ΑΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΠΡΙΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ, ΔΕ ΘΑ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΟΤΑΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ

(ΠΑΡΟΙΜΙΑ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΜΟΝΑΧΩΝ)

Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2025

Τοῦ πεσόντος Ἀδὰμ ἡ ἀνάκλησις - Τῶν δακρύων τῆς Εὔας ἡ λύτρωσις. Ὁ Ἅγιος Ἀδὰμ καὶ ἡ Ἁγία Εὔα.

Ἀξίζει σήμερα, Ἐορτή τῶν Ἁγίων Προπατόρων, νὰ ἀναφερθοῦμε καὶ νὰ τιμήσομε δύο ἐν πολλοῖς παρεξηγημένους ἢ καλύτερα παντελῶς ἀγνώστους ὡς Ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας μας: τὸν Ἅγιο Ἀδὰμ καὶ τὴν Ἁγία Εὔα. Τοὺς ἔχομε ἀκούσει ὅλοι, ἀλλὰ σχεδὸν κανεὶς δὲν συνειδητοποιεῖ ὅτι εἶναι Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ ὡς τέτοιους θὰ ἔπρεπε νὰ τοὺς τιμοῦμε.

Στήν εἰκόνα τῶν Ἁγίων Πάντων ἂν προσέξομε στην κορυφη βλέπομε ἕναν κενὸ θρόνο, πάνω στὸν ὁποῖο βρίσκεται τὸ ἀνοιχτὸ Εὐαγγέλιο. Αὐτὴ εἶναι ἡ «Ἑτοιμασία τοῦ Θρόνου», ποὺ συμβολίζει τὸν θρόνο ποὺ ἔχει ἑτοιμαστεῖ γιὰ τὴν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ, ὅπου θὰ ἔλθει γιὰ νὰ κρίνει τὸν κόσμο. Εἶναι σύμβολο τῆς θείας ἐξουσίας καὶ τῆς ἐπικείμενης κρίσεως.

Δεξιὰ καὶ ἀριστερὰ τοῦ Θρόνου βρίσκονται οἱ ἀγγελικὲς δυνάμεις μὲ προεξάρχουσες δύο Ἀρχαγγέλους. Οἱ ἀγγελικὲς δυνάμεις βρίσκονται σὲ στάση προσκυνήσεως (σκυμμένες μὲ βαθιὰ εὐλάβεια καὶ δέος μπροστὰ στὸν Θρόνο), ποὺ συμβολίζει τὴν παρουσία τοῦ ἴδιου τοῦ Θεοῦ.

Ἐπίσης, δεξιὰ καὶ ἀριστερὰ τοῦ Θρόνου ἀπεικονίζονται μὲ στεφάνι ἁγιότητος οἱ Προπάτορές μας, ὁ Ἅγιος Ἀδὰμ καὶ ἡ Ἁγία Εὔα. Παρίστανται σὲ στάση δεήσεως καὶ σεβασμοῦ, ἀναγνωρίζοντας τὸν Χριστὸν ὡς Σωτῆρά τους. 
 
 
Η Ετοιμασία του Θρόνου, Ιερά Μονή Παντοκράτορος.
 

Τὸ φωτοστέφανο τῆς ἁγιότητος γύρω ἀπὸ τὸν Ἀδὰμ καὶ τὴν Εὔα τὸ συναντᾶμε καὶ σὲ πολλὲς εἰκόνες τῆς εἰς ᾍδου καθόδου τοῦ Χριστοῦ, στὴν κατ’ ἐξοχὴν δηλαδὴ εἰκόνα τῆς Ἀναστάσεως στὴν Ὀρθόδοξη παράδοσή μας. Στὸ κέντρο, ὁ Χριστὸς ἐν δόξῃ, ἀστράπτων μέσα στὸ θεῖο φῶς, πατῶντας ἐπάνω στὶς συντετριμμένες πύλες τοῦ ᾍδου καὶ διαλύοντας τὰ δεσμὰ τοῦ Σατανᾶ. Ὁ Χριστός, ὁ ὁποῖος κρατᾷ σταθερὰ καὶ σώζει τὸν Ἀδὰμ καὶ τὴν Εὔα.

Αὐτὸ τὸ φωτοστέφανο στὶς εἰκόνες γύρω ἀπὸ τὰ πρόσωπα τῶν δύο μορφῶν, τὸ ὁποῖο συνήθως τὸ παραβλέπομε, εἶναι ἴσως τὸ πιὸ προκλητικὸ καὶ συνάμα τὸ πιὸ ἐλπιδοφόρο μήνυμα ὁλόκληρης τῆς εἰκονογραφίας. Πῶς εἶναι δυνατὸν ἐκεῖνοι, διὰ τῶν ὁποίων «ὁ θάνατος εἰσῆλθεν εἰς τὸν κόσμον», νὰ φέρουν τὸ στέμμα τῶν Ἁγίων; Πῶς οἱ πρωταίτιοι τῆς πτώσεως, τῆς φθορᾶς καὶ τῆς ἐξορίας ἀπὸ τὸν Παράδεισο, νὰ εἶναι οἱ πρῶτοι ποὺ δέχονται τὴν τιμὴ τῆς ἁγιότητος;

Ἡ ἀπάντηση ἀποτελεῖ τὴν πεμπτουσία τοῦ Εὐαγγελίου: ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ δὲν εἶναι ζυγαριὰ ἀνταποδόσεως, ἀλλὰ μία ἀνεξάντλητη πηγὴ χάριτος ποὺ ἀναζητεῖ τὸν «ἔσχατο» γιὰ νὰ τὸν καταστήσῃ «πρῶτο».
 
Εις Άδου κάθοδος, Ιερά Μονή Ιβήρων

Ὅμως καὶ στὴν Ὑμνολογία μας καὶ στὰ Λειτουργικά μας Κείμενα (ὅπου ἐν πολλοῖς ἐκφράζεται καὶ διατυπώνεται ἡ Δογματικὴ τῆς Ἐκκλησίας μας) οἱ ἀναφορὲς στὴν σωτηρία τῶν Προπατόρων μας εἶναι πολλές. Τέτοιες ἐπὶ παραδείγματι εἶναι: (α) φυσικὰ οἱ ρητὲς ἀναφορές: «Τοῦ πεσόντος Ἀδὰμ ἡ ἀνάκλησις – Τῶν δακρύων τῆς Εὔας ἡ λύτρωσις» στὸν Ἀκάθιστο Ὕμνο, (β) τὸ Πασχάλιο «… ὁ Ἀδὰμ ἀνακέκληται, … ἡ Εὔα ἠλευθέρωται …», (γ) στὸ Δοξαστικὸ (ἀπόστιχο) τοῦ Ἑσπερινοῦ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ «…ὁ Ἀδὰμ καινουργεῖται, ἡ Εὔα τῆς πρώτης λύπης ἐλευθεροῦται, …», (δ) στὸ Ἐξαποστειλάριο τοῦ Πάσχα «…Ἀδὰμ ἐγείρας ἐκ φθορᾶς,…», (ε) ἢ ὅπως στὸ Στιχηρὸ τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς ἑορτῆς τους, τῆς Κυριακῆς δηλαδὴ τῶν Προπατόρων «Τῶν Προπατόρων τὸν χορόν, ἀνευφημῆσαι σπεύσωμεν … σὺν τῷ Ἀδὰμ τε καὶ τῇ Εὔᾳ τῇ γλυκείᾳ» ἀλλὰ καὶ τόσες ἄλλες ἀναφορές.

Ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ ὡς ἁγίους τοὺς προπάτορές μας Ἀδὰμ καὶ Εὔα, γεμίζοντάς μας ἀνείπωτη χαρὰ καὶ ἐλπίδα. Ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ εἶναι συνεχής, ἀναλλοίωτη καὶ ἰσχυρότερη ἀπὸ κάθε ἀνυπακοὴ καὶ ἁμαρτία. Ὁ Χριστὸς κατέβηκε στὰ κατώτατα τῆς γῆς γιὰ νὰ συναντήσει καὶ πάλι τοὺς προπάτορές μας, νὰ τοὺς τραβήξει στὸ φῶς καὶ νὰ τοὺς περιβάλει καὶ μὲ την δόξα του. Ὁ Χριστὸς θὰ κατέβει καὶ γιὰ μᾶς στὰ πιὸ σκοτεινὰ βάθη τῆς ψυχῆς μας γιὰ νὰ μᾶς τραβήξει καὶ ἐμᾶς στὸ φῶς. Ὅ,τι καὶ ἂν εἴμαστε, ὅ,τι καὶ νὰ ἔχωμε κάνει, ὅσες φορὲς καὶ ἂν τὸν ἀρνηθήκαμε. Ἀρκοῦν μονάχα, ὅπως τῆς Εὔας, τὰ δάκρυα μας τά καρδιακά.

Ἅγιοι προπάτορές μας, Ἅγιε Ἀδὰμ καὶ Ἁγία Εὔα, πρεσβεύσατε ὑπὲρ ἡμῶν!

Συμπλήρωμα

Δεν υπάρχουν σχόλια: