Ο μεθυσμένος, τα 1000 ρούβλια & οι κατσίκες

Δυο σύγχρονοι άγιοι της Ρωσίας 
(Σεραφείμ και Ναταλία της Βίριτσα)

Νεκτάριος

Μια ξεχωριστή προσωπικότητα της ρωσικής χριστιανοσύνης, ο άγιος Σεραφείμ της Βίριτσα [1] (1866-1949), έβρισκε ο ίδιος τους ανθρώπους που τον είχαν ανάγκη και τους καλούσε κοντά του. 

Aπό Misha (όπου ένα συγκλονιστικό κείμενο του αγ. Σεραφείμ, που δύσκολα μπορεί να το αντέξει ο κοινός νους)

Παιδί φτωχής οικογένειας, ορφανός από πατέρα, έγινε αρκετά πλούσιος από το εμπόριο γούνας, παντρεύτηκε το 1890 και απόχτησε δύο παιδιά, το ένα από τα οποία πέθανε ενός έτους. Ήδη ως λαϊκός ασκούσε πλούσιο φιλανθρωπικό έργο, ενώ το 1920 έγινε μοναχός στη Λαύρα [=μοναστήρι] του αγίου Αλεξάνδρου Νέβσκυ στην Πετρούπολη και η σύζυγός του Όλγα στην ιερά μονή της Παναγίας των Ιβήρων στην ίδια πόλη· εκπλήρωσαν έτσι και οι δυο τη συμβουλή που είχαν λάβει (ο άγ. Σεραφείμ από έναν άγνωστο σε μας γέροντα της Λαύρας και η Όλγα από τη μοναχή Πελαγία της μονής), όταν είχαν εκφράσει την επιθυμία να μονάσουν σε εφηβική ηλικία, ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο και χωρίς να γνωρίζονται ακόμη· η συμβουλή ήταν να παντρευτούν, και να γίνουν μοναχοί αφού αναθρέψουν τα παιδιά τους.

Οι χιλιάδες των προσκυνητών και των δυστυχισμένων κάθε είδους που επισκέπτονταν το εξομολογητήριο ή το κελλί του αγίου Σεραφείμ, ακόμη και όταν ήταν κατάκοιτος από διάφορες ασθένειες ή διωκόμενος από το σοβιετικό καθεστώς, τον μετέτρεψαν σε «δεξαμενή όπου συγκεντρώνονταν όλες οι θλίψεις του λαού». Οι πολυήμερες εξομολογήσεις και οι συνεχείς νηστείες και προσευχές (κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου προσευχήθηκε χίλιες νύχτες γονατιστός πάνω σε μια πέτρα υπέρ του ρωσικού λαού· η προσευχή του απευθυνόταν στον προστάτη του άγιο Σεραφείμ του Σάρωφ, ο οποίος είχε κάνει το ίδιο κατά το μοναχικό βίο του) «λεύκαναν την ψυχή του» και τον κατέστησαν όχι μόνο διορατικό, αλλά και ισχυρά προορατικό (με πολλές προφητείες) και θαυματουργό: θεράπευε τους ασθενείς που έρχονταν σ’ αυτόν. Κοιμήθηκε στις 3 Απριλίου 1949 στην πόλη Βίριτσα (εκεί κατέφυγε μετά τη διάλυση του μοναστηριού του από το καθεστώς), η οποία ευωδίαζε ολόκληρη για μία εβδομάδα από το θάνατό του.

Έλεγε:

«Ο Κύριος μπορεί να περιμένει και χίλια χρόνια για να σωθεί έστω και ένας αμαρτωλός, για να αναπληρωθεί ο αριθμός των αγγέλων που ξέπεσαν» – «Τουλάχιστον μια φορά στη ζωή μας πρέπει να ανάψουμε κερί γι’ αυτούς που προσβάλαμε, που απατήσαμε, που τους κλέψαμε κάτι, που χρωστούσαμε και δεν ξεχρεώσαμε» – «Οπωσδήποτε πρέπει να προσευχόμαστε για τους εχθρούς μας· αλλιώς, είναι σα να ρίχνουμε πετρέλαιο στη φωτιά και η φλόγα γίνεται όλο και πιο μεγάλη. Για όλα, ακόμα και για τις θλίψεις, πρέπει να ευχαριστείς τον Κύριο και την Παναγία» – «Παλιά οι άνθρωποι όλα τα έκαναν με προσευχή· προσεύχονταν όταν όργωναν τη γη, στη σπορά προσεύχονταν, προσεύχονταν όταν θέριζαν τους καρπούς. Εμείς σήμερα δεν γνωρίζουμε ποιοι παράγουν αυτά που τρώμε και πολλές φορές ούτε ποιοι μαγειρεύουν το φαγητό μας. Μπορεί αυτοί να βρίζουν και να βλαστημούν όταν το μαγειρεύουν […]. Όλα αυτά που χρησιμοποιούμε για τροφή είναι δώρα του Θεού στους ανθρώπους. Μέσω αυτών όλη η φύση και ο νοητός κόσμος των αγγέλων διακονούν [=φροντίζουν] τον άνθρωπο. Γι’ αυτό, κάθε φορά όταν καθόμαστε να φάμε, πρέπει να προσευχόμαστε με πολλή επιμέλεια».

Η εξαιρετική αυτή εικόνα του αγίου Σεραφείμ είναι από το forum Άγιο Όρος, όπου δημοσιεύεται αναλυτικό βιογραφικό του. Από εκεί και τα παρακάτω:

Ο γέροντας αγαπούσε παρά πολύ την νεολαία. Τότε οι νέοι δεν πήγαιναν σχεδόν καθόλου στην εκκλησία και ο Γέροντας χαιρόταν παρά πολύ, όταν αυτοί τον επισκέπτονταν. Ο πατήρ Σεραφείμ έλεγε ότι θα είναι παρά πολύ μεγάλος ο ρόλος της νεολαίας στην μελλοντική αναβίωση της εκκλησιαστικής ζωής. Έλεγε επίσης ότι θα έλθει η εποχή που η διαφθορά και η ακολασία μεταξύ των νέων θα φτάσει σε έσχατο σημείο. Παρθένοι νέοι σχεδόν δεν θα υπάρχουν. Θα βλέπουν την ατιμωρησία τους και θα νομίζουν ότι όλα τους είναι επιτρεπτά για να ικανοποιούν τις επιθυμίες τους… Θα τους καλέσει, όμως ο Θεός και θα καταλάβουν ότι δεν είναι δυνατόν να συνεχίσουν μια τέτοια ζωή και με διάφορους τρόπους θα οδηγηθούν στον Θεό. Σε πολλούς θα υπάρχει τάση για ασκητική ζωή. Αυτοί που παλιά ήταν αμαρτωλοί και οινοπότες θα γεμίσουν τις εκκλησίες και θα αισθανθούν μεγάλη διψά για την πνευματική ζωή. Πολλοί θα γίνουν μοναχοί. Θ' ανοίξουν τα μοναστήρια και οι εκκλησίες θα είναι γεμάτη πιστούς. Θα πάνε οι νέοι προσκύνημα στους αγίους τόπους. Ωραία θα είναι εκείνη η εποχή. Το ό,τι σήμερα αμαρτάνουν πολύ, θα τους οδηγήσει σε πιο βαθιά μετάνοια. Όπως το κερί που πριν σβήσει λάμπει δυνατά και πετάει σπινθήρες και με το φως του φωτίζει το γύρο σκοτάδι, έτσι θα είναι και η ζωή της εκκλησίας στην έσχατη εποχή. Και ο καιρός αυτός είναι κοντά.

Ο μεθυσμένος και τα 1000 ρούβλια 

Προσθέτουμε το εξής (από το βιβλίο της υποσημείωσης 1):

Κάποτε κάποιοι προσκυνητές, εκεί στη Βίριτσα όπου ζούσε, του έφεραν δώρο 1000 ρούβλια (ρωσικά χρήματα, ως γνωστόν). Ο άγιος τούς είπε: "Δε μου χρειάζονται χρήματα. Όταν λοιπόν θα φεύγετε, δώστε τα στον πρώτο άνθρωπο που θα δείτε μπαίνοντας στο σταθμό του τρένου". Όταν αργότερα πήγαν στο σταθμό, ο πρώτος άνθρωπος που είδαν ήταν ένας μεθυσμένος. Σκέφτηκαν: "Μα σ' αυτόν να τα δώσουμε; Να πάει να τα πιει;". Όμως, από υπακοή στο Γέροντα, τον σταμάτησαν και του τα έδωσαν.

Ο άνθρωπος ...ξεμέθυσε αμέσως. Και τους είπε: "Είμαι ταμίας σε μια δημόσια υπηρεσία. Στο ταμείο μου βρέθηκε έλλειμμα 1000 ρούβλια! Είναι αδύνατον να το καλύψω - και τώρα πήγαινα να κρεμαστώ, γιατί τρέμω τι θα γίνει αν ανακαλυφθεί. Γι' αυτό μέθυσα, για να βρω το θάρρος ν' αυτοκτονήσω".

Έτσι ο άγιος με το διορατικό χάρισμά του έσωσε από την αυτοκτονία έναν άγνωστό του άνθρωπο.

Η Μητέρα Ναταλία & οι κατσίκες της

Νεκτάριος
 

Λίγα χρόνια μετά την κοίμησή του, το 1955, ήρθε στη Βίριτσα η μητέρα Ναταλία [2]. Τον ερχομό της τον είχε προβλέψει ο άγ. Σεραφείμ. Η συμπεριφορά της ήταν αλλοπρόσαλλη, γι’ αυτό και θεωρείται διά Χριστόν σαλή (αγία, που παρίστανε την τρελή από ταπείνωση, για να αποφύγει την τιμή των ανθρώπων). Η φιλανθρωπία της, αλλά και το προορατικό της χάρισμα ήταν πανίσχυρο, ενώ, κατά τις μαρτυρίες, μπορούσε να περνάει από κλειστές πόρτες και να μεταφέρεται σε άλλο μέρος χωρίς να γίνεται αντιληπτή (αυτό που οι βουδιστές θα ονόμαζαν ταξίδια του αστρικού σώματος, μόνο που οι χριστιανοί άγιοι το θεωρούν χάρισμα, πιστεύουν ότι γίνεται σ’ αυτούς από τη Χάρη του Θεού και όχι ότι το κατορθώνουν μόνοι τους με τη δύναμη του νου τους).

Ενώ αγνοούμε πλήρως τη ζωή της πριν το 1955, από την εμφάνισή της στη Βίριτσα η δράση της ήταν εντυπωσιακή. Τιμήθηκε ως αγία στη συνείδηση χιλιάδων ανθρώπων που τη γνώρισαν και ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ήταν ότι τα σκυλιά της (πάντα είχε κατοικίδια ζώα, κότες, πάπιες, γάτες κ.λ.π., και συχνά έφερνε κάποια μαζί της) πήγαιναν μόνα τους στο σιδηροδρομικό σταθμό και οδηγούσαν από τα ρούχα στο σπίτι της τους άγνωστους προσκυνητές που έρχονταν να τη συναντήσουν!

[1] Βλ. Ο Νεοφανής Άγιος της Ρωσικής Εκκλησίας Σεραφείμ της Βίριτσα, εκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη, Θεσσαλονίκη 2003.

[2] Βλ. γι’ αυτήν στο ίδιο, σελ. 127-151. Τον όρο «μητέρα» τον χρησιμοποιούμε για τις αγίες όπως το «πατέρας» για τους ιερείς (πρβ. και το Μητερικόν του Δ. Τσάμη και το Νέον Μητερικόν του Π. Β. Πάσχου, με διηγήσεις από τη ζωή αγίων γυναικών) [γι' αυτό και το ωραίο blog e-Μητερικό (δες τις παλιές αναρτήσεις του & τις καινούργιες)].