Τα φρικαλέα Καρούλια στο Άγιο Όρος

Ένα συγκλονιστικό οδοιπορικό στις απόκρημνες σκήτες των ασκητών του Άθωνα

Από pneymatiko 

Περιοχή στην έρημο του Αγίου Όρους που υπάγεται στη Μονή Μεγίστης Λαύρας και στην οποία βρίσκονται ησυχαστήρια της. Είναι συνέχεια από τα Κατουνάκια προς τη θάλασσα. Η περιοχή είναι βραχώδης, άνυδρος και ιδιαίτερα απόκρημνη . Yπάρχουν σπηλιές ορισμένες από τις οποίες χρησιμοποιήθηκαν απο ασκητές και στην επέκτασή τους ενσωμάτωσαν αυτοσχέδια ησυχαστήρια. Ονομάζονται Καρούλια, καθώς λόγω της δύσβατης περιοχής, ο μόνος τρόπος προσέγγισης ήταν με καρούλια, όπου με δίχτυ ανέβαζαν ανθρώπους και υλικά. Σε όλη την περιοχή των Καρουλίων διασώζονται δεκαέξι και κατοικούνται δέκα από αυτά. Σήμερα κατοικούν δέκα γέροντες που ασχολούνται με την ξυλογλυπτική ,την ζωγραφική και άλλα εργόχειρα.

Ο αρχιμανδρίτης Ιωαννίκιος έγραφε: “Είναι μια όψη της νοτιοδυτικής πλευράς του Αγίου Όρους, η πιο σκληρή κι απαρηγόρητη. Φρικαλέο λέγεται γιατί δημιουργεί πράγματι φρίκη στον προσκυνητή. Βράχοι θεώρατοι, πέτρινες πλαγιές, άγρια φαράγγια, ολόγυμνα, κατεβαίνουν προς τη θάλασσα και κόβονται απότομα φτιάχνοντας το αβυσσαλέο όριό της. Καλυβάκια απλά σε κάποια εσοχή ή εξοχή του βράχου, στεριωμένα σα φωλιές από πετροχελίδωνα, είναι τα ενδιαιτήματα των ερημιτών…”

Με θαυμασμό μίλησε για τον τόπο αυτό κι ο Καζαντζάκης:

“Τελείωνε πιὰ τὸ προσκύνημά μας. Τὶς παραμονὲς τοῦ μισεμοῦ πῆρα τὸν ἀνήφορο μοναχός, ν᾿ ἀνέβω στ᾿ ἄγρια ἡσυχαστήρια, ἀνάμεσα στοὺς βράχους ἀψηλὰ ἀπάνω ἀπὸ τὴ θάλασσα, στὰ Καρούλια. Τρυπωμένοι μέσα σὲ σπηλιές, ζοῦν ἐκεῖ καὶ προσεύχουνται γιὰ τὶς ἁμαρτίες τοῦ κόσμου, καθένας μακριὰ ἀπὸ τὸν ἄλλο, γιὰ νὰ μὴν ἔχουν καὶ τὴν παρηγοριὰ νὰ βλέπουν ἀνθρώπους, οἱ πιὸ ἄγριοι, οἱ πιὸ ἅγιοι ἀσκητὲς τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ἕνα καλαθάκι ἔχουν κρεμασμένο στὴ θάλασσα, κι οἱ βάρκες ποὺ τυχαίνει κάποτε νὰ περνοῦν ζυγώνουν καὶ ρίχνουν μέσα λίγο ψωμί, ἐλιές, ὅ,τι ἔχουν, γιὰ νὰ μὴν ἀφήσουν τοὺς ἀσκητὲς νὰ πεθάνουν τῆς πείνας.

Ἔφτασα κατὰ τὸ μεσημέρι στ᾿ ἀσκηταριά· τρῦπες μαῦρες στὸν γκρεμό, σιδερένιοι σταυροὶ καρφωμένοι στοὺς βράχους, ἕνας σκελετὸς πρόβαλε ἀπὸ μιὰ σπηλιά, τρόμαξα· σὰ νὰ ῾χε φτάσει κιόλας ἡ Δευτέρα Παρουσία καὶ ξεπρόβαλε ὁ σκελετὸς αὐτὸς ἀπὸ τὴ γῆς καὶ δὲν εἶχε ἀκόμα προφτάσει νὰ ντυθεῖ ὅλες τὶς σάρκες του. Φόβος κι ἀηδία μὲ κυρίεψε, καὶ συνάμα κρυφὸς ἀνομολόγητος θαμασμός· δὲν τόλμησα νὰ τὸν ζυγώσω, τὸν ρώτησα ἀπὸ μακριά· ἅπλωσε τὸ ξεραμένο μπράτσο, ἀμίλητος, καὶ μοῦ ῾δειξε μιὰ μαύρη σπηλιὰ ἀψηλὰ στὰ χείλια τοῦ γκρεμοῦ.
Πῆρα ν’ ἀνεβαίνω πάλι τοὺς βράχους, μὲ καταξέσκισαν τ᾿ ἀγκρίφια τους, ἔφτασα στὴ σπηλιά. Ἔσκυψα νὰ δῶ μέσα· μυρωδιὰ χωματίλα καὶ λιβάνι, σκοτάδι βαθύ· σιγὰ-σιγὰ διέκρινα ἕνα σταμνάκι δεξά, σὲ μιὰ σκισμάδα τοῦ βράχου, τίποτα ἄλλο· ἔκαμα νὰ φωνάξω, μὰ ἡ σιωπὴ μέσα στὸ σκοτάδι ἐτοῦτο μοῦ φάνηκε τόσο ἱερή, τόσο ἀνησυχαστική, ποὺ δὲν τόλμησα· σὰν ἁμαρτία, σὰν ἱεροσυλία μοῦ φάνηκε ἐδῶ ἡ φωνὴ τοῦ ἀνθρώπου.”

Όσοι έχουν επισκεφθεί το συγκεκριμένο μέρος στο Άγιο Όρος έχουν μείνει αποσβολωμένοι από την τραχύτητα και την αγριότητα της φύσης. Ακόμα δε περισσοτέρο, από τη διαβίωση εκεί των μοναχών, οι οποίοι κυριολεκτικά σαν τα άγρια πουλιά τ’ ουρανού κρέμονται απ’ τους βράχους, αντικρύζοντας καθημερινά το απόλυτο κενό. Η ζωή τους, συνεχής προσευχή και αγώνας, χωρίς φαγητό, ξεκούραση και ανθρώπινες συνθήκες [σημ. "Νεκρού": δηλ. τις δικές μας συνθήκες, που έχουμε γίνει ολίγον του φρέσκου βουτήρου - ναι, υπάρχουν πολλοί εργάτες, αλλά & αθλητές κ.λ.π., που δουλεύουν σκληρά σωματικά, αλλά λίγοι χρησιμοποιούν τη σωματική τους άσκηση ΓΙΑ ΝΑ φτάσουν στην υπερφυσική εκλέπτυνση και ευαισθητοποίηση της χριστιανικής ψυχής, και αυτό ακριβώς είναι το έργο του (σωστού) αγωνιστή μοναχού].
Οι παραπάνω φωτογραφίες είναι ένα πολύ μικρό δείγμα της φρικαλεότητας των σκητών στα Καρούλια.