Μια παρέα αγίων κι ένας ορφανός νέος στη Γαλλία - Κι ένας μεγάλος ποιητής & μουσικός στην Παλαιστίνη...

Άγιοι Ναζάριος, Προτάσιος, Γερβάσιος και Κέλσιος (14 Οκτωβρίου)

Οι γονείς του Ναζαρίου (Αφρικανός και Περπετούα) λέγεται ότι υπήρξαν μαθητές του Αποστόλου Πέτρου, ο όποιος τους είλκυσε στη χριστιανική πίστη και τους βάπτισε. Ο γιος τους έμεινε ορφανός σε νεαρή ηλικία, μέσα σε μία διεφθαρμένη κοινωνία. Αλλά ο Ναζάριος είχε κληρονομήσει τις αρετές των γονέων του. Έμεινε αγνός και άμεμπτος, σύμφωνα με τη συμβουλή του πνευματικού του πατέρα Αποστόλου Πέτρου, που λέει: «Τας ψυχάς υμών ηγνικότες εν τη υπακοή της αληθείας» (Α' επιστολή Πέτρου, 1, 22). Οφείλετε, λέει ο Απόστολος Πέτρος, να κάνετε αγνές και καθαρές τις ψυχές σας από κάθε ακάθαρτο πάθος και επιθυμία και κλίση, με την υπακοή σας στην αλήθεια του Ευαγγελίου. Και ο Ναζάριος όχι μόνο έμεινε αγνός μέσα στο διεφθαρμένο κοινωνικό του περιβάλλον, αλλά όταν έγινε 20 χρονών διαμοίρασε τα υπάρχοντα του στους φτωχούς και άρχισε περιοδείες, κηρύττοντας το Ευαγγέλιο με πολλή καρποφορία.

Όταν πήγε στα Μεδιόλανα (Μιλάνο), συνάντησε δύο ευσεβείς άνδρες, τον Προτάσιο και τον Γερβάσιο. Εκεί, και οι τρεις μαζί δια του θείου λόγου πέτυχαν πολλές κατακτήσεις [δηλ. έκαναν πολλούς χριστιανούς]. Όχι μόνο από τον όχλο, αλλά και από τις ανώτερες κοινωνικές τάξεις.

Κατόπιν ο Ναζάριος πήγε στη Γαλλία, όπου με το δίχτυ του λόγου είχε πολλές επιτυχίες. Μεταξύ αυτών που πίστεψαν, ήταν και μια νεαρή ψυχή, ο Κέλσιος.

Όταν ο Ναζάριος επέστρεψε στα Μεδιόλανα, τον συνέλαβαν. Προηγουμένως είχαν συλλάβει και τους Προτάσιο και Γερβάσιο. Ο έπαρχος Αννουλίνος, όταν είδε ότι δεν άλλαζαν την πίστη τους, όλους, μαζί με το νεαρό Κέλσιο, τους αποκεφάλισε.

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Τετράριθμον σύνταγμα, τῶν Ἀθλητῶν τοῦ Χριστοῦ, Λαζάριον μέλψωμεν, σὺν Γερβασίω ὁμού, Προτάσιον Κέλσιον οὗτοι γὰρ τὴν Τριάδα, ἀνεκήρυξαν πάσι, λύσαντες δι' ἀγώνων, τὴν πολύθεον πλάνην. Αὐτῶν Χριστὲ ἰκεσίαις, πάντας ἐλέησαν.



Κοντάκιον
Ἦχος α’. Χορός, Ἀγγελικὸς.
Μαρτύρωv τοῦ Xριστοῦ, τὴv τετράριθμον δόξαv, ὑμνήσωμεν πιστοί, εὐφημίαις ἀσμάτωv, Ναζάριοv Προτάσιον, καὶ Γερβάσιον Κέλσιον, οὗτοι ἤθλησαν μέχρι τομῆς καὶ θανάτου, οὗτοι στέφαvον, τῆς ἀφθαρσίας λαβόντες, αἰτοῦσι σωθῆναι ἡμᾶς.

Κάθισμα
Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ.
Τεσσάρων Ἱερῶν, ἀθλησάντων Μαρτύρων, τὴν θείαν καὶ σεπτήν, ἑορτάζομεν μνήμην, τρυφῶντες τὰ θαύματα, καθ' ἑκάστην ὡς νάματα, ἅπερ βρύουσιν, ἐκ τῶν τιμίων λειψάνων, ἀποπαύοντες, τὰς τῶν πιστῶν ἀσθενείας, δυνάμει τοῦ Πνεύματος.

Ὁ Οἶκος
Τῶν Ἀθλοφόρων τὴν ἄθλησιν, τὰ παλαίσματα, καὶ τὸν ἔνδοξον θάνατον, δεῦτε φιλέορτοι ἅπαντες, ὕμνοις ἐγκωμίων καὶ ᾠδαῖς εὐφημήσωμεν τὴν τετράριθμον φάλαγγα, τὸν σοφὸν Προτάσιον, σὺν τούτῳ Γερβάσιον, καὶ τὸν θεῖον Ναζάριον, ἅμα Κελσίῳ τῷ θεηγόρῳ καὶ νέῳ πεφηνότι· ὅτι πᾶσαν τῶν Ἑλλήνων ἀπετέφρωσαν μανίαν, καθομολογοῦντες τὸν Χριστόν, Θεὸν μέγαν, πρὸ αἰώνων βασιλεύοντα σὺν Πατρὶ καὶ Πνεύματι, νῦν δὲ μετὰ θάνατον, αἰτοῦσι σωθῆναι ἡμᾶς.

Άγιος Κοσμάς ο Μελωδός, επίσκοπος Μαϊουμά, ο ποιητής των Χριστουγέννων

 
Από τους κορυφαίους ποιητές της Εκκλησίας μας, ο όσιος Κοσμάς έμεινε από πολύ νέος ορφανός και υιοθετήθηκε από τον πατέρα του αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού, τον Σέργιο, που ήταν υπουργός των οικονομικών του χαλίφη των Αράβων. Και επειδή είχε πολλή δόξα και πλούτο, πήρε στο σπίτι του ένα πολυμαθή διδάσκαλο, τον Ιερομόναχο Κοσμά, που καταγόταν από τη Σικελία της Ιταλίας. 

Σ” αυτόν λοιπόν παρέδωσε το φυσικό γιο του Ιωάννη και τον υιοθετημένο Κοσμά, για να τους μάθει όσο γίνεται καλύτερα τη θεία και ανθρώπινη σοφία. Πράγματι τα δύο παιδιά έμαθαν πολλά από τον άξιο διδάσκαλό τους, όπως θεολογία, φιλολογία, μαθηματικά, φιλοσοφία και ρητορική. Επίσης, ιδιαίτερα τους δίδαξε τη μουσική τέχνη, επειδή διέκρινε ότι οι δύο μαθητές του ήταν προικισμένοι με το μουσικό και ιερό ποιητικό τάλαντο. 

Αργότερα ο Ιωάννης και ο Κοσμάς πήγαν στην Ιερουσαλήμ και έγιναν μοναχοί στη Μονή του αγίου Σάββα. Κατόπιν ο μεν Ιωάννης έγινε πρεσβύτερος, ο δε Κοσμάς, μετά από πολλές πιέσεις από τη Σύνοδο των Ιεροσολύμων, έγινε Επίσκοπος Μαϊουμά, πόλη παραθαλάσσια της Παλαιστίνης που αρχαιότερα ονομαζόταν Ανθηδών. Διεξήγαγε με πολλή επιμέλεια και ευσυνειδησία τα ποιμαντορικά του καθήκοντα και ποτέ δεν ξεχνούσε να ασχολείται με την εκκλησιαστική ποίηση. 

Έργα του είναι θαυμάσιοι ύμνοι και διάφοροι κανόνες, που διακρίνονται μέσα στις γιορτές των Χριστουγέννων, Θεοφανίων, Βαΐων, Πεντηκοστής, Κοιμ. Θεοτόκου και άλλου. Έτσι θεάρεστα πολιτευόμενος, πέθανε ειρηνικά σε βαθιά γεράματα.

Απολυτίκιο. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Ούράνιον άμιλλαν, διατυπών εν σαρκί, επίγειον αίνεσιν, τω εν υψίστοις θεώ, πανσόφως συνήρμοσας· συ γαρ ώσπερ κιθάρα, της ευσήμου σοφίας, ήνεσας υψηγόρως, του Σωτήρος την δόξαν. Διό σε Κοσμά θεηγόρε, ύμνοις γεραίρομεν.

Πηγή εδώ (ο άγ. Κοσμάς είναι ο πρώτος δεξιά στην εικόνα της αρχής του post, με τα άσπρα γένια και το κουκούλι).
Δες επίσης άλλους αγίους της 14ης & 15ης Οκτωβρίου
Αγια Παρασκευή η Νέα, η Επιβατινή, η προστάτισσα των Βαλκανίων: μια μεγάλη αγία της αγάπης 
Ορθόδοξοι άγιοι στις χώρες της Δύσης