Ο άγιος Λαυρέντιος, που τον έψησαν στη σχάρα, ο αποκεφαλισθείς πάπας άγιος Σίξτος & ο άγιος Ιππόλυτος (10 Αυγούστου)

Εικ. από εδώ

Οι Άγιοι Λαυρέντιος ο αρχιδιάκονος (=επικεφαλής διάκονος, δηλ. κατώτερος κληρικός, αλλά με αυξημένα καθήκοντα), Ξύστος (ή Σίξτος) πάπας Ρώμης και Ιππόλυτος μαρτύρησαν το 253 μ.Χ.

Ο αρχιδιάκονος Λαυρέντιος ήταν από τους πιο γνωστούς κληρικούς της ρωμαϊκής Εκκλησίας, και του είχαν εμπιστευθεί τη διαχείριση της περιουσίας της. Όταν έγινε ο διωγμός κατά των χριστιανών, ο πάπας Ρώμης Ξύστος (ή Σίξτος) ο Β', που καταγόταν από την Αθήνα, πρώτος πρόσφερε θυσία τον εαυτό του, ομολογώντας τον Χριστό (δηλ. παραδεχόμενος ότι είναι χριστιανός), και αποκεφαλίστηκε ["Ν": στα πρώτα χίλια χριστιανικά χρόνια, ως γνωστόν, ο πάπας της Ρώμης, δηλ. ο πνευματικός πατέρας της Εκκλησίας της Δυτ. Ευρώπης, ήταν ορθόδοξος].
Κατόπιν συνέλαβαν και το Λαυρέντιο. Επειδή ήταν διαχειριστής της Εκκλησίας, τον διέταξαν να παραδώσει τους θησαυρούς της. Ο Λαυρέντιος δέχθηκε, και μετά από λίγο επέστρεψε με μια μεγάλη φάλαγγα αμαξών, γεμάτες φτωχούς, ορφανά και αναπήρους. Και απάντησε στον ηγεμόνα ότι σε όλους αυτούς τους πάσχοντες είναι αποταμιευμένοι οι θησαυροί της Εκκλησίας, «ὅπου οὔτε σῆς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν» (Ευαγγέλιο Ματθαίου, στ' 20). Δηλαδή, όπου ούτε σκόρος, ούτε σαπίλα και σκουριά αφανίζουν αυτούς τους θησαυρούς, και όπου ούτε κλέφτες μπορούν να τρυπήσουν τους τοίχους αυτών των θησαυροφυλακίων, για να κλέψουν το πολύτιμο περιεχόμενο τους. Εξαγριωμένοι τότε οι ειδωλολάτρες, έψησαν το Λαυρέντιο ζωντανό, πάνω σε σιδερένια σχάρα.

Το λείψανο του παρέλαβε κάποιος ευσεβής χριστιανός, ο Ιππόλυτος. Όταν, όμως, το έμαθε αυτό ο ηγεμόνας, διέταξε και τον έσυραν άγρια άλογα μέσα σε αγκάθια, και έτσι μαρτυρικά τελείωσε τη ζωή του και ο Ιππόλυτος.

Μεγάλο μέρος των Λειψάνων του Αγίου Λαυρεντίου βρίσκονται στον ὁμώνυμο ρωμαιοκαθολικό Ναό «ἐκτός τῶν Τειχῶν» Ρώμης.
Αποτμήματα ου Ιερού Λειψάνου του Αγίου Λαυρεντίου βρίσκονται στις Μονές Παντελεήμονος Αγίου Όρους και Κύκκου Κύπρου.

Στίχοι για τους αγίους


Eις τον Λαυρέντιον.
Τὸν Λαυρέντιον λαύρακα Χριστοῦ λέγω,
Ἐπ' ἐσχάρας ἄνθραξιν ἐξωπτημένον.

Eις τον Ξύστον.
Τέλους ἀθλητῶν καὶ κλέους τυχεῖν θέλων,
Ἤθλησας ἆθλον, Ξύστε, τὸν διὰ ξίφους.

Eις τον Iππόλυτον.
Τὸν Ἱππόλυτον ἱπποδέσμιον βλέπω,
Ἐναντίαν πάσχοντα τῇ κλήσει πάθος.

Ὤπτησαν δεκάτῃ Λαυρέντιον ἠΰτε ἰχθύν.

Ἀπολυτίκιον Ἦχος γ' . Τὴν ὡραιότητα.

Τῷ θείῳ Πνεύματι, καταυγαζόμενος, ὡς ἄνθραξ ἔφλεξας, πλάνης τὴν ἄκανθαν, Ἀρχιδιάκονε Χριστοῦ, Λαυρέντιε Ἀθλοφόρε, ὅθεν ὡς θυμίαμα, λογικὸν ὁλοκαύτωσαι, τῷ σὲ μεγαλύναντι, τῷ πυρὶ τελειούμενος, διό τούς σὲ τιμώντας θεόφρον, σκέπε ἐκ πάσης ἐπήρειας.

Κοντάκιον Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.
Πυρὶ θεϊκῷ, φλεχθεὶς τὴν καρδίαν σου, τὸ πῦρ τῶν παθῶν, εἰς τέλος ἀπετέφρωσας, ἀθλητῶν ἑδραίωμα, θεοφόρε Μάρτυς Λαυρέντιε, καὶ ἀθλών ἐβόας πιστῶς, Οὐδὲν με χωρίσει τῆς ἀγάπης Χριστοῦ.

Ὁ Οἶκος
Τὸν διαλάμψαντα ὡς φωστῆρα ἀπλανῆ ἐν τῷ κόσμω, συνελθόντες πιστοί, ἐν ᾠδαῖς ᾀσμάτων τιμήσωμεν, Λαυρέντιον τὸν ἀθλοφόρον, καὶ μύστην τῶν ἀπορρήτων, ὅπως ταῖς αὐτοῦ πρεσβείαις, ῥυσθῶμεν πταισμάτων δεινῶν, τοῦ νοῦ δὲ πᾶσαν κηλῖδα καθαρθέντες, κατίδωμεν Χριστόν, τὸν τοῦτον ὑπερδοξάσαντα, κραταιῶς ἐναθλοῦντα καὶ λέγοντα· Οὐδεὶς με χωρίσει τῆς ἀγάπης Χριστοῦ.

Περισσότερα στοιχεία δείτε εδώ. Από εκεί και τα παρακάτω:

Στο εορτολόγιο των Ορθοδόξων αναφέρονται ακόμα πολλοί άγιοι, μάρτυρες και όσιοι με το όνομα «Λαυρέντιος»:

• Άγιος μάρτυς Λαυρέντιος· τιμάται στις 9 Ιανουαρίου.
• Όσιος Λαυρέντιος· τιμάται στις 20 Ιανουαρίου.
• Όσιος Λαυρέντιος ο εκ Κιέβου· τιμάται στις 29 Ιανουαρίου.
• Άγιος Λαυρέντιος, αρχιεπίσκοπος Καντουαρίας (Αγγλίας) · τιμάται στις 3 Φεβρουαρίου.
• Όσιος Λαυρέντιος ο εκ Μεγάρων (ή ο εν Σαλαμίνι [εικ.])· τιμάται στις 7 Μαρτίου.
• Άγιος Λαυρέντιος· τιμάται στις 12 Μαρτίου.
• Άγιος ιερομάρτυς Λαυρέντιος· τιμάται στις 30 Απριλίου.
• Όσιος Λαυρέντιος· τιμάται στις 10 Μαΐου.
• Ο διά Χριστόν σαλός Λαυρέντιος ο Ρώσος· τιμάται στις 10 Αυγούστου.
• Μάρτυς Λαυρέντιος· τιμάται στις 28 Αυγούστου.

Η μονή του Αγίου Λαυρεντίου στο χωριό Άγιος Λαυρέντιος στο Πήλιο (από εδώ)

Πάνω από το χωριό και στο ανατολικό μέρος του, σε μία από τις ωραιότερες τοποθεσίες, βρίσκεται το Μοναστήρι του Αγίου Λαυρεντίου, από το οποίο πήρε και το όνομά του το χωριό. Πιθανολογείται ότι κτίστηκε το δεύτερο μισό του 12ου αιώνα από Βενεδικτίνους μοναχούς, οι οποίοι κατάγονταν από την ιταλική πόλη Αμάλφι. Σύμφωνα με πηγές αλλά και σωζόμενη επιγραφή, εντοιχισμένη στη βόρεια πλευρά του ναού, στα ερείπια του παλιού μοναστηριού κτίζεται το 1378 η νέα μονή, επί βασιλείας του Αλεξίου Γ΄ Κομνηνού, από τον Όσιο Λαυρέντιο, και αφιερώνεται στον Άγιο Λαυρέντιο. Ο Άγιος Λαυρέντιος ήταν αρχιδιάκονος, ο οποίος μαρτύρησε στη Ρώμη το 258, επειδή δε θέλησε να απαρνηθεί την πίστη του και ανακηρύχθηκε άγιος της Δυτικής Εκκλησίας. Όσο για τον Όσιο Λαυρέντιο, όπως υποστηρίζουν οι περισσότεροι μελετητές, ήταν μοναχός στη Μονή της Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους, και την εποχή της μεγάλης διαμάχης μεταξύ Ησυχαστών και Βαρλααμιτών – το δεύτερο μισό του 14ου αιώνα – έφυγε από το Άγιο Όρος, ίσως μαζί με άλλους μοναχούς, και ήρθε στο Πήλιο αναζητώντας κάποιο μοναστήρι για να μονάσει. 

 

Το Μοναστήρι του Αγίου Λαυρεντίου ανακαινίστηκε πολλές φορές, όπως μαρτυρούν και άλλες επιγραφές που είναι εντοιχισμένες στο ναό. Ως εκ τούτου, το σωζόμενο κτήριο μαρτυρεί με τις επάλληλες χρονολογικές περιόδους κατασκευαστικών εργασιών την ιστορική του εξέλιξη και αποτελεί έναν τόπο ιστορικού, αρχιτεκτονικού αλλά και θρησκευτικού ενδιαφέροντος. Ο ναός της Μονής είναι βυζαντινού ρυθμού, τρίκογχος βασιλική με τρούλο και υψηλό τύμπανο. Είναι κτισμένος στο κάτω μέρος με ορθογώνιους σχιστόλιθους μεγάλων διαστάσεων και στο πάνω με μικρότερων διαστάσεων ορθογώνιους πώρινους ή σχιστόλιθους, από τους οποίους κάποιοι έχουν ανάγλυφες διακοσμήσεις, σταυρούς, ζώα, φυτά και άλλα. Η στέγη του ναού και των κελιών καλύπτεται από πλάκες.

 

Στο εσωτερικό του ναού, σώζεται η βάση μαρμάρινου τέμπλου. Ο ναός στηρίζεται σε έξι μονόλιθους κίονες μαρμάρινους, τα κιονόκρανα των οποίων φέρουν διακοσμήσεις. Δεν υπάρχουν τοιχογραφίες στο εσωτερικό του ναού, εκτός από το χώρο του Ιερού Βήματος, όπου υπάρχει η αγιογραφία του Παγώνη, με θέμα τη γέννηση του Χριστού. Οι φορητές εικόνες του εικονοστασίου είναι έργα βυζαντινής τέχνης, πιθανότατα του 16ου αιώνα. Στο ναό υπάρχουν αξιόλογες παλιές εικόνες, ιερά σκεύη και εκκλησιαστικά βιβλία. Στο προαύλιο του ναού, υπάρχουν διάφορα γλυπτά, κυρίως κομμάτια από κίονες και κιονόκρανα με διακοσμήσεις, που διαφέρουν ως προς το ρυθμό.

Το Μοναστήρι του Αγίου Λαυρεντίου αποτέλεσε τον πυρήνα, γύρω από τον οποίο σταδιακά διαμορφώθηκε το χωριό Άγιος Λαυρέντιος. Αυτό αποδεικνύει η σωζόμενη σφραγίδα του χωριού που αποτελείται από τέσσερα κομμάτια και φέρει την επιγραφή: «Σφραγίς της Μονής και χώρας του Αγίου ιερ(ομάρτυρος) ΑΚ (αρχιδιακόνου) Λαυρεντίου ΖΣΖ΄ (1067 από Αδάμ, από δε Χριστού 1559)».

 

Άλλοι άγιοι στις 10 Αυγούστου

Άγιος Ήρων ο φιλόσοφος
Άγιοι Έξι Μάρτυρες οι εν Βιζύη
Αγία Αγαθονίκη η Παρθενομάρτυς η εν Καρχηδόνι
Άγιος Λαυρέντιος της Καλούγκας ο διά Χριστόν σαλός (εικ.)

Μνήμη Γέροντος Ζωσιμά (†10 Αυγούστου 2010)