Συγκλονιστικό το θεωρώ. Παρακαλώ, ακούστε το.
ΑΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΠΡΙΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ, ΔΕ ΘΑ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΟΤΑΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ
(ΠΑΡΟΙΜΙΑ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΜΟΝΑΧΩΝ)
Τρίτη 30 Σεπτεμβρίου 2025
Αίτηση Νατσιού στο ΣτΕ για την ακύρωση του προσωπικού αριθμού
Προσωπικός Αριθμός: Πίσω από την «ευκολία», κρύβεται η «σκλαβιά»
24/9/2025
Το Δημοκρατικό Πατριωτικό Λαϊκό Κίνημα – ΝΙΚΗ, διά του Προέδρου Δημητρίου Νατσιού και υψηλόβαθμων στελεχών, κατέθεσε αίτηση ακύρωσης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) του Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ) και των συναφών Υπουργικών Αποφάσεων (ΥΑ) που αφορούν στην περίπτωση του Προσωπικού Αριθμού (ΠΑ), εκφράζοντας την πλήρη και κάθετη αντίθεσή του στην κυοφορούμενη θεσμική του εφαρμογή.
Σχετικά, ο Πρόεδρος της ΝΙΚΗΣ επεσήμανε, ότι η επιβολή του ΠΑ από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είναι «παράνομη και καταχρηστική», που οδηγεί ουσιαστικά «στο φακέλωμα των πολιτών και στην εγκαθίδρυση ενός ανελεύθερου καθεστώτος».
Η ΝΙΚΗ καλεί τους Έλληνες που ανησυχούν για τον ΠΑ να διατηρήσουν το
αγωνιστικό τους φρόνημα και να μην συγκατατεθούν στην επιβολή του. Να
σταθούν με επιφυλακτικότητα απέναντι στη γενικευμένη ψηφιοποίηση που
προωθείται. Γενικότερα, να είναι ιδιαίτερα υποψιασμένοι απέναντι στο
σύστημα της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης που διαφημίζει η ΝΔ.
Τουλάχιστον να μην βιαστούν να το αποδεχθούν.
Η καταγραφή όλων των Προσωπικών Δεδομένων (Personal Data) σε έναν μόνο αριθμό, θα οδηγήσει στην παρακολούθηση και τον περιορισμό των ελευθεριών και, συνεπώς, συνιστά σοβαρό πλήγμα στα θεμελιώδη ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα των Ελλήνων,
Ο Δ. Νατσιός επανέλαβε:
-Πίσω από την «καταγραφή» βρίσκεται η «παρακολούθηση»
-Πίσω από την «ευκολία» κρύβεται η «σκλαβιά».
Η ΝΙΚΗ θα συνεχίσει να αντιστέκεται σε όσα δυστοπικά σχεδιάζονται για τους Έλληνες, χωρίς τη συγκατάθεσή τους.
Δέσμευση Πλεύρη σε Κουρουπάκη (ΝΙΚΗ): «Όχι δομές μεταναστών στα χωριά»
Σε σχετική κοινοβουλευτική ερώτηση της βουλευτού Αθηνών της ΝΙΚΗΣ Ασπασίας Κουρουπάκη, ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Αθ. Πλεύρης απάντησε ότι δεν θα δημιουργηθούν δομές φιλοξενίας μεταναστών στα χωριά κάτω των 2.000 κατοίκων, όπως επιτρέπει πρόσφατο προεδρικό διάταγμα, το οποίο προκάλεσε έντονη αναστάτωση και διαμαρτυρίες σε όλη τη χώρα.
Η κ. Κουρουπάκη κατέθεσε την ερώτηση στις 2 Σεπτεμβρίου, με θέμα «Κίνδυνοι δημογραφικής και πολιτισμικής αλλοίωσης ελληνικής υπαίθρου από την εφαρμογή του ΠΔ 11/2025».
Εκεί, μεταξύ άλλων, αναφέρει:
«Οι μικροί οικισμοί της χώρας, με πληθυσμό κάτω των 2000 κατοίκων, διατηρούν ζωντανές παραδόσεις, κοινωνικούς δεσμούς και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που συνθέτουν τον πυρήνα της ελληνικής υπαίθριας ζωής.
Η εφαρμογή του Προεδρικού Διατάγματος 11/2025, το οποίο προβλέπει τη δυνατότητα εγκατάστασης προσωρινών δομών φιλοξενίας έως 100 μεταναστών σε κάθε τέτοιο οικισμό, προκαλεί έντονο προβληματισμό. Δεδομένου ότι στην ελληνική επικράτεια υπάρχουν 16.000 τέτοιοι οικισμοί, η δυνητική εφαρμογή της εν λόγω πολιτικής θα μπορούσε να οδηγήσει σε εγκατάσταση 1,6 εκατομμυρίων μεταναστών στην ύπαιθρο…
Η ελληνική ύπαιθρος δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως εργαλείο απορρόφησης μεταναστευτικών ροών, αλλά ως χώρος εθνικής ανασυγκρότησης, πολιτισμικής προστασίας και κοινωνικής ισορροπίας».
Στην απάντησή του ο υπουργός αναφέρει μεταξύ άλλων:
«Η Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου δεν προτίθεται να κάνει χρήση της δυνατότητας που παρέχεται με το άρθρο 14 του ΠΔ 11/2025 για τη δημιουργία Δομών Φιλοξενίας. Ήδη… ολοκληρώθηκε η απενεργοποίηση τριών Δομών Φιλοξενίας, συνολικής δυναμικότητας 700 θέσεων, και υπάρχει πρόθεση να υπάρξει συνέχεια προς την ίδια κατεύθυνση, ανάλογα με τις ανάγκες του συστήματος. Επιπλέον, αν και εφόσον κριθεί αναγκαίο, υπάρχει η δυνατότητα αύξησης της δυναμικότητας των υφιστάμενων Δομών Φιλοξενίας για να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες υποδοχής.
Συνεπώς, είναι πρόδηλο ότι Δομές Φιλοξενίας των 100 θέσεων, έτσι όπως περιγράφονται στο ως άνω προεδρικό διάταγμα, δεν εξυπηρετούν το Εθνικό Σύστημα Υποδοχής, επομένως η ΥΠΥΤ δεν προτίθεται να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση».
Είναι χαρακτηριστικό της νοοτροπίας της κυβέρνησης, ότι ο υπουργός δεν αναφέρει ότι η ίδρυση των δομών φιλοξενίας δίπλα στους μικρούς οικισμούς ματαιώνεται διότι εγκυμονεί κινδύνους, αλλά ότι «δεν εξυπηρετεί το Εθνικό Σύστημα Υποδοχής».
Η κ. Κουρουπάκη έγραψε: «Η απάντηση αποτελεί επίσημη θέση και αναμένουμε την απόλυτη και αυστηρή τήρησή της. Θα συνεχίσουμε να προστατεύουμε την ελληνική ύπαιθρο και την εθνική ταυτότητα με κάθε κοινοβουλευτικό μέσο».
Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου 2025
Το Κάλεσμα της Μεγάλης Ψαριάς / Η Οικουμενικότητα του Ανθρώπινου Προσώπου και η Υπέρβαση του Εαυτού
Μια όμορφη προσέγγιση του ευαγγελίου της θαυμαστής αλιείας των αποστόλων Πέτρου & Ανδρέα. Το διαβάζουμε εδώ:
Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου 2025
π. Ευάγγελος Παπανικολάου / Η αγιασμένη μορφή του μητροπολίτη Τρίκκης Διονυσίου
Εκδόσεις Άθως | Athos Publications
Ποιος είναι ο άγιος επίσκοπος που όταν εκοιμήθη η μόνη περιουσία του ήταν το ράσο του;
Γεννήθηκε στην Μικρασία (Αδραμύττιο, 1907) και είδε τους γονείς του και τα τέσσερα από τα έξι αδέλφια του να σφάζονται από τους Τούρκους.
Αφού σπούδασε στη θεολογική σχολή της Χάλκης επέλεξε να γίνει μοναχός και να μείνει δέκα χρόνια στην Αγιορείτικη μονή Μεγίστης Λαύρας ασκούμενος με υπακοή.
Ως ηγούμενος της μονής Λειμώνος της Μυτιλήνης έκρυψε κατά τη γερμανική κατοχή έναν Άγγλο και συνελήφθη. Υπέστη μεγάλα βασανιστήρια οδηγούμενος σε δύο από τα χειρότερα ναζιστικά στρατόπεδα.
Ως επίσκοπος Λήμνου αγαπήθηκε από τον λαό του ο οποίος θρηνούσε όταν μετατέθηκε στην μητρόπολη Τρίκκης και Σταγών. Αργότερα ανακαίνισε το πνευματικό κέντρο των Μετεώρων και εγκατέστησε εκεί τον μετέπειτα γέροντα Αιμιλιανό Σιμωνοπετρίτη.
Ίδρυσε και οργάνωσε την σπουδαία εκκλησιαστική σχολή της Κύπρου «Ο άγιος Βαρνάβας».
Για τον επίσκοπο αυτό, τον Διονύσιο Τρίκκης και Σταγών, μας μιλά ο πατήρ Ευάγγελος Παπανικολάου σε μια συζήτηση κατά την οποία ξετύλιγε τις αναμνήσεις του από τον πνευματικό του π. Άγγελο Τόλια, ο οποίος συνδεόταν με την πνευματική παράδοση του Σεβασμιωτάτου μητροπολίτου Τρίκκης και Σταγών.
Στην Πόλη, στο Άγιον Όρος, στη Μυτιλήνη, στη Λήμνο, στα Μετέωρα, στην Κύπρο και στα στρατόπεδα της Αυστρίας και του Μονάχου, έμειναν ανεξίτηλα τα ίχνη του μακαριστού Διονυσίου. Ας έχουμε τις ευχές του.
Την συνέντευξη πραγματοποίησε η Σοφία Χατζή.
Μαγνητοσκόπηση: Κωνσταντίνος Βεργής
Μοντάζ: Ανδρέας Χατζηδήμου
Σύνταξη: Δήμητρα Σταύρου
Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου 2025
ΕΛΛΑΔΑ …ΣΤΟ ΛΥΚΟΦΩΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ; (ένα εξαίρετο βιβλίο για το Δημογραφικό)
ΕΛΛΑΔΑ …ΣΤΟ ΛΥΚΟΦΩΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ;
Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ
ΚΑΙ Η ΝΕΑ ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ
Σήμερα το δημογραφικό ζήτημα επιτέλους έρχεται στην επικαιρότητα με πλήθος δημοσιευμάτων, άρθρων και αναρτήσεων. Δεν θα μπορούσε να γίνει και διαφορετικά καθώς οι επιπτώσεις είναι παντού ορατές, τα χωριά ερημώνουν, τα σχολεία κλείνουν, οι γεννήσεις μειώνονται, η διάμεση ηλικία αυξάνεται, οι νέοι φεύγουν στο εξωτερικό, το ασφαλιστικό σύστημα πιέζεται.
Στον τίτλο του βιβλίου αναρωτιέμαι αν η Ελλάδα βρίσκεται στο λυκόφως της ιστορίας της. Αυτό βασικά είναι σαφές, καθώς σύμφωνα με τελευταίες έρευνες και αν συνεχιστεί η σημερινή δημογραφική πολιτική, η Ελλάδα έχει λίγες δεκαετίες ζωής μπροστά της, καθώς ο πληθυσμός έχει γεράσει επικίνδυνα και δεν ανανεώνεται.
Όμως στον τίτλο βάζω ερωτηματικό, διότι ελπίζω πως υπάρχει χαραμάδα ελπίδας και πως με μία νέα Μεγάλη Ιδέα ο Ελληνισμός μπορεί πάλι να ανθίσει. Για να γίνει αυτό, το πρώτο βήμα είναι η ενημέρωση του πληθυσμού, αυτός είναι και ο λόγος της συγγραφής.
Δεν υπάρχει πλέον χρόνος για χάσιμο. Οι αντίπαλοι και οι δυσχέρειες του αγώνα είναι πολλοί. Η δημογραφική κατάσταση, η οποία ήδη είναι κατά πολλούς μη αναστρέψιμη. Το πολιτικό κατεστημένο που τόσα χρόνια μετέτρεψε την Ελλάδα σε γηροκομείο. Η πολιτική της ΕΕ που βάζει συνεχώς εμπόδια στις εθνικές προσπάθειες. Οι μεταναστευτικές ροές και ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός των αλλοδαπών στη χώρα. Η οικονομική αβεβαιότητα, η ανεργία, οι χαμηλοί μισθοί και οι ακρίβεια που εμποδίζουν τη δημιουργία οικογενειών. Ο αθεϊσμός και ο εθνομηδενισμός που επιβάλλονται από τη σύγχρονη διεθνοποιημένη κοινωνία. Η ευδαιμονία και η καλοπέραση στις οποίες συνήθισε ο λαός. Η πρωτόγνωρη και άγνωστη στην ελληνική παράδοση οικογένεια του ενός έως δύο παιδιών. Η αστυφιλία που έκλεισε τις οικογένειες στα διαμερίσματα και τις σμίκρυνε. Οι αμβλώσεις, που στερούν το φως της ζωής σε πολλές δεκάδες χιλιάδες παιδιά κάθε χρόνο. Η φυγή στο εξωτερικό που στερεί από την πατρίδα το άνθος της νεολαίας μας.
Το δημογραφικό πρόβλημα είναι πλέον το μεγάλο πρόβλημα του έθνους. Το παρόν δεύτερο πόνημά μου για το ζήτημα εκδίδεται την κατάλληλη στιγμή και περιλαμβάνει όλες τις πτυχές του, ώστε οι αναγνώστες να γίνουν συνοδοιπόροι στον αγώνα για την αποφυγή της εξαφάνισης του έθνους και για την πληθυσμιακή ανάκαμψη.
Το προηγούμενο βιβλίο του: Η απειλή του δημογραφικού προβλήματος
Βιογραφικό συγγραφέα
Ο Δημήτριος Καμπισιούλης γεννήθηκε στη Δράμα το 1971. Το 1992 αποφοίτησε ως Ανθυπολοχαγός Πεζικού από τη Σχολή Ευελπίδων. Υπηρέτησε σε διάφορες Μονάδες των Ειδικών Δυνάμεων και του Πεζικού. Τον Ιανουάριο του 2025 αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του Υποστρατήγου.
Έχει αποφοιτήσει επιτυχώς από τα σχολεία των Ειδικών Δυνάμεων, την Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου, τη γερμανική Ακαδημία Πολέμου και τη Σχολή Εθνικής Άμυνας. Έχει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών από το πανεπιστήμιο του Plymouth της Μ. Βρετανίας στην Εφαρμοσμένη Στρατηγική και Διεθνή Ασφάλεια. Μιλάει αγγλικά, γερμανικά και λίγα ισπανικά.
Είναι συντάκτης δύο στρατιωτικών συγγραμμάτων: του εγχειριδίου «Ο Αξιωματικός Επιτελής και η Επιτελική Εργασία», το οποίο τυπώθηκε στο τυπογραφείο του ελληνικού Στρατού τον Ιανουάριο του 2020, και του βιβλίου «Η Εφαρμογή της Διοίκησης με Βάση την Αποστολή στον Στρατό Ξηράς», εκδόσεις Ινφογνώμων, Μάιος 2020. Επίσης, είναι συγγραφέας του βιβλίου «Η Απειλή του Δημογραφικού Προβλήματος», Εκδόσεις Ινφογνώμων, Οκτώβριος 2020.
Είναι παντρεμένος με τη Φωτεινή Μιμηγιάννη, καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής στη μέση εκπαίδευση και μαζί έχουν αποκτήσει από το 1999 έως το 2014 οχτώ παιδιά.
Σημείωση Ν: Ο Δημήτριος Καμπισιούλης είναι επίσης μέλος της Θεματικής Ομάδας της ΝΙΚΗΣ για την Οικογένεια και το Δημογραφικό.
Άρθρο του από τη σελίδα του στο Φέισμπουκ, την οποία αξίζει να επισκεπτόμαστε:
Ομιλία του Δημήτριου Καμπισιούλη στο Συνέδριο για την Οικογένεια που διοργάνωσε το Ίδρυμα "Ευγένιος Τζιμογιάννης": Δημογραφικὸ ζήτημα σὲ ἀδιέξοδο. Εὐθύνες καὶ προτεινόμενες λύσεις
Ολόκληρο το Συνέδριο:
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ / 1η ἡμέρα Ἐργασιῶν Συνεδρίου
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ / 2η ἡμέρα Ἐργασιῶν τοῦ Συνεδρίου
Αν θέλετε, διαβάστε επίσης:
Οικογένεια: Ένα απλό όνειρο (Α΄)
Οικογένεια: Ένα απλό όνειρο (Β΄)
Μας αφορά το δημογραφικό πρόβλημα;
Αγία Ακυλίνα, η έφηβη ηρωίδα της Χαλκιδικής, που προδώθηκε από τον πατέρα της (27 Σεπτ.)
Μια επίσκεψη, παρακαλώ:
Αγία Ακυλίνα, η έφηβη ηρωίδα της Χαλκιδικής, που προδώθηκε από τον πατέρα της (27 Σεπτ.)
«... Ἡ Ἁγία Ἀγγελίνα πού μοῦ ἐφανερώθη στό ἐνύπνιον ἦταν νεαρή σέ ἡλικία, ψηλή κοπέλλα μέ ξανθά μαλλιά, ἐξαιρετικῆς ὀμορφιᾶς καί στεκόταν στήν ἐξωτερική πόρτα πού ὁδηγεῖ στό ἐσωτερικό του Ἱεροῦ Βήματος τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν Ὄσσης.
Μοῦ ἔλεγε πώς πρέπει νά μετρήσω ἑπτά βήματα από την πόρτα κοντά στο Ἱερόν του Ναοῦ και μου το ὑπέδειξε σημεῖο που θα σταθῶ, ἀκριβῶς ἀπέναντι, βλέποντας τον τοῖχο του Ναοῦ και στο οποίο επάνω ὑπῆρχε το σημεῖο του Σταυρού. Και συνέχισε η αγία λέγοντας ότι εκεί θα βροῦμε Οστά Της καί συνέχισε λέγοντας: "πληγή εἰς τά ὀστᾶ, πικρόν ὕδωρ ἐρυθρόν". Στή συνέχεια μοῦ ἔδειξε κάτω ἀπό τό χῶμα τά ὀστᾶ μαζεμένα σε ἐμβρυϊκή στάση και το κρανίο βαμμένο με ἔντονο ἐρυθρό χρώμα. ...»
Ν: Το όνομα Ακυλίνα είναι αρχαίο χριστιανικό, ρωμαϊκής προέλευσης (Ακύλας - Ακυλίνα). Περί αγίου Ακύλα εδώ.
Και:
Ο βασιλιάς που πήγε στη μάχη μ' ένα ραβδί (άγιος Σιγιβέρτος της Ανατ. Αγγλίας, 27 Σεπτ.)...
Άγιοι & μνήμες στην έξοδο του Σεπτέμβρη...
Μερικοί νεομάρτυρες (επίκαιροι όσο ποτέ;), μεταξύ των οποίων και έφηβοι!...
Άγιοι & μνήμες στην έξοδο του Σεπτέμβρη...
Ο άγιος «πασών των Ρωσιών», ο πατέρας του ρωσικού αναχωρητισμού Σέργιος του Ραντονέζ
Ο Αγαπημένος (άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, 26 Σεπτ. + 8 Μαΐου)

Άγ. Ανδρόνικος του Περμ: "Να ασχολείστε με τους βίους των αγίων"...
Γαλάτεια Γρηγοριάδου-Σουρέλη († 23 Σεπτεμβρίου 2016), αιωνία η μνήμη
Ο βασιλιάς που πήγε στη μάχη μ' ένα ραβδί (άγιος Σιγιβέρτος της Ανατ. Αγγλίας, 27 Σεπτ.)...
Η Νεομάρτυς Νίνα Κουζνέτσοβα (†1938)

Ποιος το είπε; Ο Θεός ή ο Captain America
Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου 2025
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΜΑΣΟΝΙΑΣ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ (ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΥ ΚΥΒΕΡΝΗΤΟΥ ΠΕΡΙ ΜΑΣΣΩΝΙΑΣ)
«Ἐὰν μὲν ὁ τεκτονισμὸς εἶναι θρησκεία, ἐγὼ πιστεύω εἰς τὸν Χριστιανισμόν, τὴν μόνην ἀληθῆ θρησκείαν· ἐὰν εἶναι φιλαθρωπικὸν σύστημα, ὁ χριστιανισμὸς διδάσκει κατὰ τρόπον μοναδικὸν τὴν ἀγάπην καὶ τὴν φιλανθρωπίαν»
(Ἰ. Καποδίστριας).
[…«Εἰς τὸ πρόβλημα τῶν σχέσεων τοῦ Ἰωάννου Καποδίστρια πρὸς τὴν τεκτονικὴν Στοὰν εἶναι ἀνάγκη νὰ ρίψωμεν περισσότερον φῶς. Πολλῷ μᾶλλον, διότι οἱ ἐν Ἑλλάδι τέκτονες δοκιμάζουν ἰδιαιτέραν εὐχαρίστησιν ὁμιλοῦντες περὶ τοῦ «ἀδελφοῦ» Καποδίστρια… Ἐὰν βεβαίως ὁ Κόμης ἔτρεφε ἢ ὄχι τὰ αὐτὰ «ἀδελφικὰ» αἰσθήματα διὰ τὴν μασονίαν, αὐτὸ φαίνεται ὅτι δὲν τοὺς ἐνδιαφέρει. Ἀλλ’ ἐπειδὴ αὐτὸ ἀκριβῶς τὸ σημεῖον ἐνδιαφέρει ἡμᾶς πολύ, διὰ τοῦτο καὶ θὰ ἐπιμείνωμεν. Θὰ ἐπιμείνωμεν δέ, διὰ νὰ ἀποδείξωμεν ὅτι ὁ Ἰ. Καποδίστριας ὑπῆρξεν φανατικὸς διώκτης καὶ ἄσπονδος πολέμιος τῆς μασσωνίας. Ὑπῆρξεν ὁ πρῶτος καὶ μοναδικὸς κυβερνήτης τῆς Ἑλλάδος, ὅστις εἶχε τὴν τόλμην νὰ λάβη μέτρα καὶ νὰ ἐκδώση διαταγὰς ἐναντίον τοῦ τεκτονισμοῦ.
Γνώριζε ἄριστα, πὼς δὲν θὰ τὸν ἄφηναν ἥσυχο νὰ δημιουργήσῃ μιὰ εὐνομούμενη Πολιτεία, μιὰ Πολιτεία τῆς ὁποίας οἱ «Πυλῶνες» θὰ ἦσαν ἡ Πίστις στὴν Ὀρθοδοξία, ἡ Ἰσονομία καὶ ἡ γνήσια (μετὰ λόγου γνώσεως) Λαϊκὴ Κυριαρχία.
