ΝΕΚΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ: Δυο βιβλία

Τρίτη 11 Φεβρουαρίου 2014

Δυο βιβλία - δυο κόσμοι

Το πρώτο βιβλίο είναι από κείνα (τα πολλά στην αμερικάνικη λαϊκή λογοτεχνία) που εντοπίζουν τη νόσο του δυτικού ανθρώπου, αλλά δεν υποψιάζονται τη θεραπεία.

Elvis, Ιησούς και coca cola (εδώ)
Kinky Friedman
μετάφραση: Στέλλα Τσουκάτου
Δίαυλος, 1995
208 σελ.
ISBN 960-7140-64-8, ISBN-13 978-960-7140-64-7

"Υπάρχουν περισσότεροι νεκροί γιατροί παρά νεκροί μεθύστακες. Ελπίζω να διατηρηθεί η αναλογία αυτή γιατί οπωσδήποτε δεν έχει πλάκα να τα πίνεις με γιατρούς στο μπαρ".

Τέτοιου είδους σαρκαστικές παρατηρήσεις υπάρχουν σε κάθε γωνιά του βιβλίου "Έλβις, Ιησούς και Κόκα-Κόλα" και προέρχονται από το ταραγμένο μυαλό του πρώην τραγουδιστή της κάντρυ Κίνκυ Φρίντμαν. Το βιβλίο του Φρίντμαν μοιάζει με νουάρ μυθιστόρημα, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα κακό τριπ στη σύγχρονη Αμερική, σ' έναν κόσμο με πολλά παραισθησιογόνα, πολύ ουίσκυ, παρατεταμένα άγουρα χρόνια και βαρεμένες κυριακάτικες νύχτες. Όλα αυτά καλύπτονται με το καταλυτικό χιούμορ του συγγραφέα που αμολάει στις σελίδες του ένα θίασο από απολαυστικούς losers, ηθοποιούς, σκηνοθέτες που γυρίζουν ταινίες με θέμα τους σωσίες του Πρίσλεϋ, ατζέντηδες που κανονίζουν την επανεμφάνιση του Τζιμ Μόρισον, κοινωνικούς λειτουργούς με αχαλίνωτα πάθη κ.ο.κ.

Η καρδιά όλου αυτού του σαρκαστικού λούνα παρκ είναι η ποπ κουλτούρα κι αν νομίζεις ότι ο Ντάγκλας Κόπλαντ ή ο Πύντσον το παρακάνουν με τις αναφορές τους, πρέπει να διαβάσεις το βιβλίο του Φρίντμαν όπου παρελαύνουν ο Ντύλαν, ο Τζέη Αρ, η Μάμα Κας (των Mamams & The Papas), ο Γκίνσμπεργκ, ο Έλβις (φυσικά) αλλά και η Έμιλυ Ντίκινσον και η μαϊμού του Κλιντ Ήστγουντ. Περισσότερο κυνικό και παρακμιακό από τα βιβλία του Κόπλαντ και με μια τάση για εξωφρενικές παρομοιώσεις (που θυμίζει Τομ Ρόμπινς) το "Έλβις, Ιησούς και Κόκα-Κόλα" είναι το ιδανικό αντίδοτο στη σοβαροφάνεια της αγάμητης βρετανικής σχολής - τύπου Τζάνετ Γουίντερσον. Επίσης στο βιβλίο υπάρχει το καλύτερο αντι-politically correct αστείο όταν ο Φρίντμαν αποκαλεί τα σκυλάκια μιας κυρίας "ζωικούς συντρόφους" αντί για το "ρατσιστικό" κατοικίδια.

Κριτική του βιβλίου (εδώθε):

Από εδώ

Yπάρχουν μερικά βιβλία που λειτουργούν καλύτερα, αν, όταν τα διαβάζεις, είσαι ελαφρώς μεθυσμένος. Το παρόν είναι ένα από αυτά. Όχι μόνο επειδή ο πρωταγωνιστής του (το alter ego του συγγραφέα-τραγουδιστή) είναι διαρκώς υπό την επήρρεια του αλκοόλ - και με μυαλό ψιλοδιαλυμμένο από τη χρόνια χρήση ναρκωτικών ουσιών. Επίσης γιατί η πλοκή του είναι εντελώς παραληρηματική, η γλώσσα του τελείως slang και. οι ήρωές του απόλυτα losers (με την τρυφερή όμως, τη ροκ έννοια του όρου).
Όταν ο Kinky, ένας μεσήλικας πρώην ροκ σταρ, που πλέον περνάει την ώρα του πίνοντας, μιλώντας στη γάτα του και κάνοντας ταβανοσκόπηση στη βρωμερή σοφίτα του, χάνει αιφνιδίως τον καλύτερό του φίλο και ταυτόχρονα μια από τις περιστασιακές του γκόμενες, βρίσκεται ξαφνικά μπλεγμένος σε μια σκοτεινή, μακάβρια αλλά και θεότρελη υπόθεση όπου ένα ζευγάρι κόκκινες καουμπόϊκες μπότες, μια ταινία για τους μιμητές του Εlvis κι ένας ιταλός μαφιόζος είναι οι βασικοί ύποπτοι. Με τη βοήθεια των φίλων του, μια χούφτα εξίσου αποτυχημένων καλλιτεχνών της κακιάς ώρας, καταφέρνει τελικά να εξιχνιάσει το μυστήριο, όχι όμως προτού μας αραδιάσει μια ντουζίνα ευφυολογήματα για τη ζωή, τις σχέσεις και τη Νέα Υόρκη, προτού μας ενημερώσει επαρκώς για τα snuff films και για μια σειρά αηδιαστικών συνηθειών και εμμονών του Elvis και προτού μας γοητεύσει σε ουκ ολίγα σημεία του έργου του με αυτό που εγώ προσωπικά θα ονόμαζα "ποίηση του περιθωρίου".
Ίσως για κάποιους ενοχλητικό, ρηχό ή ανόητο, αυτό το μικρό βιβλίο σίγουρα δεν είναι για όλα τα γούστα. Πάντως, εγώ θα πρότεινα ανεπιφύλακτα σε όσους από εσάς δεν έχετε προκάτ ιδέες για το τί είναι λογοτεχνία και τέχνη, να καθήσετε αναπαυτικά στον καναπέ σας, να βάλετε ένα ποτάκι στο ποτήρι σας και να απολαύσετε τη γοητεία του, το ιδιότυπο μαύρο χιούμορ του και την καλά κρυμμένη ευαισθησία του. Γιατί, όπως γράφει κι ο ίδιος ο Kinky στο κεφάλαιο 10, "ίσως η ίδια η ζωή είναι τόσο απαίσια διεστραμμένη και περίπλοκη που μόνο ένας μεθυσμένος θα μπορούσε να δώσει ή να βγάλει νόημα απ' αυτήν".

Μαρία Τσουκανά

Το δεύτερο βιβλίο είναι από κείνα που εντοπίζουν τη θεραπεία:

π. Ιωάννης Κρεστιάνκιν
Με λεπτότητα και αγάπη (εκδόσεις Εν Πλώ)

Οι επιστολές αυτές δεν γράφτηκαν για να αποτελέσουν κάποτε το υλικό κάποιας ανθολογίας. Μέσα σ’ αυτές ο αναγνώστης θα συναντήσει ζέουσα την πάλη του ανθρώπου με το καθημερινό, το συγκεκριμένο, το χειροπιαστό — οδυνηρά τετριμμένο για όλους και πάντοτε οδυνηρά μοναδικό για τον καθένα ξεχωριστά, που ζει στις ιδιαίτερες συνθήκες του βίου του. Ο Γέροντας ασχολείται με αυτό το καθημερινό και συγκεκριμένο, «με λεπτότητα και αγάπη». Όχι για να παρεμβάλλει τον εαυτό του στις ζωές των άλλων, αλλά για να τους υπενθυμίσει ότι πρέπει οι ζωές τους να μπολιαστούν από την παρουσία του Κυρίου και να αφεθούν στο θέλημά Του.

Ο Αρχιμανδρίτης Ιωάννης (Ιβάν Μιχαήλοβιτς Κρεστιάνκιν) της Μονής των Σπηλαίων του Πσκώφ γεννήθηκε το 1910 στην πόλη Ορυόλ της Ρωσίας. Ήταν το όγδοο παιδί του Μιχαήλ και της Ελιζαβέτας Κρεστιάνκιν. Το όνομα Ιβάν (Ιωάννης) του δόθηκε προς τιμήν του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. Εισήλθε από νωρίς στις τάξεις του κλήρου, αλλά το 1950 συνελήφθη από τις σοβιετικές αρχές. Ο Γέροντας θα παραμείνει τελικά στα στρατόπεδα για πέντε χρόνια. Στο τέλος της επίγειας διαδρομής του συνήθιζε να αναφέρει ότι εκείνα τα χρόνια ήταν τα πιο ευτυχισμένα της ζωής του! «Ο Θεός ήταν δίπλα μου», έλεγε, «Για κάποιο λόγο, δεν θυμάμαι κάτι άσχημο. Μόνο αυτό θυμάμαι: ο ουρανός ανοιχτός και οι Άγγελοι να ψέλνουν στους ουρανούς! Τώρα τέτοια προσευχή δεν έχω…».

*****

... Ένα πράγμα θα ήθελα να σου ζητήσω: να είσαι πιο προσεκτική και πιο αυστηρή με τον εαυτό σου. Για την εκτέλεση όλων των κανόνων μη θλίβεσαι. Τους έκανες; Δόξα τω Θεώ! Δεν τους έκανες; Συγγνώμη Κύριε! Να τα κανονίζεις όλα όχι μόνο σύμφωνα με τις απαιτήσεις, αλλά και με το πώς αισθάνεσαι τον εαυτό σου, σωματικά και πνευματικά...
Μας σώζει ο Σωτήρας μας κι όχι οι δικοί μας αγώνες και κόποι. Εμείς ας παραδώσουμε στον Κύριο την καρδούλα μας κι Εκείνος θα τη γεμίσει με τόση αγάπη, που θα αρχίσουν να ζουν φωτεινά μέσα της όλοι!...
Για θυμήσου πώς άρχισες να μαθαίνεις γράμματα στο σχολείο... Αυτή τη μέθοδο εκμάθησης εφάρμοσε και στην πνευματική ζωή. Μη βιάζεσαι, μη βασανίζεις και μη συντρίβεις τον εαυτό σου, ούτε την οικογένειά σου. Να ενεργείς πάντα με περίσκεψη σε κάθε περίσταση της ζωής. Επίσης μην ξεχνάς να λες: "Κύριε, βοήθει μοι! Κύριε, συνέτισόν με!"
Ορίστε, έτσι θα μαθαίνεις. Το πρωταρχικό σε τούτη την επιστήμη είναι να μάθεις να κυριαρχείς και να κυβερνάς όχι τους άλλους, αλλά τον εαυτό σου.
Ο Θεός είναι αγάπη και ο μένων εν τη αγάπη εν τω Θεώ μένει. Ορίστε όλη η επιστήμη! Μάθε να αγαπάς τους άλλους, μάθε να συμπονάς τους άλλους κι η χαρά θα εγκατασταθεί στον νου και την καρδιά σου.
Η ευλογία του Θεού μαζί σου.

(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)