Περί της "απαγόρευσης της Ορθοδοξίας" στην Ουκρανία

"Ν": Κατά τη γνώμη μου, και ζητώ συγγνώμη αν κάποιοι σκανδαλιστούν, οι τίτλοι που μιλούν για "απαγόρευση της Ορθοδοξίας στην Ουκρανία" είναι ανακριβείς και παραπλανητικοί. Η Ουκρανία έθεσε εκτός νόμου τη ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας (την μέχρι πρότινος μόνη νόμιμη και κανονική), όχι την Ορθοδοξία γενικώς. Αν δηλαδή πάει στην Ουκρανία μια ομάδα ορθοδόξων ιερέων και πιστών από άλλη χώρα ή ακόμη κι αν ζητήσουν να λειτουργήσουν, ασφαλώς ΔΕΝ θα τους πουν "Στοπ! Απαγορεύεται!"

 

Το πρόβλημα, που για μια φορά ακόμη εκδηλώνεται εδώ, είναι η ενότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Καλύτερα θα ήταν να μας απασχολεί και να μας πονάει αυτό, παρά να παίρνουμε θέση υπέρ του ενός ή του άλλου από τους εμπλεκόμενους, γιατί κατά την ταπεινή μου γνώμη όλοι έχουν λερωμένη τη φωλιά τους κάπου.

Είναι κανονική Ορθόδοξη Εκκλησία εκείνη που νομιμοποίησε το Οικ. Πατριαρχείο; Κατά τη γνώμη μου, ναι. Το Πατριαρχείο μπορεί να το κάνει αυτό, δηλ. να αναγνωρίσει μια σχισματική κοινότητα ορθοδόξων χριστιανών, η οποία έρχεται σε κοινωνία μαζί του, και την κάνει κανονική. Επίσης έχει δικαιοδοσία στην Ουκρανία, ώστε να της δώσει αυτοκεφαλία (είναι επαρκώς τεκμηριωμένο αυτό, κατά τη γνώμη μου, από τη σχετική αρθρογραφία). Αν κάτι από αυτά δεν είναι έτσι, ας συνεδριάσουν οι λοιπές Ορθόδοξες Εκκλησίες και ας το συναποφασίσουν. 

Όμως το πρόβλημα είναι ουσιαστικό και όχι τυπικό. Δηλ. τι είδους ομάδα ορθοδόξων είναι αυτοί οι μέχρι χθες σχισματικοί, τι συμπεριφορά έχουν και πώς εξυπηρετούν τις επιδιώξεις της ουκρανικής πολιτικής – όπως και ποια η σχέση της ενέργειας του Οικ. Πατριαρχείου με τις πολιτικές επιδιώξεις των ΗΠΑ. Απεναντίας, το ουκρανικό κράτος κατηγορεί τη ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία για εμπλοκή στην πολιτική κατά της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας. 

Το πρόβλημα είναι σοβαρό και φλέγον. Το καλύτερο θα ήταν να ερωτηθεί ο ορθόδοξος ουκρανικός λαός. Με καθαρό τρόπο όμως και χωρίς πιέσεις και επιρροές (εδώ, στο τέλος, αναφέρεται ότι "σύμφωνα με δημοσκόπηση που είχε πραγματοποιηθεί το 2023 από το Διεθνές Ινστιτούτο Κοινωνιολογίας του Κιέβου, το 66% των Ουκρανών υποστηρίζει την απαγόρευση της Εκκλησίας που συνδέεται με τη Μόσχα" - πόσο αληθινά είναι κι αυτά τα στοιχεία, ο Θεός ξέρει).

Ποιος θα δώσει λύση; Ευχόμαστε, ο Χριστός. Ανθρωπίνως δεν το βλέπουμε. Ευχαριστώ.

Η αντίδραση της Ρωσίας ήταν άμεση και έντονη, μετά την ψήφιση του νέου ουκρανικού νόμου που στοχεύει στη διακοπή των σχέσεων των ενοριών της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (UOC) με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία.

Του Γιάννη Παπανικολάου / ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (τίτλος: Η απόλυτη παρακμή Εκκλησίας και πολιτικής! Εργαλοποιούν την ορθόδοξη πίστη για την εξυπηρέτηση συμφερόντων)

Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα,καταδίκασε την ενέργεια αυτή, καταγγέλλοντας το Κίεβο για «απόπειρα καταστροφής της ορθοδοξίας». Η Ρωσία βλέπει το νομοσχέδιο αυτό ως μια πολιτική πράξη που αποσκοπεί στη θρησκευτική και πολιτιστική αποξένωση της Ουκρανίας από τη Ρωσία, καθώς η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία έχει ισχυρούς δεσμούς με την UOC.

Από την πλευρά του, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αφού ευχαρίστησε το ουκρανικό κοινοβούλιο για την ψήφιση του νόμου, ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει συνομιλίες με τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο. Η κίνηση αυτή εντάσσεται στην ευρύτερη προσπάθεια του Κιέβου να ενισχύσει τις σχέσεις του με το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, το οποίο έχει αναγνωρίσει την Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, ξεκινώντας έναν νέο κύκλο έντασης με τη Μόσχα.

Ο νόμος που ψηφίστηκε από το ουκρανικό κοινοβούλιο έχει ως στόχο να προστατεύσει, όπως υποστηρίζουν οι υποστηρικτές του, τη συνταγματική τάξη και να αποτρέψει την επιρροή της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, η οποία θεωρείται ότι υποστηρίζει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Σύμφωνα με την Ένωση Ορθοδόξων Δημοσιογράφων, 265 βουλευτές υπερψήφισαν το νομοσχέδιο «Περί Προστασίας της Συνταγματικής Τάξης στη σφαίρα Δράσης των Θρησκευτικών Οργανώσεων», ενώ μόλις 29 το καταψήφισαν και άλλοι 4 απείχαν. Ο νόμος θα τεθεί σε ισχύ 30 ημέρες από την ημερομηνία δημοσίευσής του, με τις ενορίες να έχουν εννέα μήνες για να διακόψουν τις σχέσεις τους με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία.

Η UOC, η οποία στοχοθετείται από τον νέο νόμο, είχε ήδη από τον Μάιο του 2022 ανακοινώσει την αποκοπή των δεσμών της με το Πατριαρχείο της Μόσχας, αντιδρώντας στη ρωσική εισβολή. Ωστόσο, οι ουκρανικές αρχές έχουν κατηγορηθεί από την UOC για διωγμούς και καταστολή, ενώ η Ρωσία καταγγέλλει ότι ο νέος νόμος αποτελεί παραβίαση των θρησκευτικών ελευθεριών.

Η κατάσταση παραμένει τεταμένη, με την ψήφιση του νομοσχεδίου να εντείνει περαιτέρω τις ήδη δύσκολες σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, μεταφέροντας τη σύγκρουση και στο θρησκευτικό πεδίο.

Σφοδρή επίθεση Πατριαρχείου Μόσχας κατά Βαρθολομαίου για την απαγόρευση της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας

ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

ΡΩΣΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ – Η ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου Μόσχας, που εκδόθηκε με αφορμή την ψήφιση του νομοσχεδίου στην Ουκρανία για την απαγόρευση της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, αποτελεί μια σοβαρή και επιθετική δήλωση εναντίον του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου.

Η Μόσχα κατηγορεί τον Πατριάρχη ότι έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις που οδήγησαν στην ενίσχυση του εκκλησιαστικού σχίσματος στην Ουκρανία, ενώ ταυτόχρονα τον θεωρεί υπεύθυνο για την υποστήριξη ενεργειών που, σύμφωνα με τη ρωσική πλευρά, στοχεύουν στην καταστροφή της κανονικής Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Η ανακοίνωση κάνει λόγο για «κυνήγι μαγισσών» εναντίον της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και υποστηρίζει ότι η αναγνώριση των σχισματικών από το Οικουμενικό Πατριαρχείο ήταν η αιτία για την ψήφιση του νομοσχεδίου. Κατηγορεί τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο ότι, με τη στάση του, ενίσχυσε το σχίσμα αντί να προσπαθήσει να το θεραπεύσει.

Επιπλέον, το Πατριαρχείο Μόσχας αναφέρει ότι η αναγνώριση της ηγεσίας των σχισματικών από το Φανάρι οδήγησε σε πράξεις καταστολής εναντίον των πιστών της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, συμπεριλαμβανομένων ποινικών διώξεων και συλλήψεων κληρικών.

Στο πλαίσιο αυτό, η ανακοίνωση κατηγορεί τον Οικουμενικό Πατριάρχη ότι υποστήριξε ανοικτά τις ενέργειες των ουκρανικών κρατικών αρχών, οι οποίες, σύμφωνα με τη Μόσχα, έχουν στόχο την καταστροφή της κανονικής Εκκλησίας στην Ουκρανία. Η Ιερά Σύνοδος θεωρεί τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο προσωπικά υπεύθυνο για την οργάνωση του διωγμού των πιστών της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, συγκρίνοντάς τον μάλιστα με ιστορικά πρόσωπα που συνέβαλαν στη σταύρωση του Ιησού Χριστού, όπως οι Αρχιερείς Άννας και Καϊάφας.

Η ανακοίνωση υποστηρίζει ότι το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε στην Ουκρανία είναι αποτέλεσμα συνεργασίας μεταξύ ανώτερων κυβερνητικών στελεχών, βουλευτών, ριζοσπαστών πολιτικών και δημοσίων προσώπων, καθώς και εκπροσώπων σχισματικών οργανώσεων και της Ουκρανικής Ελληνοκαθολικής Εκκλησίας. Η Ρωσική Εκκλησία ισχυρίζεται ότι ο στόχος αυτού του νομοσχεδίου είναι η εξάλειψη της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και η αναγκαστική μεταγραφή των πιστών της σε άλλες θρησκευτικές οργανώσεις.

Το Πατριαρχείο Μόσχας συγκρίνει την απαγόρευση της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας με τη θρησκευτική καταστολή που έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια της Σοβιετικής Ένωσης και τη δεκαετία του 1960 στην Αλβανία υπό το καθεστώς του Ενβέρ Χότζα. Η ανακοίνωση υπογραμμίζει ότι, παρά τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων των πιστών της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας που έχουν αναγνωριστεί από πολλές οργανώσεις στη Δύση, το νομοσχέδιο εγκρίθηκε, θέτοντας σε κίνδυνο την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης.

Τέλος, η Ιερά Σύνοδος επισημαίνει ότι το νομοσχέδιο αυτό είναι ασυμβίβαστο με την έννοια του κράτους δικαίου και αποτελεί μια πολιτική διακήρυξη που αποσκοπεί στη νομιμοποίηση της καταστολής της πλειοψηφικής θρησκευτικής κοινότητας στην Ουκρανία. Καταδικάζει τις ενέργειες των ουκρανικών ΜΜΕ που, κατά τη Μόσχα, έχουν στόχο τη δυσφήμιση της κανονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ουκρανία υπό τον Μητροπολίτη Ονούφριο και τις προσπάθειες υπονόμευσης της δράσης της.