ΝΕΚΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ: Ανδρέας Παλαιολόγος: ο κληρονόμος του ρωμαϊκού (βυζαντινού) θρόνου († 1502)

Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2025

Ανδρέας Παλαιολόγος: ο κληρονόμος του ρωμαϊκού (βυζαντινού) θρόνου († 1502)

Τα Χρονικά Του Βυζαντίου / The Chronicles of Byzantium - Eugenios Ntalianis

Του Αγίου Ανδρέα σήμερα (30 Νοεμβρίου).

Είναι χαρακτηριστικό πως η Ρωμανία δεν είχε ποτέ έναν βασιλέα με το όνομα Ανδρέας. Για την ακρίβεια ενώ ήταν κοινό όνομα μεταξύ του λαού, οι άρχοντες της εποχής δεν το προτιμούσαν ιδιαίτερα. Έτσι δεν το βρίσκουμε ανάμεσα στα ονόματα που διάλεγε το ελληνικό αρχοντολόι της εποχής.
Όμως ο τελευταίος τιτλούχος βασιλέας των Ρωμαίων ήταν ο Ανδρέας Παλαιολόγος. Ο Ανδρέας ήταν ο γιος του Θωμά Παλαιολόγου, δηλαδή ανιψιός του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, του θρυλικού Μαρμαρωμένου Βασιλιά.

Μητέρα του ήταν η ελληνογενοβέζα Αικατερίνη Ζακαρία ντε Δαμαλά. Γεννήθηκε στον Μοριά το 1453, λίγους μήνες μονάχα πριν την Πτώση της Βασιλεύουσας στους Τούρκους. Ο Ανδρέας ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του πολιούχου της πόλης των Πατρών, του Αποστόλου Ανδρέα.

Ο πατέρας του ο Θωμάς ήταν δεσπότης (=κυβερνήτης) των δυτικών επαρχιών της Πελοποννήσου και είχε ως πρωτεύουσά του την Πάτρα. Ενώ ο αδερφός του Δημήτριος τα ανατολικά εδάφη της Πελοποννήσου. Φαίνεται μάλιστα ότι ο Θωμάς ήταν ιδιαίτερα αφοσιωμένος στην λατρεία του Αγίου Ανδρέα, καθώς η οικογένεια του είχε στην κατοχή τους και το λείψανο της κάρας του Αγίου (αργότερα θα το έπαιρνε μαζί του στην Ιταλία). Ο Ανδρέας ήταν ο πρώτος εγγονός του Μανουήλ Β' Παλαιολόγου (όλα τα αδέρφια του Κωνσταντίνου είχαν κάνει μονάχα θυγατέρες, υπήρχε πράγματι κρίση διαδοχής) και ο πρώτος ανιψιός των Παλαιολόγων, άρα κατευθείαν με την γέννησή του θεωρήθηκε ως η φυσική συνέχεια της δυναστείας.

Ο Ανδρέας απεβίωσε στην Ρώμη το 1502 άτεκνος. Μαζί με μια Ρωμαία αρχόντισσα μάλλον έκανε απογόνους, αλλά τίποτα δεν είναι επίσημο ή πειστικό για να αναφερθεί. Πέρασε όλη την ζωή του στην Ιταλία, στις αυλές της Δυτικής Ευρώπης και στις χώρες των Ρως, όπου βρισκόταν η αδερφή του, η Δούκισσα Σοφία Παλαιολογίνα.
Οι καθολικοί ηγεμόνες των αντιμετώπιζαν ως τον εξόριστο βασιλέα της Κωνσταντινούπολης. Είναι χαρακτηριστικό πως ο Ανδρέας συνέχισε να φορά τις πορφυρές μπότες των αυτοκρατόρων, αλλά αυτό ήταν και το μόνο του απόκτημα. Ο Ανδρέας χωρίς ούτε ένα φέουδο στο όνομά του, αντιμετώπισε τα οικονομικά του προβλήματα πουλώντας κενούς τίτλους και αξιώματα, λες και η Βυζαντινή Πολιτεία ήταν κάποιο είδους τσιφλίκι. Προσπάθησε να ηγηθεί σταυροφορίας κατά των Τούρκων χωρίς αποτέλεσμα.

Από τα σχόλια:
Να προσθέσω και την πολύ ωραία ιστορία της αδερφής του Ανδρέα, Ζωής/Σοφίας Παλαιολογίνας. Είμαι στη μέση της σειράς "Σοφία" και με έχει συνεπάρει η ιστορία της.
Είναι λίγο δυσεύρετη η σειρά καθότι ρωσική, αλλά τη θεωρώ επιπέδου "Vikings" και λίγο παραπάνω και την προτείνω σε όλους, αν μπορείτε να τη βρείτε.