Του π. Στεφάνου Φρήμαν
Μετάφραση Α. Ν.
ΟΟΔΕ. Πηγή (αγγλικά): Αncient faith / Glory to God for all Things
Ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής είχε πει για τον Χριστό ότι «ού το πτύον εν τη χειρί αυτού και διακαθαριεί την άλωνα αυτού, και συνάξει τον σίτον εις την αποθήκην αυτού, το δε άχυρον κατακαύσει πυρί ασβέστω». (Λουκ 3:17).
Εκείνο το αγροτικό εργαλείο, (το "πτύον"), χρησίμευε για τον διαχωρισμό του σιταριού από την ήρα, δηλαδή τον διαχωρισμό του βρώσιμου μέρους του σιταριού από το άχυρο που επρόκειτο να απορριφθεί. Ήταν, κατ’ αυτή την έννοια, ένα όργανο κρίσης. Το χαρακτηριστικό του Χριστού (ο Οποίος είναι η Εικόνα σύμφωνα με την οποία δημιουργηθήκαμε), είναι τέτοιο που «αποκαλύπτει» πλήρως τα ανθρώπινα όντα για αυτό που πραγματικά είναι, καθώς πλησιάζουν σε Αυτόν (ή καθώς πλησιάζει Εκείνος σε εμάς). Υπήρξε στιγμή όταν οι ένδεκα μαθητές δεν γνώριζαν πως ο Ιούδας ήταν ένας εν δυνάμει προδότης. Μάλιστα τον είχαν εμπιστευθεί αρκετά, ώστε να υπηρετεί ως ταμίας τους. Ο Χριστός, όπως μαθαίνουμε, πάντα γνώριζε πως ο Ιούδας ήταν αυτό που ήταν. Απλώς τον υπέμεινε, μέχρι που αποκαλύφθηκε ως προδότης.
Κατά παρόμοιο τρόπο, νομίζω πως ο Χριστός «έβλεπε» και τους άλλους Μαθητές ως αυτό που επρόκειτο να γίνουν. Ο Σίμων ονομάσθηκε «Πέτρος» πολύ πριν φανερώσει κάτι από τον «βραχώδη» χαρακτήρα του. Ήταν θορυβώδης, ισχυρογνώμων, επιδιώκοντας να διορθώνει ακόμα και τον Χριστό ορισμένες φορές. Δεν υπάρχει τίποτε που να θυμίζει «βράχο» μια τέτοια συμπεριφορά. Ωστόσο, υποψιάζομαι πως, παρουσία του Χριστού, ο Πέτρος σίγουρα θα ένιωσε κάποιο ταρακούνημα του «βράχου» μέσα του...
Παρουσία του Χριστού, όσοι δεν μπορούσαν να περπατήσουν θα ένιωσαν το ταρακούνημα μιας δύναμης στα άκρα τους - όπως επίσης τα τυφλά μάτια θα «τεντώνονταν» προς το Φως της όρασης. Άτομα δύσπιστα ανακάλυπταν μια ικανότητα να πιστέψουν, που κανονικά θα τους φάνταζε αδύνατη. Η παρουσία του Χριστού μάς «φανερώνει».
Το ότι οι άνεμοι και οι θάλασσες υπάκουαν στη φωνή του Χριστού δεν ήταν κάτι κόντρα στην φύση τους – ήταν η εκπλήρωση της φύσης τους– καθώς επιτέλους άκουσαν ξανά τη φωνή του Αδάμ (τώρα του Δεύτερου αντί του πρώτου) να τους διατάζει. Στέναζαν και βογκούσαν διαχρονικά επί αιώνες, περιμένοντας την ευλογημένη ελευθερία της υπακοής. Στην φωνή του Χριστού, οι άνεμοι και η θάλασσα –ηρεμώντας– έγιναν ο πραγματικός τους εαυτός.
Δεν έχω λόγια σοφά για εκείνους που αποκαλύπτονται πως έχουν «χαθεί» με κάποιο τρόπο – εκείνους, για τους οποίους η παρουσία του Χριστού φαίνεται να αποκαλύπτει την απομάκρυνσή τους από τον Θεό. Από την εμπειρία μου, αυτό δεν ήταν κάτι σύνηθες. Η καλοσύνη, αν και φαίνεται εύθραυστη, είναι στην πραγματικότητα αρκετά δυνατή και συχνά νικηφόρα. Ό,τι έχει αποξενωθεί από τον Θεό δεν έχει την Χάρη που θα το συντηρούσε. Τίποτα άλλο δεν το «ενεργοποιεί». Εντούτοις υπάρχει κάτι, σαν μια οντολογική εντροπία που εμφανίζεται από καιρό σε καιρό, μια «πτώση» στο τίποτα. Θυμάμαι με αυτό την κάθοδο του Χριστού στα κατώτατα του Άδη, όπου ακόμα και στο πιο απομακρυσμένο σημείο εκείνης της σκοτεινής εντροπίας, είχε λάμψει ένα λυτρωτικό Φως!
Ούτε μία μέρα δεν τολμώ να αναπολώ παρατεταμένα ή έντονα αυτή την εντροπία. Η ίδια η ανάμνησή της μπορεί να αποτελεί πρόσκληση να μετάσχω ο ίδιος στην καθοδική της σπείρα. Ο Χριστός προειδοποιεί στη Γραφή ότι οι «έσχατες ημέρες» θα είναι τόσο δύσκολες, που ελάχιστοι θα διατηρήσουν την πίστη. Υποψιάζομαι πως ο φταίχτης δεν θα είναι ο πόνος ή η ταλαιπωρία, αλλά η απλή απελπισία. Ακόμα και τώρα, ακούω τη φοβισμένη, κουρασμένη φωνή της στα παράπονα πολλών συνανθρώπων…
Βρισκόμαστε πράγματι στους «τελευταίους καιρούς»;; Την πρώτη εβδομάδα της Μεγάλης Σαρακοστής ψάλλουμε:
«Ψυχή μου, ψυχή μου, ανάστα, τι καθεύδεις; Το τέλος εγγίζει και μέλλεις θορυβείσθαι· ανάνηψον ουν, ίνα φείσηταί σου Χριστός ο Θεός, ο πανταχού παρών και τα πάντα πληρών». (Α’ Εβδομάδα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, Κοντάκιο, Ήχος 6)
Το «τέλος» που πλησιάζει είναι ο ίδιος ο Χριστός. Δεν είναι οι μηχανορραφίες των κυβερνήσεων και των μυστικών «καμπάλ» τα οποία χαρακτηρίζουν τις έσχατες μέρες. Το ότι το κακό γίνεται περισσότερο εμφανές είναι ένα δευτερεύον σημείο του «εγγίζειν» του Χριστού. Τα ανθρώπινα γεγονότα σε καμία περίπτωση δεν καθορίζουν το «πότε» του Θεού. Αν εστιάζουμε σε τέτοιου είδους γεγονότα, αποσπάται το βλέμμα μας και μάλλον ζούμε μέσα σε πλάνη. Τυχόν γραπτές αναφορές πάνω σε τέτοια θέματα συνήθως συνοδεύονται από προτροπές να προσέχουμε την ψυχή μας.
Η τελευταία Επιστολή του Αποστόλου Παύλου προς τους Φιλιππησίους γράφθηκε μέσα στην φυλακή: ελπίζει πως θα αφεθεί ελεύθερος, αλλά είναι επίσης αβέβαιος για την έκβαση που τον περιμένει (τελικά εκτελέσθηκε). (Φιλ.1:20) Είναι πολύ σημαντικό να σημειωθεί πως αυτή ονομάζεται «επιστολή της χαράς». Καθώς πλησιάζει το τέλος (το δικό του), αυξάνεται η λάμψη της ψυχής του. Προσφέρει την εξής συμβουλή:
Το λοιπόν, αδελφοί, όσα εστίν αληθή, όσα σεμνά, όσα δίκαια, όσα αγνά, όσα προσφιλή, όσα εύφημα, ει τις αρετή και ει τις έπαινος, ταύτα λογίζεσθε. (Φιλ 4:8).
Αυτή η νουθεσία είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια προτροπή του Αποστόλου να στρεφόμαστε προς ευχάριστα πράγματα (δεν υπάρχει τίποτα το αφελές στην πνευματική του ζωή). Πρόκειται για μια κατεύθυνση για την καρδιά, μια συγκεκριμένη οδηγία που μας επιτρέπει να προετοιμαστούμε για το τέλος. Όσοι σκέπτονται την ασχήμια του κόσμου ή τις φήμες για τρομερά πράγματα και προθέσεις, στην πραγματικότητα κοιμούνται. Είναι ένας ύπνος που μας νανουρίζει προς μια απόγνωση που θα μετατρέψει σε ναυάγιο την πίστη μας, με τρόπους που δεν μπορούμε να φανταστούμε.
Mια μεγάλη πνευματική μάχη διεξάγεται στην ανθρώπινη καρδιά. Είναι η μάχη του αληθούς, του ευγενούς, του δικαίου, του αγνού, του ωραίου, της καλής αναφοράς, των αρετών και των αξιέπαινων - που όλα έχουν αληθινή ύπαρξη και στηρίζονται από το χέρι του Θεού - ενάντια στα ψέματα, τους φόβους, τον κατά φαντασία κίνδυνο, το άσχημο και το σκοτεινό - τα οποία εν τέλει δεν έχουν ουσία και θα σκορπίσουν σαν τον άνεμο. Αυτή η μάχη είναι ο αληθινός αγώνας της εποχής μας. Αυτοί οι αντίπαλοι είναι «τα πνευματικά της πονηρίας εν τοις επουρανίοις» που περιγράφει ο Απόστολος Παύλος στην Προς Εφεσίους Επιστολή του (6:12).
Υπάρχει λόγος που ο Άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ λέει: «Αποκτήστε το Πνεύμα της Ειρήνης και χιλιάδες γύρω σας θα σωθούν». Ανταλλάξαμε, σε μεγάλο βαθμό, τον αληθινό πνευματικό πόλεμο της καρδιάς με τους ιδεολογικούς αγώνες της εποχής μας. Ως εκ τούτου, τοποθετούμε τους εαυτούς μας σε έναν ισόπεδο χώρο συγκρουόμενοι με κάθε κοσμικό επιχείρημα και πράξη. Οι πολιτικοί πειρασμοί αφθονούν, επειδή παραμένουμε μέσα στην πλάνη πως πράγματα μεγάλης αξίας καθορίζονται μέσα σε αυτή την διαδικασία. Η πλάνη μας δυστυχώς είναι πως όσο οι στόχοι μας είναι ευγενείς και διατυπωμένοι σωστά, το αποτέλεσμα θα είναι εξίσου ευγενές και σωστό. Ο Απόστολος Παύλος προειδοποιεί: «ου γαρ εν λόγω η βασιλεία του Θεού, αλλ’ εν δυνάμει» (Α’ Κορ.4:20) Η «δύναμη» (που αναφέρεται με σαφήνεια από τον Άγιο Σεραφείμ) δεν βρίσκεται μέσα στα επιχειρήματά μας αλλά στην σιωπηλή νίκη που αποκτάται δια της ένωσης με τον ενοικούντα εν ημίν Χριστό.
Η ίδια αυτή «δύναμη» ανέστησε τον Χριστό από τους νεκρούς.
«ει δε το Πνεύμα του εγείραντος Ιησούν εκ νεκρών οικεί εν υμίν, ο εγείρας τον Χριστόν εκ νεκρών ζωοποιήσει και τα θνητά σώματα υμών δια το ενοικούν αυτού Πνεύμα εν υμίν». (Ρωμ. 8:11)
Αυτή είναι η ζωή που σώζει χιλιάδες γύρω μας. Διαπιστώνω πως κάθε φορά που γράφω με αυτό το σκεπτικό, υπάρχει μια απώθηση από κάποιους που με κατηγορούν για «Αταραξία» - η οποία έχει μια περίεργη ομοιότητα με τους Ορθοδόξους, όπου «Ησυχασμός» είναι η ελληνική μορφή της ίδιας λέξης και θεωρείται ως καρδιά της Πίστης, στην πίστη και στην πράξη. Η ιστορία της «Αταραξίας» στην Δύση δεν είναι ίδια με τον Ησυχασμό στην Ανατολή. Ωστόσο, φαίνεται να είναι ένας εύκολος στόχος για κριτική. Εμείς πιστεύουμε στην δική μας εκδοχή.
Μια λέξη που αξίζει να μελετήσει κανείς, είναι από τον Αλέξανδρο Καλόμοιρο, τον συγγραφέα του άρθρου «Το Ποτάμι της Φωτιάς»: Ο Ησυχασμός είναι το βαθύτερο χαρακτηριστικό της Ορθόδοξης ζωής, το σημείο της Ορθόδοξης γνησιότητας, η προϋπόθεση της ορθής σκέψης και της ορθής πίστεως και δόξας, το παράδειγμα πίστης και Ορθοδοξίας. Σε όλες τις εσωτερικές και εξωτερικές μάχες της Εκκλησίας είχαμε από τη μια πλευρά τους ησυχαστές και από την άλλη τους αντι-ησυχαστές.
Σαφώς αντι-ησυχαστική είναι η «στόφα» της αίρεσης.
Επίσης, ο Ησυχασμός βρίσκεται στην πράξη, όχι στη ρητορική. Πιστεύω πως ήταν ο Ησυχασμός που χώρισε τα νερά της Ερυθράς Θάλασσας, που προκάλεσε την πτώση των τειχών της Ιεριχούς. Έχει αναστήσει νεκρούς και έχει καθαρίσει λεπρούς. Οι δαίμονες τρέμουν στην παρουσία του.
Ο Κύριος είναι στον άγιο θρόνο Του - ας τηρεί σιωπή όλη η γη ενώπιόν Του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου