Ομοφυλοφιλία, Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία & Παραφιλίες (ή Σεξουαλικές Παρεκκλίσεις)

Ι. Η Ομοφυλοφιλία ως Διαγνωστική Κατηγορία

Φωτο από το ιστολόγιο Omofylofilia.gr - Μια εναλλακτική για την Ομοφυλοφιλία

Ψυχολογικός Φάρος

Η θέση της «ομοφυλοφιλίας» ως διαγνωστικής κατηγορίας (διαταραχής) άλλαξε σημαντικά από το 1960. Στην πρώτη έκδοση του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου για τις Ψυχικές Διαταραχές (DSM-I), που δημοσιεύτηκε το 1952 από την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία, η ομοφυλοφιλία κατατασσόταν κάτω από την κοινωνικοπαθητική (sociopathic) διαταραχή της προσωπικότητας ως σεξουαλική παρέκκλιση και αποτελούσε παθολογική συμπεριφορά.
Στη δεύτερη έκδοση του DSM-II, που δημοσιεύτηκε το 1968, δεν υπήρχε πλέον η κατηγορία της κοινωνικοπαθητικής διαταραχής της προσωπικότητας, αλλά η ομοφυλοφιλία παρέμενε ενταγμένη στις σεξουαλικές παρεκκλίσεις, ενώ τα άτομα με τις παρεκκλίσεις περιγράφονταν ως ανίκανα να αποκαταστήσουν φυσιολογική σεξουαλική συμπεριφορά προς χάρη της παρεκκλίνουσας πρακτικής.

Το 1973, μετά από πολλές διαμαρτυρίες των ομοφυλοφίλων και με την υποστήριξη πολλών ψυχιάτρων, η Αμερικανική Ψυχιατρική εταιρεία αποφάσισε να αφαιρέσει την ομοφυλοφιλία από τις διαγνώσεις των ψυχικών διαταραχών. Η απόφαση αυτή προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις και το θέμα τέθηκε σε ψηφοφορία μεταξύ των μελών της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας, η οποία με ποσοστό 58% (λίγο περισσότεροι από 10.000 ψήφοι) επικύρωσε την απόφαση.
Ωστόσο, η απόφαση αυτή δεν έγινε αποδεκτή από πολλούς ψυχιάτρους, όπως φάνηκε από μια ψηφοφορία που διεξήγαγε το περιοδικό Medical Aspect of Human Sexuality το 1977 και στην οποία από τους πρώτους 2.500 (εκτός των 10.000 που ψήφισαν) που απάντησαν, το 69% θεωρούσε την ομοφυλοφιλία ως παθολογική και όχι ως μια φυσιολογική ποικιλία.

Παρόλα αυτά, η επίσημη άποψη παρέμεινε και στο DSM-IΙI, που δημοσιεύτηκε το 1980, η ομοφυλοφιλία δεν εμφανίζεται ως διάγνωση. Αναφέρεται όμως η εγωδιστονική ομοφυλοφιλία στην κατάταξη των ψυχοσεξουαλικών διαταραχών, με την έννοια ότι αποτελεί ψυχολογική διαταραχή μόνο για όσους ομοφυλόφιλους είχαν πρόβλημα. Τα διαγνωστικά κριτήρια της διαταραχής αυτής απαιτούσαν ο ομοφυλοφιλικός προσανατολισμός να είναι μια επίμονη και Βαθιά ριζωμένη άποψη του ατόμου, ήπια δυσφορική (δηλαδή, να μην είναι αρεστή στο άτομο), ενώ από μόνη της η σύγκρουση του ομοφυλοφίλου με την κοινωνία δεν αξιολογείται για τη διάγνωση.

Η δέκατη έκδοση της Διεθνούς Κατάταξης των Διαταραχών και των Σχετικών Προβλημάτων, του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ICD-10, περιλαμβάνει μια κατηγορία εγωδιστονικού σεξουαλικού προσανατολισμού κάτω από την επικεφαλίδα «Ψυχολογικές και Συμπεριφορικές Διαταραχές σχετιζόμενες με τη σεξουαλική ανάπτυξη και τον προσανατολισμό». Η επικεφαλίδα αυτή συνοδεύεται από υποσημείωση ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός από μόνος του δεν αποτελεί διαταραχή. Η εγωδιστονική κατηγορία ορίζεται ως εξής: «Δεν υπάρχουν αμφιβολίες για τη σεξουαλική ταυτότητα ή την ερωτική προτίμηση, αλλά το άτομο επιθυμεί (θα ήθελε) να ήταν διαφορετικό εξαιτίας των συνοδών ψυχολογικών ή συμπεριφορικών διαταραχών και αναζητά θεραπεία για την αλλαγή του».

Ωστόσο, στην αναθεωρημένη έκδοση του DSM-III-R (1987) και DSM-IV (1994), ο όρος εγωδιστονική ομοφυλοφιλία δεν υπάρχει ως διαγνωστική κατηγορία. Κάτω από τις σεξουαλικές διαταραχές μη προσδιοριζόμενες αλλιώς, μία από τις τρεις κατηγορίες περιλαμβάνει επίμονη και σημαντική δυσφορία για το σεξουαλικό προσανατολισμό. Δεν υπάρχει κανένα περαιτέρω σχόλιο ούτε αναφέρονται διαγνωστικά κριτήρια και, προφανώς, η κατάσταση θα μπορούσε να περιλαμβάνει και ετεροφυλόφιλους που έχουν δυσφορία για την ετεροφυλοφιλία τους (;) και… εύχονται να ήταν ομοφυλόφιλοι (!!!). Αν και οι κοινωνικές και ανθρωπιστικές παράμετροι των μεταβολών αυτών είναι σαφείς, το κατά πόσο αντανακλούν και πλεονεκτήματα στην Ιατρική/Ψυχιατρική είναι λιγότερο σαφές. Η συνάφεια των ψυχικών διαταραχών στις ομοφυλοφιλικές αλληλεπιδράσεις είναι αλληλοσυγκρουόμενες και τουλάχιστον απαιτείται νέα επανατοποθέτηση.

Ωστόσο, η εκδοχή ότι ο όρος εγωδιστονικός απομακρύνει από την ψυχοπαθολογία είναι αναξιόπιστη. Παραληρήματα και ψευδαισθήσεις είναι συχνά εγω-σύντονα και πολλές ψυχικές διαταραχές έχουν εκδηλώσεις που χαρακτηρίζονται εν μέρει ως εγω-σύντονες.
Eίναι, ωστόσο, τουλάχιστον περίεργο μια επιστημονική εταιρεία να ορίζει με ψηφοφορία (ακόμα και αν ψηφίζουν υποτιθέμενες αυθεντίες) αν μια κατάσταση αποτελεί διαταραχή ή όχι. Η ιστορία επιστημονικών διενέξεων που φορτίζονται με συναισθηματισμούς δεν διευκρινίζεται, παρά με καθαρές σκέψεις και ορθολογική αξιολόγηση των δεδομένων.

Η πολιτική ευαισθησία δεν έχει πια κανένα σκοπό όταν αναφέρεται σε επιστημονική πληροφόρηση και στη μελέτη του σεξουαλικού προσανατολισμού, είναι ωστόσο αδικαιολόγητη κάθε προσπάθεια διαστρέβλωσης της κατανόησης της αιτίας ή των αιτίων της ομοφυλοφιλίας με τη δικαιολογία της αποφυγής του στίγματος, της ταλαιπωρίας ή των διακρίσεων.Όλες οι ανθρώπινες συμπεριφορές έχουν αίτια και λόγους, ανεξάρτητα από το αν η συμπεριφορά καθορίζεται ως φυσιολογική ή αφύσικη.

Η ομοφυλοφιλία γίνεται καλύτερα αντιληπτή ως ένα τελικό κοινό μονοπάτι σεξουαλικής δραστηριότητας που παρουσιάζει πολλές διαφορετικές πηγές, μερικές συγκρουόμενες, μερικές μη συγκρουόμενες και αρκετές όπου μονάχα υποθέσεις είναι δυνατές. 


ΙΙ. Σεξουαλικές Διαταραχές & Διαταραχές της Ταυτότητας Φύλου

psychologia.gr

Σημείωση του blog μας: Το άρθρο αυτό, κατά τη γνώμη μας, προσφέρει μια διαφωτιστική σύγκριση της ομοφυλοφιλίας με τις λοιπές σεξουαλικές διαταραχές ("λοιπές" λέμε εμείς, γιατί εδώ η ομοφυλοφιλία γενικά τίθεται σε ιδιαίτερο κεφάλαιο, αν και κάποια στοιχεία υπάρχουν σε όλη την έκταση του άρθρου). Η σύγκριση αυτή θεωρούμε πως επιβεβαιώνει ότι πολλά στοιχεία που διαπιστώνονται για τις παραφιλίες (σεξουαλικές παρεκκλίσεις) υπάρχουν και στην ομοφυλοφιλία και κλονίζεται έτσι - αν δεν καταρρίπτεται εντελώς - ο μύθος ότι η ομοφυλοφιλία δεν είναι σεξουαλική διαταραχή, αλλά "φυσιολογική παραλλαγή της σεξουαλικότητας", όπως ισχυρίζονται οι ομοφυλόφιλοι ακτιβιστές, αλλά και άλλοι, ακόμη και ψυχοθεραπευτές, επηρεασμένοι, όπως ταπεινά νομίζουμε, από μια κακώς εννοούμενη "πολιτική ορθότητα".
Παραλείψαμε το κομμάτι για τις σεξουαλικές δυσλειτουργίες, που δεν έχει σχέση και δεν ταιριάζει και στο ιστολόγιό μας, αν και είναι καθαρά επιστημονικό φυσικά και όχι "πορνογραφικό". Στο τέλος του άρθρου δίνουμε κάποια links σε αναρτήσεις μας, που τις θεωρούμε συμπληρωματικές. Καλή ανάγνωση.

Οι Σεξουαλικές Διαταραχές διακρίνονται στις Σεξουαλικές Δυσλειτουργίες και στις Παραφιλίες (ή Σεξουαλικές Παρεκκλίσεις).

Οι Σεξουαλικές Δυσλειτουργίες χαρακτηρίζονται από διαταραχή στη σεξουαλική λειτουργία. Οι Παραφιλίες χαρακτηρίζονται από διαταραχή του σεξουαλικού σκοπού ή στόχου. Η διαφορά επομένως συνίσταται στο ότι ενώ στις παρεκκλίσεις υπάρχει καλή και ευχάριστη σεξουαλική λειτουργικότητα, στις δυσλειτουργίες η λειτουργικότητα είναι διαταραγμένη.

Οι Σεξουαλικές Δυσλειτουργίες είναι διαταραχές που δεν επιτρέπουν σ' ένα άτομο τη σεξουαλική ευχαρίστηση ή μερικές φορές ακόμη και την οποιαδήποτε σεξουαλική επαφή. Συνήθως αφορούν αναστολές φυσιολογικών αντιδράσεων -δηλαδή της φλεβικής διόγκωσης των σεξουαλικών οργάνων, της οργασμικής αντίδρασης ή και των δύο - που κάνουν την εμπειρία της σεξουαλικής δραστηριότητας τελικά δυσάρεστη. οι Σεξουαλικές Δυσλειτουργίες είναι κοινά φαινόμενα και απαντούν σε ειδικούς τύπους θεραπείας του σεξ ή σε συνδυασμό θεραπείας του σεξ και αποκαλυπτικής ψυχαναλυτικής ψυχοθεραπείας.

Στο άτομο με Σεξουαλική Παρέκκλιση το σεξουαλικό αντικείμενο προτίμησης του διαφέρει από το συνηθισμένο. Έτσι, το παραφιλικό άτομο διεγείρεται από ερεθίσματα που δεν ερεθίζουν τα πιο πολλά άτομα - π.χ. ένα παιδί, ένα ζώο ή ένα παπούτσι ή μπορεί να ερεθίζεται μόνον όταν έχει αισθήματα υποδούλωσης, όταν τιμωρείται, μόνο βλέποντας ή όταν επιδεικνύει τα γεννητικά του όργανα ή όταν προκαλεί πόνο στους άλλους. Η διέγερση όμως και ο οργασμός είναι φυσιολογικοί και οδηγούν το άτομο σε σεξουαλική ευχαρίστηση. οι σεξουαλικές παρεκκλίσεις θεραπεύονται με ορισμένα είδη θεραπείας συμπεριφοράς και με αποκαλυπτική ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία.

Οι Διαταραχές της Ταυτότητας Φύλου (δηλ. ο Τρανσεξουαλισμός) χαρακτηρίζονται από έντονη και επίμονη δυσφορία του ατόμου για το ανατομικό (βιολογικό) φύλο του και έντονη και επίμονη επιθυμία να γίνει μέλος του αντίθετου φύλου. Η θεραπευτική προσέγγιση σ' αυτές είναι χειρουργική, ψυχοθεραπευτική ή συνδυασμός.

Άτομα με Σεξουαλικές Δυσλειτουργίες θα συναντήσει κανείς σε οποιοδήποτε φορέα και αν εξασκεί την επιστήμη του και κατά πάσα πιθανότητα θα συναντήσει και άτομα με Παραφιλίες (ενώ είναι λιγότερο πιθανό να συναντήσει άτομα με Διαταραχή της Ταυτότητας Φύλου). Η ευαισθησία και η δεκτικότητα του κλινικού σε τέτοιου είδους θέματα και η ενημέρωση του στη δυνατότητα θεραπείας τέτοιου είδους διαταραχών αποτελούν βασική προϋπόθεση για να βοηθηθούν άνθρωποι, που πολλές φορές είναι μπερδεμένοι και νιώθουν ντροπή για προβλήματα που δεν καταλαβαίνουν.
(......)

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΕΣ ΠΑΡΕΚΚΛΙΣΕΙΣ Ή ΠΑΡΑΦΙΛΙΕΣ

Οι σεξουαλικές παρεκκλίσεις παλιότερα ονομάζονταν σεξουαλικές διαστροφές.

Πρόκειται για καταστάσεις που χαρακτηρίζονται από τα εξής:

Α. Για μια περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών υπάρχουν επανειλημμένες, έντονες, σεξουαλικά διεγερτικές φαντασιώσεις, σεξουαλικές παρορμήσεις ή συμπεριφορές που γενικά αφορούν:

1) μη ανθρώπινα αντικείμενα

2) το να υποφέρει κανείς ή να κάνει τον σύντροφο του να υποφέρει, να ταπεινώνεται ή να ταπεινώνει τον σύντροφο του

3) παιδιά ή άλλα μη συναινούντα άτομα

Β. Η συμπεριφορά, οι σεξουαλικές παρορμήσεις ή οι φαντασιώσεις προκαλούν κλινικά σημαντική υποκειμενική ενόχληση ή έκπτωση στον κοινωνικό, επαγγελματικό ή άλλους σημαντικούς τομείς της λειτουργικότητας.

Καθώς παραφιλικές φαντασιώσεις ή παραφιλικό αντικείμενα (π.χ. σκηνές βίαιης συνουσίας ή γυναικεία εσώρουχα) είναι σεξουαλικά διεγερτικά για πολλά άτομα, η διάγνωση της Παραφιλίας δεν θα μπει αν δεν συντρέχουν τόσο η διάρκεια και η επανάληψη όσο και η έντονη υποκειμενική ενόχληση ή η λειτουργική έκπτωση (π.χ. οι παραφιλικές φαντασιώσεις ή συμπεριφορές είναι υποχρεωτικές, οδηγούν σε σεξουαλική δυσλειτουργία, απαιτούν τη συμμετοχή μη συναινούντων ατόμων, οδηγούν σε νομικές περιπλοκές, δημιουργούν προβλήματα σε κοινωνικές σχέσεις κ.ο.κ.).

Εκτός από τον Σεξουαλικό Μαζοχισμό, ο οποίος κι αυτός είναι 20 φορές συχνότερος στους άντρες απ' ότι στις γυναίκες, οι άλλες Παραφιλίες στην κλινική πράξη ποτέ δεν διαγιγνώσκονται σε γυναίκες, εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις. οι λόγοι γι' αυτό είναι άγνωστοι.

Πολλά άτομα με Παραφιλίες δεν θεωρούν ότι είναι άρρωστα και προσέρχονται στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας μόνον όταν η συμπεριφορά τους τα φέρει σε σύγκρουση με το περιβάλλον, π.χ. τη σύζυγο, την οικογένεια ή τον νόμο.

Συχνά τα άτομα αυτά δεν μπορούν ν' ανταποδώσουν τρυφερότητα στη σεξουαλική επαφή ή πάσχουν και από διάφορες Σεξουαλικές Δυσλειτουργίες. Συχνές είναι και οι Διαταραχές της Προσωπικότητας.

Οι σεξουαλικές παρεκκλίσεις γενικά εγκαθίστανται στην εφηβεία και την αρχή της ενήλικης ζωής. οι πιο συχνές (στις κλινικές) και υπηρεσίες ψυχικής υγείας είναι η Παιδοφιλία, η Ηδονοβλεψία και η Επιδειξιομανία.

Επιδειξιομανία

Διαγνωστικά κριτήρια

Α. Για μια περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών, επανειλημμένες, έντονες, σεξουαλικά διεγερτικές φαντασιώσεις, σεξουαλικές παρορμήσεις ή συμπεριφορές που αφορούν την έκθεση των γεννητικών οργάνων του ατόμου σε μια ανυποψίαστη ξένη.

Β. Οι φαντασιώσεις, σεξουαλικές παρορμήσεις ή συμπεριφορές προκαλούν κλινικά σημαντική υποκειμενική ενόχληση ή έκπτωση στον κοινωνικό, επαγγελματικό ή άλλους σημαντικούς τομείς της λειτουργικότητας.

Μερικές φορές το άτομο αυνανίζεται ενώ εκθέτει τα γεννητικά του όργανα (ή ενώ φαντάζεται να τα εκθέτει). Η επίδειξη των γεννητικών οργάνων συχνά έχει σαν σκοπό να ξαφνιάσει ή να «σοκάρει» τη γυναίκα. Σ' άλλες περιπτώσεις, το άτομο έχει τη σεξουαλικά διεγερτική φαντασίωση, ότι η γυναίκα θα διεγερθεί σεξουαλικά από την επίδειξη. Γενικά, πάντως, ο επιδειξίας δεν επιχειρεί να έρθει σε σεξουαλική επαφή με το άτομο στο οποίο επιδεικνύεται (που μπορεί να είναι γυναίκα ή κοριτσάκι).

Η έναρξη της διαταραχής συμβαίνει συνήθως πριν τα 18, αν και μπορεί ν' αρχίσει και αργότερα. Οι επιδειξίες, αν και συλλαμβάνονται, δεν είναι συνήθως επικίνδυνοι για τα θύματα τους.

Ψυχοδυναμικά, θεωρείται ότι ο επιδειξίας επιβεβαιώνει τον ανδρισμό του επιδεικνύοντας το πέος του και παρατηρώντας την αντίδραση του θύματος - φόβο, έκπληξη, αηδία. Ασυνείδητα, το άτομο νιώθει ευνουχισμένο και ανίκανο. Η σύζυγος του μπορεί να είναι ασυνείδητα υποκατάστατο της μητέρας του, στην οποία ήταν πολύ προσκολλημένο στην παιδική ηλικία.

Φετιχισμός

Διαγνωστικά κριτήρια

Α. Για μια περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών, επανειλημμένες, έντονες, σεξουαλικά διεγερτικές φαντασιώσεις, σεξουαλικές παρορμήσεις ή συμπεριφορές που αφορούν την χρήση άψυχων αντικειμένων (π.χ. γυναικεία εσώρουχα).

Β. Οι φαντασιώσεις, σεξουαλικές παρορμήσεις ή συμπεριφορές προκαλούν κλινικά σημαντική υποκειμενική ενόχληση ή έκπτωση στον κοινωνικό, επαγγελματικό ή άλλους σημαντικούς τομείς της λειτουργικότητας.

Γ. Τα φετιχιστικά αντικείμενα δεν περιορίζονται σε είδη της γυναικείας ενδυμασίας χρησιμοποιούμενα για την ένδυση με ρούχα του αντίθετου φύλου (όπως π.χ. συμβαίνει στον Παρενδυσιακό ή Τρανσβεστικό Φετιχισμό), ούτε σε αντικείμενα σχεδιασμένα με σκοπό τον απτικό σεξουαλικό ερεθισμό (π.χ. ένας δονητής).

Το άτομο με Φετιχισμό συχνά αυνανίζεται ενώ κρατά, χαϊδεύει ή μυρίζει τα «φετίχ» δηλ. στηθόδεσμους, γυναικεία εσώρουχα, κάλτσες, παπούτσια, μπότες κτλ. ή ζητά από τη σύντροφο του να τα φορέσει για να διεγερθεί. Συνήθως τα φετίχ είναι απαραίτητα για να διεγερθεί το άτομο σεξουαλικά και μπορεί να έχει πρόβλημα στύσης αν δεν υπάρχουν. Σημειώνουμε, ότι το νόημα του διαγνωστικού κριτηρίου Γ όσον αφορά τη δ.δ από τον Τρανσβεστικό Φετιχισμό, είναι ότι στον Φετιχισμό η σεξουαλική διέγερση προέρχεται από το γυναικείο ρούχο (το οποίο το άτομο δεν το φορά), ενώ στον Τρανσβεστικό Φετιχισμό η σεξουαλική διέγερση προέρχεται από την πράξη της ένδυσης με ρούχα του αντίθετου φύλου.

Η διαταραχή αρχίζει συνήθως στην εφηβεία, και τα φετίχ μπορεί να έχουν αποκτήσει την ειδική τους σημασία στην παιδική ηλικία.

Ψυχοδυναμικά, θεωρείται ότι τα φετίχ συμβολίζουν το γυναικείο πέος (που ο φετιχιστής αρνείται ότι το έχασε η γυναίκα και έτσι προσπαθεί να ξεπεράσει τον ασυνείδητο φόβο ευνουχισμού του). Μαθησιακά, πρεσβεύεται ότι τα φετίχ συνδέθηκαν με σεξουαλική διέγερση στην παιδική ηλικία.

Εφαψιομανία

Διαγνωστικά κριτήρια

Α. Για μια περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών, επανειλημμένες, έντονες, σεξουαλικά διεγερτικές φαντασιώσεις, σεξουαλικές παρορμήσεις ή συμπεριφορές που αφορούν το άγγιγμα και το τρίψιμο πάνω σε ένα άτομο που δεν συναινεί.

Β. Οι φαντασιώσεις, σεξουαλικές παρορμήσεις ή συμπεριφορές προκαλούν κλινικά σημαντική υποκειμενική ενόχληση ή έκπτωση στον κοινωνικό, επαγγελματικό ή άλλους σημαντικούς τομείς της λειτουργικότητας.

Η συμπεριφορά αυτή συνήθως συμβαίνει σε μέρη με πολύ κόσμο, π.χ. σε λεωφορεία ή υπόγειους σιδηρόδρομους, σε πεζοδρόμια πολυσύχναστων δρόμων, όπου το άτομο τρίβει τα γεννητικά του όργανα στους μηρούς και τα οπίσθια του θύματος ή χαϊδεύει με τα χέρια του τα γεννητικά της όργανα ή τους μαστούς. Η παραφιλία αρχίζει συνήθως στην εφηβεία και έχει την μεγαλύτερη ένταση στην ηλικία των 15-25 ετών με προοδευτική ελάττωση της συχνότητας της μετά.

Παιδοφιλία

Διαγνωστικά κριτήρια

Α. Για μια περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών, επανειλημμένες, έντονες, σεξουαλικά διεγερτικές φαντασιώσεις, σεξουαλικές παρορμήσεις ή συμπεριφορές που αφορούν σεξουαλική δραστηριότητα με ένα παιδί ή παιδιά της προεφηβικής ηλικίας (γενικά ηλικίας 13 ετών ή μικρότερα).

Β. Οι φαντασιώσεις, σεξουαλικές παρορμήσεις ή συμπεριφορές προκαλούν κλινικά σημαντική υποκειμενική ενόχληση ή έκπτωση στον κοινωνικό, επαγγελματικό ή άλλους σημαντικούς τομείς της λειτουργικότητας.

Όπως είναι φανερό από τα παραπάνω, η Παιδοφιλία (ή Παιδεραστία) αφορά τη σεξουαλική επαφή με προεφηβικά αγόρια ή κορίτσια ή και με τα δύο. Τα άτομα που έλκονται από κοριτσάκια συνήθως προτιμούν την ηλικία των 8-10 ετών, ενώ αυτοί που έλκονται από αγόρια προτιμούν λίγο μεγαλύτερα παιδιά.

Η παιδοφιλική πράξη μπορεί να περιορίζεται στο ξέντυμα του παιδιού και στο κοίταγμα ή στην έκθεση προς αυτό των γεννητικών οργάνων, στον αυνανισμό μπροστά στο παιδί, στο άγγιγμα και στο χαΐδεμα. Άλλοι παιδεραστές, όμως, μπορεί να προχωρούν σε πεολειχία ή αιδοιολειχία, σε διείσδυση στον κόλπο, στο στόμα ή στον πρωκτό του παιδιού (με το δάκτυλο, με κάποιο αντικείμενο ή με το πέος τους) και στη χρήση βίας κατά τις πράξεις αυτές.

Το αλκοόλ και το στρες επιτείνουν τη συμπεριφορά αυτή. οι παιδεραστές μπορεί να περιορίζουν τις παραφιλικές τους δραστηριότητες στα παιδιά τους, φυσικά ή υιοθετημένα ή σε συγγενικά παιδιά ή να αναζητούν παιδιά εκτός της οικογένειας. οι περισσότεροι από αυτούς είναι ετεροφυλόφιλοι.

Σεξουαλικός Μαζοχισμός

Διαγνωστικά κριτήρια

Α. Για μια περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών, επανειλημμένες, έντονες, σεξουαλικά διεγερτικές φαντασιώσεις, σεξουαλικές παρορμήσεις ή συμπεριφορές που αφορούν την πράξη (πραγματική, όχι προσποιητή) όπου το άτομο ταπεινώνεται, δέρνεται, δένεται ή με κάποιο τρόπο το κάνουν να υποφέρει.

Β. Οι φαντασιώσεις, σεξουαλικές παρορμήσεις ή συμπεριφορές προκαλούν κλινικά σημαντική υποκειμενική ενόχληση ή έκπτωση στον κοινωνικό, επαγγελματικό ή άλλους σημαντικούς τομείς της λειτουργικότητας.

Έτσι το άτομο προτιμά να διεγείρεται ή διεγείρεται μόνον με το να δένεται, να δέρνεται, να ταπεινώνεται, να βασανίζεται (στην φαντασία ή στην πράξη). Τόσο ομοφυλόφιλα όσο και ετεροφυλόφιλα άτομα, άντρες ή και γυναίκες, μπορεί να αναπτύξουν Σεξουαλικό Μαζοχισμό. Η διαταραχή μπορεί ν' αρχίσει οποτεδήποτε, αλλά πιο συχνά εμφανίζεται στην αρχή της ενήλικης ζωής.

Σημειώνουμε, ότι είναι δυνατόν να συμβεί μόνιμη σωματική βλάβη, ευνουχισμός, ακόμη και θάνατος από τις παραφιλικές αυτές δραστηριότητες. Ιδιαίτερα επικίνδυνη είναι μια μορφή Σεξουαλικού Μαζοχισμού που λέγεται «Υποξυφιλία» (το άτομο διεγείρεται σεξουαλικά με πρόκληση στέρησης οξυγόνου με βρόχο, σακούλα, μάσκα, νιτρικά κ.ά.), γιατί μπορεί το άτομο να μην προλάβει να ξεφύγει την ασφυξία και τον θάνατο.

Ψυχοδυναμικά, ο Σεξουαλικός Μαζοχισμός αποδίδεται σε καταστρεπτικές φαντασίες στραμμένες ενάντια στον εαυτό και στην ανάγκη τιμωρίας του ατόμου για τις σεξουαλικές του επιθυμίες. Ακόμη, άτομα με αυτήν την παραφιλία μπορεί να είχαν παιδικές εμπειρίες που τα έπεισαν ότι ο πόνος είναι προϋπόθεση για τη σεξουαλική ευχαρίστηση.

Ο Σεξουαλικός Μαζοχισμός μερικές φορές συνυπάρχει με Φετιχισμό, Τρανσβεστικό Φετιχισμό ή Σεξουαλικό Σαδισμό.

Σεξουαλικός Σαδισμός

Διαγνωστικά κριτήρια

Α. Για μια περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών, επανειλημμένες, έντονες, σεξουαλικά διεγερτικές φαντασιώσεις, σεξουαλικές παρορμήσεις ή συμπεριφορές που αφορούν πράξεις (πραγματικές, όχι προσποιητές) στις οποίες το να υποφέρει το θύμα ψυχολογικά ή σωματικά (συμπεριλαμβανόμενης και της ταπείνωσης) είναι σεξουαλικά διεγερτικό για το άτομο.

Β. Οι φαντασιώσεις, σεξουαλικές παρορμήσεις ή συμπεριφορές προκαλούν κλινικά σημαντική υποκειμενική ενόχληση ή έκπτωση στον κοινωνικό, επαγγελματικό ή άλλους σημαντικούς τομείς της λειτουργικότητας.

Ο Σεξουαλικός Σαδισμός, λοιπόν, είναι η πρόκληση σωματικού ή ψυχολογικού πόνου σ' ένα άλλο άτομο με σκοπό τη σεξουαλική διέγερση του παραφιλικού ατόμου. Το άλλο άτομο μπορεί να συναινεί ή όχι. Ο Σεξουαλικός Σαδισμός συμβαίνει τόσο σε ομοφυλόφιλα όσο και σε ετεροφυλόφιλα άτομα και συνήθως εμφανίζεται στην αρχή της ενήλικης ζωής. Η παραφιλική δραστηριότητα μπορεί να είναι ήπια ή μπορεί να προξενήσει κακώσεις ή και τον θάνατο. Μπορεί ο Σεξουαλικός Σαδισμός να συνοδεύεται και από Σεξουαλικό Μαζοχισμό στο ίδιο άτομο.

Ψυχαναλυτικά, θεωρείται ότι ο σαδισμός είναι άμυνα του ατόμου σε φόβους ευνουχισμού (το άτομο κάνει σε άλλους αυτά που φοβάται μη συμβούν σ' αυτό).

Τρανσβεστικός Φετιχισμός

Διαγνωστικά κριτήρια

Α. Για μια περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών, σε έναν ετεροφυλόφιλο άντρα, επανειλημμένες, έντονες, σεξουαλικά διεγερτικές φαντασιώσεις, σεξουαλικές παρορμήσεις ή συμπεριφορές που αφορούν την ένδυση με ρούχα του αντίθετου φύλου.

Β. Οι φαντασιώσεις, σεξουαλικές παρορμήσεις ή συμπεριφορές προκαλούν κλινικά σημαντική υποκειμενική ενόχληση ή έκπτωση στον κοινωνικό, επαγγελματικό ή άλλους σημαντικούς τομείς της λειτουργικότητας.

Ο Τρανσβεστικός (ή Παρενδυσιακός) Φετιχισμός αρχίζει στην παιδική ηλικία ή στην αρχή της εφηβείας. Το παραφιλικό άτομο ντύνεται με ρούχα του αντίθετου φύλου και αυνανίζεται (ή έρχεται σε συνουσία) φαντασιώνοντας τον εαυτό του να είναι ταυτόχρονα το αντρικό υποκείμενο και το γυναικείο αντικείμενο της σεξουαλικής του φαντασίωσης. Το άτομο μπορεί να φορά μόνο κάποιο εσώρουχο ή μπορεί να ντύνεται ολόκληρο γυναίκα, να βάφεται και να κυκλοφορεί σαν γυναίκα σε τρανσβεστικές ομάδες. Ο βασικός προσανατολισμός του ατόμου είναι ετεροφυλοφιλικός (μπορεί, όμως, να έχει και περιστασιακές ομοφυλοφιλικές εμπειρίες). Ο Τρανσβεστικός Φετιχισμός μπορεί να συνδυάζεται με Σεξουαλικό Μαζοχισμό.

Η ένδυση με ρούχα του αντίθετου φύλου μπορεί να συνοδεύεται και με δυσφορία για τη φυλετική ταυτότητα. Εφόσον δεν πληρούνται τα κριτήρια για Διαταραχή της Ταυτότητας Φύλου, η διάγνωση θα είναι Τρανσβεστικός Φετιχισμός, Με Φυλετική Δυσφορία. Αν πληρούνται τα κριτήρια, θα δοθεί η επιπρόσθετη διάγνωση της Διαταραχής της Ταυτότητας Φύλου.

Ηδονοβλεψία

Διαγνωστικά κριτήρια

Α. Για μια περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών, επανειλημμένες, έντονες, σεξουαλικά διεγερτικές φαντασιώσεις, σεξουαλικές παρορμήσεις ή συμπεριφορές που αφορούν την πράξη της παρατήρησης ενός ανυποψίαστου ατόμου που είναι γυμνό, ξεντύνεται ή βρίσκεται σε σεξουαλική δραστηριότητα.

Β. Οι φαντασιώσεις, σεξουαλικές παρορμήσεις ή συμπεριφορές προκαλούν κλινικά σημαντική υποκειμενική ενόχληση ή έκπτωση στον κοινωνικό, επαγγελματικό ή άλλους σημαντικούς τομείς της λειτουργικότητας.

Ο ηδονοβλεψίας δεν επιζητεί σεξουαλική δραστηριότητα με το παρατηρούμενο άτομο, αλλά μπορεί να αυνανισθεί κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης ή μετά ανακαλώντας στη μνήμη του τη σκηνή. Η έναρξη της ηδονοβλεψίας είναι συνήθως πριν τα 15.

Παραφιλία Μη Προσδιοριζόμενη Αλλιώς

Η κατηγορία αυτή είναι για Παραφιλίες που δεν πληρούν τα κριτήρια για καμιά από τις συγκεκριμένες κατηγορίες.

Παραδείγματα:

Τηλεφωνική σκατολογία (αισχρολογία από το τηλέφωνο)

Νεκροφιλία (πτώματα)

«Μεροφιλία» (Partialism - αποκλειστικός εστιασμός σε μέρος του σώματος)

Ζωοφιλία ή Κτηνοβασία (ζώα)

Κοπροφιλία (κόπρανα)

Κλισμαφιλία (υποκλισμός)

Ουροφιλία (ούρα)

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΠΑΡΑΦΙΛΙΩΝ

Οι σεξουαλικές παρεκκλίσεις θεωρούνται από πολλούς ότι έχουν σαν βάση ψυχολογικούς παράγοντες και ότι πηγάζουν από εμπειρίες της παιδικής ηλικίας. Κατά συνέπεια πολλοί κλινικοί χρησιμοποιούν την ψυχοθεραπεία σαν τρόπο αντιμετώπισης αυτών των διαταραχών. Η ψυχανάλυση προσπαθεί να φέρει στην επιφάνεια και να επιλύσει παιδικές ψυχικές συγκρούσεις που θεωρούνται υπεύθυνες για την παρέκκλιση, αλλά πολλά άτομα με τέτοιες διαταραχές (π.χ. αυτά με σοβαρές διαταραχές προσωπικότητας) δεν μπορούν ν' αντέξουν τέτοιου είδους έντονη θεραπεία. Η ατομική ψυχοθεραπεία (αποκαλυπτική — υποστηρικτική) μπορεί να φανεί χρήσιμη στο να βοηθήσει το άτομο να αναγνωρίσει τα συναισθήματα και τις φαντασιώσεις που παρακινούν σε παρεκκλίνουσα σεξουαλική συμπεριφορά, να αποκτήσει πιο παραδεκτούς τρόπους σεξουαλικής ικανοποίησης καθώς και να ελέγξει τον βαθμό που η παρεκκλίνουσα συμπεριφορά του παρεμβαίνει στην κοινωνική και επαγγελματική του ζωή.

Τα τελευταία χρόνια, πάντως, η θεραπεία συμπεριφοράς χρησιμοποιείται συνεχώς και περισσότερο για τον έλεγχο των παραφιλιών. Έτσι, αναπτύχθηκαν μέθοδοι τόσο για να ελαττώσουν τους παραφιλικούς τρόπους διέγερσης του ατόμου π.χ. με κορεσμό δια τον αυνανισμού (δηλ. οδηγώντας το άτομο να κορεσθεί ή να βαρεθεί τις παραφιλικές του φαντασιώσεις), με καλυμμένη ευαισθητοποίηση (δηλ. ζευγαρώνοντας τις παραφιλικές φαντασιώσεις με δυσάρεστες και αγχογόνες ψυχικές εικόνες) ή ακόμα και με θεραπεία αποστροφής (δηλ. με τεχνική παρόμοια με την προηγούμενη, όπου οι παραφιλικές φαντασιώσεις ζευγαρώνονται με δυσάρεστα ερεθίσματα όπως ναυτία (προκαλούμενη με φάρμακο) ή ηλεκτροσόκ, με στόχο την αρνητική ενίσχυση της παραφιλικής συμπεριφοράς), όσο και για να δημιουργήσουν σεξουαλική διέγερση ως απάντηση σε μη παραφιλικές φαντασιώσεις μέσα από conditioning δια του αυνανισμού.

Γνωστικές τεχνικές, επίσης, χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν το παραφιλικό άτομο να ανακατασκευάσει λαθεμένα γνωστικά σχήματα που χρησιμοποιεί για να δικαιολογήσει τη συμπεριφορά του (π.χ. ο παιδεραστής ερμηνεύει λαθεμένα την υποτακτικότητα ενός παιδιού ως έκφραση επιθυμίας από μέρους του). Ακόμα, μπορεί να χρησιμοποιηθούν και τεχνικές χαλάρωσης για το άγχος που συχνά προηγείται της παραφιλικής πράξης.

Αντιανδρογόνα, όπως η μεδροξυπρογεστερόνη, έχουν χρησιμοποιηθεί σε άντρες με σοβαρές σεξουαλικές παρεκκλίσεις (π.χ. σ' αυτούς που εμπλέκονται με καταναγκαστικό τρόπο σε σεξουαλικές επιθέσεις) με σκοπό να ελαττωθούν οι σεξουαλικές τους δραστηριότητες και κατά συνέπεια να γίνουν λιγότερο επικίνδυνοι. Η μεδροξυπρογεστερόνη (Provera) δίνεται από το στόμα σε δόσεις 100-200 mg την ημέρα. Ένα σκεύασμα μακράς διάρκειας (Depo-Provera) μπορεί να δοθεί ενδομυικώς σε δόσεις 200-400 mg κάθε 7-10 ημέρες.

Σε περιπτώσεις, βέβαια, που η παραφιλική συμπεριφορά είναι μέρος μιας άλλης διαταραχής όπως π.χ. σχιζοφρένεια ή μανία, θα αντιμετωπισθούν οι διαταραχές αυτές με αντιψυχωτικά, λίθιο, καρβαμαζεπίνη κτλ.

Σεξουαλική Διαταραχή Μη Προσδιοριζόμενη Αλλιώς

Η κατηγορία αυτή του Ό5Μ-ΙΥ είναι για σεξουαλικές διαταραχές που δεν πληρούν τα κριτήρια για καμιά συγκεκριμένη Σεξουαλική Διαταραχή και που δεν είναι ούτε Σεξουαλικές Δυσλειτουργίες ούτε Παραφιλίες.

Παραδείγματα:

1. Έντονα αισθήματα ανεπάρκειας που αφορούν τη σεξουαλική απόδοση ή άλλα χαρακτηριστικά που σχετίζονται με αυτοεπιβαλλόμενες σταθερές ανδροπρέπειας ή θηλυπρέπειας.

2. Ενόχληση του ατόμου για έναν τύπο επαναλαμβανόμενων σεξουαλικών σχέσεων που αφορά αλληλοδιαδοχή ερωτικών συντρόφων που βιώνονται από το άτομο μόνον ως αντικείμενα προς χρήση (π.χ. νυμφομανία, δονχουανισμός).

3. Επίμονη και έντονη ενόχληση του ατόμου για τον σεξουαλικό του προσανατολισμό.

ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΑ

Πάρα πολλοί άνθρωποι θεωρούν την ετεροφυλοφιλία σαν κάτι δεδομένο στις σχέσεις τους με τους άλλους ανθρώπους και σαν τη μόνη φυσιολογική ή επιτρεπτή σεξουαλική λειτουργία. Υπάρχει, όμως, ένας μεγάλος αριθμός αντρών και γυναικών που προτιμούν σεξουαλικούς συντρόφους του ίδιου φύλου. Το κατά πόσο οι ομοφυλόφιλοι φίλοι, συνάδελφοι και ασθενείς νιώθουν ότι μπορούν να συζητήσουν με τον κλινικό τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις, εξαρτάται κατά μεγάλο μέρος από τη δική του ευαισθησία και δεκτικότητα στις μη ετεροφυλοφιλικές προτιμήσεις και τρόπους ζωής.

Έχει ειπωθεί ότι οι ανά τον κόσμο ομοφυλόφιλοι έχουν τόσα κοινά μεταξύ τους όσα και οι άνθρωποι που πίνουν καφέ. Υπάρχει πολύ μεγάλη διαφορά σε χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, τρόπο ζωής και τύπο σεξουαλικών δραστηριοτήτων μεταξύ ανθρώπων που ο κύριος προσανατολισμός τους είναι ομοφυλόφιλος. Είναι αρκετά δύσκολο να (καθ)ορίσει κανείς την ομοφυλοφιλία. Πού θα κατατάξει κανείς αυτούς που ενώ έχουν ετεροφυλοφιλικές σχέσεις έχουν ομοφυλοφιλικές φαντασιώσεις ή αυτούς που εμπλέκονται σε σεξουαλικές δραστηριότητες και με άντρες και με γυναίκες ή τα άτομα που απότομα αλλάζουν σεξουαλικό προσανατολισμό στη μέση ηλικία;

Επιπολασμός

Ομοφυλοφιλική συμπεριφορά παρατηρείται σ' όλες τις κοινωνίες. Είναι δύσκολο κανείς να καθορίσει τον επιπολασμό της ομοφυλοφιλίας, πρώτα γιατί υπάρχει, όπως αναφέραμε, πρόβλημα στο να ορισθεί τι αποτελεί ομοφυλοφιλία και δεύτερο γιατί ένα μεγάλο ποσοστό ομοφυλοφιλίας είναι άγνωστο λόγω κοινωνικών διακρίσεων και πιέσεων που δρουν ενάντια στην ανοιχτή αποκάλυψη του ομοφυλοφιλικού προσανατολισμού. Ίσως τα πιο έγκυρα στοιχεία, ακόμη και σήμερα, είναι αυτά του Kinsey και των συνεργατών του, που στις εργασίες τους το 1948 και 1953 για τη σεξουαλική συμπεριφορά αντρών και γυναικών στις ΗΠΑ, πήραν συνεντεύξεις από περισσότερους από 11.000 άντρες και περίπου 8.000 γυναίκες. Ο Kinsey βρήκε ότι 4% των αντρών ήταν αποκλειστικά ομοφυλόφιλοι καθ' όλη τη διάρκεια της ενήλικης τους ζωής, ενώ άλλα 10% ήταν κατ' εξοχήν ομοφυλόφιλοι τουλάχιστον για τρία χρόνια μεταξύ 16 και 55 χρονών. 

Η έκπληξη για τους Αμερικανούς ήταν η αποκάλυψη ότι 37% των αντρών, σύμφωνα με τα στοιχεία του Kinsey, είπαν ότι είχαν τουλάχιστον μία σεξουαλική εμπειρία με κάποιον άλλο άντρα που έφθασε ή όχι σε οργασμό μετά την έναρξη της εφηβείας τους (50% ανέφεραν κάποια ομοφυλοφιλική εμπειρία ή διέγερση). 

Τα στοιχεία του Kinsey έδειξαν ότι ο επιπολασμός της ομοφυλοφιλίας μεταξύ των γυναικών ήταν μικρότερος απ' ότι των αντρών. Γύρω στο 28% των γυναικών από το δείγμα ανάφεραν κάποια ομοφυλοφιλική εμπειρία ή διέγερση σε κάποια φάση της ζωής τους, ενώ 13% είχαν και οργασμό. Υπολογίστηκε ότι ο επιπολασμός της αποκλειστικής ομοφυλοφιλίας στις γυναίκες του δείγματος ήταν ανάμεσα στο μισό και το ένα τρίτο του επιπολασμού των αντρών. Γενικά, πάντως, μπορούμε να πούμε ότι ο επιπολασμός της αποκλειστικής ή κατ' εξοχήν ομοφυλοφιλίας στους άντρες είναι περίπου 4-6% και στις γυναίκες περίπου 2%.

Αιτιολογία

Γιατί άλλοι άνθρωποι αναπτύσσουν ετεροφυλόφιλο και άλλοι ομοφυλόφιλο προσανατολισμό; Δεν υπάρχουν ξεκάθαρες απαντήσεις. Στην προσπάθεια να διευκρινίσουν τις αιτίες της ομοφυλοφιλίας, οι ερευνητές έχουν διερευνήσει ποικίλες ψυχολογικές και βιολογικές υποθέσεις.

Η κλασική ψυχαναλυτική θεωρία βλέπει την ομοφυλοφιλία σαν μια καθήλωση της ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης. Για τους άντρες πιστεύεται ότι το πρόβλημα είναι αποτέλεσμα εμπειριών της παιδικής ηλικίας με μια πολύ (θα λέγαμε ασφυκτικά) κοντινή, δεσμευτική και σαγηνευτική μητέρα και ένα παθητικό, εχθρικό ή απουσιάζοντα πατέρα. Για τις γυναίκες δεν έχει προταθεί καμιά ξεκάθαρη υπόθεση με κάποιου είδους οικογενειακό σχήμα, αλλά οι παραδοσιακές θεωρίες πιστεύουν ότι η ομοφυλοφιλία μεταξύ των γυναικών είναι αποτέλεσμα άλυτων αναπτυξιακών δυσκολιών. Αυτές οι ψυχαναλυτικές υποθέσεις δεν έχουν επικυρωθεί συστηματικά στην κλινική πράξη της θεραπείας ομοφυλόφιλων αντρών και γυναικών. Και οπωσδήποτε αυτή η έρευνα μειονεκτεί, γιατί το μεγαλύτερο μέρος της έγινε με ομοφυλόφιλους που επισκέφθηκαν ψυχιάτρους για ψυχολογικά προβλήματα και επομένως επηρέασαν το δείγμα προς την κατεύθυνση της ύπαρξης ψυχικών διαταραχών.

Οι γενετικές θεωρίες προσπαθώντας να εξηγήσουν την αιτιολογία της ομοφυλοφιλίας με έρευνες σε διδύμους, έδειξαν ότι υπάρχει υψηλότερου βαθμού συμφωνία για ομοφυλοφιλία σε μονοζυγώτες διδύμους απ' ότι σε διζυγώτες. Υπάρχουν όμως και οι περιπτώσεις όπου ομοφυλοφιλία δεν παρατηρείται και στους δύο μονοζυγώτες διδύμους, ενώ έρευνες που συγκρίνουν διδύμους που μεγάλωσαν μαζί με αυτούς που μεγάλωσαν χωριστά (που θα διαχώριζε γενετικό από περιβαλλοντικό παράγοντα) δεν έχουν γίνει ακόμη. Μέχρι τώρα δεν έχει κατορθωθεί ν' αποδειχθεί ή να αποκλεισθεί το αν ο γενετικός παράγοντας παίζει ρόλο στον ομοφυλοφιλικό προσανατολισμό.

Νευροενδοκρινικές μελέτες. Έρευνες των επιπέδων τεστοστερόνης στο αίμα δεν έδειξαν συστηματικά και σταθερά διαφορές μεταξύ ομοφυλόφιλων και ετεροφυλόφιλων ατόμων. Πιο πρόσφατες έρευνες έχουν εστιασθεί στην υπόθεση ότι διαφορετικά επίπεδα εμβρυϊκών ανδρογόνων στην ενδομήτρια περίοδο του ατόμου πιθανόν να προγραμματίζουν την ανάπτυξη του εμβρύου προς την ετεροφυλόφιλη ή την ομοφυλόφιλη κατεύθυνση. Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχουν σαφή συμπεράσματα από αυτές τις έρευνες.

Τελικά, λοιπόν, θα μπορούσε κανείς να πει ότι οι διάφορες θεωρίες, ψυχολογικές και βιολογικές, που προτάθηκαν για την εξήγηση των αιτίων της ομοφυλοφιλίας δεν έχουν αποδειχθεί ακόμη. Είναι πιθανόν ότι τόσο περιβαλλοντικοί, όσο και βιολογικοί παράγοντες παίζουν ρόλο στη γένεση της ομοφυλοφιλίας, όπως βέβαια συντελούν και στη γένεση της ετεροφυλοφιλίας.

Τρόπος ζωής

Μεγάλη δημοσιότητα έχει δοθεί στον τρόπο ζωής των ομοφυλόφιλων, που στερεότυπα υποτίθεται ότι χαρακτηρίζεται από συχνές ανώνυμες σεξουαλικές επαφές χωρίς ιδιαίτερη συναισθηματική εμπλοκή. Τέτοιου είδους στερεότυπες εικόνες πράγματι ταιριάζουν για ορισμένους ομοφυλόφιλους και περισσότερο για άντρες παρά για γυναίκες. Όμως, η συνήθως ανώνυμη σεξουαλική επαφή είναι τυπική για μια μόνο ομάδα ομοφυλόφιλων. Υπάρχουν και αυτοί που έχουν σταθερούς δεσμούς και που τις περισσότερες φορές είναι αφανείς.

Μερικοί κλινικοί αναφέρουν τις περιστασιακές σχέσεις σαν απόδειξη ότι οι ομοφυλόφιλοι και ειδικά οι άντρες δεν μπορούν να διατηρήσουν στενές σχέσεις διαρκείας. Άλλοι ισχυρίζονται ότι αυτό συμβαίνει επειδή η κοινωνία δεν παρέχει στους ομοφυλόφιλους κοινωνικά στηρίγματα που θα τους βοηθούσαν να αναπτύξουν σταθερότερες σχέσεις, όπως π.χ. βοηθάει ο γάμος τους ετεροφυλόφιλους. Γενικά, ο κλινικός συζητώντας είτε με ετεροφυλόφιλους είτε με ομοφυλόφιλους ασθενείς δεν θα πρέπει να προαποφασίζει σχετικά με τον τρόπο ζωής ή τη σεξουαλική συμπεριφορά του ατόμου. Καλό είναι να περιμένει τον ασθενή του να του πει εκείνος όλα τα σχετικά με τη ζωή του, αφού καταφέρει να του επικοινωνήσει, όμως, ότι μπορεί να τον ακούσει χωρίς προκαταλήψεις.

Ψυχοπαθολογία

Συνεχίζει ακόμη να υπάρχει σημαντική διαφωνία μέσα στην κοινωνία αλλά και ανάμεσα σ' αυτούς που ασχολούνται με την ψυχική υγεία, σχετικά με το αν η ομοφυλοφιλία είναι ή όχι ψυχική διαταραχή. Αν και ο Freud δεν πίστευε ότι είναι, πολλοί ψυχίατροι μετά από αυτόν θεώρησαν την ομοφυλοφιλία σαν παθολογική. Πρόσφατες μελέτες σε μεγάλο ομοφυλόφιλο και ετεροφυλόφιλο μη νοσηλευόμενο πληθυσμό δεν υποστηρίζουν καθόλου τη θέση ότι η ομοφυλοφιλία σχετίζεται με παθολογικά στοιχεία προσωπικότητας ή με αυξημένη συναισθηματική δυσφορία ή με κοινωνική δυσλειτουργία. Πιστεύεται, λοιπόν, σήμερα ότι το φάσμα της ψυχοπαθολογίας που ανευρίσκεται σε ομοφυλόφιλους είναι τόσο ευρύ, όσο και αυτό που ανευρίσκεται στους ετεροφυλόφιλους.

Θεραπεία

Πολλά είδη θεραπειών έχουν χρησιμοποιηθεί στην προσπάθεια να βοηθήσουμε τα άτομα που θέλουν να αλλάξουν τον ομοφυλοφιλικό τους προσανατολισμό. Ψυχοθεραπεία, ψυχανάλυση και θεραπεία συμπεριφοράς είναι οι πιο συνηθισμένοι τρόποι, όλοι, όμως, είχαν περιορισμένη αποτελεσματικότητα. Ορισμένοι κλινικοί υπολογίζουν ότι το ένα τρίτο των ομοφυλόφιλων αντρών που αρχίζουν θεραπεία με σκοπό την αλλαγή του σεξουαλικού τους προσανατολισμού επιτυγχάνουν ν' αλλάξουν τον προσανατολισμό τους σε ετεροφυλοφιλικό. Άλλοι, όμως, είναι πιο απαισιόδοξοι για την πιθανότητα επίτευξης αλλαγής διαρκείας του σεξουαλικού προσανατολισμού με τη βοήθεια οποιασδήποτε θεραπείας. Για τους άντρες, παράγοντες που φαίνονται να είναι υπέρ της πιθανότητας επίτευξης ετεροφυλοφιλικού προσανατολισμού είναι η ηλικία (κάτω των 35 ετών), κάποια εμπειρία με ετεροφυλόφιλη διέγερση και υψηλός βαθμός κινητοποίησης για αλλαγή. Πολύ λίγα στοιχεία υπάρχουν για ομοφυλόφιλες γυναίκες.

Πολλά ομοφυλόφιλα άτομα που ενοχλούνται από τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό αντιμετωπίζονται με υποστηρικτικές — συμβουλευτικές μεθόδους που δεν στοχεύουν στο να αλλάξουν τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις, αλλά προσπαθούν να βοηθήσουν το άτομο να είναι πιο άνετο με τον ομοφυλοφιλικό τρόπο ζωής ελαττώνοντας την ντροπή, την ενοχή και το άγχος που συνήθως συνυπάρχουν με την ομοφυλοφιλία. Βασικά, με κάθε ομοφυλόφιλο άτομο, ο κλινικός θα πρέπει προσεκτικά να διευκρινίσει τι στο βάθος θέλει και τι μπορεί και κατόπιν να κατευθύνει τη θεραπευτική του προσέγγιση είτε προς την προσπάθεια αλλαγής του ομοφυλόφιλου προσανατολισμού σε ετεροφυλόφιλο ή τουλάχιστον αμφιφυλόφιλο - δύσκολο αλλά όχι ακατόρθωτο - ή προς την καλύτερη προσαρμογή στον ομοφυλόφιλο προσανατολισμό.

Όσον αφορά τα προβλήματα που η επιδημία του ΑIDS δημιουργεί σε πολλούς ομοφυλόφιλους και τη θεραπευτική τους αντιμετώπιση, βλέπε παρακάτω στο κεφάλαιο για το ΑIDS. ["Ν": Δε βρήκα κάτι σχετικό στην καταχώριση].

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΦΥΛΟΥ

Διαταραχή της Ταυτότητας Φύλου

Το βασικό χαρακτηριστικό της διαταραχής αυτής είναι μια ασυμφωνία ανάμεσα στο φύλο που δηλώθηκε στο πιστοποιητικό γεννήσεως και την ταυτότητα φύλου (ή φυλετική ταυτότητα). Η ταυτότητα φύλου είναι η αίσθηση του σε ποιο φύλο ανήκει κανείς, δηλ. η ενημερότητα ή συνείδηση ότι «είμαι αγόρι» ή «είμαι κορίτσι». Η ταυτότητα φύλου είναι η εσωτερική εμπειρία του φυλετικού ρόλου και ο φυλετικός ρόλος είναι η δημόσια έκφραση της ταυτότητας φύλου.

Διαγνωστικά κριτήρια

Α. Μια έντονη και επίμονη ταυτοποίηση με το άλλο φύλο (όχι απλά επιθυμία για τα οποιαδήποτε πολιτισμικά πλεονεκτήματα θεωρεί ότι έχει σαν άλλο φύλο).

Στα παιδιά, η διαταραχή εκδηλώνεται με τέσσερα (ή περισσότερα) από τα παρακάτω:

(1) επανειλημμένα δηλωμένη επιθυμία να είναι ή επιμονή ότι αυτός ή αυτή ανήκει στο άλλο φύλο

(2) στα αγόρια, προτίμηση για ένδυση με ρούχα του άλλου φύλου ή προσποίηση ότι φορούν γυναικεία ρούχα· στα κορίτσια, επιμονή να φορούν μόνο στερεότυπα ανδρικά ρούχα

(3) έντονη και επίμονη προτίμηση να έχει στο φαντασιακό παιχνίδι ρόλους του άλλου φύλου ή επίμονες φαντασιώσεις ότι ανήκει στο άλλο φύλο

(4) έντονη επιθυμία να συμμετέχει στα στερεότυπα παιχνίδια και τις διασκεδάσεις του άλλου φύλου

(5) έντονη προτίμηση για συμπαίκτες του άλλου φύλου

Στους εφήβους και τους ενηλίκους, η διαταραχή εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως η δηλωμένη επιθυμία να ανήκει κάποιος στο άλλο φύλο, το να περνά συχνά σαν άτομο του άλλου φύλου, η επιθυμία να ζήσει ή να αντιμετωπίζεται από τους άλλους σαν άτομο του άλλου φύλου ή η πεποίθηση ότι αυτός ή αυτή έχει τα τυπικά συναισθήματα και τις αντιδράσεις του άλλου φύλου.

Β. Επίμονη δυσφορία με το φύλο του/ της ή αίσθηση ότι δεν ταιριάζει με τον φυλετικό ρόλο αυτού του φύλου.

Στα παιδιά, η διαταραχή εκδηλώνεται με οποιοδήποτε από τα παρακάτω: στα αγόρια, ισχυρισμός ότι το πέος ή οι όρχεις είναι αηδιαστικά ή θα εξαφανιστούν ή ισχυρισμός ότι θα ήταν καλύτερα να μην έχουν πέος ή αποστροφή για το άγριο παιχνίδι και απόρριψη των στερεότυπων αγορίστικων παιχνιδιών, αγώνων και δραστηριοτήτων στα κορίτσια, απόρριψη της ούρησης σε καθιστή θέση, ισχυρισμός ότι έχει ή ότι θα αναπτύξει πέος ή ισχυρισμός ότι δεν θέλει να αναπτύξει στήθος ή να έχει περίοδο ή έντονη αποστροφή για το συνηθισμένο θηλυκό ντύσιμο.

Στους εφήβους και τους ενηλίκους, η διαταραχή εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως η έντονη ενασχόληση του ατόμου με το να απαλλαγεί από τα πρωτεύοντα και δευτερεύοντα χαρακτηριστικά του φύλου (π.χ. με αίτημα για λήψη ορμονών, για εγχείρηση ή για άλλες διαδικασίες για να αλλάξει σωματικά τα σεξουαλικά χαρακτηριστικά, ώστε να περάσει ως άλλο φύλο) ή η πεποίθηση ότι αυτός ή αυτή γεννήθηκαν με λάθος φύλο.

Γ. Η διαταραχή δεν συμπίπτει με μια σωματική κατάσταση ενδιάμεσου φύλου.

Δ. Η διαταραχή προκαλεί κλινικά σημαντική υποκειμενική ενόχληση ή έκπτωση στον κοινωνικό, επαγγελματικό ή άλλους σημαντικούς τομείς της λειτουργικότητας.

Θεραπεία

Αν και δεν είναι σίγουρο ότι τα αποτελέσματα της χειρουργικής αλλαγής φίλου όσον αφορά την κοινωνική και επαγγελματική προσαρμογή του ατόμου είναι καλύτερα από της ψυχοθεραπείας, εντούτοις πολλά άτομα με Διαταραχή της Ταυτότητας Φύλου (δηλ. Τρανσεξουαλισμό) επιμένουν και τελικά κάνουν χειρουργική αλλαγή φύλου.

Το άτομο που θ' αλλάξει από άντρας σε γυναίκα, παίρνει ορμόνες (π.χ. οιστραδιόλη, προγεστερόνη) για ν' αποκτήσει μαστούς και θηλυκό περίγραμμα σώματος, κάνει ηλεκτρόλυση για ν' απαλλαγεί από τις τρίχες και τελικά κάνει χειρουργικές επεμβάσεις για ν' αφαιρεθούν οι όρχεις και το πέος και να κατασκευασθεί κόλπος. Το άτομο που θ' αλλάξει από γυναίκα σε άντρας, υφίσταται μαστεκτομή, υστερεκτομή και ωοθηκεκτομή, παίρνει τεστοστερόνη για ν' αναπτύξει μυϊκή μάζα και να βαθύνει τη φωνή του και μπορεί να προσπαθήσει ν' αποκτήσει χειρουργικά πέος. Οπωσδήποτε, η χειρουργική αλλαγή από άντρα σε γυναίκα είναι επιτυχέστερη, γιατί ακόμα δεν έχει κατασκευασθεί πέος ικανό για στύση και εκσπερμάτωση.

Σε άτομα που δεν ζητούν χειρουργική αλλαγή φύλου, η ψυχοθεραπεία, ατομική ή ομαδική, μπορεί να τα βοηθήσει ν' αποδεχθούν το ανατομικό τους φύλο, να γίνουν ικανά να βιώνουν ευχαρίστηση από τα γεννητικά τους όργανα και να προσαρμοστούν καλύτερα κοινωνικά και επαγγελματικά.

Και σε άτομα, όμως, που έκαναν χειρουργική αλλαγή φύλου, η ψυχοθεραπεία μπορεί να τα βοηθήσει να προσαρμοστούν καλύτερα στον νέο φυλετικό τους ρόλο (ιδιαίτερα αν είχαν έντονα ψυχολογικά προβλήματα πριν την εγχείρηση συνδεόμενα με κάποια διαταραχή προσωπικότητας και που συνεχίζουν και μετά την εγχείρηση).

Διαταραχή της Ταυτότητας Φύλου Μη Προσδιοριζόμενη Αλλιώς

Η κατηγορία αυτή είναι για διαταραχές της ταυτότητας φύλου που δεν μπορούν να ταξινομηθούν ως κάποια συγκεκριμένη Διαταραχή της Ταυτότητας Φύλου.

Παραδείγματα:

1. Καταστάσεις ενδιάμεσου φύλου (π.χ. σύνδρομο μη ευαισθησίας στα ανδρογόνα ή συγγενής υπερπλασία των επινεφριδίων) και συνοδός φυλετική δυσφορία.

2. Παροδική, σχετιζόμενη με στρες συμπεριφορά ένδυσης με ρούχα του αντίθετου φύλου.

3. Επίμονη ενασχόληση με ευνουχισμό ή εκτομή του πέους, χωρίς επιθυμία ν' αποκτήσει τα σεξουαλικά χαρακτηριστικά του άλλου φύλου.

Επισκεφτείτε, αν θέλετε, και:

Διαταραχή της ταυτότητας του φύλου στα παιδιά
Για τα αίτια της ομοφυλοφιλίας
Αιτιολογία της γυναικείας ομοφυλοφιλίας
"Λύσε με! - Γιατί πέταξα τις χειροπέδες του σαδομαζοχισμού" 
Ιστοσελίδα για παιδεραστές και αιμομίκτες

Και:

«Δεν είμαι η αμαρτία μου» - Ένας ορθόδοξος χριστιανός της Αμερικής για την ομοφυλοφιλία
Τι εύχομαι να είχα ακούσει από έναν ιερέα για την ομοφυλοφιλία...
Μεγαλώνουν τα παιδιά τους και σαν αγόρια και σαν κορίτσια!...
Τι έχει να προσφέρει η Εκκλησία στους ομοφυλόφιλους;
Παπάδες και πόρνες (ή: ιερείς & εργαζόμενοι στο σεξ)
Για την υιοθεσία από ομοφυλόφιλο ζεύγος

Αυτογνωσία
Ζήσε πέρα από τα όρια!
ΕΛΑ ΟΠΩΣ ΕΙΣΑΙ!
Ηθικισμός; Όχι, ευχαριστώ!
Η αμαρτία (χωρίς ηθικισμούς)
Ο πολιτισμός της νεκροκεφαλής

Omofylofilia.gr - Μια εναλλακτική για την ομοφυλοφιλία