Καλή φώτιση! 6 Ιανουαρίου: Τα Θεοφάνεια, δηλ. η βάπτιση του Κυρίου

Το περσινό αφιέρωμά μας με αρκετά άρθρα και ένα βίντεο για τον Ιορδάνη εδώ.

Δείτε ακόμη: 

Epiphany: The Baptism of Christ (& the Theophany Icon) 

Theophany in the Movies (two scenes)

Απόσπασμα από το άρθρο του π. Θεμιστοκλή Μουρτζανού Η παλαιά και νέα οικειότητα των Θεοφανίων:

[...]  Την πληρότητα της θεϊκής δόξας θα την βιώσουμε κατά την Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου μας. Όμως σε εορτές όπως τα Θεοφάνεια, βλέπουμε κατά τον πενιχρό τρόπο των αισθήσεών μας, και των σωματικών και των πνευματικών, τον τρόπο αυτής της δόξας. 

Διαπιστώνουμε ότι ο Θεός είναι Τριαδικός. Ο Χριστός βαπτίζεται στον Ιορδάνη έχοντας προσλάβει την ανθρώπινη φύση. Μολονότι Θεάνθρωπος δεν αρνείται τίποτε από τα ανθρώπινα, δίχα αμαρτίας. Το Άγιο Πνεύμα, εν είδει περιστεράς, έρχεται προς Αυτόν. Και ακούγεται η φωνή του Θεού Πατρός να λέει τόσο προς τον Πρόδρομο, όσο και προς τους παρευρισκομένους, αλλά και προς όλη την ανθρωπότητα: «Ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός εν ω ηυδόκησα» (Ματθ. 3,17). Αυτός είναι ο Υιός μου ο αγαπητός, Αυτός είναι ο εκλεκτός μου, σ’ Αυτόν ευαρεστούμαι.

Με την φανέρωση αυτή αποκαλύπτεται το Μυστήριο της Αγάπης και της Ελευθερίας του τριαδικού Θεού. Η ελευθερία αποκαλύπτεται στην ύπαρξη τριών Προσώπων με κοινές και διαφορετικές ιδιότητες, τα οποία συμπορεύονται και συνεμφανίζονται. Ο Πατήρ έχει Υιό. Υπάρχει μεταξύ τους η σχέση Πατρότητος και Υιότητος. Το Άγιο Πνεύμα είναι έτερο πρόσωπο σε σχέση με τον Πατέρα και τον Υιό. Ανακαινίζει και φωτίζει την κτίση, εκπληρώνοντας το θέλημα του Πατρός και δείχνει τον Υιό στους ανθρώπους. Ο Υιός γίνεται άνθρωπος, για να δώσει στους ανθρώπους την αγάπη του Θεού στην πληρότητά της, που είναι η ανακαίνιση της ανθρώπινης ύπαρξης από τη φθορά και το θάνατο. Και τα τρία Πρόσωπα φανερώνονται στον κόσμο, δείχνοντας την ενότητα, που πηγάζει από την ελευθερία και την αγάπη μεταξύ Τους. Και την ίδια στιγμή στη νέα ανθρωπότητα, στη νέα οικουμένη μετέχει σύμπασα η κτίση.  

Γι’ αυτό και ο Υιός εισέρχεται στον Ιορδάνη ποταμό. Τον αγγίζει ο έσχατος και κορυφαίος των προφητών, ένας άνθρωπος, ο Ιωάννης ο Πρόδρομος, στο πρόσωπο του οποίου φανερώνεται η ευλογία την οποία λαμβάνει όλη η ανθρωπότητα, να μπορεί να ψαύει τον Λυτρωτή Θεό. Να αγιάζεται μέσω της κοινωνίας μαζί του, γιατί εμείς, στο μυστήριο της Ευχαριστίας δεν αγγίζουμε απλώς τον Χριστό, αλλά καθιστάμεθα οικείοι Του, καθώς Εκείνος κατοικεί εντός της υπάρξεώς μας. Και την ίδια στιγμή να λαμβάνει την αγάπη Του ως μέγιστη δωρεά. Και τα νερά, ο ουρανός, τα πάντα λαμπαδοφεγγούν μετέχοντας στη χαρά του νέου ξεκινήματος. 

Δεν υπάρχουν πλέον μυστικά ανάμεσα στο Θεό και τους ανθρώπους. Για το Θεό όλοι είμαστε παιδιά Του. Και την ίδια στιγμή καλούμαστε να ανταποκριθούμε στην κίνηση αυτή της οικειότητας που ο Θεός μας προσφέρει. Νικώντας την φθορά και τον θάνατο.  

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο Ιορδάνης ποταμός πηγάζει από δύο πηγές, την Ιόρ και την Δαν, εξ ου και το όνομα «Ιορδάνης» και χύνεται στη Νεκρά θάλασσα. Αυτός ο ποταμός είναι τύπος [σύμβολο] του θνητού ανθρώπινου γένους, το οποίο, όπως ο Ιορδάνης, έχει δύο πηγές προέλευσης: τον Αδάμ και την Εύα, που με την επιλογή τους να χρησιμοποιήσουν την ελευθερία τους αρνούμενοι την αγάπη προς το Θεό και ακολουθώντας την οδό της θεοποίησης του εαυτού τους, κατέληξαν στο θάνατο, στην άβυσσο του Άδη, στη νεκρότητα. Σ’ αυτόν τον Ιορδάνη εισέρχεται ο Χριστός για να αναστρέψει την πορεία προς τη νέκρωση, την πορεία προς τη Νεκρά θάλασσα. Γι’ αυτό και ο Ιορδάνης «εστράφη εις τα οπίσω». Έτσι και το ανθρώπινο γένος, αν βαπτιστεί στο ύδωρ εν Πνεύματι Αγίω και εισέλθει στην Εκκλησία, επανερχόμενο ελεύθερα στην αγάπη και την κοινωνία [=ενότητα] με το Θεό, αναστρέφει την πορεία προς το θάνατο. Οδηγείται στην ανάσταση και τη νέα ζωή που δίνει ο Χριστός. [...]

Η φωτο από εδώ, όπου το αφήγημα του Φώτη Κόντογλου "Τα Φώτα στο Αϊβαλί"