Πέμπτη 6 Αυγούστου 2020

Μεταμόρφωση του Σωτήρος (6 Αυγούστου), η γιορτή του Φωτός στην Ορθόδοξη Εκκλησία


ΣΥΝ ΑΥΤΩ ΟΝΤΕΣ ΕΝ ΤΩ ΟΡΕΙ ΤΩ ΑΓΙΩ 



Καί ταύτην τήν φωνήν ἡμεῖς ἠκούσαμεν ἐξ οὐρανοῦ ἐνεχθεῖσαν, σύν αὐτῷ ὄντες ἐν τῷ ὄρει τῷ ἁγίῳ» (Β’ επιστολή Πέτρου 1, 18)
«Κι αυτήν την φωνή την ακούσαμε που ερχόταν από τον ουρανό εμείς οι ίδιοι, που ήμασταν μαζί του στο άγιο εκείνο βουνό»

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
ΒΗΜΑΤΑ

Δύο είναι οι γιορτές που δεσπόζουν στην ακμή του θέρους. Η πρώτη είναι της Μεταμορφώσεως του Κυρίου, η οποία εορτάζεται σαράντα ημέρες πριν την Ύψωση του τιμίου Σταυρού, ως προτύπωση του πάθους και της αναστάσεως του Κυρίου, και η δεύτερη είναι η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στην οποία εορτάζουμε και την σωματική μετάσταση της Παναγίας στους ουρανούς, δηλαδή ένα ορατό σημείο ότι δεν είναι μόνο ο Θεάνθρωπος που αναστήθηκε, αλλά και ο κάθε άνθρωπος στο πρόσωπο της Παναγίας μπορεί να ζήσει την ευλογία της αιωνιότητας.

Στην εορτή της Μεταμορφώσεως δεν έχουμε μόνο πρωταγωνιστή τον Τριαδικό Θεό. Έχουμε και ανθρώπους κοντά Του που σηματοδοτούν το πέρασμα από την Παλαιά στην Καινή Διαθήκη, από την περίοδο του Νόμου στην περίοδο της Χάριτος. Ο Μωυσής και ο Ηλίας, εκπρόσωποι των κεκοιμημένων και των ζώντων, εκπρόσωποι του νόμου και των προφητών, αυτοί που αξιώθηκαν να συνομιλήσουν με τον Θεό ενώπιος ενωπίω στην Παλαιά Διαθήκη από την μία, και οι τρεις μαθητές, ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, εκπρόσωποι της ανθρωπότητας που ζει την χάρη της Καινής Διαθήκης, από την άλλη, μοιράζονται μαζί μας την χαρά της Μεταμόρφωσης. Μας δείχνουν ότι κληθήκαμε να συνομιλήσουμε με τον Θεό. Μας δείχνουν ότι η πορεία της ζωής ας δεν είναι να μείνουμε στα παρόντα, στις ηδονές και τις οδύνες του βίου, αλλά να ζήσουμε τα μέλλοντα σε κοινωνία με τον μεταμορφούμενο Κύριό μας. Κι αυτό είναι μεγάλη παρηγοριά για την ζωή που ζούμε.

Δύο είναι τα κομβικά γεγονότα της ζωής του Μωυσή. Το πρώτο είναι η κλήση του από τον Θεό στο όρος Σινά, μπροστά στην φλεγόμενη και μη καιόμενη βάτο, όταν ακούει τον Θεό, τον Άσαρκο Λόγο, όπως λένε οι πατέρες της Εκκλησίας, τον Χριστό μας, δηλαδή να του λέει ότι «εγώ ειμί ο Ων». Του αποκαλύπτει δηλαδή την ύπαρξή Του και του δείχνει ότι ο Ίδιος είναι η οδός, η αλήθεια και η ζωή. του αναθέτει όμως και μία αποστολή. Να μην κρατήσει για τον εαυτό του την δωρεά της αποκάλυψης, αλλά να την μοιραστεί με τους συμπατριώτες του, τον λαό του Ισραήλ, και να τους βγάλει από την δουλεία της Αιγύπτου, οδηγώντας τους στην γη της Επαγγελίας, για να εκπληρωθεί η διαθήκη, η υπόσχεση του Θεού στον Αβραάμ, τον γενάρχη τους και να προετοιμαστεί ο κόσμος για την ενανθρώπηση του Χριστού.
Το δεύτερο γεγονός είναι η δωρεά του Δεκάλογου, των δέκα εντολών, πάλι στο ίδιο όρος, «το ποτέ ζοφώδες και καπνώδες». Ακούγεται η φωνή του Θεού προς τον Μωυσή, αλλά και προς όλο τον εβραϊκό λαό, διά της οποίας ο Θεός δείχνει στους ανθρώπους ότι δεν αρκεί η πίστη προς το πρόσωπό Του, αλλά ότι χρειάζεται η ζωή να χτίζεται και να πορεύεται σύμφωνα με τις εντολές που δείχνουν την αγάπη προς τον Θεό και τον συνάνθρωπο. Διαθήκη είναι σχέση. Και η σχέση δεν είναι θεωρία και ιδέα, αλλά πράξη. Η κοινωνία των προσώπων δεν μπορεί να είναι στα λόγια, αλλά στα έργα. Ο Μωυσής θα συνομιλήσει με τον Θεό χωρίς κάλυμμα στο πρόσωπό του, αλλά όταν κατεβαίνει να μιλήσει στον λαό φορά κάλυμμα, διότι ο λαός δε μπορεί να αντέξει την λαμπρότητα του προσώπου του, καθότι βλέπει τα οπίσω του Θεού, τις θείες ενέργειες και τα πάντα μεταμορφώνονται επάνω του.

Αλλά και ο προφήτης Ηλίας στην άλλη κορυφή του Σινά, το όρος Χωρήβ, θα αξιωθεί να συναντήσει τον Θεό «ως ήχο από λεπτό αεράκι, λεπτή αύρα», που δροσίζει και αγιάζει. Ο προφήτης θα ακούσει τον Θεό και θα Τον αισθανθεί όχι ως δυνατό άνεμο, όχι ως φωτιά, όχι ως σεισμό, δηλαδή όχι ως τον Παντοκράτορα που δείχνει ότι τίποτα δεν μπορεί να του αντισταθεί, αλλά ως τον Θεό της ταπεινής αγάπης, της γαλήνης, της ανακούφισης από τα πάθη και τους καημούς, τον Θεό που ξεκουράζει και αγιάζει. Και η φωνή Του θα είναι φωνή που λυτρώνει τον προφήτη από την μοναξιά, την κόπωση, την απόγνωση. Δείχνει ο Θεός στον άνθρωπο ότι τον έπλασε για να είναι μαζί, για να κοινωνούν την αγάπη και την αιωνιότητα, ότι ο θάνατος του κακού, της μοναξιάς, της λύπης δεν υπάρχει σ’  αυτόν που ζει την παρουσία του Θεού.

Στην εορτή της Μεταμορφώσεως οι δύο πρωταγωνιστές της Παλαιάς Διαθήκης θα συναντηθούν με τους τρεις μαθητές, μόνο που τώρα η κοινωνία Θεού και ανθρώπων δεν είναι «κεκαλυμμένω προσώπω», δεν είναι διά των θείων ενεργειών, δεν είναι διά της προστάξεως να τηρούνται κάποιες εντολές, δεν είναι μόνο διά της παρηγοριάς ότι λυτρωνόμαστε από την μοναξιά και τον θάνατο. Η ανθρώπινη φύση πλέον δοξάζεται, διότι έχει ενωθεί με την θεία στο πρόσωπο του Χριστού. Η φωνή μαρτυρεί του Πατρός μαρτυρεί την αγάπη. Οι προφήτες δείχνουν ότι πέρα από τις εντολές υπάρχουν ο σταυρός, τα πάθη, η ανάσταση, δηλαδή όχι απλώς η ηθική, αλλά η οντολογική μεταμόρφωση του ανθρώπου όταν κοινωνεί με τον Χριστό, που οδηγεί στην αλλαγή του τρόπου της ύπαρξης γιατί ο Χριστός γίνεται ένα μαζί μας! Οι μαθητές πέφτουν από την μία χάμω, καθώς δεν μπορούν να αντέξουν την χάρη της λάμψης, όμως θέλουν να μείνουν εντός της, να κάνουν σκηνές, διότι είναι ανείπωτη και αναντικατάστατη η χαρά και η ευλογία! Και η Καινή Διαθήκη σημαδεύεται από το πρόσωπο του Χριστού και την ζωή της Εκκλησίας, στην οποία ο Χριστός είναι παρών.

Δεν μας υπόσχεται απλώς την μεταμόρφωσή μας. Εισερχόμενος ο Ίδιος εντός μας διά της θείας Ευχαριστίας, την πραγματοποιεί, καθώς μας καθιστά κοινωνούς θείας φύσεως. Αρκεί να συναισθανθούμε το μέγεθος της δωρεάς. Να πορευτούμε και να είμαστε με τους μαθητές και τους Αγίους στο όρος της Εκκλησίας που ξεχωρίζει από τον κόσμο! Να ανταποκριθούμε στην χάρη και την ευλογία. Όλα είναι πλέον καθαρά. Δεν μας χρειάζεται η θεϊκή προσταγή. Ούτε ο φόβος του Σινά. Ούτε η αγωνία αν θα έρθει ο Θεός, όπως την έζησε ο προφήτης Ηλίας. Λέγοντας ΝΑΙ στον Χριστό, τα πάντα γίνονται καινά! Και το πρόσωπό μας προγεύεται τη χαρά της αιωνιότητας, ενώ όλες οι εντολές εμπεριέχονται στην μία της αγάπης για τον Θεό και τον πλησίον!

Οι πολλοί εξακολουθούμε να μοιάζουμε με τον λαό του Ισραήλ που ανεβαίνει στο όρος. Έχουμε ανάγκη εντολές. Νηστεία. Κάθαρση. Δεν είμαστε έτοιμοι να πλησιάσουμε στον μεταμορφούμενο Θεό, αλλά απαιτούμε από Αυτόν να αποδείξει την παρουσία Του. Αν όμως αφεθούμε στην χάρη Του, αν αποφασίσουμε να Τον ακολουθήσουμε πέραν του εκκοσμικευμένου τρόπου, στην κοινωνία της αγάπης και του τρόπου της Εκκλησίας, τότε η καρδιά μας θα λάβει φως Θαβώρ. Θα λάβει Εκείνον ως σωτηρία, αιωνιότητα, ζωή! Θα ζήσει την νεφέλη της παρουσίας του Αγίου Πνεύματος. Όρος η Εκκλησία. Ζωή ο Τριαδικός Θεός. Φως ο Πατήρ, Φως ο Λόγος, Φως και το Άγιον Πνεύμα! Νέα, στ’  αλήθεια, ζωή!

 Η ΘΕΪΚΗ ΦΩΤΟΧΥΣΙΑ
 

π. Δημητρίου Μπόκου

Η παράδοση του νόμου του Θεού, των δέκα εντολών, στον προφήτη Μωυσή, έγινε μέσα σε συγκλονιστικές συνθήκες που κατατρόμαξαν τους Ισραηλίτες. Το όρος Σινά τυλίχτηκε με φωτιά και καπνούς. Σκεπάστηκε με γνόφο, σκοτεινή νεφέλη. Βροντές και αστραπές, αλλά και δυνατά σαλπίσματα ηχούσαν πολύ δυνατά. Ο Θεός κατέβηκε στην κορυφή του όρους και κάλεσε τον Μωυσή να ανεβεί εκεί. Ο Μωυσής εισήλθε στον γνόφο και έμεινε σαράντα ημερόνυχτα στο όρος, κατά τα οποία «άρτον ουκ έφαγε και ύδωρ ουκ έπιε». Συνομίλησε με τον Θεό, αξιώθηκε να δει «τα οπίσω» της δόξας του και όχι το πρόσωπό του, και έλαβε τις λίθινες πλάκες της Διαθήκης, γραμμένες θαυματουργικά «δακτύλω του Θεού».

Κατεβαίνοντας από το Σινά με τις πλάκες του νόμου στα χέρια του ο Μωυσής δεν είχε αντιληφθεί ότι το πρόσωπό του έλαμπε. Το είδαν πρώτοι ο Ααρών και οι πρεσβύτεροι, οι άρχοντες του Ισραήλ και φοβήθηκαν να τον πλησιάσουν. Ο Μωυσής τους κάλεσε κοντά του. Μίλησε σ’ αυτούς και κατόπιν σε όλο τον λαό, αναφέροντάς τους όλα όσα ο Κύριος τού είπε πάνω στο όρος. Όταν σταμάτησε να τους ομιλεί, έβαλε πάνω στο πρόσωπό του ένα κάλυμμα. Στο εξής, όσες φορές μιλούσε με τον Κύριο (μέσα στη Σκηνή του Μαρτυρίου), αφαιρούσε το κάλυμμα μέχρι τη στιγμή που έβγαινε, για να ανακοινώσει στον λαό τις εντολές που λάβαινε από τον Θεό. Ο λαός έβλεπε ότι το πρόσωπο του Μωυσή ακτινοβολούσε. Γι’ αυτό ο Μωυσής έβαζε το κάλυμμα στο πρόσωπό του, μέχρι να ξαναμπεί στη Σκηνή και να συνομιλήσει με τον Κύριο (Έξοδος, κεφ. 34).

Το εξόχως θαυμαστό αυτό γεγονός αντιπαραβάλλει με τη Μεταμόρφωση του Κυρίου ο πνευματέμφορος μελωδός άγιος Κοσμάς. Όχι για να εξισώσει σε αξία και λαμπρότητα τα δύο γεγονότα, αλλά, αντιθέτως, για να καταδείξει την τεράστια διαφορά μεταξύ τους. «Διά της εν γνόφῳ θείας ομφής, το πρόσωπον ποτέ εδοξάσθη Μωσῆς, Χριστός δε ως ιμάτιον φως και δόξαν αναβάλλεται· φωτός αυτουργός γαρ πεφυκώς καταυγάζει τους μέλποντας· Ευλογείτε πάντα τα έργα Κυρίου τον Κύριον» (ωδή η΄). Το πρόσωπο του Μωυσή, λέγει, «εδοξάσθη», έλαμψε, από τη συνομιλία του με τον Θεό μέσα σε γνόφο, σε σκοτεινή νεφέλη. Ο Χριστός όμως έχει από φυσικού του το φως και τη δόξα, είναι ντυμένος με αυτά, διότι είναι εκ φύσεως αυτουργός του φωτός.

Ο Μωυσής είναι ο δούλος, ο Χριστός ο Δεσπότης και Κύριος. Η λαμπρότητα του προσώπου του Μωυσή είναι ασυγκρίτως κατώτερη από τη λαμπρότητα του Χριστού. Δεν μπορεί να συγκριθεί το πλάσμα με τον Πλάστη. Ο Μωυσής έλαμψε στο πρόσωπο, χωρίς να έχει ο ίδιος αφ’ εαυτού το φως και τη δόξα. Πήρε φως και λάμψη έξωθεν, από τον γνόφο, από ένα σκοτεινό σύννεφο δηλαδή, επειδή συνομίλησε με τον Θεό. Ήταν ο φίλος του Θεού, ο Κύριος μιλούσε μαζί του «ενώπιος ενωπίω», όπως μιλάει κάποιος «προς τον εαυτού φίλον».

Όμως ο Χριστός, ως Υιός Μονογενής του Θεού Πατρός, λάμπει ως ήλιος, αφού είναι «το φως το αληθινόν, το φωτίζον πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον». Είναι η πηγή του φωτός, το φως των αγγέλων και των ανθρώπων. Αυτουργός και δημιουργός και κάθε κτιστού φωτός (ηλίου, σελήνης, άστρων). Δεν αναβλύζει μόνο από το πρόσωπό του η δόξα της Θεότητάς του, αλλά από όλα τα μέλη του θεωμένου σώματός του. Και είναι ντυμένος ολόκληρος με φως, κατά τον προφητικό λόγο του Δαυΐδ: «Αναβαλλόμενος φως ως ιμάτιον» (Ψαλμ. 103, 2).

Και ο μεν Μωυσής «έπαθε» τη μεταμόρφωσή του στο Σινά, διότι, ως δέκτης, απλώς φωτίσθηκε από έξω, από το φως του Θεού. Ο δε Χριστός, ως κάτοχος και πάροχος των θείων ενεργειών, «ενήργησε» τη Μεταμόρφωση στον εαυτό του, διότι «οίκοθεν», από μέσα του, αφ’ εαυτού, είχε τη λαμπρότητα εκείνη.

Το φως του αυτό επιθυμεί διακαώς να μεταδώσει και σε μας, όπως τότε στον εκλεκτό φίλο του, τον Μωυσή. Αν βέβαια το θέλουμε και μεις.

(ΛΥΧΝΙΑ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ, αρ. φ. 433, Αύγ. 2019)


Συμπλήρωμα

῞Ελα σ’ ἐμᾶς, Κύριε, σέ ὥρα σκοτοδύνης, στήν ἄκρη τοῦ βουνοῦ... 

6 Αυγούστου: Η Ορθόδοξη Γιορτή του Φωτός & η λάμψη της Χιροσίμα! // August 6th: The Light of Transfiguration & the flash of Hirosima!

Απλά λόγια για τη Μεταμόρφωση του Χριστού

Το Φως της Μεταμόρφωσης του Χριστού είναι το ίδιο με τη Φωτιά της Κόλασης

Για τη Μαρία, τη σύγχρονη μάρτυρα με τα 10 παιδιά, μια αγία της διπλανής πόρτας...

Όραμα θείου Φωτός σε ρουμάνικη φυλακή

Preparing for the Underground Church

Ιστορίες Φωτός


Η Παναγία ως "γυνή η περιβεβλημένη τον ήλιο" της Αποκάλυψης...

Άγνωστοι Αφρικανοί άγιοι και μια πρόταση για τις Εκκλησίες του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας - Με αφορμή την εορτή των αγίων «Μυρίων Θηβαίων ασκητών» (7 Αυγούστου)

Ο άγιος Μύρων, επίσκοπος Κρήτης, ο Θαυματουργός & ο βράχος του απολιθωμένου δράκου (8 Αυγούστου)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου