ΝΕΚΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ: Νοήματα & μηνύματα της Κυριακής του Παραλύτου (3ης Κυριακής μετά το Πάσχα)

Σήμερα είναι και η Γιορτή της Μητέρας:

Για μητέρες, μανούλες, μαμάδες και τα παιδιά τους

ΘΑΥΜΑ, ΕΛΠΙΔΑ ΚΑΙ ΠΙΣΤΗ ("ΑΝΑΣΤΗΘΙ ΚΑΙ ΣΤΡΩΣΟΝ ΣΕΑΥΤΩ")

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός (ΒΗΜΑΤΑ)

Σχόλια στο αποστολικό ανάγνωσμα της θείας λειτουργίας

«Καί εἶπεν αὐτῷ ὁ Πέτρος: Αἰνέα, ἰᾶται σε Ἰησοῦς ὁ Χριστός. Ἀνάστηθι καί στρῶσον σεαυτῷ. Καί εὐθέως ἀνέστη. Καί εἶδον αὐτόν πάντες οἱ κατοικοῦντες Λύδδαν καί Σάρωνα, οἵτινες ἐπέστρεψαν ἐπί τόν Κύριον» (Πράξεις των αποστόλων, 9, 34-35)

«Ο Πέτρος του είπε: Αινέα, σε γιατρεύει ο Ιησούς Χριστός. Σήκω και στρώσε το κρεβάτι σου. Κι αυτός αμέσως σηκώθηκε. Όλοι όσοι κατοικούσαν στη Λύδδα καί στο Σάρωνα τον είδαν και δέχτηκαν τον Ιησού για Κύριό τους».

Γιατί οι άνθρωποι ζητάμε θαύματα στη ζωή μας για να πιστέψουμε; Είναι μόνο η επίδραση της λογικής που μας κάνει να αμφισβητούμε αυτό που κατά βάθος γνωρίζουμε ότι είναι αληθινό, δηλαδή η παρουσία του Θεού, η πίεση που το περιβάλλον μάς προκαλεί, ιδίως αυτοί που εμπιστευόμαστε και μας επηρεάζουν ή ένα αίσθημα ότι πρέπει να ζήσουμε κι εμείς την εμπειρία της απόδειξης και δεν μας αρκεί η εμπειρία όσων ανά τους αιώνες έζησαν το θαύμα της πίστης είτε εξ αρχής όντας κοντά στον Χριστό είτε ως συνεχιστές τους;

Στην αναστάσιμη περίοδο διαβάζουμε αποσπάσματα από το βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων. Σε ένα από αυτά, ο απόστολος Πέτρος ανασταίνει δύο ανθρώπους: τον ένα από την υποχρεωτική επί οκτώ χρόνια παράλυση που έκανε το κρεβάτι του ένα είδος τάφου, και τον άλλον, μια γυναίκα που έκανε πολλές αγαθοεργίες στους χριστιανούς της Ιόππης, και που πέθανε από κάποια ξαφνική ασθένεια. Η μία ανάσταση ήταν από την ασθένεια. Η άλλη από τον θάνατο. Και στις δύο περιπτώσεις οι άνθρωποι που έζησαν το θαύμα ανταποκρίθηκαν σ’ αυτό και δέχτηκαν τον Χριστό ως Κύριό τους. Πίστεψαν δηλαδή.

Δεν ήταν μόνο το μέγεθος του θαύματος. Ήταν το γεγονός ότι αυτός που έκανε το θαύμα δεν το έκανε με την δική του δύναμη, αλλά διά της δικής του πίστης στον Χριστό. Δεν πίστεψαν στον Πέτρο, αλλά στον Χριστό διά του Πέτρου. Ἐζησαν την εμπειρία το θαύμα που έγινε στους συνανθρώπους τους να τους αγγίξει και τους ίδιους. Κατενόησαν όμως πως η αλήθεια δεν βρίσκεται μόνο στην εμπειρία, αλλά στο πρόσωπο που αποκαλύπτεται δι’ αυτής: τον Ιησού Χριστό ως Θεό. Και τα δύο θαύματα αυξάνουν τον αριθμό των ανθρώπων που μετέχουν πλέον στην εκκλησιαστική κοινότητα. Δεν είναι ενέργειες ενός θαυματοποιού που καλεί σε δόξα του εαυτού του. Είναι ενέργειες εκείνου που έχει ζήσει τον Θεό και μεταδίδει και διά του λόγου και διά του θαύματος την εμπειρία της κοινωνίας μαζί του.

Εικ.: Πέτρος και Ταβιθά (από εδώ)

Τρία λοιπόν είναι ουσιαστικά τα θαύματα που αποτυπώνονται. Το ένα της υγείας. Το άλλο της ζωής. Το τρίτο της κοινωνίας. Η υγεία είναι πολύτιμη για τον άνθρωπο. Ο κλονισμός ή η απουσία της είναι μεγάλη δοκιμασία. Ωστόσο η ύπαρξη υγείας αλλά και η ασθένεια κρύβουν μέσα τους μία ελπίδα. Αυτή της διατήρησης ή της αλλαγής. Ότι η υγεία θα διατηρηθεί ή ότι θα επανέλθει, είτε διά της ιατρικής, είτε διά της κράσης του ανθρώπου είτε δια του θαύματος. Ο άρρωστος διατηρεί μέσα του την ελπίδα ότι θα ξαναγίνει υγιής. Ο θάνατος όμως συνεπάγεται την απώλεια κάθε ελπίδας. Όχι μόνο ο κεκοιμημένος αλλά και οι δικοί του άνθρωποι μπροστά στον θάνατο αισθάνονται εντελώς ανίσχυροι και παύουν πλέον να ελπίζουν, εφόσον ο θάνατος είναι ένα γεγονός που δεν έχει επιστροφή.

Ο Πέτρος, με τα δύο θαύματα που κάνει στο όνομα του Χριστού, αποκαθιστά την ελπίδα ως δώρο του Θεού. Δίνει στον Αινέα την αποκατάσταση της υγείας του, εκπληρώνοντας αυτό που ήλπιζε, ακόμη κι αν δεν φαινόταν εφικτό. Τον κάνει να σηκώνεται και να στρώνει το κρεβάτι του. Να βάζει ουσιαστικά σε σειρά τον ίδιο του τον εαυτό, αφού ξαναβρίσκει την ελπίδα ότι ο Θεός υπάρχει και δεν τον ξέχασε. Και όχι μόνο την στιγμή εκείνη. Σε όποια δοκιμασία της ζωής του εφεξής θα νιώθει τον Θεό παρόντα. Δίνει στην Ταβιθά την ζωή και σε όσους την αγαπούσαν την χαρά η ελπίδα να ξαναβρίσκει θέση στη ζωή τους. Διότι η ανάσταση της Ταβιθάς είναι σημείο ότι ο θάνατος τελικά δε κυριεύει την ζωή μας, αλλά η πίστη τον νικά, είτε με την ανάσταση του θαύματος είτε με την ανάσταση των νεκρών.

Το τρίτο θαύμα είναι αυτό της κοινωνίας των προσώπων, που βιώνεται στην Εκκλησία. Κι ο Αινέας και η Ταβιθά είναι μέλη της τοπικής Εκκλησίας και τα θαύματα βιώνονται από όλους τους υπόλοιπους πιστούς. Η Εκκλησία είναι το σώμα του Χριστού, είναι η κοινωνία αυτών που ελπίζουν, αλλά και αυτών που πιστεύουν. Ελπίζουν στον Χριστό ως Νικητή του θανάτου ότι θα μας δώσει αυτό που μας λείπει στην παρουσία ζωή, στην καθημερινότητά μας, άλλοτε την υγεία, άλλοτε την πρόοδο, άλλοτε την δύναμη να αντέξουμε τις δοκιμασίες. Πιστεύουν στον Χριστό ότι τον τελικό λόγο τον έχει Εκείνος και όσοι Τον ακολουθούν, ακόμη και για τον έσχατο εχθρό της ύπαρξής μας, τον θάνατο.

Η Εκκλησία δεν είναι σώμα θεωρητικολογούντων. Είναι σώμα που ελπίζει, πιστεύει και κοινωνεί. Και τα τρία θαύματα έχουν να κάνουν με τον Χριστό. Όσοι δεν ζούνε αυτά τα σημεία δεν μπορούν να κατανοήσουν την χάρη που λαμβάνουμε όσοι είμαστε εντός του σώματος του Χριστού με την καρδιά μας. Και αυτό το σώμα χτίζει άλλον τρόπο θέασης των ανθρώπινων σχέσεων. δεν είναι η ζωή, η καθημερινότητα, οι στόχοι και τα όνειρα του κόσμου τούτου που μας φέρνουν τον έναν δίπλα στον άλλον. Είναι η παρουσία του Χριστού στις καρδιές μας.

Όσοι συζητούν για τα μυστήρια της Εκκλησίας, για τον τρόπο που η Εκκλησία δρα, αν δεν έχουν την πίστη που γίνεται σχέση με τον Χριστό, δεν μπορούν να κατανοήσουν γιατί θέλουμε να είμαστε υγιείς πνευματικά πρώτα, γιατί ελπίζουμε στον Χριστό, γιατί κοινωνούμε ο ένας με τον άλλον και με τον Χριστό. «Έρχου και ίδε» μας καλεί η πίστη μας, ιδίως αυτό το διάστημα. Και η εμπειρία μάς αναπαύει όταν το εγώ μας δεν απαιτεί, αλλά συγκαταβαίνει και αφήνεται στο θαύμα του Χριστού. Όταν ο Χριστός είναι η ελπίδα μας. Όταν είμαστε αποφασισμένοι να συμμαζέψουμε τον εαυτό μας! Όταν νιώσουμε ότι ο Χριστός μας λείπει και Τον αναζητήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις!
Χριστός Ανέστη!

Κέρκυρα, 10 Μαΐου 2020
Του Παραλύτου

Είσαι ο άνθρωπός μου;

Αέναη επΑνάσταση - Και εδώ

Ένας παράλυτος περίμενε 38 χρόνια, γιατί δεν είχε άνθρωπο (μέχρι που πέρασε ο Χριστός).

Εσύ έχεις άνθρωπο; Είσαι ο άνθρωπος κάποιου; Το παιδί σου έχει άνθρωπο;

Αυτά τα ερωτήματα χορεύουν μέσα μου με αφορμή την «Κυριακή του Παραλύτου», τρίτη Κυριακή μετά το Πάσχα, που τιμάμε στις εκκλησιές μας τη θεραπεία ενός παράλυτου από το Χριστό. Το θαύμα αυτό έγινε στην Κολυμβήθρα Βηθεσδά, μια δεξαμενή στην Ιερουσαλήμ, όπου, κατά το ευαγγέλιο (κατά Ιωάννην, κεφ. 5), ένας άγγελος κατά καιρούς τάραζε τα νερά και, μετά, ο πρώτος που θα έμπαινε μέσα θεραπευόταν, όποια αρρώστια κι αν είχε.

Ο Χριστός πλησίασε ένα συγκεκριμένο άνθρωπο, από το πλήθος των αρρώστων που περίμεναν συγκεντρωμένοι γύρω από τη δεξαμενή. Του λέει: «Θέλεις να γίνεις καλά;». Κι εκείνος απαντά: «Κύριε, δεν έχω άνθρωπο και, κάθε φορά, μέχρι να φτάσω στο νερό, έχουν προλάβει άλλοι πριν από μένα». Ο Χριστός τού λέει: «Σήκω, πάρε το κρεβάτι σου και περπάτα». Και ο άνθρωπος – που ήταν παράλυτος 38 χρόνια – θεραπεύτηκε.

Γι’ αυτό το «δεν έχω άνθρωπο» (στο αρχαίο: «άνθρωπον ουκ έχω») έχουν γραφτεί πάρα πολλά κι έχουν γίνει πολλά κηρύγματα. Αυτή η φράση, δεν ξέρω πώς φαίνεται σε σας, αλλά εμένα με συγκλονίζει. Κι έτσι, θέτω τα ερωτήματα της αρχής.

Δεν είναι αμείλικτα ερωτήματα, που μπαίνουν για να σε κρίνουν, αλλά σωτήρια ερωτήματα, που μπαίνουν για να μου δώσουν / να σου δώσουν ελπίδα και να μας ανοίξουν το δρόμο της σωτηρίας.

Έχεις άνθρωπο; Τότε η ζωή σου έχει ομορφιά και αντέχεται, όσο δύσκολη ή πονεμένη κι αν είναι!

Είσαι ο άνθρωπος κάποιου; Κατά προτίμηση, κάποιου που δεν είναι ο άντρας σου, η γυναίκα σου, τα παιδιά σου, αλλά ένας που βρίσκεται πιο πέρα απ’ αυτή τη στενή συγγένεια, η οποία είναι κατά κάποιο τρόπο προέκταση του εγώ μας; Και στους στενούς μου ανθρώπους βέβαια πρέπει να είμαι «ο άνθρωπός τους» και δεν είναι καθόλου αυτονόητο αυτό, τόσο εγωιστής που είμαι και τόσο έτοιμος να μισήσω ή να περιφρονήσω τη γυναίκα ή το παιδί μου αν δεν είναι «όπως το θέλω ΕΓΩ»!!... Τόσο ανάξιος είμαι να μ’ αγαπάει ο Θεός και μάλιστα δεν το καταλαβαίνω κιόλας και νομίζω πως είμαι καλός και δίκαιος! ["Ν": την έπαθα σαν αυτόν].

Πάντως ο Χριστός ήρθε για να γίνει ο άνθρωπος του καθενός από μας. Εγώ λοιπόν είμαι ο άνθρωπος κάποιου, ώστε να βαδίζω το δρόμο του Ιησού Χριστού, που είναι ο άνθρωπος όλων των ανθρώπων;

(Μπορεί βέβαια να μη θέλω να βαδίσω αυτό το δρόμο, μα αυτό θα μου βγει σε κακό, γιατί αυτός ο δρόμος είναι ο δρόμος της αγάπης).

Αν είμαι ο άνθρωπος των δικών μου ανθρώπων, ή και άλλων που τους κάνω δικούς μου, τότε έχω σταυρό να σηκώσω, αλλά ο δρόμος μου με πάει ίσια στον παράδεισο. Τι χαρά!

Μα πώς θ’ αντέξω να σηκώνω σταυρό ξένο, χώρια που έχω και δικό μου βαρύ σταυρό στη ζωή; Πώς θα γίνω ο άνθρωπός σου, συνάνθρωπέ μου; Ποιος είναι ο δικός μου άνθρωπος, που θα με βοηθήσει να γίνω ο άνθρωπος κάποιου άλλου;

Και: αν δεν έχω άνθρωπο έτσι κι αλλιώς κι η ζωή μου είναι αβάσταχτο μαρτύριο, τι θ’ απογίνω; Χάθηκα! Χάθηκα; Ν’ αυτοκτονήσω;

Από: Ευτυχισμένος ο άνθρωπος που τεμαχίζεται

Όχι. Η αλήθεια είναι, αδελφέ κι αδελφή μου, ότι έχεις άνθρωπο. Έχεις τουλάχιστον έναν άνθρωπο, που είναι ο δικός σου άνθρωπος, που, κι αν όλοι σε εγκαταλείψουν, εκείνος δε θα σ’ εγκαταλείψει ποτέ – κι αν όλοι σε προδώσουν, εκείνος δε θα σε προδώσει ποτέ, ποτέ!

Είναι ο παπάς με το πετραχήλι του, ο εξομολόγος σου.

Αυτός είναι ο άνθρωπός σου. Ο παντοτινός, δικός σου φίλος, αδελφός, άνθρωπος και πατέρας. Ο σύμβουλός σου, ο δάσκαλός σου, ο οδηγός σου.

Γι’ αυτό η Εκκλησία όρισε να εξομολογείται ο άνθρωπος σ’ έναν άλλο άνθρωπο κι όχι σε μια εικόνα ή μόνο με απευθείας προσευχή στο Χριστό – και θέσπισε το θεσμό του «πνευματικού» (εξομολόγου). Για να φύγει λίγος εγωισμός από μέσα μας και να έχεις πάντα τον άνθρωπό σου, που μάλιστα μπορεί να κάνει κάτι που δε μπορεί να το κάνει ο φίλος, ο γονιός, ο σύζυγος, ο σύντροφος: να πάρει όλες τις αμαρτίες σου και να τις πετάξει στην άβυσσο, να δώσει άφεση αμαρτιών (δεν τη δίνει ο παπάς, αλλά ο Χριστός – στο ευαγγέλιο αυτό αναφέρεται στο κατά Ματθαίον, κεφ. 18, στίχ. 18, και Ιωάννην, 20, 22-23) και να σε συμβουλεύσει στα ηθικά και πνευματικά διλήμματα της ζωής και της καρδιάς σου, με στόχο να πλησιάσεις και να φτάσεις στο Χριστό και στην αιώνια ζωή! Και βέβαια να ζήσεις μια ποιοτική ζωή εδώ, τέτοια που μόνο η ένωση με το Χριστό και το συνάνθρωπο προσφέρει, κι όχι το χρήμα ή οι απολαύσεις ή οι δραστηριότητες ή ακόμα και η τέχνη, η λογοτεχνία, η φιλοσοφία, ο αθλητισμός ή η επιστημονική έρευνα… Μια ποιοτική ζωή αγάπης και Φωτός, θείου Φωτός (που θα δώσει και νόημα σ’ όλα τα υπόλοιπα).

Ο άνθρωπος των παιδιών σου

Να ρωτήσω τώρα και κάτι άλλο: τα παιδιά σου έχουν άνθρωπο;

Εσύ είσαι ο άνθρωπος των παιδιών σου;

Κλικ εδώ & εδώ

Ως καθηγητής σε λύκειο, οφείλω να σε πληροφορήσω – και ζητώ συγγνώμη γι’ αυτό – πως τα παιδιά μας δεν έχουν άνθρωπο. Θέλουν να έχουν, μα δεν τον έχουν και ζουν μια ζωή γεμάτη προβλήματα, βαδίζοντας σε λάθος δρόμους: δρόμους εξαρτήσεων, απελπισίας, αγωνίας, ζαλάδας για τη (δήθεν) καταπολέμηση της αγωνίας.

Και ξέρεις ποιος είναι ο άνθρωπος των παιδιών σου; Εκείνος που θα τους μιλήσει για το Χριστό και την Παναγία. Αν μιλήσεις στα παιδιά σου γι’ αυτούς (όχι βέβαια να τους βρίζεις το Χριστό και την Παναγία, αλλά να τα μάθεις ν’ αγαπούν το Χριστό και την Παναγία), τότε κέρδισες τα παιδιά σου. Τότε επίσης, τα παιδιά σου θ’ αγαπάνε κι εσένα (ακόμη κι αν κάνεις χίλια λάθη), μαζί και όλο τον κόσμο, γιατί ο Χριστός και η Παναγία είναι η απόλυτη αγάπη.

Θέλεις όμως το παιδί σου ν’ αγαπάει όλο τον κόσμο; Συχνά μεγαλώνουμε τα παιδιά μας μαθαίνοντάς τα ν’ αγαπάνε μόνο τον εαυτό τους κι εμάς – και τελικά δεν αγαπάνε ούτε τον εαυτό τους (γιατί δεν τους αρέσει τέτοιος που είναι), ούτε εμάς, γιατί τα κάναμε έτσι που δεν τους αρέσει ο εαυτός τους. Αν όμως δεν είσαι ο άνθρωπος των παιδιών σου και δεν τους μάθεις ν’ αγαπάνε το Χριστό και την Παναγία, θα ’ρθουν κάποιοι άλλοι και θα τους μιλήσουν, λέγοντάς τους ψέματα. Και τότε έχασες τα παιδιά σου, όσο μορφωμένα, καταξιωμένα ή και «ηθικά» κι αν τα κάνεις…

Κι εσύ, παιδί μου (αγόρι ή κορίτσι), να ξέρεις πως έχεις πάντα τον άνθρωπό σου. Είπα παραπάνω ποιος είναι: ο πνευματικός σου (ο εξομολόγος σου). Μπορεί ο γονιός σου να μη θέλει να πας να εξομολογηθείς. Να η ευκαιρία να κάνεις την επανάστασή σου (πάντα με σεβασμό και αγάπη προς το γονιό, αλλιώς χάνεις το δίκιο σου). Όταν ο γονιός δε σε αφήνει να ξενυχτάς κάθε Σάββατο, δεν κάνεις επανάσταση μέσα στο σπίτι; Κάνε και τώρα μια επανάσταση: αυτή θα είναι η επανάσταση που αξίζει, η επανάσταση που θα σε ελευθερώσει. Θα με θυμηθείς. ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ.