι ("δράκοντα") στο οποίο την έριξαν. Από εδώ.

 
Και εδώ είναι που σήμερα ο Χριστιανός αρνείται το μαρτύριο. Τού είναι αδιανόητο να απαρνηθεί όσα τού αρέσουν για χάρη κάποιου άλλου. Προσβάλλει έτσι και υβρίζει απροκάλυπτα την αγία μας Παρασκευή και όλους τους αγίους, αφού δείχνει με την πράξη του πόσο μεγάλη ανοησία και βλακεία θεωρεί τη δική τους επιλογή. Τυφλός και μωρός, αλλά και κουφός για τα λόγια του Θεού (Μαρκ. 8, 17-18), ψάχνει σαν όλους τους άλλους κι αυτός για τη δική του ευκαιρία στη ζωή. Για μια βουλιμική απόλαυσή της. Κι όσο περνάει η ηλικία, τόσο περισσότερο τον πιάνει υστερία. Μη δεν προλάβει να ρουφήξει και την τελευταία σταγόνα απ’ το ποτήρι της ηδονής.
Να μια ανάγλυφη περιγραφή της νοοτροπίας του ανθρώπου της εποχής μας, με τον οποίο ταυτίζεται δυστυχώς απόλυτα και ο Χριστιανός, που σήμερα προσβλέπει πλέον στην Εκκλησία όχι για την αλήθεια, όχι για τη σωτηρία από την αμαρτία, αλλά για ψυχολογική και μόνο ευφορία, για να νοιώσει απλώς καλά, να διώξει το άγχος και ό,τι άλλο τον ταλαιπωρεί ψυχολογικά.

«Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν κατατρέχεται από ενοχή γιατί αδυνατεί να ευθυγραμμίσει τον βίο του με κάποιον υπερκείμενο και δεσμευτικό Νόμο, αλλά από αγωνία και άγχος γιατί αδυνατεί να διακρίνει κάποιο νόημα σε ό,τι κάνει. Ζει στο απόλυτο τώρα, χωρίς τον ορίζοντα του μέλλοντος και με ισχνό έως μηδενικό ενδιαφέρον για το παρελθόν…
Το κυρίαρχο πάθος συνίσταται στο να ζεις για τη στιγμή, επικεντρωμένος στον εαυτό σου, αδιαφορώντας για προγόνους και απογόνους, χωρίς την αίσθηση της ιστορικής συνέχειας, την αίσθηση ότι ως άνθρωποι ανήκουμε σε μία διαδοχή γενεών που εκκινούν από το παρελθόν και προεκτείνονται στο μέλλον.
Το πρόβλημα εντείνεται από το γεγονός ότι οι θεραπευτές που γίνονται σήμερα δημοφιλείς, …εστιάζουν την παρέμβασή τους στην εκπλήρωση των συναισθηματικών απαιτήσεων του ανθρώπου. Το ενδεχόμενο να ενθαρρυνθεί ο σύγχρονος άνθρωπος να υποτάξει τις ανάγκες του και τα ενδιαφέροντά του σε αυτά ενός άλλου ανθρώπου, ακόμα και των πιο κοντινών και «αγαπητών», …είναι συνήθως εκτός συζήτησης. Η αγάπη ως θυσία και προσφορά, το νόημα ως υποταγή σε μία πίστη που μας υπερβαίνει, κρίνονται ως αφόρητα καταπιεστικές, προσβλητικές για τον κοινό νου και επιζήμιες για την προσωπική ευημερία του ανθρώπου επιλογές» (π. Ευαγγ. Γκανά, Η Ποιμαντική στα χρόνια της εκκοσμίκευσης, ΘΕΟΛΟΓΙΑ, 81, 2 [2010], σ. 58-59).

Ένας τέτοιος άνθρωπος αδυνατεί να κατανοήσει ότι η ζωή αληθεύει, γίνεται αυθεντική και αποκτάει πληρότητα, μόνο όταν πετυχαίνει τη θυσιαστική συνύπαρξη με τον άλλον, για χάρη του άλλου. Κάτι που μπορεί να λάβει χώρα μόνο στην αληθινή κοινωνία και αμοιβαιότητα του εκκλησιαστικού σώματος, του σώματος του Χριστού, όπου οι πάντες «μέλη εσμέν» (Εφεσ. 5, 30). «Μέσα στην αμοιβαία αυτή κοινωνία κανένας δεν προσπαθεί να κάνει κάτι για τον εαυτό του, αλλά όλοι συνδέονται μεταξύ τους με την αδιαίρετη χάρη και δύναμη της μιας πίστεως. Και όλων η καρδιά και η ψυχή είναι μία, ώστε από πολλά διαφορετικά μέλη να φαίνεται ένα σώμα άξιο αληθινά του Χριστού» (αγ. Μαξίμου Ομολογητού, Μυσταγωγία, 1, 3).

Ο άθεος Χριστιανός 

Η άρνηση του σημερινού Χριστιανού να συμμετάσχει στο όντως συγκλονιστικό γεγονός μιας τέτοιας κοινωνίας, είναι ακριβώς άρνηση του μαρτυρίου. Αν δεν φοβάται τις λέξεις, πρέπει να το παραδεχθεί ξεκάθαρα, πως με μια τέτοια επιλογή παύει πια οριστικά να είναι Χριστιανός. Δεν ανήκει στο ενιαίο σώμα του Χριστού. Απ’ τη στιγμή που δεν εγκολπώνεται το πνεύμα αυταπάρνησης που ζητά ο Χριστός (Λουκ. 9, 23) και απορρίπτει τα μέλη του Χριστού, (ένα ή πολλά, δεν παίζει ρόλο), έχει απορρίψει τον Χριστό. Και απορρίπτεται φυσικά και από αυτόν. «Ουκ έστι μου άξιος», λέει γι’ αυτόν ο Χριστός (Ματθ. 10, 38), που μας θέλει Χριστιανούς στα έργα και όχι μόνο στα λόγια (Ματθ. 7, 21). 

Ας μη ζει κανείς λοιπόν με αυταπάτες. Ας βγει επιτέλους από την ψευδαίσθηση, με την οποία αποκοιμίζει τη συνείδησή του. Απ’ τη στιγμή που δεν σταυρώνει τις αμαρτωλές (νόει πάντα: εγωκεντρικές) επιθυμίες και τα πάθη του (Γαλ. 5, 24), αλλά συσχηματίζεται (Ρωμ. 12, 2) και ζει σαν όλο τον κόσμο που «κείται εν τω πονηρώ» (Α Ἰω. 5, 19), ζει δηλαδή μόνο για τον εαυτό του, τότε δεν είναι πια Χριστιανός, αλλά αρνητής του Χριστού. Δεν έχει καμμιά σχέση μαζί του. Δεν είναι του Χριστού. Τελεία και παύλα. Δεν γίνεται να πλέει αδιάκοπα πατώντας σε δυό βάρκες ταυτόχρονα. Είναι «υιός του αιώνος τούτου» (Λουκ. 16, 8· 13), ναι! Όχι όμως και Χριστιανός.
Και ο Χριστός με τη σειρά του, σεβόμενος απλώς ό,τι ο άνθρωπος εν ελευθερία επιλέγει, δεν μπορεί να τον αναγνωρίσει για δικόν του (Λουκ. 13, 25-27).

Η αντιστροφή της πορείας 
 
Ο σημερινός Χριστιανός θα 'πρεπε να συγκλονισθεί από την ειλικρινή ομολογία της Γαλλίδας συγγραφέως Σιμόν ντε Μποβουάρ (στο έργο της «Πώς έγινα συγγραφέας»):

«Ποτέ δεν απαρνιόμουν πράγματα που μ’ ευχαριστούσαν, επειδή δήθεν ο Θεός τα απαγόρευε. Άρα δεν πίστευα πια σ’ Eκείνον!»

Καιρός λοιπόν να αλλάξει πορεία, να διαχωρίσει τον δρόμο του από τον κόσμο. Να αρχίσει να γίνεται σιγά-σιγά του Χριστού, σταυρώνοντας τα αναρίθμητα, ανόητα και καταστροφικά «θέλω» του, τα φυσικά του (και γι’ αυτό καθόλου πνευματικά) αισθήματα, αποδεχόμενος με καλή, θυσιαστική και αγαπητική διάθεση τον κάθε άλλον «αδελφό» του Χριστού. Από τη λατρεία του εαυτού του, που συνιστά έμπρακτη απιστία και αθεΐα, να γίνεται όλο και πιο συνειδητά πιστός, «ποιών το θέλημα του Πατρός» (Ματθ. 7, 21), δηλαδή τη μία και μοναδική εντολή του για γνήσια, θυσιαστική αγάπη, χωρίς όρους και υπολογισμό, προς τον κάθε άλλον (Α΄ Ἰω. κεφ. 3, 4, 5· Β΄ Ἰω.· Α΄ Κορ. 10, 24· 33). Και ο Χριστός απ’ τη μεριά του πάντα τον περιμένει, τον αγαπάει, τον αγκαλιάζει οποτεδήποτε θελήσει να επιστρέψει, να ξαναγίνει πιστός.

Η αγία Παρασκευή που θυσίασε ολοκληρωτικά τη ζωή της προσφέροντας το αίμα της για τον Χριστό, ας μας ενισχύει με τις πρεσβείες της να κατανοούμε πρώτα και κατόπιν να αποδεχόμαστε το καθημερινό μαρτύριο της θυσίας των εγωκεντρικών μας θελημάτων. Και εν συνεχεία να προσφέρουμε με πρόθυμη διάθεση το «αίμα» της θυσίας μας αυτής ως λογική λατρεία στον Κύριο (Ρωμ. 12, 1), για να λάβουμε κι εμείς πνεύμα, χάρη, ζωή αληθινή, όπως εκείνη, μετά πάντων των αγίων. Αμήν. 

Δείτε παρακαλώ:

26 Ιουλίου, της αγίας μεγαλομάρτυρος και θαυματουργού Παρασκευής
Η αγία που κρατάει δίσκο με δυο μάτια
Άγιος Μωυσής ο Ούγγρος, ο ελεύθερος σκλάβος, που αρνήθηκε να γίνει σεξουαλικός σκλάβος (26 Ιουλίου)...
The girl who holds in her hand two eyes and a free slave man (who refused to become a sexual slave)  
 
Το μυστικό των Παρθενομαρτύρων
H παρεξηγημένη αγιότητα
Σήμερα γιατί δεν έχουμε πολλούς αγίους;
Ο πολιτισμός της νεκροκεφαλής
Το Μανιφέστο του Αταίριαστου
Δήμιοι & βασανιστές που άγιασαν κοντά στους μάρτυρες
Το ορθόδοξο χριστιανικό αίσθημα για τους διωγμούς των χριστιανών από τους Ισλαμιστές

Ηθικισμός στην Ορθοδοξία; Όχι ευχαριστώ!
Η αμαρτία (χωρίς ηθικισμούς)
Νεκροκεφαλές - Κρανία - Σκέλεθρα...  
Miley Cyrus - ή: γιατί επείγει να ενταθεί η Ορθόδοξη Ιεραποστολή στο δυτικό κόσμο...
ΕΛΑ ΟΠΩΣ ΕΙΣΑΙ!  
Άντε και πίστεψα – Τώρα τι κάνουμε;
Γίνε κι Εσύ Πολεμιστής του Φωτός
Το φως ξυπνά ακόμη και σήμερα την καρδιά; 

Για τους αγίους όλων αυτών των ημερών, δηλ. την αγία Άννα, την αγία Παρασκευή, τον άγιο Παντελεήμονα & την αγία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου, εδώ παρακαλώ.

Ας έχουμε τις ευχές των αγίων, και εμείς και όλος ο κόσμος, πιστοί και "άπιστοι". Αμήν. Δόξα τω Θεώ.