Ο Καλός Άθεος

Αγαπητός φίλος μού επισήμανε το παρακάτω συγκινητικό post, από το σοβαρό και αξιόλογο ιστολόγιο Η  Σπηλιά του Νοσφεράτου. Θα ήθελα να το σχολιάσω, καθώς και μερικά θέματα που θέτουν με μορφή σχολίου κάποιοι αναγνώστες του (μπείτε να τα δείτε).

Ο συνάδελφος ...ιδιοκτήτης της "Σπηλιάς" γράφει (προσθέτω links ως πρώτα σχόλια σε κάποιες λέξεις του):

Ηταν η αγάπη του Χριστου μήπως .....μεσαία ;

Σε μια - μαλλον θυελώδη - συζητηση που εγινε στο Μανιταρι του Βουνού
με αφορμή την κατεδαφιση του οικισμου των Αφγανών στην Πάτρα
http://manitaritoubounou.wordpress.com/2009/07/12/fasismos-aytopyrpolisi-afganoi-patra/#comment-5632
εκανα (μεταξύ αλλων) το παρακάτω σχόλιο :
----------------------------------
Κατ’ αρχήν να σας εξηγησω ..Ειμαι απιστος ..
Ομως αν ηταν να διαλεξω ..
εκεινη η θρησκεια που μου φαινεται
πιο πολύ γεματη ελεος ,
πιο πολύ γεματη πάθος ,
σχεδόν ερωτική με την βαθυτερη εννοια της λέξης ..
Δεν ειναι ουτε ο Βουδισμός με την νιρβανα του,
ουτε το Ισλάμ ,
ουτε
οι γελοιες ποικιλώνυμες ομάδες του Νew age
ουτε φυσικά οι εντελώς γελοιοι νεο-ειδωλολάτρες
αλλά ο Χριστιανισμός ..
Ο αυθεντικός Χριστιανισμός. Του Χριστου και του Παυλου
Ο χριστιανισμός της αγάπης
Γιατί η αγάπη στον χριστιανισμό δεν ειναι η αφηρημενη αγάπη προς ολα τα πλασματα μεχρι και τα εντομα που επαγγέλεται π.χ. ο Βουδισμός και που καταλήγει ναναι αγάπη μηδενική και απαθεια
Ουτε αγάπη μόνο για την δική σου κοινοτητα πιστων και οι απιστοι να χαθουνα ή να προσηλυτιστουνε οπως – απο οσο νομιζω – λέει το Ισλάμ
Στον Χριστιανισμο η αγάπη ειναι για το Πλησιον.
Και Πλησιον δεν ειναι ΔΕΝ ειναι ο ομοιος σου ..
Αλλά ο ΑΛΛΟΣ.
Ο διαφορετικός , ο ταπεινωμένος . Ο εξαθλιωμένος . ο Λεπρος . Ο δυστυχής . Η
πόρνη . Ο τελώνης . η Σαμαρειτισα.
Ο Ασωτος υιος που κυλιοταν μες τους χοιρους και τα κόπρανα .
Αυτή η ειναι αγάπη του Χριστου. Αγάπη για το πλησιον μου Αλλο..

Και ρωτώ σας Χριστιανοι:
Ηταν ο Ιησους του ..μεσαιου χωρου;
Αγαπουσε μόνο τους οικειους του;
Αυτους που του μοιαζανε ;
Δεν αγαπουσε τους Λεπρους;
Δεν πονεσε για τις πόρνες που αμαρτησαν
και δεν εκανε αυτους που πήγαν να λιθοβολήσουν ”
να ΝΤΡΑΠΟΥΝΕ ;
δεν αγαπουσε τους Ξενους ;
Δεν μιλουσε μήπως με Σαμαρειτισες;
Περιφρονουσε; Τον τελώνη τον περιφρονησε;
Ηταν του Μεσαιου χωρου ο Ιησους ;
Να κλεινει τη μύτη του να προσπερνά βιαστικά τους αρρωστους (μπας και του μυρισει ...).
Ηταν μηπως Ξενοφοβος ;
Πειτε μου βρε χριστιανοι να σας χαρώ ...
Ηταν του μεσαιου χωρου; Αυτός που ταπεινώθηκε για τους πιο ταπεινους της γης, αυτός που πονεσε για τους πιο πονεμένους, αυτους που σταυρώθηκε για τον Πλησιον
Ηταν αραγε ...μεσαιος;
Ηταν
η Αγάπη του Ιησού μηπως Μεσαια ;
Ή μήπως ηταν αγάπη ακραια , ατελειωτη αγάπη, αγαπη για το πλησιον , θυσια ;

ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΤΟΥ BLOG ΜΑΣ

Κείμενα σαν το παραπάνω με συγκινούν, με μια βαθιά & σοβαρή συγκίνηση. Όχι γιατί η αξία της πνευματικής μας κληρονομιάς επιβεβαιώνεται μέσα απ' τα μάτια κάποιου που, όπως λέει, δεν είναι φορέας της. Αλλά γιατί δίνουν ελπίδα ότι ο συντάκτης τους θα σωθεί στην αιωνιότητα, άσχετα αν "πιστεύει" ή όχι στη Θεότητα του Ιησού Χριστού και αν θεωρεί πως είναι μέλος της Εκκλησίας. Και αυτό είναι που μας ενδιαφέρει, η σωτηρία του αδελφού, κάθε αδελφού, δηλ. κάθε συνανθρώπου, άσχετα από τις πεποιθήσεις του, ακόμη και άσχετα από τις πράξεις του και την ηθική του ποιότητα. Θέλουμε να σωθούν όλοι, ευχόμαστε να σωθούν όλοι, κι αν κάνουμε τους ιεραποστόλους ή τους "απολογητές", αυτό γίνεται για να βοηθήσουμε όσο είναι δυνατό να σωθεί έστω και ένας... 
Φυσικά, θέλουμε να σωθούμε και εμείς, αλλά αυτό μπορεί να γίνει και χωρίς να αγωνιούμε για τη σωτηρία του ΜΗ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ συνανθρώπου μας. Κι όμως υπάρχει μια αγωνία, που προέρχεται από αγάπη κι ενδιαφέρον και είναι η κινητήρια δύναμη πολλών πεπραγμένων μας, δόξα τω Θεώ.

Αυτό (ας το σημειώσω) κάνει τη σχέση μας με τη θρησκεία να μην είναι τόσο μικρόψυχη + ιδιοτελής, όσο τη φαντάζονται κάποιοι που μας περιφρονούν...

Τι είναι αυτό που κάνει έναν άνθρωπο με τέτοια αισθήματα και τόσο σεβασμό για τον αυθεντικό χριστιανισμό να αυτοπροσδιορίζεται ως άθεος;

Φυσικά, δεν ξέρω την προσωπική ιστορία του Νοσφεράτου, αλλά θα μιλήσω υποθετικά, γράφοντας ό,τι μου λέει το κείμενο...

Ο αδελφός αυτός "δεν πιστεύει", όχι γιατί έχει διαπιστώσει με οποιονδήποτε τρόπο ότι "δεν υπάρχει Θεός". Ίσως δεν το έχει ψάξει καν ή, το πιθανότερο, το έχει ψάξει ακριβώς με τον λάθος τρόπο: διαβάζοντας βιβλία - πολλά βιβλία, γεμάτα με τη σοφία και τις απόψεις φιλοσόφων και κοινωνιολόγων, ίσως και ακαδημαϊκών θεολόγων, που δεν προσφέρουν καμιά πραγματική γνώση του Θεού αλλά επιδείνωσαν τη σύγχυσή του.

Ως γνωστόν, οι άγιοι Πατέρες διδάσκουν ότι ο Θεός γνωρίζεται με άμεση εμπειρία, που έρχεται στον άνθρωπο όταν η καρδιά του καθαριστεί από τα πάθη. Aυτό δεν έχει σχέση με κοινωνιολογικές, πολιτικές, οικονομικές ή ψυχολογικές αναλύσεις του τι έγινε στο Βυζάντιο τότε ή τότε ή του τι γράφει ένας άγιος για το α΄ ή το β΄ θέμα. Οι αναλύσεις είναι η κλίνη του Προκρούστη. Εδώ μιλάμε για ξεκάθαρη εμπειρία, δηλαδή για θετική γνώση, η οποία μάλιστα μελετάται και διαχωρίζεται σαφώς από τις πλανημένες δήθεν εμπειρίες δαιμονικής και ψυχολογικής προέλευσης.
Στην ορθοδοξία μιλάμε για τρία σταδια πνευματικής προόδου + άμεσης προσωπικής γνώσης του Θεού: την κάθαρση της καρδιάς, το φωτισμό του νου και τη θέωση. Πρόκειται για μια ηθική πορεία (όχι ηθικιστική) και όχι για φιλοσοφική ενατένιση, ούτε για μυστικιστική μέθοδο τύπου διαλογισμού... Σχετικά posts εδώ και εδώ.

Όλα τα πράγματα στο χριστιανισμό δεν "σώζουν" μαγικά, αλλά αποσκοπούν να βοηθηθεί ο άνθρωπος ακριβώς σε αυτό, στην κάθαρση της καρδιάς του, και κατόπιν στη μετάβασή του (αν θέλει και αν συνεχίσει την προσπάθειά του) στο φωτισμό και τη θέωση. Έτσι καλείται να αναζητήσει το Θεό όποιος ενδιαφέρεται. Σχετικά posts εδώ και εδώ.

Είμαι βέβαιος πως ο άθεος φίλος δεν έχει διαπιστώσει με κανένα τρόπο πως οι σύγχρονοι άγιοι της Ορθοδοξίας είναι απλώς σοφοί διδάσκαλοι με γήινη σοφία (ένα είδος αυθεντικών γκουρού ή φιλοσόφων) κι ότι η ενότητά τους με το Θεό εν Χριστώ, τα αγιοπνευματικά τους χαρίσματα και τα θαύματά τους είναι ψεύδη και μύθοι. Πιστεύω επίσης πως δεν έχει κάνει τέτοια διαπίστωση για κανένα θαύμα - κι όμως τα χαρίσματα των αγίων Γερόντων τα παραβλέπει, σα να μην υπάρχουν (αλλιώς θα ραγίσει το αθεϊστικό του κοσμοείδωλο) και τα θαύματα ως μύθους κατάλληλους για γιαγιάδες, όχι για μορφωμένους ανθρώπους του 21ου αιώνα. Χωρίς, ξαναλέω, να έχει οδηγηθεί σ' αυτό από κάποια συγκεκριμένη ανακάλυψη.

Τι τον κάνει λοιπόν άθεο;

Κατά τη γνώμη μου, ένα πράγμα: η ιδέα ότι οι χριστιανοί δε ζούμε όπως θα έπρεπε να ζει ένας χριστιανός. Αυτή η ασυνέπειά μας, ως χριστιανών, τον πληγώνει, τον απογοητεύει και τελικά τον κάνει να θέλει να βρίσκεται έξω από την Εκκλησία (από εκεί όπου βρισκόμαστε εμείς), σε αναζήτηση μιας ειλικρινέστερης και αυθεντικότετης πραγματικότητας.

Είπα "η ιδέα" για ασυνεπή ζωή των χριστιανών, όχι "η πραγματικότητα". Και τούτο, κυρίως για δυο λόγους:

1) Ο αληθινός χριστιανισμός είναι κάτι ελεύθερο, άρα τον εφαρμόζουν όσοι θέλουν. Το να ψάχνει κάποιος για μια Εκκλησία των καθαρών, ώστε να ενταχθεί σ' αυτή, είναι μάταιο. Οι ίδιοι οι άγιοι ποτέ δεν αναζήτησαν κάτι τέτοιο - απλώς μπήκαν οι ίδιοι στο δρόμο του αγώνα για την προσωπική τους κάθαρση και έφτασαν εκεί όπου έφτασαν. Και το έκαναν αυτό ενταγμένοι στην Εκκλησία (όχι ως "θεσμό", αλλά ως "Σώμα Χριστού", ως συνάντηση Θεού και ανθρώπων). Τα υπόλοιπα είναι ελιτισμός.

2) Σε κάθε εποχή υπάρχουν πάρα πολλοί αληθινοί αγωνιζόμενοι χριστιανοί. Μπορεί να είναι λίγοι συγκριτικά με το σύνολο των ανθρώπων (ή το σύνολο των βαφτισμένων χριστιανών) αλλά είναι αρκετοί, ώστε να έχει και παραδείγματα και καθοδήγηση (δεν εννοώ χειραγώγηση) κάθε ειλικρινής αναζητητής της αγάπης, της αλήθειας, της σοφίας και της ζωής. Η εποχή μας έχει εκατοντάδες ορθόδοξους αγίους - που γίνονται χιλιάδες αν συνυπολογίσουμε τους νεομάρτυρες της Ρωσίας, της Ρουμανίας, της Σερβίας κ.λ.π.

Το ξαναλέω: ΕΙΝΑΙ ΑΡΚΕΤΟΙ. Γιατί λοιπόν κάποιος παραδειγματίζεται από τους αποτυχημένους χριστιανούς (και απωθείται) κι όχι από τους αγωνιστές χριστιανούς, που θα βρει αρκετούς σε κάθε ενορία, αν ψάξει. Ναι, θα βρει αρκετούς. Δεν εννοώ αγίους, αλλά αγωνιστές, δηλ. ανθρώπους με ειλικρινή πίστη και αγάπη, που λίγοι έχουν καθαρθεί από τα πάθη τους (υπάρχουν και τέτοιοι) αλλά πολλοί βρίσκονται καθ' οδόν, καθώς και πολλούς καλούς παπάδες. Δεν του κάνουν;

Σχετικά posts υπάρχουν στις ενότητές μας Σύγχρονοι άγιοι, Παπάδες που "λένε", Σύγχρονοι μάρτυρες, Πνευματικοί άνθρωποι - και προϊόντος του χρόνου θα αυξάνονται. Είμαι βέβαιος πως θα τον ενδιαφέρουν.

Όμως τώρα είναι τρομερά δύσκολο να πάψει να είναι "άθεος", ό,τι κι αν ακούσει ή διαβάσει. Θα πρέπει ν' αλλάξει τον τρόπο που αυτοπροσδιορίζεται, κι αυτό είναι εξαιρετικά οδυνηρό. Εύχομαι ο Χριστός να του δώσει θάρρος και φώτιση.

Σε κάθε περίπτωση, εύχομαι να σωθεί, είτε πιστέψει είτε όχι, είτε "το θέλει" είτε όχι.

***

Θα ήθελα όμως ν' αναφερθώ και σε κάποια σημεία που θίγονται στα σχόλια του παραπάνω pots. Και ξεκινώ αμέσως.

Είναι αυτονόητο πως αισθήματα αγάπης μπορεί να έχει και ένας άθεος, η αγάπη δεν είναι ιδιότητα αποκλειστικά των χριστιανών! Οι άθεοι αυτοί είναι οι "ανώνυμοι χριστιανοί" που γράφει ο άγ. Γρηγόριος Θεολόγος, δηλ. που ζουν σα χριστιανοί, χωρίς να έχουν το "όνομα χριστιανός", γι' αυτό & "ανώνυμοι". Μ' αυτό δεν τους καπηλευόμαστε, απλά τους αποδεχόμαστε - κοντολογίς, δε θέλω να γίνουν χριστιανοί ντε και καλά, να σωθούν θέλω! Ακόμα και χωρίς να πιστέψουν ποτέ [δες την προσευχή του "Γελαστού αγίου των λεπρών" Ευμένιου Σαριδάκη (1931-1999) σ' αυτό το post].

Θα πρέπει όμως να λάβουν υπόψιν τα εξής: 

α) Δεν πιστεύουμε για να βρούμε αφορμή να βάλουμε αγάπη στην καρδιά μας, αλλά επειδή ξέρουμε ότι η πίστη μας είναι αληθινή. (Σοβαρά; Και οι άλλες θρησκείες; Καμιά αντίρρηση ότι οι πνευματικές εμπειρίες όλων των θρησκειών είναι αληθινές. Κάνε όμως μια σύγκριση και θα δεις ποιοι λατρεύουν το Θεό και ποιοι τους "παράξενους". Να δυο τύποι που έκαναν αυτή τη σύγκριση αλλάζοντας θρησκεία: Δ. Φαρασιώτης και Κλ. Κένεθ).

Πιστεύουμε γιατί χριστιανισμός = σχέση με το Χριστό κι εμείς αυτό θέλουμε, το Χριστό· λαχταράμε το Φίλο που μας έχει ελκύσει με την αγάπη, την πραότητα και τη γλυκύτητά Του. Εσύ μπορεί να έχεις αγάπη, Χριστό όμως έχεις; Και δεν εννοώ μια ρομαντική συμβολική παρουσία του μηνύματος του Χριστού στην καρδιά σου, αλλά την πραγματική προσωπική σχέση με το Χριστό ως ζωντανό πρόσωπο, στην οποία οδηγεί ο ορθόδοξος δρόμος ο λιγότερο ταξιδεμένος. Αυτή τη σχέση με το Χριστό (και την Παναγία και τους αγίους) που έχουν οι άγιοι, την έχεις;

Δεν τη θέλεις; Δικαίωμά σου. Εγώ τη θέλω.

Θα την ήθελες, αλλά δεν πιστεύεις πως είναι κάτι παραπάνω από σειρά αυθυποβολών; Τότε ψάξ' το. Αυτό είναι όλο: αγάπη έχεις· Χριστό έχεις;

β) Η χριστιανική αγάπη δεν είναι συναισθηματική αγάπη, αλλά ελεύθερα αποφασισμένη επιλογή, που συχνά για να την πραγματώσεις πρέπει να παλέψεις σκληρά, ίσως για χρόνια ολόκληρα, ενάντια στα συναισθήματά σου. Στον κόσμο υπάρχει άφθονη αγάπη γι' αυτούς, με τους οποίους είμαστε δεμένοι βιολογικά ή συναισθηματικά, και γι' αυτούς που ικανοποιούν τις ανάγκες ή τις επιθυμίες μας. Κι αυτό είναι πάρα πολύ καλό, αξιέπαινο (όχι πάντα αυτονόητο, γιατί κι αυτούς ακόμη μπορεί να μην τους αγαπώ, αν με κυβερνούν άγρια πάθη, είτε τιτλοφορούμαι "χριστιανός" είτε όχι) και απόλυτα αποδεκτό από το χριστιανισμό. Όμως ο Χριστός μιλάει για αγάπη στους εχθρούς και τους αμαρτωλούς, για επιθυμία να μετανοήσει και να σωθεί κι ο πιο φρικτός εγκληματίας (κι όχι να τιμωρηθεί για να αποδοθεί δικαιοσύνη), για αγκάλιασμα εκείνων που φταίνε μόνοι τους για την κακοπάθειά τους, για παραίτηση από τα δικαιώματά μου για χάρη εκείνου που με "αγγαρεύει" ή που μου αφαιρεί το χιτώνα, για δανεισμό εκεί όπου δεν ελπίζω να τα πάρω πίσω κ.τ.λ. (δες π.χ. κατά Λουκάν, κεφ. 6, 27-38)

Μπορεί ν' αντέξει αυτή την αγάπη ο ορθολογισμός του άθεου; Μπορεί να συγχωρήσει & να ΑΓΑΠΗΣΕΙ τον εχθρό του που ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΜΕΤΑΝΟΗΣΕΙ ή εκείνον που έχει ήδη κάνει κακό στον ίδιο ή στα αγαπημένα του πρόσωπα;

Αυτό πάντως ζητάει ο Χριστός, γι' αυτό και λέει: "όποιος αγαπάει πατέρα ή μητέρα ή τα παιδιά του πιο πολύ από μένα, δεν είναι άξιος να είναι μαθητής μου", Ματθ. 10, 37 - επειδή η αγάπη του Χριστού ΠΡΟΫΠΟΘΕΤΕΙ ότι αγαπάς και αυτούς, αλλά και τους εχθρούς της οικογένειάς σου· τότε όμως "εχθροί του ανθρώπου θα γίνουν οι δικοί του", όπως λέει στο στίχο 36, οι οποίοι θα του απαιτούν να φερθεί όπως εκείνοι θέλουν ή όπως η κοινωνία επιβάλλει, κι εκείνος θα πονάει, θα τους αγαπάει, αλλά θα τους πληγώνει· τρομερό δεν είναι;

Κατά κανόνα εδώ ο ορθολογιστής κολλάει και λέει: "Ναι, αλλά ο Χριστός δεν είναι Θεός, άρα έκανε και λάθη". Ή: "Εδώ ο Χριστός φέρεται εγωιστικά". Έτσι ο "δίκαιος ορθολογιστής" υψώνει τον εαυτό του πάνω από την (στην πραγματικότητα γεμάτη καθαρή και διαμαντένια αγάπη) διδασκαλία του Χριστού. Όχι, ένας άνθρωπος μόνο με βοήθεια από το Θεό μπορεί ν' αντέξει τη διδασκαλία του Χριστού για την αγάπη - να την αντέξει ακόμη και ως ιδέα, πολύ περισσότερο ν' αγωνιστεί και ακόμη περισσότερο να κατορθώσει κιόλας να την εφαρμόσει.

Το κατόρθωσες; Τότε ψάξε τη ζωή σου, να βρεις πού είναι η βοήθεια του Χριστού, γιατί σίγουρα την έλαβες, έστω κι αν ποτέ δεν τη ζήτησες...

Αυτό λέω εγώ, ο ορθόδοξος χριστιανός. Και λοιπόν; Νεκρός είμαι, ό,τι θέλω λέω...

γ) Η αγάπη ως επιλογή (και μάλιστα αυτού του τύπου) καταξιώνεται μόνο αν ο χριστιανισμός λέει την αλήθεια για το Θεό, την ουσία Του ("αγάπη εστί") και το θέλημά Του. Αν δεν υπάρχει Θεός, ή υπάρχει ο άγνωστος αόριστος θεός του δεϊσμού, τότε δεν υπάρχει καλό + κακό, όπως παπαγαλίζει αυτάρεσκα ο νεωτερικός άνθρωπος. "Καλό" και "κακό" είναι δυο κενές λέξεις, που αλλάζουν περιεχόμενο κατά τις ανάγκες κάθε εποχής και κοινωνίας, δηλ. κατά τις ανάγκες του ανθρώπου!... Σωστά;

Μα τότε το να αγαπάς δεν είναι αντικειμενικά "καλό" και το να εκμεταλλεύεσαι τον άλλο δεν είναι αντικειμενικά "κακό" - η κοινωνία τα έχει τιτλοφορήσει έτσι, κατά συνθήκην, για να κάνει τη δουλειά της. Και μάλιστα, όπως θα έλεγε ο Νίτσε, για να κάνουν τη δουλειά τους οι αδύναμοι! Αν απλά εμένα δε μ' ενδιαφέρει αυτή η κοινωνική σύμβαση, ονομάζω καλό ή κακό ό,τι εξυπηρετεί τις ΔΙΚΕΣ ΜΟΥ ανάγκες. Γιατί θα πρέπει να βάλω τις "ανάγκες της κοινωνίας" (ή "των πολλών" - με μια λέξη: ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ) πάνω απ' τις δικές μου;

Και ΕΓΩ κρίνω τι έχω ανάγκη. Έχω ανάγκη δόξα, λεφτά, σαδιστική ηδονή; Ό,τι μου προσφέρει απόλαυση και ικανοποίηση - τι άλλο; Γιατί να αναστείλω τις επιθυμίες μου ή να δεχτώ οποιαδήποτε έκπτωση σ' αυτές, για χάρη τίνος; Αφού οι άνθρωποι είναι ένα μάτσο κρέας χωρίς καμιά ιερότητα, κανείς Θεός δεν τους έπλασε κατ' εικόνα Του, κανείς Θεός δε θυσιάστηκε γι' αυτούς, κανείς Θεός δεν τους αγαπάει. Θα κάνω λοιπόν ό,τι θέλω!

Μόνο ένα επιχείρημα δέχομαι πάνω σ' αυτό: ότι αν καθένας κάνει ό,τι θέλει και η κοινωνία γίνει ζούγκλα, τελικά θα γυρίσει μπούμερανγκ σε μένα ή τα παιδιά μου! Αυτό όμως το έξυπνο επιχείρημα φανερώνει την απόλυτη ιδιοτέλεια της ορθολογιστικής και "ά-θεης" ιδέας περί αγάπης στον πλησίον και ανθρωπισμού! Και δε μ' ενδιαφέρει ούτε αυτό, γιατί εγώ μπορεί να ελέγχω τους νόμους ή και τις κοινωνικές δομές αν έχω το χρήμα.

Τελικά είστε "εγωιστικά αυτόματα" (Χομπς), πονηρούληδες άθεοι, και κατά τα άλλα κατηγορείτε εμάς τους χριστιανούς για ιδιοτέλεια, έτσι; (Εννοείται ότι μιλάω ως συνήγορος του διαβόλου, δεν ειρωνεύομαι κανένα ειλικρινή άθεο που έχει αισθήματα αγάπης - αντίθετα, εκτιμώ τα αισθήματά του).

***

Άραγε, το να αγωνίζομαι ενάντια στα πάθη μου (δηλ. να προσπαθώ να ξεμπαζώσω την καρδιά μου από τις εξαρτήσεις που με εμποδίζουν ν' αγαπήσω το Θεό και τον πλησίον) επειδή θέλω να πάω στον παράδεισο, είναι τόσο κακό; Κάνει εμένα και τον αγώνα μου απορριπτέο; Γιατί; Δεν είναι ανθρώπινο, πάρα πολύ ανθρώπινο, ώστε να με συγχωρήσει ένας άθεος και να μη με κλωτσήσει περιφρονητικά;

Υπόψιν πως η πιο ιδιοτελής σχέση είναι η σχέση γονιού + παιδιών. Είναι αξιοσημείωτα & αναπάντεχα εύκολο ένας γονιός ν' αποκηρύξει το παιδί του (επειδή αρνείται ν' ανταποκριθεί στις προσδοκίες του) κι ένα παιδί να μισήσει το γονιό του (επειδή δεν είναι ή δεν ήταν "καλός γονιός"). Τι μένει; Μόνο το εγωιστικό γονίδιο του κ. Ντόκινς. Σ' αγαπάω γι' αυτό που μου προσφέρεις ή που προσδοκώ από σένα, ΟΧΙ άνευ όρων γι' αυτό που είσαι. 

Μήπως λοιπόν πρέπει να περιφρονήσουμε και τη γονεϊκή & υιική αγάπη, μια που ενδόμυχα είναι τόσο ιδιοτελής; Μήπως να περιφρονήσουμε κάθε μάνα, πατέρα, παιδί, ακόμη και σένα κι εμένα και τους γονείς μας; Μπορεί ένας αθεο-φιλόσοφος, αιθεροβατώντας στους ουρανούς της φανταστικής σοφίας του & και της πραγματικής πολυμάθειάς του πάνω απ' τα δυστυχή ανθρώπινα πλήθη, να το έλεγε αυτό. Εγώ, ο ημιμαθής και ολιγογράμματος (όμως ορθόδοξος χριστιανός), λέω πως κάτι τέτοιο θα ήταν απάνθρωπη υπερβολή. (Να τι έκανε ένας σχεδόν σύγχρονος άγιος σε τέτοια περίπτωση).

Κάποιος στρατευμένος αθεϊστής (σε άλλο blog) έγραφε πως κοιμάται ήσυχος, γιατί ξέρει πως η χωρίς Θεό καλοσύνη του είναι ανιδιοτελής, αφού δεν προσδοκά κανένα παράδεισο... Κι όμως: 

α) Αυτή η καλοσύνη δεν είναι και τόσο καλοσύνη. Κοιτάζει τους πιστούς και τους περιφρονεί, θεωρώντας τον εαυτό του ηθικά (και διανοητικά...) ανώτερο. Με το συμπάθιο, να τη βράσω. Υπόψιν ότι ο χριστιανός ΔΕΝ θεωρεί τον εαυτό του καλύτερο ή ανώτερο από τον μη χριστιανό - θεωρεί μόνο τη σχέση με το Χριστό καλύτερη από την απουσία αυτής της σχέσης. Και αγωνίζεται για τους άλλους, ώστε ν' αποχτήσουν αυτή τη σχέση καταλαβαίνοντας την αξία της - ενώ, όπως γράφω και στην αρχή, αν ήθελε μόνο να σωθεί ο ίδιος, δε θα χρειαζόταν τέτοια αγωνία για τη σωτηρία του "άπιστου".

β) Η ικανοποιημένη συνείδηση του άθεου ορθολογιστή είναι η δική του ανταμοιβή και σ' αυτήν προσδοκά. Έχει κι αυτός τον παράδεισο και την κόλασή του, απλά τα τοποθετεί εδώ, όχι "εκεί". Μπορεί να θεωρηθεί ανιδιοτελής εκείνος που από αγάπη στον πλησίον κάνει κάτι, για το οποίο θα τον βασανίζει η συνείδησή του στο μέλλον! Ναι, υπάρχουν και τέτοιοι άθεοι - η επιλογή τους άραγε τεκμηριώνεται "ορθολογιστικά";

Οι άγιοι Πατέρες τονίζουν πως υπάρχουν τρεις μορφές χριστιανών: εκείνοι που κάνουν το θέλημα του Θεού από φόβο για την κόλαση (τους παρομοιάζουν με δούλους και θεωρούν αυτή τη μορφή πίστως ως την κατώτερη), αυτοί που το κάνουν προσδοκώντας τον παράδεισο (τους λένε "μισθωτούς" και η πίστη τους είναι μεσαίας βαθμίδας) και εκείνοι που το κάνουν μόνο και μόνο από αγάπη στο Θεό, χωρίς να σκέφτοναι κόλαση ή παράδεισο (οι "φίλοι" ή "υιοί" του Θεού, η ανώτερη βαθμίδα πίστης). 

Είσαι της ανώτερης βαθμίδας; Όμως οι άγιοι και ο Θεός δεν απορρίπτουν τους δούλους και τους μισθωτούς - ενώ πολλοί "καλοί άθεοι" μιλάνε περιφρονητικά γι' αυτούς. Αυτή την καλοσύνη, χωρίς παρεξήγηση, τους τη χαρίζω... Ας μείνουν με την ήσυχη συνείδησή τους, τον ιδιωτικό τους παράδεισο. Εγώ θέλω τον παράδεισο όπου συνυπάρχουν όλοι οι άνθρωποι και μαζί τους και ο Χριστός. Αν πάω εκεί, θα είμαι ευτυχής... Περιφρόνα με, γλυκιά μου, αν θέλεις, αλλά αυτός είμαι.

Ας σημειωθεί εδώ πως ο απόστολος Παύλος (προς Ρωμαίους, 9, 1-3), ο Μωυσής (Έξοδος, κεφ. 32, στ. 31-32: "Κύριε, αν δε συγχωρήσεις το λαό σου, που λάτρεψε το χρυσό μοσχάρι, σβήσε κι εμένα από το βιβλίο σου, όπου με έγραψες") και πολλοί άγιοι έχουν προτιμήσει να πάνε στην κόλαση για να σωθούν κάποιοι άλλοι. Είναι αρκετά καλοί για σένα αυτοί, αδελφέ; Σου κάνουν; Το λέω με αγάπη, χωρίς περιφρόνηση ή ειρωνεία. Θα το έκανες άραγε αυτό, αν πίστευες πως υπάρχει κόλαση; (Απάντησε ειλικρινά, αν θέλεις φυσικά, στον εαυτό σου, όχι σε μένα).

***

Κλείνω με τις εξής ενστάσεις, κάποιου μπλόγκερ σχολιαστή:

Γράφει πως δε μπορεί να διδάσκει την αγάπη μια οργανωμένη θρησκεία με επαγγελματικό ιερατείο (= εξ ορισμού, πονηρός εξουσιαστικός θεσμός), ούτε αξιολογείται από μερικά σκόρπια κείμενα ή αποσπάσματα αμφίβολης προέλευσης...

Κι όμως, έχει λάθος, διότι:

Αυτό που ξέρει ως "επαγγελματικό ιερατείο" βασικά αφορά την Ελλάδα εδώ και κάποιες δεκαετίες (για αυτούς τους λόγους). Μήπως ήταν "επαγγελματικό ιερατείο" οι χριστιανοί ιερείς που σφάζονταν, σταυρώνονταν, καίγονταν κ.λ.π. τους αρχαίους χρόνους, κατά τους ρωμαϊκούς διωγμούς (π.χ. Ιγνάτιος, Πολύκαρπος, Χαράλαμπος); Ήταν "επαγγελματικό ιερατείο" οι Πατέρες της Εκκλησίας, που αντιστάθηκαν στην εξουσία του καιρού τους μέχρι θανάτου και αντιμετώπισαν εξορία (π.χ. Αθανάσιος, Βασίλειος, Χρυσόστομος), φυλακίσεις, ακρωτηριασμούς (π.χ. Μάξιμος Ομολογητής, Ιωάννης Δαμασκηνός - που ήταν και απλοί μοναχοί, χωρίς κανένα αξίωμα) ή και θάνατο από δήθεν χριστιανούς Βυζαντινούς βασιλείς; Ήταν "επαγγελματικό ιερατείο" οι αμέτρητοι άγιοι ασκητές και ασκήτριες της ερήμου, όλων των εποχών, που αποτελούν και τη μόνη πραγματικά βιώσιμη αναρχική κοινωνία στην ιστορία;

Ήταν "επαγγελματικό ιερατείο" οι παπάδες της Τουρκοκρατίας, που είχαν το κεφάλι τους στο κούτσουρο του Τούρκου; Όχι μόνο οι απλοί παπάδες, αλλά ΚΑΙ οι αρχιερείς, και, αν έχεις άλλη γνώμη, δες μερικές δεκάδες απ' αυτούς που αγωνίστηκαν στο στόμα του Τούρκου και τελικά έδωσαν και τη ζωή τους. Μήπως ήταν "επαγγελματικό ιερατείο" οι μυριάδες παπαδοκαλογέροι και οι πολυπληθείς επίσκοποι που αρνήθηκαν να δηλώσουν υποταγή στα άθεα καθεστώτα της ΕΣΣΔ, της Ρουμανίας κ.λ.π. και αντιμετώπισαν μια εξευτελισμένη ζωή, συλλήψεις, εξορίες, βασανιστήρια & θάνατο;

Μπορεί ο παπάς της ενορίας σου, αδελφέ μου, να είναι καριερίστας και υποκριτής, αλλά στη διπλανή ενορία να υπάρχει ένας άγιος. Ή και στην ίδια την ενορία σου να υπηρετεί ένας δεύτερος παπάς, που αγωνίζεται και αγωνιά για τον πόνο του λαού. Ξέρεις όλους τους παπάδες, τους αξιολόγησες και τους απέρριψες; Όλων των εποχών, όλων των ορθόδοξων λαών;

Δε νομίζω... Και μην κάνεις ζαβολιές, ανακατεύοντας ιεροεξεταστές, σταυροφόρους και αποικιοκράτες· αυτά είναι φαινόμενα που γεννήθηκαν μέσα σε μια τρομακτική αίρεση, υποπροϊόντα ακριβώς της αιρετικής διδασκαλίας του καθολικισμού για το Θεό και τον άνθρωπο, και συχνά πέσαμε θύματά τους κι εμείς, οι ορθόδοξοι. Μην τα μπερδεύεις.

Η Εκκλησία δεν είναι θεσμός ή εξουσία, αλλά νοσοκομείο για τη θεραπεία των παθών. Όσο θεμιτό είναι να οργανώνεται η ιατρική κοινότητα σε "θεσμούς" και "φορείς", τόσο θεμιτό είναι να οργανώνεται και η Εκκλησία - και όπως είναι αναπόφευκτο (λόγω της δύναμης των παθών που υποδουλώνουν τους ανθρώπους) να εκτρέπεται συχνά το ιατρικό λειτούργημα σε εκμετάλλευση του πλησίον για ιδιοτελείς σκοπούς, έτσι είναι αναμενόμενο να εκτρέπεται και το επίσης θεραπευτικό λειτούργημα του κληρικού.

Θέλεις καλούς κληρικούς; (Και ποιος δεν τους θέλει;) Ψάξε να τους βρεις (να μερικοί κι εδώ άλλοι, κι εδώ, πάρε νά 'χεις). Δε βρίσκεις; Πιστεύεις πως είναι 1 στους 1000; Γίνε κι εσύ παπάς, να είστε 2 στους 1000!

Αυτό τουλάχιστον λέει η δική μου πίστη, που αγκαλιάζει τους πάντες. Η δική σου μπορεί να λέει να σταθείς απέξω, όπως ο μεγάλος αδελφός του άσωτου υιού, που δεν ανεχόταν την παρουσία και την αποδοχή του άσωτου αδελφού του μέσα στο πατρικό σπίτι (είδες, όλα τα έχει πει ο Χριστός τελικά)...

Το θέμα είναι ότι εγώ είμαι ο άσωτος, εσύ ο δίκαιος. Γι' αυτό δε μπορούμε να κάνουμε χωριό... Το βρήκα;

Κι ένα τελευταίο (ουφ, ουφ...):

Η χριστιανική πνευματική παράδοση/κληρονομιά ΔΕΝ βασίζεται σε κείμενα, της Βίβλου ή των Πατέρων, αλλά στις ζωντανές εμπειρίες της αποκάλυψης του Θεού εν Χριστώ στους ανθρώπους που προοδεύουν στον τριπλό δρόμο κάθαρσης-φωτισμού-θέωσης, όλες τις εποχές, σε πολλούς λαούς και πολιτισμούς. Ακόμα κι αν δεν υπήρχε η Βίβλος, ο χριστιανισμός θα ήταν ΑΚΡΙΒΩΣ ΟΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΩΡΑ. Ακόμα κι αν δεν υπήρχαν πατερικά κείμενα από το Βυζάντιο, θα γράφονταν σήμερα ακριβώς με τις ίδιες ιδέες περί Θεού, ανθρώπου, αγάπης και σωτηρίας, γιατί οι εμπειρίες των αγίων είναι ίδιες σε κάθε εποχή. Μην κουράζεστε λοιπόν... Η αλήθεια δεν είναι ζήτημα φιλολογικής κριτικής (για τους βιβλιόφιλους, εδώ θα είναι χρήσιμα βιβλία όπως Ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης του αγίου Γέροντα Σωφρόνιου του Έσσεξ και η Εμπειρική Δογματική του π. Ιερόθεου Βλάχου, βασισμένη στη διδασκαλία του καθηγητή π. Ι. Ρωμανίδη).

Σημείωση: χριστιανισμό εννοώ τον αυθεντικό = αρχαίο και ορθόδοξο. Για το ότι η ορθοδοξία είναι η συνέχεια της αρχαίας Εκκλησίας και όχι μια Εκκλησία που "δημιουργήθηκε ταυτόχρονα με την Καθολική όταν (δήθεν) η Εκκλησία μοιράστηκε στα δυο", μαρτυρούν οι ίδιοι οι δυτικοί, πολλοί από τους οποίους βρίσκουν και το θάρρος να γίνουν ορθόδοξοι, κάποιοι δίνοντας και τη ζωή τους γι' αυτό.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας και τον κόπο να διαβάσετε ένα τόσο μακροσκελές post. Ως αντίδωρο, σας αφιερώνω αυτό το τραγούδι, που πολύ το αγάπησα (από τη Σαλογραία). Αυτός είναι ο πολιτισμός της Ανάστασης, ο πολιτισμός της Ορθοδοξίας και της χαράς. Εδώ οι στίχοι γραπτώς και η ταυτότητά του.