Οι άγιοι Ρωμανός και Λουπινίκιος (28 Φεβρ.) και η κληρονομιά των αρχαίων ορθόδοξων μοναχών της Γαλατίας

Εισαγωγή του blog μας: Η Γαλλία εμφανίζεται ως το πιο αντιθρησκευτικό σύγχρονο κράτος στο δυτικό κόσμο (αν και η χριστιανοφοβία εξαπλώνεται και σε άλλες χώρες). Όμως οι ίδιοι οι Γάλλοι αγνοούν ότι ο χριστιανισμός που γνώρισαν, εδώ και 1000 ολόκληρα χρόνια, είναι μια από τις πιο σκληρές αιρέσεις της Ιστορίας και ότι πριν υπήρχαν στη χώρα τους αυθεντικές χριστιανικές ρίζες, που θεραπεύουν τα τραύματα και τα πάθη της ανθρώπινης ψυχής, αλλά και μπορούν να νικήσουν το κακό στην κοινωνία και στον κόσμο.

Το παρακάτω είναι από τα πιο αγαπημένα μου αποσπάσματα του έργου του π. Δαμασκηνού Κρίστενσεν για τη ζωή και το έργο του π. Σεραφείμ Ρόουζ.

Επισημαίνω για τους νέους φίλους ότι ο χριστιανισμός της δυτικής Ευρώπης είναι ορθόδοξος μέχρι το Σχίσμα του 1054, με το οποίο ο πάπας της Ρώμης αποκόπτει την Εκκλησία της Δύσης από το σύνολο της Εκκλησίας, αφήνοντας την υπόλοιπη Εκκλησία στην Ανατολή.

Μέχρι τότε, στη Δύση υπήρχαν αιρέσεις (όπως και στην ανατολή) και υπήρχε επίσης η κυοφόρηση του καθολικισμού στην αυτοκρατορία των Φράγκων, αλλά ο μεγάλος κορμός των δυτικών χριστιανών ανήκε στο ίδιο και ενιαίο Σώμα του Χριστού με τους χριστιανούς της ανατολής. Η Εκκλησία αυτή, και στην ανατολή και στη δύση, ονομαζόταν "Καθολική" (=όλου του κόσμου και όλης της αλήθειας). Αργότερα, όταν ο πάπας κράτησε αυτό το όνομα για τη δική του εκδοχή του χριστιανισμού, η αρχαία Καθολική Εκκλησία πήρε την ονομασία "Ορθόδοξη" (=με ορθή "δόξα", δηλ. άποψη), που διατηρεί μέχρι σήμερα.

Αναδημοσιεύουμε λοιπόν από το π. Δαμασκηνού Κρίστενσεν, π. Σεραφείμ Ρόουζ, Η ζωή και τα έργα του, εκδ. Μυριόβιβλος, τόμ. Β΄, σελ. 526-536. 

Κάποτε, ένας νέος τριάντα πέντε ετών προσελκύστηκε από την απομόνωση της ερήμου και εισχώρησε στο δάσος. «Ξεκίνησε, όχι για οποιαδήποτε απόμακρη θέση, αλλά για την ερημιά κοντά στο σπίτι του. Τι ήλπιζε να επιτύχει από αυτό; Γιατί δεν έμεινε σε μια οργανωμένη μοναχική κοινότητα ή δεν αναζήτησε μία με περισσότερους διάσημους Γέροντες;… Όλα στη ζωή του… φάνηκαν να δείχνουν ότι δεν είχε οποιονδήποτε θρησκευτικό “ρομαντισμό”: δεν  ονειρευόταν μακρινά εδάφη, “ιδανικά μοναστήρια” ή “Αγίους Γέροντες”. Σκεφτόταν μόνον ένα πράγμα: πώς, στη σταθερή βάση τους αλφαβήτου της πνευματικής ζωής και της αυστηρής μοναχικής άσκησης, θα κατόρθωνε να σώσει την ψυχή του και να προετοιμαστεί για το θεϊκό βασίλειο».

Αυτά τα λόγια θα μπορούσαν να περιγράψουν καλά τον π. Σεραφείμ Ρόουζ, ο οποίος εγκαταστάθηκε μόνιμα στην ερημιά σε ηλικία τριάντα πέντε χρονών, ακριβώς με τέτοια προσέγγιση στη μοναχική ζωή. Όμως δεν γράφτηκαν για εκείνο το σκοπό. Γράφτηκαν στην πραγματικότητα από τον ίδιο τον π. Σεραφείμ για να περιγράψουν τον Άγιο Ρωμανό, τον ιδρυτή του μοναχικού ερημητισμού του πέμπτου αιώνα στη γη των προγόνων του π. Σεραφείμ: τη Γαλλία. [...]

Τα άρθρα του π. Σεραφείμ σχετικώς με την Ορθόδοξη Δύση, που περιλάμβαναν τελικώς περισσότερες από εκατό δημοσιευμένες σελίδες, πέτυχαν στην παροχή της προσέγγισης, γεφυρώνοντας το χάσμα αιώνων, επιτρέποντας στους φίλους της Δύσης να εισχωρήσουν βαθιά στο πνεύμα της ορθόδοξης αρχαιότητας και της λογοτεχνίας της. […] Εκτός από το γενικό «Πρόλογό» του, ο π. Σεραφείμ έγραψε τρία άρθρα ειδικώς για την ορθόδοξη Γαλατία. Το πρώτο εξέταζε τις διάφορες πτυχές του Χριστιανισμού στη Γαλατία κατά την εποχή του Αγίου Γρηγορίου (της Τουρ): εικονογραφία, δομές εκκλησιών, άμφια, ακολουθίες, νηστεία, διοίκηση εκκλησιών κ.τ.λ. […] Όπως επισήμανε, πολλές πτυχές του αρχαίου γαλλικού χριστιανισμού, αν και είχαν αλλάξει στον καθολικό-προτεσταντικό κόσμο, είχαν διατηρήσει την ίδια ουσιαστική μορφή στην Ανατολική Ορθοδοξία. Από αυτήν την άποψη, η Χριστιανική Ανατολή βρίσκεται σήμερα πολύ πιο κοντά στην πρώιμη χριστιανική Δύση απ’ ότι η Δύση καθεαυτή. […]

Άγ. Κασσιανός, 29 (ή 28) Φερβουαρίου

Το δεύτερο άρθρο ασχολήθηκε συγκεκριμένα με το μοναχισμό στη Γαλατία: τις διδασκαλίες του Αγίου Ιωάννου του Κασσιανού [εικ.], τις οδηγίες του Αγ. Φαύστου της Λέρινς, την εξυψωμένη ποίηση του Αγίου Ευχερίου της Λυών στο έργο του «Έπαινος της Ερήμου» και τελικώς την ιστορία των Αγίων Ρωμανού και Λουπινίκιου, αδελφών μοναχών που «πέταξαν στην έρημο» της Γαλατίας. Στο άρθρο του ο π. Σεραφείμ παρεμβάλλει αρχαία κείμενα ενισχύοντας την εφαρμογή τους στις σύγχρονες συνθήκες. Το ίδιο συνεχίστηκε στο τρίτο και τελευταίο άρθρο του: «Ο Ορθόδοξος Μοναχισμός σήμερα στο φως του Ορθόδοξου μοναχισμού της Γαλατίας».

[...] Ενώ εργαζόταν στα εισαγωγικά άρθρα του, ο π. Σεραφείμ έμαθε πως ο Ντάνιελ Όλσον, ένας από τους πρώην αδελφούς τους μοναχούς που είχε καταταγεί πρόσφατα στο στρατό, επρόκειτο να τοποθετηθεί στη Γερμανία. Έγραψε στο Ντάνιελ και τον ενθάρρυνε να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για ένα ορθόδοξο προσκύνημα στα κοντινά βουνά Γιούρα, κατοικία των παλαιών Γάλλων ερημιτών.

Η επιστολή του π. Σεραφείμ περιελάμβανε μια έκθεση σχετικώς με τη θέση και τη σημασία έξι αγίων τόπων που τον ενδιέφεραν πιο πολύ και ήταν σχεδόν όλοι συνδεδεμένοι με τους Αγίους Ρωμανό και Λουπινίκιο ["Ν": σύμφωνα με το "Πανάγιον" του Γ. Πιπεράκι, γιορτάζουν στις 28 Φεβρ.]. «Μόνο την “αίσθηση” των βουνών και του δάσους», έγραψε, «μερικές φωτογραφίες εάν είναι δυνατόν και κυρίως πληροφορίες για τα λείψανα και τουλάχιστον ένα μικρό ενθύμιο από αυτή τη γη, χώμα και ένα κουκουνάρι ελάτου, θα ήταν πολύ αγαπητά σε μας».

Ο Ντάνιελ ακολούθησε τις συμβουλές του π. Σεραφείμ. Λίγο καιρό αργότερα έστειλε τις φωτογραφίες των Γιούρα και των λειψάνων των Αγίων Ρωμανού και Λουπινίκιου, μαζί με μια λεπτομερή έκθεση σχετικώς με το προσκύνημά του, την οποία οι πατέρες δημοσίευσαν στον Ορθόδοξο Λόγο.

«Σας ευχαριστώ με όλη μου την καρδιά», έγραψε ο Ντάνιελ, «που μου προτείνατε αυτό το προσκύνημα, καθώς επίσης και για τις προτάσεις και τις συμβουλές σας. Ο Θεός είθε να ευλογεί τις προσπάθειές σας να ανάψετε τη φλόγα στους ορθόδοξους Χριστιανούς αυτών των τελευταίων ημερών, εκείνη που έκαιγε τόσο δυνατά και συνεχίζει να λάμπει, για εκείνους που έχουν μάτια να δουν, στους Ορθόδοξους Αγίους της Δύσης».

Ο μνημειώδης γκρεμός Creux du Van, Όρος Γιούρα (από εδώ)

*****

[…] Στις 11 Οκτωβρίου 1981, λιγότερο από ένα χρόνο πριν την κοίμησή του, ο π. Σεραφείμ οδήγησε μια ομάδα οκτώ αδελφών σε πεζοπορία στην κορυφή του Όρους Γιόλα Μπόλυ, περίπου είκοσι πέντε μίλια νότια του μοναστηριού [από εκεί η φωτο]. Ένας από τους αδελφούς θυμάται την εμπειρία:

«[…] Οι αδελφοί κάθισαν στην κορυφή του βουνού, τρέμοντας από τον άνεμο και την παγωνιά. Ο π. Σεραφείμ φάνηκε να εμπνέεται ιδιαίτερα από το περιβάλλον, αγνοώντας το κρύο. Σηκώθηκε πάνω και άρχισε να διαβάζει από τον Ορθόδοξο Λόγο για το μοναχισμό στα βουνά της Γαλατίας, την κατοικία των Αγίων Ρωμανού και Λουπινίκιου. Κατά τη διάρκεια της ανάγνωσής του και στο τέλος της, μίλησε για την έννοια των θεμελίων της μοναχικής ζωής από αυτούς τους αρχαίους Αγίους της Γαλατίας στην παρθένα φύση, στη μέση του πουθενά. Μας είπε πως μια τέτοια προσπάθεια είναι ακόμη κάτι που αξίζει και νομιμοποιείται, ότι παραμένει μια ρεαλιστική δυνατότητα σήμερα.

Με την απεραντοσύνη των άθικτων δυτικών αμερικανικών ερήμων να εκτείνεται μπροστά μας, αυτή η συζήτηση με άγγιξε βαθιά και μου άφησε ανεξίτιλη εντύπωση. Οι Άγιοι Ρωμανός και Λουπινίκιος είχαν κατοικήσει σε παρόμοια ορεινή περιοχή στις δυτικές περιοχές της ευρωπαϊκής ηπείρου, σε έναν τόπο με δέντρα και φαράγγια όπως αυτά που βλέπαμε τώρα γύρω μας. ο π. Σεραφείμ συσχέτισε πώς οι ίδιοι είχαν διαφύγει από το καθεστώς των θεσμών, μακριά από τον κόσμο, στη φύση όπου είχαν μεγαλώσει. Είχαν εγκατασταθεί κάτω από ένα έλατο, που ήταν για χρόνια το μόνο καταφύγιό τους. εκεί είχαν προσφέρει τις προσευχές τους στο Θεό, ζώντας σε κοινωνία μαζί Του.

Το ιστορικό εκκλησάκι των αγίων Ρωμανού και Λουπινίκιου στο Όρος Γιούρα, σήμερα προφανώς ρωμαιοκαθολικό (από εδώ - δες και αυτό το άρθρο στα γαλλικά)

Ο π. Σεραφείμ σύγκρινε την εμπειρία των Αγίων Ρωμανού και Λουπινίκιου και άλλων Γάλλων ασκητών με την εμπειρία της Θηβαΐδας του Βορρά. Είπε με ποιο τρόπο η φωτεινή αρχή του ησυχασμού στη Γαλατία συνεχίστηκε έως ότου μια πυρκαγιά κατέστρεψε τα πρώτα απλά μοναχικά κελιά και στη συνέχεια ιδρύθηκε ένα κοινόβιο μοναστήρι στη θέση τους, διασπώντας την άτυπη ημι-ερημητική παράδοση των Αγίων Ρωμανού και Λουπινίκιου, που αργότερα έγιναν πολύ αγαπητοί στους Αγίους της Βόρειας Θηβαΐδας.

Εκείνη η ημέρα ήταν αξέχαστη. Επιστρέψαμε στη μικρή Σκήτη της Πλατίνα με νέες δυνατότητες αντίληψης της σημασίας των μοναχικών αγώνων στη Δύση».

Στο άρθρο του σχετικώς με το μοναχισμό στην αρχαία Γαλατία και τη σημερινή εικόνα, ο π. Σεραφείμ είπε περισσότερα για τη σημασία του μοναχικού αγώνα: «Ο Ορθόδοξος μοναχισμός της Γαλατίας μας φανερώνει ότι η μοναχική πορεία δεν είναι κάτι μόνον “ανατολικό”. Μάλλον είναι παγκοσμίως χριστιανικό και, πράγματι, έχει δοκιμαστεί στο παρελθόν στη Δύση, με μεγάλη πνευματική επιτυχία. Η διδασκαλία των ορθόδοξων μοναχών πατέρων της ανατολής και της δύσης είναι μία και η αυτή και δεν προσφέρει τίποτα λιγότερο – για εκείνους που έχουν αυτιά να ακούσουν – από τη συντομότερη πορεία προς το Βασίλειο του Χριστού».

Δες και: Το Ορθόδοξο Παρίσι

Αγία Blandine της Λυών (2ος αι.)

Η Ορθοδοξία στη Γαλλία (και γενικά στη Δύση)
Αρχαίοι ορθόδοξοι άγιοι της Γαλλίας και άλλων δυτικοευρωπαϊκών χωρών 

Ορθόδοξοι άγιοι της δύσης (περιεκτικό αφιέρωμα με αρκετά άρθρα) 

Η νόσος του δυτικού ανθρώπου & η θεραπεία της

Άγιος Ειρηναίος της Λυών

Ο άγιος Διονύσιος του Παρισιού 

Η αγία Γενεβιέβη, η ορθόδοξη πολιούχος του Παρισιού

Η προσευχή του μεγάλου αγίου της Γαλλίας Μαρτίνου της Τουρ 

Ρώσοι άγιοι της Γαλλίας κατά των Ναζί

Ένας άστεγος & δυο παπάδες τροφοδότες των φτωχών (συνεχιστές του ανθρωπιστικού έργου της αγίας Μαρίας του Παρισιού)

Αμερικανίδα καλλιτέχνις ερημήτισσα των δασών (από τη βιογραφία του π. Σεραφείμ Ρόουζ)

Άγιος Ρεμίγιος, επίσκοπος Ρεμς, ο Απόστολος των Φράγκων

Αρχαία Κέλτικη Ορθοδοξία (και blog εδώ)
Εδώ ένα ζεστό ορθόδοξο ιστολόγιο στα γαλλικά (με πολλά links)

St. Remigius, Bishop of Rheims and Apostle of the Franks

Saint Romain - Abbé du Jura, frère de saint Lupicin (✝ 460) [Γαλλικά]

Εικόνες ορθόδοξων αγίων Γαλλίας, Ελβετίας και Βελγίου, μέρος από αυτό το εξαιρετικό αφιέρωμα:

             

                           

     

                                        

   

Saint Romain - Abbé du Jura, frère de saint Lupicin (✝ 460)

nominis.cef.fr

Ελληνικά για τους αγίους εδώ.

Romain et Lupicin : Deux frères dont les cheminements spirituels et le caractère étaient fort différents, mais bien complémentaires. Plutôt que de s'opposer, ils unirent leurs différences, pour se rejoindre dans un même service de Dieu. 
 
Romain avait trente cinq ans lorsqu'il quitta son Bugey natal, n'emportant avec lui que "la vie des Pères du Désert." Il prit son chemin vers l'Est, traversa de grandes forêts et finit par atteindre la Bienne. Il venait de trouver ce qui lui convenait: de la terre labourable, une fontaine, des arbres et du silence. Il vécut là quelques années comme s'il était dans le désert égyptien de la Thébaïde.
Puis des disciples vinrent à lui, si nombreux qu'il dût leur bâtir deux monastères distants de 12 kilomètres l'un de l'autre. Condat qui deviendra la ville de Saint Claude, et Laucone qui deviendra Saint Lupicin. Son frère en effet vint le rejoindre, mais attendit son veuvage. Romain garda la direction de Condat et confia Laucone à Lupicin.
Romain était indulgent, doux et patient. Lupicin, sévère et intransigeant. Cela composait un heureux mélange. Quand le relâchement s'introduisait à Condat, Lupicin reprenait les choses en main et rétablissait la discipline. Quand les moines de Laucone commençaient à se décourager de trop de rigueur, Romain devenait leur supérieur, les faisant dormir et manger davantage, leur rendant bonne humeur et santé.
La gloire de Dieu, dans les deux cas, y trouvait son compte.
Illustration: Saint Romain et saint Lupicin - cathédrale de Saint-Claude.
Originaire de la région, formé dans un monastère lyonnais, Romain se retire à 35 ans, vers 435, dans un "désert" au confluent de deux rivières, pour y vivre en ermite. Il est bientôt rejoint par Lupicin, puis par d'autres; une vie commune s'esquisse, dans ce lieu nommé Condadisco, puis dans un autre appelé Lauconne qui comptera bientôt 150 moines, enfin à Romainmôtier... (Propre du diocèse de Saint-Claude)
Dans le Jura, en 461, la mise au tombeau de saint Romain, prêtre et abbé de Condat. Suivant l’exemple des anciens moines, il fut le premier dans ce lieu à mener la vie érémitique et devint par la suite le père d’un grand nombre de moines.
Martyrologe romain

La chapelle St-Romain de Roche - Pratz (Jura)
 
eustache.over-blog.com

Saint-Romain serait né aux environs de 390 du côté d'Izernore (Ain). Après une formation au monastère d'Ainay (Lyon), il décida de se retirer en ermite dans les montagnes du Jura, en 425.

   
En atteignant la Bienne, il finit par trouver ce qui lui convenait : de la terre labourable, des arbres et du silence... Quelques années plus tard, son frère Lupicin le rejoint. 
   
Pour leurs disciples de plus en plus nombreux, ils fondèrent le monastère de Condat (aujourd'hui St-Claude) et celui de Laucone (aujourd'hui St-Lupicin) qu'ils gouvernaient conjointement et alternativement.

    St-Romain de Roche vu depuis les rives de la Bienne (Vaux-les-St-Claude)

  
Ils installèrent leur soeur Yole (Iola) à la tête d'une fondation pour moniales (ayant compté plus d'une centaine de religieuses) à La Balme, sur un rocher surplombant la rive droite de la Bienne (à proximité de la chapelle actuelle).
 
Âgé de 70 ans et sentant la fin proche, Romain vint saluer sa soeur une dernière fois. C'est à la Balme qu'il décède en 460 et qu'il est enseveli. 
   

* * * * *

 

La chapelle St-Romain de Roche

   
Le monastère devint par la suite et jusqu'à la fin du Moyen-Âge, un simple prieuré  d'hommes dépendant de l'abbaye de St-Claude (où les reliques de St-Romain furent transférées au VIIe siècle).
   
La chapelle actuelle date probablement de la première moitié du XIIIe siècle (persistance romane, début de l'âge gothique) , comme en attestent la voûte en berceau brisé et le porche d'entrée à colonnettes.

    
Voir les photos ici.

   Merci de respecter la quiétude du lieu et le recueillement de certains

 

Orthodoxe-ordinaire.blogspot.gr
Forum Orthodoxe francophone 

Orientation Orthodoxe Dogmatique Elaborée
La vénération de la Mère de Dieu
Mots de Sagesse par les Pères de l'Église
Voulez-vous des preuves?

La Voie Du Bonheur

Le cheminement secret d'un chef amérindien Mohawk vers l'Orthodoxie  

SKITE SAINTE FOY - Monastère Orthodoxe en Cévennes

ORIENTAL RELIGIONS
ATHEISM
PAGANISM

Μνήμη Γέροντα Εφραίμ Κατουνακιώτη (27/2/1998)

Τι και Πώς
 
Εισαγωγή ιστολογίου Τι και Πώς: Για τον παπα Εφραίμ έχω διαβάσει πολλά (όπως πολλοί, φαντάζομαι) και έχω, επίσης, ακούσει πολλά από τον γέροντά μου, που τον είχε γνωρίσει.
Αλλά εκείνο που με "έδεσε" μαζί του ήταν μία φωτογραφία:

Αυτή... των τρύπιων παπουτσιών του!
Τα υποδήματα αυτά του ασκητή, έκαναν πολλές φορές την αλαζονεία μου σκύψει κεφάλι στη μεγαλοσύνη της πτωχείας και στο δοξαστικό της αμεριμνησίας του ανθρώπου του Θεού.
Ευχαριστώ τον παπα-Εφραίμ για τον τρόπο να μας διδάξει την πνευματική αρχοντιά με... ένα ζευγάρι ξεχαρβαλωμένα παπούτσια και -με την βεβαιότητα ότι έχει παρρησία ενώπιον του καλού Θεού- τον παρακαλώ να μεσιτεύει για όλους μας.
 

 

Ο παπα- Εφραιμ Κατουνακιώτης γεννήθηκε το 1912 στο Αμπελοχώρι Θηβών.

Ο πατέρας του ονομάζονταν Ιωάννης Παπανικήτας και η μητέρα του Βικτορία. 

Ο Γέροντας είχε σαν κοσμικός το όνομα Ευάγγελος. Τελείωσε το Γυμνάσιο αλλά η Χάρις του Θεού έκλεινε στον Ευάγγελο τις κοσμικές θύρες της αποκατάστασης.

Στην Θήβα, όπου είχε μετακομίσει η οικογένεια του, ο Ευάγγελος γνώρισε τους γεροντάδες του τον Εφραίμ και τον Νικηφόρο.

Η ζωή του Ευάγγελου ήταν καλογερική. Αγωνίζονταν πνευματικά με την ευχή του Ιησού, τις μετάνοιες, την νηστεία και κυρίως με την υπακοή.

Η μητέρα του αξιώθηκε να λάβει πληροφορία από τον Όσιο Εφραίμ τον Σύρο ότι το θέλημα του υιού της να γίνει μοναχός ήταν και θέλημα Θεού και πώς  ο Ευάγγελος θα τιμήσει την μοναχική ζωή.

Την 14η Σεπτεμβρίου 1933 ο Ευάγγελος άφησε τον κόσμο ήλθε στην έρημο του Αγίου Όρους στα Κατουνάκια, στο ησυχαστήριο του Οσίου Εφραίμ του Σύρου και έβαλε μετάνοια στην συνοδεία των Γεροντάδων Εφραίμ και Νικηφόρου. 

Μετά την δοκιμασία του εκάρη μικρόσχημος μοναχός με το όνομα Λογγίνος. 

Το 1935 έγινε μεγαλόσχημος μοναχός από τον Γέροντα του Νικηφόρο και έλαβε το όνομα Εφραίμ. Τον επόμενο χρόνο χειροτονήθηκε Ιερέας.

Ο παπα-Εφραίμ αξιώθηκε και γνώρισε τον πρύτανη της ησυχαστικής ζωής τον διορατικό, προορατικό και άγιο Γέροντα Ιωσήφ τον Ησυχαστή (1898 -1959) και συνδέθηκε πνευματικά μαζί του, με την ευλογία του Γέροντα του Νικηφόρου. 

Ο Γέροντας Ιωσήφ με την σειρά του είχε διδαχθεί την απλανή πνευματική ζωή από τους περίφημους ησυχαστές μοναχό Καλλίνικο και Ιερομόναχο Δανιήλ. Επομένως ο παπα-Εφραίμ μας διδάσκει την επίμονη αναζήτηση για την πνευματική ζωή και την ανεύρεση απλανούς πνευματικού οδηγού, πού θα βλέπει τις δαιμονικές πλάτες και -με τα κατάλληλα πνευματικά φάρμακα- οδηγεί τα πνευματικά παιδιά του στον Παράδεισο.

Ο μακαριστός παπα-Εφραίμ διαχώρισε την γνήσια υπακοή από την αρρωστημένη όταν συμβούλευσε κοινοβιάτη μοναχό να κάνει υπακοή στον Γέροντα του, όχι σαν ζώο αλλά από αγάπη και ζήλο Θεού.

Ο άγιος Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής του έδωσε ένα πρόγραμμα ησυχαστικής ζωής, για να καλλιεργεί την ευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ, υιέ του Θεού, ελέησον με», να έχει φυλακή των αισθήσεων και τον οδήγησε στην κάθαρση της καρδίας και τον θείο φωτισμό.

Ο παπα-Εφραίμ, με την ευλογία του Γέροντος Ιωσήφ, εντρύφησε στην «Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών» και ελάμβανε τις συμβουλές των Νηπτικών Πατέρων για τον αγώνα του. 

Το 1973 εκοιμήθη ο Ιερομόναχος Νικηφόρος ο Γέροντας του παπα-Εφραίμ. 

Ο Γέροντας μετά το 1980 είχε συγκροτήσει συνοδεία και τήρησε την εντολή του Γέροντος Ιωσήφ, να αποκτήσει συνοδεία μετά τον θάνατο του παπα-Νικηφόρου. Επομένως ο παπα-Εφραίμ πρώτα έφθασε στην κάθαρση και κατόπιν έγινε ο ίδιος Γέροντας. Πολέμησε τον μεγάλο εχθρό της πνευματικής ζωής την κενοδοξία. Οι θυσίες του γίνονταν για τον Χριστό και όχι για προσδοκώμενο έπαινο από τους ανθρώπους.

Η θ. Λειτουργία ήταν γ'ιαυτόν συγκλονιστικό και βιωματικό γεγονός. 

Είχε εκμυστηρευθεί σε Ιερομόναχο πνευματικό φίλο του ότι από την πρώτη θεία Λειτουργία πού τέλεσε, έβλεπε αισθητά την Χάρη του Θεού να μεταβάλλει τα θεία δώρα. Μάλιστα, μετά τον καθαγιασμό των τιμίων δώρων, έβλεπε τον ίδιο τον Χριστό μέσα στο δισκάριο και ήταν αδύνατον να συγκρατήσει τα δάκρυα του, όταν έφθανε στο τεμαχισμό του Σώματος του Χριστού.

 Έβρεχε με τα δάκρυα του το αντιμήνσιο κατά την θεία Λειτουργία και έβλεπε δεξιά και αριστερά τους αγγέλους να συλλειτουργούν.

Ηταν κοσμημένος με το διορατικό χάρισμα και έβλεπε την πνευματική κατάσταση κάθε κληρικού ή μοναχού και έδιδε τα κατάλληλα πνευματικά φάρμακα, για την πρόοδο στην πνευματική ζωή.

Με την Χάρη του Θεού, έβλεπε καταστάσεις πού έρχονταν (όπως ο σεισμός του 1977 στην Θεσσαλονίκη) αλλά και πολλές φορές είχε προσφωνήσει λαϊκούς, ακόμα και μικρά παιδιά, με τα ονόματα πού έλαβαν μετά από χρόνια στην μοναχική τους κουρά. 

Μάλιστα, κάποιος φοιτητής έστειλε μία περιληπτική και χωρίς λεπτομέρειες επιστολή στον μακαριστό Γέροντα και έλαβε απάντηση πού του περιέγραφε με λεπτομέρειες την πνευματική του κατάσταση ακόμα και κατασταθείς στον χώρο πού διέμενε ο φοιτητής, χωρίς αυτός να τις έχει προαναφέρει.

Κάποτε άγνωστοι μεταξύ τους κληρικοί συναντήθηκαν στον δρόμο για τα Κατουνάκια και όταν έφτασαν στον παπα-Εφραίμ, ο μακαριστός άγιος Γέροντας άρχισε να επιπλήττει έναν από τους κληρικούς, πώς δεν είναι παπάς αλλά μασόνος, πού έβαλε ράσο, για να κατασκοπεύει το Άγιον Όρος. Ο μασόνος παραδέχτηκε την ραδιουργία του.

 

Εμπειρίες

 

Ο παπα-Εφραίμ έζησε εμπειρίες, πού μόνο οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί μπορούν να ζήσουν, μακριά από παπικές η προτεσταντικές πλάνες.

Κάποτε ένας ηγούμενος, δύο θεολόγοι και ένας φοιτητής του ζήτησαν να τους εξηγήσει την ευωδιά των αγίων λειψάνων.

Ο Γέροντας έσκυψε το κεφάλι του στο μέρος της καρδιάς και προσευχόταν. 

Ο τόπος γέμισε ευωδιά και τότε τους είπε πως, επειδή δεν μπορούσε ο ίδιος να το εξηγήσει, παρακάλεσε τον Θεό να απαντήσει στους συνομιλητές.

Ο παπα-Εφραίμ αισθάνονταν τις αμαρτίες σαν δυσοσμία. Κάποιος επίσκοπος -μέσω τρίτου- ρώτησε τον μακαριστό άγιο Γέροντα για τον οικουμενισμό. 

Ο Γέροντας έκανε προσευχή, για να τον πληροφορήσει ο Θεός και τότε ξεχύθηκε μία δυσωδία με γεύση ξινή, αλμυρή και πικρή, πού τον γέμισε με αποτροπιασμό.

Η παρακαταθήκη του μακαριστού παπα-Εφραίμ για την ενότητα των Ορθοδόξων ήταν σαφής «Το σχίσμα εύκολα γίνεται, η ένωση είναι δύσκολος».

Αναδείχθηκε, με την Χάρη του Θεού, και πρακτικός οδηγός στην ποιμαντική του γάμου και της οικογενείας, γιατί βοήθησε πολλούς νέους να καταλήξουν στον γάμο χωρίς να τους πιέσει γι' αυτό αλλά και οι επιστολές του, πού σώζονται, αποτελούν πνευματική παρακαταθήκη και «σχολή γονέων» χωρίς ψυχολογικές και φιλοσοφικές θεωρίες για τις αγωνιζόμενες πνευματικά οικογένειες.

Τα τέλη του Γέροντα 

(14/27 Φεβρουαρίου 1998 ["Ν": παλ./νέο ημ.])

Το Νοέμβριο του ’96 ένα ισχυρό επεισόδιο τον έριξε μόνιμα στο κρεβάτι με σχεδόν τέλεια ακινησία, αφωνία, αδυναμία καταπόσεως. Φαινόταν να μην έχει καμιά επαφή με το περιβάλλον. Δεν προσπαθούσε να πει τίποτε, έστω και με χειρονομίες. Ούτε φαινόταν να ακούει ό,τι τον ρωτούσαν. Ήταν ένα μυστήριο. Μόνο όταν πονούσε πολύ, βογκούσε.

Οι αδελφοί που τον αγαπούσαν, του έγραφαν: «Και όταν η καθημερινότης με παρασύρει πολλές φορές, βλέπω νοερώς εντός μου το δικό σας βλέμμα και ιλιγγιώ ο άθλιος μπροστά στη δική σας υπομονή και στις δικές σας δοκιμασίες»…

Παρ’ όλες τις δοκιμασίες όμως έβλεπε, έστω λίγο, και άκουγε μια χαρά. 

Και η απόδειξη ήταν ότι ανταποκρινόταν με χαμόγελα ή και γέλια ακόμη, όταν του διηγούνταν τις αγαπημένες του χαριτωμένες ιστοριούλες, που συνήθιζε και ο ίδιος να χρησιμοποιεί παλαιότερα.

 Ήταν ο μόνος τρόπος επικοινωνίας μαζί του στην κατάσταση τετραπληγίας που βρισκόταν. 

Πάντοτε ευχαριστιόταν να χαριτολογεί λέγοντας διδακτικές ιστορίες από την ελληνική μυθολογία ή την λαϊκή παράδοση, άλλοτε να αυτοσαρκάζεται ή να πειράζει τους άλλους, με ευφυΐα και αγαθότητα.

Όταν κάποιος δεν έτρωγε το φαγητό του από θεληματάρικη άσκηση, διηγείτο για το γαϊδουράκι του Χότζα που δεν το τάισε μια, δεν το τάισε δύο, και χαιρόταν που δούλευε χωρίς έξοδα. Κάποια στιγμή όμως η πόρτα του στάβλου δεν άνοιγε, γιατί το γαϊδουράκι ψόφησε και έπεσε κάτω φαρδύ-πλατύ.

Άλλοτε, σχηματίζοντας σαν παιδική τη φωνή του, προσποιούταν τη συνομιλία δύο μικρών παιδιών:- Που είναι τα σταφύλια; -Τί τα θέλεις; – Να τα δω!» για να στηλιτεύσει την παιδική πονηριά κάποιου.

Για άλλον που δεν έλεγε να μάθει στοιχειώδη τυπικά, θυμόταν τη φλάσκα του παπά. Ήταν αγράμματος και μέτρησε κουκιά μέσα σε ένα σακούλι. Τρώγοντας ένα κάθε μέρα, θα ήξερε πότε να κάνει Πάσχα. Η παπαδιά το αντιλήφθηκε και πρόσθετε κουκιά, για να τον ευχαριστήσει. Και ο παπάς απαντούσε στους παραπονούμενους χωρικούς: «Όπως πάνε τα κουκιά και όπως δείχνει η φλάσκα, ούτε φέτος έχει Λαμπρή, ούτε του χρόνου Πάσχα».

Αν κάποιος έκανε υπακοή για τα μάτια, κουνούσε χαμογελώντας το κεφάλι, και με βαριά προσποιητή φωνή έλεγε: «Αντώνη, Αντώνη.,.», θυμίζοντας την αποδοκιμαστική φράση και έκφραση ενός άγιου γέροντος που ο υποτακτικός του έκανε υπακοή, μόνο όταν ήταν παρόντες άλλοι.

Αυτά και άλλα παρόμοια, μικρότερα ή εκτενέστερα, ήταν που του κρατούσαν εύθυμη συντροφιά τους δεκατρείς μήνες της συνεχούς κατακλίσεώς του στο κρεβάτι του πόνου.

 Όταν ο πυρετός και η ασθένεια δυνάμωναν, το χαμόγελο μαραινόταν στα γεροντικά χείλη του.

Δεν αναπαυόταν στην κατάκλιση. Προτιμούσε να κάθεται στο κρεβάτι με τα πόδια χαμηλά στο πάτωμα και την πλάτη στηριγμένη σε μαξιλάρια.

 Όπως πάντοτε, πολύ σκυφτός. Η αγαπημένη του στάση προσευχής. 

Σ’ αυτήν τη στάση τον πήρε ήσυχα ο Θεός στις 14/27 Φεβρουαρίου 1998.

 

Επανειλημμένα, είχε δώσει εντολές να γίνει η κηδεία του στον στενό κύκλο της γειτονιάς. Αλλά το μυστικό διέρρευσε και αρκετοί πατέρες πρόλαβαν τον τελευταίο ασπασμό του. Ένας απ’ αυτούς γράφει:

«Ο Γέροντας, άνθρωπος Όσιος, με αγία ζωή, έμπλεως της χάριτος του Θεού με πληροφορίας δι όσα ο ιδικός του κόσμος χωρούσε, και όμως ζούσε με την αίσθηση του αμαρτωλού και παρακαλούσε να ευχώμεθα δι΄ αυτόν.

“Παιδί μου, σε παρακαλώ, όταν φύγω, να μου κάνεις ένα σαρανταλείτουργο και πάντοτε να με μνημονεύεις”.

 Είχε δώσει εντολή στη θανή του να παρευρεθούν οι γείτονες, με τους οποίους πέρασε την παρούσα ζωή. 

Δι’ εμέ είχε δώσει ευλογία να με καλέσουν. Τον ευχαριστώ. 

Τη νύκτα της θανής του τον βλέπω στον ύπνο μου ντυμένο λευκή ιερατική στολή, αστράπτοντα, χαριέστατον και λέγοντα: “Παπαδάκο μου, υπάγω να λειτουργήσω”

Παρευρέθην εις την κηδεία του.

 Έβλεπα κοιμώμενον έναν όσιον ανήκοντα πλέον εις την χορείαν των Αγιορειτών Πατέρων και ηυχαρίστησα τον Θεόν και τον Γέροντα που με αγάπησε και χαρακτήρισε την ζωήν μου με την ιδικήν του. 

Τέλος, το σώμα του εδέχθη η μητέρα γη, αγιαζομένη υπ’ αυτού, την δε αγίαν του ψυχήν υπεδέχθη χαίρουσα η χορεία πάντων των Οσίων των εν ασκήσει διαλαμψάντων, των οποίων η μνήμη την ήμερα εκείνη ήρχιζε με τον Εσπερινό, δια να εορτά­σει ούτω ο Όσιος μετά των Οσίων.

»Εις ημάς άφησε μνήμην και υπόδειγμα ενάρετου ησυχαστικής ζωής, ζωής Αγιορείτου μονάχου και νοσταλγικήν ανάμνησιν του σεπτού του προσώπου.

»Εις τα τεσσαρακονθήμερα μνημόσυνα δεν ηδυνήθην να παρευρεθώ, διότι είχομεν εις το κελλίον μας κουράν, και εστενοχωρούμην που δεν ήμουν και εγώ εκεί.

 Εις την Λειτουργίαν μετά τον καθαγιασμόν, εις τήν μνημόνευσιν των κεκοιμημένων, λέγων “Μνήσθητι, Κύριε, του πατρός ημών Εφραίμ…” αισθάνομαι δύο χέρια να με αγκαλιάζουν στοργικά στους ώμους. 

Με έπιασε ρίγος. 

Σταμάτησα. 

Γύρισα πίσω. 

Δεν βλέπω τίποτε. 

Τον ηυχαρίστησα και συνέχισα την Λειτουργίαν.

 Η αγαπώσα καρδία του, πιστεύω ότι μας παρακολουθεί. Εύχεται και το αισθανόμεθα».

(Γέροντας Εφραίμ Κατουνακιώτης, Έκδ. Ι. Ησυχαστηρίου «Άγιος Εφραίμ» Κατουνάκια Αγίου Όρους).

Πληροφορίες από: ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΕΣ ΜΝΗΜΕΣ

 

Δες και: Το καλάθι του μοναχού, γεμάτο νερό!

"Σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης" για ομοφυλόφιλα ζευγάρια...

Η είδηση εδώ

Μια ορθόδοξη τοποθέτηση για την ομοφυλοφιλία 

Τι είναι ο γάμος & γιατί είναι θρησκευτική υπόθεση (καμία σχέση με "σύμφωνα" ή πολιτικούς γάμος)

Πείτε ναι στους αντισυμβατικούς γάμους!!

Φωτο από το άρθρο: 20 συμβουλές για καινούργια ζευγάρια

Γέρων Φιλόθεος Ζερβάκος: Παλαιό ή νέο ημερολόγιο;

Σε ιστολόγια αδελφών που ακολουθούν το παλαιό ημερολόγιο δημοσιεύονται αποσπάσματα επιστολής του αγίου Γέροντα Φιλόθεου Ζερβάκου προς τον ασυμβίβαστο επίσκοπο Φλωρίνης Αυγουστίνο Καντιώτη (ν.ημ.), όπου ο Γέροντας Φιλόθεος τον πληροφορεί ότι αποφάσισε να ακολουθεί στο εξής το παλαιό ημερολόγιο και ότι ενημέρωσε σχετικά τον επίσκοπό του, μητροπολίτη Παροναξίας (ν.ημ.).

 

Αυτό έδωσε αφορμή σε παλαιοημερολογίτες αδελφούς μας να θεωρούν το Γέροντα Φιλόθεο ως δικό τους. Κατηγορούν μάλιστα εμίας τους νεοημερολογίτες ότι δημοσιεύουμε ψευδή κείμενα - δήθεν του Γέροντα Φιλόθεου - κατά του παλαιοημερολογιτισμού.

 

Για το θέμα αυτό, συν Θεώ, δημοσιεύεται σχετικό αφιέρωμα στο ιστολόγιό μας που αφορά στο ημερολογιακό ζήτημα. Μπορείτε να το διαβάστε εδώ.

Φρονούμε ταπεινά (χωρίς ικανοποίηση) ότι το άρθρο αυτό θα προκαλέσει έκπληξη, τόσο σε παλαιοημερολογίτες όσο και σε νεοημερολογίτες.

ΥΓ. Επειδή έχω κουραστεί από τα βέλη αδελφών κατά αδελφών - και επειδή αδελφούς θεωρώ και τους παλαιο- & τους νεο/γίτες - σκέφτομαι να μη δημοσιεύσω σχόλια, εκτός αν προσφέρουν κάποιες πρόσθετες πληροφορίες για το ζήτημα.

Ευχαριστώ. Ο Χριστός μαζί σας. Δόξα τω Θεώ.

Αγίες Φωτεινή, Ανατολή, Φωτώ, Φωτίς, Παρασκευή και Κυριακή, άγιοι Βίκτωρ, Ιωσής και Σεβαστιανός ο Δούκας

Ματιά

(Η εικ. από εδώ. Δεξιά ο άγ. Βίκτωρ, αριστερά ο άγ. Σεβαστιανός.)

Η Αγία Φωτεινή έζησε στα χρόνια του Χριστού. Ήταν Σαμαρίτισσα στην καταγωγή και διέμενε στην πόλη Συχάρ όπου ζούσε ένα έκλυτο βίο. Ο τρόπος ζωής της ήταν γνωστός στους συμπολίτες της και για αυτόν την είχαν στιγματίσει.

Εκείνο τον καιρό, ο Ιησούς περνούσε από την Συχάρ και στάθηκε στο πηγάδι του Ιακώβ για να πιει νερό. Εκεί συναντήθηκε με την Αγία Φωτεινή από την οποία ζήτησε να του δώσει νερό. Τότε οι Ιουδαίοι και οι Σαμαρείτες δεν είχαν επαφές και γι’ αυτό παραξενεύτηκε η Αγία που ένας Ιουδαίος της απηύθυνε τον λόγο. Το είπε αυτό στον Ιησού και Εκείνος της αποκρίθηκε ότι αν ήξερε ποιος είναι θα του ζητούσε αυτή νερό που δεν τελειώνει ποτέ και όταν το πιει κάποιος δεν ξαναδιψά, εννοώντας φυσικά τον λόγο του Κυρίου και την Χριστιανική πίστη. 
Μετά από την συνομιλία με τον Χριστό, η Αγία Φωτεινή πίστεψε σε Αυτόν και κάλεσε τους συμπολίτες της να τρέξουν να Τον συναντήσουν. Ο Χριστός έμεινε δύο ημέρες στη Συχάρ και τους μετέδωσε τον Λόγο και την ευλογία Του.
 
Η Αγία Φωτεινή βαπτίστηκε από τους Αποστόλους την ημέρα της Πεντηκοστής μετά την Ανάσταση του Κυρίου. Μαζί της βαπτίστηκαν και οι δύο γιοι της καθώς και οι πέντε αδερφές της. Με την συνοδεία των γιων της και των αδερφών της κήρυξε τον λόγο του Χριστού στην Συρία, στην Φοινίκη, στην Παλαιστίνη, στην Αίγυπτο, στην Καρχηδόνα και τελικά στη Ρώμη. Η μεγάλη της αυτή αποστολική δράση είναι ο λόγος για τον οποίο η εκκλησία μας την ονομάζει Ισαπόστολο.

Τα χρόνια περνούσαν και η Αγία κήρυττε τον λόγο του Χριστού με θέρμη σε όσα μέρη την αξίωσε η χάρη Του να ταξιδέψει. Κάποια στιγμή έφτασε και στην Καρθαγένη στην Βόρεια Αφρική. Μαζί της ήταν πάντα οι πέντε αδερφές της (Ανατολή, Φωτώ, Φωτίς, Παρασκευή και Κυριακή) και ο μικρός γιος της ο Ιωσής.
Ο μεγάλος της γιος Βίκτωρ ήταν στρατιώτης στον Ρωμαϊκό στρατό και έφερε το βαθμό του στρατηλάτη. Ρωμαίος αυτοκράτορας τότε ήταν ο Νέρων, ο οποίος μη γνωρίζοντας ότι ο Βίκτωρ ήταν χριστιανός, του ανέθεσε να διώξει τους Χριστιανούς στην Ιταλία. Ο Βίκτωρ πήγε στην Ιταλία αλλά φυσικά αρνήθηκε να φέρει σε πέρας τις εντολές που είχε λάβει. Ο δούκας Σεβαστιανός, φίλος του Βίκτωρα προσπάθησε να τον μεταπείσει αλλά αντί αυτού και με την χάρη του Ιησού Χριστού, μεταπείστηκε ο ίδιος και βαπτίστηκε χριστιανός ["Ν": δεν είναι ο ίδιος με τον άγ. Σεβαστιανό που τοξεύθηκε και γιορτάζει 18 Δεκ.].

Ο Νέρων πληροφορήθηκε τα γεγονότα αυτά και κάλεσε στην Ρώμη τόσο τον Βίκτωρα, που είχε εντωμεταξύ λάβει το χριστιανικό όνομα Φωτεινός, και τον Σεβαστιανό, όσο και την Αγία Φωτεινή με τις αδερφές της και τον μικρό της γιο.
Στην προσπάθειά του να τους κάνει να αλλάξουν πίστη, ο Νέρων χρησιμοποίησε όσα δόλια μέσα και όσα βασανιστήρια του ήταν γνωστά. Η Αγία Φωτεινή και οι υπόλοιποι μάρτυρες δεν λύγισαν ούτε στιγμή και συνεχώς δοξολογούσαν τον Ιησού Χριστό.

Κατά τη διάρκεια των φρικτών μαρτυρίων που υπέστησαν, πολλά θαύματα έλαβαν χώρα. Μετά από κάθε μαρτύριο, τόσο η Αγία όσο και οι υπόλοιποι μάρτυρες ήταν ανέπαφοι ["Ν": εννοεί ότι οι πληγές τους αποκαθίσταντο]. Αυτό ήταν κάτι που πείσμωνε τον Νέρωνα αλλά ταυτόχρονα έκανε πολλούς από αυτούς που έβλεπαν τα θαύματα αυτά να πιστέψουν στον Χριστό και να βαπτιστούν χριστιανοί.
Μετά από ατελείωτα μαρτύρια που υπέστει η Αγία Φωτεινή φυλακίστηκε και μέσα στην φυλακή παρέδωσε την ψυχή της στον Κύριο. [Από εδώ: Η αγία Φωτίς τεντώθηκε σε δύο δέντρα, τα οποία αφέθηκαν και την έσχισαν στα δύο. Οι άλλοι μάρτυρες θανατώθηκαν με ξίφος.]
Την μνήμη της Αγίας Φωτεινής της Σαμαρείτιδος την γιορτάζουμε στις 26 Φεβρουαρίου και την Κυριακή της Σαμαρείτιδος (την πρώτη Κυριακή μετά την Μεσοπεντηκοστή).

Το αγίασμα της αγίας Φωτίδας και η πίστη του Αγά
(Από το αφιέρωμα Χριστιανικά θαύματα σε μουσουλμάνους)

Το παρακάτω γεγονός καταγράφεται στον τόμο Ασκητές μέσα στον κόσμο, που εκδόθηκε από το Ησυχαστήριο «Άγ. Ιωάννης ο Πρόδρομος» στη Μεταμόρφωση Χαλκιδικής, 2008, σελ. 315-317 [κυκλοφόρησε και ο πολυαναμενόμενος δεύτερος τόμος].

«Μια από τις πολλές φορές που πηγαίναμε με τον ιερέα του χωριού μου, τον παπά Αλέκο, να εξυπηρετήσουμε τον συνοικισμό της Αμφιπόλεως» [ανατ. Μακεδονία κοντά στο Στρυμώνα], διηγήθηκε ο Γέροντας Γρηγόριος της Ι. Μ. Τιμίου Προδρόμου Μεταμορφώσεως, «συναντήσαμε κάποιον ηλικιωμένο που τότε βοηθούσε στην εκκλησία της Αμφιπόλεως. Συζητώντας μαζί του μας διηγήθηκε ένα γεγονός που συνέβη επί τουρκοκρατίας, όταν αυτός ήταν παιδί δώδεκα ετών:

»Είχε αρρωστήσει βαριά ο Αγάς, έτρεχε σε γιατρούς στα κοντινά μέρη, έφτασε μέχρι την Θεσσαλονίκη αλλά δεν μπορούσε να τον κάνη κανείς καλά και η υγεία του πήγαινε προς το χειρότερο. Καθηλώθηκε στο κρεββάτι. Κάποια μέρα απελπισμένος θυμήθηκε την αγία Φωτίδα, το εξωκλήσι της αγίας που ήταν κατά σάρκα αδελφή της αγίας Φωτεινής [εορτάζουν την ίδια μέρα, 26 Φεβρουαρίου], το οποίο απέχει περίπου ένα χιλιόμετρο από τον συνοικισμό και στο οποίο μέχρι σήμερα αναβλύζει αγίασμα. Το “αγίασμα της αγίας Φωτίδος”. “Η αγία Φωτίδα θα με κάνει καλά”, είπε ο Αγάς. Διέταξε λοιπόν τον τότε επίτροπο της εκκλησίας της Αμφιπόλεως να πάη να του φέρη αγίασμα από την αγία Φωτίδα.

»Ο επίτροπος δεν μπορούσε να κάνη διαφορετικά. Βγαίνοντας όμως από το σπίτι του Αγά ψιθύρισε: “Γουρούνι, θα σου φέρω, νομίζεις, αγίασμα από την αγία μας να το μαγαρίσης;”. Έφυγε, υπολόγισε την ώρα που θα έκανε να πάη και να επιστρέψη από το εξωκλήσι για να μην αντιληφθή την απάτη ο Αγάς και τον τιμωρήση, πήρε κοινό νερό και το πήγε αντί για αγίασμα στον Αγά.

»Ο Αγάς, όταν έφθασε το δήθεν αγίασμα της αγίας Φωτίδος, διέταξε τους παρισταμένους να τον ανασηκώσουν στο κρεββάτι του, έκλαψε και με ευλάβεια και δάκρυα στα μάτια είπε δυο φορές: “Αγία Φωτίδα, βοήθησέ με. Αγία Φωτίδα, βοήθησέ με”. Πήρε το “αγίασμα”, όπως το θεωρούσε, το ήπιε και την άλλη μέρα ήταν καλά. Όλοι έμειναν κατάπληκτοι, ειδικά ο επίτροπος που ήξερε τι έκανε. Η πίστη, ο πόθος και η εμπιστοσύνη του Αγά στην αγία Φωτίδα, καθώς και οι πρεσβείες της αγίας, τον έκαναν καλά».

 

Την ίδια μέρα γιορτάζει και ο άγιος Πορφύριος, επίσκοπος Γάζας.
Βιογραφία εδώ.
Και: Συκοφαντίες σύγχρονων παγανιστών κατά του αγίου Πορφύριου:

Ψευδοκατήγοροι τού αγίου Πορφυρίου

O άγιος Πορφύριος Γάζας και η καταστροφή των ναών της πόλης

«Βίος του Αγίου Πορφυρίου Γάζης» και τηλε-Καλόπουλος
Η εικ. από το άρθρο: Βαρωχάς, ένας χριστιανός "μπράβος" (δείτε το).
Αντιρρήσεις και απαντήσεις περί Νέρωνα 

Τροπάρια (από εδώ)
Απολυτίκιον. Ήχος γ΄. Θείας πίστεως.
Θείω Πνεύματι καταυγασθείσα, και τοις νάμασι, καταρδευθείσα, παρά Χριστού του Σωτήρος, πανεύφημε, της σωτηρίας το ύδωρ κατέπιες, και τοις διψώσι αφθόνως μετέδωσας, Μεγαλομάρτυς και Ισαπόστολε Φωτεινή, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, σωθήναι τας ψυχάς ημών.

Έτερον. Ήχος α΄. Της ερήμου πολίτης.
Φωτεινήν και Φωτίδα και Φωτώ ανυμνήσωμεν, συν Ανατολή, Φωτεινόν τε Ιωσήν θείοις άσμασιν, ομού Κυριακήν, Παρασκευήν, τους Μάρτυρας Χριστού περιφανείς· θείαν χάριν γαρ αιτούνται και φωτισμόν, τοις πίστει ανακράζουσι· δόξα τω ενισχύσαντι υμάς, δόξα τω στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι δι’ υμών πάσιν ιάματα.

Αγίου Πορφυρίου (εδώ). Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῳ.
Πορφυραυγέσιν ἀρετῶν λαμπηδόσι, καταλαμπρύνας σεαυτὸν Ἱεράρχα, καθάπερ φῶς ἐξέλαμψας Πορφύριε σοφέ, λόγοις γὰρ καὶ θαύμασιν, ἀληθῶς διαπρέψας, πάσιν ἐβεβαίωσας, εὐσέβειας τὴν χάριν καὶ νῦν Χριστῷ ἀΰλως λειτουργῶν, ὑπὲρ τοῦ κόσμου, μὴ παύση δεόμενος.

Φυλετικές διακρίσεις και Ορθοδοξία (& τρεις άγνωστοι μαύροι άγιοι!)

Ηλία Βουλγαράκη

Πάντα τα έθνη 32, Δ΄ τρίμηνο, 1989, σελ. 6-8 

Αποστολική Διακονία (περί ιεραποστολής)

Στον Ορθόδοξο Αμπελώνα της Αφρικής

Άγιοι της Αφρικής, όπως τους εικονίζει ο μαύρος 

ορθόδοξος παπάς Μωυσής Μπέρυ (στις ΗΠΑ), της αδελ-

φότητας του Αγίου Μωυσή του Αιθίοπα (δες εδώ).

Σήμερα βιώνουμε μια χειροπιαστή σύγκλιση της ανθρωπότητας σε παγκόσμιο επίπεδο. Σύγκλιση οικονομική, πολιτική, ιδεολογική και πολιτιστική, ενώ ταυτόχρονα διαφαίνεται μια σύγκλιση ανθρωπολογική. Στην πρωτοπορία της τελευταίας περιπτώσεως βρίσκεται η Αμερική, όπου σήμερα σ' αυτή ζει και συζεί μαζί με τους λευκούς ένα πλούσιο χαρακτηρολογικό δείγμα των διαφόρων φυλών του πλανήτη μας.

Η διαδικασία αυτή προς τη σύγκλιση αποτελούσε πάντα, και εξακολουθεί να αποτελεί, μια οδυνηρή αλλά αναμενόμενη περιπέτεια, σαν ένα είδος σταδίων για την ενηλικίωση της ανθρωπότητας. Στην ανθρωπολογική σύγκλιση η οδυνηρή αυτή περιπέτεια καθιερώθηκε να ονομάζεται «φυλετική διάκριση». Σήμερα με τον όρο αυτό νοούμε συνήθως τις περιπτώσεις εκείνες όπου υφίσταται κρίση στις σχέσεις συμβιώσεως λευκών και μαύρων, όπως, π.χ. στη Νότια Αφρική. Ωστόσο ο όρος αυτός δεν αφορά μόνο τη συγκεκριμένη αυτή κατηγορία σχέσεων, αλλά κάτι το πολύ ευρύτερο, όπως την αντίληψη για ύπαρξη αξιολογικής διακρίσεως μιας φυλής από άλλη ή ενός έθνους από άλλο. Θυμίζουμε, για την τελευταία περίπτωση την άποψη για την ποιοτική ιδιαιτερότητα της Αρείας φυλής που οδήγησε στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Τέλος πρέπει να σημειωθεί ότι η «φυλετική διάκριση» είναι πανάρχαιο φαινόμενο και κάνει την εμφάνιση της, συχνά με τρόπο έντονα έκδηλο, μέχρι δραματικό, ανάμεσα και σε μικρές ακόμη φυλές, οι οποίες μπορεί ταυτόχρονα να υφίστανται τη δοκιμασία της φυλετικής διακρίσεως από άλλες.

Ποιά είναι η στάση απέναντι στο φαινόμενο αυτό της Ορθόδοξης Εκκλησίας; Στη συνέχεια θα καταβληθεί προσπάθεια για μια γενική θεώρηση του από τα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού μέχρι την εποχή των Πατέρων, όπου διαμορφώθηκαν τελεσίδικες θέσεις πάνω στο θέμα.

Ο Χριστός στα έργα και τα λόγια Του 

[Σημ.: Για τις παραπομπές στην Αγία Γραφή μπορείτε να μπαίνετε: Παλ. Διαθήκη & Καινή Διαθήκη].

Προλογικά, αν και το θέμα χρειάζεται ειδική παρουσίαση, θυμίζουμε, ότι στην Παλαιά Διαθήκη η διάκριση μεταξύ των ανθρώπων δεν ήταν στην ουσία της φυλετική αλλά θρησκευτική. Δηλαδή ο αλλόφυλος, αν γινόταν προσήλυτος και περιτεμνόταν, μπορούσε να γιορτάσει μαζί με τους Εβραίους το Πάσχα (Εξοδ. 12,48), να τηρήσει το Σάββατο (Εξοδ. 20,10) και να μετάσχει στην εορτή του Εξιλασμού (Λευϊτ. 1 6,29). Α λλά κι αν δεν ήταν προσήλυτος, αλλά απλός ξένος ή πάροικος, ήταν αποδεκτός και προστατευόταν (Γεν. 18,2-9 Λευϊτ. 19,10 23,22 Δευτ. 1,16 10,18 Κριτ. 19,20 εξ.). Μετά την επιστροφή των Εβραίων από την εξορία τους στη Βαβυλώνα τα πράγματα έγιναν πιο αυστηρά. Όσοι επέστρεψαν υποχρέωσαν τους ντόπιους Εβραίους να διώξουν τις μη ιουδαίες γυναίκες τους (2΄ Εσδρ. 10,3 & 11) για να διασφαλιστεί η καθαρότητα της φυλής από τους ξένους. Στην εποχή του Χριστού η σχέση των Ιουδαίων με το μη ιουδαϊκό περιβάλλον είχε οξυνθεί πολύ και συχνά υπήρχαν εξεγέρσεις με αιματηρά επακόλουθα.

Η παραβολή του Καλού Σαμαρείτη με τους συμβολισμούς της (από εδώ)

Ο Χριστός προετοίμαζε τους μαθητές του για το οικουμενικό μήνυμα του. Οι Σαμαρείτες, που για τους Ιουδαίους ήσαν αιρετικοί και δεν τους συναναστρέφονταν (Ιω. 4,9 8,48) αντιμετωπίζονταν από τον Χριστό διαφορετικά. Δεν απέφευγε να περνά από τη Σαμάρεια (Λουκ. 9,52, Ιω. 4,4 5,7). Στην παραβολή του για τον καλό Σαμαρείτη τον τοποθέτησε ηθικά πάνω από τον Εβραίο ιερέα (Λουκ. 1 0,33). Στο θαύμα της θεραπείας των δέκα λεπρών σημειώνεται ότι ο μόνος που επέστρεψε να ευχαριστήσει τον Χριστό ήταν Σαμαρείτης (Λουκ. 17,16). Η συζήτηση με τη Σαμαρείτισσα (Ιω. 4,40), που είχε ως αποτέλεσμα να πιστέψουν πολλοί σ' Αυτόν (Ιω. 4,40), υπήρξε μεγάλο μάθημα για τους μαθητές του.

Αλλά και προς τους εθνικούς ειδωλολάτρες συμπεριφέρθηκε ανάλογα. Θυμίζουμε το θαύμα με τη Χαναναία (Ματ. 1 5,28) και με το δούλο του εκατοντάρχου της Καπερναούμ, για την πίστη του οποίου εξέφρασε το θαυμασμό του (Ματ. 8,10).

Στις ομιλίες του καυτηρίαζε την απιστία των Ιουδαίων που κατά την τελική κρίση θα διωχθούν από τον Θεό και τη θέση τους θα την καταλάβουν τα έθνη (Λουκ. 1 3,28 Βλ. Ματ. 21,41 43 και 13,32). Σαφής ήταν επίσης η ιεραποστολική εντολή του για τη διάδοση του Ευαγγελίου του στα έθνη (Μαρ. 1 6,1 5 Ματ. 28,19 Πραξ. 1,8).

Η πρώτη Εκκλησία

Στην Πεντηκοστή το μήνυμα του Αγίου Πνεύματος, μέσω των Αποστόλων, διαδόθηκε σε Ιουδαίους και κυρίως σε «βαρβάρους», σύμφωνα με την ορολογία της τότε εποχής, και επιπλέον διατυπώθηκε στη μητρική γλώσσα κάθε λαού (Πραξ. 2,6 εξ.).

Παρά το μήνυμα όμως της Πεντηκοστής, οι Απόστολοι, δέσμιοι του παρελθόντος, δίσταζαν να κηρύξουν στα έθνη. Κήρυξαν όμως στη Σαμάρεια (Πραξ. 8,25) Για να μεσολαβήσει κάποια αλλαγή έπρεπε ο Απ. Πέτρος να δει ειδικό όραμα (Πραξ. 10, 11) για να αποφασίσει να κηρύξει και να βαπτίσει τον εκατόνταρχο Κορνήλιο (Πραξ. 10,1-48). Ωστόσο στα Ιεροσόλυμα υπήρξαν ορισμένες επιφυλάξεις για την ενέργεια του αυτή (Πραξ. 11,2).

Με το διωγμό της Εκκλησίας, που ακολούθησε το λιθοβολισμό του Στεφάνου, πολλοί πιστοί έφυγαν εκτός της Ιουδαίας και αυθόρμητα κήρυτταν τον Χριστό στους Εβραίους. Μια άλλη ομάδα από Κύπριους και Κυρηναίους κήρυξαν στην Αντιόχεια, όχι μόνο σε Εβραίους, αλλά και σε ειδωλολάτρες (Πραξ. 11,20).

Στο μεταξύ χρονικό διάστημα μεταστράφηκε ο Σαύλος (Πραξ.9,4), ο οποίος τελικά βρέθηκε στην Αντιόχεια. Ανάμεσα στους πέντε προϊσταμένους της Εκκλησίας και δεύτερος στην τάξη μετά τον Βαρνάβα, ήταν ο «Συμεών ο καλούμενος Νίγερ» (Πραξ. 13,1) δηλαδή με το παράνομα ο μαύρος. Αυτός και ο Αιθίοπας που μετέστρεψε ο Απ. Φίλιππος (Πραξ. 8,26) είναι οι πρώτοι γνωστοί μαύροι Χριστιανοί.

Αφρικανοί άγιοι (από αυτό το σχετικό αφιέρωμα). Από κάτω αριστερά: Σοφία, Φουλβιανός-Ματθαίος (ο βασιλιάς της Αιθιοπίας που σκότωσε τον ευαγγελιστή Ματθαίο, αλλά μεταστράφηκε, έγινε χριστιανός και πήρε το όνομα Ματθαίος), Αντώνιος, Ελεσβαάν (βασιλιάς Αιθιοπίας), Μωυσής ο Αιθίοπας, Κυπριανός Καρχηδόνας, Djan-Darada (ο Αιθίοπας των Πράξεων των Αποστόλων - γιορτάζεται ως μάρτυρας στις 27 Αυγούστου), Μαυρίκιος, Αθανάσιος, Μαρία η Αιγυπτία.

 

 Οι εξελίξεις στην Αντιόχεια με τη δημιουργία Εκκλησίας και από πρώην ειδωλολάτρες έγινε αφορμή να συγκληθεί Σύνοδος στα Ιεροσόλυμα. Με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος αποφασίστηκε ότι το κήρυγμα στα έθνη δεν θα απαιτούσε από τους νέους χριστιανούς να περιτέμνονται. Από τη στιγμή εκείνη ο Απ. Παύλος επιδόθηκε, σύμφωνα με το σχέδιο του Χριστού (Πραξ. 9,1 5) και τη συμφωνία με τους αποστόλους (Γαλ. 2,9), στο κήρυγμα στα έθνη, κάτι που αποτελούσε γι' αυτόν θέμα βασικής προτεραιότητας (Ρωμ. 2,9 10 3,9 10,12 Γαλ. 3,28 Κολ. 3,11).

Όπως έγινε με το κήρυγμα των Αποστόλων την Πεντηκοστή, όπου πολλές από τις γλώσσες ήταν «βαρβαρικές», έτσι ο Απ. Παύλος κήρυξε το Ευαγγέλιο, όχι μόνο στους Έλληνες, αλλά και στους «βαρβάρους». Τούτο το αισθανόταν ως υποχρέωση του: «Έλλησί τε και βαρβάροις... οφειλέτης ειμί» (Ρωμ. 1,14). Η εν Χριστώ ισότητα των βαρβάρων προς τους Έλληνες και τους Ρωμαίους ήταν για τον Απόστολο δεδομένη: «... ουκ ένι Έλλην και Ιουδαίος... βάρβαρος, Σκύθης, δούλος, ελεύθερος...» (Κολ 3,11).

Κλείνουμε την παράγραφο με μια συνοπτική αναφορά της Αποκαλύψεως, που περιγράφει το αμέτρητο πλήθος των πιστών: «Μετά ταύτα είδον, και ιδού όχλος πολύς, ον αριθμήσαι αυτόν ουδείς εδύνατο, εκ παντός έθνους και φυλών και λαών και γλωσσών, εστώτες ενώπιον του θρόνου και ενώπιον του αρνίου...» (7,9).

Η μεταγενέστερη πράξη της Εκκλησίας

Οι άγιοι της Ελβετίας (από εδώ)

Ο χριστιανός ομολογητής Ιουστίνος που μαρτύρησε κατά το έτος 165 αναφέρεται συνοπτικά στη διάδοση του Χριστιανισμού ως εξής: «Ουδέ εν γαρ όλως εστί τι γένος ανθρώπων, είτε βαρβάρων είτε Ελλήνων είτε απλώς ωτινιούν ονόματι προσαγορευομένων ή αμαξοβίων ή αοίκων καλουμένων ή εν σκηναίς κτηνοτρόφων οικούντων, εν οις μη δια του ονόματος του σταυρωθέντος Ιησού ευχαί και ευχαριστίαι τω Πατρί και ποιητή των όλων γίνωνται» (ΒΕΠ 3,31 7,4). Η δήλωση αυτή του Ιουστίνου, ότι ο Χριστιανισμός συνέχισε να διαδίδεται στους «βαρβάρους» επιβεβαιώνεται και από άλλους χριστιανούς συγγραφείς. Για τη Δύση έχουμε τη μαρτυρία του επισκόπου της Λυών Ειρηναίου, που κατά το 180 άρχισε ιεραποστολή στους «βαρβάρους» Κέλτες, οι όποιοι ζούσαν στην κοιλάδα του Ροδανού πόταμου. Η επικοινωνία του με τους «βαρβάρους» γινόταν στη γλώσσα τους. Γράφει στον πρόλογο ενός έργου του: «Ουκ εκζητήσεις δε παρ' ημών των εν Κελτοίς διατριβόντων και περί βάρβαρον διάλεκτον το πλείστον ασχολουμένων λόγων τέχνη...» (ΒΕΠ 5,94,14). Ο ίδιος μας πληροφορεί, ότι ήδη υπήρχαν «εν Γερμανίαις ιδρυμέναι Εκκλησίαι...» (ΒΕΠ 5,116,4).   

Για την Αφρική και πάλι ο Ειρηναίος αναφέρει την ύπαρξη Εκκλησίας στη Λιβύη (ΒΕΠ 5,116,6). Επίσης μας ενημερώνει για μια παράδοση, σύμφωνα με την οποία ο Αιθίοπας που εκχριστιάνισε ο Απ. Φίλιππος εργάστηκε στην πατρίδα του ιεραποστολικά (ΒΕΠ 5,148,8). Ο Ιωάννης Χρυσόστομος αργότερα θεωρεί αυτονόητα μέλη της Εκκλησίας τους «Μαύρους» (ΡG 54, 664Α 58, 725 C 61, 594 D ) και τους έγχρωμους Λύβιες (ΡG 55, 186Β 56, 33 D ) και ο Ιωάννης Δαμασκηνός κάνει λόγο «περί υπερμαύρων Αιθιόπων» (ΡG 94, 901 Α).

Στην Ανατολή, από το δεύτερο αιώνα, διαδόθηκε ο Χριστιανισμός στους «βαρβάρους» της Οσροϊνής με πρωτεύουσα την Έδεσσα. Η διήγηση για τη μεταστροφή στο Χριστιανισμό του βασιλέα Αβγάρου έχει ιστορικό πυρήνα. Τον ίδιο αιώνα, σύμφωνα με την αξιόπιστη χρονογραφία του νεστοριανού Μεσιχατσέκα, προχώρησε το Ευαγγέλιο στην Ασυρία και συγκεκριμένα στην περιοχή της Αδιαβινής με πρωτεύουσα την Arbela, ανατολικά του Τίγρη ποταμού. Το έτος 225 στην Ασυρία και τη Μεσοποταμία έχουμε 17 επισκοπές!

Στο βορρά τέλος διαδίδεται ο Χριστιανισμός από το δεύτερο ήδη αιώνα στους Πάρθους και τους Σκύθες.

Παράλληλα ξεκίνησε από την Εκκλησία μια μεγάλη προσπάθεια για τη μετάφραση της Αγ. Γραφής στις κύριες γλώσσες των περιοχών που διαδόθηκε ο Χριστιανισμός. Η πρώτη προσπάθεια γίνεται από τους λατίνους της Αφρικής πριν το 200. Την ίδια περίπου εποχή αρχίζει η μετάφραση στη σαϊδική διάλεκτο των Κοπτών της Αιγύπτου. Λίγα χρόνια αργότερα πριν το 250, έχουμε νέα μετάφραση στα λατινικά, γνωστή ως Ιτάλα και στα τέλη του 4ου αιώνα νεώτερη, γνωστή ως Βουλγάτα. Τον 4ο αιώνα μεταφράζεται η Αγ. Γραφή στα γοτθικά και στα συριακά. Νέα μετάφραση στα παλαιστινιακά συριακά έχουμε τον 5ο αιώνα. Τον ίδιο αιώνα γίνονται μεταφράσεις στα αρμενικά και τα γεωργιανά. Ακολουθεί μια μετάφραση στη βοχαϊρική διάλεκτο των Κοπτών και αργότερα στους Σλαύους.

Άγιος Τούνομ, ο εμίρης (από εδώ)

Εκτός όμως από τις επίσημες αυτές μεταφράσεις της Αγ. Γραφής έγιναν επίσης μεταφράσεις κατηχητικού και λειτουργικού περιεχομένου σε ένα πλήθος τοπικών διαλέκτων. Ο Μ. Βασίλειος γράφει: «Επί τούτοις ει ημάς αποφεύγετε, φεύξεσθε μεν Αιγυπτίους, φεύξεσθε δε Λιβύας αμφότερους, Θηβαίους, Παλαιστίνους, Άραβες, Φοίνικας, Σύρους και τους προς τω Ευφράτη κατωκισμένους, και πάντας απαξαπλώς παρ' οις αγρυπνίαι και προσευχαί και αι κοιναί ψαλμωδίαι τετίμηνται» (ΒΕΠ 55, 242,11).

Όλα τα παραπάνω μαρτυρούν ότι η Εκκλησία μας σεβάστηκε έμπρακτα τον άνθρωπο όχι ως αφηρημένη έννοια, αλλά ως πραγματικότητα τόσο στην ατομικότητα του όσο και στην κοινωνιολογική του συγκρότηση. Η στάση αυτή της Εκκλησίας αποτελεί άμεση ερμηνεία και εφαρμογή της ενσαρκώσεως του Λόγου. Όπως ο Υιός έγινε άνθρωπος και θυσιάστηκε γι' αυτόν, έτσι και η Εκκλησία πορεύεται στον άνθρωπο για να τον υπηρετήσει.

Από τη θεωρία των Πατέρων

Από το πλήθος των αναφορών των Πατέρων της Εκκλησίας μας στον άνθρωπο θα σταχυολογήσουμε ορισμένες απόψεις τους που αφορούν κατευθείαν το θέμα μας και θα τις παραθέσουμε, όπου χρειάζεται, σε μετάφραση.

Αρχίζουμε με μια γενική άποψη του Ιωάννου του Χρυσοστόμου για τη σημασία του ανθρώπου. «Δεν περιφρονώ κανένα άνθρωπο. Κι αν ένας είναι, είναι άνθρωπος, το σπουδαίο δημιούργημα του Θεού. Κι αν είναι δούλος, δεν τον καταφρονώ. Δεν εξετάζω το αξίωμα, αλλά την αρχή, δεν ερευνώ ποιος είναι δεσπότης και ποιος δούλος, αλλά την ψυχή. Κι αν είναι ένας, είναι άνθρωπος, για τον οποίο φτιάχτηκε ο ουρανός και φωτίζει ο ήλιος και τρέχει η σελήνη και ο αέρας διαχέεται και οι πηγές αναβλύζουν και η θάλασσα απλώθηκε και οι προφήτες απεστάλησαν και ο νόμος δόθηκε. Αλλά τι χρειάζεται να πούμε τόσα πολλά; Γι' αυτόν ο μονογενής Υιός του Θεού έγινε άνθρωπος...» (ΡG 48,1029Β).

Για τη σχέση Έλληνα και βαρβάρου ο Γρηγόριος Θεολόγος γράφει: «... ότι το ελληνικόν και το βάρβαρον σωμάτων ου ψυχών εστί διαφορά και τόπων διάστασις αλλ' ου τρόπων ουδέ προαιρέσεων» (ΒΕΠ 60,284,5). Για τη σχέση πάλι λευκού ανθρώπου και μαύρου ο Ιωάννης Δαμασκηνός διδάσκει: «Το να είναι κάποιος λευκός ή μαύρος δεν σημαίνει ότι είναι λιγότερο άνθρωπος. Τέτοιες διαφορές και άλλες ανάλογες ανήκουν στην κατηγορία των επουσιωδών. Είναι δηλαδή συμπτώματα που αν τα έχουμε αυτά ή έχουμε τα αντίθετα τους δεν αλλάζουν τα πράγματα» (ΡG 48,541 Β).

Ορθόδοξοι Παπούα (βλ. εδώ)

Και κλείνουμε με το Φώτιο, ο οποίος προχωρεί το θέμα της φυλετικότητας πιο πέρα. Οι προηγούμενοι Πατέρες τόνισαν ότι η διαφορά της φυλετικότητας δεν διαφοροποιεί τον άνθρωπο ως άνθρωπο. Χωρίς βέβαια να διαφωνεί στο σημείο αυτό ο Φώτιος τόνισε τη σημασία της φυλετικότητας, αναγνωρίζοντας της ιδιαίτερα δικαιώματα. Τέτοια βεβαίως δικαιώματα αναγνώριζε στην πράξη από πάντα η Εκκλησία, όπως π.χ. τη γλώσσα, τους γραφικούς χαρακτήρες, τις λειτουργικές παραδόσεις κ.λπ. Η συμβολή του Φωτίου συνίσταται στο γεγονός ότι τα διατύπωσε. Έτσι εκτός από τα παραπάνω αναγνωρίζει τη διαφοροποίηση στον τύπο του σταυρού, τη διαφορά και «ανομοιότητα... εν ταις μυστικαίς θυσίαις και ταις άλλες ιερουργίαις» και τη διαφοροποίηση στην αγιογράφηση της εικόνας του Χριστού με κριτήριο τα χαρακτηρολογικά στοιχεία των διαφόρων φυλών. Αντιγράφουμε το σχετικό χωρίο: «...Έλληνες μεν αυτοίς όμοιον επί της γης φανήναι τον Χριστόν νομίζουσί· Ρωμαίοι δε μάλλον εαυτοίς εοικότα· Ινδοί δε πάλιν μορφή τη αυτών και Αιθίοπες δήλον ως εαυτοίς» (ΡG 101,949 D και 948 D )

Ύστερα από τα παραπάνω είναι σαφές ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία, ακολουθώντας τον ιδρυτή της, όχι μόνο δεν αρνήθηκε τη φυλετικότητα, αλλά την αναγνώρισε και την προστάτευσε. 

 

Προσθέτουμε (από εδώ):

 

Η μαύρη φυλή και η Βασιλεία των ουρανών (& τρεις άγνωστοι μαύροι άγιοι)

 

Από το βίο του αγίου Νήφωνα ("ΕΝΑΣ ΑΣΚΗΤΗΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ", Έκδ. Ιεράς Μονής Παρακλήτου Ωρωπού, σελ 113-120 [μάλλον η νέα έκδοση είναι από εδώ, για όποιον θέλει να το πάρει]).

 

  Πάντα είχα την απορία, άν οι άνθρωποι που ανήκουν στη μαύρη φυλή έχουν τις ίδιες προϋποθέσεις με τους λευκούς να ευαρεστήσουν το Θεό. Γιατί δεν ήξερα κανένα μαύρο που να έγινε γνωστός για τους πνευματικούς του αγώνες και την αγιότητά του. Μήπως, σκεφτόμουνα, το χρώμα του σώματός τους έχει επιπτώσεις στην ψυχή τους; ή μήπως ο Θεός τους έχει αποδοκιμάσει; Αλλά γιατί;   Κάποτε λοιπόν, που βρέθηκα στο κελλί του μακάριου Νήφωνα, σκέφτηκα να τον ρωτήσω γι' αυτό το ζήτημα. Ο δίκαιος με βεβαίωσε, ότι και από τους μαύρους ο Θεός κάλεσε πολλούς στη βασιλεία Του, αφού κι αυτοί είναι πλάσματά Του, αφού κατάγονται γενεαλογικά από τον Σήμ και τον Χάμ, τους γιούς του Νώε (Βλ. Γέν. 10: 6-31). Αρκετοί μάλιστα, είπε, έλαμψαν με τις αρετές και τα θαύματά τους. Και για να μου αποδείξει τα λόγια του, μου διηγήθηκε δυο-τρεις σχετικές περιπτώσεις.
  Ζούσε, λέει, παλαιότερα στα μέρη της Πανεφώς (Σημαντική πόλη της Κάτω Αιγύπτου, όχι μακριά από τη θάλασσα. Στη θέση της βρίσκεται σήμερα η πόλη Μεντζάλα [Menzaleh]), στην Αίγυπτο, ένας ληστής μαύρος σαν το κάρβουνο, θεόρατος, θηριόμορφος και αιμοβόρος. Τόσο φοβερός ήταν, που ένα βρουχητό του - γιατί βρυχιόταν σα λιοντάρι - έφτανε για να κόψει το αίμα και του πιο θαρρετού ανθρώπου.
  Μία νύχτα όμως είδε όνειρο τρομακτικό: Σα να βρέθηκε ξαφνικά στη μέση μιας απέραντης πεδιάδας. Στρέφοντας ολόγυρα τα μάτια του, βλέπει ένα πύρινο ποτάμι, που κυλούσε ορμητικά, κάνοντας δυνατό θόρυβο και τρώγοντας στο πέρασμά του ακόμα και τις πέτρες και το χώμα. Με βήματα μικρά και διστακτικά ο ληστής σίμωσε καντύτερα για να δει. Μόλις όμως έφτασε στην ακροποταμιά, τέσσερα φλόγινα πνεύματα τινάχτηκαν μέσ' από' τη φωτιά, τον άρπαξαν απ' τα μαλλιά κι έκαναν να τον ρίξουν στο ποτάμι. Καθώς τον τραβούσαν, έν' από τα πνεύματα του είπε: "Ταλαίπωρε, αν γινόσουν μοναχός, δεν θα σε καταποντίζαμε εδώ μέσα".
  Ξύπνησε αλαφιασμένος. Με ίλιγγο και φρίκη αναθυμόταν το φοβερό θέαμα. Όσο κι αν προσπάθησε όμως να το εξηγήσει, δεν μπόρεσε. Σκέφτηκε τότε και είπε: "Ας πάω σε έναν αναχωρητή, να του πω τι είδα. Οι καλόγεροι ξέρουν απ' αυτά. Ίσως θα μου φανερώσει τι είν' αυτός ο ποταμός που ονειρεύτηκα".
  Την ίδια κιόλας στιγμή πέταξε τα ληστρικά του όπλα και πήρε το δρόμο για τη Πανεφώ. Μετά από λίγο, διέκρινε σε κάποιαν απόσταση ένα κελλί αναχωρητικό. Τράβηξε βιαστικά για κει. Χτύπησε την πόρτα. Ένας γέροντας του άνοιξε αμέσως, λες και τον περίμενε.
  - Καλώς ήρθες! Καλώς ήρθες, παλικάρι μου! Πώς από δω; Μήπως αναστατώθηκες μ' εκείνο το πύρινο ποτάμι και με τα τέσσερα πονηρά πνεύματα, που σ' έσερναν απ' τα μαλλιά για να σε ρίξουν μέσα στη φωτιά; Αλήθεια, παιδί μου, τι φοβερή η απειλή του ποταμιού εκείνου! Μέχρι και τις πέτρες έτρωγε!... Αν όμως εσύ θέλεις να γλυτώσεις από τις φλόγες του, υπάρχει τρόπος: Μετανόησε για της ληστείες και όλες τις ανομίες σου και γίνε μοναχός. Έτσι θα σωθείς. Γιατί το ποτάμι εκείνο έχει ετοιμαστεί για τους αμαρτωλούς, που δεν μετανοούν...
  Δεν πρόλαβε καλά-καλά να τελειώσει τα λόγια του ο γέροντας, και ο ληστής βρέθηκε πεσμένος στα πόδια του, κλαίγοντας σα μικρό παιδί.
  - Ελέησέ με, τίμιε πάτερ, τον μαύρο και στο σώμα και στη ψυχή, φώναξε μέσα στους λυγμούς του. Ελέησέ με, τον άθλιο, και κάνε με ό,τι σε προστάξει ο Θεός.
  Πραγματικά, μετά από λίγο καιρό ο άγιος εκείνος γέροντας κούρεψε το ληστή μοναχό. Αφού έμεινε μαζί του αρκετό καιρό και τον δίδαξε όλη την τάξη της μοναχικής ζωής, του άφησε το κελλί του και ο ίδιος αναχώρησε στη βαθύτερη έρημο, για να ασκητέψει ανάμεσα στα θηρία.

Άγ. Μωυσής ο Αιθίοπας (από εδώ)

  Ο μαύρος λοιπόν εκείνος έφτασε με την άσκηση σε τέτοια μέτρα αρετής, ώστε, την ώρα που προσευχόταν, φαινόταν ν' αστραποβολάει ολόκληρος σα σπιθοβόλο σύφλογο κι ολόφωτη στήλη. Αναρίθμητοι δαίμονες έπεφταν πάνω του, μα αυτός με την προσευχή του τους έκαιγε και τους αφάνιζε ολότελα. Τόση σοφία μάλιστα του έδωσε ο Θεός, που και πνευματικές διδαχές έγραφε και συμβουλευτικές επιστολές έστελνε συχνά στους πατέρες της σκήτης και σε πολλούς άλλους.
Τελικά, όταν πέθανε, το τίμιο λείψανό του, όπως διηγούνται όσοι ζούσαν στα μέρη εκείνα, ανάβλυσε μύρο πολύ, που θεράπευε τους αρρώστους και τους δαιμονισμένους.

  Ένας άλλος μαύρος, γέρος και φτωχός, ζούσε σε μία πόλη, που λεγόταν Υσία. Αυτός περιπλανιόταν εδώ κι εκεί, σιγοψιθυρίζοντας πάντα κάτι, άγνωστο τι. Γι' αυτό πολλοί νόμιζαν ότι δεν ήταν στα καλά του.
  Κάποτε έπεσε μεγάλη ξηρασία στα μέρη εκείνα. Τα ζώα ψοφούσαν, η γη έσκαζε, τα φυτά ξεραίνονταν. Κλήρος και λαός, με τον επίσκοπο επικεφαλής, έκαναν πολλές δεήσεις και αγρυπνίες για να σταματήσει το κακό, αλλά μάταια.
  Μία νύχτα λοιπόν ο επίσκοπος βλέπει στον ύπνο του έναν άγγελο, που του λέει: "Να τι προστάζει ο Θεός: Πάρε τους κληρικούς σου και πήγαινε αύριο πρωί-πρωί στη νότια πύλη της πόλης. Τον πρώτο που θα δεις να μπαίνει μέσα, σταμάτησέ τον και παρακάλεσέ τον να προσευχηθεί στο Θεό, για να σας στείλει βροχή".
  Πραγματικά, την αυγή της άλλης μέρας, μετά τον όρθρο, παίρνει ο επίσκοπος τον κλήρο του και πηγαίνει στην πύλη που του είχε πει ο άγγελος. Δεν χρειάστηκε να περιμένουν πολύ. Σύντομα ένας μαύρος φάνηκε να πλησιάζει. Ήταν πολύ γέρος, και στους κυρτωμένους ώμους του κουβαλούσε ένα δεμάτι ξύλα.
  Ο επίσκοπος τον σταμάτησε και τον βοήθησε να κατεβάσει τα ξύλα στη γη.
  - Γέροντα, τον παρακάλεσε, προσευχήσου στο Θεό να κάνει έλεος και να στείλει βροχή σ' εμάς και σ' αυτή τη γη!
  Παρευθύς, χωρίς καμιάν αντίρρηση, το μαύρο γεροντάκι ύψωσε τα κοκαλιάρικα χέρια του σε προσευχή.
  Μέσα σε λίγα λεπτά - τι θαυμαστό! - άρχισε ν' αστράφτει και να βροντά! Μαύρα σύννεφα μαζεύτηκαν, ο ουρανός σκοτείνιασε κι έπιασε ραγδαία βροχή. Μα τι βροχή ήταν αυτή! Κατακλυσμός! τα σπίτια άρχισαν να πλημμυρίζουν και οι αγροί να γίνονται θάλασσα!
  Ο επίσκοπος τώρα αναγκάστηκε να ικετέψει το γέροντα για το σταμάτημα της βροχής. Εκείνος, ταπεινά και υπάκουα, σήκωσε πάλι τα χέρια του στον ουρανό. Και στη στιγμή η μπόρα έπαψε!
  Κατάπληκτος ο επίσκοπος με το διπλό θαύμα, παρακαλούσε επίμονα το άγνωστο εκείνο γεροντάκι, να του φανερώσει ποια ήταν η πολιτεία του, ποια η πνευματική εργασία που του χάριζε τόση παρρησία στο Θεό.

  Ο γέροντας όμως αρνιόταν με συστολή ν' απαντήσει στον επίσκοπο.
  - Βλέπεις, δέσποτα, πώς είμαι ένας μαύρος, ένας αράπης. Τι αρετή ζητάς σ' εμένα; έλεγε με σκυμμένο το κεφάλι.
  - Για το Θεό του ουρανού και της γης! φώναξε επιτακτικά ο επίσκοπος. Φανέρωσέ μου όλη την αλήθεια, για να δοξαστεί έτσι το όνομα του Κυρίου μας!

Ορθόδοξοι άγιοι της Κίνας (αναλυτικά εδώ)

  - Συγχώρεσέ με, δέσποτά μου! Να, τίποτα σπουδαίο δεν έχω κάνει. Μόνο που, αφόταν βαπτίστηκα χριστιανός, χαράμι ψωμί δεν έφαγα ούτε έγινα βάρος σε κανένα. Πάω κάθε μέρα στο βουνό, μαζεύω ένα δεμάτι ξύλα, τα φορτώνομαι και κατεβαίνω στην πόλη. Εδώ τα πουλάω, και από το αντίτιμό τους κρατάω μονάχα δύο οβολούς, ίσα για το φαΐ της ημέρας. Τα υπόλοιπα τα μοιράζω στους φτωχούς σαν κι εμένα. Όταν χαλάει ο καιρός και δεν μπορώ να πάω στο βουνό, νηστεύω μέχρι να καλοσυνέψει. Και τότε ανεβαίνω πάλι στο βουνό και κατεβάζω το μικρό μου φορτίο, για να το πουλήσω και να οικονομηθούμε κι εγώ και οι φτωχοί μου.
  Χωρίς άλλη λέξη ο γέρος χαιρέτησε με σεβασμό τον επίσκοπο και τους άλλους κληρικούς, ξαναφορτώθηκε τα ξύλα του και μπήκε στην πόλη για να τα πουλήσει.

  Για να με βεβαιώσει όμως απόλυτα ο θείος Νήφων, ότι ο πανάγαθος Θεός έχει καλέσει και πλήθη μαύρων στη βασιλεία των ουρανών, μου διηγήθηκε άλλη μία σχετική περίπτωση, που την έζησε ο ίδιος.
  Ήταν ακόμα βασιλιάς ο φιλόχριστος Κωνσταντίνος, όταν επισκέφθηκε έν' από τα βορεινά παραθαλάσσια κοινόβια. Βρέθηκε ανάμεσα σε μια συντροφιά αδελφών, που συζητούσαν για τη σωτηρία της ψυχής. Κάποια στιγμή έγινε λόγος και για τους μαύρους. Όλοι παραδέχτηκαν, ότι κι απ' αυτούς πολλοί έχουν ευαρεστήσει το Θεό. Ένας αδελφός μάλιστα, που λεγόταν Χαρισήθης, είπε:
  - Σας βεβαιώνω, αδελφοί, ότι εγώ ο ίδιος γνώρισα κάποιον μαύρο, που ήταν μεγάλος ασκητής.
  Κι επειδή όλοι ζητούσαν να μάθουν περισσότερα για τον μαύρο εκείνο, ο Χαρισήθης συνέχισε:

Άγ. Πέτρος ο Αλεούτος της Αλάσκας (εδώ)

  - Δούλευα ένα διάστημα στ' αμπέλι του κοινοβίου μας, αυτό ήταν το διακόνημά μου. Μια μέρα βλέπω κάποιον μαύρο καθισμένο κάτω από ένα μεγάλο κλήμα. Δεν τον ήξερα, πρώτη φορά τον έβλεπα. Μπροστά του είχε ένα φλασκί με νερό για να πίνει, και λίγα άγρια χόρτα για να τρώει. Μου έκανε πολλή εντύπωση. Δεν τον ενόχλησα ούτε τον έδιωξα. Έμεινε εκεί, στο ίδιο μέρος, έναν ολόκληρο μήνα. Όλη τη μέρα κρατούσε το στόμα του κλειστό, σε απόλυτη σιωπή, και όλη τη νύχτα έψαλλε και προσευχόταν. Το νερό του φλασκιού δεν το άλλαξε σ' όλο αυτό το διάστημα ούτε πρόσθεσε φρέσκο. Έτσι γλίτσιασε και βρωμούσε. Παρ' όλα μου τα παρακάλια, δεν δέχτηκε να του αλλάξω εγώ το νερό ή να του φέρω λίγο ψωμί. Τις μέρες που έκανε αφόρητη ζέστη, πήγαινε στην ακτή, καθόταν πάνω σε ένα βράχο και ψηνόταν ολημερίς μέσα στο λιοπύρι. Κι αν τον πλησίαζε κανείς για να δει τι κάνει, παρίστανε τον τρελό. "Ναι, ναι", έλεγε, "ήρθες να με σκοτώσεις! Μα ο Θεός από πάνω σε βλέπει!", κι έδειχνε τον ουρανό.

  Μ' αυτά τα παραδείγματα, που μου διηγήθηκε ο εξαίσιος Νήφων, βεβαιώθηκα πραγματικά ότι η βασιλεία των ουρανών είναι ανοιχτή και για τους μαύρους, αφού κι αυτοί είναι παιδιά του Κυρίου.
  - Όπως το αμπέλι κάνει και μαύρα κι άσπρα σταφύλια, είπε ο όσιος τελειώνοντας, έτσι κι ο Θεός δημιούργησε ανθρώπους και μαύρους και ερυθρόδερμους και κίτρινους και λευκούς, ανάλογα με τον τόπο, όπου ζούνε. Γιατί και η γη είναι πολύμορφη.
  Αυτά μου είπε ο δούλος του Θεού, και αποσύρθηκε για να προσευχηθεί.

Το κείμενο αυτό στα Αγγλικά

 

Επισκεφτείτε και τα tags μας: Ο Χριστός στην Αφρική, Ο Χριστός στην Ασία & στα βάθη της Ασίας, Ορθόδοξες ρίζες στη Δύση & Ινδιάνοι - καθώς και τα ιστολόγια Ορθόδοξη Ιεραποστολή, Ορθόδοξο Κογκό, Στον ορθόδοξο αμπελώνα της Αφρικής, Στα ίχνη του Χριστού στην Κεντρική Αμερική.

 

Ορθόδοξοι ιερείς από Ινδονησία και Νότια Κορέα (από το post μας 10 ιεραποστολικά βίντεο)