Νικηφόρος, ο λεπρός άγιος

Από Ιεραποστολή

 

Ο πατήρ Νικηφόρος (κατά κόσμο Νικόλαος Τζανακάκης) γεννήθηκε σ’ ένα ορεινό χωριό των Χανίων, στο Σηρικάρι. Οι γονείς του ήταν απλοί και ευλαβείς χωρικοί, οι οποίοι ενώ ακόμη ήταν μικρό παιδί πέθαναν και τον άφησαν ορφανό. Έτσι, σε ηλικία 13 ετών έφυγε από το σπίτι του, πήγε στα Χανιά κι άρχισε να εργάζεται εκεί σ’ ένα κουρείο. Τότε εμφάνισε και τα πρώτα σημεία της νόσου του Χάνσεν δηλ. την λέπρα. 

Εκείνη την εποχή, τους λεπρούς τους απομόνωναν στο νησί Σπιναλόγκα, διότι η λέπρα ως μεταδοτική αρρώστια αντιμετωπίζονταν με φόβο και αποτροπιασμό. Ο Νικόλαος όταν έγινε 16 ετών και όταν τα σημάδια της νόσου άρχισαν να γίνονται πιο εμφανή, για να αποφυγή τον εγκλεισμό του στην Σπιναλόγκα έφυγε με κάποιο καράβι για την Αίγυπτο. Εκεί έμενε εργαζόμενος στην Αλεξάνδρεια, πάλι σ’ ένα κουρείο, όμως τα σημάδια της νόσου γίνονταν όλο και πιο εμφανή, ιδίως στα χέρια και στο πρόσωπο. Γι’ αυτό με την μεσολάβηση ενός κληρικού κατέφυγε στην Χίο, όπου υπήρχε τότε ένα λεπροκομείο, στο όποιο ήταν ιερεύς ο πατήρ Άνθιμος Βαγιάνος, ο μετέπειτα Άγιος Άνθιμος.

Ο Νικόλαος έφτασε στη Χίο το 1914 σε ηλικία 24 ετών. Στο λεπροκομείο της Χίου, που ήταν ένα συγκρότημα με πολλά ομοιόμορφα σπιτάκια, υπήρχε το εκκλησάκι του Άγιου Λαζάρου, όπου φυλάσσονταν η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας της Υπακοής. Σ’ αυτόν τον χώρο άνοιξε το στάδιο των αρετών για τον Νικόλαο. Μέσα σε 2 χρόνια ο Άγιος Άνθιμος τον έκρινε έτοιμο για το αγγελικό σχήμα και τον έκειρε μοναχό με το όνομα Νικηφόρο. Η νόσος προχωρούσε και εξελίσσονταν και ελλείψει καταλλήλων φαρμάκων, επέφερε πολλές και μεγάλες αλλοιώσεις (το φάρμακο βρέθηκε αργότερα το 1947).

Ο π. Νικηφόρος ζούσε με γνήσια υπακοή, με νηστεία αυστηρή, εργαζόμενος στους κήπους. Μάλιστα κατέγραψε σε ένα κατάλογο και τα θαύματα του Άγιου Ανθίμου, τα όποια είχε δει «ιδίοις όμασιν» (πολλά αφορούσαν θεραπείες δαιμονιζόμενων).

Υπήρχε μια ιδιαίτερη πνευματική σχέση του Άγιου Άνθιμου με τον μοναχό Νικηφόρο, ο οποίος «ουδέ εν βήμα εμάκρυνεν απ’ αυτού», όπως αναφέρει ο πατήρ Θεόκλητος Διονυσιάτης στο βιβλίο του «Ο Άγιος Άνθιμος της Χίου». Ο π. Νικηφόρος προσευχόταν τη νύχτα ώρες ατελείωτες, κάνοντας μετάνοιες αμέτρητες, δεν είχε λογοφέρει με κανένα ούτε χάλασε την καρδιά κάποιου κι ήταν ο κύριος ψάλτης του ναού. Εξ αιτίας της ασθενείας του όμως, σιγά-σιγά έχασε το φως του κι έτσι έψαλλε τα περισσότερα τροπάρια και απήγγειλε τους Αποστόλους από στήθους.

Φωτο από εδώ

Το 1957 έκλεισε το Λωβοκομείο της Χίου και τους εναπομείναντες ασθενείς μαζί με τον πατέρα Νικηφόρο τους έστειλαν στον Αντιλεπρικό Σταθμό Αγίας Βαρβάρας Αθηνών, στο Αιγάλεω. Την εποχή εκείνη ο πατήρ Νικηφόρος ήταν περίπου 67 ετών. Τα μέλη του και τα μάτια του είχαν τελείως αλλοιωθεί και παραμορφωθεί από την νόσο.

Εκεί, στον Αντιλεπρικό σταθμό ζούσε και ο πατήρ Ευμένιος, ο οποίος είχε κι αυτός  προσβληθεί από την νόσο του Χάνσεν, αλλά με την επιτυχή φαρμακευτική αγωγή θεραπεύτηκε τελείως [μέγας άγιος Γέροντας της εποχής μας (ο "Γελαστός Άγιος"), βιογραφία εδώ]. Απεφάσισε όμως να μείνει όλο το υπόλοιπο της ζωής του μέσα στον Αντιλεπρικό σταθμό κοντά στους συνασθενείς του, τους οποίους φρόντιζε με πολλή αγάπη. Έτσι έγινε και υποτακτικός στον πατέρα Νικηφόρο, στον οποίο ως ανταμοιβή της υπομονής του ο Κύριος του είχε δώσει πολλά χαρίσματα. Πλήθος κόσμου συνέρρεε στο ταπεινό κελλάκι του λεπρού μοναχού Νικηφόρου, στην Αγία Βαρβάρα του Αιγάλεω, για να πάρει την ευχή του. Να τι αναφέρουν μεταξύ των άλλων όσοι τον γνώρισαν τότε:

Ενώ ο ίδιος του ήταν κατάκοιτος, με πληγές και πόνους, δεν γόγγυζε αλλά έδειχνε μεγάλη καρτερία.

Είχε το χάρισμα της παρηγοριάς των θλιβομένων.

Τα μάτια του ήταν μονίμως ερεθισμένα, η όραση του ελαχίστη, είχε αγκυλώσεις στα χέρια και παράλυση στα κάτω άκρα.

Παρ’ όλα αυτά ήταν γλυκύτατος, μειλίχιος, χαμογελαστός, διηγείτο χαριτωμένα περιστατικά, ήταν ευχάριστος, αξιαγάπητος.

Το πρόσωπο του, που ήταν φαγωμένο από τα στίγματα της ασθένειας, και τις πληγές, έλαμπε κι έπαιρναν χαρά όσοι τον έβλεπαν αυτόν τον πάμπτωχο και φαινομενικά ασθενή άνθρωπο που έλεγε: «Ας είναι δοξασμένο το άγιο Όνομα Του».

Σε ηλικία 74 ετών, στις 4 Ιανουαρίου του 1964, κοιμήθηκε ο πατήρ Νικηφόρος. Μετά την εκταφή, τα άγια του λείψανα ευωδίαζαν. Ο πατήρ Ευμένιος, και άλλοι πιστοί ανέφεραν πολλές περιπτώσεις, όπου έγιναν θαύματα με την επίκληση των πρεσβειών προς τον Θεό, του πατρός Νικηφόρου.

(Από το βιβλίο «ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ Ο ΛΕΠΡΟΣ - ΤΗΣ ΚΑΡΤΕΡΙΑΣ ΑΘΛΗΤΗΣ ΛΑΜΠΡΟΣ», υπό Σίμωνος μονάχου, Γ’ εκδ. «ΑΓ. ΣΤΕΦΑΝΟΣ», Αθήναι 2007).

«Παιδιά μου, προσεύχεσθε; Και πώς προσεύχεσθε; …Με την ευχή του Ιησού να προσεύχεσθε, με το ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΕ, ΕΛΕΗΣΟΝ ΜΕ. Έτσι να προσεύχεσθε. Έτσι είναι καλά» (πατήρ Νικηφόρος).

Σε αφιέρωμά του ο Τύπος της Κυριακής, 17/10/2010 παρουσιάζει συγκλονιστικές φωτογραφίες από τη Σπιναλόγκα. Χαρακτηριστικές και συγκινητικές είναι οι φωτογραφίες από παπάδες που πήγαιναν και διακονούσαν τους χανσενικούς-λεπρούς,τη στιγμή που εκείνοι γνώριζαν την απόρριψη ακόμα και από την ίδια τους την οικογένεια.

Επίλογος του αρχικού blog

Το απόσπασμα αυτό το αναδημοσιεύουμε από το νέο βιβλίο των εκδόσεων “Ορθόδοξη Κυψέλη” : ”Γίνονται θαύματα σήμερα ; Φωτεινά υποδείγματα αρετής” , το οποίο αναφέρει πάμπολλες ηρωικές μορφές της Ορθόδοξης Εκκλησίας, αφανείς Ορθόδοξους πιστούς, με την υπομονή και τη προσευχή νίκησαν και νικούν το θάνατο, την ασθένεια, το πόνο, ατενίζοντας τον Ουρανό, τη Βασιλεία των Ουρανών.

Ανατριχιάζει κανείς και κλαίει για τους ανθρώπους αυτούς που με ΠΙΣΤΗ και ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ στο Θεό, στο Κύριο μας Ιησού Χριστό, αναδεικνύονται Νεομάρτυρες μέσα από το καμίνι του πόνου και των δοκιμασιών. Και θρηνούμε πραγματικά όταν βλέπουμε τυφλούς ΝΑ ΒΛΕΠΟΥΝ το ΦΩΣ του Θεού και εμείς οι έχοντες τα μάτια μας να είμαστε πνευματικά τυφλοί και να ζούμε στο ΣΚΟΤΑΔΙ, στη πνευματική τύλφωση, μακριά από τον Θεό και την Εκκλησία.

Πόσο φοβερό είναι να στεκόμαστε μακριά από τον αληθινό Θεό ! Πόσο τραγικό είναι να πολεμάμε μια ολόκληρη ζωή τον Ιησού Χριστό και την Εκκλησία Του, να ξοδεύουμε χρόνο και χρήμα για να  μείνουμε τώρα και αιώνια στο πνευματικό σκοτάδι !

Πόσο αξιολύπητο είναι να καταλάβουμε ότι ισχύει για εμάς , αυτό που έλεγε ο Οιδίποδας (υβριστικά) στο μάντη Τειρεσία :  ” Τυφλός τα τ’ώτα τε τον νουν τα τ’όμματα ει” ! “Είσαι τυφλός στα αυτιά, στο μυαλό και στα μάτια” ! Ναι, είμαστε “τυφλοί” που δεν βλέπουμε την Αγάπη του Τριαδικού Θεού στη ζωή μας ! Δεν ακούμε, δεν σκεπτόμαστε, δεν βλέπουμε ότι η ζωή μας έχει ένα τέλος (σήμερα, αύριο, σε κάποια χρόνια) και εμείς τρέχουμε, παλεύουμε, διασκεδάζουμε, αλλά δεν βάζουμε ούτε ένα λιθαράκι ΑΓΑΠΗΣ, δεν βάζουμε ούτε ένα λιθαράκι ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑΣ και Ανάστασης …

Ο π. Νικηφόρος, υποτακτικός του Αγίου Ανθίμου του Χίου (προστάτη του μπλογκ της Ορθόδοξης Ιεραποστολής), έβλεπε με τα μάτια της ψυχής του (που ήταν πάντα ανοιχτά, πάντα άγρυπνα) το ΦΩΣ της χάριτος του Θεού  από τη γη, όπως ο πρωτομάρτυρας Στέφανος!

Ευχόμαστε και προσευχόμαστε όλοι οι άνθρωποι της μπλογκόσφαιρας να αξιωθούμε να δούμε αυτό το ΦΩΣ του Τριαδικού Θεού στην αιώνια Βασιλεία των Ουρανών.

Οι πρεσβείες του π. Νικηφόρου και του Αγίου Ανθίμου της Χίου ας σας σκέπουν σε όλη σας στη ζωή και ας σας οδηγήσουν σε έργα ΑΓΑΠΗΣ προς την Ορθόδοξη Εξωτερική Ιεραποστολή.

Οι λεπροί, οι χολερικοί,οι φυματικοί,οι ανάπηροι,  οι άνθρωποι με AIDS στην Αφρική και στην Ασία περιμένουν ένα δικό μας χέρι βοηθείας , μέσω προσευχής και οικονομικής ενίσχυσης των φιλανθρωπικών ιδρυμάτων της Ορθόδοξης Εκκλησίας σε όλο το κόσμο.

Τώρα που μπαίνουμε στη Μεγάλη Σαρακοστή, ας πέσουν τα λέπια της ψυχής μας, ας λιώσουν τα παγόβουνα της καρδιάς μας, ας γίνουν ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΟΥΡΑΝΟΠΟΛΙΤΕΣ, ας γίνουμε άνθρωποι σαν τον π. Νικηφόρο, άνθρωποι και εργάτες της Αγάπης του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στον οποίο αξίζει η δόξα και η τιμή και προσκύνηση στους απεράντους αιώνες των αιώνων. 

Τροπάρια για τον όσιο Νικηφόρο [από εδώ]. 

Απολυτίκιο. Ήχος γ΄. Θείας πίστεως.

Θείον σμάραγδον ευρέ, ψυχή μου, ανιχνεύουσα εν ασθενείαις, Νικηφόρον σεμνόν και αθόρυβον· τον υπομείναντα πάθη του σώματος και ως χαράν την οδύνην δεξάμενον. Πάτερ όσιε, εκ θείου σταυρού, ως άγγελος, ελθέ και τους εν Γη νοσούντας ίασαι.

Κοντάκιο. Ήχος β΄. Τα άνω ζητών.

 
Εκ πόνου φυγών και της φθοράς του σώματος, ως έφιππος νυν οδεύεις προς ουράνια, Νικηφόρε όσιε, των λεπρών ακλόνητων στήριγμα, ως γαρ ναός υπέρλαμπρος Θεού εν ασθενεία το σώμα σου έλαμψεν!

Μεγαλυνάριο.

 
Έμψυχος εικών συ της αρετής, ομοιώθης, πάτερ, τω Ιώβ τη υπομονή, υπέμεινας θλίψεις Θεώ ευαρεστήσας, διό και μετά θάνατον ευωδίασας.

ΥΓ. Η ακολουθία και ο παρακλητικός κανόνας του αγίου κυκλοφορούν.