ΑΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΠΡΙΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ, ΔΕ ΘΑ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΟΤΑΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ

(ΠΑΡΟΙΜΙΑ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΜΟΝΑΧΩΝ)

Πέμπτη 5 Σεπτεμβρίου 2024

Ρωμηοσύνη


Ἰωάννης Κων. Νεονάκης

Ἐπικεφαλῆς Θεματικς μάδας Ρωμηοσύνης της ΝΙΚΗΣ

ΝΙΚΗ - άρθρα

Εἴμαστε ἕνας λαὸς μὲ συνεχῆ καὶ ἀδιάσπαστη ἱστορικὴ παρουσία γιὰ πάνω ἀπὸ 4000 χρόνια. Ἐκτὸς ἀπὸ τὴν συνέχεια αἵματος (ποὺ εἶναι δευτερευούσης σημασίας), ἔχομε κυρίως μιὰν ἀδιάκοπη πολιτισμικὴ συνέχεια. Ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ἔχομε ἕναν διακριτὸ ἀπὸ τοὺς ἄλλους πολιτισμό, ποὺ ἔχει ὑποστεῖ μεγάλη ἱστορικὴ ὡρίμανση καὶ ἐξέλιξη.

Ἀπὸ τὸν ἤδη πρὸ Χριστοῦ κοινωνικοκεντρικὸ πολιτισμό μας (μὲ τὴν ἔννοια τῆς ἀναζήτησης τῆς σχέσης τῶν ἀνθρώπων ὡς ἀλήθεια καὶ ὡς πρωτεῦον) προχωρήσαμε, σε ἓναν νἐο πολιτισμό, τόν ρωμαίικο πολιτισμό. Αὐτός ὁ πολιτισμός προέκυψε μετά ἀπό ἀλλεπάλληλες ζυμώσεις στά πλαίσια τῆς Αὐτοκρατορίας καί οὐσιαστικά θεμελιώθηκε στην ἀναγέννηση τῆς ἑλληνιστικῆς παράδοσης και πολιτισμοῦ ἀπό τήν πίστη στόν ἐνσάρκως ἀναστηθέντα Χριστό. Τό κλειδί δηλαδή καί ἡ ζῶσα πνοή τοῦ νέου αὐτοῦ πολιτισμοῦ ἦταν ἡ Ὀρθοδοξία. Ἀπὸ τὸν στενὸ Ἑλληνισμὸ τοῦ ἔθνους περάσαμε στὴν Ρωμηοσύνη.

Ἡ ἔννοια τῆς Ρωμηοσύνης εἶναι εὐρύτερη τῆς ἔννοιας Ἑλληνισμὸς. Ὁ Ἑλληνισμὸς ἐμπεριέχεται στὴν Ρωμηοσύνη, ἀλλὰ ἡ Ρωμηοσύνη εἶναι μιὰ πολὺ πιὸ εὐρεῖα ἔννοια μὲ οἰκουμενικὲς διαστάσεις, ἐνῷ ἐνέχει καὶ διαφορετικὰ αἰτήματα καὶ προτάγματα. Ἡ Ρωμαίικη ταυτότητα διαμορφώθηκε προοδευτικὰ τοὺς πρώτους αἰῶνες μετὰ Χριστόν, ἔγινε ὅμως ἀπολύτως διακριτὴ ἀπὸ τὰ μέσα τοῦ τετάρτου αἰῶνα καὶ κυρίως μετὰ τὸν Μεγάλο Κωνσταντῖνο, τὸ διάταγμα τῶν Μεδιολάνων περὶ ἀνεξιθρησκίας καὶ τὴν μεταφορὰ τῆς πρωτεύουσας στὴν Νέα Ρώμη/Κωνσταντινούπολη. Ἡ Ρωμανία (ἡ αὐτοκρατορία ποὺ λανθασμένα καὶ δολίως ἐπικράτησε νὰ λέγεται Βυζαντινὴ) μὲ πρωτεύουσα τὴν Κωνσταντινούπολη, ἀντιλαμβάνεται πλέον τὸν ἑαυτό της ὡς τὴν μόνη, ἑνιαία, ἀδιαίρετη, οἰκουμενική, συντεταγμένη χριστιανικὴ πολιτεία ἐπὶ τῆς γῆς. Ἄξονας, ζητούμενο, λόγος ὕπαρξης καὶ πρόταγμά της καθίσταται ἡ «σάρκωση τοῦ Λόγου», ἡ βίωση τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ ὄχι σὲ μιὰν ἀφηρημένη, ἀσαφῆ, ἐλπιζόμενη, μεταφυσικὴ διάσταση, ἀλλὰ ἐν τοῖς πράγμασι καὶ στὴν καθημερινὴ βιωτή. Τὸ ὅραμα καὶ ὁ ἄξονας αὐτὸς ἀποτελεῖ τὴν νοηματοδότηση τῆς ζωῆς τῶν Ρωμηῶν τόσο σὲ ἀτομικὸ ὅσο καὶ συλλογικὸ ἐπίπεδο.

 Γιὰ 1500 χρόνια, μέχρι περίπου τὸ 1830, τὸ γένος τῶν Ρωμηῶν, παρὰ τὶς ὅποιες ἀστοχίες καὶ παλινωδίες του, ἀγωνίστηκε ἐλεύθερα καὶ ὑπερήφανα γιὰ τὴν προάσπιση τῆς ἰδιοπροσωπίας του. Οἱ ἀμέτρητοι ἀγῶνες καὶ οἱ θυσίες τῶν προγόνων μας ζύμωσαν καὶ ταύτισαν ἐν πολλοῖς τὸ γένος μας μὲ τὴν ἱστορικὴ πορεία τῆς Ἐκκλησίας τοῦ ἐνσάρκως ἀναστηθέντος Χριστοῦ. Οἱ Ρωμηοὶ ἀγωνίζονταν καὶ θυσίαζαν τὴν ζωή τους ἀγαπητικὰ καὶ ὑπερήφανα στὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ὀρθοδοξίας, καταθέτοντας μαρτυρία φωτὸς στὸ σκότος τοῦ κόσμου τούτου. Ἔχει μεγάλη σημασία καὶ ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ἐδῶ ὅτι στὸ πρῶτο Σύνταγμα τῆς Ἑλλάδος (Σύνταγμα Ἐπιδαύρου, Ἰανουάριος τοῦ 1822), ὡς Ἕλληνες χαρακτηρίζονται οἱ κάτοικοι τῆς ἐπικράτειας ποὺ «πιστεύουσιν εἰς Χριστόν».

Τὸ Ρωμαίικο σῶμα συγκροτούμενο ἀπὸ τοὺς προαπελθόντες, τοὺς συγκαιρινοὺς καὶ τοὺς ἐρχόμενους Ρωμηοὺς κάθε ἐποχῆς συμπορεύεται ἀενάως μαζὶ μὲ τοὺς Ἁγίους καὶ τὴν Ὑπέρμαχο Στρατηγὸ πρὸς τὸ τέλος (σκοπὸ καὶ ὁλοκλήρωση) τῆς ἱστορίας. Ἡ γνώση τοῦ τέλους, ἡ συνύπαρξη καὶ ἄμεση κοινωνία μὲ τοὺς Ἁγίους, ἡ ἔνσαρκη ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ διαβεβαίωσή Του ὅτι «πύλαι Ἅδου οὐ κατισχύσουσιν» τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀπετέλεσαν καὶ ἀποτελοῦν τὴν πηγὴ τῆς ἀλύγιστης αἰσιοδοξίας καὶ τῆς πίστης τοῦ τελικοῦ νικητῆ, παρὰ τὰ ὅποια ζοφερὰ ἐπισυμβαινόμενα. 

Ἡ Ρωμηοσύνη εἶναι μιὰ διακριτὴ καὶ πλήρως ἀφοριζόμενη ἀπὸ τὶς ἄλλες παράδοση. Ἡ Ρωμηοσύνη δὲν ἀνήκει οὔτε στὴν Δύση, οὔτε στὴν Ἀνατολή. Στὴν πραγματικότητα αὐτὸ ποὺ χαρακτηρίζομε ὡς Δύση καὶ ὡς Ἀνατολὴ νοηματοδοτήθηκαν  καὶ ὁριοθετήθηκαν ὡς πολιτισμικὲς ὀντότητες ἀπὸ τὴν σύγκρουσή τους μὲ τὸν προϋπάρχοντα Ρωμαίικο πολιτισμό. Αὐτὸ ποὺ ἔγινε εἶναι ὅτι πολλοὶ λαοὶ ἦρθαν σὲ ἐπαφὴ μὲ τὴν Ρωμανία καὶ τὸν πολιτισμό της. Πολλοὶ ἀπὸ αὐτοὺς δέχτηκαν τὸν πολιτισμὸ αὐτὸ καὶ μὲ βάση τὰ δικά τους ἰδιαίτερα χαρακτηριστικὰ διαμόρφωσαν τὴν δική τους παράδοση, ὅπως εἶναι γιὰ παράδειγμα ἡ Ρώσικη Παράδοση. Ἄλλοι ὅμως λαοί, παρότι ἦρθαν σὲ ἐπαφὴ καὶ γνώρισαν τὸν Ρωμαίικο πολιτισμό, ἐπέδειξαν ἀδυναμία νὰ τὸν κατανοήσουν καὶ ἔτσι ὄχι μόνο δὲν τὸν δέχτηκαν ἀλλὰ διαμόρφωσαν δικά τους πολιτισμικὰ κακέκτυπα, ποὺ μέχρι σήμερα ἀντιμάχονται τὸν Ρωμαίικο πολιτισμὸ καὶ βασανίζουν τὴν ἀνθρωπότητα.

Στὴν Δύση οἱ Φράγκοι καὶ τὰ ἄλλα Γερμανικὰ φῦλα, λαοὶ ἀπολίτιστοι καὶ βάρβαροι, διαμόρφωσαν ἕνα πολιτισμικὸ μόρφωμα βασισμένο στὴν ἐνστικτώδη ἀγάπη πρὸς τὸν ἑαυτὸ καὶ τὸ ἴδιον συμφέρον. Μετέτρεψαν δὲ τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ στὸ κακέκτυπο τῆς Φράγκικης Ἐκκλησίας, αὐτῆς δηλαδὴ ποὺ λανθασμένα καὶ κάκιστα ἀποκαλοῦμε σήμερα Ρωμαιοκαθολική (καθὼς οὔτε Ρωμαίικη εἶναι, ἀλλὰ οὔτε καὶ καθολική). Ἡ βαρβαρότητα τῶν Γερμανικῶν φύλων καὶ ἡ διαστρεβλωμένη Φράγκικη Ἐκκλησία μὲ τὸ πλῆθος τῶν διαφοροποιήσεων καὶ ἀποσχίσεών της (διαμαρτυρία κτλ.) διαμόρφωσαν αὐτὸ ποὺ ἱστορικὰ ἀποκαλοῦμε δυτικό «πολιτισμό». Ἕναν «πολιτισμὸ» βασισμένο ἀποκλειστικὰ στὸ συμφέρον, τὸ κέρδος καὶ τὸν ἐγωισμὸ τῆς δύναμης, «πολιτισμὸ» ποὺ ἔκανε καὶ κάνει τόσους αἰῶνες τὴν ἀνθρωπότητα νὰ ὑποφέρει οἰκτρά. Τί νὰ πρωτοθυμηθεῖ κανείς: τὸν σκοταδισμὸ τοῦ φεουδαλισμοῦ, τὴν καταστροφὴ τῆς Ρωμανίας τὸ 1204 καὶ τὴν Φραγκοκρατία πού ἀκολούθησε, τήν Ἱερά Ἐξέταση, τὸν ἀφανισμὸ τῶν λαῶν τῆς Ἀμερικῆς, τὴν ἀποικιοκρατία, τὸν ρατσισμὸ καὶ τὴν παντελῆ ἔλλειψη σεβασμοῦ γιὰ ὁτιδήποτε διαφορετικό, τοὺς ἀμέτρητους κεντρικούς καί περιφερικοὺς πολέμους, τὴν καταστροφὴ τοῦ περιβάλλοντος καὶ τὴν ἀπάνθρωπη ζούγκλα τοῦ ἀχαλίνωτου κορπορατικοῦ καπιταλισμοῦ ποὺ ζοῦμε σήμερα;  Εἶναι λοιπὸν ἀπολύτως σαφὲς ὅτι ἡ Ρωμηοσύνη οὔτε ἀνῆκε, οὔτε ἀνήκει, οὔτε ἔχει  ἀπολύτως καμία σχέση μὲ αὐτὸ ποὺ ἀποκαλοῦμε Δύση.

Ἡ Ρωμηοσύνη ὅμως δὲν ἔχει ἐπίσης καμία ἀπολύτως σχέση οὔτε καὶ μὲ τὴν Ἀνατολή. Τὸ Ἰσλὰμ παρότι στὴν ἀρχὴ θεωρήθηκε ὡς μία ἀκόμα αἵρεση τοῦ Χριστιανισμοῦ, οὐσιαστικὰ εἶναι μιὰ ἁπλοϊκὴ ἀλλὰ στυγνὴ νομολογία, μὲ ἰσχνότατη ἕως ἀνύπαρκτη μεταφυσικὴ καὶ μὲ ὁδηγὸ σαρκικὰ καὶ ἡδονιστικὰ ὁράματα. Στηριζόμενο στὴν ἁπλοϊκότητά του ἐξαπλώθηκε μὲ τὴν βία, αἱματοκυλίζοντας τὸν κόσμο. Ἔκλεψε, λεηλάτησε καὶ ἀφάνισε τούς «ἀπίστους». Ὁδήγησε δὲ συνολικὰ τοὺς ἀνθρώπους του σὲ ἕνα συνεχιζόμενο ὡς τὶς μέρες μας βαθύτατο σκοταδισμό.

Ἡ Ρωμηοσύνη πάλεψε καὶ παλεύει τόσο μὲ τὴν Ἀνατολή, ὅσο καὶ μὲ τὴν Δύση, τῶν ὁποίων διαχρονικὸ αἴτημα παραμένει ὁ ἀφανισμὸς κάθε διαφορετικοῦ πολιτισμοῦ καὶ εἰδικὰ τοῦ Ρωμαίικου πολιτισμοῦ, τὸν ὁποῖον καὶ καπηλεύτηκαν καὶ διαστρέβλωσαν. Τὰ τελευταῖα περίπου 190 χρόνια ἡ κατάσταση ἔγινε πιὸ περίπλοκη καὶ δύσκολη, καθὼς ἐπῆλθε στὴν Ρωμηοσύνη ἕνας ἐσωτερικὸς ἀποπροσανατολισμὸς καὶ μιὰ σύγχυση, ποὺ ὁδήγησαν τὴν Ρωμηοσύνη σὲ πολλαπλὲς ἀκυρώσεις καὶ τὸ γένος μας στὰ πρόθυρα τῆς πλήρους διάλυσης ποὺ βιώνουμε σήμερα.

Ὃλοι ἀντιλαμβανόμαστε ὃτι βρισκόμαστε σέ μιά πολύ κρίσιμη ἱστορική καμπή και ὡς συλλογικότητα ἀλλά καί ὡς ἀνθρωπότητα ἐν ὃλῳ. Το Γένος μας, ἐμεῖς ὃλοι πού εἲμαστε φορεῖς τῆς Ρωμηοσύνης μας ἂς προστρέξομε και πάλι σ’ αὐτήν, ἂς προστρέξομε και ἂς αναβαπτιστοῦμε και πάλι στήν καρδιά της Ρωμηοσύνης πού εἶναι ἀφενός τό ἀναλλοίωτο φώς τῆς Θεανθρωπίας καί ἀφετέρου ἡ βιωτή, ἡ παράδοση και ἡ ἱστορική ἐμπειρία χιλιετιῶν τῶν προγόνων μας. Ἡ Ρωμηοσύνη σέ κάθε ἐποχή δίδει μέ διάκριση, τίς κατάλληλες για τον ἂνθρωπο ἀπαντήσεις. Ἂς ἀγκαλιάσομε λοιπόν καί πάλι τήν μάνα μας, ἂς ἀγκαλιάσομε καί πάλι τήν Ρωμηοσύνη μας καί ἂς μήν φοβόμαστε τίποτα. Θαρσείτω τοίνυν· θαρσείτω Λαός τοῦ Θεοῦ.

romiosynh@nikh.gr

Του ίδιου

Ορθοδοξία. Thinking outside the box.

Τά ξεχασμένα ἀδέλφια μας: οἱ Ρωμηοί τῆς Μέσης Ἀνατολῆς

Ἡ τραγωδία τῆς Νεοελληνικῆς ταυτότητας

Λίγες σκέψεις περί Ὀρθοδόξων καί οἰκονομικῶν

Ιωάννης Νεονάκης Αρχείο - Αντίβαρο

Ο Γιάννης Νεονάκης είναι Ιατρός Βιοπαθολόγος με μετεκπαίδευση στην Γερμανία, ο οποίος εργάζεται ως Διευθυντής Ε.Σ.Υ. Κατέχει Μεταπτυχιακό Τίτλο Ειδίκευσης (Master), ενώ είναι Διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης (PhD). Έχει 46 δημοσιεύσεις σε διεθνή ιατρικά περιοδικά και δύο πρώτα βραβεία στο Ετήσιο Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο (2004, 2007). Σημαντική διεθνής επιτυχία ήταν η ανακάλυψη ενός νέου μικροβίου (Mycobacterium heraklionense). Είναι Associate Member του World Academy of Sciences. Ομιλεί Αγγλικά και Γερμανικά. Το 2009 εξελέγη πανεπιστημιακός στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών. Υπηρέτησε την θητεία του ως Έφεδρος Αξιωματικός εκπαιδευθείς στην Σ.Ε.Α.Π. Είναι έγγαμος με δύο παιδιά. Τελευταία του βιβλία: (α) "Οἰκουμενική Ρωμανία" (2019), (β) "Εἰσήγηση" (2016) και (γ) "Τό Εὐσεβές Γένος τῶν Ρωμηῶν" (2015).

Δεν υπάρχουν σχόλια: