Εκοιμήθη ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης (Ζηζιούλας)

 

"Ν": Αμφιλεγόμενη η στάση του απέναντι στο Βατικανό (ίσως περισσότερο θετική απ' όσο θα ήταν ορθό), ενώ η εκκλησιολογία του προκάλεσε σφοδρές επικρίσεις. Όμως κείμενά του έχουν βοηθήσει ανθρώπους να έρθουν στην Ορθοδοξία. Ευχόμαστε ο Κύριος να τον αναπαύσει και τα όποια λάθη του ας είναι συγχωρημένα. Όλοι σφάλλουμε - αν θυμώσουν ορισμένοι που τον αποχαιρετάμε έτσι, παρακαλώ, ας είμαστε όλοι συγχωρημένοι.

Ευχαριστώ.

Πέρα από το άτομο

Εκοιμήθη, σε ηλικία 92 ετών ο Μητροπολίτης Γέρων Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας ο οποίος το τελευταίο διάστημα αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας και νοσηλευόταν σε κλινική στην Αθήνα.

Γεννήθηκε στο Kαταφύγιον Kοζάνης το 1931. Σπούδασε στη Θεολογική Σχολή των Πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης και Aθηνών, όπου αναγορεύτηκε διδάκτορας. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Harvard και αναγορεύτηκε Mάγιστρος της Θεολογίας. Ήταν ομότιμος καθηγητής της Συστηματικής Θεολογίας του Πανεπιστημίου της Γλασκόβης, όπου δίδαξε επί 14 έτη (1973-1987) και του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης (1984-1998). Δίδαξε, ως καθηγητής, στο King’s College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και έχει διδάξει στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης και στο Γρηγοριανό Πανεπιστήμιο της Pώμης. 

Επίτιμος διδάκτωρ της Θεολογικής Σχολής του Bελιγραδίου και του Institut de Théologie Orthodoxe (St. Serge) του Παρισιού, του Πανεπιστημίου της Cluj-Napoca της Ρουμανίας, του Πανεπιστημίου του Münster της Γερμανίας, του Institut Catholique του Παρισιού, μέλος της Διεθνούς Aκαδημίας Θρησκευτικών Eπιστημών των Bρυξελλών, μέλος της Διοικούσας Eπιτροπής του Eλληνικού Aνοιχτού Πανεπιστημίου. 

Ήταν επίσης Πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής του επίσημου Θεολογικού Διαλόγου μεταξύ της Ορθοδόξου και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, καθώς και της αντίστοιχης Επιτροπής του θεολογικού Διαλόγου μεταξύ Ορθοδόξων και Αγγλικανών. Διετέλεσε διευθυντής του Γραφείου Eκπροσωπήσεως του Oικουμενικού Πατριαρχείου στην Αθήνα.

Πεμπτουσία

***

Μητροπολίτου Περγάμου Ιωάννου (1931-2023), [Η έννοια του προσώπου]

[...] Η Εκκλησία δανείζεται την έννοια του προσώπου από την πίστη της στον Τριαδικό Θεό και περνώντας την από την Χριστολογία και την Πνευματολογία την εφαρμόζει στην Εκκλησία. Στην Αγία Τριάδα το πρόσωπο είναι έννοια θετική, σχέση καταφατική, και όχι αρνητική. Τα τρία πρόσωπα της Τριάδος είναι διάφορα το ένα από το άλλο, όχι γιατί απομονώνονται και αποσχίζονται το ένα από το άλλο, αλλά αντίθετα γιατί είναι αναπόσπαστα ενωμένα μεταξύ τους. Η ενότητα, όσο πιο άρρηκτη είναι, τόσο πιο πολύ γεννάει, παράγει ετερότητα. Το γεγονός αυτό εξασφαλίζει οντολογική πληρότητα και σταθερότητα, απουσία θανάτου και αληθινή ζωή. Ο άλλος όχι μόνο δεν είναι εχθρός, αλλά η βεβαίωση της δικής μου ταυτότητας και μοναδικότητας: το Συ που με κάνει να είμαι Εγώ, και χωρίς το οποίο το Εγώ είναι ανύπαρκτο και αδιανόητο.

Και κάτι ακόμα. Στην Αγία Τριάδα η προσωπική ετερότητα και μοναδικότητα δεν αιτιολογείται ψυχολογικά, αλλά οντολογικά. Οι ιδιότητες που διακρίνουν τα τρία πρόσωπα μεταξύ τους είναι μόνο οντολογικές: το κάθε Ένα είναι αυτό που είναι, και τίποτε παραπάνω. Το πρόσωπο δεν κρίνεται από τις ιδιότητές του, αλλά από την απλή κατάφαση της ταυτότητάς του ως μοναδικού και αναντικατάστατου όντος. Δεν είναι το πρόσωπο προσωπικότητα, δηλαδή συνισταμένη ιδιοτήτων (ύψους, κάλλους ή ασχήμιας, αρετής ή κακίας, ευφυΐας ή βλακείας κλπ). Το πρόσωπο είναι ελεύθερο από ιδιότητες και δεν κρίνεται απ’ αυτές.

Αυτή η αντίληψη περί προσώπου περνάει στην Εκκλησία με τη μορφή της αγάπης και της ελευθερίας του Θεού προς τον κόσμο, όπως αυτή εκφράστηκε «εν Χριστώ» με την αγάπη των εχθρών και των αμαρτωλών. Η Εκκλησία είναι ο χώρος στον οποίο ο άνθρωπος δεν κρίνεται από τις ιδιότητές του —αυτό σημαίνει η συγχώρηση, που παίρνει στο Βάπτισμα και στη Μετάνοια— αλλά από το ότι είναι αυτός που είναι. Η συγχώρηση και η αποδοχή τού ανθρώπου ως προσώπου, ως μοναδικής και ανεπανάληπτης ταυτότητος, μες την κοινότητα της Εκκλησίας, αποτελεί την πεμπτουσία της εκκλησιαστικής θεραπευτικής. 

Η Εκκλησία θεραπεύει όχι με όσα λέγει, αλλά με ό,τι είναι: κοινότητα αγάπης, μιας αγάπης που δεν είναι συναίσθημα, ώστε να το αναζητήσουμε στο εσωτερικό και τη διάθεση του ατόμου, αλλά σχέση, πράγμα που απαιτεί συνύπαρξη και αποδοχή σε μια κοινότητα συγκεκριμένη, κοινότητα αγάπης χωρίς αποκλειστικότητα και όρους. [...]

Απόσπασμα εισήγησης του Μητρ. Περγάμου Ιωάννου (Ζηζιούλα), δημοσιευμένης στο βιβλίο: "Θεολογία και ψυχιατρική σε διάλογο (Πρακτικά ημερίδας)", εκδ. Αποστολικής Διακονίας, Αθήνα 1999, σελ. 141-156.

https://vardavas.blogspot.com/2012/11/117.html

 

Δείτε επίσης, παρακαλώ:

 

Μαθήματα Χριστιανικής Δογματικής (Ιωάννη Ζηζιούλα)