π. Αντώνιος Χρήστου / Ευχή Αγαπητοί μου Αναγνώστες φτάσαμε με τη χάρη Του Θεού σε άλλη μία Μεγάλη Εβδομάδα, η οποία δεν αποτελεί απλά μόνο την πιο κατανυκτική και ιερή περίοδο του εκκλησιαστικού έτους· είναι και ένας θεολογικός καθρέπτης ολόκληρης της ανθρώπινης ζωής του κάθε ανθρώπου. Όπως κάθε ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας αποκαλύπτει ένα στάδιο των Σωτήριων Παθών και της Αναστάσεως Του Κυρίου, έτσι και η ζωή του ανθρώπου, από τη γέννηση έως την αιωνιότητα, αντικατοπτρίζεται στα σωτηριολογικά γεγονότα που η Εκκλησία ζει και εορτάζει σε κάθε Θεία Λειτουργία, αλλά αναλυτικά την Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα.
α) Η Κυριακή των Βαΐων: Το ξεκίνημα της ζωής με ελπίδα
Η ζωή του ανθρώπου ξεκινά, όπως και η Μεγάλη Εβδομάδα, με πανηγυρική είσοδο. Ο Χριστός εισέρχεται στα Ιεροσόλυμα, ενώ ο λαός Τον υποδέχεται με βάϊα και δοξολογίες. Είναι η παιδική ηλικία, η περίοδος της αθωότητας και της ανεμελιάς, όπου όλα φαίνονται λαμπρά και η ελπίδα κυριαρχεί. Όμως, πίσω από τη δόξα, υπάρχει ο δρόμος του Πάθους. Όπως και στη ζωή μας, η παιδική αθωότητα σύντομα θα συναντήσει τις ευθύνες, τη δυσκολία, την προδοσία, τη δοκιμασία.
β) Μ. Δευτέρα – Μ. Τετάρτη: Η περίοδος της συνειδητοποίησης
Οι πρώτες ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας είναι αφιερωμένες σε παραδείγματα βιβλικά και Καινοδιαθηκικά εγρήγορσης και μετανοίας. Ο Κύριος κατακρίνει την υποκρισία των Γραμματέων και Φαρισαίων, παραβάλλει τη σοφία των 5 φρόνιμων παρθένων, μιλά για τη φθορά του κόσμου και το τέλος των εσχάτων. Είναι η εφηβεία και η νεότητα του ανθρώπου. Η περίοδος των πρώτων υπαρξιακών ερωτημάτων, των επιλογών, των πρώτων πτώσεων. Ο νους αρχίζει να καταλαβαίνει ότι η ζωή δεν είναι μόνο πανηγύρι, αλλά και αγώνας.
Η μορφή της πόρνης γυναίκας, που λούζει με μύρο τα πόδια του Χριστού, είναι η καρδιά του ανθρώπου που ξυπνά στη μετάνοια. Η ζωή μας χρειάζεται εκείνη τη στιγμή που αναγνωρίζουμε ότι η σωτηρία δεν έρχεται από την εξωτερική τελειότητα, αλλά από την ταπείνωση και την επιστροφή.
γ) Μ. Πέμπτη: Η ώρα της θυσίας και της ευθύνης
Η Μεγάλη Πέμπτη είναι η μέρα της παράδοσης της Θείας Ευχαριστίας, της προδοσίας, της αρχιερατικής προσευχής στη Γεθσημανή. Είναι η ώριμη ηλικία του ανθρώπου. Η περίοδος που καλείται να αγαπήσει με θυσία, να διακονήσει, να σταθεί υπεύθυνα στον γάμο, στην οικογένεια, στην εργασία, στην Εκκλησία. Είναι η φάση που ο άνθρωπος καλείται να πει το «γενηθήτω το θέλημά Σου», ακόμα κι αν αυτό σημαίνει σταυρό. Η ζωή μάς οδηγεί σταδιακά σε αυτό το ύψος: στην ευθύνη, στην προσευχή, στην πίστη όταν όλα μοιάζουν δύσκολα.
δ) Μ. Παρασκευή: Ο Σταυρός και η σιωπή
Καθώς ο Χριστός ανεβαίνει στο Γολγοθά, ο άνθρωπος περνά τις βαθύτερες δοκιμασίες της ύπαρξής του. Είναι οι απώλειες, οι θλίψεις, η ασθένεια, ο θάνατος αγαπημένων, η αίσθηση εγκατάλειψης. Είναι η ώρα που δοκιμάζεται η πίστη. Όπως ο Ιώβ, ο άνθρωπος βρίσκεται μπροστά στο μυστήριο του πόνου και του θανάτου. Η Μεγάλη Παρασκευή είναι η κορύφωση του Πάθους και της θυσίας του Θεού για την διάσωση του ανθρωπίνου γένους. Ταυτόχρονα είναι και το πιο καθαρό έμπρακτο σημείο του θείου έρωτα: Ο ίδιος ο Θεός πεθαίνει για το πλάσμα Του τον άνθρωπο.
ε) Μ. Σάββατο: Η ελπίδα μέσα στον θάνατο
Το Μεγάλο Σάββατο μάς οδηγεί στο μυστήριο του τάφου. Ο Χριστός είναι τριήμερος νεκρός, αλλά ο Άδης συντρίβεται και καταλύεται για πάντα! Είναι η φάση της ζωής που μοιάζει να τελειώνει: τα γηρατειά, η μοναξιά, το τέλος των σωματικών και πνευματικών δυνάμεων. Κι όμως, μέσα στο σκοτάδι, αρχίζει να ανατέλλει το φως. Το Μεγάλο Σάββατο είναι η βεβαιότητα ότι ο θάνατος δεν είναι το τέλος. Είναι η σπορά που θα δώσει την Ανάσταση.
στ) Η Ανάσταση: Ο σκοπός και το νόημα της ζωής
Η ζωή του ανθρώπου δεν τελειώνει με τον θάνατο· οδηγείται στην Ανάσταση. Αυτό είναι το μέγα μυστήριο και θεμέλιο της πίστεώς μας. Όλη η ζωή, όλος ο κόπος, οι πτώσεις, οι αγώνες, οι σταυροί, οδηγούν στην αιώνια χαρά. Η Ανάσταση του Χριστού είναι η υπόσχεση ότι «θάνατος ουκέτι κυριεύει». Είναι η αποκατάσταση της σχέσης του ανθρώπου με τον Θεό. Είναι το τρίτο πνευματικό στάδιο η θέωση.
Κλείνοντας το άρθρο μας πιστεύω να συνειδητοποιήσαμε όλοι μας ότι η Μεγάλη Εβδομάδα δεν είναι μόνο μία λειτουργική, έστω και η σημαντικότερη, περίοδος. Είναι ο βίος κάθε ανθρώπου. Αυτό είναι το νόημα όταν ο Πιλάτος έβγαλε τον Χριστό στο Υπερώο λέγοντας: ΙΔΟΥ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ!
Όλοι λίγο πολύ περνάμε από τη χαρά της γέννησης, στην αμαρτία, τη μετάνοια, τον σταυρό, τον θάνατο και την ελπίδα της αιώνιας ζωής. Είναι πρόκληση και πρόσκληση να ζήσουμε αυτή την περίοδο από κοντά και κυρίως όχι μόνο συναισθηματικά, αλλά πρωτίστως υπαρξιακά. Να δούμε τον εαυτό μας μέσα στο Πάθος του Χριστού. Να μετανοήσουμε, να αγαπήσουμε, να προσευχηθούμε, να συγχωρήσουμε, να πορευτούμε με πίστη, και τελικά, να αναστηθούμε εν Χριστώ.
Όπως κάθε Μεγάλη Εβδομάδα φτάνει στην Ανάσταση, έτσι και κάθε ανθρώπινη ζωή που ενώνεται με τον Χριστό, τελειώνει με το φως της Βασιλείας Του. Αυτή είναι η οδός του ανθρώπου. Αυτή είναι η αλήθεια της ζωής. Ας την ανακαλύψουμε στον πλούτο της Ορθόδοξη Λατρείας αλλά και να την κρατήσουμε σε όλη μας τη ζωή και όχι να εξαφανιστούμε ως συνήθως μετά το Πάσχα! Αμήν!
Όλες οι μεγάλες εορτές συνοδεύονται από έναν σχεδόν
καταναγκασμό θρησκευτικής και κυρίως συναισθηματικής κατάνυξης. Τα
Χριστούγεννα κάπως έχουν ξεφύγει από αυτόν τον καταναγκασμό, καθώς
επικαλύπτεται από έναν μεγαλύτερο: “πρέπει να καταναλώσεις και να περάσεις καλά” κι αυτά τα δυο προϋποθέτουν το ένα το άλλο.
Η πασχαλινή περίοδος έχει τα γεγονότα της Μεγάλης Εβδομάδας, τα οποία
αυτός ο καταναγκασμός περιορίζει σε 4 ώρες και ένα 15λεπτο. 2 ώρες τη
Μεγάλη Πέμπτη στο “Σήμερον κρεμάται”, 2 ώρες στον Επιτάφιο της Μεγάλης
Παρασκευής και ένα 15λεπτο στο μεσονύχτιο “Δεύτε λάβετε φως” και
“Χριστός Ανέστη”. Πιο πολύ χρόνο απαιτεί ο καλλωπισμός μας για τη
συμμετοχή στην Εκκλησία. Άλλωστε, το μεσημέρι της Κυριακής του Πάσχα η όποια “κατάνυξη” πετάγεται μαζί με τις στιμμένες λεμονόκουπες για το ψητό αρνί. Μαζί με το άβολο “Χριστός Ανέστη – Αληθώς Ανέστη”, που εύκολα αντικαθίσταται με το “Χρόνια πολλά”.
Η αίσθησή μου είναι ότι όλο και περισσότερος κόσμος δεν βρίσκει νόημα σε αυτό το άδειο πουκάμισο. Και ο περισσότερος από αυτόν τον κόσμο είναι νεαρόκοσμος. Και καλά κάνει.
Κάθε χρόνο και σε κάθε Λύκειο που υπηρετώ, ξεκινώ το μάθημα για το
Πάσχα με την απλή εξήγηση ενός πασίγνωστου εθίμου: το βάψιμο των
κόκκινων αυγών και το σπάσιμό τους. Αυτή την απλή και (θα έπρεπε)
αυτονόητη εξήγηση για κάθε πιστό Χριστιανό ότι κρατάς τον τάφο σου,
λουσμένο από το αίμα του Χριστού, ο οποίος σπάζει αυτονόητα με το
“Χριστός ανέστη – Αληθώς ανέστη”, καθώς “Χριστός ανέστη εκ νεκρών”, σε
οριστική έγκλιση αορίστου χρόνου, δηλαδή αυτό είναι μια αυτονόητη
βεβαιότητα, πάμε σε εμάς τώρα. Είναι κάθε χρόνο εντυπωσιακό το γούρλωμα των μαθητικών ματιών,
καθώς πρώτη φορά το ακούνε. Φαντάσου να το αισθανθούν κιόλας, να το
κάνουν βίωμά τους. Να νιώσουν ότι ο αγαπημένος τους παππούς, η γλυκειά
τους γιαγιά, ο φίλος τους που έφυγε από καρκίνο ή τροχαίο “προσδοκούν
ανάστασιν νεκρών”! Φαντάσου να στάξει μέσα τους λίγη από την αναστάσιμη θεολογία της Εκκλησίας!
Αντίθετα, κάθε χρόνο ακούνε και ζουν τα κεφάλαια του θρησκευτικού και συναισθηματικού καταναγκασμού,
τη γκρίνια και τον αφόρητο διδακτισμό των φορέων του, το άγχος της
τυπικότητας να γίνουν όλα όπως πρέπει κάθε χρόνο – και δως του και μια
κλασική πινελιά για τη φετινή τιμή του αμνού.
Τη στιγμή που ένας άλλος Αμνός δεν έχει τιμή στη θυσία Του. Είναι
δωρεάν από την απεριόριστη αγάπη Του για τον άνθρωπο και την κτίση –
“ιδού καινά ποιώ τα πάντα”!
Καινός = νέος. Τους ταιριάζει. Κενός = άδειος. Μόνο ο Τάφος του Κυρίου μπορεί να είναι έτσι, όχι οι ψυχές των ανθρώπων.
*Ο Παναγιώτης Ασημακόπουλος είναι δρ Θεολογίας, καθηγητής στο Πρότυπο Λύκειο Ηρακλείου.
Σε νέο φιάσκο για την χώρα μας εξελίσσεται η υπόθεση του καλωδίου
ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, με την Κυβέρνηση να
παγώνει την συνέχιση του έργου για την τελική πόντιση του καλωδίου, μετά
τις απειλητικές αναφορές του τουρκικού υπουργείου Άμυνας ότι θα
αντιδράσει δυναμικά σε οποιαδήποτε ενέργεια δεν έχει την δική της άδεια.
Ο υπόλογος υπουργός Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτης, υπηρέτης του δόγματος
«ήρεμα νερά στο Αιγαίο και ας με πούνε μειοδότη», κάνει καθημερινά πράξη
την ανικανότητά του ιδίου και της Κυβέρνησής του να προστατεύσουν τα
συμφέροντα της χώρας, προχωρώντας σθεναρά και αποφασιστικά στην
ολοκλήρωση ενός έργου ενεργειακής «πνοής» για την Μεγαλόνησο, αλλά και
στρατηγικής σημασίας και για τις τρεις χώρες που θα διασυνδεθούν.
Μιλάμε για την Κυβέρνηση που «δεν γνωρίζει η δεξιά της, τι ποιεί η
αριστερά της»! Την μία ημέρα διαρρέει στον Τύπο ότι επανεκκινεί το έργο
και επίκειται η έκδοση σχετικής NAVTEX, την άλλη μέρα σε μυστική
συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ αποφασίζει να παγώσει κάθε εργασία στη θάλασσα και
την τρίτη μέρα ο υπουργός των Εξωτερικών «κάνει μαγκιές» στο φόρουμ των
Δελφών δηλώνοντας ότι το έργο είναι «δύσκολη άσκηση» και «θα προσχωρήσει
στον χρόνο που πρέπει».
Μεσολάβησαν οι νέες προκλητικές απειλές της Τουρκίας ότι ουδεμία
αλλαγή έχει υπάρξει στην στάση της Τουρκίας και η πεισματάρα Ελλάδα θα
πρέπει να το ξανασκεφτεί. Και όλα αυτά μόλις λίγες ημέρες μετά την
πρόσφατη συνάντηση του Γ. Γεραπετρίτη με τον Χακάν Φιντάν στις Βρυξέλλες
και η επίσκεψη του Κυρ. Μητσοτάκη στο Ισραήλ.
Το φιάσκο «Κάσος Νο ΙΙ» έρχεται να καταδείξει ότι δεν υπάρχει ο
παραμικρός σχεδιασμός στα εθνικά ζητήματα υψίστης σημασίας και το μόνο
δόγμα με το οποίο πορεύεται η Κυβέρνηση είναι το «πάμε και όπου βγει».
Όπως στα Τέμπη.
Η ΝΙΚΗ κρούει για μία ακόμα φορά τον κώδωνα του κινδύνου,
προειδοποιώντας ότι η συνέχιση της πολιτικής του ενδοτισμού και των
υποχωρήσεων θα καταστήσει την Ελλάδα χώρα που δεν μπορεί να ασκήσει
κυριαρχία ούτε να προασπίσει τις επιλογές της. Χώρα έρμαιο των κυμάτων
που δεν μπορούν να πάρουν στα σοβαρά ούτε οι σύμμαχοί της.
Επιβάλλεται εδώ και τώρα ενημέρωση της Βουλής για τις παλινωδίες στην
Εξωτερική πολιτική. Η ΝΙΚΗ είναι εδώ για να υπερασπίζεται τα εθνικά μας
δίκαια, πριν η παρακμή καταστεί μη αναστρέψιμη.
Τις πρώτες ημέρες της Μ. Εβδομάδας βλέπουμε στις εκκλησίες μας και ασπαζόμαστε μια «παράδοξη» εικόνα του Ιησού Χριστού.
Ονομάζεται «ο Νυμφίος» (δηλ. «ο Γαμπρός») και απεικονίζει τον Κύριο κατά την ώρα του βασανισμού Του, πριν σταυρωθεί.
Τότε, οι Ρωμαίοι στρατιώτες, αφού τον μαστίγωσαν φρικτά (όπως
συνηθιζόταν πριν από κάθε σταύρωση), αποφάσισαν να τον γελοιοποιήσουν
ντύνοντάς τον «ψευτοβασιλιά» των Ιουδαίων, δηλ. των Εβραίων. Για στέμμα
του φόρεσαν στο κεφάλι ένα στεφάνι από τρομερά αγκάθια, τον τύλιξαν με
την κόκκινη μπέρτα (χλαμύδα) ενός στρατιώτη (δήθεν ότι φοράει το κόκκινο
βασιλικό ένδυμα, την πορφύρα), και του έβαλαν στα χέρια ένα φτωχό
καλάμι αντί για το βασιλικό σκήπτρο (βλ. Ματθ. 27, 26-31).
Ιησούς, ο Βασιλεύς των Ιουδαίων
Το έκαναν αυτό, επειδή οι κατήγοροι του Ιησού, οι Αρχιερείς των
Ιουδαίων, τον είχαν καταγγείλει πως «είχε ανακηρύξει τον εαυτό του
βασιλιά», άρα πως ήταν επαναστάτης κατά της Ρώμης, που είχε απλώσει την
αυτοκρατορία της σε όλη τη Μεσόγειο (Λουκ. 23, 2, Ιωάνν.
19, 12-16). Γι’ αυτό ο Ρωμαίος διοικητής Πόντιος Πιλάτος, στη συνέχεια,
διέταξε να γράψουν στην επιγραφή που κρέμασε στο σταυρό «Ιησούς
Ναζωραίος, Βασιλεύς των Ιουδαίων»: ήταν η κατηγορία εναντίον του, αν και
ο Πιλάτος φαίνεται πως το έγραψε επίτηδες διφορούμενα, σαν να
αναγνώριζε κατά βάθος πως ο Ιησούς ήταν όντως ο βασιλιάς – δεν τόλμησε
όμως να τον διασώσει από τη σταύρωση, επειδή φοβήθηκε, και αυτό ήταν το
λάθος του.
Ο Ιησούς κατηγορήθηκε ότι ανακήρυξε τον εαυτό του βασιλιά, επειδή
είχε παραδεχτεί ότι είναι ο Μεσσίας που περίμεναν οι Εβραίοι. Η λέξη
«Χριστός» είναι ελληνική μετάφραση του εβραϊκού «Μεσσίας» και σημαίνει
χρισμένος, δηλ. ότι έχει λάβει εξουσία και μάλιστα από τον Θεό. Οι
Εβραίοι στην Παλαιά Διαθήκη είχαν προφητείες, που μιλούσαν για τον
ερχομό ενός θεόσταλτου βασιλιά, που θα έφερνε στον κόσμο ειρήνη,
δικαιοσύνη και τη λατρεία του αληθινού Θεού. Αυτός θα ήταν ο Μεσσίας.
Επειδή για αιώνες ήταν υπόδουλοι, περίμεναν ότι ο Μεσσίας θα είναι
πολεμιστής, που θα κηρύξει επανάσταση, θα διώξει τους Ρωμαίους
κατακτητές και θα βασιλεύσει στη χώρα τους (στο Ισραήλ) ως διάδοχος του
αρχαίου και μεγάλου βασιλιά Δαβίδ, του οποίου θα ήταν απόγονος και
νόμιμος διάδοχος.
Ο Χριστός όμως διακήρυξε κάτι πράγματα απίστευτα: ότι η βασιλεία του Θεού «είναι μέσα μας» (Λουκ.
17, 20-21) και ότι κάθε άνθρωπος ταπεινός και γεμάτος αγάπη, ο οποίος
προσφέρει βοήθεια στον πλησίον του, είναι και κληρονόμος της βασιλείας
του Θεού! Ότι η βασιλεία του Θεού «είναι δική μας», προορίζεται για μας και δεν μπαίνουμε μέσα σαν δούλοι, αλλά σαν πρίγκιπες! (Ματθ. 5, 3. 25, 34-40. Αποκάλυψις 22,
5). Δηλαδή πρόκειται για μια κατάσταση πνευματική, όχι εγκόσμια και
πολιτική, στην οποία δεν υπάρχουν υπήκοοι ή δούλοι, αλλά κάθε άνθρωπος
που μπαίνει σ’ αυτήν είναι εξίσου βασιλιάς όσο και όλοι οι άλλοι – όπως
και ο ίδιος ο Χριστός, που είναι «πρωτότοκος αδελφός μας» και όλοι μαζί
κληρονομούμε τη βασιλεία του Πατέρα μας, του Θεού! (προς Ρωμαίους 7, 29. 8, 14-17).
Γι’ αυτό και μας έμαθε να λέμε «Πάτερ ημών… ελθέτω η βασιλεία Σου» κ.τ.λ. Γι’ αυτό το βιβλίο που τα γράφει αυτά ονομάζεται «διαθήκη» (Παλαιά και Καινή Διαθήκη), επειδή περιέχει την κληρονομιά του Θεού προς όλους εμάς (προς Εβραίους 9, 15-17).
Γι’ αυτό επίσης, όταν ο Πιλάτος τον ρώτησε «εσύ είσαι ο βασιλιάς των
Ιουδαίων;», Εκείνος απάντησε: «Η δική μου βασιλεία δεν είναι αυτού του
κόσμου, αλλιώς οι υπηρέτες μου θα είχαν αγωνιστεί, για να μη συλληφθώ
από τους Ιουδαίους» (Ιωάνν. 18, 33-37).
Η εικόνα του Νυμφίου
Η εικόνα λοιπόν του «Νυμφίου», που βλέπουμε τη Μ. Εβδομάδα, παρουσιάζει με συγκλονιστικό τρόπο τι είδους βασιλιά θεωρούμε τον Ιησού Χριστό οι
χριστιανοί: έναν βασιλιά που ο κόσμος δεν τον καταλαβαίνει, τον
κοροϊδεύει, τον μαστιγώνει και τον σταυρώνει, ενώ εκείνος ταπεινώνεται
μέχρι θανάτου για να σώσει τα πλάσματά του, φτάνοντας στο σημείο να
θέλει να σώσει ακόμη κι εκείνους που τον σταύρωσαν!
Από τι να μας σώσει; Από τον αιώνιο θάνατο – η σωτηρία που έφερε ο Χριστός έγκειται στο ότι γεφύρωσε την απόσταση ανάμεσα στον Θεό και τους ανθρώπους (επειδή
ο ίδιος είναι και Θεός και άνθρωπος) και, με τη σταύρωσή του, που ήταν
πράξη απόλυτης υπακοής στο θέλημα του Θεού Πατέρα (την οποία ο Ιησούς
επέλεξε ελεύθερα, παρότι για μια στιγμή δείλιασε ως άνθρωπος), έδωσε σε κάθε άνθρωπο τη δυνατότητα να
διανύσει όλο το δρόμο και να ενωθεί κι αυτός με τον Θεό μέσω του
Χριστού. Αυτή είναι η σωτηρία, αυτός είναι ο παράδεισος, αυτό είναι η
αγιότητα.
Λίγο πριν σταυρωθεί, ο Χριστός είχε πει: «Εσείς δεν θα είστε όπως οι
άρχοντες και οι μεγιστάνες των εθνών, που τα εξουσιάζουν και τα
καταδυναστεύουν, αλλά όποιος από εσάς θέλει να είναι πρώτος, θα είναι
υπηρέτης όλων. Όπως ο Υιός του Ανθρώπου» (δηλ. ο ίδιος ο Χριστός) «δεν
ήρθε για να τον υπηρετήσουν, αλλά για να υπηρετήσει και να προσφέρει τη
ζωή του για τη σωτηρία των πολλών» (Ματθ. 20, 25-28, Μάρκ. 9, 25. 10, 42-45). Αυτό το σημείο μάλιστα διαβάζεται το πρωί της Μ. Πέμπτης.
Κατά τη γνώμη μου, δεν μπορεί να υπάρξει πιο προωθημένη πολιτική και κοινωνική σκέψη απ’
αυτήν που απορρέει απ’ όλα τα παραπάνω: όλοι βασιλιάδες, κανείς υπήκοος
ή δούλος, και μεγαλύτερος απ’ όλους εκείνος που θυσιάζει τον εαυτό του
για τους άλλους.
Γιατί όμως η εικόνα ονομάζεται «Νυμφίος», δηλ. γαμπρός; Η ονομασία αυτή σημαίνει την πλήρη ένωση του Θεού με τον άνθρωπο,
που έγινε στο πρόσωπο του Χριστού: Θεός και άνθρωπος ενώθηκαν τόσο
βαθιά, όσο ο γαμπρός και η νύφη σ’ ένα γάμο! Αυτός είναι ο «γάμος» του
Ιησού Χριστού (η ένωση του Θεού με τον άνθρωπο) και γι’ αυτό το λόγο ο
Χριστός δεν μπορεί να είχε παντρευτεί, επειδή είναι «ο Νυμφίος της
Εκκλησίας», η «νύμφη» Του είναι το σύνολο των ανθρώπων που ενώνονται
μαζί Του (αυτό είναι η Εκκλησία) και όχι μία γυναίκα.
Ο ίδιος ο Χριστός είχε πει παραβολές, όπου παρομοιάζει τον εαυτό του
με νυμφίο, την αποστολή του στον κόσμο με γάμο και τον παράδεισο με το
τραπέζι αυτού του γάμου. Οι γνωστότερες απ’ αυτές είναι η παραβολή των
δέκα παρθένων (Ματθ. 25, 1-13, που διαβάζεται το πρωί της Μ. Τρίτης) και η παραβολή των βασιλικών γάμων (Ματθ. 22, 1-14), και από αυτές προέρχονται οι ανάλογοι στίχοι των τροπαρίων «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται» και «Τον νυμφώνα σου βλέπω».
Η εικόνα «ο Βασιλεύς της Δόξης»
Άλλη μια παράδοξη εικόνα εμφανίζει τον Ιησού Χριστό ως τον βασιλιά
που εννοούμε και αναγνωρίζουμε οι χριστιανοί: ονομάζεται «ο Βασιλεύς της
Δόξης» (ή «η Άκρα Ταπείνωσις») και, αντί να παρουσιάζει τον Ιησού με
βασιλικά ενδύματα και κορώνα στο κεφάλι, τον παρουσιάζει νεκρό και
γυμνό, μετά από τη σταύρωσή του, με τα σημάδια από τα καρφιά στα χέρια
και την πληγή από τη λόγχη του στρατιώτη στην πλευρά του, ενώ
απεικονίζονται επίσης ο Τάφος και ο Σταυρός. Στην επιγραφή του Σταυρού
γράφει «ο Βασιλεύς της Δόξης», συντομογραφικά, με τον τρόπο της
ορθόδοξης αγιογραφίας (τον ρωμαίικο τρόπο).
Η εικόνα αυτή συνήθως αγιογραφείται μέσα στο ιερό βήμα, στην κόγχη
της προθέσεως, όπου γίνεται η προετοιμασία της θείας κοινωνίας, πριν
μεταφερθεί στην αγία τράπεζα.
Στην Καινή Διαθήκη ο Χριστός ονομάζεται «βασιλεύς των βασιλευόντων και κύριος των κυριευόντων» (Α΄ προς Τιμόθεον, 6, 15), «βασιλεύς βασιλέων και κύριος κυρίων» (Αποκ. 17, 14, και 19, 16). Όμως αυτός ο υπέρτατος βασιλιάς έρχεται να μας υπηρετήσει και να θυσιαστεί για όλους μας.
Έχει σημασία ότι αυτές τις εικόνες (ιδιαίτερα τον Νυμφίο, αφού ο Βασιλεύς της Δόξης βρίσκεται στο ιερό βήμα) τις βλέπουν στην εκκλησία διαχρονικά και οι αυτοκράτορες και οι πρωθυπουργοί και
οι βουλευτές και οι πρόεδροι της Δημοκρατίας και οι δικαστές και οι
βιομήχανοι και οι εφοπλιστές και όλοι οι άνθρωποι που έχουν εξουσία ή
πλούτο. Δεν παρουσιάζονται τυχαία σ’ αυτούς, αλλά για να δώσουν το
μήνυμά τους, ότι έτσι πρέπει να είναι η εξουσία που παίρνει στα χέρια
του ένας άνθρωπος του Θεού: εξουσία για να υπηρετήσεις τους άλλους,
ακόμη και θυσιάζοντας τον εαυτό σου, και όχι για να υπηρετήσεις την
τσέπη σου και να ικανοποιήσεις τον διογκωμένο εγωισμό σου. Αφού ο
μέγιστος βασιλιάς, ο Βασιλεύς της Δόξης, δίνοντας το παράδειγμα, σήκωσε
τα βάρη όλου του κόσμου στους πληγωμένους ώμους Του!
Ας πολιτικοποιήσουμε λίγο το θέμα κι ας πούμε ότι γι’ αυτό πρέπει να κυβερνούν τις χώρες άνθρωποι του Θεού (βέβαια
αυθεντικοί, όχι ψεύτικοι), οι οποίοι θα νιώθουν ταπεινοί και γεμάτοι
διάθεση να προσφέρουν στους άλλους και θα θεωρούν συμφέρον τους να
πάρουν θέση στη βασιλεία των ουρανών κι όχι να γίνουν πλούσιοι ή
τύραννοι ή σκληροί κυβερνήτες σ’ αυτό τον κόσμο χάνοντας τελικά την ψυχή
τους! Γι’ αυτό η πολιτική πρέπει να αποσυνδεθεί από τη διαφθορά και να
συνδεθεί με την αρετή και την ηθική.
"Με πόση υπερηφάνεια τα αδέλφια μας οι Ρωμηοί του Λιβάνου (Τρίπολη) σηκώνουν τα λάβαρα του Γένους κατά την χθεσινή γιορτή της Κυριακής των Βαΐων!" Σχόλιο του αγαπητού αδελφού που μας το έστειλε.
Καλή Μ. Εβδομάδα & ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ, αδέρφια!
Happy Palm Sunday from Tripoli, Lebanon, where young Greek Orthodox proudly wave our flag! pic.twitter.com/JYSboF5cH2
Η δόξα των ανθρώπων σου στερεί τη δόξα του Θεού. Μη γλυκαίνεσαι με την τιμή του κόσμου τούτου, για να μην πικραθείς ξαφνικά κι αναπάντεχα από την ατίμωση του κόσμου τούτου. Γιατί, σ’ αυτή τη γη, τη δόξα ακολουθεί συνήθως η ατίμωση. Μετά την ευδαιμονία έρχεται η δυστυχία, μετά την ευφροσύνη η θλίψη, μετά τη χαρά ο πόνος, μετά τη ζωή ο θάνατος. Όλα μεταβάλλονται, όλα έρχονται και παρέρχονται, εκτός από τον αιώνιο Θεό και την αιώνια δόξα Του.
Οι Ιουδαίοι τίμησαν και υποδέχθηκαν τον Κύριο σαν βασιλιά, «μετά Βαΐων και κλάδων». Και μετά από λίγο Τον ατίμασαν, Τον χλεύασαν, Τον ράπισαν… Πρώτα γονάτισαν μπροστά Του και Τον προσκύνησαν. Κι έπειτα Τον άρπαξαν και Τον οδήγησαν στον Σταυρό. Τη μια μέρα ζητωκραύγαζαν «ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου!». Και την άλλη παραληρούσαν «σταυρωθήτω!». Αυτοί είναι οι άνθρωποι. Κι αυτή είναι η δόξα της γης.
Όταν ευημερείς οι άνθρωποι σε τιμούν και σε δοξάζουν. Όταν δυστυχήσεις σ’ εγκαταλείπουν και σ’ αποστρέφονται. Όταν όλοι τιμούσαν και θαύμαζαν τον Κύριο, οι απόστολοι ήταν δίπλα Του. Την ώρα του πάθους Του όμως Τον εγκατέλειψαν κι έφυγαν μακριά Του.
Όσο μεγαλύτερη είναι η δόξα τόσο μεγαλύτερος και ο φόβος. Εκείνοι που ορειβατούν στις επικίνδυνες βουνοκορφές των τιμών, διατρέχουν περισσοτέρους κινδύνους από εκείνους που βαδίζουν με σιγουριά στις ομαλές πεδιάδες της ασημότητας. Τα ύψη της τιμής διαδέχονται τα βάραθρα της ατιμίας και του ονειδισμού, είτε εδώ από τους ανθρώπους είτε εκεί από τους δαίμονες. «ὅσα ἐδόξασεν ἑαυτὴν… τοσοῦτον δότε αὐτῇ βασανισμὸν καὶ πένθος», διατάσσει ο άγγελος της Αποκαλύψεως για την νοητή Βαβυλώνα (Αποκ. 18. 7).
Όσο λοιπόν περισσότερο σε τιμούν, τόσο θεώρησε τον εαυτό σου ανάξιο της τιμής, και κράτησε σταθερά μέσα στην καρδιά σου το φρόνημα της ταπεινώσεως. Θυμήσου τον θάνατο που τους εξισώνει όλους, πλουσίους και φτωχούς, άρχοντες και υποτακτικούς, ένδοξους και άσημους, σοφούς και μωρούς, ανδρείους και αδυνάτους. Όλοι κλείστηκαν μέσα σ’ ένα μικρό μνήμα.
Μόλις κυκλοφόρησε τὸ μέχρι σήμερα μεγαλύτερο βιβλίο μας, συνολικὰ 128
σελίδες, ἐντυπωσιακὰ εἰκονογραφημένες. Θὰ εὐχαριστηθῆτε νὰ τὸ διαβάζετε
στὰ παιδιά σας.
Ο Άγιος Λάζαρος και η σημασία της θαυμαστής του Ανάστασης
Του Λάμπρου Κ. Σκόντζου, Θεολόγου – Καθηγητού | Ρομφαία
Το Σάββατο της ΣΤ΄ εβδομάδος των Νηστειών η
αγία μας Εκκλησία όρισε να εορτάζουμε την θαυμαστή ανάσταση του
Λαζάρου. Καθόλου τυχαία.
Το θαυμαστό αυτό γεγονός συμπίπτει χρονικά
με την είσοδο του Κυρίου μας στην Ιερουσαλήμ και επίσης το γεγονός της
εκ νεκρών αναστάσεως του Λαζάρου είναι το προμήνυμα και της δικής Του
πανένδοξης ανάστασης!
Ο Λάζαρος με τις αδελφές του Μάρθα και Μαρία, κατοικούσαν στην κώμη Βηθανία, και είχαν εγκάρδιες φιλικές σχέσεις με τον Κύριο.
Φαίνεται ότι πολλές φορές είχαν την ύψιστη
τιμή και χαρά να δεχτούν και να φιλοξενήσουν το Χριστό στον ευλογημένο
οίκο τους (Λουκ.10,38-42).
Ξαφνικά ο Λάζαρος ασθένησε βαριά. Οι δυο αδερφές έστειλαν μήνυμα στον Ιησού ότι ο αγαπημένος Του φίλος ο Λάζαρος αρρώστησε.
Ο Χριστός διαβεβαίωσε τους απεσταλμένους
πως «αύτη η ασθένεια ούκ έστι προς θάνατον, αλλ’ υπέρ της δόξης του
Θεού, ίνα δοξασθή ο υιός του Θεού δι΄ αυτής» (Ιωάν.11,4).
Όμως ο Λάζαρος πέθανε και ετάφη σε σπηλώδες μνημείο, σύμφωνα με τις ιουδαϊκές συνήθειες.
Ο Χριστός αφού έμεινε δύο ημέρες στον τόπο που βρισκόταν πήρε τους μαθητές του και γύρισε στην Ιουδαία κατευθύνθηκε στη Βηθανία.
Καθ’ οδόν τους διαβεβαίωνε πως «Λάζαρος ο φίλος ημών κεκοίμηται΄ αλλά πορεύομαι ίνα εξυπνήσω αυτόν» (Ιωάν.11,12-15).
Η ενθουσιώδης Μάρθα, όταν έμαθε ότι ο
Χριστός έρχεται στη Βηθανία, έτρεξε να Τον προϋπαντήσει και με απόλυτη
εμπιστοσύνη σε Αυτόν του είπε: «Κύριε, ει ης ώδε, ο αδελφός μου ουκ αν
ετεθνήκει. Αλλά και νυν οίδα ότι όσα αν αιτήση τον Θεόν, δώσει σοι ο
Θεός».
Ο Ιησούς της λέει ξεκάθαρα: «αναστήσεται ο
αδελφός σου» (Ιωάν.11,24) και διαβεβαιώνει πανηγυρικά: «Εγώ ειμί η
ανάστασις και η ζωή.
Ο πιστεύων εις εμέ, καν αποθάνη, ζήσεται΄ και πας ο ζων και πιστεύων εις εμέ ου μη αποθάνη εις τον αιώνα» (Ιωάν.11,26).
Μετά ζήτησε να τον οδηγήσουν στο μνημείο και να άρουν τον λίθο από την θύρα του σπηλαίου.
Η Μαρία, όμως, Τον προειδοποίησε: «Κύριε,
ήδη όζει΄ τεταρταίος γαρ εστι». Ο Χριστός της είπε πως «ουκ είπον σοι
ότι εάν πιστεύσης όψει την δόξαν του Θεού;» (Ιωάν.11,40).
Αφού κύλησαν το λίθο ο Κύριος στάθηκε
μπροστά στο μνημείο και σήκωσε τα μάτια στον ουρανό και είπε: «Πάτερ,
ευχαριστώ σοι ότι ήκουσάς μου.
Εγώ δε ήδειν ότι πάντοτέ μου ακούεις ΄ αλλά
δια τον όχλον τον παρεστώτα είπον, ίνα πιστεύσωσιν ότι συ με
απέστειλας» (Ιωάν.11,41).
Κατόπιν φώναξε με δυνατή φωνή: «Λάζαρε
δεύρο έξω». Το θαύμα έγινε, ο Λάζαρος έζησε και εξήλθε του μνημείου
δεμένος με τα νεκρικά ενδύματα. Ο Χριστός έδωσε εντολή να τον λύσουν και
να περπατήσει.
Το μεγάλο αυτό γεγονός έκανε πολλούς να πιστέψουν στο Χριστό. Κάποιοι έτρεξαν στους Φαρισαίους και ανήγγειλαν το θαύμα.
Οι σκληρόκαρδοι και υποκριτές εκείνοι
άνθρωποι, μαζί με το ιουδαϊκό ιερατείο, όχι μόνο δεν συγκινήθηκαν και
δεν πίστεψαν στα θαύμα και τη δύναμη του Ιησού, αλλά σκληρύνθηκαν έτι
περισσότερο οι καρδιές τους και αποφάσισαν να σκοτώσουν το Λάζαρο!
Για να γλυτώσει από τους φανατικούς Ιουδαίους έφυγε για την Κύπρο και εγκαταστάθηκε στην περιοχή του Κιτίου περί το 33 μ. Χ.
Εκεί τον συνάντησαν ο απόστολος Παύλος και ο
Βαρνάβας, κατά την πρώτη αποστολική περιοδεία τους, το οποίο
χειροτόνησαν επίσκοπο Κιτίου.
Η παράδοση αναφέρει πως ποίμανε θεοφιλώς την Εκκλησία για δεκαοχτώ χρόνια. Κοιμήθηκε γύρω στο 60 μ. Χ.
Η ανάσταση του Λαζάρου είναι το μεγαλύτερο
θαύμα του Κυρίου. Αν και ο νεκρός άρχισε να αποσυντίθενται, ο Χριστός
τον ανάστησε, φανερώνοντας το μεγαλείο της θείας δυνάμεώς Του, διότι
Αυτός είναι ο κύριος της ζωής. Είναι ο ίδιος η ζωή.
Η διαβεβαίωση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού
ότι είναι η πηγή της ζωής και η μακάρια ανάστασή μας, είναι η μεγάλη μας
παρηγοριά και η άρρητη δύναμη που μας κάνει να υπερνικάμε όλες τις
αντιξοότητες της επίγειας ζωής μας.
Χάρη στην πίστη μας σ’ Αυτόν δεν θα πεθάνουμε ποτέ, έστω και αν το φθαρτό σώμα μας αποσυντεθεί στη γη.
Αυτό είναι ένα απλό βιολογικό γεγονός, το οποίο δεν έχει ουδεμία οντολογική επίπτωση για μας τους πιστούς του Χριστού.
Η ψυχή μας θα εξακολουθεί να ζει και χωρίς το σώμα μας, μια ζωή ασύγκριτα ανώτερη από την επίγεια.
Αλλά όχι για πάντα μόνη της, διότι «έρχεται
ώρα, και νυν εστιν, ότε οι νεκροί ακούσονται της φωνής του υιού του
Θεού και οι ακούσαντες ζήσονται» (Ιωάν.5,25).
Κατά τη γενική ανάσταση τα σώματά μας θα
ζήσουν και θα ενωθούν πάλι με τα πνεύματά μας για να μην ξαναχωρίσουν
ποτέ πια, αλλά να ζουν αιώνια την όντως ζωή και να συνδοξάζονται με το
Χριστό.
Το μέγα θαύμα της αναστάσεως του Λαζάρου
δείχνει ξεκάθαρα ότι όπως ο Χριστός ανάστησε εκείνον, κατά τον ίδιο
τρόπο θα αναστήσει και μας.
Με τη δική Του ανάσταση νίκησε κατά κράτος
το θάνατο. Δια της Αναστάσεως του Χριστού «έσχατος εχθρός καταργείται ο
θάνατος» (Α΄ Κορ.15,26), διακηρύττει πανηγυρικά ο απόστολος Παύλος.
Η μεγάλη αυτή εορτή λειτουργεί αναμφίβολα
ως πνευματική ανάταση στις ψυχές μας αυτές τις άγιες ημέρες, οι οποίοι
συν-οδοιπορούμε με τον Κύριο προς το εκούσιο πάθος και το σταυρικό Του
θάνατο.
Ο εορτασμός της ανάστασης του αγίου Λαζάρου
είναι τα προεόρτια της λαμπροφόρου Αναστάσεως του Κυρίου μας και η
απαρχή και της δικής μας ανάστασης!
Τον σταύρωσαν οι κομμουνιστές σε έλατο σε σχήμα σταυρού, Μεγάλη Παρασκευή, 11 Απριλίου 1947.
Δε θα σταθούμε σ’ αυτά· Αριστερά ή Δεξιά.
Το ερώτημα και το κουτσομπολιό στα κράσπεδα στις καταλήξεις των αγγέλων είναι με ποιους Μεγαλομάρτυρες είναι ο παπά Γιώργης ισοστάσιος στον Ουρανό.
Η τελευταία Δεξιά που είδε αυτός ο τόπος ήταν το 1821.
Και η μόνη Αριστερά που είδε ποτέ αυτός ο κόσμος, και μη σας κάνει εντύπωση αυτό, ήταν στις κοινωνίες των πρώτων Χριστιανών, αλλά κι εκεί, λίγο κράτησε κι αυτό, που θα έλεγε και ο πατέρας Ανανίας ο Κουστένης, και, τελικά, κι η Δεξιά κι η Αριστερά μόνες αληθινές στο επέκεινα θα είναι του Κυρίου.
Το ερώτημα και το κουτσομπολιό είναι σε ποιο δωμάτιο θα σταθείς.
Ευτυχώς που πλησιάζει το
Πάσχα....Ευτυχώς δηλαδή που δεν το πέρασαν κι' αυτό στο φάσμα της
τεχνητής νοημοσύνης να ακούμε ξαφνικά από τον υπολογιστή εκείνη την
φρικιαστική φωνή - αναγγελία εκτέλεσης (περίπου) να μας αναγγέλλει: "Φέτος το Πάσχα ματαιώνεται, φέτος το Πάσχα ματαιώνεται"!
Οργουελικό
ακούγεται αυτό και απολύτως απίθανο αλλά και όσα μέχρι τώρα έχουν γίνει
προς την κατεύθυνση της κατάργησης του ανθρώπου ως ελεύθερης οντότητας,
απίθανα τα ακούγαμε κάποτε...
Οι
Πασχαλιές μας ωστόσο είναι μια άλλη ιστορία που δεν θα μπορέσουν ποτέ
να την ακουμπήσουν γιατί έχει μέσα της το Αίμα της απόλυτης Αγάπης
(Του), την κατάργηση του θανάτου και την Ανάσταση ως βεβαιότητα της
διαδρομής του ανθρώπου προς την λύτρωση. Αυτά δεν τα θα τα ακουμπήσουν
ποτέ, όσο και αν τα χλευάσουν, όσο και αν ασεβήσουν σε βάρος των ιερών
και των οσίων μας.
Κάπως
έτσι εμείς οι καθημερινοί άνθρωποι, που απλώς δεν προδώσαμε, φαντάζουμε
εξωπραγματικοί και για κάποιους μεσαιωνικοί ή και ψεκασμένοι, όπως μας
είπαν ακόμη και πολιτικοί ηγέτες. Δεν μας πειράζει αυτό. Τιμή μας και
καμάρι μας. Κάποιοι πρέπει να φυλάξουν τις Θερμοπύλες. Δεν ισχυριζόμαστε
ακριβώς ότι το κάνουμε εμείς αλλά οπωσδήποτε άλλοι είναι οι
Εφιάλτες...
Για μας
οι μέρες ξημερώνουν πάνω σε προσευχές και όνειρα της νύχτας που πέρασε,
με Αγίους σε πρόσφατες περιπολίες και αυτό μας κάνει να κουβαλάμε τα
καθ' ημέραν με υπομονές και ελπίδες καθώς οι δρόμοι μας διασταυρώνονται
με το έλεος του πιο Δυνατού, του Κυριάρχη του κόσμου. Αυτό μπορεί να
ακούγεται "κάπως" αλλά είναι πολύ απλό. Τόσο απλό όσο η αθωότητα του
μικρού παιδιού που βρίσκεται στο βιός του κραταιού γονιού του και το
ξέρει και λέει δείχνοντας ολόγυρα "ο μπαμπάς μου είναι πολύ δυνατός και
όλα αυτά είναι δικά του". Εμείς το λέμε λίγο διαφορετικά: "Τις Θεός
μέγας ως ο Θεός ημών" και "Του Κυρίου η γη και το πλήρωμα αυτής"!
Με βαθιά συγκίνηση και ευγνωμοσύνη, ο Ελληνορθόδοξος Επίσκοπος Γκόμας και Μεγάλου Κίβου του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας κ. Τιμόθεος απέστειλε επιστολή ευχαριστίας προς τον Ευρωβουλευτή της ΝΙΚΗΣ κ. Νίκο Αναδιώτη για την παρέμβασή του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναφορικά με την ανθρωπιστική κρίση που μαστίζει την περιοχή της Ανατολικής Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό.
Η παρέμβαση του κ. Αναδιώτη, που ανέδειξε τη δραματική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Ορθόδοξη Εκκλησία και ο τοπικός πληθυσμός στην περιοχή της Γκόμας και του Μπουκάβου, χαρακτηρίστηκε από τον Επίσκοπο Τιμόθεο ως «Ομολογία Πίστεως» και πράξη τόλμης και ευθύνης.
Ακολουθεί ολόκληρη η επιστολή:
«Αξιότιμε και αγαπητέ κ. Αναδιώτη, καλημέρα!!
Έρχομαι δια του παρόντος μηνύματός μου να Σας ευχαριστήσω εξ ονόματος ολόκληρης της Ιεράς Επισκοπής Γκόμας και Μεγάλου Κίβου, επειδή αφιερώσατε χρόνο στο βήμα της Ευρωβουλής να μιλήσετε για τις μακάβριες και τρομακτικές καταστάσεις που ζούν η Ορθόδοξη Επισκοπή του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και όλοι οι πληθυσμοί της Γκόμας και του Μπουκάβου καθώς και των γύρω πόλεων και χωριών.
Είναι μια Ομολογία Πίστεως αυτό που πράξατε! Νομίζω ότι η φωνή Σας θα ακουστεί επειδή Είστε ο καλύτερος τοποθετημένος και αρμόδιος για να το κάνετε.
Πάνω απ' όλα, Σας ευχαριστούμε γιατί τολμήσατε να μιλήσετε δυνατά και να πείτε καθαρά αυτό που φοβούνται οι άλλοι, ενώ παράλληλα προβλέπετε και παρέχετε μέτρα για την προσωπική μας ασφάλεια.
Μας εβεβαίωσε η παρέμβασή Σας ότι δεν είμεθα εγκαταλειμμένοι στον δεινώς δοκιμαζόμενο τόπο μας, όπου ο ήχος των όπλων γεμίζει φόβο και αβεβαιότητα τις ψυχές των εδώ αδελφών μας.
Ζήτω η ΝΙΚΗ μας!
Δείξατε ότι είστε ο μόνος φορέας που προσπαθεί για ουσιαστική αλλαγή και βελτίωση συνθηκών διαβίβασης των ανθρώπων στον πλανήτη μας και για την αποκατάσταση της αληθείας και της δικαιοσύνης! Είστε πάντα στο πλευρό του αδύναμου και του αδικημένου!
Σας είμαστε ευγνώμονες για όλα. Καλή συνέχεια της Σαρακοστής και Καλή Ανάσταση.
Είθε ο Χριστός και η Παναγία μας να Σας ευλογούν πάντοτε!
† Ο Γκόμας και Μεγάλου Κίβου Τιμόθεος»
Η ΝΙΚΗ συνεχίζει να στέκεται στο πλευρό των καταπιεσμένων και όσων πλήττονται από τη βία και την αδικία, εντός και εκτός συνόρων. Η φωνή της Ορθοδοξίας και του ανθρωπισμού δεν θα σιγήσει.
.jpg)
