Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες πλευρές της σχέσης ανάμεσα στο χριστιανισμό και το μουσουλμανισμό είναι το γεγονός ότι, σε περιοχές όπου συνυπήρξαν πληθυσμοί που ανήκαν και στις δυο πνευματικές παραδόσεις, οι μουσουλμάνοι γίνονταν αποδέκτες θαυματουργικών παρεμβάσεων του Χριστού, της Θεοτόκου και διαφόρων χριστιανών αγίων. Τέτοια γεγονότα παρατηρούνται και σήμερα, όπως μαρτυρούν οι Τούρκοι αδελφοί μας που, αν και μουσουλμάνοι, συμμετέχουν στον ετήσιο εορτασμό του αγίου Γεωργίου στην Πρίγκηπο.
Ίσως το πιο αξιοσημείωτο είναι ότι, παρόλο που οι μουσουλμάνοι συχνά είχαν εύλογους ενδοιασμούς να επικαλεστούν τα ιερά πρόσωπα του χριστιανισμού, συνήθως η παρέμβασή τους εθεωρείτο κάτι το φυσικό. Οι μουσουλμάνοι αδελφοί μας «πίστευαν» ότι τα ιερά πρόσωπα του χριστιανισμού υπάρχουν και διαθέτουν παρεμβατική δύναμη. Τούτο μάλλον μπορεί να εξηγηθεί από το ότι το Ισλάμ θεωρεί ότι ο Θεός του είναι ο ίδιος Θεός με Εκείνον της ιουδαϊκής και της χριστιανικής παράδοσης.
Για μένα, τον ταπεινό, τα θαύματα αυτά είναι η διαρκής πρόσκληση του Χριστού, της Θεοτόκου και των αγίων προς τους μουσουλμάνους αδελφούς μας, για να προσέλθουν στο χριστιανισμό. Πρέπει να πούμε ότι η Θεοτόκος και οι άγιοι λαμβάνουν τη δύναμη να κάνουν θαύματα από το Χριστό, δηλαδή η δύναμή τους είναι η φανέρωση της θεότητας του Χριστού και κατ’ επέκτασιν η φανέρωση της Αγίας Τριάδας.
Το θέμα αυτό μπορεί να συζητηθεί εκτενέστερα σε ένα άλλο κείμενο. Προς το παρόν θα ήθελα –αν ο Θεός το ευλογήσει– να σας ξεναγήσω λίγο στον όμορφο κόσμο της θείας δύναμης.
[Σημ: στα αποσπάσματα που μεταφέρουμε από βιβλία, διατηρήσαμε την ορθογραφία τους].
Α΄. Θαύματα κεκοιμημένων αγίων
1. Το Ντουραχάνι
Το 1434, τέσσερα χρόνια μετά την κατάληψη των Ιωαννίνων από τους Οθωμανούς, ο Ντουραχάν πασάς, Μπεηλέρμπεης της Ρούμελης, πέρασε με το στρατό του πάνω από τη λίμνη των Ιωαννίνων (Παμβώτιδα), που είχε παγώσει. Όταν πληροφορήθηκε, εκ των υστέρων, ότι ήταν λίμνη, συγκλονίστηκε, καταλαβαίνοντας πόσο μεγάλο κίνδυνο είχε διατρέξει.
Επειδή στο σημείο, απ’ όπου πέρασε, υπήρχε ένα εικονοστάσι με την εικόνα της Παναγίας, ο πασάς θεώρησε ότι η Μητέρα του Θεού είχε σώσει τον ίδιο και το στρατό του από τον πνιγμό. Έτσι, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης, έχτισε προς τιμήν Της στο σημείο εκείνο ένα μοναστήρι, που σήμερα φέρει το όνομά του. Το Ντουραχάνι (μονή Δουραχάνης) σήμερα αποτελεί ένα σημαντικό πνευματικό και ανθρωπιστικό κέντρο της περιοχής.
2. Ο άγιος Γεώργιος στην Πρίγκηπο
Η ιερά μονή του αγίου Γεωργίου του Κουδουνά στην Πρίγκηπο γίνεται τόπος συνάντησης χριστιανών και μουσουλμάνων κάθε χρόνο στην εορτή του αγίου (23 Απριλίου). Ας δούμε μια εκτενή περιγραφή από την κα Ράλλη Παπαγεωργίου. Πηγή εδώ.
H κυρία που βρισκόταν στο ίδιο φαιτόν (αλογάμαξα) με εμάς ήταν μουσουλμάνα. Γιατί όμως πήγαινε στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου και μάλιστα ανήμερα του ορθόδοξου Πάσχα; Το πρώτο σχόλιό μας ήταν για την κακή κατάσταση του δρόμου.
Στην Πρίγκηπο, όλοι οι δρόμοι είναι σκαμμένοι! Τελικά τη ρώτησα, «δεν είστε μουσουλμάνα;». «Είμαι». «Τότε γιατί πηγαίνετε σε ελληνορθόδοξο μοναστήρι;» «Ορθόδοξος, μουσουλμάνος, δεν έχει σημασία». «Γιατί πηγαίνετε;» επιμένω εγώ... «Πίστη!».
Έμεινα άφωνη με την απάντηση! Μια μουσουλμάνα πιστεύει στον Άγιο Γεώργιο! Μου εξήγησε πως πάει για να κάνει ευχή. Είναι η 4η ή η 5η φορά που πηγαίνει, ενώ ο γιος της δεύτερη. «Πραγματοποιήθηκαν οι ευχές σας;», τη ρωτάω. «Ναι», μου λέει, ενώ ο γιος της, αν και απογοητευμένος, επιμένει πιστεύοντας πως ίσως αυτήν -την 3η φορά- και η δική του ευχή πραγματοποιηθεί.
Φτάνοντας στους πρόποδες του λόφου που βρίσκεται το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου του Κουδουνά, το θέαμα είναι εκπληκτικό!!! Χιλιάδες άνθρωποι ανεβαίνουν την ανηφόρα που οδηγεί στο μοναστήρι! Είναι κυρίως μουσουλμάνοι! Οι Έλληνες είναι ελάχιστοι. Μου το είχαν επισημάνει και το προηγούμενο βράδυ της Ανάστασης στην εκκλησία του Πατριαρχείου, «φέτος δεν ήρθαν τόσοι πολλοί από Ελλάδα».
Άνδρες, γυναίκες, παιδιά ανηφορίζουν κρατώντας στα χέρια τους μια... κουβαρίστρα! Πολύχρωμες κλωστές κατά μήκος του δρόμου δίνουν χρώμα στο ήδη ανοιξιάτικο περιβάλλον. Οι άνθρωποι δένουν μικρές κορδέλες ή μαντιλάκια στα κλαδιά των δέντρων, αφήνουν σημειώματα ή ζωγραφιές, για να τους προστατεύει ο Άγιος από κάθε κακό, να αγοράσουν ένα σπίτι, να βρουν καλύτερη δουλειά, να τους αγαπήσει αυτός που θέλουν. «Το όνομα του Βεντούτ, στην καρδιά του, πρόσθεσε την αγάπη μου γι’ αυτόν, ας με αγαπήσει σε παρακαλώ!..».
Με τη φίλη μου τη Γιασεμίν διασχίζουμε δύσκολα τον πετρόχτιστο δρόμο. Είχε επισκεφθεί το μοναστήρι μικρή, όταν είχε έρθει με τους γονείς της από το Βέλγιο, αλλά δεν θυμάται και πολλά... Η ανηφόρα γίνεται πιο απότομη και κουραστική, και ο κόσμος περισσότερος. Αριστερά η θέα της θάλασσας του Μαρμαρά και η Πόλη από μακριά είναι μαγευτική. Μια κοπέλα μας προσφέρει κύβους ζάχαρης. «Τι είναι αυτό;», τη ρωτάμε. Έκανε ευχή, λέει, και πραγματοποιήθηκε. Η φίλη της μας εξηγεί πως όταν η ευχή σου πραγματοποιηθεί, την επόμενη χρονιά πρέπει να επιστρέψεις στην εκκλησία και να μοιραστείς τη... γλύκα της ευχής σου με όλους! «Τι ευχήθηκες;» ρώτησα τη νεαρή, γύρω στα 23-24 φαινόταν. «Να βρω δουλειά σε σχολείο». «Και βρήκες;». «Ναι», απαντά με ένα διάπλατο χαμόγελο ευτυχίας. «Ε, συγχαρητήρια τότε». Ανεβαίνοντας παρατηρώ πως υπάρχουν και άλλοι που κρατούν στα χέρια τους κουτιά με ζάχαρη. Μεγάλη επιτυχία ο Άγιος στους μουσουλμάνους, μονολογώ.
Αρκετά μέτρα πριν από την εκκλησία ξεκινά η ουρά για να εισέλθεις. Την προσπερνάμε με τη Γιασεμίν (ένεκα της δημοσιογραφικής ταυτότητας) και πάμε στην είσοδο του ναού. Απίστευτο! Μοναχοί πουλούν κεριά και μικρά κουδουνάκια (Άγιος Γεώργιος Κουδουνάς) στους μουσουλμάνους, που συνωστίζονται για να... ανάψουν το κερί και να φιλήσουν την εικόνα της Παναγίας και του Αγίου Γεωργίου. Μια γυναίκα με μαντίλα, υψώνοντας τα χέρια προς τα πάνω, όπως προσεύχονται δηλαδή οι μουσουλμάνοι, επαναλαμβάνει μάλλον ψιθυριστά την ευχή της μπροστά από την εικόνα της Παναγίας. Μια γυναίκα... μαντιλοφορούσα!
Γιορτή του παιδιού και γιορτή του αγίου Γεωργίου
Η ΗΜΕΡΑ της ονομαστικής εορτής του Αγίου Γεωργίου ταυτίστηκε φέτος με τη γιορτή του παιδιού στην Τουρκία. Για τους ορθόδοξους μπορεί η γιορτή να μεταφέρθηκε, όμως οι μουσουλμάνοι είναι... τυπικοί, όπως εδώ και πολλά χρόνια. «Στις 23 Απριλίου και στις 24 Σεπτεμβρίου ερχόμαστε», μου είχε είπε η συμπαθητική κυρία στο φαιτόνι. Το βλέμμα μου πέφτει στη Χάλκη. Η Θεολογική Σχολή δεν φαινόταν από το σημείο που βρισκόμουνα, όμως την είχαμε δει όταν περνούσαμε με το βαπόρι, βουβή ανάμεσα στα δέντρα.
Αν και απόγευμα ο ήλιος καίει... Ο κόσμος συνεχίζει να έρχεται, ενώ κάποιοι φαίνεται να έχουν προετοιμαστεί να περάσουν τη νύχτα τους εκεί, δίπλα στο μοναστήρι. Τελικά, τα θαύματα δεν έχουν θρησκεία και η πίστη είναι η ανάγκη του ανθρώπου να πιστέψει πως μπορεί να τα καταφέρει! [Σημ. ΟΟΔΕ: οι χριστιανοί βέβαια ξέρουμε ότι τα θαύματα δεν τα τελεί "η πίστη", αλλά ο Θεός, απλώς η πίστη είναι απαραίτητη για να ανοίξει η καρδιά του ανθρώπου, ώστε να δεχτεί τη θεϊκή παρέμβαση. Βαθύτερος σκοπός κάθε θαύματος είναι η αιώνια σωτηρία του ανθρώπου. Στην προκείμενη περίπτωση, κατά τη γνώμη μας, τα θαύματα αυτά είναι η διαρκής πρόσκληση του Τριαδικού Θεού προς τα παιδιά Του που δεν Τον γνωρίζουν ακόμη].
Κατηφορίζοντας μαζέψαμε πολλούς κύβους ζάχαρης με τη Γιασεμίν. «Έκανες ευχή;» τη ρωτάω. «Ναι» μου απαντά, «εσύ;». Κι εγώ, να δούμε λοιπόν...
Γράφουν στον τοίχο ευχές
ΣΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ του ναού κάποιες νεαρές κοπέλες έγραφαν σε ένα αλουμινιένο τμήμα του τοίχου την ευχή τους. Οι Τούρκοι αστυνομικοί επιτηρούν τη γραμμή που υπάρχει ακόμα και μέσα στην εκκλησία. Δεν φαίνεται να τους ενοχλεί, ούτε να ξαφνιάζονται. Μάλλον η πιο ξαφνιασμένη ήμουν εγώ. Μπροστά στην εικόνα του Αγίου Γεωργίου του Κουδουνά, όλοι... προσκυνούν! Η εικόνα είναι γεμάτη τάματα και πολλά ρολόγια! Δεν κατάλαβα για ποιο λόγο υπάρχουν τα ρολόγια, αλλά δεν πειράζει... Ούτε χρόνος υπήρχε, ούτε κάποιος διαθέσιμος να ρωτήσω. Όλοι ήταν είτε απασχολημένοι, είτε απορροφημένοι. Στο πίσω μέρος της εκκλησίας, πάνω στο βράχο, ορισμένες γυναίκες λιώνουν τους κύβους της ζάχαρης, κολλάνε τα κεριά και επαναλαμβάνουν ψιθυριστά την ευχή τους. Είναι 4 το απόγευμα και στην ουρά περιμένουν τουλάχιστον 1.000 άτομα. Ακόμη ανεβαίνουν...
Αναλυτικό άρθρο δες και εδώ! ΑΞΙΖΕΙ.
Ανάλογη αντιμετώπιση έχει και ο άγιος Δημήτριος, όπως θα δείτε παρακάτω, στο τελευταίο κομμάτι του post.
3. Η «Γιάτρισσα των χριστιανών»
Το 1462 κοιμήθηκε ειρηνικά στη Χίο μια μεγάλη αγία δασκάλα της χριστιανικής πίστης, η αγία Ματρώνα η Χιοπολίτιδα, η Θαυματουργή. Ήταν η μικρότερη κόρη μιας πολύτεκνης οικογένειας, που από νεαρή ηλικία, νιώθοντας τον ευλογημένο και υγιή έρωτα προς το Θεό, αποσύρθηκε σε ήσυχο μέρος, όπου θα μπορούσε να προσεύχεται απερίσπαστη. Στη συνέχεια εντάχθηκε σ’ ένα μικροσκοπικό μοναστήρι και, αν και δεν ήταν ηγουμένη, πολλές γυναίκες παρακινήθηκαν, λόγω της αγιότητάς της, να μονάσουν κοντά της. Έτσι, η αγία, που είχε ήδη μοιράσει όλα τα χρήματα και τα κοσμήματά της στους φτωχούς, δαπάνησε και τα κτήματα της πατρικής της κληρονομιάς για να μεγαλώσει το μοναστήρι τους.
Κατά τις οικοδομικές εργασίες μάλιστα οι εργάτες βρήκαν έναν κρυμμένο θησαυρό. Τότε η αγία προσευχήθηκε με δάκρυα και είπε: «Κύριε, αν ο θησαυρός αυτός είναι σταλμένος από Σένα, φανέρωσέ μας το, αν όμως είναι παγίδα του διαβόλου, ας αφανιστεί». Και αμέσως ο θησαυρός μετατράπηκε σε ένα σωρό κάρβουνα. [Ίσως πρέπει η αγία να αναγορευτεί σε προστάτιδα του Χρηματιστηρίου –θα μας χρειαζόταν ένας έλεγχος σαν αυτόν].
Ένα άλλο θαύμα της, ενώ ζούσε ακόμη και, χωρίς να το θέλει, οι μοναχές την είχαν εκλέξει ηγουμένη τους, ήταν το εξής: κάποτε βάρβαροι επιδρομείς από κάποια ευρωπαϊκή χώρα επιτέθηκαν στο νησί και εισέβαλαν και στο μοναστήρι. Ένας απ’ αυτούς όρμησε να βιάσει μια μοναχή και αμέσως έπεσε νεκρός. Τότε η αγία δόξασε το Θεό, από τον Οποίο είχε ζητήσει προστασία, αλλά και προσευχήθηκε και αναστήθηκε ο επίδοξος βιαστής! Οι σύντροφοί του έμειναν άναυδοι και η αγία τους συγκέντρωσε, τους νουθέτησε και τους απέλυσε εν ειρήνη. Έφυγαν από το νησί και έκτοτε, όταν κάποτε επέστρεψαν, ήταν «ημερώτεροι και φιλανθρωπότεροι, και τα πρότερα δεινά δεν ετόλμησαν πλέον να κάμουν» (αγ. Νικοδήμου του Αγιορείτου, Νέον Μαρτυρολόγιον, εκδ. Αστήρ, 1993, σελ. 146-147)
Μετά την κοίμησή της (το θάνατό της) η αγία τέλεσε αμέτρητα θαύματα με τη δύναμη του Θεού. Πλήθος ασθενών θεραπεύτηκαν από διάφορες νόσους της ψυχής και του σώματος. Πολλοί από αυτούς διανυκτέρευαν στο ναό της, την έβλεπαν στον ύπνο τους και το πρωί είχαν θεραπευθεί. Ωστόσο ενέσκηψε η Τουρκοκρατία και η αγία τελούσε τα θαύματά της και σε χριστιανούς και σε μουσουλμάνους. Δύο απ’ αυτά αναφέρονται στο Νέον Μαρτυρολόγιον, σελ. 147 και 150. Τα μεταφέρουμε σε περίληψη:
Α. Στη μεγάλη πόλη της Μικράς Ασίας Μαγνησία ζούσε ένας Τούρκος πολύ πλούσιος, που έμεινε παράλυτος σε όλο το αριστερό μέρος του σώματός του. Παρά τις προσπάθειες των γιατρών και τα χρήματα που δαπάνησε, δεν ωφελήθηκε. Είχε όμως μια χριστιανή σκλάβα, τη Μαρία, η οποία του είπε: «Αφέντη μου, στη Χίο είναι μια μεγάλη αγία των χριστιανών, που γιατρεύει κάθε αρρώστια χωρίς βότανα και έμπλαστρα. Ας πάμε, να σε γιατρέψει».
Ο άρχοντας πήρε τη Μαρία και άλλους συνοδούς και πέρασε απέναντι, στη Χίο. Πήγαν στο ναό και η κοπέλα του είπε: «Ξεκουράσου λίγο και θα έρθει η γιάτρισσα να σε θεραπεύσει οπωσδήποτε» (είναι εκπληκτικό το θάρρος και η πίστη της, όπως επισημαίνει και ο άγ. Νικόδημος, γιατί θα μπορούσε η αγία, για κάποιο λόγο, να μη θεραπεύσει τον άρχοντα και η σκλάβα, που τον εξέθεσε κιόλας, να υποστεί τις συνέπειες). Όμως η αγία του εμφανίστηκε σε όνειρο και του είπε: «Για τα δάκρυα, τις προσευχές και την πίστη της ομώνυμής μου Μαρίας, της δούλης σου, σε θεραπεύω» [το όνομα της αγίας πριν γίνει μοναχή ήταν Μαρία]. «Σήκω και περπάτα στο όνομα του Κυρίου μου και πήγαινε υγιής στο σπίτι σου». Ο άρχοντας ξύπνησε εντελώς υγιής! Αφιέρωσε πολλά δώρα στο ναό και απελευθέρωσε τη Μαρία, η οποία παρέμεινε στο μοναστήρι και φρόντιζε το ναό για όλη την υπόλοιπη ευλογημένη ζωή της.
Το θαύμα αυτό προκάλεσε σάλο στη Μαγνησία, την πατρίδα του πρώην ασθενούς, και από τότε πολλοί Μαγνησιείς χριστιανοί έρχονταν κάθε χρόνο στη Χίο για να εορτάσουν τη μνήμη της αγίας, στις 20 Οκτωβρίου (γράφω «έρχονταν», γιατί οι χριστιανοί της Μαγνησίας ξεριζώθηκαν το 1922 και ήρθαν στην Ελλάδα ως πρόσφυγες).
Β. Το 1745 ήρθε στο ναό της αγίας οδηγούμενος από το χέρι ένας Τούρκος εντελώς τυφλός και παρακάλεσε τον εφημέριο (τον ιερέα) να ζητήσει από την αγία να του δώσει το φως του. Ο εφημέριος προσευχήθηκε και ο Τούρκος πήγε στο σπίτι του (ήταν κάτοικος της Χίου). Τη νύχτα είδε στον ύπνο του μια μοναχή, που του είπε να ξαναπάει στον παπά και να του ζητήσει νερό από «το λουτρό που είναι μέσα στο αρμάρι» (στο συρτάρι) να πλυθεί.
Έτσι και έγινε. Ο ιερέας αρχικά βρέθηκε σε αμηχανία, γιατί δεν υπήρχε εκεί κανένα λουτρό. Μετά σκέφτηκε τον αγιασμό που φύλαγε στο αρμάρι με την αγία κάρα (το κρανίο) της αγίας. Έδωσε στον τυφλό απ’ αυτόν κι εκείνος έπλυνε τα μάτια του και αμέσως είδε το φως του.
4. Ο αρχάγγελος Μιχαήλ στο Μανταμάδο
Ένα από τα μεγάλα και ιστορικά ορθόδοξα προσκυνήματα της Ελλάδας είναι η ιερά μονή του αρχαγγέλου Μιχαήλ (Ταξιάρχη) στο Μανταμάδο της Λέσβου, η ανάγλυφη θαυματουργή εικόνα της οποίας φιλοτεχνήθηκε το 1766 από χώμα ζυμωμένο με το αίμα μοναχών, τους οποίους κατέσφαξαν θαλάσσιοι επιδρομείς (μάλλον πειρατές, πιθανόν Τούρκοι).
Τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, οι μουσουλμάνοι του νησιού σέβονταν τον αρχάγγελο και δεν πείραζαν το ναό του, λόγω του πλήθους των θαυμάτων του: «μη τολμώντων των Αγαρηνών [=Τούρκων] άψασθαι το καθόλου διά το θαυματουργείν οσημέραι» (οι Τούρκοι δεν τολμούσαν να αγγίξουν καθόλου το μοναστήρι, λόγω των καθημερινών θαυμάτων του).
Το παράθεμα από το βιβλίο του αρχιμανδρίτη Δανιήλ Γούβαλη Το θαύμα της πίστεως, Αθήναι 1985, σελ. 100.
5. Το μαυσωλείο του αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή στη Δαμασκό
Στο παραπάνω βιβλίο του π. Δανιήλ Γούβαλη, σελ. 144, αλιεύουμε τα παρακάτω:
Στη Δαμασκό της Συρίας υπάρχει ο μεγαλοπρεπέστατος μοναστηριακός Ναός του Αγ. Ιωάννου του Προδρόμου, κτίσμα του Ιουστινιανού. Από τότε που οι Άραβες κατέλαβαν την περιοχή (8ος αι. μ.Χ.) μετεβλήθη σε μουσουλμανικό τέμενος [πρόκειται για το Τζαμί των Ομαγιάδων, 995 μ.Χ.]. Ωστόσο σ’ ένα σημείο του κολοσσιαίου Ναού υπάρχει ένα θαυμάσιο, καλλιτεχνικό και αρκετά μεγάλο μαυσωλείο. Πρόκειται για τον τάφο της τιμίας κεφαλής του Βαπτιστού. […]
Σ’ αυτόν τον Ναό μετά την τέταρτη εύρεσι της κεφαλής του Αγίου Ιωάννου θησαυρίστηκε από τον Ιουστινιανό σε ωραία λάρνακα το ανευρεθέν λείψανο. Όταν οι Μουσουλμάνοι μετέτρεπαν τον Ναό σε τζαμί έβαλαν χέρι και στο τάφο. Αλλά έφριξαν, διότι με την πρώτη σκαπανιά άρχισε να βγαίνη απ’ εκεί ζεστό αίμα, που συνέχισε να τρέχη επί αρκετά ημερονύχτια. Δεν σταματούσε. Πανικόβλητοι οι Άραβες ζήτησαν την προσευχή του Χριστιανού Πατριάρχου. Εκείνος με όλο τον ιερό κλήρο της Δαμασκού έκανε τριήμερες λιτανείες γύρω από τον τάφο, οπότε την τρίτη ημέρα σταμάτησε το αίμα. Ειδική γραφή με αραβικά γράμματα χρυσά επάνω στο μνημείο, εξιστορεί το συγκλονιστικό αυτό περιστατικό. Μέχρι σήμερα ο μουσουλμανικός κόσμος σέβεται πολύ τον τάφο του Προδρόμου, και συγχρόνως τον φοβάται. Δεν τολμά να πλησιάση κοντά του.
6. Το αγίασμα της αγίας Φωτίδας και η πίστη του Αγά
Το παρακάτω γεγονός καταγράφεται στον τόμο Ασκητές μέσα στον κόσμο, που εκδόθηκε από το Ησυχαστήριο «Άγ. Ιωάννης ο Πρόδρομος» στη Μεταμόρφωση Χαλκιδικής, 2008, σελ. 315-317.
«Μια από τις πολλές φορές που πηγαίναμε με τον ιερέα του χωριού μου, τον παπά Αλέκο, να εξυπηρετήσουμε τον συνοικισμό της Αμφιπόλεως» [ανατ. Μακεδονία κοντά στο Στρυμώνα], διηγήθηκε ο Γέροντας Γρηγόριος της Ι. Μ. Τιμίου Προδρόμου Μεταμορφώσεως, «συναντήσαμε κάποιον ηλικιωμένο που τότε βοηθούσε στην εκκλησία της Αμφιπόλεως. Συζητώντας μαζί του μας διηγήθηκε ένα γεγονός που συνέβη επί τουρκοκρατίας, όταν αυτός ήταν παιδί δώδεκα ετών:
»Είχε αρρωστήσει βαριά ο Αγάς, έτρεχε σε γιατρούς στα κοντινά μέρη, έφτασε μέχρι την Θεσσαλονίκη αλλά δεν μπορούσε να τον κάνη κανείς καλά και η υγεία του πήγαινε προς το χειρότερο. Καθηλώθηκε στο κρεββάτι. Κάποια μέρα απελπισμένος θυμήθηκε την αγία Φωτίδα, το εξωκλήσι της αγίας που ήταν κατά σάρκα αδελφή της αγίας Φωτεινής [εορτάζουν την ίδια μέρα, 26 Φεβρουαρίου], το οποίο απέχει περίπου ένα χιλιόμετρο από τον συνοικισμό και στο οποίο μέχρι σήμερα αναβλύζει αγίασμα. Το “αγίασμα της αγίας Φωτίδος”. “Η αγία Φωτίδα θα με κάνει καλά”, είπε ο Αγάς. Διέταξε λοιπόν τον τότε επίτροπο της εκκλησίας της Αμφιπόλεως να πάη να του φέρη αγίασμα από την αγία Φωτίδα.
»Ο επίτροπος δεν μπορούσε να κάνη διαφορετικά. Βγαίνοντας όμως από το σπίτι του Αγά ψιθύρισε: “Γουρούνι, θα σου φέρω, νομίζεις, αγίασμα από την αγία μας να το μαγαρίσης;”. Έφυγε, υπολόγισε την ώρα που θα έκανε να πάη και να επιστρέψη από το εξωκλήσι για να μην αντιληφθή την απάτη ο Αγάς και τον τιμωρήση, πήρε κοινό νερό και το πήγε αντί για αγίασμα στον Αγά.
»Ο Αγάς, όταν έφθασε το δήθεν αγίασμα της αγίας Φωτίδος, διέταξε τους παρισταμένους να τον ανασηκώσουν στο κρεββάτι του, έκλαψε και με ευλάβεια και δάκρυα στα μάτια είπε δυο φορές: “Αγία Φωτίδα, βοήθησέ με. Αγία Φωτίδα, βοήθησέ με”. Πήρε το “αγίασμα”, όπως το θεωρούσε, το ήπιε και την άλλη μέρα ήταν καλά. Όλοι έμειναν κατάπληκτοι, ειδικά ο επίτροπος που ήξερε τι έκανε. Η πίστη, ο πόθος και η εμπιστοσύνη του Αγά στην αγία Φωτίδα, καθώς και οι πρεσβείες της αγίας, τον έκαναν καλά».
7. Ένας ξεχωριστός στάβλος
Για να γίνουν κατανοητά τα παρακάτω, χρειάζεται μία ιστορική διευκρίνιση: Οι «Τούρκοι» της Κρήτης.
Όπως και σε ολόκληρο τον ελληνικό γεωγραφικό χώρο, έτσι και στην Κρήτη, οι άνθρωποι δε χαρακτηρίζονταν με το όνομα της εθνικής τους καταγωγής (π.χ. «Έλληνες») αλλά με το όνομα της θρησκευτικής τους παράδοσης. Αυτό δεν συνέβαινε λόγω κάποιου θρησκευτικού φανατισμού ή φονταμενταλισμού (όπως πιθανόν να νομίσατε), αλλά απλώς και μόνον επειδή και η Ρωμανία (το Βυζάντιο) και το οθωμανικό σουλτανάτο που την κατέκτησε ήταν κράτη πολυεθνικά (αυτοκρατορίες) και όλοι οι κάτοικοί τους θεωρούνταν μέλη του ίδιου κράτους, ανεξάρτητα από την εθνική τους προέλευση. Η έννοια του έθνους ως ιδιαίτερης ιστορικής μονάδας είναι προϊόν της νεώτερης ευρωπαϊκής πολιτικής φιλοσοφίας και δεν υπήρχε στους ανθρώπους του βυζαντινού και του οθωμανικού χώρου.
Έτσι, στην Κρήτη της Τουρκοκρατίας ζούσαν «Ρωμιοί» (=χριστιανοί ορθόδοξοι) και «Τούρκοι» (=μουσουλμάνοι), καθώς και «Εβραίοι» (=ιουδαίοι στο θρήσκευμα), ενώ οι προερχόμενοι από τη δυτική Ευρώπη ονομάζονταν «Φράγκοι» (=παπικοί). Επειδή η λέξη «Τούρκος» σήμαινε μουσουλμάνος, χρησιμοποιήθηκε και η λέξη «τουρκεύω» και «τουρκίζω», που σήμαινε ασπάζομαι το Ισλάμ ή εξαναγκάζω κάποιον να το ασπαστεί διά της βίας.
Η συντριπτική πλειοψηφία των μουσουλμάνων της Κρήτης, θεωρουμένων ως Τούρκων, ήταν απόγονοι χριστιανών, που εξισλαμίστηκαν σταδιακά, λόγω των αφόρητων συνθηκών διαβίωσης κάτω από την κυριαρχία των ανεξέλεγκτων και φανατικών γενιτσάρων. Πολλοί από αυτούς είχαν γίνει αρχικά κρυπτοχριστιανοί (παρίσταναν τους μουσουλμάνους, ενώ λάτρευαν κρυφά το Χριστό), έχοντας λάβει γι’ αυτό και ευλογία από το πατριαρχείο Αλεξανδρείας (ενώ το Κων/λεως είχε αρνηθεί να δώσει την ευλογία του, βλ. Νικολάου Π. Ανδριώτη Κρυπτοχριστιανικά Κείμενα, Εθνική Βιβλιοθήκη, δημοσιεύματα της Εταιρίας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1974). Οι απόγονοί τους όμως συχνά γίνονταν αληθινοί μουσουλμάνοι και μάλιστα πολλές φορές φανατικοί και αγριότατοι απέναντι στους χριστιανούς. Κατά τη γλώσσα όμως, την ενδυμασία, τη μουσικοχορευτική παράδοση και πολλά άλλα ήθη και έθιμα σε τίποτα δεν διέφεραν από τους χριστιανούς Κρητικούς.
Οι Τούρκοι της Μ. Ασίας ονόμαζαν τους Τουρκοκρήτες «μπουρμάδες», δηλαδή «γυρισμένους» (εξωμότες, ως πρώην χριστιανούς), χαρακτηρισμό που υιοθέτησαν χλευαστικά εναντίον τους και οι χριστιανοί Κρήτες. Πολλές φορές οι Τουρκοκρήτες φέρονταν απάνθρωπα στους χριστιανούς, πάνω στους οποίους, σημειωτέον, είχαν απόλυτη εξουσία (τους φόνευαν για παιχνίδι). Πολλοί Τουρκοκρήτες όμως, άντρες και γυναίκες, ήταν φιλήσυχοι και είχαν καλές σχέσεις με τους χριστιανούς γείτονες και συγχωριανούς τους.
Οι άνθρωποι αυτοί, με τουρκική συνείδηση πλέον, έφυγαν με την ανταλλαγή των πληθυσμών και κατοίκησαν στα παράλια της Μ. Ασίας, ιδίως στην περιοχή του Αϊβαλιού. Εκεί διατήρησαν τη γλώσσα τους, που ήταν η ελληνική (το κρητικό ιδίωμα), και οι γεροντότεροι είναι ακόμη ελληνόφωνοι. Το κεμαλικό καθεστώς όμως τους υποχρέωσε να αλλάξουν τα ελληνικά επώνυμά τους σε τουρκικά.
Και τώρα ας προχωρήσουμε στη διήγησή μας.
Στο νομό Ηρακλείου Κρήτης, στην πεδιάδα της Μεσσαράς, κοντά στο χωριό Καλύβια, βρίσκεται το μεγάλο μοναστήρι της Παναγίας Καλυβιανής, που γιορτάζει στις 15 Αυγούστου (Κοίμηση της Θεοτόκου). Η ιστορική και θαυματουργή εικόνα της Παναγίας βρέθηκε στην περιοχή το 1873, στα κτήματα του Τούρκου Χουσεΐν Μπέη Βραζεράκη από τα Καλύβια, όπου βρισκόταν και το παλιό, μικρό εκκλησάκι της Παναγίας. Οι χριστιανοί της περιοχής, μετά από πολλές περιπέτειες, κατόρθωσαν να εξασφαλίσουν διαταγή του διοικητή Κρήτης Ρεούφ πασά για την απαλλοτρίωση του χώρου γύρω από την εκκλησία, για να το αγοράσουν και να το χρησιμοποιούν για την τιμή της Θεοτόκου.
Οι Τούρκοι όμως φανατικά εξακολουθούσαν να αντιδρούν και ο ιδιοκτήτης της περιοχής έβαζε μέσα στην εκκλησία το άλογό του. Τότε συνέβη το εξής περιστατικό, που το γνωρίζω από την προφορική παράδοση του χωριού μου (Αποδούλου Αμαρίου), που γειτονεύει με την περιοχή, και είναι καταγεγραμμένο και στο βιβλίο Η Παναγία Καλυβιανή και τα ιδρύματα, Μοίρες Ηρακλείου 1978, σελ. 12:
Ο ιδιοκτήτης αγάς είχε ένα παιδί παράλυτο στο κρεβάτι πολλά χρόνια και δεν υπήρχε ελπίδα να θεραπευθεί. Η Χανούμ και μητέρα του παιδιού ήταν ευσεβής στη θρησκεία της και στον ύπνο της τής παρουσιάστηκε η Παναγία και της έδωσε παραγγελία να σκουπίσει την εκκλησία που βάζει το άλογό του ο αγάς και ύστερα να θυμιάσει και με αυτά θα γίνει καλά το παιδί της.
Στην αρχή δεν πίστεψε, αλλά της παρουσιάστηκε τρεις φορές. Φοβόταν τον άνδρα της και δεν είπε τίποτε. Αποφάσισε όμως να εκτελέσει την παραγγελία μόνη της. Πήγε, σκούπισε την εκκλησία, την καθάρισε και θύμιασε, χωρίς να τη δει κανείς. Όταν επέστρεψε στο σπίτι, το παράλυτο παιδί έλειπε από το κρεβάτι του. Θυμήθηκε τα λόγια της μαυροφόρας [της Παναγίας] και άρχισε να αδημονεί. Ρώτησε τις γειτόνισσες αν είδαν το παιδί της κι εκείνες ξαφνιάστηκαν, γιατί ήξεραν πως το παιδί ήταν παράλυτο στο κρεβάτι.
Ξαφνικά παρουσιάστηκε μια γειτόνισσα και ανάγγειλε ότι το παράλυτο παιδί είναι με την υγεία του και παίζει με τα άλλα παιδιά στην πλατεία, ψηλά στον Κούλε του χωριού. Έτρεξε η μητέρα του και το βρήκε υγιέστατο και χαρούμενο. Κατάλαβε το θαύμα και δόξαζε το Θεό.
Ο αγάς δεν άργησε να φανεί. Είδε την κίνηση και εκστατικός πληροφορήθηκε από τη γυναίκα του τα συμβάντα. «Δε σου είπα τίποτα, γιατί φοβήθηκα». Τότε ο αγάς με ευλάβεια προσευχήθηκε και ομολόγησε ότι είναι αληθινή η πίστη των Ρωμιών, κάνοντας συγχρόνως και τη δήλωση ότι παραχωρεί την εκκλησία στους χριστιανούς με όλη τη γύρω περιοχή. Οι φανατικοί Τούρκοι των Καλυβίων δεν το άκουσαν αυτό με ευχαρίστηση και κατηγορούσαν τον αγά πως έγινε χριστιανός και μάλιστα άρχισαν να τον ονομάζουν από τότε ειρωνικά «παπά Μανώλη».
8. Ο αχυρώνας της Παναγίας
Στο ύψωμα νότια του Ρεθύμνου είναι χτισμένο το χωριό Καστελλάκια, όπου βρίσκεται η μικρή ιστορική εκκλησία της Παναγίας, της Ζωοδόχου Πηγής (εορτάζει την Παρασκευή μετά το Πάσχα). Η ιστορία του περιλαμβάνει το εξής γεγονός, που το γνωρίζουμε από διηγήσεις παλαιών κατοίκων της περιοχής (μένω στο διπλανό χωριό, τα Περιβόλια –σήμερα Περιβόλια και Καστελλάκια είναι προάστια του Ρεθύμνου), αλλά επί του παρόντος το αντλούμε από άρθρο του δασκάλου Νίκου Δερεδάκη στην εφημερίδα «Κρητική Επιθεώρηση» της 3 Μαΐου 2008, σελ. 8.
Η παράδοση αναφέρει ότι μετά την κατάληψη του Ρεθύμνου από τους Τούρκους, το 1646, τα Καστελλάκια περιήλθαν στα χέρια ενός ισχυρού Τούρκου, που ονομαζόταν Χαρτζαλής. Μόλις πήρε στην κατοχή του το μικρό οικισμό, έσπευσε να μεταβάλει την εκκλησία σε αχυρώνα. Όταν πέθανε ο Χαρτζαλής, η περιουσία του, μαζί με τα Καστελλάκια, περιήλθαν στον ανηψιό του τον Τσιτσέκο, που ήταν καλός και συνετός άνθρωπος. Η παράδοση συνεχίζει, ότι ένα βράδυ εμφανίστηκε στον ύπνο του Τσιτσέκου η Παναγία και του είπε να επαναφέρει την εκκλησία στην αρχική της μορφή. Ο Τσιτσέκος αδιαφόρησε, μη δίνοντας σημασία στο όνειρο. Το επόμενο βράδυ εμφανίστηκε ξανά η Παναγία και επιτακτικά αυτή τη φορά του ζήτησε το ίδιο πράγμα. Ο Τούρκος αυτή τη φορά φοβήθηκε τόσο, ώστε σε σύντομο χρονικό διάστημα ξανάκανε τον αχυρώνα εκκλησία. Μέσα στο ναό, μάλιστα, τοποθέτησε και μία εικόνα της Παναγίας που είχε βρει, άγνωστο πως, στον αχυρώνα. Ακόμα ο Τσιτσέκος πρόσφερε στην Παναγία και δέκα μπακίρινα μίστατα λάδι (κουρούπι εκατό οκάδων).
Ο Τσιτσέκος τοποθέτησε ως φύλακα της εκκλησίας μια Τουρκάλα, η οποία διατηρούσε και την εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής και δεν επέτρεπε σε Τούρκο να την πλησιάσει, αφού πίστευε πολύ στη δύναμη της Παναγίας. Κάποτε, μάλιστα, όταν ένας χριστιανός από το Ατσιπόπουλο, μαζί με το άρρωστο παιδί του πήγε στην εκκλησία να ανάψει μια λαμπάδα, για να γιάνει η χάρη της το παιδί, η Τουρκάλα του είπε ότι το παιδί του δεν πρόκειται να γίνει καλά και ότι μόλις φθάσει στο Ρέθυμνο αυτό θα πεθάνει, όπως και έγινε.
Πάντως, και οι Τούρκοι της περιοχής σέβονταν και προστάτευαν το ναό της «Μαϊρέ-Χανούμ», όπως την έλεγαν. Την ημέρα του πανηγυριού, Παρασκευή του Πάσχα, άρμεγαν τα ζώα τους σε κοινά δοχεία με τους χριστιανούς, αυτοί έφευγαν και άφηναν το γάλα να το πιουν οι πανηγυριστές.
9. Ο άγ. Γεώργιος ο Επανωσήφης
Στο νομό Ηρακλείου βρίσκεται η ιστορική μονή του αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου, η λεγόμενη «μονή Επανωσήφη». Το σπουδαίο αυτό μοναστικό κέντρο της κεντρικής Κρήτης είχε την ιδιαιτερότητα ότι βρισκόταν ανάμεσα σε χωριά με αμιγώς μουσουλμανικό πληθυσμό! Όμως, παρά τα προβλήματα που προκαλούσαν ενίοτε φανατικοί και θερμόαιμοι μουσουλμάνοι, η θαυματουργική δύναμη του αγίου τον είχε καταστήσει σεβαστό στη συντριπτική πλειοψηφία τους.
Στην εφημερίδα Ελεύθερη Σκέψις Ηρακλείου στις 12.7.1930 διαβάζουμε:
«Ακόμη και αυτοί οι Τούρκοι των πέριξ χωρίον επίστευον εξ ολοκλήρου προς την θαυματουργόν δύναμιν του αγίου. Αυτοί μάλιστα το πρώτο αρσενικό αρνί το οποίον εγεννάτο εις το κοπάδι των, το εσάμωναν [=σημείωναν] του Αγίου Γεωργίου και του το επήγαιναν άμα εμεγάλωνε».
Κατά την Τουρκοκρατία, ο Τούρκος αγάς που κατείχε το κτήμα, όπου βρίσκεται το ξωκλήσι του αρχαγγέλου Μιχαήλ (Μετόχι του Αηστράτηγου), περιγελούσε τον άη Γιώργη και, όταν ο ηγούμενος του Επανωσήφη προσπάθησε να τον πείσει για τη θαυματουργική δύναμη του αγίου, εκείνος απείλησε να σφάξει όλους τους μοναχούς, αν δεν κάνουν τον άγιο να προκαλέσει βροχή, μεσούντος του Ιουνίου. Οι μοναχοί επιδώθηκαν σε ολονύκτια προσευχή αλλά μέχρι το πρωί δεν υπήρχε ούτε ένα σύννεφο στον ουρανό. Ο αγάς ξεκίνησε με ομάδα ενόπλων για τη σφαγή, όταν όμως έφτανε κοντά στη μονή, άρχισε να βρέχει. Άνοιξαν οι καταρράκτες του ουρανού και οι Τούρκοι, για να γλιτώσουν, μπήκαν στον ανεμόμυλο της μονής. Στη συνέχεια ο αγάς όχι μόνο σεβάστηκε τον άγιο, αλλά και δώρισε το μετόχι στο μοναστήρι.
Τα παραπάνω καταγράφονται στο Νίκου Ψιλάκη Μοναστήρια και ερημητήρια της Κρήτης, Ηράκλειο 1994, τόμ. Α΄, σελ. 50 και 60.
 |
| Μονή Επανωσήφη |
10. Οι πεταλιές του αγίου Γεωργίου
Στην περιοχή Καλλιθέα του Ρεθύμνου υπήρχε ένα παλιό εκκλησάκι του αγίου Γεωργίου, στα κτήματα του μουσουλμάνου Αλή Μελεμενάκη από τα γειτονικά Περιβόλια. Τη δεκαετία του 1920 οι χριστιανοί Ρεθεμνιώτες ήθελαν να το ανακαινίσουν, αλλά ο Αλής, φανατικός και ανένδοτος, δεν επέτρεπε καμιά εργασία μέσα στα όρια της περιουσίας του.
Άλλαξε όμως γνώμη, όταν τον επισκέφτηκε ο ίδιος ο άγιος Γεώργιος, ο οποίος τον πίεσε να επιτρέψει την ανακαίνιση του ναού του. Ο Αλής, συγκλονισμένος από την εμπειρία της επίσκεψης του αγίου, όχι μόνο υποχώρησε αλλά και χρηματοδότησε την αγιογράφηση της εικόνας του αγίου, που σήμερα κρέμεται στην πρόναο, πίσω από το παγκάρι με τα κεριά, και φέρει την επιγραφή: «Δαπάναις Αλή Μελεμενάκη, 1925».
Από τις πεταλιές του αλόγου του αγίου, που ακούγονταν τις νύχτες στον περιβάλλοντα χώρο, ο ναός ονομάστηκε «άγιος Γεώργιος ο Πεταλιώτης». Σήμερα είναι μεγάλος ενοριακός ναός του Ρεθύμνου.
 |
| O "άγιος Γεώργιος ο Φιλέσπλαγχνος", που ταΐζει τα παιδιά του δράκοντα, του χειρότερου εχθρού του. Εκπληκτική εικόνα, που αγνοώ την αρχική της προέλευση. Τη βρήκαμε εδώ. |
11. Η βεβήλωση του άη Γιάννη
Σημειωτέον ότι ο Δημήτρης Τσαγκαράκης από την Αργυρούπολη Ρεθύμνης (κοιμήθηκε γύρω στο 1939 σε ηλικία περίπου 90 ετών) διηγόταν πως, όταν ήταν παιδί, την εποχή της Τουρκοκρατίας, είδε με τα μάτια του δύο Τούρκους να πεθαίνουν αιφνίδια μέσα στο ιερό του εξωκλησιού του αγίου Ιωάννη του Προδρόμου ανατολικά του Ρεθύμνου, στη «γέφυρα των Μισσιρίων». Ο πρώτος Τούρκος μπήκε μέσα για να ουρήσει και να βεβηλώσει το ναό, ενώ ο δεύτερος, βλέποντάς τον να καταρρέει, μπήκε να τον βοηθήσει. Οι Τούρκοι που μαζεύτηκαν από τη γύρω περιοχή δεν τόλμησαν να μπουν στο ιερό, για να τους βγάλουν, αλλά τους έσυραν με μπαστούνια και πήγαν και τους έθαψαν.
12. Τα θαύματα γύρω από τους νεομάρτυρες
Τι είναι οι νεομάρτυρες. Για τους μουσουλμάνους αδελφούς μας [και όχι μόνο] που πιθανόν να διαβάσουν αυτό το κείμενο, πρέπει να διευκρινίσω τα παρακάτω:
Στο χριστιανισμό ονομάζονται «μάρτυρες» οι άνθρωποι που πεθαίνουν, επειδή αρνούνται ν’ αλλάξουν θρησκεία. Ο χριστιανισμός έχει εκατομμύρια μάρτυρες κάθε ηλικίας και φύλου, από την αρχή της ύπαρξής του μέχρι σήμερα. Όλοι οι μάρτυρες είναι άγιοι, επειδή αυτό που τους παρακίνησε στο μαρτύριο δεν ήταν κάποιος στενοκέφαλος φανατισμός, αλλά η αγάπη τους για το Χριστό.
Ονομάζονται «μάρτυρες» επειδή δίνουν τη μαρτυρία τους για τη χριστιανική τους πίστη, αλλά και επειδή υφίστανται «μαρτύρια» (θάνατο και πιθανόν βασανιστήρια, συχνά μάλιστα ιδιαιτέρως φρικιαστικά) στην προσπάθεια των διωκτών τους να τους κάνουν ν’ αλλάξουν πίστη. Η ονομασία αυτή υπάρχει στην Αγία Γραφή, όπου ο Χριστός προλέγει ότι οι χριστιανοί θα γίνουν «μάρτυρές Του» σε όλο τον κόσμο (Πράξ. 1, 8) και στη συνέχεια ο Πέτρος δίνει μαρτυρία για τον Ιησού ως Χριστό και Κύριο (Πράξ. 2, 14-36). Απευθυνόμενος ο Παύλος προς τον Ιησού κατά την προσευχή του στο Πράξ. 22, 17-21, χαρακτηρίζει τον άγιο Στέφανο «μάρτυρά Του» (στ. 20). Έτσι από την αρχή του χριστιανισμού ονομάζουμε «αγίους μάρτυρες» τους ανθρώπους που θανατώθηκαν για την πίστη τους στο Χριστό.
«Νεομάρτυρες» ονομάζουμε τους αγίους μάρτυρες που θανατώθηκαν για την πίστη τους τελευταίους αιώνες. Η εποχή της Τουρκοκρατίας για τον ελληνικό χώρο (περ. 1453 έως 1912, κατά περιοχές) είναι γεμάτη νεομάρτυρες. Πρόκειται κατά κανόνα για απλούς καθημερινούς ανθρώπους, ευσεβείς, που πιέστηκαν ν’ ασπαστούν το Ισλάμ από κάποιους φανατικούς μουσουλμάνους και, όταν αρνήθηκαν, συκοφαντήθηκαν στις οθωμανικές αρχές ότι δήθεν έβρισαν το Μωάμεθ ή ότι υποσχέθηκαν να γίνουν μουσουλμάνοι και μετά υπαναχώρησαν και γενικά για «εγκλήματα» θρησκευτικού χαρακτήρα. Κάποιοι άλλοι συκοφαντήθηκαν με τον ίδιο τρόπο από προσωπικούς τους εχθρούς, ενώ κάποιες κοπέλες από μουσουλμάνους που τις ποθούσαν, ενώ εκείνες απέκρουαν τις ερωτικές τους προτάσεις. Υπάρχουν και κάποιοι που ασπάστηκαν το Ισλάμ για μερικά χρόνια και στη συνέχεια μετάνιωσαν, έκλαψαν νιώθοντας τον εαυτό τους προδότη του Χριστού, και, αφού προσευχήθηκαν και πήραν ευλογία κάποιου σοφού χριστιανού ιερέα, παρουσιάστηκαν στις οθωμανικές αρχές και διακήρυξαν πως είναι ξανά χριστιανοί.
Όλοι αυτοί –άντρες και γυναίκες– καταδικάστηκαν σε θάνατο. Πολλοί βασανίστηκαν πρώτα με απίστευτη αγριότητα (μήπως κι αλλάξουν πίστη) και τελικά αποκεφαλίστηκαν ή απαγχονίστηκαν ή ανασκολοπίστηκαν (παλουκώθηκαν, κοινώς «σουβλίστηκαν») ή γδάρθηκαν ζωντανοί ή κρεμάστηκαν στα τσιγκέλια (μεγάλα τσιγκέλια, πάνω στα οποία τους έριχναν και τους άφηναν καρφωμένους μέρες, ώσπου να ξεψυχήσουν) ή κάηκαν ζωντανοί. Μάλιστα η εκτέλεσή τους έγινε δημόσια, ως εορταστικό «θέαμα».
Θαυμαστά σημεία. Πολλοί νεομάρτυρες έλαβαν από το Θεό, μετά το θάνατό τους, μεγάλο θαυματουργικό χάρισμα, ενώ πολλών η εκτέλεση συνοδεύτηκε από θεϊκά σημεία, που έγιναν ορατά από χριστιανούς και μουσουλμάνους. Αυτά είναι που μας ενδιαφέρουν στο κείμενό μας.
Το πιο συνηθισμένο σημείο είναι ότι το σώμα του μάρτυρα φωτιζόταν από ουράνιο φως κάθε νύχτα για λίγο καιρό. Στο βιβλίο Νέον Μαρτυρολόγιον (εκδ. Αστήρ, 1993, σελ. 201-208), στο οποίο ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης συγκέντρωσε κείμενα για νεομάρτυρες γραμμένα από ανθρώπους που είδαν με τα μάτια τους το μαρτύριό τους, αναφέρονται εμφανίσεις τέτοιου ουράνιου φωτός στα παρακάτω μαρτύρια:
1. του αγίου Ιωάννη, στο Ασπρόκαστρο (2 Ιουνίου 1492 [τραγική ειρωνεία: την ίδια χρονιά με την «ανακάλυψη της Αμερικής»] –η ημερομηνία του μαρτυρίου είναι και η μέρα, κατά την οποία τιμούμε τη μνήμη κάθε μάρτυρα),
2. των αγίων Ιακώβου του οσιομάρτυρα και ασκητή και των μαθητών του Ιακώβου διακόνου και Διονυσίου μοναχού (1 Νοεμβρίου 1520)
3. του αγίου Παρθενίου, πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως (Σάββατο του Λαζάρου, 24 Μαρτίου* 1657 [οι ημερομηνίες με * ελήφθησαν από το Πανάγιον του Γεωργίου Εμμ. Πιπεράκι, έκδ. «Η Μεταμόρφωσις του Σωτήρος» Μήλεσι 2006, διότι ο άγ. Νικόδημος αναφέρει μόνο χρονολογία]),
4. του αγίου Νικολάου του Παντοπώλη στην Κων/πολη (23 Σεπτεμβρίου 1672),
5. του αγίου Αγγελή, επίσης στην Κων/πολη (1 Σεπτεμβρίου 1680),
6. του αγίου Ηλία Αρδούνη (Αρντούνη) στην Καλαμάτα (31 Ιανουαρίου*, γύρω στο 1686),
7. του αγίου Ρωμανού του μοναχού (5 Ιανουαρίου* 1694),
8. του αγίου Αυξεντίου στην Κων/πολη (15 Ιανουαρίου 1720),
9. του αγίου Αναστασίου του ιερέα (8 Ιουλίου* 1743),
10. της αγίας Κυράννας (28 Φεβρουαρίου* 1751), μέσα στη φυλακή,
11. του αγίου Γεωργίου στην Πτολεμαΐδα (23 Απριλίου* 1752), που, εκτός από το φως, ξεχύθηκε η θάλασσα μυστηριωδώς προκαλώντας μεγάλη πλημμύρα, μέχρι που καθάρισε το αίμα του,
12. του αγίου Νικολάου του Νέου στη Χίο (31 Οκτωβρίου 1754),
13. της αγίας Ακυλίνας στην περιοχή της Θεσσαλονίκης (27 Σεπτεμβρίου 1764),
14. του αγίου Μύρωνος στο Ηράκλειο της Κρήτης (20 Μαρτίου* 1793),
15. του αγίου Ζαχαρία στην Πάτρα (20 Ιανουαρίου* 1782),
16. του αγίου Δημητρίου στο Γαλατά Κων/πόλεως (27 Ιανουαρίου* 1784),
17. του αγίου Κωνσταντίνου του «εξ Αγαρηνών» (Τούρκου), στις 2 Ιουνίου 1819,
18. του αγίου Γεωργίου στα Ιωάννινα (17 Ιανουαρίου 1838).
[Σημ.: για τον άγιο Γεώργιο Ιωαννίνων προσθέτουμε από εδώ: Τρεις ημέρες έμεινε κρεμασμένος στην αγχόνη και στο διάστημα αυτό κάθε βράδυ ένα ουράνιο φως έλαμπε στο κεφάλι του. Από την ώρα δε εκείνη ένας καταιγισμός θαυμάτων πλημμύρισε την πόλη. Πλήθος παραλύτων και πασχόντων από ποικίλες ασθένειες προστρέχοντας στον άγιο λάμβαναν τη θεραπεία τους. Ακόμη και «μια Τούρκα (Τουρκάλα) άρπαξε την κάλτσα από το πόδι του αγίου και έτρεξεν εις μίαν άρρωστη Τούρκα, ήτις εθεραπεύθη αμέσως». Γι’ αυτό και στις εικόνες ο άγιος εικονίζεται κρεμασμένος και φορώντας κάλτσα μόνο στο ένα πόδι, η πρώτη μάλιστα εικόνα του φιλοτεχνήθηκε 13 μόλις ημέρες μετά το μαρτύριό του.]
19. Ως Ρεθεμνιώτης ξέρω ότι αυτό το φως εμφανίστηκε και στο Ρέθυμνο, στους τάφους των αγίων Τεσσάρων Νεομαρτύρων (28 Οκτωβρίου 1824), για τους οποίους θα μιλήσουμε παρακάτω.
Εκτός από το φωτεινό φαινόμενο, καταγράφονται και μερικά άλλα σημεία σχετικά με την εκτέλεση των νεομαρτύρων:
Στην εκτέλεση του αγίου Γεωργίου στη Σόφια της Βουλγαρίας (11 Φεβρουαρίου 1515) ένα ξαφνικό σύννεφο έσβησε την πυρά, ενώ αργότερα, όταν την άναψαν για να κάψουν το ιερό σώμα του, εκείνο δεν καιγόταν.
Ομοίως, η φωτιά που άναψαν για να κάψουν το σώμα του αγίου Δημητρίου στη Φιλαδέλφεια της Μικράς Ασίας (2 Ιουνίου 1657), χωρίστηκε στα δυο και άφησε το σώμα του ανέπαφο.
Τον άγιο Αθανάσιο της Σμύρνης (24 Ιουλίου* 1700) τον άφησαν άταφο μαζί με τα σώματα εκτελεσθέντων μουσουλμάνων κακοποιών. Τη νύχτα άγρια σκυλιά κομμάτιασαν τα σώματα των νεκρών, αλλά δεν πείραξαν καθόλου το σώμα του μάρτυρα.
Πολλών μαρτύρων οι δήμιοι –οι βασανιστές ή εκτελεστές– τιμωρήθηκαν με τρέλα ή θάνατο, προφανώς επειδή παραδόθηκαν τόσο πολύ στο διάβολο, που απέκλεισαν εντελώς από τη ζωή τους την προστασία του Θεού, ή ίσως και για να ξεπληρώσουν μέρος της αμαρτίας τους σ’ αυτή τη ζωή και να ελαφρύνει η θέση τους μετά θάνατον. Ας μου επιτραπεί να αναφέρω δύο περιπτώσεις.
1. Τρεις ονομαστοί μουσουλμάνοι, που ευθύνονταν για το θάνατο του αγίου Αγγελή στην Κων/πολη, για τον οποίο μιλήσαμε, «ο Σαρί Αμπτουλάχογλους, γεντί κουλέ αγασής, ο Βασιλικός μεζίνης, και ο Γιακούτ Αγανούνογλους» (αναφέρω τα στοιχεία τους όπως καταγράφονται στο Νέον Μαρτυρολόγιον, σελ. 98), ασθένησαν θανάσιμα και, στην επιθανάτια κλίνη, δε μπορούσαν να ξεψυχήσουν, αλλά έξω φρενών γενόμενοι φώναζαν συνεχώς «Αγγελή, ω Αγγελή!». Η εφιαλτική αυτή κατάσταση συνεχίστηκε για πολλές μέρες, μέχρι που οι δικοί τους κάλεσαν τη σύζυγο του αγίου και πήραν από αυτήν συγχώρηση για το φόνο του, τον οποίο εκείνοι είχαν διαπράξει. Όταν εκείνη (ως αληθινή χριστιανή) τους συγχώρησε, λυτρώθηκαν από το ατελείωτο ψυχορράγημα και ξεψύχησαν. Το γεγονός αυτό συγκλόνισε τόσο την κοινωνία της Κων/πολης, ώστε συγκροτήθηκε συμβούλιο μουσουλμάνων αξιωματούχων, που αποφάσισε να μην πιεστεί στο εξής κανείς χριστιανός να ασπαστεί με τη βία το Ισλάμ. Η απόφαση αυτή εφαρμόστηκε όσο ζούσαν εκείνοι οι αξιωματούχοι.
2. Στις 21 Ιουνίου 1732 θανατώθηκε στη Χίο ο άγιος Νικήτας ο Νισύριος (από το νησί Νίσυρος). Ο άγιος ήταν γιος εξισλαμισμένου προεστού και, αν και βαφτίστηκε ο ίδιος μετά τη γέννησή του, εξισλαμίστηκε σε νηπιακή ηλικία και δε θυμόταν τη χριστιανική του καταγωγή. Όταν όμως το ανακάλυψε, συγκλονίστηκε, αρνήθηκε το Ισλάμ, έφυγε από το σπίτι του και κατέφυγε στη Νέα Μονή Χίου, όπου κατηχήθηκε στο χριστιανισμό (δηλαδή έλαβε γνώση της χριστιανικής πίστης). Μια μέρα συνελήφθη από έναν «άνθρωπο του χαρατζή» (του φοροεισπράκτορα), Κρημλή το γένος, επειδή δεν είχε χαρτιά ούτε χρήματα να πληρώσει το χαράτσι, και, ενώ περίμενε τη μεταφορά του στις φυλακές, κάποιος τον αναγνώρισε και τον φώναξε Μεϊμέτη. Τότε ο Κρημλής τον έφερε στον αγά και, μετά από ανάκριση και έρευνα, μαθεύτηκε ότι ήταν μουσουλμάνος που επέστρεψε στο χριστιανισμό.
Βασανίστηκε επί δέκα μέρες στη φυλακή τόσο πολύ, ώστε χαρακτηρίζεται μεγαλομάρτυρας (οι Τούρκοι στη συνέχεια αποκάλυψαν ότι τη νύχτα έβλεπαν ανεξήγητα τη σκοτεινή φυλακή πλημμυρισμένη από φως) και τελικά αποκεφαλίστηκε δημόσια από τον ίδιο τον Κρημλή, αργά και βασανιστικά με πολλές μαχαιριές.
Ο Κρημλής όμως στη συνέχεια άρχισε να τρέμει ολόκληρος και τη νύχτα να βλέπει εφιαλτικά όνειρα με τον άγιο Νικήτα. Η ζωή του έγινε αφόρητη, μέχρι που (ίσως από συμβουλή της γυναίκας του, που ήταν χριστιανή) έβαλε και ζωγράφισαν την εικόνα του αγίου και την τοποθέτησε σε μια κρυψώνα στον οντά του. Τότε απαλλάχτηκε από τους εφιάλτες, αλλά του έμεινε το τρέμουλο σε όλη του τη ζωή. Πέθανε μάλιστα παράλυτος.
Στον οντά του, όταν είχε επισκέψεις, ακουγόταν χτύπος από τη θυρίδα, στην οποία είχε κρύψει την εικόνα το αγίου. Και, για να μην την ανακαλύψουν οι ομόθρησκοί του, την έστειλε στο σπίτι όπου είχε τη γυναίκα του και εκεί την τιμούσε με ακοίμητο καντήλι.
13. Το γιαταγάνι των αγίων Τεσσάρων Νεομαρτύρων
Το 1824 αποκεφαλίστηκαν στο Ρέθυμνο, μετά από βασανιστήρια, τέσσερις νέοι άντρες από το χωριό Μέλαμπες της επαρχίας Αγίου Βασιλείου. Ο Γεώργιος, ο Αγγελής, ο Μανουήλ και ο Νικόλαος. Συγγενείς μεταξύ τους, ήταν κρυπτοχριστιανοί, δηλαδή χριστιανοί που παρίσταναν τους μουσουλμάνους από το φόβο των φανατικών Τουρκοκρητικών (όπως πολλοί στην Κρήτη κατά την Τουρκοκρατία, καθώς είπαμε). Όταν όμως ξέσπασε η επανάσταση του 1821 (στην οποία η Κρήτη συμμετείχε ενεργά), εκδήλωσαν ανοιχτά τη χριστιανική τους ιδιότητα.
Συνελήφθησαν λοιπόν με την κατηγορία ότι ήταν μουσουλμάνοι που αρνήθηκαν την πίστη τους, οδηγήθηκαν πεζοί στο Ρέθυμνο, δικάστηκαν και βασανίστηκαν. Αφού διακήρυξαν την πίστη τους με τα λόγια «Γεώργιος εγεννήθηκα, Γεώργιος θα ποθάνω», «Αγγελής εγεννήθηκα» κ.τ.λ., αποκεφαλίστηκαν ως δημόσιο θέαμα στις 28 Οκτωβρίου 1824. Οι χριστιανοί έθαψαν τα σώματά τους στην αυλή του ναού του αγ. Γεωργίου, στα Περιβόλια, που είναι σήμερα νεκροταφειακός ναός, και τις νύχτες έβλεπαν στον τάφο τους φως «σαν από αναμμένες λαμπάδες». Ο λαός τους τίμησε αμέσως ως αγίους και σήμερα στον τόπο του μαρτυρίου τους στέκει προς τιμήν τους περικαλλής ναός. Εορτάζουν στις 28 Οκτωβρίου.
Την ημέρα του αποκεφαλισμού τους όμως, ο Τούρκος δήμιος πήγε στο σπίτι του και σκούπισε το ματωμένο γιαταγάνι του με μια πετσέτα. Η τυφλή μητέρα του, χωρίς να έχει ιδέα για τα γεγονότα, άγγιξε την πετσέτα και αιφνιδίως επανήλθε το φως της! Ρώτησε το γιο της για την προέλευση του αίματος και, όταν έμαθε για τη σφαγή των μαρτύρων, του είπε: «Να ξέρεις πως αυτοί οι άνθρωποι ήταν άγιοι».
Έτσι εκείνη η μουσουλμανική οικογένεια φύλαξε το γιαταγάνι ως ιερό κειμήλιο. Πέρασε από χέρι σε χέρι και, εκατό χρόνια μετά, όταν έφευγαν οι μουσουλμάνοι με την ανταλλαγή των πληθυσμών, κάποιος απόγονός τους το παρέδωσε σε χριστιανικά χέρια. Σήμερα φυλάσσεται στον ιερό ναό του αγίου Νικολάου στη Σπλάντζια, μέσα την παλιά πόλη των Χανίων, όπου οι τέσσερις άγιοι τιμώνται με ιδιαίτερη λαμπρότητα.
(Πληροφορία π. Παύλου Λουκογιωργάκη, εφημερίου του χωριού Επισκοπή Ρεθύμνης)
14. Διηγήσεις από την επαρχία Αμαρίου
Ας δούμε μερικές ιστορίες που μεταφέρθηκαν μέσω της προφορικής παράδοση της επαρχίας Αμαρίου, στα νότια του νομού Ρεθύμνης. Τις περιπτώσεις Α και Γ γνωρίζω από παιδί, αλλά καταγράφονται και στο Γεωργίου Κ. Φωτάκη Αποδούλου, έκδ. του Πολιτιστικού Συλλόγου Αποδούλου, Ρέθυμνο 2008, σελ. 19, σημ. 3, και 38-40. Για την περίπτωση Β με πληροφόρησε ο Αντώνης Μ. Λίτινας, αγιογράφος από τα Πλατάνια Αμαρίου, ενώ για την Ε ο π. Νικόλαος Πολάκης, ιερέας στο Ρέθυμνο.
Α. Το λάδι του άη Γιάννη. Στο Αποδούλου Αμαρίου, το χωριό μου, αρχές του 20ού αιώνα, λειτουργούσε στη μοναδική ενορία του χωριού, στην εκκλησία του αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, ο παπά Γιάννης, γενάρχης της οικογένειας των Γιαννάκηδων. Μια μέρα ο ιερέας αντιλήφθηκε ότι κάποιος είχε κλέψει λάδι από το πιθάρι, που ήταν μέσα στην εκκλησία για τα καντήλια. Με απόλυτη φυσικότητα και εμπιστοσύνη στη δύναμη του αγίου, απευθύνεται σ’ αυτόν και του λέει: «Άη Γιάννη, το λάδι σου κλέφτουνε. Πιάσ’ τον κλέφτη».
Δεύτερη και τρίτη φορά όμως ο ιερέας διαπίστωσε νέα κλοπή. Ξαναζήτησε από τον άγιο να παρέμβει και τελικά, την τρίτη φορά, αγανακτισμένος, του λέει: «Άη Γιάννη, είπα σου πως σου κλέφτουνε το λάδι. Αν δεν πιάσεις τον κλέφτη, θα σε καπνίσω με γαϊδαροκαβαλίνες (κοπριά γαϊδάρου)!».
Την άλλη μέρα, μπαίνοντας ο παπάς στην εκκλησία, είδε έντρομος ένα γιγαντόσωμο μουσουλμάνο κάτοικο του χωριού να έχει κολλήσει στο έδαφος κρατώντας στην πλάτη του ένα ασκί με λάδι, που είχε αφαιρέσει από το πιθάρι. Όχι μόνο δε μπορούσε να προχωρήσει, αλλά ούτε να κατεβάσει το ασκί από τους ώμους του –ο άγιος τον είχε πετρώσει! Και λέει στον παπά: «Παπά, πες του αγίου σου να με λύσει να φύγω κι εγώ θα του φέρω όσο λάδι του ’κλεψα κι άλλο τόσο!».
Ο παπάς συγκλονίστηκε και τρόμαξε πάρα πολύ για το λόγο που είχε τολμήσει να ξεστομίσει προς τον άγιο (ο Θεός να αναπαύσει την ψυχή του και τις ψυχές όλων των ανθρώπων που αναφέρονται σ’ αυτό το κείμενο, χριστιανών και μουσουλμάνων). Φόρεσε το πετραχήλι του και του διάβασε ευχές μέχρι που ο άνθρωπος μπόρεσε να κινηθεί. Όταν έφυγε, εκπλήρωσε το τάμα του και επέστρεψε στην εκκλησία το λάδι που είχε κλέψει στο διπλάσιο.
Β. Ο σταυρός του αγά. Η Γέννα ήταν ένα μεγάλο «τουρκοχώρι» της επαρχίας Αμαρίου (δηλαδή χωριό εξισλαμισμένο αμιγώς ή σχεδόν αμιγώς). Η γυναίκα του αγά της Γέννας αρρώστησε και ο σύζυγός της, απελπισμένος από τις μάταιες προσπάθειες των γιατρών, πείστηκε από χριστιανούς να αποταθεί στον ηγούμενο της γειτονικής ιεράς μονής των Ασωμάτων. Μίλησε λοιπόν σ’ έναν μοναχό από το μοναστήρι κι εκείνος μετέφερε στον ηγούμενο το αίτημα να «διαβάσουνε» στην άρρωστη γυναίκα του υπέρ υγείας.
«Κάνει όμως, γέροντα», ρώτησε ο μοναχός «να διαβάσομε σε Τούρκο;». «Πώς δεν κάνει;» απάντησε εκείνος. «Εδώ διαβάζομε στα ζώα και στσι Τούρκους δεν κάνει, απού ’ναι αθρώποι;». Ανέθεσε λοιπόν σ’ αυτό το μοναχό να διαβάσει στην άρρωστη.
Οι προσευχές του μοναχού έφεραν αποτέλεσμα: η άρρωστη χανούμη βρήκε την υγειά της. Ο αγάς, από ευγνωμοσύνη, αφιέρωσε στο μοναστήρι ένα σταυρό ευλογίας, απ’ αυτούς που χρησιμοποιούνται κατά τη θεία λειτουργία. Ο σταυρός παρέμεινε στο μοναστήρι και όλοι τον έλεγαν «ο σταυρός του αγά». Σήμερα βρίσκεται στην ενορία του γειτονικού χωριού Βισταγή Αμαρίου.
Γ. Του Τούρκου η μουρνέ. Λίγα χιλιόμετρα από το Αποδούλου βρίσκεται το χωριό Άγιος Ιωάννης ο Χλιαρός. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας στο χωριό αυτό δεν κατοίκησε κανένας Τούρκος, γιατί, όπως έλεγαν οι χωριανοί, «ο άγιος δεν τους ήθελε». Όμως ένας πλούσιος μουσουλμάνος από τη γειτονική Νίθαυρη αποφάσισε ν’ αποδείξει σε όλους πως ο ισχυρισμός αυτός είναι ψέμα. Επίταξε λοιπόν ένα σπίτι της αρεσκείας του και μεταφέρθηκε στον Άη Γιάννη ακολουθούμενος από τουλάχιστον έναν υπηρέτη.
Το επόμενο πρωί όμως, αντί να ξυπνήσει στο κρεβάτι του, βρέθηκε έξω από το χωριό σ’ ένα χωράφι, κάτω από μια μουριά. Σαστισμένος σηκώθηκε και γύρισε στο χωριό. Τιμώρησε τον υπηρέτη του, βέβαιος πως τη νύχτα, κάτω απ’ τη μύτη του, μπήκαμε οι «γκιαούρηδες» και τον κλέψανε κοιμισμένο και τον πήγανε έξω απ’ το χωριό για να τον ξεφτιλίσουν.
Η κατάσταση αυτή όμως συνεχίστηκε και τα επόμενα βράδια. Κάθε βράδυ ο Τούρκος κλείδωνε το σπίτι, έβαζε φρουρούς στις πόρτες και τα παράθυρα κι όμως το πρωί, χωρίς να σημειωθεί καμιά παραβίαση, ξυπνούσε στον ίδιο τόπο, κάτω απ’ τη μουριά. Τελικά, απελπισμένος και πεπεισμένος πως «ο άγιος των χριστιανών» πράγματι δεν τον θέλει στο χωριό του, εγκατέλειψε την προσπάθεια και γύρισε στη Νίθαυρη.
Η μουριά, κάτω από την οποία ξυπνούσε κάθε πρωί ο Τούρκος, ονομάστηκε έκτοτε στην τοπική διάλεκτο «του Τούρκου η μουρνέ».
Δ. Το όργωμα κι ο άγιος Σπυρίδωνας. Τον παλιό καιρό κατά κανόνα τις εορτές των γνωστών αγίων οι χριστιανοί της υπαίθρου τηρούσαν αργία από τις αγροτικές εργασίες. Στο χωριό Χορδάκι Αμαρίου, την ημέρα της εορτής του αγίου Σπυρίδωνα (12 Δεκεμβρίου), ένας μουσουλμάνος πήρε «το ζευγάρι του» (τα βόδια του) και ξεκίνησε να οργώσει. Στο δρόμο συνάντησε έναν χριστιανό. «Σήμερο, αγά, θα κάνεις χωράφι» (=θα οργώσεις), του λέει, «απού ’ναι τ’ αγίου Σπυριδώνου;». «Άντε, μωρέ, να δουλέψομε» απαντά εκείνος «κι άσ’ το Σπυρίδο σου να σφυρίζει!».
Όταν όμως ο Τούρκος άρχισε να οργώνει, αφηνίασαν τα βόδια και τράπηκαν σε φυγή, ζεμένα καθώς ήταν στο αλέτρι. Έτρεξαν και βούτηξαν κάτω απ’ το φαράγγι, δίπλα στο οποίο ήταν το χωράφι του! Όμως δε σκοτώθηκαν, γιατί κρεμάστηκαν από το υνί κι έμειναν εκεί μετέωρα. Μετά από πολλές προσπάθειες ο ιδιοκτήτης τους και όσοι άλλοι έτρεξαν να τον βοηθήσουν κατόρθωσαν να τα φέρουν πάνω σώα.
Ε. Το απέναντι χωριό. Ένας Τούρκος από το Αποδούλου είχε μια κόρη τυφλή. Κάποια χρονιά λοιπόν, στις 26 Ιουλίου, ημέρα της εορτής της αγίας Παρασκευής (που έχει την ευλογία από το Θεό να θεραπεύει τις παθήσεις των ματιών), την πήρε και πήγε στο χωριό Μέλαμπες της επαρχίας Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου, που φαίνεται στο βουνό ακριβώς απέναντι από το Αποδούλου. Εκεί εόρταζαν τη μνήμη της αγίας σε ναό αφιερωμένο στη χάρη της. Μπήκαν μέσα και παρακολούθησαν τη λειτουργία. Μετά το τέλος της λειτουργίας πήρε την κοπέλα και βγήκαν έξω. Τότε εκείνη στάθηκε, κοίταξε μακριά και τον ρώτησε: «Μπαμπά, ποιο είναι αυτό το χωριό απέναντι;». Είχε βρει το φως της –και το χωριό απέναντι ήταν το χωριό τους, το Αποδούλου.
15. «Ανεύρεσις απολεσθέντος υιού»
Στην εφημερίδα Φωνή της Kύπρου της 24/6.4.1912 (η διπλή ημερομηνία δηλώνει παλαιό και νέο ημερολόγιο) διαβάζουμε την ακόλουθη εντυπωσιακή είδηση:
Tην παρελθούσαν εβδομάδα, κατά τον μεταξύ Mερσίνης και Kύπρου πλουν, έλαβε χώραν εν τω ατμοπλοίω, εν ώ εταξίδευον και ημέτεροι συμπατριώται εκ Kαϊμακλίου επιστρέφοντες εκ Mερσίνας εις Kύπρον, συγκινητικώτατον δράμα οφειλόμενον εις θαύμα προνοίας Θείας μάλλον ή εις τυχαίαν σύμπτωσιν, όπερ εν λεπτομερείαις έχει ως εξής: Γυνή τις εξ Aλλαγιάς, Eλληνίς Oρθόδοξος, προ δεκαεξαετίας απώλεσε τον δωδεκαετή υιόν της, εις μάτην δε επί έτη πολλά αναζητούσα αυτόν ουκ έπαυσε θρηνούσα την συμφοράν της μηδεμίαν ανακούφισιν και παρηγορίαν ευρίσκουσα εν τω κόσμω. Eις τοιαύτην ευρίσκετο κατάστασιν, ότε, προ ολίγων εβδομάδων, είδε καθ’ ύπνους άνθρωπόν τινα ονόματι Aνδρέαν, όστις διεβεβαίου αυτήν ότι θα ανεύρη τον απολεσθέντα υιόν. Φιλόθρησκος και ευσεβής μετά πίστεως απέβλεψεν εις τον καθ’ ύπνους παρουσιασθέντα Ανδρέαν, ως τον Aπόστολον Aνδρέαν, εφ ώ και ήρχετο εις Kύπρον την παρελθούσαν εβδομάδα διά προσκύνημα εις την Mονήν του Aποστόλου Aνδρέου μετά πίστεως ότι θα ανεύρισκε τον απολεσθέντα υιόν, ότε κατά τον πλουν, μετά θρήνων διηγείτο εις τους διερωτώντας αυτήν τα κατά την συμφοράν της και το όνειρον.
Mεταξύ των επιβατών ήσαν και τινές Δερβίσαι, ών είς μετά πολλού ενδιαφέροντος και παθητικοτάτης στάσεως παρηκολούθει την δυστυχή γυναίκα, ήν και πλησιάσας ιδιαιτέρως και λεπτομερέστερον μαθών τα κατ’ αυτήν ανεγνώρισεν αυτήν ως μητέρα του και εαυτόν ως υιόν της επιδείξας και το γνωστόν τη μητρί αυτού επί του προσώπου σημείον, εξ ού η μήτηρ εβεβαιώθη ότι είχεν ενώπιόν της τον προσφιλή υιόν της. H συγκινητική σκηνή της αναγνωρίσεως βεβαίως δεν περιγράφεται διά λόγων, αλλά ούτε επί νεκραναστάσει δύναται να υπάρξη τόση χαρά, θερμότατοι δε και διαρκείς υπήρξαν οι ασπασμοί και αι περιπτύξεις, καθ’ άς και εξηγήθη η απώλεια του αρπαχθέντος υπό Tούρκων εξισλαμισθέντος και εκπαιδευθέντος εις Tουρκικόν Iεροσπουδαστήριον. O φιλόστοργος υιός αμέσως απέβαλε το δερβισικόν της κεφαλής κάλυμμα, καθώς και την ενδυμασίαν, ξυρισθείς υπό ενός των ημετέρων συμπατριωτών, οίτινες παρόντες εις την συγκινητικήν σκηνήν μετέσχον της χαράς και εκοινώνησαν του ενθουσιασμού, εξεδήλωσε δε εαυτόν χριστιανόν, πιστόν της μητρός του τέκνον και περιεβλήθη χριστιανικήν ενδυμασίαν. Ήδη ευρίσκεται εις Kύπρον μετά της μητρός του εις την Mονήν του Aποστόλου Aνδρέα, όθεν βραδύτερον θα διέλθωσιν εκ Λευκωσίας διά να μεταβώσιν εις Kύκκον.
Πηγή, αναδημοσίευση εδώ.
16. Δύο σύγχρονα θαύματα
Α. Η ανάσταση του Σαουδάραβα
Το παρακάτω γεγονός έκανε το γύρω του κόσμου και δημοσιεύθηκε σε πολλούς τόπους. Το αναδημοσιεύουμε από το διαδίκτυο.
Τον Δεκέμβριο του 2004 βγήκε από τα μέσα ενημέρωσης ένας μουσουλμάνος σαουδάραβας και διηγήθη ζωντανό συγκλονιστικό γεγονός που έζησε και που άλλαξε όλη του τη ζωή. (Το διηγήθηκε από την τηλεόραση το ραδιόφωνο και δημοδιεύτηκε σε εφημερίδες και περιοδικά σε όλη τη Σαουδική Αραβία, Παλαιστίνη και προφανώς σε όλες τις γειτονικές χώρες. Υπάρχει και στα Αραμαϊκά σε ιστοσελίδα αλλά δεν γνωρίζω σε ποιο δίκτυο.)
Παντρεύτηκε πριν από χρόνια μια κοπέλα, πλούσια μουσουλμάνα αλλά στείρα. Οπότε πέρασαν τα χρόνια και δεν μπορούσαν να αποκτήσουν παιδιά, παρόλο που είχαν πολλά χρήματα και πήγαν σε πολλούς γιατρούς. Οι γονείς του του έλεγαν να παντρευτεί και δεύτερη γυναίκα και να κρατήσει και την πρώτη αφού ο νόμος τους, επιτρέπει να έχουν μέχρι και τέσσερις γυναίκες. Εκείνος κουρασμένος και αρκετά στεναχωρημένος πήρε τη σύζυγο του να πάνε ταξίδι αναψυχής στη γειτονική μας από το Ισραήλ Συρία για να ξεκουραστούν και να ξεχάσουν λίγο. Στη Συρία ενοικίασε λιμουζίνα με οδηγό-ξεναγό να τους πάει σε όλα τα κοσμικά αξιοθέατα της Συρίας. Ο οδηγός πρόσεξε στο ζευγάρι που ξεναγούσε μια πικρία πόνο και θλίψη στα πρόσωπα τους. Αφού λοιπόν ξεκουράστηκαν καλά, πήρε το θάρρος και τους ρώτησε γιατί δεν φαινόντουσαν ευχαριστημένοι, μήπως άραγε έφταιγε ο ίδιος και δεν τους άρεσε κάτι στην ξενάγηση και την περιήγηση, που τους έκανε. Εκείνοι του ανοίχθηκαν και του εξήγησαν το πρόβλημα της ατεκνίας τους.
Ο μουσουλμάνος λοιπόν οδηγός τους είπε ότι εδώ στη Συρία οι Χριστιανοί και μάλιστα οι Ορθόδοξοι έχουν το μοναστήρι της Παναγίας της Σεϊδανάγιας (Σεϊντανάγια αραβικά σημαίνει Δέσποινα Κυρία) και πολλοί άτεκνοι καταφεύγουν στη Θαυματουργική της εικόνα. Εκεί λοιπόν τους δίνουν από το φυτίλι του καντηλιού της θαυματουργής αυτής εικόνας και το τρώνε το καταπίνουν και τότε η «Μαρία» των Χριστιανών τους δίνει κατά την προαίρεση τους και την πίστη τους.
Ενθουσιασμένος λοιπόν ο Σαουδάραβας και η γυναίκα του λένε στον ξεναγό πήγαινε μας εκεί στη Σεϊδανάγια, «τη Δέσποινα των Χριστιανών», και, αν γίνει το ποθούμενο και αποκτήσουμε παιδί, θα σου προσφέρω 20.000$ σε σένα και 80.000$ στο μοναστήρι.
Πήγαν στη μονή έκαναν ότι έπρεπε και γυρίζοντας πίσω η γυναίκα βρέθηκε έγκυος. Σε μερικούς μήνες γέννησε ένα χαριτωμένο αγοράκι υγιέστατο και πανέμορφο, θαύμα της Παναγίας μας.
Μόλις γέννησε η σύζυγός του, ο Σαουδάραβας ήθελε να εκπληρώσει, να πραγματοποιήσει το τάξιμο που είχε κάνει. Τηλεφώνησε λοιπόν στον οδηγό εκείνο να το παραλάβει από το αεροδρόμιο της Δαμασκού. Ο οδηγός όμως πανούργος και κακός ειδοποίησε άλλου δυο φίλους του για να πάνε μαζί στο αεροδρόμιο να παραλάβουν τον πλούσιο και κατόπιν δολίως να το σκοτώσουν και να λάβουν όσα χρήματα θα είχε μαζί του, δική τους μοιρασιά.
Πράγματι έτσι κι έγινε. Τον παρέλαβαν από το αεροδρόμιο. Καθ’ οδόν, χωρίς ο άμοιρος να γνωρίζει τι θα συνέβαινε, τους είπε ότι από τη χαρά του θα έδινε και στους φίλους του οδηγού από 10.000$.Αυτοί αντί να τον πάνε στο μοναστήρι, τον οδήγησαν σε έρημο μέρος, τον έσφαξαν κόβοντας του πρώτα το κεφάλι καθώς και τα υπόλοιπα μέρη του σώματός του χέρια και πόδια σε κομμάτια. Τους τύφλωσε όμως το πάθος από αυτήν την εγκληματική τους ενέργεια και αντί να τον πετάξουν εκεί τον έβαλαν στο μπορτ μπαγκάζ του αυτοκινήτου, αφού πήρανε μαζί τους χρήματα ρολόϊ και ότι είχε και ξεκίνησαν να πάνε σε άλλο ερημικό μέρος για να τον πετάξουν. Στον εθνικό δρόμο τους χάλασε το αμάξι και στάθηκαν στη μέση του δρόμου. Για να δουν τι συνέβαινε και γιατί σταμάτησε η μηχανή και τους άφησε. Ένας περαστικός τους είδε και από μόνος του σταμάτησε με το αυτοκίνητο του να τους βοηθήσει. Εκείνοι όμως φοβούμενοι μήπως γίνουν αντιληπτοί για το φοβερό έγκλημα που είχαν διαπράξει προσποιήθηκαν ότι δεν θέλουν βοήθεια.
Ο περαστικός οδηγός όμως φεύγοντας παρατήρησε να στάζει αίμα κάτω από το πορτ μπαγκάζ και πιο κάτω ειδοποίησε την αστυνομία να πάνε να εξιχνιάσουν τι συνέβαινε, διότι αυτοί οι τρεις, του φάνηκαν ύποπτοι. Έφθασε η αστυνομία, είδαν οι αστυνομικοί το αίμα στο οδόστρωμα και δίνουν διαταγή να ανοίξουν το μπορτ μπαγκάζ. Μόλις άνοιξαν σηκώνεται και βγαίνει έξω ο Σαουδάραβας υγιής ολοζώντανος με αίματα βέβαια αλλά ραμμένος.
«Μόλις τώρα» τους λέει « η Παναγία τελείωσε και τις τελευταίες ραφές του λαιμού μου εδώ μπροστά δείχνοντας το καρύδι του λαιμού του αφού μου έραψε όλο μου το σώμα πρώτα»
Ο κακοποιός εγκληματίας ταξιτζής και οι συνεργοί του, έχασαν τα λογικά τους, τρελάθηκαν και με χειροπέδες τους οδήγησαν στις ψυχιατρικές φυλακές. Φώναζαν σαν δαιμονισμένοι «…εμείς σε σκοτώσαμε εμείς σε κομματιάσαμε σου κόψαμε το κεφάλι πώς ζεις;».
Ο Σαουδάραβας πήγε για πιστοποίηση του λαμπρού θαύματος. Τον είδαν ιατροδικαστές, εμπειρογνώμονες, αστυνομικοί και πιστοποίησαν με υπογραφές το θαύμα.
Τα ράμματα ήσαν και είναι φανερά. Φαινόταν φρεσκοσυναρμολογημένος. Διεκήρυττε δε και ομολογούσε ότι «η Παναγία με έραψε και με ανάστησε δυνάμει του Υιού της». Κατόπιν ο ιαθείς και αναστηθείς κάλεσε τηλεφωνικώς όλους τους δικούς του και ήλθαν στη Συρία. Πήγαν στο μοναστήρι, ευχαρίστησαν την Παναγία Σαϊδανάγια και πρόσφεραν δεήσεις και δοξολογίες και αντί του ποσού των 80.000$, που ήταν το τάξιμο του στην Παναγία Σαϊδανάγια, προσφέρει στη μονή το ποσό των 800.000$ για τη μεγάλη ευεργεσία που του προσέφερε η Παναγία μας.
Ο ίδιος σήμερα αφηγείται συνεχώς το συγκλονιστικό αυτό θαύμα και αρχίζει πάντοτε λέγοντας: «Όταν ήμουν μουσουλμάνος μου συνέβη αυτό κι αυτό» δηλώνοντας ότι δεν είναι πλέον μουσουλμάνος, ούτε αυτός ούτε η οικογένεια του… Το θαύμα αυτό τάραξε τις αραβικές μουσουλμανικές χώρες και όλη τη Μέση Ανατολή, δημιούργησε σάλο και φοβερή έκπληξη.
Β. Θεραπεία διά του σταυρού
Από το διαδίκτυο πληροφορούμαστε την παρακάτω εντυπωσιακή ιστορία:
Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές γνωστός Χότζας της Αιγύπτου μαζί με την οικογένεια του, εγκατέλειψαν τον μουσουλμανισμό και βαπτίσθηκαν Χριστιανοί. […]
Ποιο όμως συνταρακτικό γεγονός έκανε τον γνωστό Χότζα, τα στοιχεία του οποίου για ευνόητους λόγους δεν δημοσιεύουμε να γίνει χριστιανός; Όπως εξιστορεί ο ίδιος η μεταστροφή του οφείλεται σε θαύμα. Ο πρώην Χότζας και νυν νεοφώτιστος Χριστιανός ανέφερε ότι η μικρή κόρη του έπασχε από ανίατη ασθένεια. Γύρισε όλα τα νοσοκομεία και επισκέφθηκε αρκετούς γιατρούς στην Αίγυπτο, όπου μέχρι πρότινος ζούσε αλλά και στο εξωτερικό. Όλοι οι γιατροί σχεδόν συνέκλιναν στην ίδια άποψη. Συνιστούσαν θεραπευτική αγωγή, η οποία ωστόσο, όπως τόνιζαν δεν θα βοηθούσε για την αποφυγή του μοιραίου. Μάλιστα συνέστησαν στον απελπισμένο πατέρα να πάρει την κόρη του στο σπίτι, αφού πίστευαν ότι δεν υπάρχει πλέον θεραπεία. Ο απελπισμένος πατέρας, καλλίφωνος Χότζας, προσευχόταν καθημερινά στον Αλλάχ για βοήθεια.
Βλέποντας τη θλίψη του κάποιος κοντινός φίλος του πρότεινε να βάλει πάνω από το προσκεφάλι της κόρης του, ένα σταυρό. Στο άκουσμα της πρότασης ο πρώην Χότζας αντέδρασε… «Δεν είναι δυνατόν να κάνω εγώ κάτι τέτοιο, δεν θα πουλήσω την πίστη μου…», είπε. Η ιδέα, ωστόσο, της τοποθέτησης του σταυρού άρχισε να τον απασχολεί. Χωρίς να αναφέρει σε κανένα τίποτε, αγόρασε ένα σταυρό και το έβαζε όταν ήταν μόνος στο δωμάτιο της κόρης του πάνω από το προσκεφάλι της. Οι ημέρες περνούσαν και η κόρη του εισήλθε σε κωματώδη κατάσταση, χάνοντας κάθε επικοινωνία με το περιβάλλον. Όλοι στην οικογένεια αλλά και στην περιοχή που υπηρετούσε ο πρώην Χότζας περίμεναν το μοιραίο. Ο απελπισμένος πατέρας μέρα-νύκτα καθόταν δίπλα της, κλαίγοντας. Μέσα του, όπως ομολογεί τώρα, υπήρχε μια ελπίδα πως κάτι θα συμβεί.
Ένα βράδυ καθώς ο θλιμμένος πατέρας κρατούσε το χέρι της κόρης του, είδε πως από το σταυρό που είχε στο προσκεφάλι της να εκπέμπεται ένα εκτυφλωτικό φως, το οποίο απλώθηκε σ' όλο το κρεβάτι. Αρχικά νόμιζε πως ονειρεύεται ή ότι κάτι συμβαίνει με τη σκέψη του εξ αιτίας της στεναχώριας. Ωστόσο, το φως το έβλεπε φανερά. Ξαφνικά βλέπει την κόρη του να σηκώνεται από το κρεβάτι της και να λέει: «Μπαμπά πεινάω, φέρε μου κάτι να φάω»! Ο δυστυχής Χότζας δεν μπορούσε να συνειδητοποιήσει τι είχε συμβεί. Πήγε στην κουζίνα περιχαρής. Οι φωνές του ξεσήκωσαν τη σύζυγό του αλλά και τη γειτονιά. Σε λίγο στο σπίτι του ήταν το αδιαχώρητο. Ο ίδιος έλεγε και ξαναέλεγε τι ακριβώς συνέβη. Μιλούσε για το θαύμα του σταυρού. Τηλεφώνησε μάλιστα στο φίλο του που του είχε προτείνει να βάλει το σταυρό στο προσκεφάλι της μικρής κόρης του και τον ευχαρίστησε.
Οι γείτονες και οι φίλοι του προσπάθησαν να αποδώσουν το θαύμα στον Άγιο Γεώργιο, τον οποίο αποδέχονται οι μουσουλμάνοι. Εκείνος όμως ήξερε για την δύναμη του σταυρού. Βίωσε το θαύμα. Η κόρη του πλέον δεν παρουσίαζε τίποτε και οι θεράποντες γιατροί που γνώριζαν την κατάσταση δεν πίστευαν στα μάτια τους, όταν είδαν πως οι νέες εξετάσεις δεν έδειχναν απολύτως τίποτε. Λίγες ημέρες μετά το θαύμα ο πρώην Χότζας είχε λάβει την απόφασή του. Είπε στη σύζυγο του πως θα γίνει Χριστιανός. Εκείνη αρχικά αντέδρασε και σκέφθηκε τους διωγμούς που θα ακολουθήσουν για τον ίδιο και για όλη την οικογένεια από τους μουσουλμάνους. «Θα μας σκοτώσουν» έλεγε. Εκείνος όμως είχε πλέον πάρει το δρόμο του. Της ανακοίνωσε πως θα φύγουν οριστικά από την Αίγυπτο. «Θα βαπτισθούμε χριστιανοί και θα ζήσουμε πλέον σε άλλη χώρα».
Έτσι και έπραξε. Ωστόσο, η είδηση της εισόδου του στην Εκκλησία του Χριστού κυκλοφόρησε ευρέως τόσο στην πόλη που υπηρετούσε, όσο και στο μουσουλμανικό ιερατείο. Σήμερα ο πρώην Χότζας και νυν νεοφώτιστος Χριστιανός σπουδάζει θεολογία. Για τους μουσουλμάνους σήμερα ο ίδιος και η οικογένεια του είναι επικηρυγμένοι. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν μπορούμε να δημοσιεύσουμε περισσότερα στοιχεία.
Προσθήκη του blog μας: Η απορία μιας Αλβανίδας γιαγιάς: "Μα τον άη Γιώργη δεν ξέρω;" (από εδώ).
Στό ιεραποστολικό περιοδικό Αγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, τεύχος Απρίλιος -Ιούνιος του 1997, σελ. 357 ο π. Δαμασκηνός Γρηγοριάτης ανάμεσα στα αλλά γράφει καί τα έξης:
Στό ιεραποστολικό περιοδικό Αγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, τεύχος Απρίλιος -Ιούνιος του 1997, σελ. 357 ο π. Δαμασκηνός Γρηγοριάτης ανάμεσα στα αλλά γράφει καί τα έξης:
«... Δεν θα πρέπει να αποσιωπήσω την συγκινητική συνάντηση που είχα ένα βράδυ, στο σπίτι του παπα-Γιάννη Τρεμπίτσκα, στην Κοριτσά. Μια εβδομήντα περίπου χρονών γριούλα ήρθε καί μας ανακοίνωσε το πρόβλημα της: - Πατέρες, βοηθήστε με να κτίσω την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο χωριό μου. - Γιαγιά, από πού είσαι, τί θρησκεία ακολουθείς καί ποιος σου ζήτησε να κτίσεις εκκλησία; -Το χωριό μου ήταν ορθόδοξο μέχρι το 1910. Από τότε όλοι οι κάτοικοι έγίναμε μουσουλμάνοι. Τα ερείπια της εκκλησίας του Αγίου παραμένουν ακόμα στο κέντρο του χωριού μας. Τρεις φορές μέχρι τώρα ήλθε στον ύπνο μου ο άγιος Γεώργιος καί μου είπε: «Εσύ θα αναλάβεις να μου κάνεις την εκκλησία». - Καί πώς ξέρεις γιαγιά, ότι αυτός ήταν ο άγιος Γεώργιος; Σηκώθηκε όρθια. Έβγαλε από την τσέπη της μια πλαστική είκονίτσα του αγίου Γεωργίου καί κάπως αντιδρώντας για την ερώτηση μου, μου είπε: - Καλά δεν ξέρω ποιος είναι ο Άγιος Γεώργιος; Να, αυτός είναι. Ας σημειωθεί εμφατικά ότι αυτή ήταν μουσουλμάνα...».
Η τιμή και τα θαύματα του αγίου Δημητρίου στους μουσουλμάνους της ΚΠολης
Παραμονή του Αγ. Δημητρίου ξανά εμείς στην Πόλι. Ρωτούμε στο Πατριαρχείο που να εκκλησιασθούμε. Πάντα το κάνουμε αυτό. Πηγαίνουμε όπου μας συνιστούν. Συνήθως εκεί οπού λειτουργεί ο Πατριάρχης ή ο Πατριαρχικός Επίτροπος. Και οι λίγοι προσκυνηταί είναι μια παρηγοριά. Μας λέγουν λοιπόν να πάμε για τη λειτουργία στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου Ξηροκρήνης (Κουρού Τσεσμέ) προς την πλευρά του Βοσπόρου…
Πηγαίνουμε στην Ξηροκρήνη. Ο Πατριάρχης απουσιάζει στην Αμερική. Χοροστατεί ο Πατριαρχικός Επίτροπος. Όρθρος, Θεία Λειτουργία, Θείο Κήρυγμα, όλα καλά. Εκκλησία ανακαινισμένη. Κόσμος αρκετός. Ενορίτες; όχι. Η τελευταία ενορίτισσα, ονόματι Αικατερίνη, πέθανε πριν τέσσερα χρόνια. Όσο ευρισκόμουν μέσα στο Ναό άκουα ένα συνεχή θόρυβο σαν να κυλούσε κάπου νερό. Δεν έδωσα σημασία. Ίσως επηρεασμένος απ’ την ονομασία της περιοχής. Ξηροκρήνη, άρα νερό δεν έχει.
Η Θεία Λειτουργία τελείωσε. Η δεξίωσις γίνεται στον γυναικωνίτη. Ανεβαίνω. Βλέπω όμως ότι ο πολύς κόσμος εξαφανίζεται δεξιά σε μια στενή σκάλα. Που πάνε; ρώτησα. Στό αγίασμα, μου απαντούν. Ακολουθώ. Εισέρχομαι σ’ ένα ευρύχωρο παρεκκλήσι. Αριστερά σε μια δεξαμενή κυλά το αγίασμα. Ήταν ο θόρυβος πού άκουγα. Αλλά δεν ήταν η πηγή. Οι προσκυνηταί χάνονται από μπροστά μου. Μπαίνουν σε μια σπηλιά. Ακολουθώ. Υγρασία παντού. Οι τοίχοι στάζουν. Μικροί σταλακτίτες κρέμονται πάνω απ’ τα κεφάλια μας. Σχεδόν ακουμπώ στην οροφή. Μου θυμίζει το Ευπαλίνειον όρυγμα της Σάμου. Το αγίασμα τρέχει κάτω απ’ τα πόδια μας. Η σπηλιά, αλλού πελεκημένη στο βράχο αλλού χτιστή είναι ελαφρώς ανηφορική. Κόσμος πολύς μπαίνει, λίγοι βγαίνουν. Ευτυχώς χωρούν. Κάπου κάπου υπάρχει και ένας ηλεκτρικός λαμπτήρας. Προχωρούμε αργά για ώρα πολλή. Πόσα μέτρα προχωρήσαμε; εκατό; διακόσια; Ίσως και παραπάνω. Δεν μπόρεσα να υπολογίσω. Τέλος έφθασα στο αγίασμα. Αναβλύζει από τον βράχο. Ύδωρ εκ πέτρας.
Πίνουμε και επιστρέφουμε. Στο παρεκκλήσι βλέπω δυο ζευγάρια δεκανίκια κι άλλα τάματα. Φτάνω στον γυναικωνίτη. Οι προσφωνήσεις και οι αντιφωνήσεις είχαν τελειώσει. Είχε αρχίσει το κέρασμα. Κάθομαι ανάμεσα σε δύο πρεσβυτέρους. Τον εφημέριο Διπλοκιονίου (Μπεσίκτας) και τον εφημέριο Μεγάλου Ρεύματος (Αρναούτ-κιοϊ). Πιάσαμε κουβέντα. Εξελίχθηκε εις αποκαλύψεις.
Αρχίζω τις ερωτήσεις: Είδα κάτι πατερίτσες επάνω, ποιος τις άφησε; Οι «λεγάμενοι» (εννοεί τους Τούρκους) μου απήντησε. Εδώ, πάτερ μου, γίνονται πολλά θαύματα. Έρχονται «λεγάμενοι» απ’ όλα τα μέρη της Τουρκίας, λούζονται με το αγίασμα, πίνουν και θεραπεύονται. Επειδή εδώ δεν υπάρχει τακτικός εφημέριος, ερχόμαστε εμείς εκ περιτροπής και λειτουργούμε κάθε Σάββατο. Έρχονται πολλοί. Το καλοκαίρι εκατοντάδες. Γεμίζει ο ναός, οι γυναικωνίτες, η αυλή. Όταν γίνεται η Μεγάλη Είσοδος στρώνονται στο δάπεδο του ναού τόσοι πολλοί πού δυσκολευόμαστε να περάσουμε. Μας ζητούν να τους κοινωνήσουμε. Αυτό δεν είναι για σας, τους λέμε. Τους δίδουμε όμως λίγο ψωμάκι κομμένο σαν αντίδωρο προς παρηγορίαν τους. Ανεβαίνουν στο αγίασμα, λούζονται, πίνουν, ζητούν να προσκυνήσουν Σταυρό. Τον βάζουμε σ’ ένα τραπεζάκι και τον προσκυνούν. Δεν τον κρατούμε γιατί υπάρχουν καταδότες. Θα μας καταγγείλουν ότι κάνουμε προσηλυτισμό. Τα δεκανίκια πού είδες τα άφησαν πέρυσι. Μάλιστα ένας ήρθεν απ’ το Ερζερούμ. Είδε όραμα τον Άγιο Δημήτριο. Θα πάς, του λέγει, στο τάδε μέρος και θα λουσθείς τρεις φορές στο αγίασμα μου και θα θεραπευθείς. Ξεκίνησε απ’ τα βάθη της Μικράς Ασίας, ήλθε, έπραξεν όπως του παρήγγειλεν ο Άγιος και έγινε καλά.
Ήλθε με πατερίτσες και έφυγε πηδώντας. Άφησε στον Άγιο τα δεκανίκια του. Είναι αθώες ψυχές πάτερ μου, και τις ακούει ο Θεός. Και συμπληρώνει ο εφημέριος του Μεγάλου Ρεύματος, με την ωραία Πολιτική προφορά του. -Δέκα πέντε χρόνια παπάς είμαι, άμα ένα όραμα δεν είδα. Αυτοί «λεγάμενοι» είναι, αλλόθρησκοι είναι, οράματα βλέπουν, όνειρα βλέπουν. Τι πράγματα είναι αυτά; Του απαντώ: Εμείς, πάτερ μου, βρισκόμαστε μέσα στην αλήθεια, κολυμπάμε μέσα στο θαύμα της Εκκλησίας. Δεν χρειαζόμαστε οράματα. Άμα ζεις μέσα στο άπλετο φως, τι θα σε ωφελήσει το φως ενός κεριού ή έστω μιας λαμπάδας; Αυτοί ζουν μέσα στα πηχτά σκοτάδια, εις το ψηλαφητόν σκότος. Γι αυτό τους δίδει ο Άγιος Θεός λίγο φως, κάποια οράματα, κάποια θαύματα. – “Αν είναι έτσι καλά είναι.,.
Συγκλονισμένος σκέπτομαι μέσα στο λεωφορείο, επιστρέφοντας στο ξενοδοχείο.
- Τι συμβαίνει άραγε; Είναι αταβισμός; Είναι αναμνήσεις μιας χριστιανικής καταγωγής πού ποτέ ενδεχομένως δεν λησμονήθηκε; Είναι μία πρόγευσις των όσων μέλλουν να συμβούν; Ή είναι αυτά και πολλά άλλα μαζί; Μόνον ο φιλάνθρωπος Θεός γνωρίζει. «Τις γαρ έγνω νουν Κυρίου, ή τις σύμβουλος αυτόν εγένετο;» (προς Ρωμαίους ΙΑ’, 34).
Από το βιβλίο: Θέλω να πιω όλο το Βόσπορο, Εκδ. Ι.Μ. Παναγίας Τατάρνης Ευρυτανίας.
Δες και το άρθρο μας για τη μυροβλυσία του αγίου Δημητρίου.
Μουσουλμάνοι που αγίασαν ως χριστιανοί
Selected miracles of St. George the Trophy-bearer to Muslims
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου