Ιερά Μονή Παντοκράτορος (εικ. από εδώ)
Ένα από τα πιο βασικά Δόγματα της Ορθόδοξης μας Χριστιανικής Πίστης, είναι το Δόγμα της Δευτέρας Παρουσίας και της Τελικής Κρίσης του κόσμου. Σύμφωνα μ’ αυτό, ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, ο Υιός και Λόγος του Θεού, θα έλθει για δεύτερη φορά στη γη με σκοπό να κρίνει τους ζώντας και τους νεκρούς. Η Δευτέρα αυτή Παρουσία δεν θα είναι ταπεινή, όπως η πρώτη, αλλά ένδοξη και φοβερά. Ο Κύριος θα συνοδεύεται από τα αναρίθμητα τάγματα των αγίων Αγγέλων και θα καθίσει πάνω σε Θρόνο για να κρίνει όλα τα έργα των ανθρώπων. Τίποτα δεν θα μπορέσει να κρυφτεί από τα φλογερά μάτια του Δικαίου Κριτή, ο Οποίος θα κρίνει με δικαιοσύνη όλα τα έργα, κρυφά και φανερά, και δεν θα μπορέσει κανείς να αποφύγει αυτή την φοβερά Ημέρα. Οι πράξεις μας, τα λόγια μας, οι σκέψεις μας, ακόμα και τα πιο κρυφά συναισθήματά μας, θα εκτεθούν μπροστά στο αναρίθμητο πλήθος των ανθρώπων και των αγίων Αγγέλων, για να αποδοθεί στον καθένα η ανάλογη αμοιβή ή τιμωρία.
Έτσι, στη σημερινή ευαγγελική περικοπή, ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, θέλοντας να μας διαβεβαιώσει για την πραγματικότητα αυτού του μελλοντικού γεγονότος μας δίδαξε την Παραβολή του Βασιλέα που θέλησε να λογαριαστεί με τους υπηρέτες του. Την ώρα της διαδικασίας, βρέθηκε κάποιος που του χρεωστούσε μύρια τάλαντα, δηλαδή ένα υπέρογκο χρηματικό ποσό. Ο υπηρέτης βρέθηκε σε δύσκολη θέση, γιατί δεν μπορούσε να επιστρέψει στον Κύριό του το ποσό αυτό. Ο Βασιλιάς διάταξε αμέσως να συλλάβουν την γυναίκα και τα παιδιά του και όσα περιουσιακά στοιχεία είχε, τον ίδιο να ριφθεί στις φυλακές μέχρις ότου αποδώσει κάθε λεπτό.
Ο δυστυχής υπηρέτης, στο άκουσμα της απόφασης του Κυρίου του, και βλέποντας την ολοκληρωτική του καταστροφή, πέφτει στα γόνατά του και παρακαλεί ικετευτικά τον Κύριό του να τον ευσπλαχνιστεί και δίδει την υπόσχεση, ότι θα αποδώσει όλο το χρέος. Ο Κύριος τον ευσπλαχνίστηκε και τον απαλλάσσει απ’ όλο το χρέος. Δεν χρεωστά πια τίποτε στον Βασιλιά του, όλα τα έσβησε ο καλοκάγαθος Κύριος.
Γεμάτος από ανέκφραστη χαρά, ο υπηρέτης βγαίνει από την αίθουσα του θρόνου και συναντά τυχαία ένα συνυπηρέτη του, ο οποίος του χρεωστούσε εκατό δηνάρια, δηλαδή ένα ασήμαντο χρηματικό ποσό. Μόλις τον αντικρίζει ο πονηρός υπηρέτης τον αρπάζει από τον λαιμό και απαιτεί επιτακτικά, να του αποδώσει ό,τι του χρεωστούσε. Ο συνυπηρέτης του, τον παρακαλεί να του δώσει λίγο καιρό και θα του ανταποδώσει το χρέος που του ωφελούσε. Σκληρός και άκαμπτος ο πρώτος υπηρέτης δεν ευσπλαχνίζεται τον δεύτερο και τον ρίχνει στη φυλακή. Οι άλλοι υπηρέτες, βλέποντες τα όσα έγιναν, τα αναφέρουν στον Βασιλέα, ο οποίος οργίστηκε και ανακαλεί την προηγούμενη απόφασή του, φυλακίζει τον πονηρό υπηρέτη και του κατάσχει όλη την περιουσία του. Την Παραβολή αυτή την κλείνει ο Κύριος με την διαβεβαίωση, ότι το ίδιο θα συμβεί και σε μας, εάν δεν αφήσουμε-συγχωρέσουμε μ’ όλη μας την καρδιά τα σφάλματα των αδελφών μας.
Συνεχίζεται παρακάτω, ως τελευταίο μέρος της ανάρτησης.
"ΑΠΕΛΘΩΝ ΕΒΑΛΕΝ ΑΥΤΟΝ ΕΙΣ ΦΥΛΑΚΗΝ..."
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός / ΒΗΜΑΤΑ28 Αυγούστου 2022
Κυριακή ΙΑ΄ Ματθαίου
”Ὁ δὲ οὐκ ἤθελεν, ἀλλὰ ἀπελθὼν ἔβαλεν αὐτὸν εἰς φυλακὴν ἕως οὗ ἀποδῷ τὸ ὀφειλόμενον” (Ματθ. 18,30)
“Εκεῖνος ὅμως δὲν δεχόταν, ἀλλὰ πῆγε καὶ τὸν ἔβαλε στὴ φυλακή, ὥσπου νὰ ξεπληρώσει ὅ,τι τοῦ χρωστοῦσε”
Γιατί οι άνθρωποι είμαστε σκληρόκαρδοι εις βάρος των συνανθρώπων μας; Το ερώτημα αυτό απασχολεί πολλούς χριστιανούς. Ζώντας, μάλιστα, σε μια εποχή στην οποία η βία θριαμβεύει, η εκδίκηση θεωρείται αυτονόητη ανταμοιβή για την όποια παρουσία του κακού που υφιστάμεθα οι άνθρωποι, ώστε να επικρατήσει το δίκιο, όπως πιστεύουμε, η ευσπλαχνία, η μακροθυμία, η ανοχή, η συγχώρηση θεωρούνται αρετές που δεν μπορούν να νοηματοδοτήσουν την ζωή μας. Ιδίως οι νεώτεροι έχουν μέσα τους περισσότερο από τους μεγαλύτερους αναπτυγμένο το αίσθημα του δικαίου και δύσκολα κάποιος μπορεί να το αμφισβητήσει. Δεν διστάζουν να στραφούν και εναντίον του Θεού που επιτρέπει την αδικία, που δεν παρεμβαίνει για να τιμωρήσει το κακό, υπερασπιζόμενος αυτούς που επιμένουν στην οδό της καλοσύνης, στην οποία εύκολα οι χριστιανοί τρέφουμε την ψευδαίσθηση ότι βαδίζουμε.
Η σκληροκαρδία πηγάζει από μία μυωπική αντίληψη θεοποίησης του εαυτού μας. Συχνά νομίζουμε ότι είμαστε αλάθητοι ή, ακόμη κι αν νιώθουμε ότι σφάλλουμε, επικαλούμαστε την επιείκεια των άλλων, διότι χρειαζόμαστε δεύτερες ευκαιρίες και “άνθρωποι είμαστε”. Αυτό δεν ισχύει όμως όταν οι άλλοι το ζητούν από εμάς. Εκεί μας πιάνει το παράπονο, ότι δεν μας καταλαβαίνουν, ότι δεν πρέπει να μας οφείλουν, ότι χρειάζεται να εκτιμήσουν ό,τι εμείς έχουμε κάνει για εκείνους και να μας δώσουν καλό, ακόμη κι αν δεν το αξίζουμε.
Η σκληροκαρδία πηγάζει ακόμη από την αίσθηση ότι ο Θεός δεν παρεμβαίνει υπέρ ημών και ότι χρειάζεται να πάρουμε την ζωή μας στα χέρια μας, να ελέγχουμε την πορεία μας και τους άλλους σύμφωνα με τις δικές μας αντιλήψεις. Το βλέπουμε αυτό στους γονείς που δεν αφήνουν τα παιδιά τους να κάνουν επιλογές ελευθερία σε σημαντικά ζητήματα. Που δεν διστάζουν να απορρίψουν, να αποκληρώσουν τα παιδιά τους, ή να βρίσκονται σε μία κατάσταση συνεχούς γκρίνιας, διότι δεν συμφωνούν με τις απόψεις τους. Στην πολιτική και την κοινωνία όπου ο καθένας θεωρεί μόνο τις δικές του απόψεις σωστές και επικαλείται και χρησιμοποιεί μηχανισμούς χειραγώγησης ή προπαγάνδας για να υποβαθμίσει και να ευτελίσει τις απόψεις των άλλων, χωρίς να θέτει τα πάντα στην προοπτική των επιχειρημάτων και της κριτικής και, επομένως, της ανάδειξης του αληθινού. Τα παραδείγματα αυτά, και άλλα, αναδεικνύουν καρδιές που δεν μπορούν να μπούνε στην θέση των άλλων, με αποτέλεσμα η αγάπη να περιθωριοποιείται ή να εκμηδενίζεται ή να θεωρείται ασήμαντη.
Η σκληροκαρδία πηγάζει και από το γεγονός ότι πιστεύουμε πως δεν έχουμε χρόνο και ότι το όποιο δίκιο πρέπει να επιβληθεί εδώ και τώρα. Και όντως, το “νυν” είναι σπουδαίο. Αν κάτι μπορεί να αναδειχθεί τώρα, καλό είναι να αναδειχθεί. Όμως στην ζωή υπάρχει και η υπομονή. Ο χρόνος του Θεού που μας δείχνει ότι, χωρίς να παραιτούμαστε από τον αγώνα για να δείξουμε τι είναι αληθινό, χρειάζεται να αφήνουμε χρόνο και στους άλλους να κατανοούν τι δεν πάει καλά, να τους δίνουμε δεύτερες ευκαιρίες, ώστε να παλέψουν να διορθώσουν ό,τι μπορεί να διορθωθεί. Κι ακόμα κι αν δεν διορθώνονται όλα, η προσπάθεια για μια καινούργια αρχή, το “βαλείν αρχήν μετανοίας” που ζητούνε οι ασκητές πατέρες της πίστης μας, είναι ήδη το ήμισυ του παντός.
Η χριστιανική πίστη δεν αρνείται την κριτική στον άνθρωπο. Δεν λειτουργεί στην αντιφατική προοπτική των καιρών μας που από την μία ζητούν ένα συνεχές “δεν πειράζει” και από την άλλη είναι έτοιμοι να κατακεραυνώσουν όποιον δεν πορεύεται σύμφωνα με τα κάθε λογής πρότυπα ή όποιον σφάλλει, είτε λόγω των παθών του είτε λόγω της στιγμής. Η χριστιανική πίστη μιλά για αμαρτίες και το εννοεί. Ταυτόχρονα, όμως, ζητά την αγάπη, την συγχώρεση, την υπομονή και την αναγνώριση ότι όποιος σφάλλει, όποιος χρωστά, είναι άνθρωπος. Αρκεί όμως και εκείνος να αναγνωρίζει τα λάθη του, να αναλαμβάνει τις ευθύνες γι’ αυτά και να δίνει δεύτερες ευκαιρίες και στους συνανθρώπους του.
Σε μία από τις πιο ωραίες παραβολές του ευαγγελίου ο Χριστός μιλά για τον δούλο εκείνον που έδειξε αχαριστία έναντι του Θεού. Ο Κύριος του έδωσε συγχώρεση, για ένα μεγάλο χρέος, με γενναιοδωρία. Εκείνος όμως δεν έδειξε ίχνος ευσπλαχνίας στον συνάνθρωπό του, που του χρωστούσε κάτι ελάχιστο, δείχνοντας τελικά στον Θεό ότι για τον εαυτό του υποκριτικά ζήτησε το έλεος του Θεού. Αν δεν ξεκινάμε από την αγάπη για τους άλλους, δεν μπορούμε να ζητούμε τελικά από τον Θεό, στον Οποίο, έτσι κι αλλιώς, οφείλουμε.
Μητροπολίτου Αντινόης κ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ
11η ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
Ματθ. 18:23-35
Συνέχεια από την αρχή αυτής της ανάρτησης.
Στην καθημερινή μας ζωή, πολλές φορές σφάλομε απέναντι του Θεού. Με τα λόγια μας, με τις σκέψεις μας, με τα έργα μας παραβαίνομε τον Νόμο του Θεού και αμαρτάνομε. Ο καθένας από μας, εάν μετρήσει τα καθημερινά του αμαρτήματα, που διαπράττομε εναντίον του Θεού μας, θα διαπιστώσει ότι συγκεντρώνονται σε αναρίθμητα ποσά, σε μύρια τάλαντα. Ένα ποσό που από μόνοι μας δεν μπορούμε να εξοφλήσουμε, διότι δεν μπορούμε να προσφέρουμε κάτι αντάξιο για να λάβουμε την συγχώρηση των αμαρτωλών μας πράξεων. Μόνον η ευσπλαχνία του Αγίου Θεού είναι εκείνη που μπορεί να μας απαλλάξει από το χρέος. Μόνον ο Ουράνιος Βασιλέας Χριστός ο Θεός μας, ο Οποίος είναι και ο Δίκαιος Κριτής, μέσον των Ιερών Μυστηρίων, που Εκείνος συνέστησε και παρέδωσε στην Εκκλησία Του, μπορεί ο αμαρτωλός άνθρωπος να βρει την συγχώρηση των αμαρτιών του.
Ανάμεσα στα Ιερά Μυστήρια της Εκκλησίας, η Ιερά Εξομολόγηση αποτελεί ένα από τα υποχρεωτικά Μυστήρια για να επιτύχει κανείς την σωτηρία που προσφέρει ο Χριστός. Και όπως είναι υποχρεωτικό, για να γίνει κανείς μέλος του Σώματος του Χριστού, να γίνει Χριστιανός, οφείλει να βαπτιστεί· και όπως είναι υποχρεωτικό, για να λάβει κανείς την δωρεά του Αγίου Πνεύματος, πρέπει να μυρωθεί· και όπως είναι υποχρεωτικό, για να επισφραγίσει τα δύο προηγούμενα Μυστήρια και να μετάσχει στην αιώνια ζωή, πρέπει να κοινωνά το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου· και όπως είναι υποχρεωτικό, για να ευλογηθεί η σχέση του ανδρός με την γυναίκα, πρέπει να παντρευτούν μέσα στο Ιερό Μυστήριο του Γάμου· με παρόμοιο τρόπο, για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες μας, πρέπει να πάμε να εξομολογηθούμε σ’ ένα ιερέα. Χωρίς την εξομολόγηση, δεν υπάρχει η συγχώρηση.
Μπορεί κανείς να φανταστεί κάποιους νέους να θέλουν να παντρευτούν χωρίς ιερέα; Ακόμα και αυτός ο πολιτικός λεγόμενος γάμος, δεν είναι ευλογημένος από τον Θεό, αλλά αποτελεί μία συμφωνία κοινωνική συμβίωσης. Επομένως, επειδή δεν έχει την ευλογία του Θεού αποτελεί αμαρτία, για τον λόγο διότι δεν επιτρέπεται σε Χριστιανούς να περιφρονούν τα Ιερά Μυστήρια. Ακόμα, μπορεί κανείς να φανταστεί κάποιο να θέλει να γίνει Ορθόδοξος, αλλά να μη βαπτιστεί από κανονικό ιερέα; Ή άλλους να θέλουν να κοινωνήσουν, αλλά να μη συμμετέχουν στη Θεία Κοινωνία, αλλά να τρώνε απλό ψωμί και να πίνουν απλό κρασί; Και μόνον που τα ακούει κανείς, προκαλείται το γέλιο. Έτσι, και με την συγχώρηση των αμαρτιών μας. Δεν μπορούμε να λάβουμε συγχώρηση, εάν δεν εξομολογηθούμε σε ιερέα.
Ο Κύριος μετά από την Ανάστασή Του έδωσε την εξουσία στους Αποστόλους να συγχωρούν ή να δεσμεύουν τις αμαρτίες των ανθρώπων. Αυτή την εξουσία μεταβίβασαν οι Άγιοι Απόστολοι στους Επισκόπους και Πρεσβυτέρους. Εάν, λοιπόν, δεν λάβομε συγχώρηση από τον πνευματικό, οι αμαρτίες μας δεν συγχωρούνται.
Μία πολύ βασική προϋπόθεση για να συγχωρεθούμε, είναι να συγχωρέσουμε εμείς τα σφάλματα εκείνων των συνανθρώπων μας που με τις πράξεις ή τα λόγια τους μας έβλαψαν, πίκραναν, πρόσβαλαν ή και μας μείωσαν. Εάν συγχωρούμε, θα συγχωρεθούμε· εάν δεν συγχωρούμε, τότε δεν θα συγχωρεθούμε.
Πολλοί προσέρχονται στην Εξομολόγηση, αλλά δεν είναι διατεθειμένοι να συγχωρέσουν τον συνάνθρωπό τους. Σ’ αυτή την περίπτωση πρέπει να γνωρίζει κανείς, ότι οι αμαρτίες που έχουν εξομολογηθεί ανακαλούνται και στο τέλος, εάν μένουν αμετανόητοι και δεν συγχωρούν τους συνανθρώπους τους, θα κριθούν αυστηρά για κάθε αμάρτημά τους από τον Δίκαιο Κριτή κατά την φοβερά Ημέρα της Τελικής Κρίσης. Η σημερινή Παραβολή μας αυτό μας επιβεβαιώνει και δεν χρειάζονται άλλα λόγια.
Μετάνοια, λοιπόν, και ειλικρινή εξομολόγηση με την προϋπόθεση να συγχωρούμε τους συνανθρώπους μας, είναι το σημερινό μήνυμα που όλοι πρέπει να ενθρονίσουμε στις καρδιές μας. Ο Θεός του ελέους και της ευσπλαχνίας, ας δώσει σ’ όλους εμάς ειλικρινή μετάνοια.
ΟΡΘΟΔΟΞΕΣ ΟΜΙΛΙΕΣ, Τεύχος 46
Υπό Σεβ. Μητροπολίτου Αντινόης κ.κ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου