Δύο ιδιαίτεροι σύγχρονοι διδάσκαλοι της Ορθοδοξίας

Στις 13 και 14 Φεβρουαρίου 1982 κοιμήθηκαν δύο από τους σημαντικότερους, κατά τη γνώμη μου, σύγχρονους διδασκάλους της ορθόδοξης πνευματικής κληρονομιάς στην Ελλάδα. Ο λαϊκός ιεροκήρυκας Δημήτριος Παναγόπουλος (13 Φεβρ.) και ο αρχιμανδρίτης π. Χαράλαμπος Βασιλόπουλος, συγγραφέας και ιδρυτής της εφημερίδας «Ορθόδοξος Τύπος» και της Πανελληνίου Ορθοδόξου Ενώσεως (14 Φεβρ.).

Δημήτριος Παναγόπουλος

Γεννήθηκε το 1915 στο χωριό Μεσουργιώτικα Αιγίου, ήταν απόφοιτος του Σχολαρχείου (δηλ. της Μέσης Εκπαίδευσης) Αιγίου και έζησε κατά βάση στην Αθήνα, όπου εργάστηκε σε διάφορες δουλειές, παντρεύτηκε το 1948 την Αγγελική Σωτηροπούλου και απόχτησε το μοναχογιό του Νεκτάριο (σήμερα εκδότη ορθόδοξων βιβλίων). Αρχικά δεν είχε μεγάλη σχέση με τη θρησκευτική ζωή, ζούσε μακριά από την Εκκλησία και μάλιστα βασανιζόταν από το πάθος της χαρτοπαιξίας. Όμως, λίγο καιρό μετά το γάμο του πήγε με τη σύζυγό του εκδρομή στην Τήνο, εκεί εξομολογήθηκε για πρώτη φορά και άρχισε να αλλάζει η ζωή του, καθώς ένιωσε μέσα του την επίδραση της θείας χάριτος.

Από τότε, με τη συμπαράσταση της γυναίκας του, που ήταν πολύ πιστή, άρχισε να μελετάει την πνευματική παράδοση της Ορθοδοξίας και, σταδιακά, να γράφει κάποια χριστιανικά κείμενα και να διοργανώνει κάποιες συζητήσεις πνευματικού περιεχομένου. Παρόλα αυτά, δε σκεφτόταν να αρχίσει να κηρύττει συστηματικά το χριστιανικό μήνυμα, όμως τον προέτρεψαν επίμονα φίλοι και γνωστοί του, καθώς και ο δραστήριος πνευματικός του π. Δημήτριος Παπαντώνης. Οι εσωτερικές αντιστάσεις του υποχώρησαν εντελώς όταν είδε σε όραμα τον άγιο Δημήτριο, ο οποίος τον μάλωσε γιατί αρνιόταν ν’ αγωνιστεί για χάρη του Χριστού και της σωτηρίας των συνανθρώπων του. Φυσικά εξομολογήθηκε το όραμα αυτό και το συζήτησε αρκετά με τον πνευματικό του, γιατί είναι εύκολο να παρασυρθεί κάποιος από ψεύτικα οράματα.

Έτσι άρχισε μια πλούσια δραστηριότητα εσωτερικής ιεραποστολής, που συνεχίστηκε σε όλη την υπόλοιπη ζωή του Δ. Παναγόπουλου. Αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή του στο να μιλάει σε ναούς και αίθουσες και να γράφει άρθρα και βιβλία για το Χριστό και τη χριστιανική ζωή. Ταξίδεψε σε ολόκληρη την Ελλάδα και στο εξωτερικό κάνοντας ομιλίες και κατά γενική ομολογία έσωσε πλήθος ψυχές, που παρακινήθηκαν από τις ομιλίες του και στράφηκαν προς το Θεό.

Ήταν ένας χαρισματικός ομιλητής, εμπνευσμένος από τη θεία χάρη, παρόλο που δεν ήταν ιδιαίτερα μορφωμένος και πολύ συχνά δεν προλάβαινε να προετοιμάσει τις ομιλίες του, αλλά μιλούσε πρόχειρα, γιατί έπρεπε να ταξιδεύει από εδώ κι από κει.

Η ζωή του ήταν συνεπής προς τη διδασκαλία του ευαγγελίου. Έζησε πολλά θαύματα και εμφανίσεις αγίων προσώπων, αλλά γνώρισε και τη ζήλια και το διωγμό από ιερείς και μη, επειδή η παρουσία του συχνά έφερνε σε αμηχανία τους δήθεν «καθώς πρέπει» δασκάλους της ορθόδοξης πίστης, που μπροστά του υστερούσαν.

Κοιμήθηκε το 1982 και στην κηδεία του παρευρέθηκε πλήθος κόσμου, ενώ άφησε γύρω στα 60 βιβλία και περίπου χίλιες ομιλίες γραμμένες σε κασέτες.

Αναλυτική βιογραφία του, με πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία και απόψεις άλλων για το πρόσωπο και το έργο του, δες εδώ.

Λίγες μέρες μετά την κοίμησή του η μοναχή Αλεξία, ηγουμένη της μονής Παναγίας της Εικοσιφοίνισσας Δράμας, πληροφόρησε την οικογένειά του ότι μία μοναχή της μονής της είδε σε όνειρο τον Παναγόπουλο, ο οποίος την πληροφόρησε ότι βρίσκεται στον παράδεισο, σε τόπο που «ούτε μπορούσε να φανταστεί, ούτε περιγράφεται», και για τη θέση του εκεί εξεπλάγη, μαζί με τους αγιασμένους Γέροντες Φιλόθεο Ζερβάκο και Χαράλαμπο Βασιλόπουλο (ο οποίος είχε κοιμηθεί μία μέρα μετά). Για την εμφάνιση αυτή ασφαλώς βάζουμε ένα ερωτηματικό και περιμένουμε την Εκκλησία να αποφανθεί για τη μνήμη του, δηλ. αν είναι άγιος (όπως πολλά δείχνουν) ή όχι.

Προσθέτουμε και μια ανθολογία από την Ιερά Μονή Παντοκράτορος

Ομιλίες του Ιεροκήρυκος Δημητρίου Παναγοπούλου Ομιλίες και Κηρύγματα του γνωστού και εναρέτου Ιεροκήρυκος Δημητρίου Παναγοπούλου...

Η Εικόνα εις την Ορθόδοξον Εκκλησίαν Εκκλησία. Η Εικόνα εις την Ορθόδοξον Εκκλησίαν είναι μία αγιογραφία και όχι μια «ζωγραφιά θρησκευτική». (9/8/2007)

Εξομολόγησις ενός πρώην αθέου ..η φιλοσοφία του Νίτσε, ο πιθηκάνθρωπος των Δαρβινιστών, η δύναμις και η ύλη του Μπύχνερ, ήσαν καθημερινά θέματα συζητήσε­ως... (25/1/09)

Μακάριοι οι ειρηνοποιοί... Δημήτριος Παναγόπουλος: Ο εργαζόμενος την αρετήν της ειρήνης προς τον Θεόν, τον πλησίον του και τον εαυτόν του ονομάζεται... (6/4/2011)		Δημήτριος Παναγόπουλος (13 Φεβρουαρίου 1982) Σύντομο βιογραφικό σημείωμα του αειμνήστου Δημητρίου Παναγοπούλου... (12/2/2011)
Περί Ταπεινώσεως Του μακαριστού Δημητρίου Παναγόπουλου. Η πύλη του ουρανού εστίν η ταπείνωσις... (9/11/2010)		Μακαρία η υπακοή Του Δημητρίου Παναγόπουλου. Τέσσαρες Μοναχοί από μίαν Σκήτην, επήγαν κάποτε και ευρήκαν ένα μεγάλο Ασκητή... (24/8/2010)
Η άπιστος Επιστήμη μέγας κίνδυνος των αγνοούντων Του αειμνήστου Δημητίου Παναγοπούλου. Ιατρός τις άπιστος, συναντήσας λαϊκόν ιεροκήρυκα εις τι χωρίον της Βοιωτίας... (19/8/2010)		Κακόν το κρίνειν τους άλλους Του αειμνήστου Δημητρίου Παναγοπούλου. Είναι πάντοτε οπισθο­δρομικοί μη έχοντες καιρόν να καλλιεργήσουν εαυτούς... (5/6/2010)
Μή κρίνετε! «Μη κρίνετε, ίνα μη κριθήτε»Ας είναι λοιπόν σύνθημα και κανών της ζωής μας αγαπη­τοί ο λόγος αυτός του Κυρίου. (4/2/09)		Τί χρειάζονται τα Μοναστήρια; Τα Μοναστήρια είναι τα μάτια της Ορθοδοξίας μας, δια των οποίων βλέπει τον διάβολον και τον πολεμεί μέρα νύχτα... (28/1/09)
Η λυδία λίθος Η πίστις δοκιμάζεται ωσάν σε λυδία λίθον, επάνω εις τας θλίψεις. Εις τας θλίψεις η πίστις φαίνεται, εάν είναι αληθής η ψευδής.... (6/3/08)		Ποιος είναι έτοιμος; «Η μετάνοια είναι πρόξε­νος βασιλείας ουρανών και είσοδος παραδείσου και τρυφής αιωνίου απόλαυσις» (15/9/08)

***

Αρχιμανδρίτης π. Χαράλαμπος Βασιλόπουλος

Γεννήθηκε το 1910 στην Ανάληψη Τριχωνίδας και από παιδί ενδιαφερόταν πολύ για τη χριστιανική πνευματική ζωή. Τελείωσε τη Θεολογική Σχολή Αθηνών το 1933 και στη συνέχεια εργάστηκε ως λαϊκός ιεροκήρυκας σε διάφορες μητροπόλεις ανά την Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής εργάζεται στα Γιάννενα, όπου αναπτύσσει αντιστασιακή δράση, για την οποία διώκεται από τους Ναζί και καταδικάζεται σε θάνατο μαζί με άλλους έξι πατριώτες. Λαμβάνουν χάρη και δεν εκτελούνται, ενώ ήταν ήδη στημένοι μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα.

Κατά τα χρόνια του εμφύλιου πολέμου μιλάει ενάντια στην κομουνιστική αθεΐα, γι’ αυτό το ΕΑΜ τον καταδικάζει σε θάνατο. Αντί γι’ αυτό όμως, με την κατάρρευση του ΕΑΜ, μέλη του τον βρίσκουν και του εμπιστεύονται το αρχείο του ΕΑΜ της Δυτικής Στερεάς, να το κρύψει (όπως και κάνει), επειδή τον αναγνωρίζουν ως έντιμο άνθρωπο.

Παράλληλα αναπτύσσει μεγάλη κοινωνική δράση, ιδρύοντας σχολές κοπτικής, ραπτικής, υφαντικής κ.λ.π. για κορίτσια, νυχτερινά σχολεία για τους ενήλικες αναλφάβητους και ένα πρότυπο αγρόκτημα με πολλούς τομείς της αγροτικής και κτηνοτροφικής ζωής στη Μακρυνεία. Συγχρόνως πρωτοστατεί στην πραγματοποίηση γεωτρήσεων σε διάφορα χωριά, όπου αποστέλλεται ως ιεροκήρυκας, με αποτέλεσμα να συμβάλει πολύ στην ύδρευση διαφόρων αγροτικών περιοχών.

Όλα αυτά τα χρόνια είναι ακόμη λαϊκός. Χειροτονείται ιερομόναχος το 1951 στο Αγρίνιο. Το 1959, ερχόμενος στην Αθήνα, ιδρύει την Πανελλήνιο Ορθόδοξο Ένωση και το 1961, παρά την έλλειψη χρημάτων, επιχειρεί την έκδοση χριστιανικής εφημερίδας, του «Ορθόδοξου Τύπου». Τα χρόνια 1962-1968 διατελεί ηγούμενος της ιεράς Μονής Πετράκη, δίπλα στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός, απ’ όπου τον απομακρύνει η χούντα της 21ης Απριλίου. Το 1971 μάλιστα πέρασε και από στρατοδικείο, γιατί το χουντικό καθεστώς θεώρησε επικίνδυνη την κριτική που ασκούσε για πνευματικά θέματα στον τότε αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο μέσω του «Ο.Τ.».

Είναι αξιοσημείωτο ότι, λόγω καταδίκης του από τους Ναζί, που θεωρήθηκε ότι... λέρωσε το ποινικό του μητρώο, το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, το Μάρτη του 1967 (ένα μήνα πριν το πραξικόπημα που οδήγησε στη χούντα), αρνήθηκε να εγκρίνει την εγγραφή του στον κατάλογο των αρχιμανδριτών που θα μπορούσαν να εκλεγούν μητροπολίτες (τον απέκλεισε δηλαδή από το ενδεχόμενο να γίνει κάποτε δεσπότης). Αυτό -όπως έλεγε ο ίδιος- ήταν προς όφελός του, γιατί του επέτρεψε να εργάζεται ελεύθερα για τα βιβλία του.

Στην Αθήνα ο π. Χαράλαμπος αναπτύσσει πυρετώδη ιεραποστολική δραστηριότητα, με ομιλίες, άρθρα στον «Ο.Τ.» και εκατοντάδες μικρά και μεγάλα βιβλία χριστιανικού ενδιαφέροντος. Συντάσσει και εκδίδει πλήθος βίους αγίων (έκδοση που προγραμμάτιζε αρχικά σε συνεργασία με το Φώτη Κόντογλου, ο οποίος όμως κοιμήθηκε το 1965), αλλά και πνευματικά δοκίμια όπως τα Γιατί ζεις;, Γιατί δεν εκκλησιάζεσαι;, Πάψε να βρίζεις τα θεία, Οι 52 δαίμονες της χαρτοπαιξίας, Η Αποκάλυψις εξηγημένη (το κατά δύναμιν), ερμηνεία στα ευαγγέλια κατά Ματθαίον και Ιωάννην κ.π.ά.

Σημαντική πτυχή του συγγραφικού του έργου είναι τα βιβλία του που αποκαλύπτουν το αντιχριστιανικό πρόσωπο κύκλων όπως η Μασονία, η Θεοσοφία, το Ρόταρυ, ο Οικουμενισμός κ.λ.π. Τα βιβλία αυτά προκάλεσαν έντονες συζητήσεις και έθεσαν σε κίνδυνο τη ζωή του.

Ο π. Χαράλαμπος έμεινε σε όλη την επίγεια ζωή του φτωχός: τριμμένο ράσο, μπαλωμένα παπούτσια, παμπάλαια και φθαρμένη τσάντα (που, όταν την ξέχασε στο λεωφορείο και έτρεξε να την πάρει γιατί είχε μέσα τα χειρόγραφα ενός βιβλίου του, οι υπάλληλοι στις συγκοινωνίες γελούσαν και του είπαν πως δεν υπήρχε φόβος να την κλέψει κανείς, γιατί ήταν για πέταμα). Από τα χέρια του πέρασαν πολλά χρήματα, δωρεές διαφόρων, αλλά πάντα τα χρησιμοποιούσε για καινούργια βιβλία και φιλανθρωπίες. 

"Μήπως ξέχασα εδώ την τσάντα μου;". "Και τι φοβήθηκες, παππούλη, μη σου πάρουν το κελεπούρι; Τέτοια που είναι, κανένας δεν την παίρνει!" (η φωτο από εδώ).

Μίλησε και έγραψε πολλές φορές για την πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας μας (δεν ήταν της γνώμης πως οι ρασοφόροι πρέπει να το βουλώνουν) και ζήτησε έντονα να τεθεί ως θεμέλιο της ελληνικής κοινωνίας και παιδείας ο Χριστός και το ευαγγέλιο. Καλά έκανε, γιατί ήξερε αυτός ο αγιασμένος και ειλικρινής πνευματικός αγωνιστής πως η Ορθοδοξία είναι η αλήθεια και πως οι εκσυγχρονιστικές απόψεις του τύπου «ουδετερόθρησκου κράτους» οδηγούν σταθερά τον άνθρωπο στην καταστροφή. Φυσικά, μια κοινωνία θεμελιωμένη στο Χριστό δεν είναι μια θρησκόληπτη κοινωνία που αφανίζει τους «άπιστους» και «αμαρτωλούς», αλλά μια κοινωνία γεμάτη αγάπη προς όλους και όλα. Αυτή την κοινωνία οραματίστηκε για την πατρίδα, που την υπεραγαπούσε, ο π. Χαράλαμπος. Προσωπικά αμφιβάλλω αν θα τη δούμε ποτέ. Δεν πειράζει. Μακάρι τουλάχιστον όσο το δυνατόν περισσότεροι από μας να δουν το Χριστό μέσα στην καρδιά τους.

Τα βιβλία του π. Χαράλαμπου - κείμενα αληθινής επανάστασης

 Τα βιβλία του π. Χαράλαμπου έχουν εκδοθεί σε χιλιάδες αντίτυπα και κυκλοφορούν και σήμερα από τις εκδόσεις του «Ορθόδοξου Τύπου». Σήμερα, πολλοί πιστεύουν πως ο «Ο.Τ.» έχει μια συντηρητική χριστιανική γραμμή, ότι βιάζεται να ασκήσει κριτική σε εκκλησιαστικά πρόσωπα, μόλις φαίνεται να κάνουν κάποιο λάθος (αυτό βέβαια αξίζει να το προσέξουν εκείνοι που πιστεύουν πως η Εκκλησία πρέπει να κρίνεται αυστηρά – αυτό κάνει ο «Ο.Τ.», παρόλο που είναι ένα ορθόδοξο έντυπο). Όμως, ακόμη κι από εκείνους που δε νιώθουν ψυχική ανάπαυση με τη γραμμή του «Ο.Τ.», τα βιβλία του π. Χαράλαμπου αξίζει να διαβαστούν. Περιέχουν ανεκτίμητους θησαυρούς της πνευματικής μας κληρονομιάς και πικρές αλήθειες για εκείνους που κυβερνούν τον κόσμο – αλήθειες που, όσο περνούν τα χρόνια, γίνονται όλο και πιο τραγικά επίκαιρες!

Είσαι μορφωμένος, επιστήμονας ή καριερίστας; Είσαι νέος; Είσαι σπασίκλας, γκατζετάκιας ή ράπερ, χεβιμεταλάς, πανκ, emo κ.τ.λ.; Δεν έχεις καμιά σχέση με την Εκκλησία; Δεν πιστεύεις; Δε γουστάρεις τους παπάδες; Πολύ ωραία. Κάνε ένα δώρο στον εαυτό σου και διάβασε Βασιλόπουλο. Άνοιξε την καρδιά σου και διάβασε Βασιλόπουλο. Θα δεις μια άλλη εκδοχή του χριστιανισμού, αλλά και μια άλλη πλευρά του κόσμου γύρω σου, που δεν τη φανταζόσουν μέχρι τώρα. Και αυτό που θα δεις θα σημαίνει πολλά και θα αλλάξει η ζωή σου. Αυτό πιστεύω ταπεινά. Καλό πνευματικό ταξίδι, αδελφέ μου.

Με το καλό να συναντηθούμε.

Τα στοιχεία για τον π. Χ. Βασιλόπουλο τα πήρα από το βιβλίο του Μιχάλη Τσώλη Ο Μακαριστός Γέροντας Αρχ. Χαράλαμπος Βασιλόπουλος, εκδ. «Ορθόδοξου Τύπου», Αθήνα 1996. Την άποψή μου για τα βιβλία του την πήρα από το γεγονός ότι έχω διαβάσει πολλά απ’ αυτά, δόξα τω Θεώ. ΠΡΟΣΟΧΗ: είναι βιβλία γροθιές στη βιτρίνα της καθημερινότητάς μας, του καθωσπρεπισμού μας, της σοφίας μας (ακόμη και της θεολογικής σοφίας μας και της κυριλέ ευσέβειάς μας), επαναστατικά βιβλία, βιβλία για σένα και για μένα. Αυτό είναι όλο – και είναι αρκετό. Ευχαριστώ.

Πιο αναλυτικό βιογραφικό του Γέροντα εδώ.