ΑΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΠΡΙΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ, ΔΕ ΘΑ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΟΤΑΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ

(ΠΑΡΟΙΜΙΑ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΜΟΝΑΧΩΝ)

Παρασκευή 19 Ιανουαρίου 2024

Τι πήρε ο άγιος Αθανάσιος για αντάλλαγμα;

Νάσος Δέδες

Ελάχιστος φόρος τιμής στον Άγιό μου.
Γεννήθηκε σε αλλαγή εποχής. Η Εκκλησία είχε ήδη ματώσει τρεις αιώνες με απάνθρωπο εξωτερικό πόλεμο, αναδεικνύοντας τα έπη των αρχαίων μαρτύρων. Όμως «τα δυνατά κάστρα από μέσα πέφτουν», αυτό διδάσκει η ιστορία, κι ο διάβολος είναι πάντα καλοδιαβασμένος. Ανέτειλε η εποχή των μεγάλων αιρέσεων.
Πρωτοστάτης στην αίρεση, ένας ιερωμένος ολκής, ο Άρειος. Προικισμένος ρήτορας, εξαιρετικά ευφυής, «περνούσε» τις ιδέες του μέσα σε μικρά τραγουδάκια για να διαδοθούν εύκολα στον απλό κόσμο. Αλλά σαγήνευε και τους μορφωμένους και τους ισχυρούς. Ήταν για τα δεδομένα της εποχής ένας «καταξιωμένος θεσμικός». 
Αλλά κάτω από το περιτύλιγμα, βαριά βλάσφημος. Να αρνείται την θεία φύση του Χριστού, να μαγαρίζει την ουσία των πραγμάτων, να κλείνει τον δρόμο για τον Ουρανό που ο Εσταυρωμένος άνοιξε.
Στον αντίποδα του Αρείου, ένα φτωχόπαιδο μεγαλωμένο με την Αγία Γραφή παραμάσχαλα στις παραλίες της Αλεξάνδρειας, με βιοτή μέσα στη Χάρη του Θεού. Ο Άγιος Αθανάσιος, ήδη ως νεαρός διάκονος στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο, συντρίβει τον Άρειο με επιχειρήματα. Στάθηκε στην πρώτη γραμμή κοντά σε γίγαντες όπως ο Άγιος Σπυρίδωνας και ο Άγιος Νικόλαος.
 
Τι πήρε ο Άγιος Αθανάσιος για αντάλλαγμα;
 
Την εκδικητικότητα, τον φθόνο και το μίσος των πολλών, των αρειανοφρόνων, που μπορεί να έχασαν την οικουμενική σύνοδο, αλλά συνέχισαν επί δεκαετίες αμετανόητοι. Απέκτησαν πρόσβαση στο αυτοκρατορικό παλάτι, σε πατριαρχικούς θρόνους, στον στρατό τον διωγμό της ορθής πίστης.
Πέντε φορές σκληρή εξορία, συνολικά δεκαεπτά χρόνια. Κυνηγητό. Δολοφονία χαρακτήρα. Ψεύτικες κατηγορίες για μαγεία και πορνεία, γεμάτες «μάρτυρες» και «πειστήρια» και στημένα δικαστήρια. Στρατιώτες να εισβάλλουν στην εκκλησία την ώρα που ο Άγιος λειτουργούσε. Ύβρεις, ύβρεις, ύβρεις.
Αλλά έτσι είναι πάντα το έργο του Θεού. Γεμάτο πόλεμο και βέλη πανταχόθεν.
Ο Άγιος Αθανάσιος δεν το έβαλε κάτω. Έγινε στύλος της Ορθοδοξίας. Κράτησε πεισματικά το κάστρο να μην πέσει από μέσα. Ο διωγμένος ένας που τα έβαλε με τους θεσμικούς πολλούς. Με το πείσμα να μην ξεπουλήσει, να μην παραδώσει, να κρατήσει ανόθευτη την παρακαταθήκη που είχε λάβει. «Ἀθανάσιον ἐπαινῶν ἀρετήν ἐπαινέσομαι», είπε για τον Μέγα Αθανάσιο ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος.
Μέγας κλήθηκε, και ελάχιστοι στην ιστορία κλήθηκαν με αυτό το προσωνύμιο. Και στο σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα μαθαίνουμε πώς αποκαλείται κανείς μέγας:
“ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων καὶ διδάξῃ οὕτω τοὺς ἀνθρώπους, ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν· ὃς δ᾿ ἂν ποιήσῃ καὶ διδάξῃ, οὗτος μέγας κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν.» (Ματθ. 5:19)

Δεν υπάρχουν σχόλια: