Εκοιμήθη ο Δικαίος της Σκήτης Αγίου Ανδρέα Γέροντας Εφραίμ - Η επιστολή του για την ασθένειά του

Ρομφαία / Ελληνική Ναυς

Εκοιμήθη εχθές, Πέμπτη 30 Μαρτίου 2023 ο Γέροντας και Δικαίος της Σκήτης του Αγίου Ανδρέα (Σεράι) στις Καρυές του Αγίου Όρους.
Να αναφερθεί ότι ο Γέροντας Εφραίμ είχε εισαχθεί στις 23 Φεβρουαρίου 2023 στην Βιοκλινική Θεσσαλονίκης.
Νωρίτερα ο ίδιος με επιστολή του γνωστοποίησε στα πνευματικά του παιδιά ότι διαγνώστηκε με καρκίνο ο οποίος είχε κάνει μεταστάσεις (βλ. φωτο, από εδώ).

"Ν": Ας είναι αιωνία η μνήμη του. Παρακαλώ, αν θέλετε, για μια επίσκεψη στην ανάρτησή μας περί καρκίνου & θανάτου... Ευχαριστώ.

"Ν": Στις φωτογραφίες δεξιά, πάνω είναι ο άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης, στη μέση ο γέροντας Κύριλλος (& οι δύο είναι γέροντες της ιεράς μονής του Οσίου Δαβίδ στην Εύβοια), και κάτω ο π. Εφραίμ. Στην πηγή της φωτο σχολιάζεται η στάση τους απέναντι στην ασθένεια.

Το παρακάτω βίντεο από αυτήν την αφιερωμένη στη μνήμη του ανάρτηση. Καλό Παράδεισο (σε όλους)!

30 Μαρτίου 1822 – Ἡ Χίος πνίγηκε στό αἷμα

Περίβλεπτος / Ενωμένη Ρωμηοσύνη

Ο πίνακας «Η σφαγή της Χίου» του Ευγένιου Ντελακρουά

Η σφαγή της Χίου αναφέρεται στην σφαγή δεκάδων χιλιάδων Ελλήνων της Χίου από τον Οθωμανικό στρατό. Το γεγονός συνέβη τον Απρίλιο του 1822. Είχε προηγηθεί ο ξεσηκωμός του νησιού στις 11 Μαρτίου 1822, με την απόβαση εκστρατευτικού σώματος Σαμιωτών. 

Οι Οθωμανοί (ντόπιοι και άλλοι που είχαν έλθει από την Ασία) κλείστηκαν αρχικά στο κάστρο. Στις 30 Μαρτίου έφθασε ο οθωμανικός στόλος ο οποίος έλυσε την πολιορκία και άρχισε τη σφαγή του ορθόδοξου πληθυσμού με τη συμμετοχή και ατάκτων μουσουλμάνων που κατέφθαναν από τις ακτές της Μ. Ασίας με κάθε είδους πλεούμενο.

Την περίοδο αυτή η Χίος διέθετε μία μεγάλη και ακμάζουσα ελληνική κοινότητα που ευημερούσε βασιζόμενη στην καλλιέργεια της μαστίχας. Απολάμβανε μάλιστα σημαντικά προνόμια από τους Οθωμανούς, για τους οποίους η μαστίχα ήταν ιδιαίτερα σημαντικό προϊόν. Συνέπεια των προνομίων ήταν η μεγάλη αύξηση του πληθυσμού του νησιού, που αριθμούσε το 1822 περισσότερους από 100.000 κατοίκους. 

Ωστόσο, το 1822 ο πληθυσμός ζούσε κάτω από την οθωμανική καταπίεση. Για την πρόληψη επανάστασης, είχαν μεταφερθεί στο νησί στρατεύματα από την Ασία και είχε τοποθετηθεί ως διοικητής ο σκληρός Βαχίτ πασάς. Οι Χιώτες έκαναν καταναγκαστικές εργασίες για την ενίσχυση των οχυρώσεων και ταυτόχρονα αναγκάζονταν να συντηρούν αυτόν τον “μαχαιροφόρο όχλο” με την απειλή της βίας. Οι οθωμανοί καθημερινά έκαναν αρπαγές και φόνους στην πόλη και τα χωριά ατιμωρητί. Σχέδια για εξέγερση στη Χίο γίνονταν από τους πρώτους μήνες της Επανάστασης, το 1821, όπως προκύπτει από το ημερολόγιο του Τομπάζη. Τον Ιούλιο του ’21 είχε αναλάβει την οργάνωση της εξέγερσης ο Ιωάννης Ράλλης, Χιώτης Φιλικός και άλλοτε έμπορος στην Οδησσό. Όμως Χιώτες έμποροι των Κυκλάδων τον έπεισαν ότι αυτή η επιχείρηση ήταν άκαιρη και επικίνδυνη, κάτι στο οποίο συμφώνησε και ο Υψηλάντης.

Το Μάρτιο του 1822 η Χίος επαναστάτησε, όταν ο Αντώνιος Μπουρνιάς – που υπήρξε αξιωματικός του Ναπολέοντα κατά την Αιγυπτιακή εκστρατεία – με διακόσιους άνδρες αποβιβάστηκαν στη Σάμο και κάλεσαν τον Λυκούργο Λογοθέτη να συμμετάσχει στην επανάσταση της Χίου. Αποφασιστική σημασία για την έκβαση της εξέγερσης είχε η απραξία της – λεγόμενης – κεντρικής κυβέρνησης η οποία δεν απέστειλε έγκαιρα βοήθεια στους επαναστάτες. Την καθυστέρηση της βοήθειας αναφέρει και ο Γάλλος εθελοντής Maxime Raybaud, γράφοντας ότι οι προετοιμασίες για την αποστολή δύο ολμοβόλων και ξένων στρατιωτικών κράτησαν 13 μέρες, ενώ μόνο για να πλεύσουν από την Πελοπόννησο μέχρι τα Ψαρά έκαναν 8 μέρες. Ο Γερμανός αξιωματικός Bellier de Launay γράφει ότι “αν είχαμε φτάσει 10 ημέρες νωρίτερα θα είχε σωθεί η Χίος”. Αναγνωρίζεται ωστόσο ότι αυτή η κυβέρνηση πρακτικά δεν είχε εξουσίες, και ότι ανοργάνωτες εξεγέρσεις γίνονταν και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Επίσης σημαντικό ήταν ότι η εξέγερση άρχισε Μάρτιο, οπότε ο καιρός επέτρεπε την επιχείρηση του οθωμανικού στόλου. Οι μόνοι που έστειλαν βοήθεια στη Χίο ήταν οι Ψαριανοί.

Εκτός των άλλων αιτίων, στην περαιτέρω αποδυνάμωση των επαναστατών συνέβαλε και η διχόνοια μεταξύ των δύο ηγετών, του Μπουρνιά και του Λογοθέτη. Ο Μπουρνιάς κατά την υποχώρηση φώναζε το σύνθημα που είναι γνωστό στη Χίο: «Ο σώζων εαυτόν σωθήτω!… »

Είναι δε τέτοια η ντροπή για τη συμφορά αυτή που δεν υπάρχει ούτε ένα μνημείο της σφαγής στη Χίο. Οι ιστορικοί έχουν επισημάνει ότι η άρχουσα τάξη του νησιού ήταν απρόθυμη να ενταχθεί στην ελληνική εξέγερση, φοβούμενη την απώλεια της ασφάλειας και της ευημερίας της. Παρ´ όλα αυτά ο Α. Μπουρνιάς προσπάθησε να κάνει επανάσταση με διακόσιους άνδρες συν τους άνδρες του Λ. Λογοθέτη.

Ο ξεσηκωμός του εύφορου νησιού εξαγρίωσε το Σουλτάνο. Έτσι, ο Οθωμανικός στόλος υπό την ηγεσία του Καρά Αλί έπλευσε προς την Χίο για να καταστείλει την επανάσταση και αποβίβασε περί τους 7.000 στρατιώτες από τη Μικρά Ασία. Με την άφιξη του μεγάλου εχθρικού στόλου οι ελληνικές δυνάμεις αποχώρησαν από το νησί με εξαίρεση ένα τμήμα Ψαριανών που παρακολουθούσε από απόσταση τις κινήσεις των Οθωμανών. Χωρίς σημαντική αντίσταση ο Οθωμανικός στρατός προχώρησε σε εκτεταμένες λεηλασίες και σφαγές άμαχου πληθυσμού, παρόλο που η συντριπτική πλειονότητα του νησιού δεν έκανε τίποτα για να προκαλέσει τη σφαγή καθώς δεν συμμετείχε στην εξέγερση κατά της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Οι Οθωμανοί έκαψαν σπίτια και σκότωσαν όλα τα παιδιά κάτω των 3 ετών, όλους τους άνδρες από 12 ετών και πάνω, καθώς και όλες τις γυναίκες από 40 ετών και πάνω, με εξαίρεση αυτούς που ήταν πρόθυμοι να ασπαστούν το Ισλάμ. Τελικά, περισσότεροι από 40.000 κάτοικοι του νησιού σφαγιάστηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν ενώ μεγάλο μέρος του πληθυσμού διέφυγε προς τα Ψαρά, τις Κυκλάδες και την Πελοπόννησο. 

 

Κατά τον ιστορικό Καστάνη που ήταν παρών στη σφαγή της Χίου ο πληθυσμός του νησιού έφθανε τις 180.000 ψυχές. Κατά τον ιστορικό Μαμούκα ο οποίος ήταν επίσης παρών στη σφαγή ο πληθυσμός ανερχόταν στις 140.000 με 150.000 ψυχές και κατά τα κιτάπια των Τούρκων ο πληθυσμός ανερχόταν στις 120.000 ψυχές. Εκείνο που είναι γεγονός είναι ότι στο νησί της Χίου έμειναν περί τους 1.000 – 2.000 χιλιάδες άνθρωποι και περί τους 20.000 διέφυγαν … Όλοι οι υπόλοιποι εκτός των αγοριών από 3 – 12 ετών και των γυναικών από 3 – 40 ετών που αιχμαλωτίσθηκαν και πουλήθηκαν από Εβραίους δουλεμπόρους σε παζάρια της Δύσης και της Ανατολής, σφάχθηκαν ανελέητα. 

Ο τότε Τούρκος τοποτηρητής της Χίου Βαχίτ πασάς, που κατέγραψε τα συμβάντα, αναφέρει ότι «τους μεν ηλικιωμένους επέρασαν (οι μουσουλμάνοι) γενναιότατα εν στόματι μαχαίρας, παρομοίως και τας ηλικιωμένας γραίας, την δε κινητήν περιουσίαν αυτών ελεηλάτησαν … τας δε ωραίας κόρας των και τους τρυφερούς νεανίσκους των ηχμαλώτισαν. Το αίμα έρρευσε ποταμηδον …“. Όταν ο ίδιος απέστειλε στην Κωνσταντινούπολη αναφορά για την ανακατάληψη του νησιού, απέστειλε μαζί και 5 φορτία με κομμένα κεφάλια και 2 φορτία κομμένα αυτιά. Καταμετρώντας τους νεκρούς αναφέρει κεφάλια ιερέων, προεστών και ανταρτών 1.109, «τελειωθέντες εν στόματι μαχαίρας» 25.000, σκλαβωμένα αγόρια και κορίτσια 5.000.

Έκοβαν τα αυτιά από τα κεφάλια και κατόπιν τα διατηρούσαν στην άλμη και τα τοποθετούσαν σε βαρέλια. Τα έστελναν στον Σουλτάνο ως απόδειξη της υποταγής τους ή ως δελτία της επιτυχίας τους. Ιδιαίτερη τιμή δινόταν αν τα επαναστατικά κεφάλια ανήκαν σε διακεκριμένους αρχιεπισκόπους, άρχοντες ή κληρικούς… Χίλια διακόσια κεφάλια είχαν ήδη καταγραφεί στην ιστορία της αμοιβής που δόθηκε για τον καθένα. Το βιβλίο της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών κάνει λόγο για 33.000 αιχμαλωτισμένες ψυχές και 33.000 σφαγμένους. Εάν όμως συλογισθούμε τα νούμερα των εναπομεινάντων μαζί με αυτούς που κατόρθωσαν και διέφυγαν τα νούμερα των χαμένων ψυχών είναι κατά πολύ μεγαλύτερα κι αν λάβουμε υπ´όψιν την εκτίμηση των Τούρκων όσον αφορά τον πληθυσμό.

Το εμπόριο δούλων

Μια όψη της οθωμανικής αγριότητας κατά του πληθυσμού της Χίου ήταν η πώληση – κυρίως γυναικών και παιδιών – ως δούλων. Μεταφέρονταν ως εμπορεύματα σε παζάρια της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης και πωλούνταν σε εξευτελιστικές τιμές. Ο Ολλανδός διπλωμάτης στην Κωνσταντινούπολη Gaspar Testa γράφει προς τον υπουργό του των εξωτερικών:

“Το πιό σπαρακτικό θέαμα είναι τα σκλαβωμένα γυναικόπαιδα που έφεραν από τη Χίο … Αγόρια και κορίτσια σέρνονται στους δρόμους δεμένα το ένα με το άλλο και οδηγούνται στα σκλαβοπάζαρα. Κοπέλλες κρατούσαν στο χέρι ένα χαρτί με το όνομα των Τούρκων κυρίων τους που έμειναν στην Χίο. Μη μπορώντας να τις συνοδέψουν οι ίδιοι, τις έστειλαν στη διεύθυνση των σπιτιών τους στην Πόλη.”

Ο Άγγλος πρόξενος στη Σμύρνη Francis Werry γράφει σε αναφορά του προς τη Levant Company: “Στο δρόμο των Φράγκων οδηγούνται πάνω-κάτω κοπάδια από παιδιά της Χίου για πούλημα“. Στον Courrier Francais της 10-7-1822 αναφέρεται ότι φανατικοί μουσουλμάνοι αγόραζαν το θύμα τους για 30 γρόσια και το έσφαζαν για να κερδίσουν μια θέση στον παράδεισο. Πολλές γυναίκες αυτοκτόνησαν κατά την μεταφορά και άλλες πέθαναν από απεργία πείνας για να γλυτώσουν τον εξευτελισμό. Στην Allgemeine Zeitung δημοσιεύεται ότι μικρά παιδιά κάτω των 7 ετών που ήταν ακατάλληλα για το εμπόριο δένονταν και ρίχνονταν στη θάλασσα. Το σκηνικό του δουλεμπορίου περιγράφει και ο ιερέας της αγγλικής πρεσβείας R. Walsh αναφέροντας ότι από την 1η Μαΐου 1822 εκδόθηκαν 41.000 “τεσκερέδες” (έγγραφα ιδιοκτησίας δούλων) και ότι 5.000 πουλήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη. Κατά τη γαλλόφωνη εφημερίδα της Σμύρνης Spectateur Oriental, έως την 10-5-1822 στο τελωνείο της Σμύρνης είχαν καταβληθεί δασμοί για 40.000 σκλάβους.

Τα παιδιά οδηγούνταν κατά ομάδες για εξισλαμισμό. Ο Άγγλος κληρικός Walsh γράφει ότι “μέσα σε μια μέρα έγιναν περισσότεροι προσηλυτισμοί από το Ευαγγέλιο στο Κοράνι απ’ όσοι απ’ το Κοράνιο στο Ευαγγέλιο σε έναν αιώνα”.
Οι αγοραπωλησίες σταμάτησαν στις 19 Ιουνίου 1822 ύστερα από επέμβαση της αδελφής του σουλτάνου, στην οποία ανήκε η Χίος ως φέουδο.

Το γεγονός στον ευρωπαϊκό τύπο

Η σφαγή της Χίου και η επακόλουθη ανατίναξη της τουρκικής ναυαρχίδας από τον Κανάρη είχαν μεγάλη επίδραση στην κοινή γνώμη της Ευρώπης και στην ανάπτυξη του φιλελληνικού κινήματος. Οι Ευρωπαίου συνειδητοποίησαν τα συμβαίνοντα στην Ελλάδα και έδειξαν συμπάθεια προς τα θύματα και τους ήρωες ενός άνισου αγώνα.

Η είδηση έφτασε στις ευρωπαϊκές εφημερίδες από την Κωνσταντινούπολη μέσω του Οθωμανικού ταχυδρομείου (στην Κων/πολη δεν εκδίδονταν εφημερίδες). Στην εφημερίδα της Βιέννης «Αυστριακός Παρατηρητής» δημοσιεύτηκε η είδηση την 14 Απριλίου (νέο ημ/γιο). Στις γαλλικές εφημερίδες δημοσιεύτηκε αρχικά την 25 Μαΐου 1822 αναπαραγόμενη από τον Αυστριακό Παρατηρητή ή από γερμανικές εφημερίδες. Αναγγέλλεται η απόβαση τουρκικού στρατού στο νησί και γενική σφαγή η οποία χαρακτηρίζεται «πέρα πάσης περιγραφής». Η παρισινή Constitutionnele αναπαράγοντας από τη γερμανική Allgemeine Zeitung αναφέρει ότι τα γεγονότα που είχαν προηγηθεί στο Αϊβαλί είναι ασήμαντα μπροστά στη σφαγή της Χίου. 

 

Την 20 Απριλίου η σφαγή διαρκούσε ακόμη. Ούτε οι γυναίκες και τα παιδιά ετύγχαναν οίκτου. Ο καπετάν πασάς έσωσε μερικές εκατοντάδες στο φρούριο. Οι απώλειες των Τούρκων αναφέρονται στις 4.000. Ειδήσεις που έφτασαν από την Κωνσταντινούπολη τις επόμενες μέρες αναφέρουν τη δημόσια πώληση γυναικών και παιδιών από τη Χίο στα παζάρια της Πόλης. Φανατικοί μουσουλμάνοι πληρώνουν περί τα τριάντα πιάστρα για να αγοράσουν ένα θύμα που το σφάζουν αμέσως για να εξασφαλίσουν μια θέση στον παράδεισο, όπως υπόσχεται το κοράνιο για κάθε πιστό που θα έχει φονεύσει έναν άπιστο. Αυτές οι σκηνές προκάλεσαν τον οίκτο των Ευρωπαίων διπλωματών που βρίσκονται εκεί αλλά δεν υπήρξε κάποιο διάβημα. Ειδήσεις φτάνουν και από τη γαλλόφωνη Spectateur Oriental η οποία, παρ’ ότι ανθελληνική, αναφέρει ότι «η εκδίκηση και η παραφορά των Τούρκων υπερέβη τα όρια». Αυτή η εφημερίδα αποδίδει την ευθύνη στους επαναστάτες. Δημοσιεύονται και προσωπικές μαρτυρίες Χιωτών που σώθηκαν. 

 

Κάποιος αναφέρει ότι καθημερινά έρχονται από την Ασία στο νησί πλήθος Τούρκων για να λεηλατήσουν. Για τον αριθμό των θυμάτων αναφέρονται διάφορες πληροφορίες. Λεπτομερέστερες πληροφορίες προέρχονται από το Λονδίνο. Κατ’ αυτές, πριν από τη σφαγή οι κάτοικοι της Χίου ήταν 110.000 εκ των οποίων επιβίωσαν 20.000. Από τις 90.000 απώλειες οι 45.000 πωλήθηκαν ως δούλοι, αφού την 25 Μαΐου είχαν καταγραφεί στα κατάστιχα του τελωνείου ότι είχαν πληρωθεί τα τέλη εξόδου για 41.000 άτομα. Οι υπόλοιποι 25.000 εξοντώθηκαν. Από τους 20.000 που επέζησαν οι 5.000 απουσίαζαν από το νησί κατά την εξέγερση και 16.000 κατέφυγαν στα Ψαρά, τη Σμύρνη και αλλού. Η Spectateur Oriental εκτιμά τον αρχικό πληθυσμό του νησιού σε 120.000 κατοίκους. Πληροφορίες αναφέρουν και εκτελέσεις Χιωτών που βρέθηκαν στην Κωνσταντινούπολη, των οποίων οι περιουσίες δημεύτηκαν και τα μέλη των οικογενειών πουλήθηκαν ως δούλοι. Στη Journal du Commerce δημοσιεύεται κατάλογος ονομάτων 207 Χίων εμπόρων που εκτελέστηκαν. Τον κατάλογο κατέγραψε έμπορος της Φλωρεντίας μετά από αίτηση γαλλικών, ιταλικών και γερμανικών εμπορικών οίκων που είχαν συναλλαγές με τους Χιώτες εμπόρους.

Η ανατίναξη της τουρκικής ναυαρχίδας εκλαμβάνεται στον ευρωπαϊκό τύπο σαν εκδίκηση και ένδειξη ηρωισμού. Η All. Zeitung γράφει ότι «η ιστορία θα καταστήσει γνωστόν εις τας επομένας γενεάς το θάρρος των Ελλήνων ναυτικών».

Αντίκτυπος

Η είδηση της σφαγής της Χίου συγκλόνισε την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, η στάση της οποίας μεταστράφηκε απέναντι στην ελληνική επανάσταση και πλέον υπήρξε θετική. Μετά το γεγονός αυτό το φιλελληνικό κίνημα φούντωσε και σημαντικός αριθμός Ευρωπαίων φιλελλήνων έσπευσαν στην επαναστατημένη Ελλάδα για να ενισχύσουν τα ελληνικά στρατιωτικά σώματα. Σημαντική επιρροή άσκησε το γεγονός σε Ευρωπαίους καλλιτέχνες. Εμπνευσμένος από την σφαγή της Χίου ο Ευγένιος Ντελακρουά ζωγράφισε τον ομώνυμο πίνακα που εκτέθηκε στο Παρίσι και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ευαισθητοποίηση της γαλλικής κοινής γνώμης για τον επαναστατικό αγώνα των Ελλήνων. 

Το 2009, ένα αντίγραφο του πίνακα εκτέθηκε στο τοπικό Βυζαντινό μουσείο της Χίου. Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα αντίγραφα του έργου, με έτος δημιουργίας το 1919 (Ε. Ιωαννίδης) και εκτελέστηκε με εντολή του Γεωργίου Παπανδρέου που εκείνη την περίοδο εκτελούσε χρέη Γενικού Διευθυντή Νήσων Αιγαίου. Ένα ακόμα εκτίθεται στο Εθνικό Ιστορικό μουσείο στην Αθήνα σε μικρότερη κλίμακα (Λ. Κογεβίνας),και ένα στη σχολή καλών τεχνών της Πράγας.

Η εκδίκηση του Κανάρη 

Η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας από τον Κανάρη (πίνακας του Νικηφόρου Λύτρα)

Ο ελληνικός στόλος ήταν πολύ μικρότερος από τον οθωμανικό και δεν μπορούσε να τον αντιμετωπίσει σε μάχη. Γι’ αυτό το λόγο πάρθηκε η απόφαση από τους Έλληνες να εκδικηθούν την καταστροφή της Χίου με πυρπολικά. Ο Κωνσταντίνος Κανάρης από τα Ψαρά και ο Γιώργης Πιπίνος από την Ύδρα κατόρθωσαν με τα πυρπολικά τους να μπουν μέσα στο λιμάνι της Χίου, τη νύχτα της 6ης Ιουνίου (1822), όταν οι Τούρκοι γιόρταζαν το Μπαϊράμ και συμποσίαζαν στα πλοία τους. Ο ναύαρχος Καρά Αλής είχε καλέσει στη ναυαρχίδα τους αξιωματικούς του στόλου για ολονύχτιο γλέντι.

Ο Κανάρης κατόρθωσε να γαντζώσει το πυρπολικό του στη ναυαρχίδα και να του βάλει φωτιά. Ο Πιπίνος το κόλλησε στην υποναυαρχίδα, αλλά δεν το γάντζωσε καλά, αυτό ξεκόλλησε και παρασυρμένο από τον αέρα κάηκε χωρίς να κάνει ζημιά. Όμως το πυρπολικό του Κανάρη μετέδωσε τη φωτιά στη ναυαρχίδα και γρήγορα πήρε φωτιά η μπαρουταποθήκη της, τινάζοντας τη ναυαρχίδα στον αέρα. 2.000 Τούρκοι βρήκαν το θάνατο μεταξύ των οποίων και ο ίδιος ο αρχηγός του στόλου, ο Καρά Αλή, ο οποίος χτυπημένος από ένα καιόμενο κομμάτι κατάρτι μπήκε σε μία βάρκα και ξεψύχησε μόλις έφτασε στην ακτή. Το κατόρθωμα αυτό ενθουσίασε την Ελλάδα και όλο τον κόσμο και ενέπνευσε πολλούς σημαντικούς ξένους λογοτέχνες.

Έκτρωση: Πώς μπορούν τα κράτη να προστατευτούν από τον «ακτιβισμό» των διεθνών οργανισμών

 

Γράφει ο Grégor Puppinck

Ενωμένη Ρωμηοσύνη

Europian Center for Low & Jastice

Μετάφραση: Παναγιώτα Γιάννενα

 

Αναδημοσίευση από τη σελίδα του θωρακοκαρδιοχειρουργού Νικολάου Παπαδόπουλου, μέλους της Ομαιχμίας της ΝΙΚΗΣ 

 

Διεθνείς δικαιοδοτικοί οργανισμοί και οιονεί δικαστικοί φορείς έχουν επιχειρήσει να επιβεβαιώσουν την ύπαρξη ενός δικαιώματος ευρείας πρόσβασης στην έκτρωση, αν και αυτή η πρακτική τιμωρούνταν ποινικά από την πλειονότητα των χωρών κατά την περίοδο της σύνταξης αυτών των διεθνών συνθηκών. Πώς ένα κράτος που επιθυμεί να προστατεύσει την ανθρώπινη ζωή μπορεί να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο να υποχρεωθεί σε νομιμοποίηση της έκτρωσης; Το παρόν κείμενο στοχεύει να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα, προτείνοντας στις κυβερνήσεις να συντάξουν μια «ερμηνευτική δήλωση».

Αυτή η πρόταση βασίζεται στον εντοπισμό του αδύναμου σημείου του σκεπτικού, που υποστηρίζει την διεκδίκηση του δικαιώματος στην άμβλωση, δηλαδή της σύγχυσης μεταξύ του φορέα και του πεδίου εφαρμογής του δικαιώματος στη ζωή.

Πράγματι, οι διεθνείς οργανισμοί επιτρέπουν την άμβλωση, και ως εκ τούτου περιορίζουν το πεδίο εφαρμογής του δικαιώματος στη ζωή, αποκλείοντας το αγέννητο παιδί από τους φορείς αυτού του δικαιώματος (Ι). Κόντρα σε αυτή τη λογική, τα κράτη μπορούν να επιβεβαιώσουν σε μια ερμηνευτική δήλωση, ότι αποδίδουν τη σημασία του «φυσικού προσώπου» όπως αυτή ισχύει πριν από τη γέννηση του αγέννητου παιδιού. Μια τέτοια δήλωση είναι εύκολο να διατυπωθεί (ΙΙ). Παράγει πολλά αποτελέσματα, από τα οποία το κυριότερο είναι ότι δεσμεύει τα δικαστήρια και τους διεθνείς οργανισμούς, υπό την έννοια ότι δεν είναι εξουσιοδοτημένα να ερμηνεύουν τις διεθνείς πράξεις για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με τρόπο που να περιορίζει ή να παραβιάζει τα δικαιώματα που κατοχυρώνονται στην εσωτερική τάξη. Επιπλέον, η αναγνώριση του αγέννητου παιδιού ως προσώπου ή ως ανθρώπινου όντος θα απέκλειε τον ισχυρισμό αυτών των αρχών (δηλ. των δικαστηρίων και των διεθνών οργανισμών) περί της ύπαρξης ενός υποκειμενικού δικαιώματος στην έκτρωση του υπό αμφισβήτηση όντος (ΙΙΙ).

 

Ι. Το αδύναμο σημείο του διεκδικούμενου δικαιώματος στην έκτρωση: η σύγχυση μεταξύ του φορέα και του πεδίου εφαρμογής του δικαιώματος στη ζωή

Πριν από είκοσι χρόνια, οι Επιτροπές των Ηνωμένων Εθνών και των διεθνών δικαστηρίων επέκτειναν σταδιακά την υποχρέωση των κρατών να νομιμοποιήσουν την άμβλωση, τουλάχιστον σε μερικές περιπτώσεις. Για να γίνει αυτό, τα όργανα αυτά απέκλεισαν την προγεννητική περίοδο της ανθρώπινης ζωής από το πεδίο εφαρμογής του δικαιώματος στη ζωή, διευρύνοντας αντίστοιχα το πεδίο εφαρμογής του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή, προκειμένου εκεί να περιλάβουν την άμβλωση.

Έτσι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) επιβεβαιώνει ότι «το άρθρο 2 της Σύμβασης [της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου] σιωπά ως προς τα χρονικά όρια του δικαιώματος στη ζωή» [1]. Ομοίως, το Διαμερικανικό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δηλώνει ότι «η προστασία του δικαιώματος στη ζωή δεν είναι απόλυτο (…), αλλά περισσότερο σταδιακό και επιτεινόμενο ανάλογα με την ανάπτυξή του» [2].

Τέλος, η Επιτροπή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (Human Rights Committee) διέγραψε όλες τις αναφορές στο αγέννητο παιδί του κειμένου των γενικών Παρατηρήσεων υπ’ αριθμόν 36 σχετικά με το δικαίωμα στη ζωή [3], ενώ περιέλαβε την έκτρωση. Το ίδιο ισχύει και για άλλες Επιτροπές των Ηνωμένων Εθνών [4] που συνιστούν την απελευθέρωση των αμβλώσεων καθώς και του ΠΟΥ, ο οποίος είναι ένας φορέας που δημοσίευσε κατευθυντήριες γραμμές για την άμβλωση [5] συστήνοντας την πλήρη και απροϋπόθετη απελευθέρωσή της.

 

Οι διεθνείς οργανισμοί επιβεβαιώνουν επίσης την ύπαρξη μιας ολοένα και πιο σοβαρής υποχρέωσης των κρατών να νομιμοποιούν την άμβλωση με τρόπο πάντα πιο ευρύ, γεγονός που αυξάνει την δυσκολία των κρατών να αντισταθούν σε αυτή τη διεθνή πίεση.

Βέβαια, τα δικαστήρια και οι διεθνείς οργανισμοί μπορούν νομίμως να επικεντρώσουν την ερμηνεία τους στο πεδίο εφαρμογής των δικαιωμάτων τροποποιώντας το πεδίο της εφαρμογής τους. Αλλά η κατάσταση είναι πολύ συγκεκριμένη όταν πρόκειται για το δικαίωμα στη ζωή, διότι η ερμηνεία που στοχεύει να δώσει άδεια στην έκτρωση δεν αφορά τόσο το πεδίο εφαρμογής όσο τον ορισμό του φορέα του. Αποκλείοντας, τουλάχιστον σιωπηρά, το αγέννητο παιδί από τους φορείς του δικαιώματος σεβασμού της ζωής, η άμβλωση καθίσταται δυνατή με έναν τυπικό σεβασμό αυτού του δικαιώματος. Αυτή η προσέγγιση έχει ως αποτέλεσμα την αναρμοδιότητα των διεθνών οργανισμών να δημιουργήσουν μια εξαίρεση στο δικαίωμα στη ζωή, διότι αυτή η λίστα αυτών των εξαιρέσεων είναι πάντα εξαντλητική στα διεθνή κείμενα. Επιπλέον, η δημιουργία μιας εξαίρεσης από το δικαίωμα στη ζωή για την άμβλωση απορρίφθηκε όταν συντάχθηκε η Οικουμενική Διακήρυξη [6]. 

 

Με απλά λόγια, οι διεθνείς οργανισμοί ενεργούν σε αντίθεση με το δικαίωμα στη ζωή, απευθείας στον ορισμό του φορέα του, επειδή δεν μπορούν να θεσπίσουν κάποια εξαίρεση, περιλαμβάνοντας την άμβλωση.

Αυτή η προσέγγιση βασίζεται στην παραδοχή ότι υπάρχει αμφιβολία ως προς την δυνατότητα εφαρμογής του δικαιώματος στη ζωή πριν από την γέννηση. Το ΕΔΔΑ δηλώνει έτσι ότι ελλείψει «ευρωπαϊκής συναίνεσης» σχετικά με «τον επιστημονικό και νομικό ορισμό των απαρχών της ανθρώπινης ζωής» δεν είναι σε θέση «να απαντήσει στο ερώτημα εάν το αγέννητο παιδί είναι “πρόσωπο” κατά την έννοια της ευρωπαϊκής Σύμβασης» [7]. Αυτή η πρόταση προκαλεί δογματικές διαμάχες από τις οποίες φαίνεται αδύνατο να ξεφύγει κανείς καθώς οι απόψεις είναι τόσο πολωμένες. Πράγματι οι προσπάθειες να αποδείξουν και να πείσουν ότι το δικαίωμα στον σεβασμό της ζωής, όπως κατοχυρώνεται από το διεθνές δίκαιο, ωφελούν το αγέννητο παιδί αποδείχθηκαν άκαρπες [8].

Ωστόσο, μια άλλη προσέγγιση μπορεί να θεωρηθεί από τα κράτη που επιθυμούν να προστατέψουν τις ζωές των αγέννητων παιδιών. Από το να ψάχνουν να καταδείξουν ότι το δικαίωμα στη ζωή ισχύει πριν από τη γέννηση, τα κράτη έχουν τη δυνατότητα να το υποστηρίξουν με έμφαση, απαντώντας στην αμφιβολία που εκφράζεται από τους διεθνείς οργανισμούς, επί τη βάσει του συλλογισμού τους. Ο ισχυρισμός αυτός αφορά ένα πραγματικό ζήτημα και όχι το νόμο: αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το ΕΔΔΑ αναγνωρίζει ότι αυτό εμπίπτει στη δικαιοδοσία των κρατών, όταν δηλώνει ότι μπορούν «νόμιμα να επιλέξουν να θεωρήσουν το αγέννητο παιδί ως πρόσωπο και να προστατεύσουν τη ζωή του» [9]. Με απλά λόγια θα αρκούσε να πάρουμε στα σοβαρά τη διατύπωση του ΕΔΔΑ. Ωστόσο, οι νομοθεσίες πολλών χωρών, κυρίως ευρωπαϊκών, αναγνωρίζουν το αγέννητο παιδί ως πρόσωπο ή ως υποκείμενο δικαίου. Αυτή η επιβεβαίωση μπορεί να διατυπωθεί μέσω μιας ερμηνευτικής δήλωσης.

 

Η ερμηνευτική δήλωση: όροι και παραδεκτό

Από το να αφήσουν σε διεθνή οργανισμό τη δύναμη να επαναπροσδιορίσει το δικαίωμα στη ζωή, οι κυβερνήσεις έχουν την ικανότητα να προχωρήσουν σε αυτόν τον ορισμό με τρόπο αποτρεπτικό, συντάσσοντας μια «ερμηνευτική δήλωση». Μια τέτοια δήλωση θα συνίστατο για ένα κράτος-μέλος μιας συνθήκης να ενημερώσει επισήμως το θεματοφύλακά της ότι ερμηνεύει την έννοια του «προσώπου» ή του «ανθρώπινου όντος» ως φορέα του δικαιώματος του σεβασμού της ζωής όπως ισχύει για τον άνθρωπο πριν από τη γέννηση του ή πριν από μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή, για παράδειγμα από τη στιγμή της σύλληψης.

 

Όροι

 

Η εφαρμογή μιας τέτοιας ερμηνευτικής δήλωσης είναι απλή και ορίζεται από την Επιτροπή Διεθνούς Δικαίου στον «Οδηγό πρακτικής σχετικά με τις επιφυλάξεις για τις συνθήκες». [10] (2011). Σύμφωνα με αυτόν τον οδηγό, μια μονομερής δήλωση «στοχεύει στην εξειδίκευση ή τη διευκρίνιση της έννοιας ή του πεδίου εφαρμογής μιας συνθήκης ή ορισμένων διατάξεων της». Διατυπώνεται από ένα πρόσωπο «που θεωρείται ότι εκπροσωπεί ένα κράτος», «ανά πάσα στιγμή», κατά προτίμηση γραπτώς, και θα «πρέπει στο μέτρο του δυνατού να αιτιολογείται». Μπορεί να διατυπωθεί σε σχέση με οποιαδήποτε συνθήκη, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αποκλείουν τη δυνατότητα διατύπωσης επιφυλάξεων, «εκτός εάν η ερμηνευτική δήλωση απαγορεύεται από τη συνθήκη».

Τα κράτη διατυπώνουν πλήθος ερμηνευτικών δηλώσεων σχετικά με διάφορες συνθήκες [11]. Έτσι, ενδεικτικά, κατά την υπογραφή της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού το 1990, η οποία προβλέπει «επαρκή νομική προστασία [του παιδιού] τόσο πριν όσο και μετά τη γέννησή του», η Τυνησία δήλωσε ότι οι διατάξεις αυτής της Σύμβασης, ιδίως το άρθρο 6 που εγγυάται το δικαίωμα στη ζωή, «δεν πρέπει να ερμηνεύονται ως εμπόδιο στην εφαρμογή της νομοθεσίας (…) σχετικά με τον εκούσιο τερματισμό της εγκυμοσύνης». Η Γαλλία και το Λουξεμβούργο διατύπωσαν σχεδόν ταυτόσημες δηλώσεις.

Αντίθετα η Αργεντινή δήλωσε ότι «η λέξη παιδί πρέπει να νοείται ως ο κάθε άνθρωπος από τη στιγμή της σύλληψης μέχρι την ηλικία των 18 ετών». Ομοίως η Γουατεμάλα υπενθύμισε ότι σύμφωνα με το Σύνταγμα της «το κράτος εγγυάται και προστατεύει την ανθρώπινη ζωή και την ακεραιότητα και την ασφάλεια του ατόμου από τη στιγμή της σύλληψης». Ο Ισημερινός επανέλαβε την «ιδιαίτερη υποστήριξή του για την ένατη προκαταρτική παράγραφο, η οποία τονίζει την ανάγκη προστασίας του παιδιού πριν από τη γέννηση» [12].

 

Παραδεκτό

 

Μια ερμηνευτική δήλωση είναι έγκυρη υπό την προϋπόθεση ότι δεν συνιστά επιφύλαξη, δηλαδή δεν περιορίζει το πεδίο εφαρμογής της προαναφερθείσας διάταξης, εν ολίγοις, δεν αναθεωρεί τη Συνθήκη [13]. Μια επιφύλαξη θα συνίστατο, για παράδειγμα, στον αποκλεισμό της εφαρμογής μιας διάταξης ή στον περιορισμό του πεδίου εφαρμογής της. Η Επιτροπή, και στη συνέχεια, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων [14] είχαν την ευκαιρία να διευκρινίσουν ότι μια επιφύλαξη διαφέρει από μια δήλωση στο ότι, αφενός, αποτελεί προϋπόθεση της συγκατάθεσης του κράτους και αφετέρου, έχει ως «σκοπό να αποκλείσει ή να τροποποιήσει» [15] τα έννομα αποτελέσματα ορισμένων διατάξεων. Μια ερμηνευτική δήλωση που θα αποσαφήνιζε την έννοια του προσώπου ή του ανθρώπινου όντους που έχει το δικαίωμα στη ζωή δεν θα είχε ως αποτέλεσμα τον περιορισμό του πεδίου εφαρμογής του δικαιώματος αυτού και, ως εκ τούτου, δεν θα αποτελούσε επιφύλαξη [16].

Ομολογουμένως, μια ερμηνευτική δήλωση που συντάσσεται κατ’ αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε να επικριθεί για την έμμεση επέκταση του πεδίου εφαρμογής του δικαιώματος σεβασμού της ζωής και, συνεπώς, για την τροποποίησή του όπως ακριβώς το έχουν περιορίσει οι διεθνείς οργανισμοί. Η ένσταση αυτή μπορεί να απαντηθεί με την παρατήρηση ότι η ερμηνεία αυτή δεν είναι contra legem, δηλαδή δεν έρχεται σε αντίθεση ούτε με το γράμμα ούτε με το πνεύμα των Συνθηκών. Επιπλέον, το κράτος δεν παραιτείται από καμιά από τις υποχρεώσεις του σχετικά με το δικαίωμα στη ζωή προβαίνοντας σε αυτή τη δήλωση. Επίσης, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του διεθνούς συστήματος προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου, τα κράτη είναι ελεύθερα να παρέχουν στην εσωτερική έννομη τάξη υψηλότερο επίπεδο προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από εκείνο που εγγυάται το διεθνές δίκαιο, επικουρικό και ελάχιστο. Αυτή είναι η κατάσταση των χωρών που αναγνωρίζουν και προστατεύουν την ανθρώπινη ζωή από πριν από τη γέννηση.

 

ΙΙΙ. Τα αποτελέσματα της ερμηνευτικής δηλώσεως

 

Κάθε ερμηνευτική δήλωση αποτελεί «στοιχείο που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά την ερμηνεία της συνθήκης, σύμφωνα με το γενικό κανόνα της ερμηνείας των συνθήκων», όπως υπενθυμίζει η Επιτροπή Διεθνούς Δικαίου (International Law Commission).

Βεβαίως σε αντίθεση με μια επιφύλαξη, η ερμηνευτική δήλωση δεν είναι δεσμευτική στα υπόλοιπα κράτη μέλη της Συνθήκης. Πρέπει μόνο να είναι σεβαστή και να λαμβάνεται υπόψη από τα δικαστήρια, τους διεθνείς οργανισμούς ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε καταγγελία κατά του κράτους που εξέδωσε την προαναφερόμενη δήλωση. Εντούτοις, η ερμηνευτική αυτή δήλωση – λόγω της ιδιαιτερότητας του περιεχομένου της – αποκτά δεσμευτική ισχύ έναντι των διεθνών οργανισμών υπό το πρίσμα της αρχής ότι το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν πρέπει να ερμηνεύεται κατά τρόπο που να περιορίζει ή να προσβάλλει τα δικαιώματα που κατοχυρώνονται στην εσωτερική έννομη τάξη.

 

Αυτή η αρχή του διεθνούς δικαίου διατυπώνεται ιδίως στα άρθρα 5.2 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Πολιτικά και Ατομικά Δικαιώματα και στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Μορφωτικά Δικαιώματα [17], στο άρθρο 41 της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού [18], στο άρθρο 53 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων [19], στο άρθρο 27 της Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη Βιοϊατρική και στο άρθρο Η του αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη [20], μεταξύ άλλων. Έτσι το ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα ορίζει ένα κοινό ελάχιστο επίπεδο προστασίας όσον αναφορά τα δικαιώματα και τις ελευθερίες που τα κράτη υποχρεούνται να διασφαλίζουν, ενώ μπορούν να το υπερβαίνουν [21]. Επομένως τα διεθνή δικαστήρια δε μπορούν να επιβάλλουν σε κράτος που προέβη σε τέτοια δήλωση, ερμηνεία της έννοιας του «προσώπου» ή του «ανθρώπου» η οποία θα είχε ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της προστασίας του δικαιώματος στη ζωή στην εσωτερική έννομη τάξη.

Αντιστοίχως, από το εσωτερικό δίκαιο προκύπτει ότι κανόνας αντλούμενος από το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι δεσμευτικός μόνον ελλείψει ευνοϊκότερης διαταξης στο εσωτερικό δίκαιο. Το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων υπερισχύει του εσωτερικού δικαίου μόνον όταν παρέχει μεγαλύτερη εγγύηση δικαιωμάτων και ελευθεριών.

 

Συνεπώς, το ΕΔΔΑ δεν μπορεί να επικαλείται την έλλειψη εγγυήσεως του δικαιώματος άρνησης της στρατιωτικής θητείας για λόγους συνείδησης στο κείμενο της ΕΣΔΑ προκειμένου να καταδικάσει τις χώρες που την εγγυώνται. Ομοίως, ο δικαστής μιας χώρας που εγγυάται αυτό το δικαίωμα στην εσωτερική τάξη δε μπορεί να επικαλεστεί την απουσία διεθνούς εγγύησης κατά του εσωτερικού δικαίου. Επομένως, το ΕΔΔΑ δε μπορεί να επικαλείται τις αμφιβολίες του ως προς τη δυνατότητα εφαρμογής του δικαιώματος στη ζωή πριν από τη γέννηση προκειμένου να καταδικάσει τις χώρες που παρέχουν αυτό το υψηλότερο επίπεδο προστασίας.

Αυτή η ερμηνευτική δήλωση θα είχε άλλα αποτελέσματα. Το πιο προφανές θα ήταν να μαρτυρηθεί ρητά η έλλειψη συναίνεσης μεταξύ των κρατών ως προς τον κάτοχο του δικαιώματος στη ζωή.

Ένα άλλο από τα αποτελέσματά της θα ήταν να αποτρέψει τις παραβιάσεις της προγεννητικής ανθρώπινης ζωής από το να θεωρηθούν ως υποκειμενικά δικαιώματα, καθώς κανείς δε μπορεί να έχει δικαίωμα στην ύπαρξη ενός ατόμου ή ενός ανθρώπου. Πράγματι η άμβλωση μπορεί να είναι ένα υποκειμενικό δικαίωμα ελέγχου του σώματος κάποιου μόνο αν αγνοηθεί το αγέννητο παιδί. Επομένως, μια τέτοια ερμηνευτική δήλωση αποκλείει, τουλάχιστον θεωρητικώς, την αναγνώριση δικαιώματος στην άμβλωση, υπό την έννοια της απόλυτης εξουσίας να διαθέτει τη ζωή του παιδιού in utero. 

 

Πράγματι, από τη στιγμή που το κυοφορούμενο τέκνο αναγνωρίζεται ως υποκείμενο με δικαίωμα σεβασμού της ζωής, είναι δυνατόν, εκτός από τις εξαιρέσεις που προβλέπονται ρητά στις Συνθήκες, να θεωρηθεί ακούσια [22], δηλαδή ως δευτερεύον αποτέλεσμα μιας δράσης που αποσκοπεί σε ένα αναλογικό αγαθό, δηλαδή στο σεβασμό της ζωής της μητέρας. Το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών αποφάνθηκε στην υπόθεση Dobbs v. Jackson του 2022: Η άμβλωση δε μπορεί να είναι δικαίωμα ιδιωτικότητας επειδή «καταστρέφει αυτό που ο Roe αποκαλεί «πιθανή ζωή» και αυτό που ο νόμος [του Μισισιπή] αποκαλεί «αγέννητο ανθρώπινο ον»» (παράγραφος 3). [23]

Οι κυβερνήσεις των οποίων τα συντάγματα ή οι νόμοι προστατεύουν την ανθρώπινη ζωή πριν από τη γέννησή του ή που αναγνωρίζουν το αγέννητο παιδί ως πρόσωπο ή υποκείμενο του νόμου, μπορούν εύκολα να προβούν σε μια τέτοια δήλωση με το σκεπτικό ότι αυτή είναι η αντίληψή τους για την έννοια του «προσώπου» ή του «ανθρωπίνου όντος» και ότι αυτή η κατανόηση δεν αμφισβητήθηκε ποτέ από τα άλλα κράτη μέλη.

Στην Ευρώπη μια τέτοια πρωτοβουλία θα μπορούσε να αφορά ειδικότερα την Ιταλία, την Ουγγαρία ή την Πολωνία. Επιπλέον, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Βιέννης για το Δίκαιο των Συνθηκών, εάν πολλά μέρη σε μια συνθήκη υποβάλλουν παρόμοιες ερμηνευτικές δηλώσεις, οι δηλώσεις αυτές αποτελούν απόδειξη «μεταγενέστερης πρακτικής στην εφαρμογή της συνθήκης που θεσπίζει τη συμφωνία των μερών σχετικά με την ερμηνεία της» και γίνεται η κύρια πηγή ερμηνείας του πλαισίου της συνθήκης (VCLT, άρθρο 31 παρ.ς 3 στοιχ. β΄), τουλάχιστον όσον αφορά αυτά τα έθνη.

 

Σημειώσεις

 

[1] ECHR, Vo v France, GC, n° 53924/00, 8 July 2004, § 75.

[2] Inter-American Court of Human Rights, Artavia Murillo et al v. Costa Rica. 28 November 2012. Series C No. 257, § 264.

[3] Christophe Foltzenlogel, Observation générale sur le droit à la vie : Des mois de gestation pour aboutir à l’avortement, Compte rendu annoté de la 2e lecture des paragraphes 8 et 9 de l’Observation générale n° 36 du Comité des droits de l’homme, European Centre for Law and Justice.

[4] See C-Fam, Evidence of Systemic and Unlawful Abortion Promotion by UN Secretariat, Agencies, and other Entities, September 2022.

[5] WHO, Human Reproduction Programme (‎HRP)‎, Abortion care guideline, 2022.

[6] Travaux préparatoires, E/CN.4/AC.1/SR.35, p. 1535.

[7] ECHR, A, B et C v. Ireland [GC], n° 25579/05, 16 December 2010, § 237.

[8] See for example the numerous contributions submitted in this vein to the Human Rights Committee and ignored by it in the revision of the General Observations on the right to life.

[9] ECHR, A. B. C., v. Ireland, GC, n° 25579/05, 16 December. 2010, § 222, confirming Vo v. France, GC, n° 53924/00, 8 July 2004.

[10] https://legal.un.org/ilc/reports/2011/english/addendum.pdf

[11] See here the list concerning the European Convention on Human Rights https://www.coe.int/en/web/conventions/full-list...

[12] United Nations, Convention on the rights of the child: signatures, Ratifications, Reservations and Declarations. https://treaties.un.org/.../Vol.../Chapter%20IV/IV-11.fr.pdf

[13] International Court of Justice, Advisory Opinion of 18 July 1950, Interpretation of Peace Treaties with Bulgaria, Hungary and Romania, p. 229, https://www.icj-cij.org/.../8/008-19500718-ADV-01-00-EN.pdf or Judgement of 27 August 1952, Case concerning the rights of Nationals of the United States of America in Marocco, p. 196: https://www.icj-cij.org/.../11/011-19520827-JUD-01-00-EN.pdf

[14] ECHR, Belilos v. Suisse, n° 10328/83, 29 April 1988.

[15] European Committee on Human Rights, Temeltasch against Switzerland, n° 9116/80, 5 May 1982.

[16] In this respect, it is legitimate to doubt the validity of the ‘declarations’ made by France, Luxembourg and Tunisia in respect of the Convention on the Rights of the Child in that their goal is to restrict the definition of the right to life in order to permit abortion. They are in fact more like reservations.

[17] International Covenant on Civil and Political Rights, Article 5.2, “There shall be no restriction upon or derogation from any of the fundamental human rights recognized or existing in any State Party to the present Covenant pursuant to law, conventions, regulations or custom on the pretext that the present Covenant does not recognize such rights or that it recognizes them to a lesser extent.”

[18] “Nothing in the present Convention shall affect any provisions which are more conducive to the realization of the rights of the child and which may be contained in: (a) The law of a State party; or (b) International law in force for that State.”

[19] European Convention on Human Rights, Article 53 : “Nothing in this Convention shall be construed as limiting or derogating from any of the human rights and fundamental freedoms which may be ensured under the laws of any High Contracting Party or under any other agreement to which it is a party.”

[20] “The provisions of this charter shall not prejudice the provisions of domestic law or of any bilateral or multilateral treaties, conventions or agreements which are already in force, or may come into force, under which more favourable treatment would be accorded to the persons protected.”

[21] F. SUDRE, Droit européen et international des droits de l’homme, Paris, PUF, 2008, p. 202 et 203.

[22] Article 2 of the European Convention on Human Rights stipulates that “No one shall be deprived of his life intentionally save in the execution of a sentence of a court following his conviction of a crime for which this penalty is provided by law.”

 

Κυριακή του αγίου Ιωάννη της Κλίμακος (Δ΄ Νηστειών), του αγίου που εμβάθυνε θεραπευτικά στην ανθρώπινη ψυχή & συμπεριφορά...

Ένα κλικ αγάπης & ορθόδοξης αυτοσυνειδησίας

 εδώ, παρακαλώ...

Οι μάνες του '21

Δημήτριος Νατσιός, Ιδρυτικός Πρόεδρος της ΝΙΚΗΣ, Δάσκαλος - Θεολόγος - Συγγραφέας
ΝΙΚΗ

Τί ἦταν αὐτὲς οἱ μάνες τοῦ Εἰκοσιένα; τί λιοντάρια τράνευαν; Ἁγίες μάνες.

Τὸ '21 ἡ μάνα ἀφήνει τὴ λάτρα τοῦ σπιτιοῦ καὶ τὸ μεγάλωμα τῶν παιδιῶν καὶ ζώνεται τ' ἅρματα. «Ἡ Δέσπω κάνει πόλεμο μὲ νύφες καὶ μ' ἀγγόνια». 

Μία ἀπὸ αὐτὲς ἡ περίφημη Καρατάσαινα, γυναίκα καὶ μάνα ἡρώων. Συνελήφθη, κατὰ τὴν καταστροφὴ τῆς Νάουσας, τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1822 καὶ ὁδηγήθηκε, μαζὶ μὲ πλῆθος αἰχμάλωτα γυναικόπαιδα στὴν Θεσσαλονίκη. Πιέστηκε νὰ ἀλλαξοπιστήσει. Ἀρνήθηκε. «Γι' αὐτό», γράφει ὁ αὐτόπτης Γάλλος Πουκεβὶλ στὴν ἱστορία του, «ἐβύθισαν ἐντὸς σάκκου, τὸν ὁποῖον εἶχαν γεμίσει μὲ ὄφεις, τὴν σύζυγο τοῦ ὁπλαρχηγοῦ Καρατάσου. Ὁ Ἀβδοὺλ Λουμποὺτ ἤλπιζεν ὅτι ὁ θάνατός της θὰ ἐπήρχετο κατόπιν φρικτῶν πόνων καὶ βασάνων. Ἀλλὰ αἱ πληγαὶ πλήθους ἐχιδνῶν ἔχυσαν τόσον δηλητήριον εἰς τὰς φλέβας τῆς μάρτυρος, ὥστε περιέπεσεν εἰς λήθαργον καὶ ἀπέθανεν ἀνωδύνως, λυτρωθεῖσα οὕτω τῶν δημίων της, ὑπὲρ τῶν ὁποίων δὲν ἔπαυσεν νὰ προσεύχεται θερμῶς, ἐπικαλούμενη τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς Παναγίας μέχρι τῆς τελευταίας ὥρας. Οὕτως ἀπέθνησκον αἱ χριστιαναὶ γυναῖκες». Ἐδῶ, καὶ δὲν κάνω λάθος, διαβάζουμε συναξάρι νεομάρτυρος.

Στὴν ἀρχὴ τῶν Ἀπομνημονευμάτων του, ὁ στρατηγὸς Μακρυγιάννης διηγεῖται τὸ πῶς σώθηκε ὁ ἴδιος καὶ ἡ φαμελιά του ἀπὸ τοὺς Τούρκους τοῦ Ἀλήπασα. «Γκιζεροῦσαν δεκαοχτὼ ἡμέρες εἰς τὰ δάση κι ἔτρωγαν ἀγριοβέλανα καὶ ἐγὼ βύζαινα», γράφει. Θέλησαν νὰ περάσουν ἕνα γεφύρι ποὺ τὸ «φύλαγαν οἱ Τοῦρκοι» καὶ γιὰ νὰ μὴν κλάψει ὁ νεογέννητος Μακρυγιάννης καὶ «χαθοῦνε ὅλοι», τὸν ἄφησαν στὸ δάσος. «Τότε μετανογάει ἡ μητέρα μου καὶ τοὺς λέει: «Ἡ ἁμαρτία τοῦ βρέφους θὰ μᾶς χάση», τοὺς εἶπε «περνᾶτε ἐσεῖς καὶ σύρτε εἰς τὸ τάδε μέρος καὶ σταθῆτε... τὸ παίρνω κι ἂν ἔχω τύχη καὶ δὲν κλάψη, διαβαίνουμε». Νίκησε τὸ ἀνίκητο μητρικὸ ἔνστικτο. Καί, γράφει ὁ πολύπαθος ἀγωνιστής, «ἡ μητέρα μου καὶ ὁ Θεὸς μᾶς ἔσωσε».

Και ἦταν πολύτεκνες καί καλλίτεκνες οἱ μάνες τοῦ '21. Οἱ ἐλευθερωτές μας, στὴν πλειονότητά τους, ἀνῆκαν σὲ πολυμελεῖς οἰκογένειες ἢ ἦταν οἱ ἴδιοι πολύτεκνοι. Ὅπως λόγου χάρη οἱ δύο μεγάλες πολιτικὲς μορφὲς τοῦ Ἀγώνα, ὁ Ὑψηλάντης καὶ ὁ Καποδίστριας. Μάλιστα ὁ Καποδίστριας, ὁ πρῶτος Κυβερνήτης τῆς Ἑλλάδος, εἶχε 8 ἀδέρφια. Ἀλλὰ κι ὁ Δεληγιάννης εἶχε 8 παιδιά. Μάλιστα τὸ Δεληγιανναίικο δέντρο ἦταν πολύκλαδο. Τὸ ἴδιο κι οἱ πολέμαρχοι, εἶχαν ἢ προέρχονταν ἀπὸ πολυπληθεῖς οἰκογένειες. Ὁ ἀρχιστράτηγος τοῦ Μοριά, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, εἶχε 12 ἀδέρφια. Πρὶν ξεσπάσει ἡ Ἐπανάσταση, τὸ Κολοκοτρωναίικο ἀσκέρι, ἀδέρφια καὶ ξαδέρφια, μπαμπάδες κι ἀνήψια, ἔφτασε τοὺς 150 νοματαίους!150 νοματαῖοι ἀπὸ τὴν Κολοκοτρωναίικη φύτρα εἶχαν πάρει τὰ ὅπλα μὲ ἀρχηγὸ τὸ Γέρο τοῦ Μοριᾶ, τὸ Θοδωράκη Κολοκοτρώνη.

Κι ο ἀρχιστράτηγος τῆς Ρούμελης Ἀνδροῦτσος, πολυφαμελίτης ἦταν κι ἐκεῖνος. Εἶχε 5 παιδιά. Τὸ ἴδιο πολυφαμελίτης, καὶ μάλιστα ὑπερπολύτεκνος μὲ 8 παιδιά, ἦταν κι ὁ Πανουργιᾶς. Ἐνῶ ὁ στρατηγὸς Μακρυγιάννης ἦταν ὑπερπολύτεκνος μὲ 12 παιδιά! Ὁ Ἐμμανουὴλ Παπάς, ὁ Μακεδόνας ἥρωας, εἶχε 11 παιδιά, τὰ περισσότερα σκοτώθηκαν στὴν Ἀγώνα. Σὲ κάθε μεγάλη μάχη καὶ ἀπὸ ἕνα. Ἡ Δόμνα Βισβίζη, ἡ ἀρχόντισσα, ἡ καπετάνισσα τῆς Θράκης εἶχε 5 παιδιά, ποὺ τὰ μεγάλωνε μὲ μπαρούτι, στὸ καράβι τοῦ γενναίου ἄντρα της, τοῦ «φιλογενέστατου» Ἀντώνη, ποὺ σκοτώθηκε. Συνέχισε τοὺς ἀγῶνες ἡ Δόμνα.
Πολύτεκνοι ἦταν καὶ οἱ μεγάλοι ναυμάχοι, ὁ Μιαούλης, ὁ Κανάρης. Ὁ Ναύαρχος Μιαούλης εἶχε 5 παιδιά. Ὁ Κωνσταντὴς Κανάρης, ὁ μπουρλοτιέρης, ποὺ ἔσκιαζε τὰ τότε «Οὐροὺτς καὶ Τσεσμέ», ἦταν πατέρας 7 παιδιῶν.

Ἀπὸ πολύτεκνες οἰκογένειες προέρχονταν καὶ οἱ κληρικοὶ ποὺ πότισαν μὲ τὸ τίμιο αἷμα τους τὸ δέντρο τῆς Λευτεριᾶς: ὁ Παπαφλέσσας καὶ ὁ Διάκος. Ὁ ἥρωας τῆς μεγάλης μάχης στὸ Μανιάκι, ποὺ θαύμασε καὶ τίμησε τὸ νεκρό του, ὁ ἴδιος ὁ Ἰμπραὴμ πασάς, ὁ Παπαφλέσσας, εἶχε 18 ἀδέρφια. Κι ὁ Διάκος, ὁ ἥρωας τῆς Ἀλαμάνας, 12. Ναί, αὐτὲς τὶς μάνες, τὶς μεγαλόψυχες, τὶς μνημονεύει εὐλαβικὰ ὁ ἐθνικός μας ποιητής: «Ψυχὴ μεγάλη καὶ γλυκιὰ/ μετὰ χαρᾶς σ᾽τὸ λέω:/ Θαυμάζω τὶς γυναῖκες μας/καὶ στ' ὄνομά τους μνέω».

Τελευταία ἄφησα τὴν καπετάνισσα, τὴν Μπουμπουλίνα. Εἶχε ἕξι παιδιά. Δὲν ξέρεις τί νὰ πρωτοπαινέψεις!! Τὴν ἴδια, τοὺς ἥρωες ἄντρες της ἢ τὰ παιδιά της. Ἂς ἀφήσουμε τὴν Μπουμπουλίνα, νὰ μᾶς τὰ πεῖ:
«Ἔχασα τὸν σύζυγό μου. Εὐλογητὸς ὁ Θεός! Ὁ μεγαλύτερος γιός μου σκοτώθηκε μὲ τὸ ὅπλο στὸ χέρι. Εὐλογητὸς ὁ Θεός! Ὁ δεύτερος γιός μου, δεκατετραετὴς τὴν ἡλικία, μάχεται μαζὶ μὲ τοὺς Ἕλληνες καὶ πιθανῶς νὰ βρεῖ ἔνδοξο θάνατο. Εὐλογητὸς ὁ Θεός! Ὑπὸ τὴν σκιὰ τοῦ σταυροῦ θὰ χυθεῖ ἐπίσης τὸ αἷμα μου. Εὐλογητὸς ὁ Θεός! Ἀλλὰ θὰ νικήσουμε ἢ θὰ παύσουμε νὰ ζοῦμε. Θὰ ἔχουμε ὅμως τὴν παρηγοριὰ ὅτι δὲν ἀφήσαμε πίσω μας δούλους Ἕλληνες».

Τὴν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας, ὅταν γεννοῦσε μία μάνα ἀγόρι, τῆς εὔχονταν: «Νὰ σοῦ ζήσει, νὰ γίνει καπετάνιος, νὰ τοῦ γράψουν καὶ τραγούδι». Γι᾽ αὐτὸ «τ' Ἀντρούτσου ἡ μάνα χαίρεται τοῦ Διάκου καμαρώνει/πού 'χουνε γιοὺς ἁρματολοὺς καὶ γιοὺς καπεταναίους».

Ο συγχωρεμός του Κολοκοτρώνη με τους εχθρούς του & η νεομάρτυς της Νάουσας Καρατάσαινα

 

Μικρό απόσπασμα από το άρθρο του Δημήτρη Νατσιού «Η λευτεριά του Έλληνα κι η λευτεριά του ανθρώπου, παιδιά μεγάλου κόπου»:

... Μιλάμε για την αμώμητο πίστη μας. Τι πιο ωραίο να μάθει και να κρατήσει ολοζωής στην μνήμη του, το μικρό παιδί, το παράδειγμα του Γέρου του Μοριά.

Γράφει ο μεγάλος δάσκαλος του Γένους μας, Κωνσταντίνος Οικονόμου ο εξ Οικονόμων, για την πίστη του Κολοκοτρώνη:

«Χρόνια πολλά πριν τον εύρει ο θάνατος, τον πρόβλεπε, κι ετοίμαζε την ψυχή του και μετανοούσε. Φιλιώτανε, με τους παλιούς εχθρούς του, με κάθε άνθρωπο πού 'χε ψυχραθεί. Γι’ αυτό το σκοπό έκαμε τελευταία και ταξίδι στα νησιά, και στο Μοριά, κι αντάμωσε τους παλιούς συναγωνιστές, φίλους, γνωρίμους του κι εχθρούς του, και συγχώρεσε και συγχωρέθηκε. Και χαιρέτησε τον τόπο του για τελευταία φορά. Συχνά εξομολογιότανε και μεταλάβαινε. Αυτό το 'καμε και την τελευταία Μεγάλη Σαρακοστή, πριν πεθάνει».

Από το ίδιο:

Η περίφημη Καρατάσαινα, γυναίκα και μάνα ηρώων. Συνελήφθη, κατά την καταστροφή της Νάουσας, τον Απρίλιο του 1822 και οδηγήθηκε, μαζί με πλήθος αιχμάλωτα γυναικόπαιδα στην Θεσσαλονίκη. Πιέστηκε να αλλαξοπιστήσει. Αρνήθηκε. 

«Γι’ αυτό», γράφει ο αυτόπτης Γάλλος Πουκεβίλ στην ιστορία του «εβύθισαν εντός σάκκου, τον οποίον είχαν γεμίσει με όφεις, την σύζυγο του οπλαρχηγού Καρατάσου. Ο Αβδούλ Λουμπούτ ήλπιζεν ότι ο θάνατός της, θα επήρχετο κατόπιν φρικτών πόνων και βασάνων. Αλλά αι πληγαί πλήθους εχιδνών έχυσαν τόσον δηλητήριον εις τας φλέβας της μάρτυρος, ώστε περιέπεσεν εις λήθαργον και απέθανεν ανωδύνως, λυτρωθείσα ούτω των δημίων της, υπέρ των οποίων δεν έπαυσεν να προσεύχεται θερμώς, επικαλούμενη το όνομα του Θεού και της Παναγίας μέχρι της τελευταίας ώρας. Ούτως απέθνησκον αι χριστιαναί γυναίκες».

25η Μαρτίου: Επανάσταση του 1821 και σύγχρονη εποχή

Rethemnos.gr

Η 25η Μαρτίου έφτασε και φέτος και όλοι οι προβληματισμένοι άνθρωποι αναζητούμε το νόημα της εθνικής επετείου στην Ελλάδα του σήμερα.

Η ιστορική μνήμη είναι απολύτως απαραίτητη για την κατανόηση του παρόντος και τον σχεδιασμό του μέλλοντος. Και όμως – ή ίσως ακριβώς γι’ αυτό – η γνώση της Ιστορίας στις νέες γενιές είναι υποβαθμισμένη και ο τρόπος που διδάσκεται η Ιστορία ως μάθημα στα σχολεία μάλλον συντελεί στην υποβάθμιση αυτή, παρά την αποτρέπει.

Η εποχή μας διαθέτει βασικές ομοιότητες με την εποχή της Επανάστασης του 1821 και τις παραμονές της. Επιλέγουμε τέσσερις από αυτές τις ομοιότητες.

Κατ’ αρχάς, πανίσχυρες αυτοκρατορίες εξουσιάζουν τον κόσμο. Αυτοκρατορίες δυτικής προελεύσεως, όπως συνέβαινε και κατά τις αρχές του 19ου αιώνα. Σήμερα οι αυτοκρατορίες αυτές – η νέας μορφής αποικιοκρατία – υπό το πρόσχημα των εθνικών κρατών ή μιας πανευρωπαϊκής ενότητας, είναι στην πραγματικότητα συνασπισμοί τεράστιων οικονομικών δυνάμεων, που διεισδύουν όχι μόνο στις κοινωνίες των μικρών κρατών, αλλά και στην ίδια την προσωπική ζωή των πολιτών του δυτικού κόσμου, τους οποίους μετατρέπουν σε ελεγχόμενες μονάδες εργαζομένων και καταναλωτών με κάποια επίφαση «ελευθερίας».

Δεύτερον, παρατηρείται άνοδος του ισλαμικού φανατισμού και επεκτατισμού, και μάλιστα με κύρια πηγή πλέον, όχι το ISIS, αλλά την Τουρκία. Η Τουρκία (όπως τότε η Οθωμανική Αυτοκρατορία) συνεχίζει να είναι «ο μεγάλος ασθενής» (όπως χαρακτηριζόταν τον 19ο αιώνα), που η Δύση μπορεί να εξουδετερώσει όποτε θέλει, αλλά δεν το κάνει όσο μπορεί να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά της. Εμείς, οι Έλληνες, είμαστε για μια ακόμη φορά οι άμεσα εμπλεκόμενοι με τον επεκτατισμό αυτόν (κυματοθραύστης της Ευρώπης) και πιθανόν αύριο θα χρειαστεί να τον αντιμετωπίσουμε στο πεδίο της μάχης. Δεν είναι και τόσο ρεαλιστικό να περιμένουμε «προστασία» από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή το ΝΑΤΟ, εκτός αν αυτό εξυπηρετεί τότε τα συμφέροντα που υποκρύπτονται πίσω από αυτούς τους δύο συνασπισμούς.

Το τρίτο στοιχείο είναι η διαφαινόμενη διάλυση των λεγόμενων «εθνικών κρατών» και η ανάμιξη των πληθυσμών, με τη σύγχρονη μετανάστευση, που οδηγεί στην ανάδυση της περιβόητης «πολυπολιτισμικής» Ελλάδας και Ευρώπης. Η Ιστορία μας, τόσο στα ελληνιστικά χρόνια όσο και στα χριστιανικά ρωμαϊκά («βυζαντινά») χρόνια, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκοκρατίας, είναι Ιστορία πολυεθνικών κρατών, με σημαντικά στοιχεία όμως τον ελληνικό πολιτισμό και ένα σύστημα αξιών εμπνεόμενο αφενός από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και αφετέρου από τη χριστιανική πνευματικότητα των Πατέρων της Εκκλησίας, που δίδαξαν έναν δρόμο ανόδου από τον άνθρωπο στον Θεάνθρωπο (άγιο). Στις μέρες μας αυτό το σύστημα αξιών, αφού αρχικά αντικαταστάθηκε από το ιδεώδες της οικονομικής και καταναλωτικής ευμάρειας, πλέον αντικαθίσταται από το ιδεώδες του «μετανθρώπου», δηλ. του τεχνολογικά ενισχυμένου ανθρώπου. Πάντως η συνάντηση λαών και πολιτισμών στην αυλή μας είναι γεγονός και, όπως στο παρελθόν, καλούμαστε να διατηρήσουμε τα «τιμαλφή του Γένους μας», δηλ. τις πολύτιμες αξίες του πολιτισμού μας – και ει δυνατόν να τα μεταλαμπαδεύσουμε – κάτω από έναν πολιτισμικό οδοστρωτήρα που συνθλίβει τους πάντες.

Το τέταρτο στοιχείο είναι το θρησκευτικό υπόβαθρο όλων των ανωτέρω. Ακόμη και η λεγόμενη «ουδετερόθρησκη» Δύση είναι στην πραγματικότητα άκρως θρησκευόμενη, με τις επιρροές του θρησκευτικού κινήματος της «Νέας Εποχής» (New Age), μιας ανάμιξης βουδισμού, ινδουισμού, πνευματισμού και παγανιστικών ιδεών και πρακτικών, κάτω από μια κρούστα θρησκευτικής ουδετερότητας, να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην κοσμοθεωρία της. Αυτό καθιστά ιδιαίτερα σημαντική την ανακάλυψη της δικής μας ορθόδοξης πνευματικής και πολιτισμικής κληρονομιάς, που συνιστά τον δικό μας δρόμο προς τη σοφία, την αυτογνωσία, την ηθική και πνευματική ανάπτυξη και τη σχέση μας με τους άλλους, με τον εαυτό μας, με το περιβάλλον και φυσικά με τον Θεό, άσχετα από το τι νομίζει ο καθένας γι’ Αυτόν.

Γι’ αυτό και εξακολουθούμε να συνεορτάζουμε την έναρξη της Επανάστασης του 1821 με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου στις 25 Μαρτίου, όπως είναι καθιερωμένο από τις πρώτες δεκαετίες της ιστορίας του νεώτερου ελληνικού κράτους (και όπως ήταν προγραμματισμένη η έναρξη της Επανάστασης από τους ίδιους τους αγωνιστές, ασχέτως αν τελικά άρχισε λίγες μέρες νωρίτερα). Και παράλληλα με τον Εθνικό Ύμνο ψάλλουμε στις εκκλησίες της πατρίδας μας αυτή την περίοδο το πολυαγαπημένο κοντάκιο «Τῇ ὑπερμάχῳ», που, εισάγοντας τους Χαιρετισμούς της Θεοτόκου και με παράλληλες αναφορές στην Παναγία και στη σωτηρία της πατρίδας, προκαλεί ευτυχώς ακόμη και σήμερα συγκίνηση σε όσους – αντιστεκόμενοι στις Σειρήνες – διαθέτουν αφτιά για ν’ ακούσουν.

Αν όλα αυτά σχηματίζουν το ψηφιδωτό (παζλ) ενός κόσμου που συνθλίβει και καταπιέζει τον άνθρωπο και την κοινωνία, ας δώσουμε και το αισιόδοξο μήνυμα. Αυτό το μήνυμα προκύπτει από το ήθος των αγωνιστών του 1821 και εκείνων που είχαν προετοιμάσει το έδαφος για την Επανάσταση χρόνια πριν. Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης σημειώθηκαν πολλά δραματικά και μελανά γεγονότα – προδοσίες και αδελφομαχίες – αλλά και σελίδες λαμπρού ήθους, μεγαλοψυχίας, ανιδιοτέλειας και ηρωισμού. Απλοί άνθρωποι, χωρίς εξωτερική βοήθεια, με σημαία την πίστη στον Χριστό και την αγάπη για την πατρίδα, επαναστάτησαν ενάντια όχι μόνο στην βάρβαρη Οθωμανική Αυτοκρατορία, αλλά και στις αδίστακτες αποικιοκρατικές αυτοκρατορίες της Δύσης («Ιερά Συμμαχία»). Ιδιαίτερα σημαντικό: αυτοί οι άνθρωποι είναι πρόγονοί μας. Στην προσπάθειά τους, αλλού πέτυχαν, αλλού απέτυχαν, άλλοτε έπεσαν ηθικά, άλλοτε ανορθώθηκαν. Εμείς καλούμαστε να μελετήσουμε τα γεγονότα και τις προσωπικότητες, να αποφύγουμε τα λάθη και να παραδειγματιστούμε από τα σωστά.

Ελευθερία ή θάνατος είναι δύο επιλογές προτιμότερες από τη σκλαβιά. Εκτός αν πάψαμε να είμαστε απόγονοι του Κολοκοτρώνη, του Καραϊσκάκη, του Μακρυγιάννη, του Μάρκου Μπότσαρη, της Μπουμπουλίνας, της Μαντώς Μαυρογένους, του Κανάρη, των Κρητών αγωνιστών, όπως ο καπετάν Μιχάλης Κόρακας, ο χατζή Μιχάλης Γιάνναρης και πλήθος άλλων. Και η Επανάσταση του 1821 δεν ήταν και δεν είναι η μόνη Επανάσταση για την ελευθερία του τόπου μας και του λαού μας.

Αν εξακολουθούμε να είμαστε απόγονοί τους, ας αφήσουμε την καρδιά μας να χτυπήσει στους ίδιους ρυθμούς. Ας ποθήσουμε κι εμείς την ελευθερία μας και την ελευθερία των παιδιών μας και ας θυσιάσουμε τη βολή μας – μια «βολή» δουλείας και εξευτελισμού – για να την κερδίσουμε.

Επισκεφθείτε, αν θέλετε, και:

Ελληνικότητα/Ρωμηοσύνη (ενότητα άρθρων)  

Η επιτυχία και η αποτυχία της Επανάστασης του 1821

Ιστορικά θέματα για την Οθωμανοκρατία και την Επανάσταση
Ιστορικά θέματα τον Νεότερο Ελληνισμό

Ο Δ. Νατσιός και η ΝΙΚΗ δεν υποστήριξαν τους ανεμβολίαστους υγειονομικούς;

Φωτογραφία από το βίντεο Υγειονομικοί Απεργοί Πείνας - Συνέντευξη με τη ΝΙΚΗ (Απρίλιος 2022), για το οποίο βλ. παρακάτω.

Δημοσιεύθηκε ένα άρθρο, ο συντάκτης του οποίου υποστηρίζει ότι ο Δημήτρης Νατσιός και το Δημοκρατικό Πατριωτικό Κίνημα ΝΙΚΗ δεν υποστήριξε τους διωκόμενους ανεμβολίαστους γιατρούς και υγειονομικούς και δεν πήρε θέση για το ζήτημα των εμβολίων κατά της Covid-19, εννοώντας τη μαχητική θέση κατά της χρήσης των εμβολίων που απαιτούν πολλοί συνάνθρωποι και αδελφοί μας.

Αυτό το υποστηρίζει ο συντάκτης επηρεασμένος από συζητήσεις με στελέχη της ΝΙΚΗΣ και από προφορικές τοποθετήσεις του Δ. Νατσιού, όπου προσπάθησαν να αποφύγουν τις έντονες τοποθετήσεις, επειδή το θέμα αυτό δίχασε τον κόσμο και έστρεψε "αδελφόν κατά αδελφού". Προσωπικά είμαι υπέρ αυτής της στάσης και πιστεύω ότι χρειάζεται ενωτικός λόγος και υπέρβαση του διχασμού, για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε.

Όμως η αλήθεια είναι ότι η ΝΙΚΗ και θέση υπέρ των διωκόμενων υγειονομικών πήρε - κατ' επανάληψιν μάλιστα - και άρθρα δημοσίευσε στην ιστοσελίδα της παρουσιάζοντας τις επιστημονικές, και τις πνευματικές, ενστάσεις για τα συγκεκριμένα εμβόλια. Αυτό ας το έχει παρακαλώ υπόψιν κάθε ενδιαφερόμενος. 

Εξάλλου πολλά στελέχη της ΝΙΚΗΣ είναι γιατροί και νοσηλευτές που, επειδή παρέμειναν ανεμβολίαστοι, υπέστησαν την αναστολή εργασίας μέχρι τέλους. Όλοι αυτοί δεν μπορούμε να πούμε ότι στελέχωσαν και στελεχώνουν (κάποιοι εξ αυτών πλέον ως υποψήφιοι βουλευτές) ένα κίνημα που δεν τους υποστήριξε όταν διώκονταν. Το γνωρίζατε; Αν όχι, είναι μάλλον επειδή δεν επιθυμούν να καπηλευτούν το ζήτημα για ψηφοθηρικούς λόγους.

Συγκεκριμένα για το θέμα:

Α) Για τους ανεμβολίαστους υγειονομικούς:

Στις 8 Απριλίου 2022 δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα της ΝΙΚΗΣ το βίντεο Υγειονομικοί Απεργοί Πείνας - Συνέντευξη με τη ΝΙΚΗ. Είναι η 2η μόλις καταχώριση στον ιστότοπο Νέα - Δελτία Τύπου της ιστοσελίδας. Δηλαδή η υποστήριξη στους διωκόμενους υγειονομικούς ήταν από τις πρώτες μέριμνες του Κινήματος!

 

Τον ίδιο μήνα Απρίλιο 2022 ο καρδιοχειρουργός (σε αναστολή τότε) Νικόλαος Παπαδόπουλος, μέλος της Ομαιχμίας (ηγετικής ομάδας) της ΝΙΚΗΣ και σήμερα υποψήφιος βουλευτής, αναφέρθηκε στο ζήτημα της δίωξης των υγειονομικών στη συνέντευξή του στην ιστοσελίδα politic.gr. Λέει:

"Ως αποκορύφωμα των δυστοπικών μέτρων είναι η αναστολή εργασίας, η πλήρης στέρηση μισθού και τελικά η αφαίρεση του βασικού ανθρωπίνου δικαιώματος στην εργασία για 7.000 έμπειρους υγειονομικούς που αντιστάθηκαν στην υποχρεωτικότητα ιατρικών πράξεων των εμβολιασμών. Είναι οι ίδιοι που πριν λίγο καιρό τους καταχειροκροτούσε η κυβέρνηση για την ανεκτίμητη προσφορά τους στην επιτυχή αντιμετώπιση της πανδημίας.

Το υπογραμμίζουμε: Ένας ιατρός που κατηγορείται για χρηματισμό ή βαρειά κακουργήματα, όπως ο βιασμός και η κακοποίηση ανηλίκων, προστατεύεται από τον νόμο και εξακολουθεί να αμείβεται και να λαμβάνει το ήμισυ του μισθού του. Αντιθέτως, οι 7.000 έντιμοι υγειονομικοί, δεν λαμβάνουν ούτε ένα ευρώ μισθό, καταδικαζόμενοι οι ίδιοι και οι οικογένειές τους από την κυβέρνηση σε αργό θάνατο. Γιατί αυτή η διάκριση; Δεν είναι όλοι οι πολίτες ίσοι απέναντι στο σύνταγμα  και τους νόμους; Εφαρμόζεται μήπως το θέλημα γνωστού τηλεειδικού που θέλει να μην είναι όλοι ίσοι με αυτόν, αφού δεν αποδέχτηκαν  τον υποχρεωτικό εμβολιασμό".

Ο δρ Ν. Παπαδόπουλος έχει τοποθετηθεί για το ζήτημα των υγειονομικών και για το ζήτημα της διαχείρισης της πανδημίας από την κυβέρνηση και σε πολλές συγκεντρώσεις της ΝΙΚΗΣ, ως ομιλητής. Παράδειγμα εδώ.

 

Ανακοινώσεις της ΝΙΚΗΣ για το θέμα:

 

Υποστήριξη της ΝΙΚΗΣ στους Υγειονομικούς που είναι σε αναστολή (Ιούνιος 2022). 

 

Η ΝΙΚΗ στο πλευρό όλων των υγειονομικών σε αναστολή - Καμία ανοχή στην απάνθρωπη υποχρεωτικότητα

Εξάλλου, στην Ανοικτή επιστολή του Δημοκρατικού Πατριωτικού Κινήματος ΝΙΚΗ στον υπουργό Υγείας Θάνο Πλεύρη για τα προβλήματα του Νοσοκομείου Ρεθύμνου, που δημοσιεύθηκε (και εστάλη και στο υπουργείο Υγείας) το Σεπτέμβριο 2022, περιλαμβάνεται επίσης αναφορά στο ζήτημα της δίωξης των ανεμβολίαστων υγειονομικών.

Εκτός αυτών, το μέλος της Ομαιχμίας (και τώρα υποψήφιος βουλευτής Ρεθύμνου) της ΝΙΚΗΣ Θεόδωρος Ρηγινιώτης δημοσίευσε στα τοπικά ΜΜΕ της ιδιαίτερης πατρίδας του το άρθρο Κακοποιημένα γατάκια και στοχοποιημένοι άνθρωποι, με θέμα τη δίωξη των υγειονομικών (εννοούμε πολιτική δίωξη, όχι ποινική φυσικά).

Υποθέτω ότι υπάρχουν και άλλες επιμέρους τοποθετήσεις στελεχών της ΝΙΚΗΣ για το θέμα, που δεν έχουν πέσει στην αντίληψή μας.

Β) Για το ζήτημα των εμβολίων κατά της Covid-19:

1) Στις θέσεις της ΝΙΚΗΣ για την Υγεία περιλαμβάνεται το κεφάλαιο COVID-19: Ο ΙΟΣ ΤΗΣ ΔΙΧΟΝΟΙΑΣ. Εκεί επισημαίνονται οι εσφαλμένοι χειρισμοί της κυβέρνησης και τονίζεται τι θα έκανε η ΝΙΚΗ αν ήταν κυβέρνηση.

2) Στην ιστοσελίδα της ΝΙΚΗΣ έχουν δημοσιευθεί τα παρακάτω άρθρα του τ. καθηγητή Πυρηνικής Ιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης δρος Κωνσταντίνου Καρακατσάνη για τα εμβόλια:

Εμβόλιο COVID-19: Οι λόγοι για τους οποίους είναι προβληματικός ο εμβολιασμός 

 

Το αφήγημα της Covid-19: Νέα δεδομένα 

 

Θεωρήσεις για τα νέα διδύναμα αναμνηστικά εμβόλια για την COVID-19

Επίσης στον ίδιο χώρο δημοσιεύθηκε το άρθρο του κ. Γ. Χατζή Πρέπει να εμπιστευόμαστε τους «ειδικούς»; 10+1 φίλτρα πριν τους παραδώσουμε εν λευκώ τις τύχες μας.

Το άρθρο άλλου αρθρογράφου - φίλου της ΝΙΚΗΣ, με την υπογραφή "Πλαστήρας", Η Πίστη στην θεά... Επιστήμη. 

Επίσης και το άρθρο του κ. Αναγνώστη Οικονομόπουλου Το δικαίωμα προστασίας της υγείας και της γενετικής ταυτότητας. Ιδιαίτερα σημαντικό άρθρο, κατά τη γνώμη μου (όχι ότι τα άλλα δεν είναι), και πολύ πρώιμο, με ημερομηνία 21 Μαΐου 2021.

Τα δύο τελευταία άρθρα είναι από τα πρώτα που δημοσιεύθηκαν γενικώς στον ιστότοπο "Άρθρα φίλων". Παρότι στον ιστότοπο αυτόν επισημαίνεται ότι οι απόψεις που εκφράζονται στα διάφορα άρθρα πιθανόν να μην απηχούν τις επίσημες θέσεις της ΝΙΚΗΣ, είναι προφανές ότι τα άρθρα δημοσιεύονται επειδή είναι αποδεκτά και θεωρούνται σημαντικά, ώστε το Κίνημα να τα μοιραστεί με το ευρύ κοινό. Εξάλλου υπογραμμίζεται ότι εκεί δημοσιεύονται μόνον κείμενα που κρίνεται ότι βασίζονται "στις αξίες της ΝΙΚΗΣ".

Για την άλλη κριτική που ασκείται στη ΝΙΚΗ από το συγκεκριμένο άρθρο, που αποτέλεσε την αφορμή για τη σύνταξη του παρόντος, ότι δεν παίρνει θέση σε φλέγοντα ζητήματα, μια περιήγηση στην ιστοσελίδα του Κινήματος θα σας πείσει.

Τώρα, είναι καιρός να αντιμετωπίσουμε τον αντίλογο της "άλλης πλευράς": ότι η ΝΙΚΗ είναι ένας συρφετός "ψεκασμένων" αντιεμβολιαστών και συνομωσιολόγων... Δυστυχώς, όπως και να το κάνουμε, κάποιοι θα διαφωνούν και θα είναι δυσαρεστημένοι. Και το χειρότερο είναι ότι στη χώρα μας πολύ συχνά γινόμαστε άκρως επιθετικοί, χωρίς καν να δίνουμε το δικαίωμα στον άλλο να έχει διαφορετική άποψη - και να την εκφράζει - σε επιμέρους ζητήματα (ή έστω και σε σημαντικά ζητήματα).

Και τι με νοιάζει εμένα - θα μου πείτε - η κριτική που ασκείται στη ΝΙΚΗ; Η οποία είναι και αναπόφευκτη φυσικά, και, γιατί όχι, και επιθυμητή. Με νοιάζει, επειδή θεωρώ ότι η ΝΙΚΗ είναι η κατάλληλη πολιτική πρόταση για την απελευθέρωση αυτού του τόπου από τα δεσμά της κομματοκρατίας (που είναι και πολιτικά και κοινωνικά, αλλά και πνευματικά δεσμά) και την οικοδόμηση μιας ελεύθερης πατρίδας σε υγιή θεμέλια.

Δόξα τω Θεώ. Συγχωράτε με, αδελφοί, αν θέλετε φυσικά. Με αγάπη Χριστού και σεβασμό προς όλους.