Πώς ο λαός, με τις παραδόσεις του, κάνει τους αγίους δικούς του ανθρώπους & περνάει και τα σοφά χριστιανικά & κοινωνικά του μηνύματα.
Τι και πώς
Κάποιες μέρες ορίζονται από μια σειρά μικρών -κατά κανόνα- πραγμάτων που αραδιάζονται στο ξημέρωμά της, βρέξει-χιονίσει (παρεμπιπτόντως, σήμερα έχει τόσο διάφανο γκρίζο που αντί μελαγχολίας σε πιάνει ηδύτητα και μια ψιλή βροχίτσα σαν ευγένεια θλιμμένης πριγκίπισσας).
Στον αριθμό 14 των ημερών του Νοεμβρίου, από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, η συνοριογραμμή της ημέρας σχηματίζεται από ένα φως αναμμένο στις 5 το πρωί που έφευγαν οι εργάτες για τα κτήματα του παππούλη μου, από τα νυσταγμένα χλιμιντρίσματα των αλόγων, από χράμια και στρωσίδια ανακατεμένα από τον ύπνο -σε βασικό μπορντό και βαθύ μπλε υφασμένα- και από την φωνή -σαν σε απαγγελία συναξαρίου- της γιαγιάς "Τ' Αη Φιλίπ' σήμερα... μικρή Αποκριά".
Στο προχώρημα της μέρας, οι ανύπαντρες -τότε- ακόμη θειάδες μου άρχιζαν το πανηγύρι μιας ιδιότυπης καθημερινής αποκριάς, με κατσαρόλες διαφορετικών εδεσμάτων, χύτρες στο τζάκι, ταψιά στον φούρνο της αυλής και ένα γύρω λατρεύονταν η γαλήνη των ευσχημόνως και κατά τάξη κινήσεων.
Η μάνα τους πηγαινοερχόταν σαν κήρυκας και ιστοριοδίφης αγίων και έλεγε:
"Φρέσκια σάλτσα να βάλετε.
Ακούτε κορίτσια, ο Αη Φίλιππας ήταν χωριάτης σαν εμάς και φτωχός σαν τον παπα Νικόλα, που οργώνει τα χωράφια. Δούλευε όλη μέρα και δεν είχε καιρό να αποκρέψει. Το βράδυ, σαν γύρισε σπίτι, η γυναίκα του είπε πως οι συγχωριανοί -φτωχοί και κείνοι- δεν είχαν τίποτε να αποκρέψουν και ο Άγιος έσφαξε το βόδι του -αυτό που έκανε το όργωμα- και το μοίρασε να φάνε οι χωριανοί.
Ο Θεός όμως τον αντάμειψε και το πρωί βρήκε ένα άλλο βόδι στον σταύλο του".
Δεν ξέρω αν αυτό έγινε ποτέ αλλά -αν και το ακούγαμε κάθε χρόνο απαράλλαχτα- στο τέλος της αφήγησης έμεναν για λίγο μετέωρες οι κουτάλες, τσίριζε το κρεμμύδι που τσιγαρίζονταν και έπεφτε η φωτιά στον φούρνο, δίχως τα "κορίτσια" να δίνουν προσοχή.
"Άντε τώρα, πέρασε η ώρα" έλεγε μετά η γιαγιά μου, σαν να έβαζε μια μεγάλη τελεία και παύλα στην εναιώρηση της ποίησης.
Ένα δεμάτι φρύγανα στον φούρνο, τέλος του μαρτυρίου των τσιγαριστών κρομμύων, οι κουτάλες ξανάπιαναν το ανάδεμα του φαγητού, η μέρα γινόταν μεσημεριανή, οι μυρωδιές ανήγγειλαν το pax vobis της οικίας, γύριζαν οι άνθρωποι από τους αγρούς κι' εγώ θεωρούσα ότι -παραπίσω- ερχόταν ο Άγιος Φίλιππος με το βόδι του, που θα το έσφαζε σε λίγο...
Τέκνα, εγγόνια, παραγιοί, παρακόρες, Αβραάμ ο παππούς μου από ευλογίες, μακρυά τραπέζια, γυναίκες να ανακατώνουν μαχαιροπήρουνα σε ρυθμό "Φως ιλαρόν", αποσπερίτης, βράδυ, κρέας με πατάτες ξεκουρασμένο σχεδόν ολημερίς στον φούρνο και τώρα προσφερόμενο, "να κάνουμε τον σταυρό μας" έλεγε ο "Αβραάμ" και έλεγε "Κύριε..." και κάτι άλλα που δεν θυμάμαι.
Έτσι κι' αλλιώς από δω και πέρα η μνήμη μου δεν συγκράτησε παρά ένα τεράστιο φωτεινό πράγμα που σκέπαζε την εστία των παλαιών ανθρώπων, το ομοτράπεζο των χωριανών του Αη Φιλίπ'....
Νεφέλη ήταν, το ηλεκτρικό φως τροποποιημένο σε ευλογία, το χαμόγελο του κουρασμένου ζευγολάτη Αγίου, θα σας γελάσω ό,τι κι' αν πω.
Αργότερα έμαθα πως ο Άγιος Φίλιππος ήταν ψαράς!
Δεν το είπα ποτέ στη γιαγιά μου για να μην στενοχωρηθεί αν και νομίζω ότι εκείνη το ήξερε ανέκαθεν, αφού διάβαζε συνέχεια το Ευαγγέλιο.
Ωστόσο, μέχρι το τέλος της ζωής της έλεγε το ίδιο συναξάρι και μάλιστα τελείωνε: "Ο φτωχός ο Φίλιππας όλη μέρα δούλευε και το βράδυ απόκρεψε".
Δείτε παρακαλώ:
Μπαίνουμε σε μια περίοδο γεμάτη δράση (νηστεία των Χριστουγέννων, Σαρανταλείτουργο, μεγάλοι άγιοι): καλώς να έρθεις, ευλογημένε και αγαπημένε Χειμώνα!...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου