Ο περίφημος κανόνας του αγίου Λαζάρου

 
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΕΣΠΕΡΑΣ

ΕΙΣ ΤΟ ΑΠΟΔΕΙΠΝΟΝ

Ψάλλομεν τόν επόμενον Κανόνα*

Ποίημα Ανδρέου Κρήτης

*Κανών: υμνογραφική σύνθεση με συγκεριμένη δομή και ύφος (βλ. εδώ). 
 

INSTITUTE OF ECCLESIASTICAL HYMNODY OF THE ARCHDIOCESE OF RHODES

Παρασκευή των Βαϊων Εσπέρας. Απόδειπνον. Κανών του Λαζάρου -ποίημα Ανδρέου Κρήτης. Ήχος α΄, Ωδές α, θ. Ψάλλει ο Αρχιμανδρίτης Αμφιλόχιος Πίκιας.

 

ΑΠΑΝΤΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

Ωδή α Ήχος α' Ο Ειρμός

Ωδήν επινίκιον, άσωμεν πάντες, Θεώ τώ ποήσαντι, θαυμαστά τέρατα, βραχίονι υψηλώ, καί σώσαντι τόν Ισραήλ, ότι δεδόξασται.

Νεκρόν τετραήμερον εξαναστήσας, Σωτήρ μου τόν Λάζαρον, τής φθοράς απήλλαξας, βραχίονι υψηλώ, καί έδειξας ως δυνατός, τήν εξουσίαν σου.

Φωνήσας τόν Λάζαρον εκ τού μνημείου, ευθύς εξανέστησας, αλλ' ο Άδης κάτωθεν, πικρώςωδύρετο, καί στένων έτρεμε Σωτήρ, τήν εξουσίαν σου.

Εδάκρυσας Κύριε επί Λαζάρω, δεικνύων τήν σάρκωσιν, τής οικονομίας σου, καί ότι φύσει Θεός, υπάρχων, φύσει καθ' ημάς, γέγονας άνθρωπος.

Τής Μάρθας τά δάκρυα καί τής Μαρίας, κατέπαυσας Κύριε, εκ νεκρών τόν Λάζαρον, εξαναστήσας Σωτήρ, καί δείξας έμπνουν τόν νεκρόν, τή εξουσία σου.

Τώ νόμω τής φύσεως τής ανθρωπίνης, ηρώτησας Δέσποτα, πού τέθειται Λάζαρος; δεικνύων πάσι Σωτήρ, ανόθευτον τήν πρός ημάς, οικονομίαν σου.

Τά κλείθρα συνέτριψας τότε τού Άδου, φωνήσας τόν Λάζαρον, καί τό κράτος έσεισας, τού πολεμήτορος, καί έπεισας πρό τού Σταυρού, τρέμειν σε μόνε Σωτήρ.

Δεσμώτην τόν Λάζαρον υπό τού Άδου, κρατούμενον Δέσποτα, ως Θεός προέφθασας, καί έλυσας τών δεσμών, τώ σώ γάρ πάντα Δυνατέ, ήκει προστάγματι.

Δόξα...

Πατέρα δοξάσωμεν, Υιόν καί Πνεύμα, Τριάδα αχώριστοv, εν Μονάδι φύσεως, καί σύν Αγγέλοις αυτήν, ως ένα άκτιστον Θεόν, δοξολογήσωμεν.

Καί νύν... Θεοτοκίον

Ατρέπτως εκύησας Παρθενομήτορ, τόν Κτίστην τής φύσεως εξ αγίου Πνεύματος, κατ ευδοκίαν Πατρός, γενόμενον όπερ εσμέν, δίχατροπής καί φυρμού.

Ωδή β' Ο Ειρμός

Πρόσεχε, ουρανέ καί λαλήσω, καί ανυμνήσω Χριστόν, τόν Σωτήρα τού Κόσμου, τόν μόνον φιλάνθρωπον.

Δόξα σοι, τώ φωνήσαντι μόνον, καί εκ τού τάφου, νεκρόν τεταρταίον, τόν φίλον εγείραντι Λάζαρον.

Ήκουσε, τής φωνής σου ο άπνους, καί ψυχωθείς εκ νεκρών, εξανέστη ευθέως, δοξάζων σε Κύριε.

Πρόσταγμα, ζωηφόρου φωνής σου, δεξάμενος οδωδώς, εξηγέρθη τού τάφου, Σωτήρ μου ο Λάζαρος.

Εδάκρυσας, επί φίλω Σωτήρ μου, πιστούμενος τούτον τήν ημών, ως εφόρεσας φύσιν, και ανέστησας.

Ετρόμαξεν, ως κατείδεν ο Άδης, παλινδρομούντα ευθύς, τόν δεδεμένον κειρίαις, φωνή πρός τήν ώδε ζωήν.

Δόξα...

Εξέστησαν, τών Εβραίων οι δήμοι, ότε φωνήσας Σωτήρ, εξανέστησας λόγω, οδωδότα τόν Λάζαρον.

Καί νύν...

Εσείσθησαν, τά ταμεία τού Άδου, ως εψυχούτο ευθύς, κάτω Λάζαρος, τότε τή φωνή, τού ζωώσαντος.

Ωδή γ' Ο Ειρμός

Λίθον, όν απεδοκίμασαν οι οικοδομούντες, ούτος εγεννήθη εις κεφαλήν γωνίας, αυτός εστιν η πέτρα, εν ή εστερέωσε, τήν Εκκλησίαν ο Χριστός, ήν εξ εθνών εξηγοράσατο. (Δίς).

Θαύμα, ξένον καί παράδοξον! πώς ο Κτίστης πάντων, όπερ ουκ ηγνόει, ως αγνοών ηρώτα. Πούκείται όν θρηνείτε; πού τέθαπται Λάζαρος, όν μετ' ολίγον εκ νεκρών, ζώντα υμίν εξαναστήσω εγώ;

Λίθον, όν σοι προσεκύλισαν, οι κηδεύσαντές σε, τούτον συγκινήσαι, ο Ιησούς προστάξας, ευθύςανέστησέ σε, φωνήσας σοι Λάζαρε, Ανάστα δεύρο πρός με, ίνα τήν σήν ο Άδης πτήξη φωνήν.

Μάρθα, καί Μαρία Κύριε, οδυρμοίς εβόων, Ίδε όν εφίλεις, τεταρταίος όζει, ει ής ώδε τότε, ουκ έθνησκε Λάζαρος, Αλλ' ως αχώριστος παντί, τούτον ευθύς φωνήσας ήγειρας.

Ράνας, επί φίλω δάκρυα, δι' οικονομίαν, έδειξας τήν σάρκα, τήν εξ ημών ληφθείσαν, ουσία ου δοκήσει, Σωτήρ ενωθείσάν σοι, καί ως φιλάνθρωπος Θεός, τούτον ευθύς φωνήσας ήγειρας.

Οίμοι, όντως νύν απόλωλα! εκβοών ο Άδης, ούτω προσεφώνει, τώ θανάτω λέγων. Ιδού ο Ναζωραίος, τά κάτω συνέσεισε, καί τήν γαστέρα μου τεμών, άπνουν νεκρόν φωνήσας ήγειρε.

Πού η τών Εβραίων άνοια; πού ή απιστία; έως πότε πλάνοι; έως πότε νόθοι; οράτε τόν θανέvτα, φωνή εξαλλόμενον, καί απιστείτε τώ Χριστώ; όντως υιοί τού σκότους πάντες υμείς!

Δόξα...

Ένα τής Τριάδος οίδά σε, ει καί εσαρκώθης, ένα καί δοξάζω, Υιόν σεσαρκωμένον, τόν εκ τής Θεοτόκου, ασπόρως βλαστήσαντα, καί σύν Πατρί καί Πνεύματι, ένα Υιόν δοξολογούμενον.

Καί νύν... Θεοτοκίον

Ξένον, καί φρικτόν τό όραμα, εξ οικονομίας, όπερ προεώρων, οι αψευδείς Προφήται, Παρθένον Θεοτόκον, ασπόρως μέν κύουσαν, αφθόρως τίκτουσαν Θεόν, μένουσαν δέ μετά τόν τόκον αγνήν.

Ωδή δ' Ο Ειρμός

Επήρθη ο ήλιος, καί η σελήνη, έστη εν τή τάξει αυτής, υψώθης Μακρόθυμε, επί τού Ξύλου, καί έπηξας εν αυτώ, τήν Εκκλησίαν σου.

Εδάκρυσας Κύριε, επί Λαζάρω, δείξας ότι άνθρωπος εί, καί ήγειρας Δέσποτα, τόν τεθνεώτα, καί έδειξας τοίς λαοίς, ότι Υιός εί τού Θεού.

Ο άπνους ήκουσε, τό πρόσταγμά σου, Δεύρο έξω Λάζαρε, δρομαίος ανίστατο σύν τοίς σπαργάνοις, καί ήλλατο Αγαθέ, δεικνύς τό κράτος σου.

Τής Μάρθας τά δάκρυα, καί τής Μαρίας, κατέπαυσας Χριστέ ο Θεός, φωνήσας τόν Λάζαρον, αυτεξουσίως, συνήγειρας τή φωνή, καί προσεκύνησέ σοι.

Δακρύσας ως άνθρωπος, επί Λαζάρω, εξήγειρας αυτόν ως Θεός, ηρώτας. Πού τέθαπται, ο τεταρταίος; πιστούμενος Αγαθέ, τήν ενανθρώπησίν σου.

Τού Πάθους τά σύμβολα, καί τού Σταυρού σου, Άδου τήν γνωρίσαι βουληθείς Αγαθέ, του άπληστον, γαστέρα ρήξας, ανέστησας ως Θεός, τόν τετραήμερον.

Τίς οίδε, τίς ήκουσεν, ότι ανέστη, άνθρωπος νεκρός οδωδώς; Ηλίας μεν ήγειρε, καί Ελισσαίος, αλλ' ουκ εκ μνήματος, αλλ' ουδέ τεταρταίον.

Υμνούμέν σου Κύριε, τήν δυναστείαν, υμνούμεν καί τά Πάθη Χριστέ, τή μέν γάρ ως εύσπλαγχνος, εθαυματούργεις, τά δέ οικονομικώς, είλου ως άνθρωπος.

Θεός εί καί άνθρωπος, επαληθεύων, τοίς πράγμασι τά ονόματα, επέστης τώ μνήματι, σαρκί ο Λόγος, καί ήγειρας ως Θεός, τόν τετραήμερον.

Εξέστησαν Δέσποτα, Εβραίων δήμοι, ως είδον αναστάντα νεκρόν, εκ τάφου Λάζαρον, σύν τή φωνή σου, καί έμειναν απειθείς, τών θαυμασίων σου.

Δόξα...

Ανάρχως εξέλαμψας, εκ τού Πατρός σου, ως είς τής Τριάδος Σωτήρ, εν χρόνω, εκ Πνεύματος, παρθενικών σύ προήλθες αιμάτων, σάρκα λαβών ο υπερούσιος.

Καί νύν... Θεοτοκίον

Η σύλληψις άσπορος τής Θεοτόκου, ο τόκος άνευ πάθους φθοράς, Θεός γάρ αμφότερα, θαυματουργήσας, εκένωσεν εαυτόν, ίνα ημίν ενωθή.

Ωδή ε' Ο Ειρμός

Τήν σήν ειρήνην δός ημίν Υιέ τού Θεού, άλλον γάρ εκτός σου, Θεόν ου γινώσκομεν, τό όνομά σου ονομάζομεν, ότι Θεός ζώντων, καί τών νεκρών υπάρχεις. (Δίς)

Ζωή υπάρχων Κύριε, καί φώς αληθινόν, Λάζαρον νεκρόν φωνήσας ανέστησας, ως δυνατός γάρ πάσιν έδειξας, ότι Θεός ζώντων, καί τών νεκρών υπάρχεις.

Τήν άστεκτόν σου πρόσταξιν, μή φέρων Ιησού, Άδης ο πολλούς δεξάμενος έπτηξε, καί τεταρταίον όντα Λάζαρον, σύν τή φωνή ζώντα, καί ου νεκρόν εδίδου.

Τόν χούν συνάψας πνεύματι, ο πάλαι τόν πηλόν, πνεύματι ψυχώσας, ζωής Λόγε λόγω σου, καί νύν δέ λόγω εξανέστησας, εκ τής φθοράς φίλον, καί τών καταχθονίων.

Τώ νεύματί σου Κύριε ανθέστηκεν ουδείς, ότε γάρ νεκρόν, εφώνεις τόν Λάζαρον, ευθύς ο άπνους εξανίστατο, καί τά δεσμά φέρων, ποσί περιεπάτει.

Ώ Ιουδαίων άνοια! ώ πώρωσις εχθρών! τίς οίδε νεκρόν εκ τάφου εγείραντα; Ηλίας πάλαι εξανέστησεν, αλλ' ουκ εκ μνήματος, αλλ' ουδέ τεταρταίον.

Ανείκαστε μακρόθυμε, ο πάντα δι' ημάς, πράττων ως Θεός, καί πάσχων ως άνθρωπος, πάντας μετόχους ημάς ποίησον, τής σής βασιλείας πρεσβείαις τού Λαζάρου.

Δόξα...

Προάναρχε, συνάναρχε, ομότιμε Τριάς, Πάτερ παντοκράτορ, Υιέ, Πνεύμα άγιον, Μονάς αγία τρισυπόστατε, τούς εξ Αδάμ σώζε, πιστώς σε ανυμνούντας.

Καί νύν... Θεοτοκίον

Τήν άχραντον γαστέρα σου, ηγίασεν Αγνή, σάρκα εξ αυτής, λαβών ο υπέρθεος, ο εν Τριάδι προσκυνούμενος, ο εκ Πατρός Λόγος, καί σύν τώ Πνεύματι Θεός.

Ωδή ς' Ο Ειρμός

Απέρριψάς με, εις βάθη καρδίας θαλάσσης, καί έσωσάς με Σωτήρ, δουλείας θανάτου, καί έλυσας τόν δεσμόν, τών ανομιών μου. (Δίς)

Ηρώτησας Πού ειμι, ο πάντα γινώσκων, εδάκρυσάς με Σωτήρ, ως άνθρωπος φύσει, καί ήγειράςμε νεκρόν, τώ προστάγματί σου.

Εφώνησάς με εξ Άδου, Σωτήρ κατωτάτου, βοά Λάζαρος, πρός σέ τόν λύτην τού Άδου, καίήγειράς με νεκρόν, τώ προστάγματί σου.

Ενέδυσάς με Σωτήρ, τό πήλινον σώμα, καί έπνευσάς μοι ζωήν, καί είδον τό φώς σου, καί ήγειράς με νεκρόν, τώ προστάγματί σου.

Εψύχωσας σύ, τήν άπνουν μορφήν τής σαρκός μου, συνέσφιγξάς με Σωτήρ, οστέοις καί νεύροις, καί ήγειράς με νεκρόν, τώ προστάγματί σου.

Τήν παμφάγον διαρρήξας, γαστέρα τού Άδου, εξήρπασάς με Σωτήρ, τή σή δυναστεία, καί ήγειράς με νεκρόν, τώ προστάγματί σου.

Εφόρεσάς μου Σωτήρ, τό φύραμα όλον, εφύλαξας δέ αγνήν, τήν άχραντον μήτραν, εξ ής προήλθες σαρκωθείς, είς ών τής Τριάδος.

Δόξα...

Τριάς άγία δοξάζω, τήν σήν ευσπλαγχνίαν, καί σύν Αγγέλοις υμνώ, τόν τρισάγιον Ύμνον, ελέησον τάς ψυχάς ημών, τών σέ ανυμνούντων.

Καί νύν... Θεοτοκίον

Τήν άχραντόν σου νηδύν, υπέδυ ο Λόγος, ετήρησε δέ αύθις, μετά γέννησιν ταύτην, αγνήν Θεογεννήτορ, θαύμα όντως παράδοξον!

Ωδή ζ' Ο Ειρμός

Τούς εν καμίνω Παίδάς σου Σωτήρ, ουχ ήψατο, ουδέ παρηνώχλησε τό πύρ, τότεοι Τρείς, ως εξ ενός στόματος, ύμνουν καί ηυλόγουν λέγοντες, Ευλογητός ο Θεός, ο τών Πατέρων ημών.

Επί νεκρώ εδάκρυσας Σωτήρ, φιλάνθρωπε, ίνα δείξης πάσι τοίς λαοίς, ότι Θεός ών, δι' ήμάς άνθρωπος ώφθης, καί εκών εδάκρυσας, τύπους ημίν προτιθείς, ενδιαθέτου στοργής.

Ο τεταρταίος Λάζαρος Σωτήρ, ως ήκουσε, κάτω τής φωνής σου αναστάς, ανύμνησέ σε, καί γεγηθώς ούτως εβόα. Σύ Θεός καί Κτίστης μου, σέ προσκυνώ καί υμνώ, τόν αναστήσαντά με.

Ει καί δεσμά περίκειμαι Σωτήρ, ο Λάζαρος, κάτωθεν εβόα Λυτρωτά, αλλ' ουδαμώς, εν τή γαστρί μενώ τού Άδου, εάν μόνον κράξης με, Λάζαρε δεύρο έξω, σύ γάρ μου φώς καί ζωή.

Παρακαλώ σε Λάζαρε, φησίν, ανάστηθι, έξελθε τών κλείθρων μου ταχύ, άπιθι ούν, καλόν μοι γάρ ένα θρηνήσαι, πικρώς αφαιρούμενον, παρά πάντας ούς πρίν, πεινών κατέπιον.

Καί τί βραδύνεις Λάζαρε; φησίν, ο φίλος σου, δεύρο έξω κράζει εστηκώς, έξελθε ούν, ίνα καγώ άνεσιν λάβω, αφ' ού γάρ σε έφαγον, εις εμετόν η τροφή, αντικατέστη μοι.

Τί ουκ εγείρη Λάζαρε ταχύ; ανέκραζε, κάτωθεν ο Άδης θρηνωδών, τί ουκ ευθύς, εξαναστάςτρέχεις τών ώδε; ίνα μή καί άλλους μοι, αιχμαλωτίση Χριστός εξαναστήσας σε.

Εθαυμαστώθης Δέσποτα Χριστέ, εξαίσια, τότε εργασάμενος πολλά, φώς γάρ τυφλοίς, κωφών δέ ώτα, ήνοιξας λόγω, καί τόν φίλον Λάζαρον, εκ τών νεκρών ως Θεός, φωνήσας ήγειρας.

Δόξα...

Τριαδικήν υμνήσωμεν ωδήν, δοξάζοντες, άναρχον Πατέρα, καί Υιόν, Πνεύμα ευθές, μοναδικήν μίαν ουσίαν, ήν τρισσώς υμνήσωμεν, Άγιος, Άγιος, Άγιος εί η Τριάς.

Καί νύν... Θεοτοκίον

Ως τής Τριάδος ένα σε Χριστέ, δοξάζομεν, ότι εκ Παρθένου σαρκωθείς δίχα τροπής, ανθρωπικώς πάντα ηνέσχου, μή εκστάς τής φύσεως, τής πατρικής Ιησού, ει καί ηνώθης ημίν.

Ωδή η' Ο Ειρμός

Οι ουρανοί τών ουρανών, καί τό ύδωρ, τόυ περάνω τών ουρανών, ευλογείτε, υμνείτε, τόν Κύριον.

Ο Ποιητής καί συνοχεύς τών απάντων, διευσπλαγχνίαν, εν Βηθανία επέστη, εγείραι τόν Λάζαρον.

Ο τεταρταίος οδωδώς, καί κειρίαις συνειλημμένος, ήλλατο έμπνους ο άπνους, φωνούντός σου Κύριε.

Τών Ιουδαίων ο λαός, ως εώρα τόν τεθνεώτα, τή σή φωνή αναστάντα, Χριστέ διεπρίετο.

Οι σκοτεινοί περί τό φώς, Ιουδαίοι, τί απιστείτε, τή τού Λαζάρου εγέρσει; Χριστού τό εγχείρημα.

Αγαλλιάσθω η Σιών, καί υμνείτω τόν Ζωοδότην, τόν αναστήσαντα λόγω, εκ τάφου τόν Λάζαρον.

Αι Στρατιαί τών ουρανών, καί τό γένος, τών γηγενών σε ύμνησεν, ότι Σωτήρ μου, τόν Λάζαρον ήγειρας.

Δόξα...

Σύν τώ Πατρί, καί τώ Υιώ, καί τό Πνεύμα δοξολογώ, καί υμνών ασιγήτως βοώ, Τρισάγιε δόξα σοι.

Καί νύν... Θεοτοκίον

Σέ ευλογώ καί προσκυνώ, τόν τεχθέντα εκ τής Παρθένου, μή χωρισθέντα τού θρόνου, τής αγίας δόξης σου.

Ωδή θ' Ο Ειρμός

Εποίησε κράτος, εν βραχίονι αυτού, καθείλε γάρ δυνάστας από θρόνων, καί ύψωσε ταπεινούς, ο Θεός τού Ισραήλ, εν οίς επεσκέψατο ημάς, Ανατολή εξ ύψους, καί κατεύθυνεν ημάς, εις οδόν ειρήνης.

Υμνείτω τό θαύμα, Βηθανία σύν ημίν, εν ταύτη γάρ εδάκρυσεν ο Κτίστης, τόν Λάζαρον ανιστών, νόμω φύσεως σαρκός, καί Μάρθας τά δάκρυα λιπών, καί τόν κλαυθμόν Μαρίας, εις χαράν μεταβαλών, τόν νεκρόν εγείρει.

Πιστούμενος Λόγε, τήν Ανάστασιν τήν σήν, εκάλεσας τόν Λάζαρον εκ τάφου, καί ήγειρας ως Θεός, ίνα δείξης τοίς λαοίς, Θεόν σε, καί άνθρωπον ομού, εν αληθεία όντα, καί εγείραντα Ναόν, τόν τού σώματός σου.

Συνέσεισας πύλας, καί μοχλούς τούς σιδηρούς, εφόβησας τόν Άδην τή φωνή σου, καί έπτηξε σύν αυτώ, καί ο θάνατος ευθύς, ως είδον τόν Λάζαρον Σωτήρ, τόν παρ αυτοίς δεσμώτην, ψυχωθέντα τή φωνή, καί εξαναστάντα.

Εξέστησαν πάντες, ως εώρων σε Σωτήρ, δακρύοντα, τόν Λάζαρον θανέντα, καί έλεγον οι δεινοί.

Ίδε πώς αυτόν φιλεί, ευθύς ούν εφώνησας αυτόν, καί αναστάς ο άπνους, αφηρείτο τήν φθοράν, τώ προστάγματί σου.

Εσείσθησαν πύλαι, συνετρίβησαν μοχλοί, ελύθησαν δεσμά τού τεθνεώτος, ο Άδης δέ τή φωνή, τής δυνάμεως Χριστού, πικρώς ανεστέναξε, καί ανεβόα. Οίμοι! τίς καί πόθεν η φωνή, η νεκρούς ζωούσα;

Ανάστα εντεύθεν, υπακούσας τής φωνής, ο φίλος σου γάρ έξω προσφωνεί σε, ούτός εστιν, ο τό πρίν αναστήσας τούς νεκρούς, Ηλίας μέν ήγειρε νεκρόν, καί Ελισσαίος άμα, αλλ' αυτός ήν δι' αυτών, καί λαλών καί πράττων.

Υμνούμέν σου, Λόγε, τήν ανείκαστον ισχύν, οστέοις γάρ καί νεύροις τόν θανέντα, ήγειρας λόγω τώ σώ, ως τών όλων πλαστουργός, καί τούτον ανέστησας Σωτήρ, εκ τών καταχθονίων, ως τής χήρας τόν υιόν, τόν επί τής κλίνης.

Δόξα...

Τριάς παναγία, Πάτερ άναρχε Θεέ, συνάναρχε Υιέ, καί θείε Λόγε, Παράκλητε αγαθέ, Πνεύμα άγιον Θεού, τό έν καί τρισήλιον φάος, η συμφυής ουσία, είς Θεός καί Κύριος, οίκτειρον τόν Κόσμον.

Καί νύν... Θεοτοκίον

Ο πάντα ποιήσας, εν σοφία Ιησού καί όλον με φορέσας εκ Παρθένου, καί όλος μένων αεί, εν τοίς κόλποις τού Πατρός, τό άγιόν σου Πνεύμα Χριστέ, επί τό ποίμνιόν σου, καταπέμψας ως Θεός, επισκίασον ημάς.