ΑΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΠΡΙΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ, ΔΕ ΘΑ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΟΤΑΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ

(ΠΑΡΟΙΜΙΑ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΜΟΝΑΧΩΝ)

Παρασκευή 22 Νοεμβρίου 2013

Τρία βιβλία: Αηδονόπιτα - Αντίδωρο - Η αγάπη είναι απλή, μα θέλει κόπο...


Η αηδονόπιτα

Ισίδωρος Ζουργός
Εκδόσεις Πατάκη, 2008
597 σελ., ISBN 978-960-16-2752-6


Η περιήγηση ενός Αμερικανού φιλέλληνα στον κόσμο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και η μανική του προσήλωση στον αγώνα των λαών ενάντια στην απολυταρχία δίνουν αφορμή να ξεδιπλωθούν πέντε χρόνια πολέμου και ονείρων, από τον ξεσηκωμό της Μακεδονίας ως τα βουνά του Ασπροπόταμου, της Ρούμελης κι από κει στο έγκλειστο Μεσολόγγι.
Η "Αηδονόπιτα" είναι ένα μυθιστόρημα μιας μεγάλης περιπέτειας, που στις σελίδες του συναντάμε τον Νικόλαο Παπάφη, τον Κασομούλη, οπλαρχηγούς της Ρούμελης και του Ολύμπου, τον Μπάιρον, ακόμα και τον Ανώνυμο, τον συγγραφέα της "Ελληνικής Νομαρχίας".
Είναι ένα βιβλίο στραμμένο στον αγώνα του ανθρώπου για ελευθερία και αυτοδιάθεση, μα πιο πολύ στο ζεστό κουκούλι του έρωτα, που είναι ο δρόμος και ο βατήρας της άλλης ελευθερίας, της υπαρκτικής. Όλα αυτά συμβαίνουν στις ατραπούς μεγάλων ταξιδιών, καθώς η ανθρώπινη μοίρα, δεμένη πισθάγκωνα στο μεσιανό κατάρτι, χαρτογραφεί με το βλέμμα της τα έσχατα του ωκεανού.


Δείτε αρκετές παρουσιάσεις εδώ, απ' όπου και το παρόν σημείωμα.

Αντίδωρο 


Μαρία Μουρζά
Εκδόσεις Άθως 2011 (μπείτε εδώ).
ISBN: 9789604950270 

Ο πόνος, η μοναξιά, η αβεβαιότητα, έχουν γίνει γνωρίσματα του απομακρυσμένου από τον Θεό και τον πλησίον ανθρώπου της σύγχρονης εποχής, αφήνοντας ουλές ανεξίτηλες στη ψυχή του. Σ'αυτόν τον πονεμένο άνθρωπο απευθύνονται τα κείμενα του πονήματος αυτού. Κείμενα Ορθόδοξης βιωματικότητας και αυτογνωσίας. Κείμενα μέσα από τα οποία η συγγραφέας καταθέτει λόγο όχι κατηχητικό, αλλά βαθειά βιωματικό, λόγο που είναι κόπος από κόπο και πόνος από πόνο. Και γι αυτό, στην καρδιά του πάσχοντος ανθρώπου των χαλεπών καιρών μας, μπορεί να γίνει βάλσαμο παρηγορητικό, σαν ένα απλό δώρο από τα βάθη της καρδιάς.

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Εκκλησία, η μάνα μας 

Της ακαρπίας το όνειδος
Ετέχθη ημίν 

Εν μέσω χειμώνος
Η δωρεά της επόμενης ημέρας
Η Παναγία του πόνου 

Αν γίνετε άγιοι, θα σώσετε τα παιδιά σας
Ιδού η Μήτηρ σου... 

Μετανοίας ο καιρός
Δεύτε λάβετε Φως!
Έρχου, Κύριε Ιησού...

 
Η αγάπη είναι απλή μα θέλει κόπο
Δρόμοι για την σύγχρονη οικογένεια


π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Δομή - Αρχονταρίκι, 2012
288 σελ.
ISBN 978-960-9794-02-2


Η οικογένεια είναι ευλογία. Πως όμως γίνεται ταυτόχρονα σταυρός και φορτίο;
Στο βιβλίο αυτό, ο γνωστός για τις εποικοδομητικές του προσεγγίσεις στο χώρο των ανθρωπίνων σχέσεων και της οικογένειας, ο π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός, αναλύει με γλαφυρότητα τους δρόμους για μια ευλογημένη σύγχρονη οικογένεια.


"Η αγάπη είναι απλή μα θέλει κόπο"!
Μία αλήθεια η οποία περιγράφει τι είναι αληθινά η οικογένεια. Μία κοινωνία ανθρώπων που θέλουν να δίνουν και να παίρνουν αγάπη, με απλούς τρόπους και αυτονόητη απλότητα, μα που δυσκολεύονται πολύ, γιατί όλα θέλουν κόπο. Και ζούμε σε μία εποχή η οποία έχει μάθει τον κόπο να τον αφήνει στην άκρη και είναι δύσκολο να πείσουμε τους εαυτούς μας και, κυρίως, τα παιδιά μας, ότι δεν είναι μόνο δικαίωμα η αγάπη, αλλά επιλογή και κόπος που ομορφαίνει και νοηματοδοτεί τη ζωή μας...


Απόσπασμα (από εδώ):

Μία συζήτηση με μαθητές... για την Εκκλησία... 


Σε μία συζήτηση με μαθητές άκουσα για μία ακόμη φορά τις γνωστές επιφυλάξεις –κατηγορίες- προβληματισμούς για την Εκκλησία. Τα οικονομικά σκάνδαλα, η περιουσία, τα χρυσά στα άμφια και τα στολίδια των επισκόπων, η γλώσσα. Αναπαραγωγές στερεοτύπων των μεγάλων, της τηλεόρασης και των Μ.Μ.Ε, όλα ως δικαιολογίες γιατί η Εκκλησία δεν μπορεί να αγγίξει τη νέα γενιά. Ατολμία και αδιαφορία για να ψάξουν τα παιδιά ποια είναι η Εκκλησία και τί εκφράζει, ποιος είναι ο λόγος του Χριστού και γιατί αυτός ο λόγος ήταν, είναι και θα είναι επίκαιρος.

Η πρώτη μου αντίδραση αυθόρμητα με κάνει να θέλω να πω ότι δεν φταίνε τα παιδιά. Φταίμε εμείς οι παπάδες που δεν είμαστε αυτό που θα έπρεπε, φταίνε οι γονείς που μεταφέρουν τις προκαταλήψεις τους, την αδιαφορία τους για τις αξίες με τις οποίες θα έπρεπε να μεγαλώνουν τα παιδιά τους, ακόμη και για την απουσία τους από την ζωή τους, που κάνει τα παιδιά να μην συζητούν στα σπίτια τους για το τί είναι σωστό και τί λάθος. Φταίει η τηλεόραση που παίζει τα παιχνίδια της κάνοντας τα παιδιά να μην έχουν προσωπική άποψη, αλλά όντας ευκολόπιστα, να σαρώνουν τα πάντα για να δικαιολογήσουν την αδιαφορία τους. Φταίει το σχολείο, οι θεολόγοι που δίνουν γνώσεις, αλλά όχι ζεστασιά, που δεν ζούνε οι ίδιοι τη ζωή της Εκκλησίας με χαρά, για να βγάλουν αυτή την χαρά στη ζωή των μαθητών τους. Όλοι φταίνε, εκτός από τα παιδιά.
Καθώς προχωρούσε η συζήτηση, μία σκέψη τριβέλιζε το μυαλό μου. Ως πότε θα αθωώνουμε, θα λειτουργούμε προστατευτικά έναντι των παιδιών, θα δικαιολογούμε, θα ωθούμε τα παιδιά να συνεχίζουν να παραμένουν στην μακαριότητά τους; Γιατί όλο αυτό το «κατηγορώ», σε πολλές περιπτώσεις δικαιολογημένο, δεν επαρκεί, για να ερμηνεύσουμε ένα φαινόμενο, το οποίο σημαδεύει πλέον την εποχή μας. Έχουμε εκχωρήσει τις ευθύνες μας στους άλλους και συνεχίζουμε αμέριμνοι τα προγράμματά μας, τις ζωές μας, δικαιολογούμε τον εαυτό μας για τα λάθη, τις αποτυχίες, τις αμαρτίες μας, ακόμη και έναντι του Θεού είμαστε «εντάξει», δε φταίμε σε τίποτα. Κι Εκείνος είναι «υποχρεωμένος» να αποδεχθεί τις δικαιολογίες μας, γιατί ο Θεός είναι αγάπη!
Ο Αββάς Αλώνιος στο Γεροντικό λέει: «Αν δεν πη ο άνθρωπος στην καρδιά του, εγώ μονάχος και ο Θεός είμαστε στον κόσμο, δεν θα βρη ανάπαυση». Δεν θα κρατήσω την ερμηνεία του θείου έρωτα. Θα το δω στην προοπτική τη δική μας. Αν δεν αναλάβουμε ευθύνη να πάρουμε απόφαση τί είναι για μας ο Θεός, τι ο εαυτός μας, τί ο κόσμος, δεν θα βρούμε ανάπαυση. Αν για όλα πάντα θα φταίνε οι άλλοι (και όντως φταίνε σε πολλά ), τότε θα παραμείνουμε «δειλοί, μοιραίοι και άβουλοι αντάμα», αποχαυνωμένοι και ευχαριστημένοι που έχουμε δικαιολογία για να συνεχίζουμε να ζούμε όπως ζούμε και να ονειρευόμαστε ότι θα επανέλθει το υπό κατάρρευσιν υπερκαταναλωτικό όνειρό μας. 


Είπα στα παιδιά, όταν με ρώτησαν, γιατί είμαι στην Εκκλησία, γιατί είμαι Ορθόδοξος σήμερα, ότι στην Εκκλησία βρήκα τον μοναδικό εκείνο χώρο και τρόπο στον οποίο η αγάπη, όχι για έναν αλλά για όλους, για το Θεό και τον άνθρωπο, δεν είναι αδυναμία. Μόνο στην Εκκλησία σου αναγνωρίζεται το δικαίωμα και η χαρά να αγαπάς. Με τα λάθη και τις αδυναμίες σου, τις πτώσεις και τις αντιστάσεις σου. Σε κανέναν χώρο εγώ, τουλάχιστον, δεν συνάντησα την αντίληψη ότι να αγαπάς δεν είναι ντροπή, ότι ο δρόμος σου είναι «με το σταυρό στο χέρι» και επιτέλους αυτό δεν είναι κακό.
Δεν ξέρω αν κάποιοι από τους μαθητές προβληματίστηκαν. Μάλλον ξέρω ότι σε κάποιον νέο διάλογο πάλι για τις περιουσίες και τα σκάνδαλα θα μιλάμε. Πόσες μερίδες φαγητό δίνει η Εκκλησία, πόσα ιδρύματα λειτουργεί, πόσα κουδούνια ηχούν στις στολές των δεσποτάδων και πόσο αξίζουν τα δεσποτικά εγκόλπια, ότι η γλώσσα δεν επιτρέπει στον νέο να λειτουργηθεί, να συναντήσει δηλαδή τον συνάνθρωπό του στο σώμα του Χριστού και να τον αγαπήσει, ανταποκρινόμενος στην αγάπη του Χριστού. Ωστόσο, έκλεισα την συζήτηση με τους μαθητές λέγοντάς τους ότι αξίζει να αναλάβουν οι ίδιοι την ευθύνη της ζωής τους, να έχουν οι ίδιοι εικόνα για ό,τι απορρίπτουν και ότι μέσα στην ζωή της Εκκλησίας, αν τολμήσουν, θα βρουν ανθρώπους για να μοιραστούν μαζί τους τον προβληματισμό τους. Και σε κάποιον δεκαπεντάχρονο που επανέλαβε ότι έχουμε αποτύχει όλοι οι μεγάλοι και ότι ήθελε να του πω έναν λόγο για να τον πείσω να έρθει στην Εκκλησία απάντησα ότι εγώ δεν βρίσκω για λογαριασμό του κανέναν λόγο. Αν όμως εκείνος βρει, η χαρά μου θα ήταν πολύ μεγάλη και η πόρτα της Εκκλησίας ανοιχτή για εκείνον.
Η Ορθοδοξία. Δόγματα, εικόνες, αιρετικοί, αναθέματα, συνοδικά, περηφάνια που είμαστε Ορθόδοξοι, επιθέσεις σε όλους τους άλλους, η Ορθοδοξία κινδυνεύει… Σ’ αυτήν την καταιγίδα ο λόγος του Αββά ηχεί στην ψυχή μου: «Αν δεν πη ο άνθρωπος στην καρδιά του, εγώ μονάχος και ο Θεός είμαστε στον κόσμο, δεν θα βρη ανάπαυση».
Εύχου, Αββά, να τον πω, να τον ζήσω τον λόγο σου, να μετρήσω την Ορθοδοξία μου στο πρίσμα αυτού του λόγου, να βρω ανάπαυση και μετά να συναντώ τους όποιους άλλους. Με ευθύνη για την ζωή μου. Αγαπώντας, αλλά όχι υπερ-προστατεύοντας και «αθωώνοντας». Και πρωτίστως, κοινωνώντας τον Χριστό, στην συνάντηση του σώματος, στην λειτουργία και την προσευχή, στο μοίρασμα, στον κόκκο της μετάνοιας που θα ήθελα να κάνει την καρδιά μου να καρπίσει. 


Κριτικές του βιβλίου εδώ

Δείτε και το ιστολόγιο του π. Θ. Μουρτζανού, Βήματα.

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Στο απόσπασμα για την "Αηδονόπιτα" αναφέρεται ότι στις σελίδες του συναντάμε ακόμη και τον "Ανώνυμο Έλληνα" που συνέγραψε την "Ελληνική Νομαρχία".
Επειδή μας έχουν πρήξει από το σχολείο μ' αυτό το "μνημειώδες έργο" και επειδή η προπαγάνδα κατά της Εκκλησίας έχει αυξηθεί εκθετικά να διευκρινίσουμε κάτι: το έργο αυτό αποκλείεται να έχει γραφτεί από Έλληνα. Οι προσβλητικές εκφράσεις που περιλαμβάνει για τους Έλληνες κληρικούς θα αρκούσαν σε κάποιον που ξέρει τα στοιχειώδη της ιστορίας του '21 (ότι η Εκκλησία ευλόγησε τα λάβαρα, ότι οι ιερείς συμμετείχαν στον αγώνα, ότι οι αγωνιστές πολεμούσαν πρώτα υπέρ πίστεως και μετά υπέρ πατρίδος και είχαν σε τεράστια υπόληψη τους κληρικούς κτλ )για να το καταλάβει. Οι γελοίες όμως ανακρίβειες ως προς την ορθόδοξη Εκκλησία αρκούν για να πείσουν και τον πιο ανυποψίαστο: η ολοφάνερη άγνοια του συνοδικού συστήματος της ορθόδοξης Εκκλησίας, η χρήση της λέξης κλάση για τους κληρικούς (κατά το classe, την ξεχωριστή τάξη στην οποία ανήκουν οι υψηλόβαθμοι κληρικοί της δύσης), η βεβαιότητα ότι οι επίσκοποί μας ήταν όλοι αγράμματοι και με "λάδωμα" ανέβηκαν στους θρόνους (τα ορθόδοξα μοναστήρια με τις τεράστιες βιβλιοθήκες αποτελούσαν ουσιαστικά πανεπιστήμια, ενώ στη δύση μόνο πλούσιοι ευγενείς μπορούσαν να σπουδάσουν, και μόνο τέτοιοι μπορούσαν να γίνουν επίσκοποι) είναι μερικά. Και αν συνδυάσει κανείς τα παραπάνω με το γεγονός ότι το έργο προβάλλει την αριστοκρατία ως συμβαδίζουσα με τη φυσική τάξη (φυσική υπεροχή των ευγενών έναντι των κατωτέρων τάξεων) και ως εξίσου καλό σύστημα με τη δημοκρατία καταλαβαίνει κανείς γιατί πίσω από το ψευδώνυμο του "Ανωνύμου Έλληνα" βλέπουν ιστορικοί (πχ. ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης) πράκτορα του Ναπολέοντα...

ΝΕΚΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ είπε...

Σας ευχαριστώ για την επισήμανση. Δε διαφωνώ σ' αυτά.
Οι προκαταλήψεις του φαίνονται και στο μυθιστόρημα, αν και με διακριτικότητα.
Για έναν αναλυτικό, θα έλεγα, σχολιασμό της "Ελληνικής Νομαρχίας", μπείτε εδώ: http://www.apologitis.com/gr/ancient/elliniki_nomarxia.htm.