Αγία Ολυμπιάδα η διακόνισσα και προστάτιδα των καταθλιπτικών (25 Ιουλίου)

Στις 25 του Ιούλη, εκτός από την αγία Άννα, μητέρα της Θεοτόκου, και άλλους αγίους, γιορτάζει η αγία Ολυμπιάδα η διακόνισσα, η σπουδαία συνεργάτιδα του ιερού Χρυσοστόμου και προστάτιδα αγία των καταθλιπτικών.

Ας δημοσιεύσουμε, συν Θεώ, ένα μικρό αφιέρωμα.

Ι

Αγία Ολυμπιάδα, η Προστάτιδα των Καταθλιπτικών

 

Του P. M. - ΟΟΔΕ

 

Η Αγία Ολυμπιάδα, που η μνήμη της τιμάται στις 25 Ιουλίου, έπασχε από κατάθλιψη.

Μα θα απορήσει κανείς, καταθλιπτική και Αγία γίνεται; Και όμως!

Το ότι έπασχε από κατάθλιψη το φανερώνουν οι επιστολές του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, που της έστελνε για να την στηρίζει όταν εκείνος είχε εξοριστεί. Το αναφέρει στα γραπτά του και ο μακαριστός Γέροντας Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος, στα οποία εξηγούσε την χρησιμότητα της Ψυχιατρικής, ως Ιατρικής Επιστήμης, και τις διαφορές της από την ψυχοθεραπεία/ψυχολογία. Η κατάθλιψη έχει απτά αποτελέσματα στην βιοχημεία του εγκεφάλου, όπως μπορούμε να δούμε και από σχετική εικόνα, που δείχνει εγκέφαλο καταθλιπτικού και υγιούς.

Πέρα από την ενδεχόμενη ευαισθησία που είχε στην νευροχημεία του εγκεφάλου της (νευροδιαβιβαστές που ρυθμίζουν την διάθεση σεροτονίνη, νοραδρεναλίνη κ.α.), πιθανόν να ήταν τρία τα σημαντικά γεγονότα που οδήγησαν στην κατάθλιψη:

α) Εξόρισαν τον Αγ. Ιωάννη Χρυσόστομο, Πνευματικό της Πατέρα.

β) Έμεινε χήρα δυο χρόνια μετά το γάμο της.

γ) Έμεινε ορφανή, πολύ μικρή.

Ο άνθρωπος, πέρα από το πνευματικό κομμάτι, έχει και βιολογικό του μέρος, το σώμα. Όταν πάσχει σωματικά, δεν εκδηλώνονται σωστά και οι ψυχικές λειτουργίες. 

Έναν ολοκληρωμένο ορισμό για την ψυχή μας δίνει ο όσιος Νικήτας Στηθάτος. Γράφει: «Ουσία δε ψυχής εστίν, ως και άλλοις πεφιλοσόφηται κάλλιστα, απλή, ασώματος, ζώσα, αθάνατος, αόρατος, σωματικοίς οφθαλμοίς μηδαμώς θεωρουμένη, λογική τε και νοερά, ασχημάτιστος, οργανικώ κεχρημένη σώματι και παρεκτική τούτω ζωής κινήσεως, αυξήσεως, αισθήσεως και γεννήσεως, νουν έχουσα μέρος αυτής το καθαρώτατον, πατέρα και προβολέα του λόγου, αυτεξούσιος φύσει, θελητική τε και ενεργητική και τρεπτή ήτοι εθελότρεπτος, ότι και κτιστή». (Νικήτα Στηθάτου: Μυστικά συγγράμματα, εκδ. Παν. Χρήστου, Θεσσαλονίκη 1957, σελ. 98).

Τι σημαίνουν τα παραπάνω; Πώς μπορούμε να τα ερμηνεύσουμε εμείς;

• Δεν στεναχωριόταν ο Άγιος Ιωάννης που τον έστειλαν εξορία, αλλά η Αγία Ολυμπιάδα. Ο Χρυσόστομος της έλεγε ξανά και ξανά «Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν» και «Τον εαυτόν μη αδικούντα ουδείς παραβλάψαι δύναται» ενώ η Αγία Ολυμπιάδα έκανε συνέχεια καταθλιπτικές σκέψεις.
• Διαβάζοντας τον βίο της ας δούμε πόσο αγία ήταν και πόσο είχε εμπεδώσει όλες τις Xριστιανικές αρετές. Η Κατάθλιψη της Αγίας δεν οφείλεται (μόνο) σε αμαρτίες (το «από των πολλών μου αμαρτιών ασθενεί το σώμα, ασθενεί μου και η ψυχή» ισχύει για όλους, όλοι έχουμε αρκετές αμαρτίες είτε καταθλιπτικοί είτε όχι, ακόμα και οι Άγιοι) αλλά και σε παθολογικά αίτια (εγκεφαλική νευροχημεία) τα οποία σε συνδυασμό με γεγονότα ζωής, τα οποία είναι φυσικό να προκαλούν θλίψη. Η κατάθλιψη δεν φαίνεται να  αποτελεί εμπόδιο στην Αγιότητα. Μπορεί ίσως να δυσκολέψει την πορεία, είναι ένας ακόμα Σταυρός που καλείται ο Άγιος να ξεπεράσει. Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό πως Αγιότητα και Κατάθλιψη μπορεί να συνυπάρχει. Άποψη με την οποία συμφωνεί και ο Γέροντας Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος.
• Άρα, μπορεί να έχεις Αγίους Πνευματικούς που να σε συμβουλεύουν πνευματικά όπως είχε η Αγία Ολυμπιάδα (Γρηγόριο Θεολόγο, Ιωάννη Χρυσόστομο) αλλά εντούτοις να πάσχεις από κατάθλιψη, ακόμα και αν είσαι ο ίδιος Άγιος.
• Όταν ο Άγιος Πορφύριος λέει “Η κατάθλιψη οφείλεται στον εγωϊσμό”, δεν λέει ψέματα μεν, ούτε κάνει λάθος δε, αλλά δεν σημαίνει πως οι καταθλιπτικοί είναι πάντα εγωϊστές. Μια κατηγορία καταθλιπτικών ενδεχομένως. Άλλοι, με προβληματική βιοχημεία, χρειάζονται, ίσως, διαφορετικού είδους αντιμετώπιση. Άλλωστε ποιος δεν είναι εγωϊστής; Όλοι μας. Επίσης, ο Άγιος Πορφύριος έλεγε πως και ορισμένες καθαρά
  
  σωματικές παθήσεις οφείλονται στον εγωϊσμό. Ανέφερε συγκεκριμένα, πως κάποιος τυφλώθηκε, επειδή ήταν εγωϊστής και δεν εμπιστευόταν τον Κύριο και στεναχωριόταν. Και η στεναχώρια τον οδήγησε και σε σωματικά προβλήματα. Τυφλώθηκε. Δεν είδαμε κάποιον να λέει “τι εγωϊστές που είναι οι τυφλοί!” και να τους κατηγορεί γι' αυτό. Ο Άγιος μιλάει κατά καιρούς για θεραπεία παθών και εξηγεί αίτια και θεραπείες, τα οποία όμως διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο, από περίπτωση σε περίπτωση. Ορισμένοι παίρνουν τα λόγια των Αγίων που είναι θεραπευτικά και προσπαθούν να τα μετατρέψουν σε ΟΠΛΑ με τα οποία να δείξουν πόσο ανώτεροι είναι εκείνοι και πόσο κατώτεροι όλοι οι άλλοι. Κάτι τέτοιο αποτελεί κακοποίηση της θέσης του Αγίου. Και δείγμα πολύ μεγαλύτεροι εγωϊσμού, από αυτόν που κατηγορούν. Ο Άγιος δίδασκε για να βοηθήσει και να ενισχύσει. Σε ανθρώπους που ζητούσαν τις συμβουλές του, για να απαλλαγούν από την κατάθλιψη, τους συνιστούσε να ασχοληθούν με κάτι ενδιαφέρον και δημιουργικό: «Η εργασία, το ενδιαφέρον για τη ζωή. Η τέχνη, ο κήπος, τα λουλούδια… πολύ σπουδαία πράγματα. Η μελέτη τής Αγίας Γραφής, το ενδιαφέρον προς τη θρησκεία, προς την αγάπη τού Θεού».

• Η Αγία Ολυμπιάδα είναι παράδειγμά μας γιατί δεν άφησε το πρόβλημά της να σταματήσει την πορεία προς την Αγιότητα. Όσοι σήμερα πάσχουν από κατάθλιψη μπορούν να ζητούν από εκείνη να πρεσβεύει στον Κύριο για την θεραπεία τους. Γιατί όταν έρθει ο Χριστός, ΟΛΑ μπορούν να διορθωθούν.

 

Αγία του Θεού πρέσβευε υπέρ ημών!

ΙΙ

Η προσωπικότητα και η ζωή της

Λίγα λόγια για το θεσμό των διακονισσών

Pronews

Αντώνης Ιακώβου Ελευθεριάδης

καθηγητής δρ. Φιλολογίας και Θεολόγος

Εικ. από εδώ

Η Ολυμπιάδα υπήρξε πιστή και αφοσιωμένη μαθήτρια του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Γεννήθηκε το 367/368 μ.Χ. από γονείς πλούσιους και ευγενείς. Σε πολύ μικρή ηλικία, σχεδόν στην πρώτη εφηβεία της, έμεινε ορφανή και από τους δύο γονείς της.
Η γονική αυτή στέρηση έπαιξε σημαντικό ρόλο στην μετέπειτα διαμόρφωση του ψυχισμού και της συναισθηματικής της ταυτότητας. Την κηδεμονία και ανατροφή της είχε αναλάβει ο θείος της Προκόπιος που ήταν στενός φίλος του Αγίου Γρηγορίου του Ναζιανζηνού.
Τη διαπαιδαγώγησή της ανέλαβε η ευσεβής Θεοδοσία, η οποία ήταν αδελφή του Αγίου Αμφιλοχίου, επισκόπου Ικονίου. Μεγάλωσε, δηλαδή, σε μια οικογένεια που διακρινόταν για το χριστιανικό της ήθος, την παιδεία και την κοινωνική της προβολή.
Η Ολυμπιάδα ήταν προικισμένη με εξαιρετικά χαρίσματα που της δώρισε η φύση: έλαμπε από ομορφιά, είχε οξυδέρκεια, ξεχώριζε για τη σύνεσή της, διέπρεπε σε παιδεία και μάθηση, και ακόμα είχε στη διάθεσή της μια τεράστια περιουσία. Η Ολυμπιάδα, λοιπόν, μεγάλωσε και εξελίχθηκε πνευματικά μέσα σε μια οικογένεια όπου έπνεε η αύρα της αγάπης προς το πρόσωπό της.

Είναι χαρακτηριστική η προσφώνηση του μεγάλου Πατρός της Εκκλησίας Γρηγορίου του Θεολόγου: «Ολυμπιάδα μου», όπου φαίνεται το εύρος της τρυφερότητας απέναντι σ’ αυτό το χαρισματικό κορίτσι. Ο ίδιος μάλιστα, όταν η Ολυμπιάδα παντρεύτηκε, σαν γαμήλιο δώρο, συνέθεσε ένα ποίημα με τον τίτλο: «Συμβουλευτικόν προς Ολυμπιάδα» με 111 στίχους σε αρχαϊκή γλώσσα και μέτρο.
Δεν πρόλαβε όμως να γευτεί τις χαρές του γάμου (386 μ.Χ) με τον έπαρχο της Κωνσταντινουπόλεως Νεβρίδιο γιατί αυτός ύστερα από λιγότερα από δύο χρόνια έφυγε από τη ζωή και η Ολυμπιάδα έμεινε χήρα σε νεαρὀτατη ηλικία, δεν ήταν παραπάνω από 20 χρονών.
Παρά τις πιέσεις, ακόμα και απειλές του Αυτοκράτορα  Θεοδοσίου Α΄ να παντρευτεί για δεύτερη φορά με ευγενή συγγενή του ονόματι Ελπίδιο, η Ολυμπιάδα αντέταξε επίμονη και σταθερή άρνηση, όπως εξιστορεί ο ιστορικός Παλλάδιος. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα η απάντηση που έδωσε στον Αυτοκράτορα.

«Εἰ ἐβούλετο ὁ ἐμός Βασιλεὺς ἄρρενι συζεῖν, οὐκ ἄν μου τὸν πρῶτον ἀφείλετο, ἀλλ’ ἐπειδὴ ἀνεπιτήδειόν με τῷ πεφιλημένῳ βίῳ ἔγνω, μὴ δυναμένην ἄνδρὶ ἀρέσαι, κἀκεῖνον τοῦ δεσμοῦ ἠλευθέρωσε, κἀμὲ τοῦ βαρυτάτου ζυγοῦ καὶ τῆς ἀνδρικῆς δουλείας ἀπήλλαξε, τὸν χρηστὸν αὐτοῦ ζυγόν τῆς ἐγκρατείας ἐπιθείς μου τῇ διανοίᾳ» [= Αν ο Θεός με προόριζε να ζήσω στον γάμο, δεν θα μου έπαιρνε αυτόν  που αγαπούσα. Αφού όμως ο Θεός απάλλαξε και εμένα και εκείνον από τον ζυγό του γάμου, στον οποίο εκούσια δοθήκαμε και οι δυο μας και από τις υποχρεώσεις της συζυγικής ζωής, μου έδειξε τον αληθινό προορισμό, να τον υπηρετήσω εν χηρεία (Παλλάδιος, Διάλογος ιστορικός περί βίου και πολιτείας Ιωάννου του Χρυσοστόμου, κεφ. Στ΄ PG 47, 60-61)]

Η Ολυμπιάδα αφιερώθηκε ολόψυχα στα έργα της ελεημοσύνης. Γι’ αυτό ο Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως Νεκτάριος παρότι νέα στην ηλικία, την χειροτόνησε διακόνισσα.
Σημειωτέον πως ο ιστορικός Σωζόμενος που μας δίνει αυτήν την πληροφορία χρησιμοποιεί το ρήμα «εχειροτόνησεν» τονίζοντας το απονεμόμενο σε γυναίκα εκκλησιαστικό αξίωμα της διακόνισσας. Δεν ήταν δηλαδή μία απλή χειροθεσία που συνηθίζεται  στην περίπτωση αναγνώστου, μοναχού, νεωκόρου, αλλά ήταν πράξη κανονικής ιεροσύνης στον βαθμό όμως του Διακόνου, με άμφια ακριβώς τα ίδια με εκείνα του άνδρα Διακόνου.
Επομένως, ο θεσμός των διακονισσών υπήρξε αρχαιότατος στην εκκλησιολογία του πρώιμου χριστιανισμού, ακριβώς για να επιβοηθηθεί το έργο των επισκόπων στη διακονία της κατηχήσεως και βαπτίσεως των γυναικών καθώς και σε έργα φιλανθρωπίας και περίθαλψης.
Ο θεσμός αυτός σταδιακά ατόνησε. Από ό, τι ξέρω, τελευταία διακόνισσα έζησε στο Γυναικείο Μοναστήρι της Αγίας Τριάδος με ιδρυτή τον Άγιο Νεκτάριο, επίσκοπο Πενταπόλεως, στην Αίγινα. Το μοναστικό της όνομα ήταν Μαγδαληνή (Μουστάκα). Στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία έχουμε επανασύσταση των Διακονισσών ιδιαίτερα στις Ιεραποστολές της. ["Ν": Διακόνισσες έχω τη γνώμη ότι συναντούμε σε όλα τα γυναικεία μοναστήρια, οι οποίες βοηθούν στην τέλεση της θείας λειτουργίας, αν και δεν έχω δει με άμφια. Πρόσφατα ο πατριάρχης Αλεξανδρείας χειροτόνησε διακόνισσες στο Κολουέζι του Κονγκό, όπως θα δούμε παρακάτω].
 

 Οι διακόνισσες της Ορθόδοξης Εκκλησίας του Κολουέζι, στη χειροτονία τους. Από εδώ.

Το αποκορύφωμα της διακονικής υπηρεσίας της Ολυμπιάδας ήταν η εξάσκηση των έργων του ελέους. Από την μεγάλη της περιουσία δεν σταματούσε να διαθέτει χρυσό και άργυρο για να κατασκευαστούν φιλανθρωπικά ιδρύματα, να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των φτωχών, να ανακουφιστεί η θλίψη των χηρών, να ελευθερωθούν οι φυλακισμένοι και οι αιχμάλωτοι και να απλωθεί το ιεραποστολικό έργο της εκκλησίας έξω και μακριά από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Ήταν τόσο πολύ γενναιόδωρη και αφειδώς σκόρπιζε τους θησαυρούς της αγάπης της ώστε συχνά η ελεημοσύνη της έγινε αντικείμενο εκμετάλλευσης από την πλευρά ανθρώπων που δεν είχαν ανάγκη. Γι’ αυτό όταν ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος έγινε Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, επέστησε σε αυτήν την προσοχή πάνω ακριβώς σε αυτό το σημείο.

Η Αγία Ολυμπιάδα έγινε πιστή και αφοσιωμένη πνευματική θυγατέρα και φίλη του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Κάτω από τη σοφή καθοδήγησή του μέσα στη φωτεινή ιεραποστολική ατμόσφαιρα, την οποία δημιουργούσε γύρω από τον εαυτό του, η υπέροχη προσωπικότητα του αγίου εκείνου ανδρός, η Ολυμπιάδα αξιοποίησε όλες τις ψυχικές της δυνάμεις και φανέρωσε όλον τον δυναμισμό του χαρακτήρα της.
Η Ολυμπιάδα ήταν ηγουμένη του μοναστηριού κοντά στον ναό της Αγίας Σοφίας, στην Κωνσταντινούπολη που ιδρύθηκε από αυτήν την ίδια και όπου συγκεντρώθηκαν 250 μοναχές. Σε αυτό το μοναστήρι ο Χρυσόστομος χειροτόνησε διακόνισσες της Αγίας Εκκλησίας και τις τρεις συγγενείς της Ολυμπιάδας Ελισανθία, Μαρτυρία και Παλλαδία.
Στο ευαγές αυτό μοναστήρι η Ολυμπιάδα φρόντιζε και για την ετοιμασία της λιτής τροφής του Χρυσοστόμου. Κάθε μέρα έφτιαχνε το φαγητό του αγίου μας και το έστελνε στο επισκοπείο που ένας μόνο τοίχος το χώριζε από το μοναστήρι. Υπό την φροντίδα της συνεχίσθηκε η διατροφή του, κι όταν ακόμα ο Μεγάλος Χρυσόστομος βρισκόταν στο δρόμο της εξορίας του. Η Ολυμπιάδα με τα μεγάλα της πλούτη έβρισκε τρόπους να στέλνει  σε όποια πολίχνη του Πόντου και της Αρμενίας κι αν βρισκόταν ο Χρυσόστομος μαζί με τους συνεξορίστους, φαγητό και εφόδια.

Μπορείτε λοιπόν να φαντασθείτε τον συναισθηματικό δεσμό που αναπτυσσόταν μεταξύ της Ολυμπιάδας με τις μονάζουσες αδελφές και του Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Κτιζόταν έτσι μια ιδανική σχέση θυγατρικής αγάπης και αφοσίωσης προς τον Μεγάλο Σύμβουλο και Πνευματικό Πατέρα τους Χρυσόστομο. Και σε μια στιγμή συμβαίνει αυτός ο αγαπημένος άνθρωπος, αυτό το μυρίπνοον άνθος του παραδείσου να αποσπάται βίαια και με μανία από τους κόλπους της αγίας συντροφιάς. Απλώνουν τα χέρια τους οι φίλοι και ο λαός του Θεού για να εμποδίσουν την εξορία του, αλλ΄ εις μάτην!
Η Ολυμπιάδα αδιαφορώντας για τις θλίψεις και τους διωγμούς στους οποίους την υπέβαλλαν οι εχθροί και πολέμιοι του εξορισθέντα Χρυσοστόμου (εικ.), έμεινε πιστή και αφοσιωμένη σε αυτόν αρνουμένη να επικοινωνήσει εκκλησιαστικώς με τον διάδοχό του Αρχιεπίσκοπο στον θρόνο. Παράλληλα, εξακολουθούσε η Ολυμπιάδα, διά του Χρυσοστόμου, να σκορπίζει τους θησαυρούς της αγάπης της με το να στέλνει πολλά χρήματα σ’ αυτόν στη διάρκεια του δρόμου της εξορίας, προκειμένου να εξαγοράσει αιχμαλώτους, τους οποίους συλλάμβαναν Ίσαυροι ληστές, και να τους προωθήσει στους συγγενείς τους, όπως μας πληροφορεί ο ιστορικός Σωζόμενος  (Εκκλησ. Ιστορία, βιβλ. η΄, κεφ. κζ΄)΄.
Οι διωγμοί και τα βάσανοι τα οποία υφίστατο ο πνευματικός Πατέρας της δεν άργησαν να επηρεάζουν αρνητικά την σωματική και περισσότερο την ψυχική υγεία της Ολυμπιάδας. Όλες οι περιπέτειες και τα αδιέξοδα, οι αδικίες  αντιχρίστων επισκόπων σε βάρος του αγίου Χρυσοστόμου συνέβαλαν ώστε η Ολυμπιάδα  να περιπέσει σε κατάσταση βαθειάς ψυχικής αθυμίας και μελαγχολίας. Δεν θα βρισκόταν μακριά από αυτό που σήμερα στην ψυχιατρική ονομάζουμε «κατάθλιψη». Ο Χρυσόστομος από την εξορία στέλνει επιστολές προς την Ολυμπιάδα για να μετριάσει την ένταση της ψυχικής αυτής δυσθυμίας.

Το σύνολο των επιστολών που σώζονται ανέρχεται στον αριθμό δέκα επτά. Είναι πραγματικά μνημεία τρυφερότητας, σοφίας, στοργής και καρτερικότητας. Αρκεί να διαβάσουμε και μόνο την προσφώνηση που υπάρχει στην αρχή κάθε επιστολής, για να διαπιστώσουμε το υψηλό πνευματικό επίπεδο αποστολέα και παραλήπτη :  

«Τῆ δεσποίνῃ μου, τῇ αἰδεσιμωτάτῃ καὶ θεοφιλεστάτῃ διακόνῳ Ὀλυμπιάδι Ἰωάννης ἐπίσκοπος ἐν Κυρίῳ χαίρειν». 

Δύο ψυχές, η μία δίπλα στην άλλη! Ποιος δεν θα ζήλευε μια τέτοια σχέση;
Ο Χρυσόστομος στις επιστολές του Προς Ολυμπιάδα αναδεικνύεται άριστος ψυχολόγος και ψυχοθεραπευτής. Με την επικοινωνία που είχε μαζί της τον καιρό της βαριάς μελαγχολίας της Ολυμπιάδας προσπαθεί να δημιουργήσει στην ψυχή και το φρόνημά της την αίσθηση αυτοεκτίμησης ότι δηλαδή  διαθέτει αποθέματα εναρέτων πράξων, υπομονής και αγάπης στον συνάνθρωπο, ότι δεν υπάρχουν στον κόσμο μόνο κακοί που αδικούν τους καλούς και αγαθούς ανθρώπους. Είναι έξοχα αυτά που της γράφει προκειμένου να σηκώσει και να ελαφρύνει το ψυχικό άλγος που της προκλήθηκε από τον βίαιο χωρισμό τους, από την κατάθλιψη με την οποία κοιμόταν και ξύπναγε.

H αγία διακόνισσα Φοίβη, συνεργάτιδα του αποστόλου Παύλου (εικ. από εδώ)

Κι ακόμα, επειδή η διακόνισσα Ολυμπιάδα ήταν γνώστης και μελετητής της Καινής Διαθἠκης, ο Χρυσόστομος χρησιμοποιεί τον Απόστολο Παύλο για να της υπενθυμίσει ποια στάση πρέπει να κρατάει απέναντι στον χωρισμό από αγαπητά πρόσωπα. Η ορφάνια δεν γίνεται με τη θέλησή μας, δεν είναι αυτός συναισθηματικός χωρισμός αλλά μόνο προσωρινή, για λίγο μόνο καιρό τοπική απομάκρυνση του ενός από τον άλλο (Παύλος, Α΄ Προς Θεσσαλονικείς 2:17).
Οφείλουμε να παραδεχτούμε πως το μυστικό κλειδί της πραγματικής αγάπης είναι η εμπιστοσύνη που τρέφουν μεταξύ τους τα υποκείμενα της σχέσης. Το ψέμα και η υποκρισία θρυμματίζουν την αγαπητική σχέση. 
Ο άγιος Χρυσόστομος εμπιστεύεται τα απόρρητα της ζωής του στην αγία Ολυμπιάδα. Σε αυτήν μόνο άνοιξε την ψυχή του και είπε εκείνο το ανεπανάληπτο: «Οὐδὲν δέδοικα ὡς τοὺς ἐπισκόπους πλὴν ὀλίγων» (= τίποτε δεν φοβήθηκα στη ζωή μου, όσο τους επισκόπους, πλην ολίγων εξαιρέσεων).  Ένας αγέρωχος φοβάται τους συναδέλφους του επισκόπους, δηλαδή ένας αετός φοβάται τα μαυροπούλια!
Αυτήν την υπέροχη γυναίκα δεν μπορούσαν οι εχθροί του Χρυσοστόμου  να ανεχθούν και, αφού δήμευσαν την περιουσία της, την εξόρισαν στη Νικομήδεια της Βιθυνίας, στην Μ. Ασία, επειδή ακριβώς δεν συμμορφωνόταν με τα νέα δεδομένα του πατριαρχικού θρόνου και δεν ανεγνώριζε άλλον νόμιμον πατριάρχη παρά μόνον τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο. Η ηρωίδα αυτή της αγάπης θεωρήθηκε και αυτή εχθρός του κράτους και εξορίσθηκε. Εκεί στον τόπο της εξορίας παρέδωσε το πνεύμα και αναπαύθηκε εν ειρήνη, την 25 Ιουλίου του 408 σε ηλικία μόλις 40 ετών.
Έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον από ψυχολογική άποψη να διαβάσουμε όσα γράφει για το τέλος της αγίας Ολυμπιάδας  ο αείμνηστος καθηγητής Κωνσταντίνος Μπόνης: 

«Φαίνεται ὅτι ἐκ λύπης διὰ τὸν ἐν ἐξορία ἐπελθόντα θάνατον τοῦ μεγάλου Πατριάρχου, τῇ 14ῃ Σεπτεμβρίου τοῦ 407, τὸν ὁποῖον ὑπερηγάπα  καὶ ὑπὲρ πάντας ἐσέβετο, καὶ αὐτὴ παρέδωκε πρὸς Κύριον τὸ πνεῦμα αὐτῆς, τῇ 25ῃ Ἰουλίου τοῦ 408 ἐν Νικομηδείᾳ, περιστοιχουμένη ὑπὸ  πολλῶν εὐσεβῶν μοναστριῶν, διακονισσῶν καὶ ἐτέρων εὐσεβῶν γυναικῶν, αἴτινες πᾶσαι ἐξ  εὐγνωμοσύνης συνέθεσαν και ἀφιέρωσαν αὐτῇ φιλολογικόν τι ἀναμνηστικὸν ἐπίγραμμα» (Περὶ τῆς Μητρός τῆς ἀγίας Ὀλυμπιάδος, σελ. 8).

Τελικά, η διακόνισσα Ολυμπιάδα ήταν καταθλιπτικό άτομο; Οι περισσότεροι ερευνητές επιστήμονες λένε, ναι. Ήταν καταθλιπτικό άτομο με τα σημερινά πορίσματα της Ψυχιατρικής. Αυτό όμως το γεγονός δεν αποκλείει την αγιότητα. Γι΄ αυτό θεωρείται και πιστεύεται ότι η αγία Ολυμπιάδα είναι προστάτιδα των καταθλιπτικών.
Στην Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζεται η μνήμη της την 25 Ιουλίου, στην δε Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία την 17η Δεκεμβρίου.  

Ιστορική χειροθεσία «διακονισσών» της Ιεραποστολής στο Κονγκό από τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας ! 

Historic day for the Patriarchate of Alexandria, the institution of «deaconesses women»!

 

Ρομφαία, Ορθόδοξη Ιεραποστολή

Orthodox Christian Initiative for Africa

Την Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου ε.έ, εορτή του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου του Τήρωνος, ημέρα κατά την οποία η Α.Θ.Μ., ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ.Θεόδωρος Β΄ άγει τα σεπτά του ονομαστήρια, τελέσθηκε στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου, εντός του Ιεραποστολικού Κέντρου στο Κουλουέζι, πανηγυρική Πατριαρχική Θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος του Αλεξανδρινού Προκαθημένου, με την συμμετοχή των Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών Κινσάσα κ.Νικηφόρου, Μπουρούντι και Ρουάντα κ. Ιννοκέντιου και του οικείου ποιμενάρχου Σεβασμ. Κατάνγκας κ. Μελετίου και του Ιερού Κλήρου της Μητροπόλεως. Στην Θεία Λειτουργία έψαλαν τα μέλη της χορωδίας της Μητροπόλεως. (...)
Στο τέλος της Θείας Ευχαριστίας, ο Προκαθήμενος του Αλεξανδρινού Θρόνου, τέλεσε τις χειροθεσίες, του Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Αγίων Αποστόλων Κολουέζι π. Βαρνάβα Γρηγοριάτου σε Αρχιμανδρίτη του Πατριαρχικού Θρόνου και του Γενικού Αρχιερατικού Επιτρόπου της Ιεράς Μητροπόλεως Κατάνγκα π.Θεοφίλου σε Πρωτοπρεσβύτερο του Πατριαρχικού Θρόνου.

Επίσης, χειροθέτησε την Κατηχήτρια γερόντισσα Θεανώ, από τα πρώτα στελέχη της Ιεραποστολής στο Κολουέζι, σε «Διακόνισσα της Ιεραποστολής» της Ιεράς Μητροπόλεως Κατάνγκα και ανέγνωσε την ευχή εις εισερχομένους «εις διακονίαν εκκλησιαστικήν» σε τρεις Μοναχές και δύο Κατηχήτριες, προκειμένου να εξυπηρετήσουν το ιεραποστολικό έργο της Ιεράς Μητροπόλεως, κυρίως στα Μυστήρια της Βαπτίσεως ενηλίκων και του Γάμου, καθώς και στον Κατηχητικό τομέα της Τοπικής Εκκλησίας.

Σημειώνεται πως είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της Ιεραποστολής στην Αφρική που πραγματοποιούνται ανάλογες χειροθεσίες.

Μετά την απόλυση της Θείας Λειτουργίας, στον προαύλιο χώρο του Ιερού Ναού, πραγματοποιήθηκαν πανηγυρικές εκδηλώσεις προς τιμήν του εορτάζοντος Πατριάρχου, κατά τις οποίες πλήθος Ορθοδόξων Χριστιανών προσέφεραν ενώπιον του Μακαριωτάτου δώρα για να τον τιμήσουν, ενώ η φιλαρμονική της Ιεράς Μητροπόλεως Κατάνγκα παιάνισε τον Ελληνικό και τον Κονγκολέζικο Εθνικό Ύμνο.

Με το πέρας της τελετής, παρετέθη υπό του Πατριάρχου γεύμα αγάπης στο οποίο παρεκάθισαν άπαντες οι παρευρισκόμενοι και «μηδείς εξήλθε πεινών».

Ένα ιεραποστολικό ταξίδι τελείωσε, μια αχτίδα φωτός και ελπίδας ανέτειλε στον Αφρικανικό ουρανό. Ταπεινοί διάκονοι Ιησού Χριστού, μεταφέροντας το μήνυμά Του στα πέρατα της αχανούς ηπείρου του μέλλοντος.

Ο Κύριος ελεεί, ο Κύριος συντηρεί, ο Κύριος αυξάνει. Αυτό κήρυξε πάνω στην γη, την πορεία προς τα έθνη.

Ο θεσμός των διακονισσών

 

Απόσπασμα από την ομιλία του ομότιμου καθηγητή της Θεολογικής Σχολής Αθηνών και τ. πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών Ευάγγελου Θεοδώρου «Ο θεσμός των διακονισσών και η χειροτονία των γυναικών». 

Ολόκληρη η ομιλία εδώ.

Η αγία Φοίβη

Ενώ εις τα ευχολόγια οι περιγραφόμενες χειροθεσίες του λεγομένου κατωτέρου κλήρου, ψάλτου, αναγνώστου υποδιακόνου, τελούνται εκτός του ιερού βήματος και όχι κατά την διάρκεια της ευχαριστιακής Θείας Λειτουργίας, και χωρίς να ακούγεται το «Ἡ θεία Χάρις η πάντοτε τά ασθενή θεραπεύουσα κλπ», η χειροτονία της διακόνισσας έχει απόλυτη ομοιότητα με τις χειροτονίες της τάξεως του ανωτέρου κλήρου, δηλαδή του επισκόπου, του πρεσβυτέρου και του διακόνου, διότι γίνεται η χειροτονία αυτή, όπως είδαμε, μέσα στο ιερό βήμα και μπροστά στην Αγία Τράπεζα, κατά την Θεία Λειτουργία, και μάλιστα μετά την Αγία Αναφορά, δηλαδή ευθύς μετά τον ασπασμό της ειρήνης, πριν από το «Πάντων τῶν ἁγίων μνημονεύσαντες» κλπ.
Εκείνη που θα χειροτονηθεί στέκεται μπροστά στη Σολέα, μπροστά στην Ωραία Πύλη, έχει το κεφάλι της σκεπασμένο με ένα μαφώριο, και όταν έρθει η ώρα προσάγεται στην Αγία Τράπεζα, όπου ο Επίσκοπος χειροτονούσε με επιθέσεις των χειρών, απαγγέλλων, όπως είδαμε, όχι μόνο μία ευχή, όπως συμβαίνει στις χειροθεσίες του κατώτερου κλήρου, αλλά δύο ευχές, πράγμα που είναι γνώρισμα των ανωτέρων χειροτονιών. Και οι δύο αυτές ευχές ακολουθούν την εξαγγελλομένη εκφώνηση «Ἡ θεία Χάρις η πάντοτε τά ασθενή θεραπεύουσα κλπ», Η λειτουργική μας διδάσκει ότι η εκφώνηση «Ἡ θεία Χάρις η πάντοτε τά ασθενή θεραπεύουσα κλπ», η οποία ακούγεται στην χειροτονία των διακονισσών, αποτελεί γνώρισμα μόνον της χειροτονίας των ανωτέρων κληρικών, δηλαδή του επισκόπου, του πρεσβυτέρου και του διακόνου. Καθόσον η ευχή αυτή ουδέποτε ακούγεται στις χειροθεσίες των κατωτέρων κληρικών, ούτε και αυτού του υποδιακόνου.

Εκ των στοιχείων τούτων γίνεται φανερό, ότι και κατά την χειροτονία της διακόνισσας τελούνται όλα τα ουσιώδη, όσα τελούνταν και στη χειροτονία του διακόνου. Η χειροτονημένη διακόνισσα περιβαλλόταν, όπως και ο διάκονος, με το διακονικό ωράριο, και κατά την ώρα της Θείας Κοινωνίας κοινωνούσε όπως και ο διάκονος: ελάμβανε το Άγιο Ποτήριο από τα χέρια του αρχιερέως και το απέθετε δίπλα στην Αγία Τράπεζα.
Θα νόμιζε κανείς ότι όταν έγινε έτσι εκτενέστερη και πανηγυρικότερη η χειροτονία της διακόνισσας, όπως και όλων των κληρικών, ότι η διακόνισσα θα κατετάσσετο μαζί με τους κατωτέρους κληρικούς, η Εκκλησία όμως, όπως είδαμε, την πήρε και έβαλε την χειροτονία της μαζί με τις ανώτερες χειροτονίες του ανωτέρου κλήρου. Αυτά όλα εξηγούν γιατί μέσα στην κανονική διάταξη της Εκκλησίας οι διακόνισσες είχανε πολλά καθήκοντα που δείχνουν την διακονική ιερωσύνη τους. Δεν είχε βέβαια τα καθήκοντα του πρεσβυτέρου, αλλά μην ξεχνάμε ότι αυτά δεν τα είχε ούτε ο διάκονος. Δεν μπορούσε ο διάκονος να τελέσει μυστήρια, το ίδιο κι η διακόνισσα. Όπως φανερώνει το αρχαίο κείμενο του τρίτου αιώνος της Διδασκαλίας, της Συριακής λεγομένης Διδασκαλίας, και όπως φανερώνουν οι Αποστολικές Διαταγές, στην ιεράρχηση των διαφόρων βαθμών της ιερωσύνης η διακόνισσα είχε εξαιρετική θέση. Οι δύο αυτές αρχαίες κανονικές πηγές δείχνουν, ότι ο επίσκοπος εθεωρείτο το σύμβολο του Ουρανίου Πατρός, του Θεού, ο διάκονος ήταν σύμβολο του Χριστού και η διακόνισσα ήταν σύμβολο του Αγίου Πνεύματος. Οι δε πρεσβύτεροι ήταν σύμβολα των Αποστόλων. Δηλαδή πήγαινε στην ιεράρχηση ανώτερα από τους Αποστόλους. 

 

Επίσης: 

 

Kατάθλιψη: Η Απουσία Του από τη ζωή μας...

Η Νεομάρτυς μητέρα Μαρία Γκατσίνσκαγια για την κατάθλιψη

Η θέση της γυναίκας στο χριστιανισμό

Για τους αγίους όλων αυτώ των ημερών, δηλ. την αγία Άννα, την αγία Παρασκευή, τον άγιο Παντελεήμονα & την αγία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου, εδώ παρακαλώ.

Ας έχουμε τις ευχές των αγίων, και εμείς και όλος ο κόσμος, πιστοί και "άπιστοι". Αμήν. Δόξα τω Θεώ.