Δευτέρα 2 Μαΐου 2022

Άγιοι του κοινωνικού περιθωρίου

ΕΥΧΗ

Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά πολλούς αγίους, που έζησαν στο περιθώριο της κοινωνίας, δεν είχαν καθόλου χρήματα, δεν ήταν μορφωμένοι, τα ρούχα τους ήταν φτωχικά και κουρελιασμένα και συχνά η ίδια η συμπεριφορά τους δεν ήταν «καθώς πρέπει», όπως θα την περίμενε ο κόσμος, αλλά αντισυμβατική και φαινομενικά αλλοπρόσαλλη.

Τέτοιοι άγιοι συνήθως ήταν – και είναι – ασκητές. Υπάρχουν όμως και κάποιοι που έζησαν μέσα στις πόλεις και τα χωριά, συνήθως ως «διά Χριστόν σαλοί», δηλαδή παρίσταναν τους τρελούς, αντιμετώπιζαν την περιφρόνηση και το ρατσισμό των «αξιοπρεπών» ανθρώπων και, μέσα από την δήθεν «τρέλα» τους, περνούσαν μηνύματα αληθινής αγάπης και σοφίας σε όσους είχαν την ευαισθησία να τους καταλάβουν. Τέτοιοι άγιοι είναι ο Συμεών και ο Ανδρέας οι «διά Χριστόν σαλοί», ο άγιος Παναγής Μπασιάς από την Κεφαλλονιά, η σύγχρονη αγία Σοφία της Κλεισούρας, η γερόντισσα Ταρσώ της Κερατέας και πολλοί άλλοι.

Αφορμή πάντως γι’ αυτό το σημείωμα είναι η γιορτή της αγίας Ματρώνας της Μόσχας (2 Μαΐου [εικ.]), μιας αγίας του 20ού αιώνα, που ήταν εκ γενετής τυφλή (αόμματη) και παράλυτη στα πόδια, χωρίς δεκάρα, χωρίς ταυτότητα, χωρίς δικό της σπίτι… Όμως, όχι μόνο σοφή και γεμάτη αγάπη και καλοσύνη, αλλά και θαυματουργή, και ενώ ακόμη ζούσε στη Γη και μετά την κοίμησή της (1952), μέχρι και σήμερα.

Σίγουρα αυτή η αγία δεν μπορεί να κατηγορηθεί ότι ήταν άνθρωπος της εξουσίας. Πιστεύω μάλιστα ότι πρέπει να ενδιαφερθούν για την περίπτωσή (καθώς και για τους διά Χριστόν σαλούς) όλοι εκείνοι που «ψάχνονται» μέσω του κοινωνικού περιθωρίου στις μέρες μας και στην κοινωνία μας. Δηλαδή όλοι οι ροκάδες, οι αναρχικοί, οι πανκς, οι ανυπόταχτοι και οργισμένοι νέοι και νέες, ας γνωρίζουν ότι υπάρχουν αυτοί οι μεγάλοι άγιοι στην Ορθόδοξη Εκκλησία, που έχουν να τους πουν κάτι γι’ αυτό που οι ίδιοι αληθινά ψάχνουν και μάλλον δεν το ξέρουν.

Στην πόλη μας, στις αυλές εκκλησιών όπως η Μητρόπολη και ο Τίμιος Σταυρός, συγκεντρώνονται νέοι που μάλλον έχουν υιοθετήσει τέτοιες συμπεριφορές, που κάποτε εθεωρούντο περιθωριακές και τώρα πλέον τείνουν να κυριαρχήσουν στην κοινωνία. Μένουν έξω απ’ την εκκλησία, δεν κάνουν το βήμα να μπουν μέσα. Πολλοί απ’ αυτούς μάλιστα νομίζουν ότι Εκκλησία = λεφτά ή εξουσία ή κάτι τέτοια. Ας γνωρίζουν λοιπόν ότι ακόμη και σήμερα στις εκκλησίες μας, αν κοιτάξεις στις γωνιές, θα δεις τέτοιους απλούς ανθρώπους που λάμπει στα μάτια τους το φως του Χριστού. Αλλά πρέπει να μπούμε μέσα στην εκκλησία και να κρατάμε την καρδιά μας αναμμένη σαν φανάρι, για να τους δούμε, όχι τη μύτη μας στραμμένη προς το ταβάνι… Δε θα φορούν γραβάτα και δεν θα τους εκτιμούν οι «μορφωμένοι», οι «φιλόσοφοι» και οι «καθώς πρέπει».

Η κοινωνία μας, στην οποία το άλλοτε περιθωριακό είναι πλέον ο κυρίαρχος τρόπος ομιλίας, διασκέδασης, ενδυμασίας, καλλωπισμού και συμπεριφοράς, μοιάζει όλο και περισσότερο με τους δυστοπικούς, εφιαλτικούς κόσμους, που συναντούμε στις ταινίες και τα μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας, από το 1984 και το Stalker μέχρι το Babylon AD και το Claud Atlas. Ένας καινούργιος Μεσαίωνας, στον οποίο έχει οδηγήσει όχι η θρησκεία, αλλά η δήθεν «απελευθέρωση» από τη θρησκεία.

Αυτή λοιπόν είναι η όντως «αναρχική» και ελεύθερη και ταυτόχρονα απόλυτα φωτεινή και δυναμική «θρησκεία» (σωστότερα: οδός), στην οποία καλούμε εμείς, οι ορθόδοξοι χριστιανοί, τους ειλικρινείς αναζητητές: η Ορθοδοξία των αγίων, όπως η αγία Ματρώνα, ο άγιος Γαβριήλ της Γεωργίας, αλλά και η Μάρθα του Αρκαδίου και άλλοι, στα χωριά και τις πόλεις μας, και όλοι εκείνοι, που αναφέρουμε παραπάνω…

Κάτι έχουν να πουν όλοι αυτοί. Κάτι αναστάσιμο, απελευθερωτικό, αντισυμβατικό και φωτεινό. Που ούτε πουλιέται, ούτε αγοράζεται, ούτε κρίση το πιάνει, ούτε το δήμο ή την πολιτική έχει ανάγκη, κάτι που δεν φθείρεται και δεν διαφθείρεται…

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ.

Οι «άνθρωποι του περιθωρίου» και η Εκκλησία

Πεμπτουσία / Απόσπασμα συνέντευξης από τον π. Χαράλαμπο Παπαδόπουλο, γνωστό και ως «πατέρα Λίβυο»

Στο βιβλίο σας μιλάτε -μεταξύ άλλων- για αναρχικούς, ανθρώπους του περιθωρίου, πόρνες, αλκοολικούς… Η Εκκλησία προσπαθεί να τους πλησιάσει;

«Δεν θέλω να μιλήσω για το τι κάνει η εκκλησία. Δεν είμαι αρμόδιος εγώ να κρίνω το έργο σύνολης της εκκλησίας. Μην ξεχνάτε είμαι ένας απλός παπάς σε ένα χωριό της ενδοχώρας. Σίγουρα γίνονται πολλά και σπουδαία σε ποιμαντικό επίπεδο σε όλες τις Μητροπόλεις και μπορούν να γίνουν ακόμη περισσότερα.

Εγώ αυτό που μπορώ να πω, είναι η ότι εκκλησία δεν σώζει με αυτό που κάνει αλλά με αυτό που είναι. Εάν η εκκλησία είναι όντως εκκλησία δηλαδή κοινότητα προσώπων, με όνομα και επώνυμο, που κοινωνούν οι βίοι των ανθρώπων, οι χαρές, τα βάσανα και οι καημοί τους, τα χαρίσματα και πάθη τους, και όχι ένας χώρος όπου, όπως αναφέρει σύγχρονος θεολόγος, oι άνθρωποι φροντίζουν ο καθένας τον εαυτό του, εκεί που ο καθένας κρατάει τα αγαθά του, την χαρά του, την δύναμή του, την ελπίδα του, την πίστη του, την αρετή του για τον εαυτό του και δεν την μοιράζεται με τους άλλους, τότε όλο το ονομαζόμενο «περιθώριο» όχι απλώς χωράει, αλλά θεραπεύεται και σώζεται.

Στα κείμενά μου κυριαρχούν όντως και άνθρωποι του «περιθωρίου» Δεν ξέρω, αλλά εγώ τους αγαπώ πολύ. Βρίσκω μέσα τους μια καθαρότητα που δεν υπάρχει στα μάτια πολλών «καθώς πρέπει» πολιτών.

Θεωρώ ότι μέσα στις ψυχές τους κυριαρχεί σε μεγάλο ποσοστό η ειλικρίνεια και η ταπείνωση. Σε ένα κόσμο που νομίζει ότι τα ξέρει όλα, αυτοί σου λένε δεν ξέρω τίποτα. Σε μια κοινωνία που τουλάχιστον τις τελευταίες δεκαετίες αισθανόταν «επιτυχημένη» γιατί έκανε την «αρπαχτή», αυτοί σου λένε είμαι ένα τίποτα.

Εμείς όμως βλέπετε προκλητικά ξεχνάμε ότι ο Χριστός είπε «Αμήν λέγω υμίν ότι οι τελώναι και αι πόρναι προάγουσιν υμάς εις την βασιλείαν Του Θεού…» [δηλ. θα πάνε πριν από εσάς στη βασιλεία του Θεού, κατά Ματθαίον 21, 31 (βλ. ένα άρθρο εδώ)]. Γιατί άραγε; Μα γιατί ο Χριστός διέκρινε στις καρδιές τους τέτοια καθαρότητα και αγνότητα που δεν εύρισκες στις ψυχές των «ηθικών» και «νομοταγών» πολιτών της εποχής εκείνης.

Ξέρετε στα Εξάρχεια έζησε μια μεγάλη ιλαροτραγική μορφή διανόησης ο Νικόλας Άσιμος. Μια από τις πολλές «σαλότητες» που έκανε ήταν να φοράει δυο γραβάτες στο λαιμό του και να προκαλεί τους περαστικούς λέγοντας «κοιτάξτε εγώ φοράω δυο γραβάτες, είμαι δυο φορές κύριος». Με τον τρόπο αυτό καυτηρίαζε την κοινωνική υποκρισία και των φαρισαϊσμό της άρχουσας τάξης.

Κοιτάξτε, ο ηθικισμός ήταν και παραμένει μια μεγάλη πληγή τόσο για την κοινωνία όσο και για την εκκλησία. Διότι διαμορφώνει έναν άνθρωπο νεκρό, άνευρο, άοσμο, άγευστο και κυρίως ψευδή και υποκριτή.

Μην λησμονείτε ότι πάντοτε στην καρδιά ενός μαθητή θα κρύβεται ένας προδότης και στην καρδιά μιας πόρνης μια αγία»

Συμπλήρωμα 

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΠΑΡΑΚΙ

ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΟΥΝΑΡΙΔΗΣ, "ΟΤΑΝ ΨΙΘΥΡΙΖΕΙ Ο ΘΕΟΣ"
Ο Θεός, οι Νέοι και άλλες Rock ’n Roll ιστορίες...

 
Αυτογνωσία

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου