«Αγιασθήτω το όνομά σου». Το ζητάω, γιατί δεν το βρίσκω μέσα μου...
Αγίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ
Στους αμαρτωλούς, λοιπόν, δόθηκε η Κυριακή Προσευχή [=το "Πάτερ ημών"].
Αυτοί διδάσκονται να ζητούν πρώτα απ’ όλα από τον Θεό, τον Πατέρα τους, να αναγνωρίζεται η αγιότητά Του, να δοξάζεται το όνομά Του: «αγιασθήτω το όνομά σου». Μ’ αυτό το αίτημα ο άνθρωπος ομολογεί ότι είναι αμαρτωλός, πεσμένος, και ζητάει τη δωρεά της αληθινής μετάνοιας.
«Αγιασθήτω το όνομά σου» στον ναό της ψυχής μου. Το ζητάω αυτό, γιατί δεν το βρίσκω μέσα μου. Το αντίθετο βρίσκω: Θλιβερή υποδούλωση στην αμαρτία και στα πονηρά πνεύματα, τα πνεύματα που επινόησαν την αμαρτία, με μόλυναν με την αμαρτία, με αιχμαλώτισαν και εξακολουθούν να με κρατούν αιχμάλωτο μέσω της αμαρτίας. Στην ψυχή μου φωλιάζουν λογισμοί κακοί και αισθήματα εμπαθή. Μπαίνουν, άραγε, απ’ έξω ή γεννιούνται μέσα της; Δεν ξέρω. Αυτό που ξέρω είναι ότι εμφανίζονται ανεμπόδιστα και εγκαθίστανται κυριαρχικά. Δεν έχω τη δύναμη να απομακρύνω τέτοιους λογισμούς και τέτοια αισθήματα, αν και γνωρίζω ότι παροργίζουν τον Θεό, που τα αποστρέφεται, καθώς μ’ αυτά βλασφημείται το πανάγιο όνομά Του. Εξαιτίας τους παραμένω αλλότριος του Θεού. Μου χρειάζεται εξαγνισμός. Μου χρειάζεται μετάνοια.
Δώσε μου, Πατέρα μου ουράνιε, την παντοδύναμη μετάνοια, για να καθαρίσει τον ναό της ψυχής μου από κάθε ακαθαρσία και δυσωδία, για να με κάνει άξιο της υιοθεσίας Σου, για να με κάνει κάτοικο του ουρανού ήδη από την παρούσα ζωή. «Ως τώρα έρπω στη γη. Ας μπει στην ψυχή μου η αληθινή θεογνωσία. Αυτή ας αγιάσει τον νου μου, την καρδιά μου, όλη τη διαγωγή μου.
«Αγιασθήτω» μέσα μου «το όνομά σου». Να ποιο είναι το νόημα αυτού τού αιτήματος. Μπορούμε και οφείλουμε να επιθυμήσουμε τη μετάνοια και την ψυχική καθαρότητα. Μπορούμε και οφείλουμε να χρησιμοποιηθούμε όλα τα μέσα που εξαρτώνται από μας για την αναζήτησή τους. Η απόκτησή τους, πάντως, δεν εξαρτάται από μας. Είναι δώρο του Θεού. Εμείς πρώτα απ’ όλα πρέπει να προσευχόμαστε στον ουράνιο Πατέρα μας, ώστε Εκείνος να μας στείλει το δώρο της μετάνοιας από τα πνευματικά Του θησαυροφυλάκια, να μας καθαρίσει με τη μετάνοια από τον ρύπο της αμαρτίας και να μας στολίσει με την ευλογημένη καθαρότητα, τη μόνη ικανή να δει τον Θεό, τη μόνη ικανή ν’ αποκτήσει την αληθινή θεογνωσία. «Αγιασθήτω», λοιπόν, «το όνομά σου»!
Η αποφυγή της απογνώσεως
Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
Το κείμενο που ακολουθεί είναι τόσο γλαφυρό, τόσο αισιόδοξο, τόσο πατρικό. Γραμμένο από τον άγιο Πατέρα με περισσή αγάπη και πόνο, με λαχτάρα και φροντίδα για κάθε άνθρωπο που αμαρτάνει και επαναλαμβάνει τα αμαρτήματα του από αδυναμία. Είναι πολύ ενισχυτικό και μπορεί να παρηγορήσει ακόμη και το μεγαλύτερο αμαρτωλό και να τον ενθαρρύνει να μετανοεί συνεχώς. Άλλωστε αφού αδιάκοπα αμαρτάνουμε όλοι μας, συνεχώς πρέπει και να μετανοούμε μέσα από τα έγκατα της καρδιάς μας.
Παραθέτουμε επίσης στη συνέχεια μία μικρή περικοπή από λόγο του Θεοδωρήτου, Επισκόπου Κύπρου, στον άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο. Η περικοπή διασώζεται στη Μυριόβιβλο του Μεγάλου Φωτίου.
Οι λόγοι της περικοπής εκφράζουν και παρουσιάζουν έντονα τον πλούτο
της αληθινής αγάπης του μεγάλου πατέρα προς το ποίμνιό του. Ιδιαίτερα δε
εκφράζουν την αγάπη του και την άοκνη φροντίδα του για τους πονεμένους,
τους φτωχούς, τους άστεγους.
Κατά τον ιστορικό Παλλάδιο, η καθημερινή φροντίδα του ιερού Χρυσοστόμου
ήταν, «η των χηρών κηδεμονία, η των παρθένων παραμυθία, η των
αρρωστούντων νοσοκομία, η των πλανωμένων επιστροφή, η των συντετριμμένων
φροντίς, η των εν φυλακαίς επίσκεψις».
Αποφυγή της απογνώσεως
«Αν έχεις αμαρτίες, να μην απελπιστείς, αυτά δεν παύω να σας τα λέω συνεχώς, και αν κάθε μέρα αμαρτάνεις, να μετανοείς καθημερινά. Γιατί η μετάνοια είναι το φάρμακο κατά των αμαρτημάτων είναι η προς τον Θεόν παρρησία, είναι όπλο κατά του διαβόλου, είναι η μάχαιρα πού του κόβει το κεφάλι, είναι η ελπίδα της σωτηρίας, είναι η αναίρεση της απογνώσεως. Η μετάνοια μάς ανοίγει τον ουρανό και μάς εισάγει στον Παράδεισο. Γι’ αυτό (σου λέω), είσαι αμαρτωλός; μην απελπίζεσαι. Ίσως βέβαια αναλογιστείς.
Μα τόσα έχω ακούσει στην Εκκλησία και δεν τα ετήρησα. Πώς να εισέλθω και πάλι και πώς και πάλι να ακούσω; Μα γι’ αυτό ακριβώς πρέπει να εισέλθεις επειδή, όσα άκουσες δεν τα ετήρησες. Να τα ξανακούσεις, λοιπόν, και να τα τηρήσεις. Εάν ο ιατρός σου βάλει φάρμακο στην πληγή σου και παρά ταύτα δεν καθαρίσει, την επομένη ημέρα δεν θα σου ξαναβάλει πάλι; Μη ντρέπεσαι, λοιπόν, να ξαναέλθεις στην Εκκλησία. Να ντρέπεσαι όταν πράττεις την αμαρτία. Η αμαρτία είναι το τραύμα και η μετάνοια το φάρμακο. Αν, λοιπόν, έχεις παλιώσει σήμερα από την αμαρτία, να ανακαινίσεις τον εαυτό σου με τη μετάνοια. Και είναι δυνατό, μπορεί να πει κανείς να σωθώ, αφού μετανοήσω; Και βέβαια είναι.
Μα, όλη τη ζωή μου την πέρασα μέσα στις αμαρτίες, και εάν μετανοήσω θα βρω τη σωτηρία; Και βέβαια. Από που γίνεται αυτό φανερό; Από τη φιλανθρωπία του Κυρίου σου… Γιατί η φιλανθρωπία του Θεού δεν έχει μέτρο. Και ούτε μπορεί να ερμηνευτεί με λόγια η πατρική Του αγαθότητα. Σκέψου μια σπίθα πού έπεσε μέσα στη θάλασσα, μήπως μπορεί να σταθεί εκεί ή να φανεί;
Όση σχέση έχει, λοιπόν, μια σπίθα με το πέλαγος, τόση σχέση έχει η αμαρτία σου σε σύγκριση με τη φιλανθρωπία του Θεού. Και καλύτερα, θα έλεγα, όχι τόση, άλλα πιο πολλή. Γιατί το πέλαγος, ακόμη και αν είναι απέραντο, έχει όριο, μέτρο και σύνορα. Η φιλανθρωπία όμως του Θεού είναι απεριόριστη. Γι’ αυτό σου επαναλαμβάνω. Είσαι αμαρτωλός; Μην απελπίζεσαι»
(περικοπή από την 8η ομιλία για τη μετάνοια, PG 49, 337-338).
Το μεγαλείο της αγάπης του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου
(περικοπή από λόγο του Θεοδωρήτου, Επισκόπου Κύπρου, στον άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο)
«Άλλος, λοιπόν, τον πατέρα, τον τραβά αρπάζοντας τον ως βοηθό. Άλλος, πού δικάζεται, τον προσκαλεί για συνήγορο. Άλλος, πού πεινά, τον παρακαλεί για τροφή, ο γυμνός τον παρακαλεί για ένδυμα. Άλλος, παρακαλώντας, του παίρνει ακόμη και τα ρούχα πού φορεί.
Άλλος, πού πενθεί, τον έχει ανάγκη για παρηγοριά. Κάποιος άλλος τον τραβά να επισκεφθεί ασθενείς, ξένος του ζητεί καταφύγιο. Άλλος, πλησιάζοντας τον, κλαίει για κάποιο χρέος. Άλλος τον προσκαλεί για επόπτη και συμφιλιωτή μέσα στο σπίτι του, επειδή υπάρχουν διχόνοιες.
Η χήρα φωνάζει δυνατά το «ελέησον» στον πατέρα. Άλλη θρηνεί για την ορφάνια. Ο δούλος καταφεύγει στην αγάπη του, όταν κλαίει από τη σκληρότητα του κυρίου του. Ο πατέρας έχει κάθε ημέρα αναρίθμητες φροντίδες για τα προβλήματα του καθενός.
Συλλαμβάνεται κάποιος βίαια; τότε ο πατέρας γίνεται συνήγορος. Πείνα μεγάλη βασανίζει τους ανθρώπους; αμέσως τότε ο συνήγορος γίνεται τροφοδότης. Είναι κάποιος άρρωστος; τότε ο τροφοδότης γίνεται γιατρός. Έχει πέσει κάποιος σε πένθος; τότε ο γιατρός βρίσκει τον παρηγορητικό λόγο, για να καταπραΰνει τη θλίψη. Έφτασε η ώρα της φροντίδας για τους ξένους; τότε και ξενοδόχος γίνεται ο πατέρας, πού έχει γίνει τα πάντα, για όλους» (Patrologia Graeca 104, 229-232).
«Όταν στηρίζεσαι σε ανθρώπους είσαι αδύναμος, αλλά εμπιστευόμενος τον Θεό είσαι δυνατός…»
Ομιλία για τη δύναμη του Θεού στην αδυναμία των ανθρώπων – Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Στην Αγία Γραφή δεν υπάρχουν αντιφάσεις, ακόμη και σε αυτές τις λέξεις δεν υπάρχουν αντιφάσεις παρόλο που ακούγεται έτσι. Το φυσικό κυβερνάται από τον ήχο και το πνευματικό από τη σκέψη.
Για τον σαρκικό άνθρωπο, υπάρχουν παντού αντιφάσεις γιατί φοβάται τα εμπόδια και φεύγει από τις σκιές εάν του φαίνονται σαν εμπόδιο. Ο πνευματικός άνθρωπος είναι σαν ένας ιππότης, που του αρέσει να ξεπερνάει τα εμπόδια. Για τον πνευματικό άνθρωπο, ολόκληρη η διδασκαλία για τη σωτηρία μας είναι κρυμμένη σε αυτά τα λόγια της Γραφής.
“όταν γαρ ασθενώ, τότε δυνατός ειμι.” Δηλαδή, όταν γνωρίζω την μηδαμινότητα μου και την παντοδυναμία του Θεού, τότε είμαι δυνατός. Όταν γνωρίζω ότι εγώ, από μόνος μου, δεν μπορώ να κάνω κανένα καλό ούτε για τον εαυτό μου ούτε για τους άλλους και όταν εμπιστεύομαι τον εαυτο μου πλήρως στη δύναμη και το έλεος του Θεού, τότε είμαι δυνατός.
Όταν συναισθανθώ ότι είμαι σαν ένας άνθρωπος που πνιγεται σε αυτόν τον κόσμο και πως δεν είμαι σε θέση να πιάσω το εκτεταμένο χέρι του Θεού, και να το κρατήσω με τη δική μου δύναμη, αλλά μάλλον κραυγάζω προς τον Θεό να μου κρατήσει Αυτός το χέρι και να με τραβήξει έξω από τα βάθη της αμαρτωλής αβύσσου, τότε είμαι δυνατός.
Όταν βλέπω ότι είμαι αδύναμος, ότι είμαι ένα κούφιο καλάμι εν μέσω της καταιγίδας των ανέμων και στην πλημμυρα – ένα καλάμι που μόνο ο Θεός μπορεί να το γεμίσει με την Παντοδύναμη Χάρη Του – και όταν προσεύχομαι με πίστη, για τη Χάρη του Θεού, τότε είμαι δυνατός.
Ω, αδύναμοι αδελφοί μου, ας εμπιστευτούμε τους εαυτούς μας στη δύναμη του Θεού, ώστε, μέσα στην μηδαμινότητά μας, να είμαστε δυνατοί.
Όταν στηρίζεσαι σε ανθρώπους είσαι αδύναμος, αλλά εμπιστευόμενος τον Θεό είσαι δυνατός. Προσκολλήσου στον Θεό και όλη η δύναμη του Θεού θα είναι μαζί σου. Ομολόγησε την αδυναμία σου ενώπιον του Θεού και Εκείνος θα σου στείλει την παντοδύναμη Χάρη Του. Το επιβεβαιώνει για σένα ο ίδιος ο απόστολος, μέσω του παραδείγματος του και μέσα από την εμπειρία του λέγοντας: «όταν γαρ ασθενώ, τότε δυνατός ειμί».
Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμία αντίφαση στην Αγία Γραφή. Ο σαρκικός άνθρωπος μιλά για την αντίφαση με όρους του ήχου των λέξεων, αλλά ο πνευματικός άνθρωπος διεισδύει στο νόημά τους και συντρίβει την ψευδαίσθηση της αντίφασης μέσω της προσωπικής εμπειρίας.
Ω Κύριε, ο αναστάς εκ νεκρών, ελέησέ μας στις αδυναμίες μας και πλημμύρισέ μας με την Παντοδύναμη Χάρη Σου.
Ότι Σοι πρεπει πάσα δόξα, τιμή και προσκύνηση εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.
Από το βιβλίο του Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Ο Πρόλογος της Αχρίδος,
Άγιος Γεώργιος ο Κύπριος ο Νεομάρτυρας (23 Απριλίου)
Γεώργιος νυν τω Γεωργίω άμα,
Nέος παλαιώ συνετάχθη ενθάδε.
Ο Άγιος Νεομάρτυρας Γεώργιος καταγόταν από την Κύπρο.
Αφού αναχώρησε από την πατρίδα του έφθασε στην Πτολεμαΐδα της
Παλαιστίνης (σημερινή Άκκρα), όπου υπηρετούσε κοντά σε κάποιο Ευρωπαίο
πρόξενο. Εκεί, προσφέροντας τις υπηρεσίες του προς τον αφέντη του,
επισκεπτόταν συχνά το σπίτι μιας φτωχής μωαμεθανής, η οποία είχε μια
νεαρή θυγατέρα και αγόραζε αυγά. Κάποιες τουρκάλες γειτόνισσες, επειδή ο
Γεώργιος δεν αγόραζε αυγά από αυτές, τον συκοφάντησαν ότι είχε αθέμιτες
σχέσεις με τη νεαρή μωαμεθανή και με κραυγές συγκέντρωσαν μπροστά στο
σπίτι της μωαμεθανής τον τουρκικό όχλο.
Ο Γεώργιος,
διαμαρτυρόμενος για την προσαπτόμενη ψευδή κατηγορία, οδηγήθηκε βίαια
στον ιεροδικαστή. Εκείνος μάταια προσπάθησε να τον πείσει να γίνει
μουσουλμάνος προς αποφυγήν της τιμωρίας. Παρά τις προσπάθειες
του κριτή και τις κολακείες ή φοβέρες του όχλου, ο Μάρτυρας παρέμεινε
αμετάθετος στην πίστη, δηλώνοντας ότι Χριστιανός γεννήθηκε και
Χριστιανός θέλει να πεθάνει.
Τότε ο κριτής διέταξε, το
έτος 1752 μ.Χ., τον θάνατό του. Ο Μάρτυρας Γεώργιος οδηγήθηκε σε τόπο
κοντά στην θάλασσα. Οι δήμιοι ανάγνωσαν την καταδίκη του σε θάνατο και
προσπάθησαν πάλι με κολακείες και υποσχέσεις να επιτύχουν τον
εξισλαμισμό του. Ο Μάρτυς ύψωσε τότε τα αλυσοδεμένα χέρια του στον
ουρανό και ανεβόησε με φωνή μεγάλη: «Κύριε, Ιησού Χριστέ, δέξαι το πνεύμα μου και αξίωσέ με της Βασιλείας Σου»
[βλ. Πράξεις των αποστόλων, 7, 59]. Οι Τούρκοι τον πυροβόλησαν και ορμώντας εναντίον του διαμέλισαν το
τίμιο λείψανό του διά μαχαίρας. Τότε ξαφνικά έγινε θύελλα, που συντάραξε
την θάλασσα. Τα κύματα έφθασαν μέχρι το σημείο όπου έκειτο το ιερό
λείψανο του Αγίου. Οι Τούρκοι φοβούμενοι απομακρύνθηκαν, οι δε
Χριστιανοί παρέλαβαν το σκήνωμα του Μάρτυρος και ενταφίασαν αυτό στο ναό
της Πτολεμαΐδος.
Στις 13 Απριλίου 1967 μ.Χ. τα σεπτά
λείψανα του νεομάρτυρα μεταφέρθηκαν με τιμή στη Λευκωσία της Κύπρου και
τοποθετήθηκαν στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Ιωάννου.
Συμπλήρωμα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου