π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Μια από τις πιο ξεχωριστές μορφές της Παλαιάς Διαθήκης είναι ο προφήτης και κριτής Σαμουήλ, ο οποίος γιορτάζει κάθε χρόνο στις 20 Αυγούστου. Το όνομά του στα ελληνικά σημαίνει «Θεαίτητος» (αυτός που τον ζήτησε ο Θεός). Η μητέρα του ήταν στείρα και ο Σαμουήλ γεννήθηκε κατόπιν πολλής προσευχής και πίστης. Ήταν βοηθός του κριτή Ηλί, ο οποίος ανεχόταν την ασέβεια των δύο γιων του. Ο Σαμουήλ σε ηλικία δώδεκα ετών άκουσε τη φωνή του Θεού και ο Ηλί του σύστησε να λέει: «Μίλα, Κύριε, ο δούλος σου ακούει». Τα λόγια του Θεού όμως ήταν σκληρά για τον Ηλί καθώς προέλεγε τον θάνατο των παιδιών του εξαιτίας της ανομίας του και του ιδίου εξαιτίας της μη παρέμβασής του για να διορθωθούν. Έτσι και έγινε σε μια μάχη εναντίον των Φιλισταίων, στην οποία οι Εβραίοι έχασαν και την Κιβωτό της Διαθήκης.
Ο Σαμουήλ αναδείχθηκε κριτής του Ισραήλ. Πήρε πίσω την Κιβωτό. Ανέλαβε το έργο της πνευματικής ανόρθωσης του λαού κηρύττοντας μετάνοια και επιστροφή στον Νόμο που ο Θεός διά του Μωυσή, είχε δώσει. «Να έχετε προσηλωμένη την καρδιά σας στον Κύριο και Αυτός θα σας ελευθερώσει από τους Φιλισταίους» ήταν το πρόγραμμα του Σαμουήλ, όπως και έγινε. Ο Σαμουήλ προσέφερε θυσίες ειρηνικές και περιόδευε τη χώρα, για να λύνει τις διαφορές μεταξύ των ανθρώπων και να τους παροτρύνει να είναι ευλαβείς και να μην επηρεάζονται από τους θεούς των ειδώλων που οι γείτονες λαοί λάτρευαν. Όταν γέρασε, ο λαός ζήτησε βασιλιά. Ο Σαμουήλ προειδοποίησε ότι με το θεσμό αυτό οι άνθρωποι θα έχαναν την ωραία ελευθερία που τους είχε χορηγήσει ο Θεός, κάνοντάς τους το μοναδικό έθνος που είχε για βασιλιά τον ίδιο τον Δημιουργό.
Ο Σαμουήλ δικαιώθηκε. Βασιλιάς αναδείχτηκε ο Σαούλ, δυνατός πολεμιστής, αλλά αλαζόνας και ανυπάκουος στο θέλημα του Θεού. Ο Σαμουήλ έχρισε βασιλιά τον νεαρό Δαβίδ από τη Βηθλεέμ και συνέχισε, μέχρι το τέλος της ζωής του να προσεύχεται και να εμπιστεύεται τον Θεό. Δεν έπαψε όμως ποτέ να λέει την αλήθεια και γι’ αυτό ο Σαούλ, αλλά και, συχνά, ο λαός δυσκολευόταν μαζί του. Εκείνος όμως δεν έκανε πίσω και έμεινε στη μνήμη τόσο του Θεού, όσο και των ανθρώπων.
Δύσκολος ο δρόμος της αλήθειας στους καιρούς μας. Η αλήθεια πονά, τόσο εμάς όσο και τους άλλους, διότι είναι μία πρόσκληση αυτογνωσίας και αυτοελέγχου. Ταυτόχρονα, είναι πρόσκληση μετανοίας για τα όποια πάθη και λάθη. Και οι άνθρωποι συνήθως θεωρούμε ότι οι άλλοι φταίνε και ότι εμείς έχουμε δίκιο. Γι’ αυτό και δεν ανεχόμαστε εύκολα να ακούμε και να βλέπουμε την αλήθεια και προτιμούμε κι εμείς, με τη σειρά μας, να ωραιοποιούμε την πραγματικότητα τόσο τη δική μας όσο και των άλλων, για να μην έρθουμε σε ρήξη.
Όμως η ζωή προχωρά μέσα από συγκρούσεις, όταν αυτές στηρίζονται στην αλήθεια και δεν πρέπει να τις φοβόμαστε. Προφανώς και δυσκολευόμαστε να δεχτούμε τη γκρίνια, την αποδοκιμασία, την εχθρότητα των άλλων, όταν θα είμαστε αληθινοί και ειλικρινείς. Ιδίως στα παιδιά μας, δεν οριοθετούμε σήμερα με βάση την αλήθεια τη σχέση μας, όπως και την ευθύνη για την πορεία τους, για να μην τα στενοχωρήσουμε. Μοιάζουμε στον Ηλί και όχι στον Σαμουήλ. Ο Σαμουήλ όμως δικαιώθηκε και ο Ηλί καταστράφηκε. Αυτό είναι το μήνυμα της Γραφής, είναι το μήνυμα της ζωής.
Στην κοινωνία η αλήθεια θεωρείται ότι έχει κόστος. Προτιμούμε την δημαγωγία και το χάιδεμα των αυτιών. Όμως, σε βάθος χρόνου, μόνο η αλήθεια ελευθερώνει και η αλήθεια σώζει. Ας λέγεται με αγάπη και διάκριση. Κυρίως όμως ας είμαστε αληθινοί στηρίζοντας και όχι καταποντίζοντας. Αυτός είναι ο τρόπος του Θεού.
Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια»
Στο φύλλο της Τετάρτης 20 Αυγούστου 2025
Ο προφήτης & κριτής Σαμουήλ
Ο προφήτης Σαμουήλ, ο τελευταίος Κριτής του Ισραήλ, εμφανίστηκε στο προσκήνιο της βιβλικής ιστορίας κατά το τέλος της περιόδου των Κριτών, η οποία λόγω έλλειψης βασιλιά, «οὐκ ἦν βασιλεὺς ἐν Ἰσραήλ» (Κριτ. 21,25), ήταν περίοδος χαοτική με έντονη πολιτική αστάθεια και εισροή πολλών ξένων λατρευτικών στοιχείων στην ισραηλιτική θρησκεία. Ο Σαμουήλ καταγόταν από τη μικρή πόλη Ραμά, αφιερώθηκε από τη μητέρα του Άννα, που τον γέννησε ύστερα από μακρά περίοδο ατεκνίας, στο ιερό της Σηλώ το σημαντικότερο ιερό χώρο των Ισραηλιτών, επειδή εκεί φυλασσόταν η Κιβωτός της Διαθήκης, με επικεφαλής των ιερέων τον Ηλί και ανατράφηκε σύμφωνα με τη μωσαϊκή παράδοση.
Ένα βράδυ, ενώ κοιμόταν στο ιερό της Σηλώ, άκουσε τη φωνή του Θεού να τον καλεί και έτσι κλήθηκε στο αξίωμα του προφήτου. Η σκηνή αυτή θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως μια θεοφάνεια με σκοπό την κλήση του προφήτη και την αποστολή μηνύματος από το Θεό κατά τη διάρκεια νυκτερινού ονείρου, φαινόμενο συνηθισμένο για την αρχαία Ανατολή, όμως στη διήγηση του 3ου κεφαλαίου του Γ’ Βασιλειών, γίνεται λόγος για θεία αποκάλυψη την ώρα που ο Σαμουήλ ήταν ξύπνιος.
Ενώ με τη δράση των Κριτών ασχολείται κυρίως το βιβλίο των Κριτών με τη φυσιογνωμία του Σαμουήλ, καθώς και του προκατόχου του Ηλί, ασχολείται το βιβλίο Α’ Βασιλειών, επειδή στο βιβλίο αυτό αναφέρεται η εγκαθίδρυση του θεσμού της βασιλείας στο αρχαίο Ισραήλ, εγκαθίδρυση την οποία ανέχθηκε ο Θεός, ο απόλυτος βασιλιάς του Ισραήλ και επιτέλεσε ο Σαμουήλ κατόπιν εντολής του Θεού, χρίοντας ως πρώτο βασιλιά τον Σαούλ το γιο του Κις (Α΄ Βασ. 10,1-9) και όντος αυτού εν ζωή έχρισε τον Δαυίδ το γιο του Ιεσσαί ως δεύτερο βασιλιά και διάδοχο του Σαούλ (Α’ Βασ. 16,1-13) επειδή ο Σαούλ είχε αποδοκιμαστεί από το Θεό (Α’ Βασ. 15,1-9).
Έχοντας εγκαθιδρυθεί ο θεσμός της βασιλείας και διαχωριστεί το ηγετικό αξίωμα από το προφητικό (όσο δεν υπήρχε βασιλιάς, ο Σαμουήλ εκτός από το προφητικό ασκούσε και το ηγετικό αξίωμα) αποχώρησε από το δημόσιο βίο, αποχαιρετώντας το λαό και παραγγέλλοντας του να τηρεί τις εντολές του Θεού, χωρίς φυσικά να αποκοπεί εντελώς από αυτόν (Α’ Βασ. 12,1-25), αλλά ασκούσε κριτική στις κινήσεις του βασιλιά υπενθυμίζοντας του ότι βασιλιάς του Ισραήλ είναι ο Θεός και ο ίδιος (ο Σαμουήλ) το όργανο που χρησιμοποίησε ο Θεός για να τον χρίσει (Α’ Βασ. 15,1). Οι προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης θεωρούσαν τους εαυτούς τους ως αντίποδα της πολιτικής των βασιλέων παρά το γεγονός ότι πολλοί από αυτούς συναναστρέφονταν άμεσα με το βασιλικό Οίκο.
Ο Σαμουήλ εκτός από ηγέτης του ισραηλιτικού λαού, μέχρι την εμφάνιση του θεσμού της βασιλείας, ήταν και προφήτης του Θεού του υψίστου. Μάλιστα η εμφάνισή του σε μια περίοδο όπου ασκείτο η νεκρομαντεία, χαρακτηριστική μορφή της ψευδοπροφητείας, (Α’ Βασ. 28,4-25) και η έλλειψη οργανωμένης προφητείας, σύμφωνα με το οποίο θα διακρινόταν το ορθό από το εσφαλμένο: («ὅρασις οὐκ ἦν διαστέλλουσα») Α’ Βασ. 3,1 συνεπάγεται την άμεση επέμβαση του Θεού στην ανάδειξη κεκλημένου προφήτη που θα μετέφερε το λόγο Του και θα ερμήνευε τις εντολές Του.
Η οργανωμένη αυτή προφητεία, σύμφωνα με το Α’ Βασ. 3,1, χαρακτηρίζεται ως «ὅραση» δηλ. αποκάλυψη του λόγου του Θεού μέσω οράσεως. Ο προφήτης ενώ ήταν ξύπνιος, όχι σε όνειρο, δεν έβλεπε εικόνες ή παραστάσεις αλλά τον ίδιο το λόγο του Θεού. Η όραση αποτελεί μέσο μετάδοσης του προφητικού λόγου και εγκαινιάζεται από τον Κριτή και προφήτη Σαμουήλ, ο οποίος χαρακτηρίζεται ως «ὁρῶν» ή «βλέπων» (Α’ Βασ. 9,9), όρος ο οποίος υποδηλώνει λόγω την ιδιότητα που είχε ο Σαμουήλ να «βλέπει» και να δίνει απαντήσεις που προέρχονταν από το Θεό και όπως σχολιάζει ο Θεοδώρητος Κύρου ο Σαμουήλ ως «βλέπων» δεν ήταν ένας κοινός οραματιστής που προέλεγε τα μέλλοντα, αλλά αυτός έβλεπε με τα μάτια του πνεύματος.
Ο Σαμουήλ εκτός από «ὁρῶν» ή «βλέπων» (Α’ Βασ. 9,9) αναφέρεται ως «ὁμιλών» (Α’ Βασ. 3,20), όρος ο οποίος υποδηλώνει τον ομιλούντα εξ ονόματος του Θεού και αυτόν που ως αποστολή του είχε να μεταφέρει το θείο λόγο καθώς και ως «ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ» (Α’ Βασ. 9,10) υποδηλώνοντας την ιδιαίτερη σχέση που είχε ο Σαμουήλ με το Δημιουργό του. Στο πρόσωπό του δηλ. συγκεντρώθηκαν οι προφητικοί όροι «ὁρῶν», «βλέπων», «ὁμιλῶν» και «ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ» αποδεικνύοντας έτσι την επέμβαση του Θεού ώστε να αναδειχθεί ο Σαμουήλ ως προφήτης Του και να τεθεί στην υπηρεσία Του.
Η περίοδος της προφητείας την οποία εγκαινιάζει ο Σαμουήλ στιγματίζεται από το στοιχείο της έκστασης. Ως εκστατική προφητεία που χαρακτηρίζεται η προφητεία που εξάγεται από τα χείλη του προφήτου όταν εκείνος περιέλθει σε έκσταση. Το φαινόμενο της έκστασης δεν ήταν καινοφανές για την προφητεία του αρχαίου Ισραήλ, αλλά στοιχείο κοινό για τους προφήτες των χαναανιτικών λαών, όπου λατρευόταν ο Βάαλ.
Οι προφήτες του Βάαλ τραυματίζονταν με αιχμηρά αντικείμενα κατά τη διάρκεια μουσικής και χορών ώστε να εξάγουν άναρθρες κραυγές ενώ αυξανόταν ο ερεθισμός. Όμως οι προφήτες του αρχαίου Ισραήλ περιέρχονταν σε έκσταση όταν καταλαμβάνονταν από το πνεύμα του Θεού, το οποίο σύμφωνα με την προσέγγιση των Πατέρων της Εκκλησίας είναι το ίδιο το Άγιο Πνεύμα και εξήγγειλαν δομημένο προφητικό λόγο.
Η προφητεία της εποχής του Σαμουήλ παρουσιάζεται ως μαζικό κίνημα γνωστό ως «χορός τῶν προφητῶν» (Α’ Βασ. 10,5). Οι «χοροί τῶν προφητῶν» ήταν θρησκευτικοί όμιλοι με σκοπό τη διαφύλαξη της μωσαϊκής παράδοσης με βασικά τους χαρακτηριστικά την ηγεσία από μια εξέχουσα φυσιογνωμία και την έκσταση. Επικεφαλής της ομάδας αυτής των προφητών ήταν ο ίδιος ο Σαμουήλ και η ομάδα – σχολή αυτή θεωρείται ως παρακαταθήκη που άφησε στο λαό του Θεού.
Ο Σαμουήλ, αφού εκπλήρωσε την αποστολή που του είχε αναθέσει ο Θεός δηλ. την εγκαθίδρυση του θεσμού της βασιλείας και τη χρίση του βασιλιά Δαυίδ ενώ ζούσε ακόμα ο Σαούλ καθώς και την εισαγωγή – οργάνωση της προφητείας, ήλθε η ώρα να αποχαιρετήσει τον επίγειο κόσμο και να αποθάνει και να ταφεί στην αυλή του στην Αρμαθαίμ έχοντας συγκεντρωμένο γύρω του ολόκληρο τον ισραηλιτικό λαό (Α’ Βασ. 25,1).
Ο Σαμουήλ, όπως επιγραμματικά αναφέρει το υπόμνημα από το Συναξάρι της μνήμης του, προφήτευσε για σαράντα χρόνια και τελείωσε το προφητικό του έργο χίλια τριάντα πέντε χρόνια (1035) πριν από την έλευση του Χριστού. Η μνήμη του τιμάται την 20η Αυγούστου.
Εικ. από εδώ, όπου και το:
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ἐκ
στείρας ἐβλάστησας, δικαιοσύνης καρπός, προφαίνων τὴν μέλλουσαν,
εὐεργεσίαν ἠμίν, Σαμουὴλ θεσπέσιε ὅθεν ἱερατεύσας, παιδιόθεν Κυρίω,
ἔχρισας ὡς Προφήτης, Βασιλεῖς θείω μύρω. Καὶ νῦν τῶν σὲ εὐφημούντων,
μάκαρ μνημόνευε.
Δείτε επίσης:
Ολόκληρο το βιβλίο Α΄ Βασιλειών
Εδώ επίσης ολόκληρο με νεοελληνική μετάφραση στίχο προς στίχο.
Τα περιεχόμενά του (από εδώ):
Το περιεχόμενο του βιβλίου αποτελείται από 31 κεφάλαια:
- κεφ. 1-3: Η γέννηση του Σαμουήλ και η κλήση του.
- κεφ. 4-6: Οι διηγήσεις για την Κιβωτό της Διαθήκης.
- κεφ. 7-12: Η γένεση της βασιλείας στο Ισραήλ: Σαμουήλ και Σαούλ.
- κεφ. 13-15: Οι πολεμικές επιχειρήσεις του Σαούλ.
- κεφ. 16-31: Σαούλ και Δαβίδ - Διαμάχη.
Δύο αποσπάσματα από το Α΄ Βασιλειών. Αρχαίο κείμενο και κατόπιν η μετάφραση (από εδώ)
Ο μνημειώδης λόγος του Σαμουήλ κατά της βασιλείας και η εγκαθίδρυση βασιλείας στον Ισραήλ κατ’ απαίτησιν του λαού
Α ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ 8
Α Βασ. 8,1 Καὶ ἐγένετο ὡς ἐγήρασε Σαμουήλ, καὶ κατέστησε τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ δικαστὰς τῷ Ἰσραήλ.
Α Βασ. 8,2 καὶ ταῦτα τὰ ὀνόματα τῶν υἱῶν αὐτοῦ· πρωτότοκος Ἰωήλ, καὶ ὄνομα τοῦ δευτέρου Ἀβιά, δικασταὶ ἐν Βηρσαβεέ.
Α Βασ. 8,3 καὶ οὐκ ἐπορεύθησαν οἱ υἱοὶ αὐτοῦ ἐν ὁδῷ αὐτοῦ καὶ ἐξέκλιναν ὀπίσω τῆς συντελείας καὶ ἐλάμβανον δῶρα καὶ ἐξέκλινον δικαιώματα.
Α Βασ. 8,4 καὶ συναθροίζονται ἄνδρες Ἰσραὴλ καὶ παραγίνονται εἰς Ἀρμαθαὶμ πρὸς Σαμουὴλ
Α Βασ. 8,5 καὶ εἶπαν αὐτῷ· ἰδοὺ σὺ γεγήρακας, καὶ οἱ υἱοί σου οὐ πορεύονται ἐν τῇ ὁδῷ σου· καὶ νῦν κατάστησον ἐφ᾿ ἡμᾶς βασιλέα δικάζειν ἡμᾶς, καθὰ καὶ τὰ λοιπὰ ἔθνη.
Α Βασ. 8,6 καὶ πονηρὸν τὸ ῥῆμα ἐν ὀφθαλμοῖς Σαμουήλ, ὡς εἶπαν, δὸς ἡμῖν βασιλέα δικάζειν ἡμᾶς· καὶ προσηύξατο Σαμουὴλ πρὸς Κύριον.
Α Βασ. 8,7 καὶ εἶπε Κύριος πρὸς Σαμουήλ· ἄκουε τῆς φωνῆς τοῦ λαοῦ, καθὰ ἂν λαλῶσί σοι· ὅτι οὐ σὲ ἐξουθενήκασιν, ἀλλ᾿ ἢ ἐμὲ ἐξουθενήκασι τοῦ μὴ βασιλεύειν ἐπ᾿ αὐτῶν.
Α Βασ. 8,8 κατὰ πάντα τὰ ποιήματα, ἃ ἐποίησάν μοι ἀφ᾿ ἧς ἡμέρας ἀνήγαγον αὐτοὺς ἐξ Αἰγύπτου ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης καὶ ἐγκατέλιπόν με καὶ ἐδούλευον θεοῖς ἑτέροις, οὕτως αὐτοὶ ποιοῦσι καὶ σοί.
Α Βασ. 8,9 καὶ νῦν ἄκουε τῆς φωνῆς αὐτῶν· πλὴν ὅτι διαμαρτυρόμενος διαμαρτύρῃ αὐτοῖς καὶ ἀπαγγελεῖς αὐτοῖς τὸ δικαίωμα τοῦ βασιλέως, ὃς βασιλεύσει ἐπ᾿ αὐτούς.
Α Βασ. 8,10 καὶ εἶπε Σαμουὴλ πᾶν τὸ ῥῆμα τοῦ Κυρίου πρὸς τὸν λαὸν τοὺς αἰτοῦντας παρ᾿ αὐτοῦ βασιλέα
Α Βασ. 8,11 καὶ εἶπε· τοῦτο ἔσται τὸ δικαίωμα τοῦ βασιλέως, ὃς βασιλεύσει ἐφ᾿ ὑμᾶς· τοὺς υἱοὺς ὑμῶν λήψεται, καὶ θήσεται αὐτοὺς ἐν ἅρμασιν αὐτοῦ καὶ ἐν ἱππεῦσιν αὐτοῦ καὶ προτρέχοντας τῶν ἁρμάτων αὐτοῦ
Α Βασ. 8,12 καὶ θέσθαι αὐτοὺς ἑαυτῷ ἑκατοντάρχους καὶ χιλιάρχους καὶ θερίζειν θερισμὸν αὐτοῦ καὶ τρυγᾶν τρυγητὸν αὐτοῦ καὶ ποιεῖν σκεύη πολεμικὰ αὐτοῦ καὶ σκεύη ἁρμάτων αὐτοῦ·
Α Βασ. 8,13 καὶ τὰς θυγατέρας ὑμῶν λήψεται εἰς μυρεψοὺς καὶ εἰς μαγειρίσσας καὶ εἰς πεσσούσας·
Α Βασ. 8,14 καὶ τοὺς ἀγροὺς ὑμῶν καὶ τοὺς ἀμπελῶνας ὑμῶν καὶ τοὺς ἐλαιῶνας ὑμῶν τοὺς ἀγαθοὺς λήψεται καὶ δώσει τοῖς δούλοις ἑαυτοῦ.
Α Βασ. 8,15 καὶ τὰ σπέρματα ὑμῶν καὶ τοὺς ἀμπελῶνας ὑμῶν ἀποδεκατώσει καὶ δώσει τοῖς εὐνούχοις αὐτοῦ καὶ τοῖς δούλοις αὐτοῦ·
Α Βασ. 8,16 καὶ τοὺς δούλους ὑμῶν καὶ τὰς δούλας ὑμῶν καὶ τὰ βουκόλια ὑμῶν τὰ ἀγαθὰ καὶ τοὺς ὄνους ὑμῶν λήψεται, καὶ ἀποδεκατώσει εἰς τὰ ἔργα αὐτοῦ
Α Βασ. 8,17 καὶ τὰ ποίμνια ὑμῶν ἀποδεκατώσει· καὶ ὑμεῖς ἔσεσθε αὐτῷ δοῦλοι.
Α Βασ. 8,18 καὶ βοήσεσθε ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἐκ προσώπου βασιλέως ὑμῶν, οὗ ἐξελέξασθε ἑαυτοῖς, καὶ οὐκ ἐπακούσεται Κύριος ὑμῶν ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις, ὅτι ὑμεῖς ἐξελέξασθε ἑαυτοῖς βασιλέα.
Α Βασ. 8,19 καὶ οὐκ ἐβούλετο ὁ λαὸς ἀκοῦσαι τοῦ Σαμουὴλ καὶ εἶπαν αὐτῷ· οὐχί, ἀλλ᾿ ἢ βασιλεὺς ἔσται ἐφ᾿ ἡμᾶς,
Α Βασ. 8,20 καὶ ἐσόμεθα καὶ ἡμεῖς καθὰ πάντα τὰ ἔθνη, καὶ δικάσει ἡμᾶς βασιλεὺς ἡμῶν καὶ ἐξελεύσεται ἔμπροσθεν ἡμῶν καὶ πολεμήσει τὸν πόλεμον ἡμῶν.
Α Βασ. 8,21 καὶ ἤκουσε Σαμουὴλ πάντας τοὺς λόγους τοῦ λαοῦ καὶ ἐλάλησεν αὐτοὺς εἰς τὰ ὦτα Κυρίου.
Α Βασ. 8,22 καὶ εἶπε Κύριος πρὸς Σαμουήλ· ἄκουε τῆς φωνῆς αὐτῶν καὶ βασίλευσον αὐτοῖς βασιλέα. καὶ εἶπε Σαμουὴλ πρὸς ἄνδρας Ἰσραήλ· ἀποτρεχέτω ἕκαστος εἰς τὴν πόλιν αὐτοῦ.
Α ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ 8
Α Βασ. 8,1 Ο Σαμουήλ, επειδή πλέον είχε γηράσει, κατέστησεν ως δικαστάς του Ισραηλιτικού λαού τα παιδιά του.
Α Βασ. 8,2 Τα δε ονόματα των υιών του είναι τα εξής· Ο πρωτότοκος ωνομάζετο Ιωήλ, ο δε δευτερότοκος ωνομάζετο Αβιά. Και οι δύο αυτοί ήσαν δικασταί των Ισραηλιτών και εδίκαζαν εις την πόλιν Βηρσαβεέ.
Α Βασ. 8,3 Τα παιδιά όμως του Σαμουήλ δεν ηκολούθησαν το ευσεβές παράδειγμα του πατρός των, αλλά κυριευθέντες από φιλαργυρίαν παρεξέκλιναν από τον νόμον του Θεού, εδωροδοκούντο κατά την απονομήν της δικαιοσύνης και καταπατούσαν τοιουτοτρόπως την δικαιοσύνην του Θεού.
Α Βασ. 8,4 Τοτε αντιπρόσωποι του Ισραηλιτικού λαού συνεκεντρώθησαν, ήλθον εις την πόλιν Αρμαθαίμ προς τον Σαμουήλ
Α Βασ. 8,5 και του είπαν· “ιδού, συ πλέον έχεις γηράσει, τα δε παιδιά σου δεν ακολουθούν το ιδικόν σου ευσεβές παράδειγμα. Δια τούτο ζητούμεν να εγκαταστήσης εις ημάς βασιλέα, δια να λύη αυτός τας διαφοράς μας, όπως ακριβώς βασιλέα έχουν και τα αλλά έθνη”.
Α Βασ. 8,6 Ο λόγος αυτός, τον οποίον είπαν οι Ισραηλίται “δος μας βασιλέα δια να μας διοική”, δεν εφάνη καλός στον Σαμουήλ. Δια τούτο ο Σαμουήλ προσηυχήθη προς τον Θεόν και εζήτησε να του φανερώση τι πρέπει να κάμη.
Α Βασ. 8,7 Ο Κυριος απήντησε προς τον Σαμουήλ και του είπεν· “άκουσε το αίτημα του λαού, κάμε ο,τι αυτοί σου εζήτησαν, διότι με το αίτημά των αυτό δεν περιφρονούν σέ, αλλά εμέ περιφρονούν, επειδή δεν θέλουν να βασιλεύω εγώ εις αυτούς.
Α Βασ. 8,8 Οπως στο παρελθόν εφέρθησαν προς εμέ από την ημέραν κατά την οποίαν τους έβγαλα από την Αίγυπτον, όπως δηλαδή εγκατέλιπον εμέ και ελάτρευσαν άλλους θεούς, έτσι συμπεριφέρονται και αυτοί τώρα προς σέ.
Α Βασ. 8,9 Και τώρα άκουσε το αίτημά των. Μονον θα διαμαρτυρηθής εντόνως προς αυτούς και θα προβάλης τα δικαιώματα, τα οποία θα έχη επάνω των ο βασιλεύς”.
Α Βασ. 8,10 Ο Σαμουήλ ανεκοίνωσε τον λόγον αυτόν του Κυρίου στον λαόν, εις αυτούς που εζητούσαν βασιλέα
Α Βασ. 8,11 και τους είπεν· “αυτά θα είναι τα δικαιώματα του βασιλέως, ο οποίος θα βασιλεύση εις σας· Θα πάρη τους υιούς σας και θα βάλη αυτούς οδηγούς εις τα άρματά του, ιππείς στο ιππικόν του, προπορευόμενους εμπρός από τα άρματά του.
Α Βασ. 8,12 Θα πάρη από αυτούς και θα τοποθετήση προς εξυπηρέτησίν του άλλους μεν εκατοντάρχους και χιλιάρχους, άλλους δε εργάτας δια να θερίζουν τα σπαρτά του, να τρυγούν τα αμπέλια του, να κατασκευάζουν τα πολεμικά του όπλα και τα εξαρτήματα δια τα άρματά του.
Α Βασ. 8,13 Θα πάρη τας θυγατέρας σας, τας οποίας θα κάμη μυροποιούς, μαγείρισσας και αρτοποιούς.
Α Βασ. 8,14 Θα πάρη τους αγρούς σας και τα αμπέλια σας και τους καρποφόρους ελαιώνας σας, και θα τα δώση στους δούλους του.
Α Βασ. 8,15 Θα πάρη το δέκατον από την εσοδείαν των σπαρτών σας και των αμπελιών σας, και θα τα δώση στους ευνούχους και τους δούλους του.
Α Βασ. 8,16 Ακόμη δε θα πάρη τους δούλους σας και τας δούλας σας, τα παχειά βόδια σας και τους όνους σας και το δέκατον από τα εισοδήματά σας δια τα έργα του.
Α Βασ. 8,17 Και από τα ποίμνιά σας θα πάρη το δέκατον. Και επί πλέον σεις θα είσθε δούλοι του.
Α Βασ. 8,18 Κατά την εποχήν δε εκείνην καταπικραμμένοι σεις από την καταθλιπτικήν αυτήν μεταχείρισιν εκ μέρους του βασιλέως, τον οποίον οι ιδιοι δια τον εαυτόν σας έχετε εκλέξει, θα φωνάξετε προς τον Κυριον. Αλλά ο Κυριος δεν θα σας ακούση τότε, επειδή σεις αυτοβούλως εξελέξατε δια τον εαυτόν σας βασιλέα”.
Α Βασ. 8,19 Ο λαός όμως δεν ήθελε να υπακούση στον Σαμουήλ και απήντησαν εις αυτόν· “οχι ! Ημείς θέλομεν οπωσδήποτε να έχωμεν βασιλέα.
Α Βασ. 8,20 Θέλομεν και ημείς να είμεθα και να διοικούμεθα, όπως και τα άλλα έθνη. Ο βασιλεύς θα μας κυβερνά και θα δικάζη τας διαφοράς μας. Εις περίπτωσιν δε πολέμου αυτός θα εξέρχεται και θα προπορεύεται εμπρός από ημάς και θα διεξάγη τον πόλεμόν μας”.
Α Βασ. 8,21 Ο Σαμουήλ ήκουσε τα λόγια αυτά του Ισραηλιτικού λαού και τα ανέφερεν ενώπιον του Κυρίου.
Α Βασ. 8,22 Ο Κυριος απήντησεν στον Σαμουήλ· “να υπακούσης εις την απαίτησιν αυτών και να αναδείξης εις αυτούς βασιλέα”. Ο Σαμουήλ είπε τότε προς τους αντιπροσώπους του λαού· “πηγαίνετε ο καθένας σας εις την πόλιν του και το αίτημά σας θα πραγματοποιηθή.
Η μυστική χρίση του Δαβίδ ως βασιλέα του Ισραήλ από τον Σαμουήλ καθ’ υπόδειξιν του Θεού
Ο Σαμουήλ χρίει το Δαβίδ βασιλιά (βλ. αφήγηση όλου του θέματος εδώ)
Α ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ 16
Α Βασ. 16,1 Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς Σαμουήλ· ἕως πότε σὺ πενθεῖς ἐπὶ Σαούλ, κἀγὼ ἐξουδένωκα αὐτὸν μὴ βασιλεύειν ἐπὶ Ἰσραήλ; πλῆσον τὸ κέρας σου ἐλαίου, καὶ δεῦρο ἀποστείλω σε πρὸς Ἰεσσαὶ ἕως Βηθλεέμ, ὅτι ἑώρακα ἐν τοῖς υἱοῖς αὐτοῦ ἐμοὶ βασιλέα.
Α Βασ. 16,2 καὶ εἶπε Σαμουήλ· πῶς πορευθῶ; καὶ ἀκούσεται Σαοὺλ καὶ ἀποκτενεῖ με. καὶ εἶπε Κύριος· δάμαλιν βοῶν λαβὲ ἐν τῇ χειρί σου καὶ ἐρεῖς· θῦσαι τῷ Κυρίῳ ἥκω·
Α Βασ. 16,3 καὶ καλέσεις τὸν Ἰεσσαὶ εἰς τὴν θυσίαν, καὶ γνωριῶ σοι ἃ ποιήσεις, καὶ χρίσεις ὃν ἂν εἴπω πρός σε.
Α Βασ. 16,4 καὶ ἐποίησε Σαμουὴλ πάντα, ἃ ἐλάλησεν αὐτῷ Κύριος, καὶ ἦλθεν εἰς Βηθλεέμ. καὶ ἐξέστησαν οἱ πρεσβύτεροι τῆς πόλεως τῇ ἀπαντήσει αὐτοῦ καὶ εἶπαν· εἰρήνη ἡ εἴσοδός σου, ὁ βλέπων;
Α Βασ. 16,5 καὶ εἶπεν· εἰρήνη· θῦσαι τῷ Κυρίῳ ἥκω, ἁγιάσθητε καὶ εὐφράνθητε μετ᾿ ἐμοῦ σήμερον, καὶ ἡγίασε τὸν Ἰεσσαὶ καὶ τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ καὶ ἐκάλεσεν αὐτοὺς εἰς τὴν θυσίαν.
Α Βασ. 16,6 καὶ ἐγενήθη ἐν τῷ εἰσιέναι αὐτοὺς καὶ εἶδε τὸν Ἐλιὰβ καὶ εἶπεν· ἀλλὰ καὶ ἐνώπιον Κυρίου χριστὸς αὐτοῦ.
Α Βασ. 16,7 καὶ εἶπε Κύριος πρὸς Σαμουήλ· μὴ ἐπιβλέψῃς ἐπὶ τὴν ὄψιν αὐτοῦ μηδὲ εἰς τὴν ἕξιν μεγέθους αὐτοῦ, ὅτι ἐξουδένωκα αὐτόν· ὅτι οὐχ ὡς ἐμβλέψεται ἄνθρωπος, ὄψεται ὁ Θεός, ὅτι ἄνθρωπος ὄψεται εἰς πρόσωπον, ὁ δὲ Θεὸς ὄψεται εἰς καρδίαν.
Α Βασ. 16,8 καὶ ἐκάλεσεν Ἰεσσαὶ τὸν Ἀμιναδάβ, καὶ παρῆλθε κατὰ πρόσωπον Σαμουήλ, καὶ εἶπεν· οὐδὲ τοῦτον ἐξελέξατο ὁ Θεός.
Α Βασ. 16,9 καὶ παρήγαγεν Ἰεσσαὶ τὸν Σαμά· καὶ εἶπε· καὶ ἐν τούτῳ οὐκ ἐξελέξατο Κύριος.
Α Βασ. 16,10 καὶ παρήγαγεν Ἰεσσαὶ τοὺς ἑπτὰ υἱοὺς αὐτοῦ ἐνώπιον Σαμουήλ· καὶ εἶπε Σαμουήλ· οὐκ ἐξελέξατο Κύριος ἐν τούτοις.
Α Βασ. 16,11 καὶ εἶπε Σαμουὴλ πρὸς Ἰεσσαί· ἐκλελοίπασι τὰ παιδάρια; καὶ εἶπεν· ἔτι ὁ μικρὸς ἰδοὺ ποιμαίνει ἐν τῷ ποιμνίῳ. καὶ εἶπε Σαμουὴλ πρὸς Ἰεσσαί· ἀπόστειλον καὶ λαβὲ αὐτόν, ὅτι οὐ μὴ κατακλιθῶμεν ἕως τοῦ ἐλθεῖν αὐτόν.
Α Βασ. 16,12 καὶ ἀπέστειλε καὶ εἰσήγαγεν αὐτόν· καὶ αὐτὸς πυῤῥάκης μετὰ κάλλους ὀφθαλμῶν καὶ ἀγαθὸς ὁράσει Κυρίῳ. καὶ εἶπε Κύριος πρὸς Σαμουήλ· ἀνάστα καὶ χρῖσον τὸν Δαυίδ, ὅτι οὗτός ἐστιν ἀγαθός.
Α Βασ. 16,13 καὶ ἔλαβε Σαμουὴλ τὸ κέρας τοῦ ἐλαίου καὶ ἔχρισεν αὐτὸ ἐν μέσῳ τῶν ἀδελφῶν αὐτοῦ, καὶ ἐφήλατο πνεῦμα Κυρίου ἐπὶ Δαυὶδ ἀπὸ τῆς ἡμέρας ἐκείνης καὶ ἐπάνω. καὶ ἀνέστη Σαμουὴλ καὶ ἀπῆλθεν εἰς Ἀρμαθαίμ.
Α ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ 16
Α Βασ. 16,1 Είπε δε ο Κυριος προς τον Σαμουήλ· “έως πότε συ θα πένθής δια τον Σαούλ; Εγώ εξουθένωσα και απέρριψα αυτόν, ώστε να μη είναι πλέον βασιλεύς στον ισραηλιτικόν λαόν. Γέμισε το δοχείον σου με έλαιον και έλα, διότι θα σε στείλω προς τον Ιεσσαί έως την Βηθλεέμ, επειδή είδα μεταξύ των υιών του εκείνον, ο οποίος θα είναι βασιλεύς όπως εγώ τον θέλω”.
Α Βασ. 16,2 Ο Σαμουήλ απήντησε· “πως να πορευθώ; Ο Σαούλ θα πληροφορηθή το γεγονός αυτό και θα με φονεύση”. Ο Κυριος απήντησε· “πάρε μίαν δάμαλιν από τα βόδια, την οποίαν θα οδηγήσης μέχρι της Βηθλεέμ, και εκεί θα πης· Ηλθα να θυσιάσω αυτήν στον Κυριον.
Α Βασ. 16,3 Κατά δε την θυσίαν θα προσκαλέσης τον Ιεσσαί και εκεί εγώ θα σου αποκαλύψω, τι πρέπει να κάμης. Θα χρίσης δηλαδή βασιλέα εκείνον, τον οποίον εγώ θα σου υποδείξω”.
Α Βασ. 16,4 Ο Σαμουήλ έκαμεν όλα όσα διέταξεν αυτόν ο Κυριος. Και ήλθεν εις την Βηθλεέμ. Οι πρεσβύτεροι της Βηθλεέμ, όταν τον είδαν εκεί, εξεπλάγησαν και είπαν· “ο ερχομός σου είναι ειρηνικός και ευχάριστος δι' ημάς, ω προφήτα;”
Α Βασ. 16,5 Ο Σαμουήλ απήντησε “ναι, ειρηνικός και ευχάριστος είναι. Ηλθα να θυσιάσω προς τον Κυριον. Ετοιμασθήτε να λάβετε μέρος και σεις μαζή μου εις την θυσίαν σήμερον”. Ο Σαμουήλ εξήγνισε, σύμφωνα με τον Νομον, τον Ιεσσαί και τα παιδιά του και έπειτα προσεκάλεσε και αυτούς εις την θυσίαν.
Α Βασ. 16,6 Μετά την θυσίαν, όταν ο Σαμουήλ μαζή με τον Ιεσσαί και τα παιδιά του εισήλθαν εις την οικίαν του Ιεσσαί, είδε τον μεγαλύτερον υιόν του Ιεσσαί τον Ελιάβ, και εσκέφθη από μέσα του και είπε· “αυτός είναι εκείνος ο οποίος ενώπιον του Κυρίου θα είναι άξιος να χρισθή βασιλεύς”.
Α Βασ. 16,7 Ο Κυριος όμως είπεν στον Σαμουήλ· “μη προσέχης και μη παρασύρεσαι από την εξωτερικήν του όψιν, από την ωραιότητά του, ούτε από το ανάστημά του, διότι εγώ απέρριψα αυτόν. Ο Θεός δεν βλέπει, όπως βλέπουν οι άνθρωποι. Ο άνθρωπος βλέπει το πρόσωπον. Ο Θεός βλέπει την καρδίαν”.
Α Βασ. 16,8 Ο Ιεσσαί εκάλεσε κατόπιν τον άλλον υιόν του τον Αμιναδάβ, ο οποίος προσήλθεν ενώπιον του Σαμουήλ. Ο Σαμουήλ είπεν· “ούτε αυτόν εξέλεξεν ο Θεός ως βασιλέα”.
Α Βασ. 16,9 Κατόπιν ο Ιεσσαί ωδήγησεν ενώπιον του Σαμουήλ τον τρίτον υιόν του, τον Σαμά. Ο Σαμουήλ είπεν από μέσα του· “ούτε αυτόν εξέλεξεν ο Κυριος ως βασιλέα”.
Α Βασ. 16,10 Ο Ιεσσαί ωδήγησεν ενώπιον του Σαμουήλ και τους άλλους τέσσαρας υιούς του, εν όλω επτά. Ο Σαμουήλ είπε· “κανένα από αυτούς δεν εξέλεξεν ο Κυριος ως βασιλέα”.
Α Βασ. 16,11 Η ρώτησε τότε ο Σαμουήλ τον Ιεσσαί· “δεν έχεις άλλα παιδιά;” Ο Ιεσαί απήντησεν· “έχω και κάποιον νεαρόν, ο οποίος βόσκει τα πρόβατα”. Του είπεν ο Σαμουήλ· “στείλε άνθρωπον και φέρε τον εδώ, διότι δεν θα καθήσωμεν εις την τράπεζαν του φαγητού, πριν έλθη και αυτός”.
Α Βασ. 16,12 Ο Ιεσσαί έστειλε και έφερεν αυτόν και τον παρουσίασεν στον Σαμουήλ. Ο νεαρός αυτός υιός του Ιεσσαί ήτο ξανθός, είχεν ωραία μάτια και ήτα αγαθός ενώπιον του Κυρίου. Είπε τότε ο Κυριος προς τον Σαμουήλ· “σήκω και χρίσε ως βασιλέα τον Δαυίδ, διότι αυτός είναι αγαθός και άξιος ενώπιόν μου”.
Α Βασ. 16,13 Ο Σαμουήλ επήρε το δοχείον με το έλαιον και από όλους τους άλλους αδελφούς αυτόν έχρισεν ως βασιλέα. Από δε την ημέραν εκείνην και έπειτα Πνεύμα Κυρίου επλημμύρισε τον Δαυίδ και τον καθωδηγούσε. Κατόπιν αυτών ο Σαμουήλ εσηκώθη και ανεχώρησε δια την πατρίδα του την Αρμαθαίμ.
