Οι δύο άγιοι προφήτες Ζαχαρίες

Ο αρχαίος άγιος προφήτης Ζαχαρίας της Παλαιάς Διαθήκης (από εδώ)

Ο Προφήτης Ζαχαρίας είναι ο ενδέκατος της σειράς των μικρών λεγομένων προφητών της Παλαιάς Διαθήκης. Καταγόταν από το γένος του Ισραήλ και τη φυλή του Λευΐ. Γεννήθηκε στην πόλη Γαλαάδ της Παλαιστίνης κατά την περίοδο της βαβυλώνιας αιχμαλωσίας και το όνομά του σημαίνει, στην ελληνική γλώσσα, μνήμη Θεού, εκείνον δηλαδή τον οποίο ο Θεός ενθυμείται. Ήταν γιος του Βαραχίου και εγγονός του Αδδώ.
Ο Ζαχαρίας, ήταν αυτός που με τον προφήτη Αγγαίο, διήγειραν τους Ιουδαίους, όταν αυτοί το 537 με 536 π.Χ. επέστρεψαν στην Ιουδαία, να ανοικοδομήσουν το ναό της Ιερουσαλήμ. 
Υπάρχει η άποψη, ότι ο προφήτης Ζαχαρίας ανήκε σε Ιερατικό γένος και ήταν ιερεύς και ο ίδιος. Κατά την Ιουδαϊκή παράδοση, ο Ζαχαρίας και ο Αγγαίος ήταν μέλη της Μεγάλης Συναγωγής, η οποία ώρισε τον Κανόνα των βιβλίων της Παλαιάς Διαθήκης. Ασχολήθηκαν δε και με την τακτοποίηση της ιεράς λειτουργίας, και συνέθεσαν ή αναθεώρησαν ψαλμούς. 
Ο Ζαχαρίας προφήτευσε την είσοδο του Ιησού στην Ιερουσαλήμ για την Κυριακή των Βαΐων, και για το ποσό που πλήρωσαν οι Αρχιερείς στον Ιούδα σαν τίμημα για την προδοσία του Διδασκάλου.
Ο Προφήτης Ζαχαρίας κοιμήθηκε σε βαθύ γήρας και ενταφιάσθηκε κοντά στον τάφο του Προφήτη Αγγαίου. Ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος ο Μέγας (379-395 μ.Χ.) έκτισε ναό αφιερωμένο στον Προφήτη Ζαχαρία στη μονή της Αγίας Δομνίκης Κωνσταντινουπόλεως. Ναός, επίσης, του Προφήτου υπήρχε στο βουνό του Αυξεντίου, σε τόπο όπου καλείτο «Θέατρο».

Η μνήμη του εορτάζεται 8 Φεβρουαρίου.

Ἀπολυτίκιον.Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.

Τὴν κλῆσιν κατάλληλον, δείξας τοὶς ἔργοις σοφέ, ταμεῖον ἐπάξιον, τῆς ἐπιπνοίας Θεοῦ, Ζαχαρία γεγένησαι, ἔχων γὰρ ἐν τῷ βίῳ, συλλαλούντας Ἀγγέλους, ὤφθης τῶν ἐσομένων, θεηγόρος Προφήτης. Καὶ νῦν ἠμῶν τᾶς αἰτήσεις, ἄνωθεν πλήρωσαν.

Το βιβλίο του προφήτη Ζαχαρία στην Παλαιά Διαθήκη εδώ (και εδώ με νεοελληνική μετάφραση)

Ο νεώτερος άγιος προφήτης Ζαχαρίας, πατέρας του αγίου Ιωάννη του Προδρόμου (από εδώ)

Ο Ζαχαρίας, πατέρας του Ιωάννη του Βαπτιστή, έζησε στα χρόνια του Ηρώδη, βασιλιά της Ιουδαίας. Κατά τη γνώμη του Χρυσοστόμου, καθώς και άλλων Πατέρων της Εκκλησίας, ο Ζαχαρίας δεν ήταν απλός Ιερέας, αλλά αρχιερέας που έμπαινε στα άγια των αγίων. Σύζυγο είχε την Ελισάβετ [συγγενή της Παναγίας] και δεν είχαν παιδί.Κάποια μέρα λοιπόν, την ώρα του θυμιάματος μέσα στο θυσιαστήριο, είδε τον αρχάγγελο Γαβριήλ που του ανήγγειλε ότι θα αποκτούσε γιο και θα ονομαζόταν Ιωάννης. Ο Ζαχαρίας σκίρτησε από χαρά, αλλά δυσπίστησε. Η γυναίκα του ήταν στείρα και γριά, πώς θα γινόταν αυτό που άκουγε; Τότε ο άγγελος του είπε ότι θα μείνει κωφάλαλος μέχρι να πραγματοποιηθεί η βουλή του Θεού.
Πράγματι, η Ελισάβετ συνέλαβε και έκανε γιο. Όταν θέλησαν να δώσουν όνομα στο παιδί, ο Ζαχαρίας έγραψε πάνω σε πινακίδιο το όνομα Ιωάννης. Αμέσως δε λύθηκε η γλώσσα του και όλοι μαζί δόξασαν το Θεό.
Βέβαια, η χάρη αυτή έγινε από το Θεό στο Ζαχαρία, διότι της ήταν «δίκαιος ενώπιον του Θεού, πορευόμενος εν πάσαις ταις εντολαίς και δικαιώμασι του Κυρίου άμεμπτος» (Λουκά, α΄ 6.). Ήταν, δηλαδή, δίκαιος μπροστά στο Θεό και ζούσε σύμφωνα με της της εντολές και τα παραγγέλματα του Κυρίου, άμεμπτος από κάθε σοβαρή ενοχή. 

Η μνήμη του εορτάζεται 5 Σεπτεμβρίου.

"N": Τα παραπάνω αναφέρονται στο 1ο κεφάλαιο του κατά Λουκάν ευαγγελίου. Από την παράδοση, εκτός της Καινής Διαθήκης, ξέρουμε ότι ο άγιος Ζαχαρίας ήταν ο ιερέας (ή αρχιερέας) που παρέλαβε τη μικρή Μαριάμ, την Παναγία, σε ηλικία τριών ετών, όταν οι γονείς της την αφιέρωσαν στο Ναό του Σολομώντα στα Ιεροσόλυμα (Εισόδια της Θεοτόκου).
Επίσης ταυτίζεται με το "Ζαχαρία υιό Βαραχίου", που οι Εβραίοι έσφαξαν μεταξύ του Ναού και του θυσιαστηρίου, σύμφωνα με τα λόγια του Ιησού Χριστού στο κατά Ματθαίον ευαγγέλιο, κεφ. 23, στίχ. 35. Η παράδοση αναφέρει ότι δολοφονήθηκε εκεί επειδή αντέδρασε στη σφαγή των Νηπίων από τον Ηρώδη. Είναι όμως υπό συζήτησιν αν ο Χριστό αναφέρθηκε σε αυτό το Ζαχαρία ή στον αρχαίο (αφού ξέρουμε ότι ο πατέρας τουο αρχαίου προφ. Ζαχαρία λεγόταν Βαραχίας - ίσως όμως έλεγαν έτσι και τον πατέρα του αγίου Ζαχαρία του νεώτερου), οπότε θα είναι ανακριβές ότι ο προφήτης κοιμήθηκε ειρηνικά.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ΄. Κατεπλάγη Ἰωσήφ.
 
Ἱερωσύνης στολισμόν, περιβαλλόμενος σοφέ, κατὰ τὸν νόμον τοῦ Θεού, ὁλοκαυτώματα δεκτά, ἱεροπρεπῶς προσενήνοχας Ζαχαρία· καὶ γέγονας φωστήρ, καὶ θεατὴς μυστικῶν, τὰ σύμβολα ἐν σοί, τὰ τῆς χάριτος, φέρων ἐκδήλως πάνσοφε, καὶ ξίφει ἀναιρεθεὶς ἐν τῷ ναῷ τοῦ Θεοῦ, Χριστοῦ Προφῆτα, σὺν τῷ Προδρόμῳ, πρέσβευε σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ΄. Κατεπλάγη Ἰωσήφ.

Εκ τής ρίζης Ιεσσαί, καί εξ όσφύος τού Δαυϊδ, η θεόπαις Μαριάμ, σήμερον τίκτεται ημίν, διό καί χαίριν, η σύμπασα καί κενουργείται, Συγχάρητε ομού, ο ουρανός καί η γή, αινέσατε αυτήν, αι στρατιαί τών εθνών, Ιωακείμ ευφραίνεται, καί Άννα πανηγυρίζει κραυγάζουσα, Η στείρα τίκτει, τήν Θεοτόκον, καί τροφόν τής ζωής ημών.

Κοντάκιον. Ἦχος γ΄. Ἡ Παρθένος σήμερον.
 
Ὁ Προφήτης σήμερον, καὶ ἱερεὺς τοῦ Ὑψίστου, Ζαχαρίας προύθηκεν, ὁ τοῦ Προδρόμου γενέτης, τράπεζαν τῆς αὐτοῦ μνήμης Πιστοὺς ἐκτρέφων, πόμα τε δικαιοσύνης τούτοις κεράσας. Διὸ τοῦτον εὐφημοῦμεν, ὡς θεῖον μύστην Θεοῦ τῆς χάριτος.

Άλλοι άγιοι στις 5 & 6 του Σεπτέμβρη.
Το εν Χώναις θαύμα του αρχαγγέλου Μιχαήλ (6 Σεπτ) σε κινούμενα σχέδια