Γνωρίζων τὰ περὶ Μασσωνίας τῆς ὁποίας τὰ «πλοκάμια» ἀντιμετώπισε ἐκ τῶν θέσεων εἰς τὰς ὁποίας ὑπηρέτησε, ὅταν ἐνεφανίσθη πρὸ αὐτοῦ ὁ Τέκτων Γαλάτης εἶναι βέβαιον πὼς ἐταράχθη καὶ τοῦ πέρασε ἀπὸ τὸ μυαλὸ ἡ περίπτωσις ἐμφανίσεως κάποιας «συμμορίας» ἀποσκοπούσης εἰς τὴν φαλκίδευσιν τοῦ κινήματος τῶν Ἑλλήνων καὶ καπηλευομένης τὴν ἰδιότητα τοῦ «Φιλικοῦ». Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ ἔπεσε ἀπὸ τὴν ἀγωνίαν του ἄρρωστος γιὰ ἀρκετὲς ἡμέρες, ἀναλογιζόμενος τὶς πιθανὲς συνέπειες γιὰ τοὺς συμπατριῶτες του.
Οἱ ἀνησυχίες του αὐτές, οἱ ὁποῖαι ἀπεδείχθησαν δικαιολογημέναι, ἔφθασαν μέχρι τοῦ σημείου νὰ τὸν κάνουν (Κυβερνήτην ὄντα), νὰ «τρέμη» γιὰ τὴν τύχη τοῦ νεοσυστάτου ἑλληνικοῦ κράτους.
Ἔπρεπε νὰ λάβῃ μέτρα. Ἡ ἐπιβουλὴ τῶν ξένων τοῦ ἦτο γνωστή. Ἐγνώριζε πὼς ὁ τεκτονισμὸς ἀποτελοῦσε στὰ χέρια τῶν ἐχθρῶν του (ἐκτός, ἀλλὰ κυρίως ἐντὸς Ἑλλάδος) ἕνα, τρομακτικῆς ἰσχύος, ὕπουλο ὅπλο.
Ἐξέδωσε λοιπὸν μία Μυστικὴ Ἐγκύκλιο γιὰ τὸ θέμα. Καὶ τὸ γεγονὸς πὼς ἡ Ἐγκύκλιος ἦτο «Μυστική», καταδεικνύει τὸ πόσο καλὰ ἐγνώριζε τοὺς κινδύνους τοὺς ὁποίους ἐπωμιζόταν δι᾿ αὐτῆς, ἀλλὰ ταυτοχρόνως καὶ τὸ πόσο φοβόταν τὴν καταστρεπτικὴ δύναμη ποὺ ἔκρυβαν «ἐν δυνάμει» αὐτὲς οἱ «Μυστικὲς Ἑταιρεῖες» στὶς ὁποῖες σαφέστατα ἀνεφέρθη.
Ὁ ὅρος «Μυστικὴ Ἐγκύκλιος», ἐσήμαινε πὼς τῆς ἔδωσε μιὰ «διαβάθμιση ἐξ ἀπόψεως Ἀσφαλείας». Αὐτὸ εἶχε τὴν σημασία του. Ἔπρεπε οἱ ἀποδέκται νὰ μὴ τὴν κοινοποιήσουν εὐρέως καὶ ἀνεξελέγκτως, ἀλλὰ νὰ ἐνεργήσουν ὅπως καθόριζε, μὲ τρόπο ποὺ θὰ διεσφάλιζε τὸ «Ἀπόρρητον».
Ἡ πρώτη ἐνέργεια σημειοῦται τὴν 8ην Ἰουνίου τοῦ ἔτους 1828. Πρόκειται περὶ τῆς ὑπ’ ἀριθμ. 2953 μυστικῆς ἐγκυκλίου, τὴν ὁποίαν ἐξαπέλυσεν «πρὸς τὸ Πανελλήνιον», πρὸς τοὺς κατὰ τὸ Αἰγαῖον πέλαγος καὶ τὴν Πελοπόννησον Ἐκτάκτους Ἐπιτρόπους καὶ τοὺς Ἀρχηγοὺς τῶν κατὰ ξηρὰν καὶ θάλασσαν δυνάμεων. Διὰ τῆς ἐγκυκλίου ἐκείνης ὁ Κυβερνήτης τῆς Ἑλλάδος κηρύσσει ἱερὰν σταυροφορίαν ἐναντίον πάσης μυστικῆς Ἑταιρείας καὶ διατάσσει τὴν κατάργησιν καὶ τὸ κλείσιμο ὅλων ἀνεξαιρέτως. Ἀξιοσημείωτον ἐν προκειμένῳ τυγχάνει τὸ γεγονὸς ὅτι, ἐνῷ τὰς ἄλλας Ἑταιρείας ἡ ἐγκύκλιος τὰς ἀναφέρει συλλήβδην, προκειμένου διὰ τὸν τεκτονισμὸν ποιεῖται ὅλως ἰδιαιτέραν μνείαν: «Ἀπὸ τὴν κατηγορίαν τῶν Ἑταιρειῶν τῶν μὴ συμβιβαζομένων μὲ τὰ κατὰ νόμους καθεστῶτα δὲν ἀποκλείομεν καὶ τὴν πρὸ αἰώνων γνωριζομένην ὑπὸ τῷ ὀνόματι τῆς Ἀδελφοποιίας ἢ Ἀγάπης».
Ἡ δεύτερη ἐνέργεια σημειοῦται τὴν 22αν Αὐγούστου τοῦ ἔτους 1831. Πρόκειται περὶ τῆς ὑπ’ ἀριθμ. 4286 ἐγκυκλίου μὲ τύπο ὅρκου δημοσίων λειτουργῶν, τὴν ὁποίαν ἀπευθύνει πρὸς τοὺς Γραμματεῖς τῆς Κυβερνήσεως, τὴν Ἐπιτροπὴν τῆς Οἰκονομίας, τὸν Γραμματέα τῆς Γερουσίας, τὸ Λογιστικὸν καὶ Ἐλεγκτικὸν Συμβούλιον καὶ τοὺς κατὰ τὴν ἐπικράτειαν Ἐκτάκτους Ἐπιτρόπους, Διοικητὰς καὶ Τοποτηρητάς»…].
Μητροπολίτης Καλαβρύτων καὶ Αἰγιαλείας κ. Ἀμβρόσιος Λενῆς
ΟΙ ΕΓΚΥΚΛΙΟΙ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΜΑΣΣΩΝΙΑΣ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ – ΚΑΤΑΠΕΛΤΗΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ
ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΜΑΣΣΩΝΙΚΩΝ ΣΤΟΩΝ
ΠΟΥ ΔΡΟΥΣΑΝ ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΑ ΣΤΗ ΧΩΡΑ!
EΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ
Ἀριθ. 2953
Μυστικὴ Ἐγκύκλιος
Ο ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Πρὸς τὸ Πανελλήνιον
Πρὸς τοὺς κατὰ τὸ Αἰγαῖον Πέλαγος καὶ τὴν Πελοπόννησον
Ἐκτάκτους Ἐπιτρόπους καὶ τοὺς Ἀρχηγοὺς τῶν κατὰ ξηρὰν καὶ
θάλασσαν Δυνάμεων.
Γνωρίζει ἡ Κυβέρνησις ὅτι πολῖταὶ τινες ἐπιμένουν
πιστεύοντες καὶ τοὺς ἄλλους πείθοντες, ὅτι αἱ μυστικαὶ
Ἑταιρεῖαι χορηγοῦσι μέσα σωτήρια εἰς τὴν Πατρίδα, ἢ
τοὐλάχιστον Αἰγῖδα ὑπὸ τὴν ὁποίαν συνδεόμενοι μεταξὺ των
οἱ ἄνθρωποι διὰ μυστικῶν δεσμῶν δύνανται νὰ ἀπολαύσωσιν
ἐντός τῆς Πατρίδος των καὶ διὰ τῆς ξένης ἐπιρροῆς ἀξιώματα,
τιμάς, καὶ τὸ πλέον τύχην, ὃ ἐστι χρήματα.
Ὅσον καὶ ἂν ἐλεεινολογῇ ἡ Κυβέρνησις τὴν ἀπειρίαν τῶν Ἑλλήνων τῶν ἀπὸ τοιαύτας εἰσηγήσεις παρασυρομένων, δὲν ἤθελε δώσει τὴν προσοχήν της, ἂν δὲν ἦτο καταπεπεισμένῃ πόσον ὀλέθρια ἀποτελέσματα δύναται νὰ φέρῃ εἰς τὴν κρίσιμον ταύτην στιγμὴν ἡ περὶ τούτων γνώμη, τὴν ὁποίαν οἱ ἐχθροὶ τῆς Ἑλλάδος ἤθελον συστήσει καὶ εἰς τὸν Κόσμον, καὶ εἰς τὰς Εὐρωπαϊκὰς Κυβερνήσεις.
Ἂν ἡ Ἑλλὰς ἐγκατελείφθη ἀπὸ τὸ 1821 ἕως τὸν Ἰούλιον μῆνα τοῦ τελευταίου ἔτους, τοῦτο προῆλθε διότι οἱ ἐχθροί της τὴν παρέσταιναν ἀδιακόπως πρὸς τοὺς Βασιλεῖς, ὡς λαὸν ἐπαναστατηθέντα καὶ ἀγωνιζόμενον ὑπὸ τὴν διεύθυνσιν καὶ ὑπὸ τοὺς σκοποὺς Μυστικῶν Ἑταιρειῶν, ὅθεν ἐπήγασαν αἱ καταστροφαὶ τῆς Ἱσπανίας καὶ Ἰταλίας. Εὔκολον ἦτο ἀναμφιβόλως νὰ ἀναιρεθῇ ἡ σφαλερὰ αὕτη δόξα.
Μ᾿ ὅλον τοῦτο ἐχρειάσθησαν ὁλόκληρα ἑπτὰ ἔτη βασάνων καὶ δυστυχιῶν εἰς ἀναίρεσίν της. Μόλις ἀνηρέθῃ, καὶ ἐνῷ ἡ Ἑλλὰς ἀρχίζει νὰ λαμβάνῃ δείγματα εὐνοίας καὶ καλοκἀγαθίας ἐκ μέρους τῶν Συμμαχικῶν Δυνάμεων, οἱ ἐχθροί της θέλουν πάλιν τὴν παραστήσει ὡς ὑπεξούσιον τῶν Μυστικῶν Ἑταιρειῶν, καὶ εἰς ἀπόδειξιν τούτου θέλουν φανερώσει, ὅτι ὑπὸ διαφόροις ὀνόμασιν αἱ Ἑταιρεῖαι αὐταὶ ὑπάρχουν καὶ πολλαπλασιάζονται μεταξὺ των ἐν τοῖς πράγμασι καὶ τῆς πολιτικῆς τάξεως, καὶ τῆς στρατιωτικῆς δυνάμεως, ἴσως καὶ αὐτοῦ τοῦ στόλου.
Τόσον οὐσιῶδες θεωρεῖ τοῦτο ἡ Κυβέρνησις, ὥστε μὴν ἐγκρίνουσα νὰ δείξῃ διὰ τινος δημοσίας καὶ ἐπισήμου πράξεως τὴν ὕπαρξιν αὐτοῦ τοῦ κακοῦ, ἐκπληροῖ διὰ τοῦ τύπου τῆς παρούσης ἐγκυκλίου τὸ χρέος, τὸ ὁποῖον δὲν ἠμπορεῖ νὰ παραμελήσῃ χωρὶς νὰ καθυποβληθῇ εἰς βαρυτάτην εὐθύνην.
Τῷ ὄντι τοιοῦτον δημόσιον ἔγγραφον μεταξὺ τῶν Πολιτικῶν, οἱ ὁποῖοι ἐπιμένουσι νὰ μὴν παραχωρῶσιν εἰς τὴν Ἑλλάδα ἔντιμον μέλλον, ἤθελε χρησιμεύσει ὡς μέσον τοῦ νὰ ἀποδείξωσιν, ὅτι οἱ Βασιλεῖς διὰ τῶν εὐεργεσιῶν των ὑποθάλπουσιν εἰς τὴν Ἑλλάδα τὸν ἐχθρόν, τὸν ὁποῖον καὶ ἀλλαχοῦ, καὶ τὰς ἰδίας των Ἐπικρατείας πολεμῶσι.
Ἡ παρατήρησις αὕτη, Κύριοι, σᾶς διδάσκει μὲ πόσην φρόνησιν καὶ ὀξυδέρκειαν ἀπαιτεῖται ἡ ἐκπλήρωσις τῆς ἀκολούθου παραγγελίας τῆς Κυβερνήσεως. Θέλετε κοινοποιήσει διὰ ζώσης φωνῆς εἰς τοὺς ὑπαλλήλους σας ἢ τοὺς ὑπὸ τὴν ὁδηγίαν σας ἀξιωματικοὺς τὸ περιεχόμενον τῆς παρούσης, καὶ θέλετε τοὺς κάμει νὰ σᾶς φανερώσουν ἂν ἀνήκουν εἰς καμμίαν τῶν Μυστικῶν Ἑταιρειῶν, ἢ ὄχι.
Ἂν εἶναι τὸ πρῶτον, θέλετε τοὺς παρατηρήσει, ὅτι ἐὰν εἰς τὴν παρελθοῦσαν κατάστασιν τῆς ἀναρχίας καὶ τῆς ἀταξίας ἦταν ἴσως ἀναγκαῖον εἰς τοὺς πολίτας νὰ ζητήσωσι προσωπικὴν ἀσφάλειαν διὰ τοῦ δεσμοῦ μυστικῆς τινος Ἑταιρείας, ὁ δεσμὸς οὗτος διαλύεται καθ᾿ ἣν στιγμὴν ὁ τοῦ νομίμου ὅρκου καὶ πρὸς τὴν Κυβέρνησιν, καὶ πρὸς τοὺς Νόμους, χορηγεῖ εἰς ἕνα ἕκαστον, καὶ εἰς ὅλους, ὅλας τὰς ἀπαραιτήτους ἀσφαλείας.
Ἀπὸ τοιαύτην ἀρχὴν ὁρμώμενοι εὐκόλως θέλετε ἀποδείξει τὸ ἀσυμβίβαστον τῶν δύο ὅρκων, ἤγουν τοῦ ὑπηρετεῖν τὸ Κράτος καὶ ὑπηρετεῖν μυστικὴν Ἑταιρείαν, τῆς ὁποίας ὁ σκοπὸς εἶναι ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἄγνωστος εἰς τοὺς Ἑταίρους.
Ἂν λοιπὸν οἱ ὑπάλληλοί σας ἢ οἱ ὑπὸ τὴν ὁδηγίαν σας ἀξιωματικοὶ ἀνήκωσιν εἲς τινα Ἑταιρείαν, ἀνάγκη νὰ παραιτηθῶσι, καὶ περὶ τούτου ὀφείλεις νὰ μᾶς βεβαιώσῃς.
Ἐξ ἐναντίας θέλετε τοὺς ἐξηγήσει τοὺς κινδύνους εἰς τοὺς ὁποίους ἐκτίθενται πλανώμενοι ἀπὸ ὀλίγους τινὰς ὅλως διόλου εἰς τὰ τοιαῦτα ἐνασχολουμένους. Ἀπὸ τὴν κατηγορίαν τῶν Ἑταιρειῶν τῶν μὴ συμβιβαζομένων μὲ τὰ κατὰ Νόμους καθεστῶτα δὲν ἀποκλείομεν καὶ τὴν πρὸ αἰώνων γνωριζομένην ὑπὸ τῷ ὀνόματι τῆς Ἀδελφοποιΐας, ἢ Ἀγάπης.
Παραγγέλλεσθε, Κύριοι, κατ᾿ ἐπανάληψιν νὰ κάμετε χρῆσιν τῆς κοινοποιήσεως ταύτης κατὰ τὸν συνετώτερον καὶ ὠφελιμώτερον τρόπον. Προθύμως ἡ Κυβέρνησις θέλει δεχθῇ τὰς εἰδοποιήσεις, ὅσας ἐν καιρῷ καὶ τόπῳ θέλετε δυνηθῇ νὰ τὴν χορηγήσετε.
Ἐν Πόρῳ τῇ 8η Ἰουνίου 1828
Ὁ Κυβερνήτης Ἰ. Α. Καπποδίστριας
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ἀριθμ. 4286 ΜΕ ΤΥΠΟ ΟΡΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ
ΕΝ ΝΑΥΠΛΙῼ ΤΕΤΑΡΤΗ 26 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1831
ΕΠΙΣΗΜΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ
Ο ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Πρός τούς Γραμματεῖς τῆς Κυβερνήσεως,
τὴν Ἐπιτροπὴν τῆς Οἰκονομίας,
τὸν Γραμματέα τῆς Γερουσίας,
τὸ Λογιστικὸν καὶ Ἐλεγκτικὸν Συμβούλιον,
καὶ τοὺς κατὰ τὴν Ἐπικράτειαν Ἐκτάκτους Ἐπιτρόπους, Διοικητὰς καὶ
Τοποτηρητάς.
Τὸ ἐνταῦθα συναπτόμενον ἔγγραφον, διαλαμβάνον τὴν σύστασιν μυστικῆς Ἑταιρείας, σκοπὸν ἐχούσῃς τὴν κατάλυσιν τῆς ἐνεστώσῃς τάξεως τῶν πραγμάτων, συνετέθη ἀπὸ ἔγγραφα τὰ ὁποῖα ἔχει ἤδη ἀνὰ χεῖρας ἡ Κυβέρνησις.
Δὲν σᾶς τὸ ἀποστέλλομεν διὰ ἰδικὴν σας πληροφορίαν, ἀλλὰ διὰ νὰ πληροφορηθῇ ἐπίσης τὰ διατρέχοντα καὶ τὸ δημόσιον, καὶ διὰ νὰ δυνηθοῦν οἱ καθ᾿ ὅλους τοὺς κλάδους ὑπάλληλοι τῆς Δημοσίου ὑπηρεσίας νὰ προφυλαχθῶσιν ἀπὸ τὰς ἀπάτας, διὰ τῶν ὁποίων οἱ ραδιοῦργοι ἐπροσπάθησαν ἢ θέλουν προσπαθήσει νὰ τοὺς κάμουν κοινωνοὺς εἰς τὰ ἀξιοκατάκριτα σχέδιά των.
Ἡ Κυβέρνησις χρεωστεῖ νὰ πληροφορηθῇ ὅτι πᾶς ὑπάλληλος, ὁποιοσδήποτε ἂν εἶναι ὁ βαθμός του, ἢ ἡ θέσις του, εἶναι καὶ θέλει μείνει ἐντελῶς ἀλλότριος ἀπὸ τὴν περὶ ἧς ὁ λόγος μυστικὴν Ἑταιρείαν, ἢ ὁποιανδήποτε ἄλλην μυστικὴν Ἑταιρείαν, ἥτις ἤθελεν ἀντίκεισθαι εἰς τὰ χρέη, εἰς τὰ ὁποῖα καθυποβάλλεται, ἅμ᾿ ἀφοῦ δέχεται δημοσίαν τινὰ ὑπηρεσίαν καὶ ἐπειδὴ ὑπηρετεῖ τὴν Πατρίδα κατὰ τὴν προσωρινῶς καθεστῶσαν τάξιν τῶν πραγμάτων, δὲν θέλει ὑπόκεισθαι μήτε ὑπακούει εἰμὴ εἰς τοὺς ὑπάρχοντας νόμους, καὶ εἰς τοὺς κατ᾿ αὐτὴν διωριζομένους ἀρχηγούς.
Ἑπομένως, διὰ νὰ προφυλάξητε τοὺς ὑπαλλήλους σας ἀπὸ τὰς ὀλεθρίους συνεπείας, δι᾿ ἃς ἤθελαν εἶσθαι ὑπεύθυνοι, ἂν ἦσαν μέλη τῆς ρηθείσῃς μυστικῆς Ἑταιρείας, ἢ ἄλλης τινὸς τῆς αὐτῆς φύσεως, θέλετε τοὺς προβάλλει νὰ ὑπογράψωσι τὸν τύπον τοῦ ὅρκου, τὸν ὁποῖον ὁ Γραμματεὺς τῆς Ἐπικρατείας σᾶς ἀποστέλλει ὁμοῦ μὲ τὴν παροῦσαν.
Ἐννοεῖται δὲ ὅτι ὅσοι τῶν ὑπαλλήλων δὲν θελήσουν νὰ τὸν ὑπογράψουν θέλουν ἀποβληθῇ καὶ περὶ τούτου θέλετε μᾶς ἀναφέρει.
Οἱ τύποι τοῦ ὅρκου, τοὺς ὁποίους θέλετε ὑπογράψει ὑμεῖς πρῶτοι, θέλουν φυλαχθῇ μετὰ τῶν πρωτοτύπων ὑπογραφῶν ὅλων τῶν ὑπαλλήλων σας εἰς τὰ ἀρχεῖα σας, καὶ ἀντίγραφα αὐτῶν ἐπικυρωμένα θέλετε πέμψει εἰς τὴν Γραμματείαν τῆς Ἐπικρατείας.
Ἐν Ναυπλίῳ τῇ 22α Αὐγούστου 1831.
Ὁ Κυβερνήτης Ἰ. Α. Καπποδίστριας
Ὁ Γραμματεὺς τῆς Ἐπικρατείας Ν. Σπηλιάδης
Ὑπενθύμιση: Ὁ Καποδίστριας δολοφονήθηκε ἀπὸ τοὺς μασόνους [Ν: δεν το αποκλείω, αλλά δε γνωρίζω αποδείξεις για το θέμα - εδώ αναφέρεται ότι δολοφονήθηκε από πράκτορες της Αγγλίας και ενοχοποιήθηκαν οι Μαυρομιχαλαίοι, που απλώς βρέθηκαν στο σημείο], τὴν 9η Ὀκτωβρίου 1931 [Ν: προφανώς με το νέο ημερολόγιο πέφτει αυτή η ημερομηνία], 48 μέρες μετὰ ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἐγκύκλιο καὶ ἱστορικὰ ξέρουμε τί ἐπακολούθησε καὶ ἀκόμα μᾶς τυραννᾶ.
Ἰωάννης Καποδίστριας († 27 Σεπτεμβρίου 1831): Ὁ πολιτικός – μάρτυρας τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ
π. Γεώργιος Μεταλληνός
Ἐδημοσιεύθη στὸ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑ, Αὔγουστος-Σεπτέμβριος 2008
Τὸ πρόσωπο καὶ ἡ πολιτικὴ πράξη τοῦ Ἰωάννου Καποδίστρια (1766-1831) ἔχουν δεχθεῖ πολλὲς ἑρμηνεῖες. Σημασία ὅμως ἔχει, ὅτι κάθε ἰδεολογικὸς χῶρος ἐπιχειρεῖ νὰ τὸν ταυτίσει μαζί του. Ἀλλ᾿ αὐτὸ ἐπιβεβαιώνει τὴν μεγαλοσύνη του. Αὐτὸ ὅμως ποὺ φανερώνει μία σφαιρικὴ προσέγγιση τοῦ εἶναι, ὅτι ὅλη ἡ δράση του ἀπέρρεε ἀπὸ τὴν βιωματικὴ σχέση του μὲ τὴν παράδοση τοῦ Γένους του. Ἔτσι, μπορεῖ μὲν νὰ ὀνομασθεῖ «εὐρωπαϊστής», διότι εὐεργέτησε τὴν Εὐρώπη ποικιλοτρόπως, ἡ εὐρωπαϊκὴ ὅμως πολιτική του καὶ οἱ συναφεῖς μὲ αὐτὴν στόχοι του, ἀποδεικνύουν, ὅτι ἐκεῖνος δὲν ἀπέβλεπε στὴν Εὐρώπη τοῦ Καρλομάγνου ἢ τοῦ Ναπολέοντος, τοῦ Μέττερνιχ, τῆς κληρονομικῆς-φεουδαρχικῆς (ῥατσιστικῆς) ὀλιγαρχίας, ἀλλὰ σὲ μίαν Εὐρώπη, ποὺ προσδιοριζόταν ἀπὸ τὸ ἑλληνορθόδοξο φρόνημά του. Ἡ εὐρωπαϊκὴ δράση τοῦ ἀναπτυσσόταν παράλληλα μὲ τὴν ἑλληνικὴ πολιτική του*. Αὐτὸ ὅμως σημαίνει, ὅτι ἦταν ἑνιαία καὶ ἀδιάτμητη προσωπικότητα, μία δὲ ἁπλὴ σύγκριση μὲ τὴ συνέχεια τοῦ πολιτικοῦ μας βίου πείθει, ὅτι ὁ Καποδίστριας ὑπῆρξε ὁ ΜΟΝΟΣ πολιτικός μας ἡγέτης βαπτισμένος ὁλόκληρος στὴν πατερικὴ Ὀρθοδοξία, ποὺ ὑπῆρξε ἄλλωστε καὶ ἡ παράδοση τῆς ἀρχαίας Ἑνωμένης Εὐρώπης μέχρι τὸ σχίσμα (1054).
Αὐτὴ τὴν προσέγγιση τοῦ Μεγάλου αὐτοῦ Ἀνδρὸς θὰ ἐπιχειρήσουμε στὴ συνέχεια, μέσα ἀπὸ τὸ πρίσμα τῆς Ἑλληνοορθοδοξίας (Ῥωμηοσύνης).
***
1. Στὶς 2 Ἀπριλίου 1827 ἡ Γ´ Ἐθνικὴ Συνέλευση τῶν Ἑλλήνων ψήφισε τὸν Καποδίστρια πρῶτο Κυβερνήτη τῆς ἐλευθέρας μικρᾶς Ἑλλάδος. Καὶ ἐκεῖνος, ἔχοντας συνείδηση, ὡς διπλωμάτης καριέρας, τῆς περιπέτειας, στὴν ὁποία ἑκούσια στρατευόταν, ἔγραφε στὸν πιστὸ φίλο του Ἐϋνάρδο: «Εἶμαι ἀποφασισμένος νὰ ἄρω τὸν οὐρανόθεν ἐπικαταβαίνοντά μου σταυρὸν»1. Μὲ προφητικὴ ἐνόραση διέβλεπε, ὅτι ἡ ἀνάληψη τῆς ἀποστολῆς τοῦ Κυβερνήτου τῆς Ἑλλάδος δὲν ἦταν παρὰ μαρτυρικὴ πορεία καὶ θυσία. Δὲν μποροῦσε ὅμως νὰ ἀρνηθεῖ τὴν πρόσκληση τῆς Πατρίδος. Τὴν συγκατάνευσή του ἔβλεπε ὡς «ὀφειλὴν εἰς ἱερὰν ὑπόθεσιν» της2. Τὸ μέγεθος ὅμως τῆς θυσίας του ἦταν εἰς θέση νὰ ἐκτιμήσουν οἱ ἄλλοι. Ἔτσι, ὁ αὐστριακὸς διπλωμάτης καὶ ἱστορικὸς Πρόκες Ὄστεν σημειώνει στὴν ἱστορία του, ὅτι, ὅπως ἦταν τότε ἡ Ἑλλάδα, πιθανώτερο ἦταν νὰ στηρίξει ὁ Καποδίστριας τὴν Ἑλλάδα, παρὰ ἡ Ἑλλάδα τὸν Καποδίστρια3. Καὶ πράγματι, ὁ Καποδίστριας ἀποτελεῖ μοναδικὴ περίπτωση, ἴσως ὄχι μόνο στὴν Ἑλληνικὴ ἱστορία, πολιτικοῦ, ποὺ ἀρνήθηκε κάθε «χρηματικὴν χορηγίαν», διὰ νὰ μὴ ἐπιβαρύνει τὸ δημόσιο Ταμεῖο4. Δὲν ζήτησε, οὔτε πῆρε τίποτε ἀπὸ τὴν Πατρίδα, ἀλλὰ ἔδωσε τὰ πάντα στὴν Πατρίδα.
Τὸ Ἔθνος προσέβλεψε μὲ ἐμπιστοσύνη στὸν μεγάλο αὐτὸν Ἕλληνα πολιτικό, γνωστὸ ἤδη στὴν Εὐρώπη καὶ τὸν κόσμο, καὶ στήριξε σ᾿ αὐτὸν τὶς ἐλπίδες του. Ὑπακούοντας στὸ κέλευσμα τοῦ ἄλλου μάρτυρα τῆς ἐλευθερίας μας Ῥήγα Βελεστινλή: «καὶ τῆς Πατρίδος ἕνας νὰ γένῃ ἀρχηγός», δὲν στράφηκε σὲ κανένα ξένο, οὔτε καν ζήτησε εὐρωπαῖο βασιλέα, ἀλλὰ ἐφάρμοσε τὸ γραφικό: «Ἐκ τῶν ἀδελφῶν σου καταστήσεις ἐπὶ σεαυτὸν ἄρχοντα, οὐ δυνήσῃ καταστῆσαι ἐπὶ σεαυτὸν ἄνθρωπον ἀλλότριον, τί οὐκ ἀδελφός σου ἔστιν» (Δευτ. 17, 15). Ὡς ἐκλεκτός του Ἔθνους ἦλθε νὰ κυβερνήσει ὁ Καποδίστριας, διὰ νὰ μεταβάλει τὸ χάος, ποὺ ἐπικρατοῦσε στὴν Ἑλλάδα, σὲ τάξη, δημιουργώντας ἀπὸ αὐτὸ κράτος σύγχρονο καὶ βιώσιμο. Κατανοώντας δὲ τὴν ἐκλογή του, ὡς τοῦ «ἑνὸς ἀνδρὸς ἀρχήν», θέλησε μὲν νὰ συγκεντρώσει στὰ χέρια του ὅλες τὶς ἐξουσίες, ἀλλά, κατὰ τὴ δική μας τουλάχιστον ἐκτίμηση, ὄχι λόγω τῶν ἀπολυταρχικῶν φρονημάτων του, διότι ἦταν φύση δημοκρατικὴ καὶ λαϊκή, ἀλλὰ γιὰ νὰ μπορέσει νὰ πραγματώσει τοὺς στόχους του, ποὺ ἦταν ἡ σύγκραση τῶν συγχρόνων εὐρωπαϊκῶν πολιτειολογικῶν δεδομένων μὲ τὴν παράδοση τοῦ Γένους, τὴν ἑλληνορθοδοξία. Ὁ Καποδίστριας ἤθελε σύγχρονο κρατικὸ μηχανισμό, ἀλλὰ μέσα στὸ σκεῦος τῆς ῥωμαίικης παραδόσεως. Ἔτσι δὲν ἄργησε νὰ ἔλθει σὲ σύγκρουση μὲ τὶς δυνάμεις ἐκεῖνες, ἐγχώριες καὶ ξένες, ποὺ ἐπεδίωκαν τὸν ἐξευρωπαϊσμὸ τῆς μικρῆς Ἑλλάδος, τὴν ἀποσύνδεσή της, δηλαδή, ἀπὸ τὸν κορμὸ τῆς ὑπόλοιπης Ῥωμηοσύνης, ποὺ ἐκφραζόταν μὲ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ὡς Ἐθναρχία, καὶ τὴν πολιτικὴ καὶ πολιτιστικὴ σύνδεσή της μὲ τὴν ὑπόλοιπη Εὐρώπη, γιὰ νὰ δεθεῖ τελικὰ στὸ ἅρμα τῆς δυτικῆς διπλωματίας.
***
2. Ὁ Καποδίστριας, ὡς πολιτικὸς σπουδασμένος στὴ Δύση (Παντοβα), ἀσκημένος στὰ δυτικὰ ἀνακτοβούλια, καὶ συνεπῶς εὐρωπαῖος, ἔγινε δεκτὸς ἀρχικὰ ἀπὸ τὶς μεγάλες δυνάμεις, μολονότι συγκρατημένα ἀπὸ μερικές, ὅπως ἡ Ἀγγλία. Παρακολουθοῦσαν ὅμως τὴν ἐκδίπλωση τοῦ προγράμματός του γιὰ νὰ διαπιστώσουν τοὺς ἄδηλους στόχους του. Ὅταν, ἔτσι, διαπιστώθηκε ἡ ῥωμαίικη -ἑλληνορθόδοξη δηλαδὴ- γραμμὴ πλεύσεώς του, ἐπιστρατεύθηκαν ὅλα τὰ διατιθέμενα ἀπὸ τὴ διπλωματία μέσα γιὰ τὴν ἐξόντωσή του. Ἡ Ἀγγλία, κυρίως, ὀργάνωσε μυστικὴ ἐκστρατεία ἐναντίον του, χρησιμοποιώντας τὰ ἐντὸς τῆς Ἑλλάδος ὄργανά της. Τὰ Ἀρχεῖα τοῦ Foreign Office καὶ τοῦ Colonial Office (στὸ Kew Gardens τοῦ Λονδίνου) προσφέρουν πληθώρα στοιχείων, ποὺ ἀποκαλύπτουν τὴν κίνηση τῶν νημάτων τῆς ἀντικαποδιστριακῆς δημαγωγίας ἀπὸ τὰ ἀγγλοκρατούμενα Ἑπτάνησα5.
Ὅσο περνοῦσε ὁ καιρός, τόσο ἐνοχλητικὸς γινόταν ὁ Καποδίστριας γιὰ τὴν φράγκικη καὶ μόνιμα ἀντιστρατευόμενη τὴν Ὀρθοδοξία Εὐρώπη. Θρεμμένος μὲ τὶς ἑλληνορθόδοξες παραδόσεις τῆς ἠπειρώτισσας μητέρας του (Ἀδαμαντίας), ἦταν δεμένος μὲ τὴν Ὀρθοδοξία καὶ τὸ ἐκκλησιαστικὸ σῶμα, βλέποντάς το ὡς κιβωτὸ σύνολης τῆς ζωῆς καί, συνεπῶς, ὡς «περιέχον» καὶ τὴν πνευματικὴ καὶ τὴν πολιτικὴ ζωὴ τοῦ Ἔθνους/Γένους. Τὸ γεγονὸς μάλιστα, ὅτι δύο ἀπὸ τὶς ἀδελφές του ἔγιναν ὀρθόδοξες μοναχές, τί ἄλλο φανερώνει ἀπὸ τὴν ἐκκλησιαστικότητα τῆς οἰκογενείας του; Ἔτσι, καὶ ἂν ἀκόμη κατὰ τὴν παραμονή του στὴν Εὐρώπη, ὡς εὐφυὴς καὶ ἱκανὸς διπλωμάτης, κατόρθωνε νὰ συγκαλύπτει τὸ ἀληθινὸ φρόνημά του, ὅταν ἀνέλαβε τὰ ἡνία τῆς ἀνοργάνωτης ἑλληνικῆς πολιτείας, δὲν εἶχε λόγο νὰ ἀποκρύψει τοὺς ἀληθινοὺς στόχους του. Ἤδη ἡ πρώτη προκήρυξή του πρὸς τὸν ἑλληνικὸ λαὸ ἄρχιζε μὲ τὴ φράση: «Ἐὰν ὁ Θεὸς μεθ᾿ ἡμῶν, οὐδεὶς καθ᾿ ἡμῶν».
Ἦταν γνωστή, ἄλλωστε, ἡ ἀντίθεση τοῦ Καποδίστρια πρὸς τὴν Γαλλικὴ Ἐπανάσταση (1789) καὶ κυρίως τὶς ἀντιθρησκευτικὲς ἀρχές της. Καὶ αὐτὸ δὲν φαίνεται νὰ τὸ λαμβάνουν σοβαρὰ ὑπ᾿ ὄψιν ὅλοι ἐκεῖνοι ποὺ ἐπιμένουν, ὅτι ὑπῆρξε «τέκτων κανονικὸς»6, χωρὶς βέβαια ἐπάρκεια στοιχείων, λησμονώντας, ὅτι ὡς διπλωμάτης ὁ Καποδίστριας συνανατρεφόταν τοὺς πάντας, ἀλλὰ δὲν ἔπαυσε ποτὲ νὰ ἀνήκει ὁλόκληρος στὴν Ὀρθοδοξία, ἡ ὁποία διεκδικεῖ «μοναδικότητα» καὶ «ἀποκλειστικότητα» στὴ συνείδηση καὶ ζωὴ τοῦ ἄνθρωπου. Ὅπως ἐπίσης δὲν λαμβάνεται ὑπ᾿ ὄψιν καὶ ἡ ἀρνητικὴ στάση του ἀπέναντι στὴ Μασονία καὶ κάθε μυστικὴ ὀργάνωση κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ἀσκήσεως τῆς ἐξουσίας του7. Ὁ Καποδίστριας ἔβλεπε ζυμωμένη τὴν ὕπαρξη τοῦ Ἔθνους μὲ τὴν Ὀρθοδοξία, τὴν ζωτικὴ πνοὴ καὶ ἀναστάσιμη δύναμή του: «Ἡ χριστιανικὴ θρησκεία (ὡς Ὀρθοδοξία), ἔλεγε, ἐσυντήρησεν εἰς τοὺς Ἕλληνας καὶ γλώσσαν καὶ πατρίδα καὶ ἀρχαίας ἐνδόξους ἀναμνήσεις καὶ ἐξαναχάρισεν εἰς αὐτοὺς τὴν πολιτικὴν ὕπαρξιν, τῆς ὁποίας εἶναι στύλος καὶ ἑδραίωμα»8.
***
3. Τὸ ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα τοῦ ὑπαγόρευσε καὶ σύνολη τὴν πολιτική του. Καὶ αὐτὸ φαίνεται κατ᾿ ἐξοχὴν στὴν ἐκπαιδευτικὴ καὶ ἐκκλησιαστικὴ πολιτική του. Ἀκολουθώντας τὴν παράδοση τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ, θεωροῦσε καὶ αὐτὸς τὴν παιδεία ἀχώριστη ἀπὸ τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωὴ καὶ ἀπέκρουε τὴν μονομερῆ ἀνάπτυξη τοῦ πνεύματος χωρὶς τὴν χριστιανικὴ διάπλαση τῆς καρδίας. «Τὰ ἄθεα γράμματα» ἦταν καὶ γιὰ τὸν Καποδίστρια, ὅπως καὶ γιὰ τοὺς λαϊκοὺς διδάχους τοῦ ΙΘ´ αἰῶνος, Φλαμιᾶτο καὶ Παπουλᾶκο, ἀναίρεση τῆς ἑλληνορθόδοξου παραδόσεως καί, συνεπῶς, δὲν εἶχαν θέση στὴν ζωὴ τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους. Μία ἀπὸ τὶς βασικότερες ἐναντίον του κατηγορίες, ποὺ διετύπωναν οἱ προτεστάντες Μισσιονάριοι, οἱ ὁποῖοι ἐπέπεσαν στὴν Ἑλλάδα ἀμέσως μετὰ τὴν Ἐπανάσταση γιὰ τὴν ἐκφράγκευσή της, ἦταν ὅτι τὰ σχολεῖα τοῦ Καποδίστρια εἶχαν μοναστηριακὴ ὀργάνωση καὶ συνεδύαζαν καθημερινὰ παιδεία καὶ λατρεία, προσφέροντας ὡς ἀναγνώσματα στὴν τράπεζα Βίους Ἅγίων!
Τὴν μόνιμη δυσπιστία ἀπέναντί του ὅλων τῶν δυτικῶν, ποὺ ὑπὸ τὸ πρόσχημα τοῦ φιλελληνισμοῦ ἐργάζονταν γιὰ τὴν ἀποορθοδοξοποίηση καὶ ἐκφράγκευση τῶν Ἑλλήνων, δείχνει ἕνα γράμμα τοῦ Korck (ἐπὶ Βαυαρῶν θὰ ἀναλάβει τὴν διεύθυνση τοῦ ἑλληνικοῦ ἐκπαιδευτικοῦ συστήματος) στοὺς δυτικοὺς προϊσταμένους του: «Ὁ Καποδίστριας ἔδωσε μὲν στὸν Anderson τὴν ἄδεια νὰ ἱδρύσει σχολεῖα, κάτι ποὺ ἦταν γιὰ -ὅλους μία εὐνοϊκὴ ἀπόδειξη τῶν φιλελευθέρων φρονημάτων του. Ἀλλὰ κατὰ τὴν συζήτηση μᾶς φάνηκε νὰ κατέχεται ἀπὸ ἀνησυχία, ὥστε νὰ περιορίσει τὴν ἄδεια ποὺ παραχωροῦσε, μὲ τὸ νὰ ἐπιμένει ἔντονα στὸ νὰ μὴ ἐπιτραπεῖ νὰ διδάσκεται τίποτε σ᾿ αὐτὰ τὰ σχολεῖα χωρὶς νὰ ἔχει λάβει προηγουμένως γνώση ἡ Κυβέρνηση»9. Ὁ ἴδιος ὁ Korck μᾶς πληροφορεῖ, ὅτι ὁ Καποδίστριας προέβαλλε συχνὰ ἀντιρρήσεις στὴν κυκλοφορία προτεσταντικῶν φυλλαδίων, ποὺ προσέβαλλαν τὴ θρησκευτικὴ παράδοση τοῦ λαοῦ10.
Ἐξ ἄλλου, ὁ Καποδίστριας ἔγραφε στὸν ἀμερικανὸ μισσιονάριο Rufus Anderson, ὅτι «οἱ Ἕλληνες θὰ δέχονταν εὐχαρίστως σχολεῖα καὶ ἄλλα, βιβλία, εἰκόνες, καὶ τέλος κάθε τί, ποὺ δὲν θὰ τοὺς ἀποσποῦσε ἢ δὲν θὰ ὑπονόμευε τὴν πίστη τους στὴν Ἐκκλησία τοῦ Ἔθνους τους»11. Ἐπεδίωξε, μάλιστα, νὰ λάβει δάνειο ἀπὸ τὴν μεγάλη ἀμερικανικὴ ἱεραποστολικὴ Ἑταιρεία A.B.C.F.M., ποῦ εἶχε καταρτίσει ἐκπαιδευτικὸ πρόγραμμα γιὰ τὴν Ἑλλάδα, «γιὰ νὰ ὀργανώσει δικό του σύστημα ἐθνικῆς παιδείας». Ἡ Ἑταιρεία, βέβαια, παρὰ τὸν διατυμπανιζόμενο φιλελληνισμό της, ἀπέρριψε τὴν πρότασή του12, διότι σκοπὸς τῆς ἦταν νὰ εἰσαγάγει τὸν Προτεσταντισμὸ στὴν Ἑλλάδα μέσω τῆς παιδείας, ὅπως καὶ ἔγινε ἄλλωστε. Ὁ Καποδίστριας, λόγω τῆς ἐσωτερικῆς καταστάσεως καὶ τῆς διεθνοῦς θέσεως τῆς Ἑλλάδος, οὔτε νὰ ἀποκρούσει τοὺς δυτικοὺς μποροῦσε, οὔτε νὰ ἀρνηθεῖ τὴν προσφορά τους, λόγω τῆς ἐλλείψεως, ἄλλωστε, μέσων. Προσπαθοῦσε ὅμως νὰ τοὺς κρατεῖ ὑπὸ τὸν ἔλεγχό του13. Στὸ Ἀρχεῖο τοῦ συνεργάτου του, Ἀνδρέα Μουστοξύδη (στὴν Κέρκυρα), ἐπισημάναμε πολλὲς ἀποδείξεις γι᾿ αὐτὴ τὴν πολιτικὴ καὶ τῶν δύο αὐτῶν Κερκυραίων.
***
4. Ἡ ἐκπαιδευτικὴ πολιτικὴ τοῦ Καποδίστρια ἔβαινε παράλληλα πρὸς τὴν εὐρύτερη ἐκκλησιαστικὴ πολιτική του14. Παιδεία καὶ Ἐκκλησία ἦταν τὰ βασικὰ ἐνδιαφέροντά του, γιὰ τὴν πνευματικὴ συνέχεια τοῦ Ἔθνους, ὅπως καὶ ἡ δικαιοσύνη, γιὰ τὴν ἐκσυγχρονισμένη ὀργάνωσή του. Φρόντισε γιὰ τὴν ἀνακαίνιση τῶν ἐρειπωμένων ἐκκλησιῶν, γιὰ τὴν μόρφωση τοῦ Κλήρου, ἱδρύοντας ἐκκλησιαστικὴ σχολὴ στὸν Πόρο15, σχεδίαζε δὲ ἀκόμη καὶ τὴν ἵδρυση «Ἐκκλησιαστικῆς Ἀκαδημίας», καὶ συνέστησε εἰδικὸ Ὑπουργεῖο, τὴν «Γραμματείαν τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καὶ τῆς Δημοσίου Παιδείας», πού, ὅπως ὁ ἴδιος ἐξηγοῦσε, «συνηνώθησαν δύο ὑπηρεσίαι ἀχώριστοι, καὶ πρὸς ἕνα συντρέχουσαι σκοπόν, τὴν ἠθικὴν τῶν πολιτῶν μόρφωσιν, ἥτις εἶναι ἡ βάσις τῆς κοινωνικῆς καὶ πολιτικῆς τοῦ ἔθνους ἀνορθώσεως»16. Ὁ Καποδίστριας θεμελιώνει, ἔτσι, τὴν συνύπαρξη «Παιδείας καὶ Ἐκκλησίας» (ὄχι: Θρησκευμάτων), σὲ ἕνα Ὑπουργεῖο, γιὰ τὴν παράλληλη πολιτικὴ διακονία, δύο περιοχῶν, ποὺ παραδοσιακὰ συνδέονται μεταξύ τους ἀδιάρρηκτα στὴ ζωὴ τοῦ Γένους.
Ὁ χαρακτηρισμὸς τοῦ Καποδίστρια ὡς «τοῦ πρώτου καὶ τελευταίου Κυβερνήτου, ποὺ ἀγάπησε καὶ ἐνδιεφέρθη εἰλικρινῶς διὰ τὴν Ἐκκλησίαν τῆς Ἑλλάδος»17 δὲν εἶναι ὑπερβολή. Πιστεύοντας στὴν ἀναγεννητικὴ ἀποστολὴ καὶ δύναμη τοῦ Κλήρου, ἐργάσθηκε γιὰ τὴν πνευματικὴ ἄνοδο καὶ τὴν σχολικὴ κατάρτισή του. Εἶναι ὁ μόνος πολιτικός μας, ὁ ὁποῖος ἐνδιαφέρθηκε εἰλικρινὰ γιὰ τὴν ἀξιοποίηση, καὶ ὄχι ἁπλῶς τὴν «δήμευση» καὶ ἀπαλλοτρίωση, τῆς ἐκκλησιαστικῆς περιουσίας. Ἀξιοποίηση ὑπὲρ τῆς ἰδίας τῆς Ἐκκλησίας (μισθοδοσία τοῦ κλήρου καὶ συντήρηση τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σχολείου). Ἀποπειράθηκε, ἐπίσης, νὰ καταπολεμήσει τὴν ὑπάρχουσα ἀταξία τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ βίου, τὶς καταχρήσεις ὀλίγων κληρικῶν καὶ νὰ ἐπιβάλει τὸν περιορισμὸ τοῦ κλήρου στὰ ἐκκλησιαστικὰ ἔργα του, ἀλλὰ καὶ τὴν τήρηση ἐκκλησιαστικῶν λογιστικῶν βιβλίων, χωρὶς ὅμως, στὸ τελευταῖο αὐτό, ἐπιτυχία...
***
5. Τὸ σημαντικότερο ὅμως μέρος τῆς ἐκκλησιαστικῆς πολιτικῆς του, ποὺ συνιστοῦσε τὴν μεγαλύτερη πρόκληση γιὰ τοὺς δικούς μας Εὐρωπαϊστὲς καὶ τὶς Μεγάλες Δυνάμεις, ἦταν ἡ προσπάθειά του νὰ ἀποκαταστήσει τὶς σχέσεις τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας μὲ τὴν πνευματική της Μητέρα, τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, ποὺ ἦταν ἀκόμη καὶ Ἐθναρχικὸ τοῦ Ἑλληνισμοῦ Κέντρο18. Μὲ τὴν ἔκρηξη τῆς Ἐθνεγερσίας, ὅπως ἦταν φυσικό, διεκόπη ἡ ἐπικοινωνία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μὲ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, χωρὶς -ὅμως ἡ διακοπὴ αὐτή, καθ᾿ ὅλη τὴν διάρκεια τοῦ Ἀγῶνος, νὰ λάβει τὸν χαρακτήρα πραξικοπηματικῆς ἀνεξαρτητοποιήσεως. Τὰ δικαιώματα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου οὔτε ἀπορρίφθηκαν ποτέ, οὔτε καὶ λησμονήθηκαν. Ἀντίθετα ἡ Γ´ Ἐθνικὴ Συνέλευση, αὐτὴ ποὺ ἐξέλεξε καὶ τὸν Καποδίστρια ὡς Κυβερνήτη, διεκήρυξε: «Ἐπειδὴ πάντες ἡμεῖς [...] οὐκ ἐγνωρίσαμεν ἄλλην μητέρα, εἰμὴ τὴν Μεγάλην Ἐκκλησίαν, οὔτε ἄλλον Κυριάρχην, εἰμὴ τὸν Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως, καθ᾿ ἃ καὶ ὁ μεγαλόφρων αὐτῆς Πατριάρχης Γρηγόριος πρὸ ὀλίγων χρόνων ἐθυσιάσθη ὑπὲρ τῆς ἱερᾶς ἡμῶν πίστεως καὶ ὑπὲρ πατρίδος, διὰ τοῦτο οὐκ ἐφεῖται ἡμῖν ἀποσπασθῆναι ἀπ᾿ αὐτῆς καὶ ἀποσκιρτῆσαι». Ὁ κύκλος ὅμως τῶν Διαφωτιστῶν, μὲ πρῶτο τὸν Κοραῆ, ποτισμένος ἀπὸ τὸ δυτικὸ πνεῦμα καὶ προσκολλημένος στὴν δυτικὴ ἀρχὴ τῶν ἐθνοτήτων καὶ στὶς δυτικογενεῖς προκαταλήψεις γιὰ τὸ Βυζάντιο καὶ τὴ Ῥωμηοσύνη, ἔγινε ὁ προπαγανδιστὴς τῆς αὐτονομήσεως τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο.
***
Στὸ σημεῖο ὅμως αὐτὸ πρέπει νὰ λεχθεῖ, ὅτι οἱ Ἕλληνες Εὐρωπαΐζοντες εὐθυγραμμίζονταν μὲ τὴν πολιτικὴ τῶν Μεγάλων Δυνάμεων γιὰ τὸ νεότευκτο Ἑλληνικὸ Κράτος, ἀλλὰ καὶ ὅλη τὴν «καθ᾿ ἡμᾶς Ἀνατολή». Ἡ πολιτικὴ αὐτὴ μπορεῖ νὰ συνοψισθεῖ στὰ ἀκόλουθα: λύση τοῦ Ἀνατολικοῦ ζητήματος μὲ τὴ δημιουργία μικρῶν ἐθνικῶν βαλκανικῶν κρατῶν, σὲ μόνιμη σύγκρουση ἢ ἀντίθεση μεταξύ τους, γιὰ τὴν ἐμπόδιση κοινοῦ ἀγῶνος ἐκ μέρους των πρὸς ἀνασύσταση τῆς αὐτοκρατορίας τῆς Ῥωμανίας/Βυζαντίου. Ὁ διαμελισμὸς τῆς Εὐρωπαϊκῆς Τουρκίας συνδέθηκε μὲ τὴν δικαιοδοσιακὴ συρρίκνωση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, μὲ τὴ δημιουργία ἐθνικῶν Ἐκκλησιῶν, καὶ σ᾿ αὐτὸ βοηθοῦσε ἡ ἐξάπλωση τοῦ ἐθνικοῦ καί, κατ᾿ οὐσίαν ἐθνικιστικοῦ, πνεύματος στοὺς λαοὺς τῆς Βαλκανικῆς. Οἱ Ἕλληνες θὰ ἔχουμε τὸ θλιβερὸ προνόμιο νὰ ἡγηθοῦμε τὸ 1833 σ᾿ αὐτὴν τὴν προσπάθεια ἀποσυνθέσεως τῆς Ῥωμαϊκῆς Ἐθναρχίας.
Ὁ Καποδίστριας γνώριζε καλὰ τὰ σχέδια αὐτά. Ὡς ἐνσυνείδητα -ὅμως Ῥωμηὸς-Ὀρθόδοξος, γνώριζε, ὅτι ὑπῆρχε κίνδυνος, ἡ διακοπὴ τοῦ δογματικοῦ καὶ κανονικοῦ δεσμοῦ τῆς Ἑλλάδος μὲ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο νὰ προκαλέσει κυριολεκτικὰ διάλυση τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἐλευθέρου καὶ ἀλυτρώτου. Ἐξ ἄλλου, ἦταν καὶ βαθὺς γνώστης τῆς σημασίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου γιὰ τὸν Ἑλληνισμὸ καὶ τὴν ὀρθόδοξη οἰκουμένη, -ὅπως ἀποδεικνύει ἡ σχετικὴ ἀλληλογραφία του. Ἄλλωστε, ἤδη τὸ 1819, εὑρισκόμενος στὴν Κέρκυρα, εἶχε ἐκδώσει ἐπώνυμα Ὑπόμνημα, ὑποστηρίζοντας τὴν ἀναβολὴ τῆς ἐπαναστάσεως καὶ τὴ θεμελίωση τῆς Φιλικῆς Ἑταιρείας «οὐχὶ ἐπὶ τῆς ἀρχῆς τῆς ἐθνότητος, ἀλλὰ ἐπὶ τῆς εὐρείας καὶ ζώσης Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»19. Τί ἄλλο δείχνει αὐτὸ ἀπὸ τὴν θέληση τοῦ Καποδίστρια νὰ ἀναστηθεῖ «τὸ ρωμαίικο», τὸ ὁποῖο συνεχιζόταν μὲ τὴν Ἐθναρχικὴ ὑπόσταση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου; Μὲ τὴν Ὀρθοδοξία καὶ ὄχι τὴν Εὐρώπη συνέδεε ὁ Καποδίστριας τὸ μέλλον τοῦ Ἑλληνισμοῦ.
Δὲν εἶναι περίεργο, λοιπόν, ὅτι ὁ Κυβερνήτης συνῆψε ἀλληλογραφία μὲ τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη Κωνστάντιο τὸν Α´ (1830-1834), μὲ σκοπὸ νὰ ρυθμισθεῖ ἡ σχέση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μὲ τὴν Μητέρα Ἐκκλησία μέσα στὸ πνεῦμα τῆς ὀρθοδόξου παραδόσεως καὶ τῆς ἱστορικοκανονικῆς τάξεως. Στὴ συνάφεια δὲ αὐτὴ εἶναι ἐνδεικτικὴ τῶν προθέσεων καὶ τοῦ φρονήματος τοῦ Καποδίστρια μία πολύτιμη μαρτυρία τοῦ Κ. Οἰκονόμου, ποὺ δημοσιεύσαμε ἤδη20. Ὁ Οἰκονόμος, στενὸς φίλος τοῦ Ῥέοντος καὶ Πραστοῦ καὶ μετέπειτα Κυνουρίας Διονυσίου, ἀπὸ τὸν ὁποῖο θὰ ἔλαβε ἀσφαλῶς τὶς σχετικὲς πληροφορίες, ἀναφέρει, ὅτι ὁ Καποδίστριας ἀνέθεσε στὸν Διονύσιο εἰδικὴ ἀποστολὴ στὴν Πόλη, γιὰ νὰ διευθετηθεῖ τὸ ταχύτερο τὸ ἐκκλησιαστικὸ πρόβλημα τῆς Ἑλλάδος, «ἴνα μὴ -ὅπως ἔλεγε (ὁ Καποδίστριας), πέσει ἡ ὑπόθεσις εἰς Φράγκων χείρας, καὶ τότε ἐχάθημεν»! Μέσα στὴ φράση αὐτὴ κλείνεται ἡ προφητικὴ πρόβλεψη τοῦ Καποδίστρια γιὰ τὸ βαυαρικὸ αὐτοκέφαλο καὶ τὶς ἐπιπτώσεις του στὴ ζωὴ τοῦ Ἔθνους μας, ἀλλὰ καὶ στὴν ὅλη πορεία τοῦ Ἑλληνισμοῦ.
Αὐτὸ ἀκριβῶς ὅμως δὲν ἤθελε ἡ Εὐρωπαϊκὴ πολιτική. Τὴν ὁμαλοποίηση τῶν σχέσεων τῆς ἐλευθέρας Ἑλλάδος μὲ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο καὶ τὴν συνέχιση τῆς ἑνότητος τοῦ Ῥωμαίικου, ποὺ μποροῦσε νὰ ὁδηγήσει στὴν ἀνάσταση τοῦ Βυζαντίου/Ῥωμανίας, δηλαδὴ τῆς Ὀρθόδοξης Αὐτοκρατορίας. Ἐνῶ ὁ Ῥέοντος καὶ Πραστοῦ Διονύσιος ἑτοιμαζόταν γιὰ τὴν μετάβασή του στὸ Πατριαρχεῖο, οἱ δολοφονικὲς σφαῖρες ἔκοβαν τὴ ζωὴ τοῦ Κυβερνήτη καὶ ματαίωναν τοὺς σκοπούς του. Οἱ δυνάμεις ἐκεῖνες, ποὺ τροφοδοτοῦσαν καὶ κατηύθυναν τὴν ἐναντίον του ἀντιπολίτευση, ὅπλισαν καὶ τὰ χέρια τῶν ἀφελῶν δολοφόνων του. Ὅπως, συνήθως, συμβαίνει στὴν ἱστορικὴ πορεία ἡμῶν τῶν Ἑλλήνων, οἱ προσωπικὲς δυσαρέσκειες καὶ ἀντιθέσεις, ἐνισχυόμενες ἀπὸ τὶς ἐπιβουλὲς τῶν ξένων, μεγιστοποιοῦν τὶς ὁποιεσδήποτε ὑπερβάσεις καὶ ἀστοχίες, χάνοντας τὴ συνείδηση τῆς καθολικότητας καὶ τοῦ οὐσιώδους καὶ ἐν προκειμένῳ τοῦ μεγάλου ἔργου τοῦ Κυβερνήτη.
***
6. Τὸ τραγικὸ στὴν περίπτωση τοῦ Καποδίστρια εἶναι, ὅτι, βέβαιος γιὰ τὸν ἐθνωφελῆ χαρακτήρα τοῦ ἐπιτελουμένου ἔργου του, δὲν πίστευε, ὅτι θὰ βρεθοῦν ἀδελφοί του Ἕλληνες, ποὺ θὰ θελήσουν νὰ τὸ καταστρέψουν: «Οἱ Ἕλληνες γράφει δὲν θὰ φθάσουν ποτὲ μέχρι τοῦ σημείου νὰ μὲ δολοφονήσουν. Θὰ σεβασθοῦν τὴν λευκὴ κεφαλή μου [...]. Ἄλλωστε εἶμαι ἀποφασισμένος νὰ θυσιάσω τὴν ζωήν μου διὰ τὴν Ἑλλάδα καὶ θὰ τὴν θυσιάσω. Ἐὰν οἱ Μαυρομιχαλαῖοι θέλουν νὰ μὲ δολοφονήσουν, ἂς μὲ δολοφονήσουν. Τόσον τὸ χειρότερον δι᾿ αὐτούς. Θὰ ἔλθη κάποτε ἡ ἡμέρα, κατὰ τὴν ὁποίαν οἱ Ἕλληνες θὰ ἐννοήσουν τὴν σημασίαν τῆς θυσίας μου»21.
Λόγια προφητικά, ἀλλὰ συνάμα καὶ ἐνδεικτικά της ὁλοκληρωτικῆς ἀφοσιώσεως τοῦ ἐρημίτη πολιτικοῦ στὴ διακονία τῆς Πατρίδος καὶ τοῦ Γένους. Στὶς 27 Σεπτεμβρίου 1831 ἔφυγε ἀπὸ τὸ ταπεινὸ Κυβερνεῖο τοῦ Ναυπλίου, γιὰ νὰ λειτουργηθεῖ, ὅπως ἔκανε σ᾿ ὅλη τὴ ζωή του, ὡς πιστὸς Ὀρθόδοξος. Τὸ γεγονός, ὅτι τὰ φονικὰ βόλια τὸν βρῆκαν λίγο μετὰ τὶς 6.30 τὸ πρωί, δὲν πρέπει νὰ μείνει ἀπαρατήρητο. Δὲν ἦταν ὁ πολιτικὸς τῶν δοξολογιῶν καὶ τῶν πανηγύρεων. Ἦταν ἕνας Ῥωμηός, ὅπως ὅλος ὁ ἁπλὸς καὶ εὐσεβὴς Λαός, γιὰ τὸ καλό του ὁποίου ἀνάλωνε τὴ ζωή του. Καὶ γι᾿ αὐτὸ μαζὶ μὲ τὸ λαὸ ἀπὸ τὸν Ὄρθρο συμμετεῖχε στὴ σύναξη τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος. Ἡ δολοφονία του ἀνέκοψε τὴν πορεία τοῦ Ἔθνους γιὰ τὴν ὁλοκλήρωσή του μέσα στὰ ὅρια τῆς ἑλληνορθόδοξης παραδόσεώς του. Ἐπηρέασε ὅμως δυσμενῶς τὴν πορεία καὶ -ὅλης τῆς Ὀρθόδοξης Ἀνατολῆς, ἀνατρέποντας τὰ σχέδια γιὰ τὴν ῥωμαίικη ἀποκατάστασή της.
Ὁ πιστὸς φίλος του Καποδίστρια Ἐϋνάρδος μπόρεσε νὰ συνειδητοποιήσει πολὺ ἐνωρὶς τὴ σημασία τῆς δολοφονίας τοῦ ἀληθινοῦ Πατέρα τῆς Ἑλληνικῆς Πατρίδος: «Ὁ θάνατος τοῦ Κυβερνήτου -ἔγραφε-εἶναι συμφορὰ διὰ τὴν Ἑλλάδα, εἶναι δυστύχημα δι᾿ ὅλην τὴν Εὐρώπην [...]. Τὸ λέγω μὲ διπλὴν θλίψιν: ὁ κακοῦργος, ὅστις ἐδολοφόνησε τὸν κόμητα Καποδίστρια, ἐδολοφόνησε τὴν πατρίδα του». Τὸ εἴπαμε ὅμως παραπάνω: Τὸ δολοφονικὸ χέρι κατευθυνόταν ἀπὸ τὶς δυνάμεις ἐκεῖνες, ποὺ ἐνήργησαν στὴ δολοφονία, ὡς ἠθικοὶ αὐτουργοί, πραγματοποιώντας ἔτσι τὸν σκοπό τους: τὴν ἀνακοπὴ καὶ ἀνατροπὴ ἑνὸς μεγάλου πατριωτικοῦ ἔργου, ποὺ ἐρχόταν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ συμφέροντά τους.
* Βλ. π. Γ. Δ. Μεταλληνοῦ, Ὁ «Εὐρωπαϊστὴς» Καποδίστριας, Ἑρμηνευτικὴ προσέγγιση, στὸ: Ἑλληνισμὸς Μαχόμενος, Ἀθήνα 1995, σ. 69-84.
1. Α. Καποδίστρια, Ἐπιστολαί, Ἀθῆναι, 1841, τόμ. Α´, σ. 102.
3. Βλ. Ε. Γ. Πρωτοψάλτη, Ὁ Καποδίστριας ὡς θρησκευτικὴ προσωπικότης, περιοδ. ΑΝΑΠΛΑΣΕ, ἀρ. 248, Δεκέμβριος 1976, σ. 3.
4. Ἔλ. Κούκκου, Ἰωάννης Καποδίστριας, Ὁ ἄνθρωπος ὁ ἀγωνιστής, περιοδ. ΑΝΑΠΛΑΣΕ, π.π., σ. 10.
5. Κατὰ τὴν ἔρευνα, ποὺ κάμναμε ἐκεῖ, τὸ καλοκαίρι τοῦ 1982, συγκεντρώσαμε ἕνα ἀριθμὸ σχετικῶν ἐγγράφων, ποὺ ἔχουμε παρουσιάσει καὶ παρουσιάζουμε σὲ διάφορες εὐκαιρίες.
6. Βλ. Παν. Γ. Κρητικοῦ, Ὁ Ἰω. Καποδίστριας τέκτων κανονικός, Ὁ Ἐρανιστὴς 3 (1965), σ. 124-144.
7. Ν. Ἰ. Φιλιπποπούλου, Ἑλληνικὸς Ἀντιμασσονισμός, Ἀθῆναι 1972, σ. 14.
9. Γρ. Korck ἀπὸ 20.11.1829 στὴν Church Missionary Society τοῦ Λονδίνου, στοῦ Γ. Δ. Μεταλληνοῦ, Τὸ ζήτημα τῆς Μεταφράσεως τῆς Ἁγ. Γραφῆς εἰς τὴν Νεοελληνικήν, κατὰ τὸν ΙΘ´ αἰώνα, Ἀθῆναι 2004, σ.397.
11. James F. Clarke, Bible Societies; American missionaries and the national revival of Bulgaria, N. York 1971, σ.232.
13. Γ. Δ. Μεταλληνοῦ, Τὸ ζήτημα τῆς Μεταφράσεως τῆς Ἁγ. Γραφῆς εἰς τὴν Νεοελληνικήν, κατὰ τὸν ΙΘ´ αἰώνα, Ἀθῆναι 2004, σ.399 ἑ. Πρβλ. τοῦ Ἰδίου, Παράδοση καὶ ἀλλοτρίωση, Ἀθήνα 2001, σ. 279 ἑ.
14. Βλ. Ἀ. Γερομίχαλου, Ἵδρυσις καὶ Διοίκησις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, στὴν ΕΕΘ-ΣΠΘ, ἀρ. 11 (1967), σ. 346 ἐ.ἑ. Ἑ. Κωνσταντινίδου, Ἰω. Καποδίστριας καὶ ἡ ἐκκλησιαστική του πολιτική, Ἀθῆναι 1977. Charles A Frazee, Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία καὶ Ἑλληνικὴ Ἀνεξαρτησία, 1821-1852. Ἀθήνα 1987, σ. 97 ἐ.ἑ.
15. Βλ. Ἰ. Κωνσταντινίδου, Ἱω. Καποδίστριας θεμελιωτὴς τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἐκπαιδεύσεως, ΑΝΑΠΛΑΣΕ, -π.π., σ. 20-24.
16. Γεν. Ἐφημ. τῆς Ἑλλάδος, 1829, ἀρ. 73, 74.
18. Γιὰ τὰ παρακάτω βλ. Γ. Δ. Μεταλληνοῦ, Τὸ Ἑλλαδικὸ Αὐτοκέφαλο. Προϋποθέσεις καὶ συνέπειες, στὸ: Παράδοση καὶ Ἀλλοτρίωση, π. π., σ. 227 ἐ.ἑ.
19. Χρ. Παπαδοπούλου, Ἡ Ἐκκλησία Κωνσταντινουπόλεως καὶ ἡ Μεγάλη Ἐπανάστασις τοῦ 1821, ΘΕΟΛΟΓΙΑ, ΚΑ´ (1950), σ.316.
20. Κων. Οἰκονόμος πρὸς Τιτὼφ (στὸν τιμητικὸ Τόμο τοῦ καθηγ. Κων. Μπόνη (Φίλια... Θεσσαλονίκη 1989, σ. 355-383. Βλ. Ἑλληνισμὸς Μαχόμενος, π. π., σ. 189-225.
21.Ἐπιστολαί, π.π., τ.Δ´, σ.300 ἑ.
Τὸ Ἑλληνικὸν Ἔθνος ἀποτελεῖται ἀπὸ ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως δὲν ἔπαυσαν νὰ ὁμολογοῦν τὴν πιστότητά τους στὴν ὀρθόδοξη πίστη τους, δὲν σταμάτησαν ποτὲ νὰ ὁμιλοῦν τὴν γλῶσσα τῶν πατέρων τους, τὴν ἑλληνική, καὶ παρέμειναν ἀκλόνητοι ὑπὸ τὴν πνευματικὴ ἢ κοσμικῆ δικαιοδοσία τῆς ἐκκλησίας τους, σὲ ὁποιοδήποτε μέρος τῆς τουρκοκρατούμενης πατρίδας τους καὶ ἂν εὑρίσκονταν.














