ΑΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΠΡΙΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ, ΔΕ ΘΑ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΟΤΑΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ

(ΠΑΡΟΙΜΙΑ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΜΟΝΑΧΩΝ)

Σάββατο 19 Ιουνίου 2021

Θεός σχωρέστους, δόξα Σοι Κύριε...


Έλενα (Τι & πώς)

Θυμάμαι πάντα εκείνη την αναστάτωση, στο σπίτι, όταν πλησίαζε το Ψυχοσάββατο.
Λες και ήταν γιορτή (και βέβαια ήταν η μεγάλη των ψυχών γιορτή) προετοιμάζονταν η συχωρεμένη η γιαγιά και η μάνα μου.

Θυμάμαι την νενέ μου (γιαγιά) να φέρνει εκείνη την γκρι χαρτοσακούλα με τα γαλάζια γράμματα "εδώδιμα-αποικιακά" (ο Θεός να το κάνει αποικιακό το μπακαλικάκι της γειτονιάς...). "Στάρι έφερα, να το καθαρίσω να είναι έτοιμο".
Όχι γρήγορα και βιαστικά πράγματα, όλα σε μια μέρα στριμωγμένα.

Έβγαινε στην λιακάδα της αυλής και καθάριζε το σιτάρι από πετρούλες και σκουπιδάκια, τίναζε την ποδιά της στο παρτέρι και ξανάβαζε το σιτάρι στην σακούλα του.
Άλλη μέρα το έπλενε, το άφηνε να στεγνώσει, έσπαζαν τα καρύδια, τα αμύγδαλα, έβγαιναν οι σταφίδες από το ντουλάπι, καθάριζαν τα ρόδια, χτυπούσαν στο μπρούντζινο γαβάνι το παξιμάδι, τελευταία έκανε εμφάνιση η ...αρχόντισσα η ζάχαρη άχνη.

Είχε μια εγκαρτέρηση και ένα σέβας ετούτη η παράξενη διαδικασία του κόλλυβου. Θυμιάτιζαν κιόλας, συχνά - πυκνά, εκείνες τις μέρες και ανάμεσα η νενέ γύριζε την άκρη της καρώ ποδιάς, σκούπιζε τα μάτια και έλεγε "Θεός σχωρέστους".
Ο πατέρας της είχε σκοτωθεί το '12 (όπως έλεγε) στον πόλεμο και η μάνα της, μόλις έμαθε τον θάνατό του, έπεσε ξερή, άφησε τρία μικρά παιδιά και πήγε να τον βρει. Τέτοιος έρωτας και τόσος πόνος! Περσεφόνη την λέγανε την προγιαγιά μου μα ποτέ δεν γύρισε, έστω για έξη μήνες στον απάνω κόσμο (όπως η μυθική συνονόματή της), να δει τα ορφανά και μετά να ξαναπάει στον άντρα της, στον κάτω κόσμο!
Τον παππού τον Σπύρο η νενέ τον έχασε στα 26 της χρόνια. Πρωτύτερα είχε χάσει δυο μικρά κοριτσάκια. "Πήρε ο Θεός το μεράδι Του" έλεγε.
Είχε λοιπόν αρκετούς λόγους να γυρίζει την άκρη της ποδιάς της...
Μετά αποκτήσαμε εμείς πολλούς λόγους να φυσούμε αμήχανα καθαρή μύτη σε χαρτομάντιλα (δίχως να χρειάζεται να καθαρίζουμε το σιταράκι αφού πια το αγοράζουμε τυποποιημένο): Πήγε η νενέ να βρει τους γονιούς της, έφυγαν οι άλλοι παππούδες, θειάδες, μπαρμπάδες, ο πατέρας πεθύμησε την μάνα του, γέμισε το χαρτί "υπέρ αναπαύσεως" ονόματα... Θεός σχωρέστους.

Άδειασε και η γειτονιά από μπαστούνια "τακ- τακ, περνάει ο μπαρμπα Γιάννης", από βελονάκια, βελόνες πλεξίματος, φραστ-φρουστ των σκουπιδιών που μαζεύονταν από τις αυλές στα φαράσια, αποδήμησαν οι κυρούλες, ανάμεσα εφηβικοί έρωτες σκοτώνονταν με μηχανάκια, αποκτήσαμε κι' εμείς λόγο ουσιαστικό εις τον σίτον ενώ -μέχρι πρόσφατα- μας αφορούσε ο οίνος της θείας κοινωνίας και το έλαιον της εσπερινής κανδήλας -"άντε καλέ, νύχτωσε. Πότε θα φιλοτιμηθείς ν' ανάψεις το καντηλάκι;".
Από ψιλή σήτα να περνά η άχνη για νάναι "πιτήδεια" (επιτήδεια, δηλαδή φροντισμένη και όχι ως έτυχε) πάνω στο κόλλυβο.
Από ψιλή σήτα την περνούμε και μεις, με αργές κινήσεις και εν σιωπή, για να προλαβαίνουν να επιστατούν οι άγγελοι και οι ψυχούλες.
Θεός σχωρέστους, δόξα Σοι Κύριε.

 

Φωτο από το λαογραφικό άρθρο Τι συμβολίζουν τα χρυσά κόλλυβα

Συμπληρωματικό κέρασμα

Η ομορφιά του Ψυχοσάββατου

Όταν η Εκκλησία μιλάει για το θάνατο…

Ψυχοσάββατο: Η ορθόδοξη «Μέρα των Νεκρών» και η κοινωνική σημασία της

Τα πνεύματα των νεκρών και εμείς

Η κατάργηση του θανάτου - Αποχαιρετώντας τα παιδιά μας για τον Ουρανό…

Το Βραβείο της Θείας μου

Η Αγία Γραφή για τη μετά θάνατον ζωή των ψυχών

Και βέβαια θ' αναστηθούμε!

«Ευ ζην, ευ θνήσκειν»  
 

Saturday of Souls

Why the Church of God performs the commemoration of souls? // The Significance of Koliva (Boiled Wheat)

Δεν υπάρχουν σχόλια: