Ήταν πάντα παρθένος η Παναγία;

Περί του Αειπάρθενου της Θεοτόκου (Άγιος Επιφάνιος Κύπρου)

EX PROTESTANT 

Για τις παραπομπές στην Αγία Γραφή, δείτε: Παλ. Διαθήκη - Καινή Διαθήκη

 

Εικ. από εδώ

Ο άγιος Επιφάνιος Σαλαμίνας της Κύπρου, κατά τον καθηγητή πατρολογίας Στ. Παπαδόπουλο, «είναι ο αρχαιότερος εκκλησιαστικός συγγραφέας που με ειδική διατριβή υποστήριξε την Αειπαρθενία της Θεοτόκου [=δηλ. ότι η Παναγία έμεινε πάντα (αεί) παρθένος]».

Ο Επιφάνιος Κύπρου απευθυνόμενος προς τους αιρετικούς, χαρακτηρίζει την διδασκαλία περί της μη αειπαρθενίας της Θεοτόκου ως «νέα μανία» και πράγμα καινούργιο (και επομένως άγνωστο στην αρχαία Παράδοση της Εκκλησίας). Στο έργο του «Πανάριον» όπου αναιρεί ογδόντα αιρέσεις της εποχής του, αναφέρει: «Ω καινής μανίας, ω καινών πραγμάτων. Πολλά δε εστίν α εν τοις παλαιοίς χρόνοις ουκ ετολμήθη …πως τολμώσιν την άχραντον παρθένον και την οικητήριον καταξιωθείσαν γενέσθαι του Υιού, την εις ταυτό τούτο εκλεχθείσαν εκ των μυριάδων του Ισραήλ, όπως σκεύος και οικητήριον ηξιωμένον εις σημείον μόνο υπάρξη τοκετών; Ήκουσα γαρ παρά τινός ως τινές τολμώσιν περί ταυτής λέγειν, ότι μετά το γεγεννηκέναι τον Σωτήρα συνήφθη ανδρί», το οποίο σε ελεύθερη απόδοση σημαίνει:
«Ω, νέα μανία, ω νέα πράγματα. Πολλά είναι εκείνα τα οποία στους παλαιούς χρόνους δεν τολμήθηκαν…Πως τολμούν την άχραντη Παρθένο που καταξιώθηκε να γίνει κατοικητήριο του Υιού, που για αυτό ακριβώς εκλέχτηκε από μυριάδες του Ισραήλ, όπως αξιώθηκε να είναι σκεύος και κατοικητήριο σε μοναδικό σημείο ύπαρξης τοκετών; Διότι άκουσα από κάποιον ότι κάποιοι τολμούν να λένε για αυτήν ότι μετά την γέννηση του Σωτήρα συνήλθε με άνδρα».

Το χωρίο του Ματθαίου «και ουκ εγινωσκεν αυτην εως ου ετεκεν τον υιον αυτης τον πρωτοτοκον και εκαλεσεν το ονομα αυτου Ιησουν». (Ματθαίος, α 25), δηλαδή: «και δεν είχε καμίαν σχέσιν μαζί της μέχρις ότου εγέννησε τον υιόν της τον πρωτότοκον και ωνόμασεν Ιησούν» (Μετάφραση τεσσάρων καθηγητών), ο άγιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης το εξηγεί ως εξής:
«Το «έως» πολλάκις και επί του διηνεκώς εν τη Θεία Γραφή ευρίσκομεν κείμενον. «Έως αν θω τους εχθρούς σου υποπόδιον των ποδών σου», και εστί διηνεκές. «Και ουκ ανέστρεψεν η περιστερά προς τον Νώε, εως του ξηρανθήναι την γην», και εις το παντελές ουκ ανέστρεψε. Και «Έως αν καταγηράσετε, εγώ ειμί», φησίν ο Θεός. Και εστί διηνεκώς».
Που σημαίνει: «Το «έως» πολλές φορές το βρίσκομε στην Θεία Γραφή με την έννοια του «συνεχώς». «Έως ότου βάλω τους εχθρούς σου κάτω από τα πόδια σου»· και συνεχίζουν να είναι αιώνια. «Και δεν επέστρεψε το περιστέρι στον Νώε, έως ότου στέγνωσε η γη»· και ούτε επέστρεψε ποτέ. ‘’Έως ότου φθάσετε σε βαθιά γεράματα, εγώ υπάρχω, λέει ο Θεός»· και συνεχίζει να υπάρχει αιώνια». Και προσθέτει: «Η τελευταία του Κυρίου διάθεσις, Ιωάννην τω παρθένω την Θεοτόκον συστήσαντος και τας εκατέρων παρθενίας συνάψαντος, ηνίκα επί του σταυρού τον ζωοποιόν υπέμεινε θάνατον».
Δηλαδή: «Η τελευταία επιθυμία του Κυρίου, ο οποίος παρέδωσε την Θεοτόκο στον παρθένο Ιωάννη, συνδέοντας την μία παρθενία και των δύο, όταν βρίσκονταν πάνω στον σταυρό υπομένοντας τον θάνατο που χάρισε την ζωή» (Επιστολή προς τον κόμητα Ερμίνο). Και στην επιστολή του προς τον Θεόφιλο, γράφει: «Πάσαν γαρ μήτραν μίξις και συνουσία ανοίγνυσι, την δε τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν κυήσασαν, αυτός συλληφθείς ασπόρως προερχόμενος ήνοιξε, και πάλιν εσφραγισαμένην κατέλιπεν». Δηλαδή, «Γιατί κάθε μήτρα ανοίγεται από τη σαρκική ένωση και συνουσία, εκείνη όμως που γέννησε τον Κύριό μας Ιησού Χριστό την άνοιξε εκείνος που η σύλληψή του έγινε χωρίς σπέρμα και την άφησε και πάλι κλειστή».

Ο Τρεμπέλας αναφέρει: «Δεν έπεται εκ του «έως ου», ότι έγνω αυτήν μετά ταύτα. Αυτός ο Loisy ωμολόγησεν ότι «η σημείωσις αύτη…δεν περιέχει θετικήν άρνησιν της μετέπειτα παρθενίας της Μαρίας, διότι η προσοχή του συγγραφέως της είναι στραμμένη ολόκληρος προς την γέννηση του Ιησού».

Για την φράση «έτεκε τον Υιόν αυτής τον πρωτότοκον», ο Τρεμπέλας πάλι στο υπόμνημά του Εις το Κατά Ματθαίον, παραθέτει την ερμηνεία του Ζιγαβηνού (ο οποίος σε πολλά ερμηνευτικά ακολουθεί τον ιερό Χρυσόστομο): «Πρωτότοκον δε λέγει νυν ου τον πρώτον εν αδελφοίς, αλλά τον και πρώτον και μόνον. Εστί γαρ τι και τοιούτον είδος εν ταις σημασίαις του πρωτοτόκου. Και γαρ πρώτον εστίν, οτε τον μόνον η Γραφή καλεί «ως το Εγώ ειμί Θεός πρώτος και μετ' εμέ ουκ εστίν έτερος».

Πουθενά στην Αγία Γραφή δεν αναφέρονται οι αδελφοί του Ιησού «ως τέκνα της Μαρίας». Αξίζει να σημειωθεί ότι η λέξη «αδελφός», στην Αγία Γραφή σημαίνει (και) τον μακρινότερο συγγενή. Πχ. Ο Αβραάμ αποκαλεί τον Λώτ «αδελφό» του (Γέννεση ιγ', ενώ ήταν θείος του Λώτ. ["Ν": κατά την ορθότερη, κατά τη γνώμη μου, άποψη, πρόκειται για παιδιά του Ιωσήφ από πρώτη σύζυγό του, που ονομαζόταν Σαλώμη (=Ειρήνη). Λεπτομέρειες εδώ].

Ο πολυμαθής εις τους Πατέρες και εις την Αγία Γραφή, ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, αναφέρει στο Πηδάλιο: «Παρθένον δε αυτήν ανεκήρυξε η αγία και οικουμενική έκτη Σύνοδος προ τόκου, και εν τόκω, και μετά τόκον, ταύτην ειπείν αειπάρθενον · περί εις λέγει ο άγιος Επιφάνιος» τις ποτε Μαρίαν ειπών, και διερωτηθείς, ουχί την Παρθένον προσέθετο; Και ο Ιερώνυμος (διαλόγω β κατά Πελαγίου), μόνος, φησί, ο Χριστός τας κεκλεισμένας πύλας της παρθενικής μήτρας ηνέωξε, αι και εξής κεκλεισμέναι διέμειναν…Αειπάρθενον ταύτην κηρύττει και ο πρώτος κανών της εν Τρούλλω Οικουμενικής Έκτης Συνόδου».

Τέλος, αναφέρουμε και την μαρτυρία- ερμηνεία του αγίου Αμβροσίου Μεδιολάνων (Μιλάνου) στην προφητεία του Ιεζεκιήλ. Ο άγ. Αμβρόσιος εξισώνεται με τον Μ. Βασίλειο και τον Μ. Αθανάσιο κατά τον Στ. Παπαδόπουλο (βλ. Β' τόμο πατρολογίας, σελ. 644). Ο Θεός δείχνει έναν ναό στον Ιεζεκιήλ, ο οποίος ουδέποτε υπήρξε ως οικοδόμημα υλικό. Του εφιστά την προσοχή σε μία από τις πολλές πύλες, δια της οποίας ο Κύριος πέρασε και για αυτό το λόγο δεν θα περάσει άνθρωπος ποτέ. Ο Ναός ο πνευματικός είναι η Εκκλησία του Χριστού (Εφεσίους β 19- 22, Εβραίους γ 6, Α’ Πέτρου, β 4-5), οι πύλες είναι οι πιστοί, και η πύλη εκείνη είναι η μήτρα της Θεοτόκου.

Εικ. από εδώ, όπου και σημαντικό post για τον προφήτη

«Και με επέστρεψε κατά την οδόν της εξωτέρας πύλης του αγιαστηρίου της βλεπούσης κατά ανατολάς · και αύτη ήτο κεκλεισμένη. Και είπε Κύριος προς εμέ, Η πύλη αύτη θέλει είσθαι [=θα είναι] κεκλεισμένη, δεν θέλει ανοιχθή, και άνθρωπος δεν θέλει [=δεν θα] εισέλθει δι' αυτής· διότι Κύριος ο Θεός του Ισραήλ εισήλθε δι' αυτής, διά τούτο θέλει είσθαι κεκλεισμένη. Αύτη θέλει είσθαι διά τον άρχοντα· ο άρχων, ούτος θέλει καθήσει εν αυτή διά να φάγη άρτον ενώπιον του Κυρίου· θέλει εισέλθει διά της οδού της στοάς της πύλης ταύτης και διά της αυτής οδού θέλει εξέλθει» (Ιεζεκιήλ, κεφ. 44 (μδ΄) 1-3).

Σε αυτήν την θαυμάσια προφητεία, βλέπει ο άγιος να προφητεύεται το αειπάρθενο της Θεοτόκου. Στο έργο του «De institutione virginis», που γράφτηκε «για να αναιρέσει απόψεις που αμφισβητούσαν την αειπαρθενία της Θεοτόκου» (Β’ τόμος πατρολογίας Παπαδόπουλου, σελ. 661), αναφέρεται: «Τις εστίν αύτη η πύλη, ειμή Μαρία κεκλεισμένη δια τούτο, διότι παρθένος; Πύλη λοιπόν η Μαρία, δι’ ης ο Χριστός εισήλθεν εις τούτον τον κόσμον, ότε εκ παρθενικού τόλου προήλθε, τα της παρθενίας κλείθρα μη λύσας».

Πηγές:
1. Β' Τόμος πατρολογίας Στ. Παπαδόπουλου
2. Έργα αγίου Ισίδωρου Πηλουσιώτου, ΕΠΕ τόμος 1ος
3. Υπόμνημα Π. Τρεμπέλα, ‘’Εις το Κατά Ματθαίον’’
4. Πηδάλιο αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου

Δες έργα του αγίου Επιφάνιου και άλλων αγίων Πατέρων εδώ.