Η εμπειρία να εργάζεσαι μέσα στον τάφο του Χριστού...

Άποψη live

Ο συντηρητής αρχαιοτήτων Μιχάλης Τρουλλινός και οι κόρες του, επίσης συντηρήτριες, Αμαλία και Αργυρώ Τρουλλινού, ήταν ανάμεσα στην εξαμελή ομάδα συντηρητών που εργάστηκαν στο έργο αποκατάστασης του Παναγίου Τάφου στον Πανίερο Ναό της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα. Οι συγκεκριμένοι Ρεθεμνιώτες επελέγησαν από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Αθηνών και συμμετείχαν στην πολυμελή αποστολή με τις διάφορες ομάδες εργασίας, έχοντας έτσι την ευκαιρία να βιώσουν μια μοναδική εμπειρία και βέβαια να συνδέσουν το όνομα τους με ένα από τα παγκοσμίως σημαντικότερα έργα θρησκευτικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος της ιστορίας. 

 

«Η εμπειρία ήταν πρωτόγνωρη για μένα και για τις κόρες μου» δήλωσε στην εφημερίδα μας ο Μιχάλης Τρουλλινός, ο οποίος αρκετούς μήνες μετά την ολοκλήρωση αυτού του έργου, αποφάσισε να μιλήσει στην εφημερίδα μας και να μας αποκαλύψει στιγμές από τις ώρες που βρέθηκε να εργάζεται στον χώρο όπου σταυρώθηκε, τάφηκε και αναστήθηκε ο Χριστός. Ο ίδιος τόνισε πως «Δουλεύω από το 1976 κι έχω ζήσει αρκετές εμπειρίες. Αυτό, όμως, ήταν το κάτι άλλο. Και μόνο το γεγονός, ότι ήμασταν στον τάφο του Χριστού, όπου γύρω από αυτό το σημείο έγιναν όλα όσα καθιέρωσαν το χριστιανισμό, ήταν πολύ σημαντικό. Η αίσθηση για όποιον βρίσκονταν εκεί ήταν απερίγραπτα μοναδική, ενώ η ευωδία που υπήρχε στο χώρο ήταν ιδιαίτερη και ξεχωριστή. Υπάρχει ακόμα και στα κιβώτια που έχουν μεταφερθεί στο Μετσόβιο. Μάλιστα, κάποιοι λένε, ότι η ευωδία αυτή ήταν αισθητή για μέρες στα χέρια αυτού, που απλά θα ακουμπούσε ένα από τα ευρήματα του Πανάγιου Τάφου. Αυτή η ευωδία θα με ακολουθεί μέχρι να ζω.»


 


ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΠΑΝΑΓΙΟ ΤΑΦΟ
 
Ο Ναός της Αναστάσεως του Κυρίου ή Ναός του Παναγίου Τάφου βρίσκεται στη χριστιανική συνοικία της παλαιάς πόλης της Ιερουσαλήμ και ειδικότερα στη θέση του Γολγοθά, όπου σταυρώθηκε τάφηκε και αναστήθηκε ο Ιησούς Χριστός. Ο ναός αποτελεί σημαντικό τόπο προσκυνήματος από τον 4ο αιώνα και μετά, οπότε ανακαλύφθηκε από την Αγία Ελένη, ενώ αποτελεί έδρα του ελληνορθόδοξου πατριαρχείου Ιεροσολύμων. Το κτίριο ελέγχεται ταυτόχρονα από πολλές διαφορετικές εκκλησίες.
Ο Τάφος αποκαταστάθηκε αρχικά από την Αγία Ελένη την μητέρα του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Α΄ στα μέσα του 4ου αιώνα, αφού κατέστρεψε το ναό της Θεάς Αφροδίτης, τον οποίο έχτισε εκεί ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Αδριανός για να εξαφανίσει το σημείο ταφής του Χριστού. Στον ναό που έχτισε η Αγία Ελένη συμπεριέλαβε τον Πανάγιο Τάφο μαζί με τον Γολγοθά και το Σπήλαιο. Από τότε, ο τάφος υπέστη πολλές και σοβαρές καταστροφές ενώ στην σημερινή του μορφή ανακατασκευάστηκε το 1810.

Δύο αιώνες μετά την αναστήλωση του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου από τον Κάλφα Κομνηνό και 70 χρόνια μετά την τοποθέτηση από τη Βρετανική Αρμοστεία σιδηρού κλωβού για τη συγκράτηση του παραμορφωμένου Ιερού Κουβουκλίου, η διεπιστημονική ομάδα του ΕΜΠ παρέδωσε ενισχυμένο, συντηρημένο και αποκατεστημένο το Ιερό Κουβούκλιο του Παναγίου Τάφου στις τρεις χριστιανικές κοινότητες στις 22 Μαρτίου 2017.

«ΖΟΥΣΑΜΕ ΣΤΙΓΜΗ ΠΡΟΣ ΣΤΙΓΜΗ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΕΡΓΟ»

Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η τεκμηρίωση και η μελέτη του Παναγίου Τάφου από τη διεπιστημονική ομάδα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, όταν μετά από επτά αιώνες μετακυλήθηκε η ταφική πλάκα του Αρκοσολίου και αποκαλύφθηκε το εσωτερικό του Παναγίου Τάφου στο πλαίσιο εργασιών ενεμάτωσης των εσωτερικών φάσεων του Ιερού Κουβουκλίου, οπότε και επετεύχθη η στερέωση του Ιερού Βράχου και η ανάδειξή του μέσα από το παράθυρο που άνοιξε στην ορθομαρμάρωση του ταφικού θαλάμου. Η αποκάλυψη αυτή έδωσε στους επιστήμονες τη δυνατότητα να μελετήσουν για πρώτη φορά τον Τάφο του Χριστού και τον Ιερό Βράχο και να πιστοποιήσουν ότι πρόκειται για το αυθεντικό ταφικό μνημείο της Κωνσταντίνειας περιόδου και ότι η σημερινή επιτάφια πλάκα τοποθετήθηκε μετά την καταστροφή της αρχικής το 1244 μ.Χ., στην ύστερη Σταυροφοριακή περίοδο.

Για τον Μιχάλη Τρουλλινό και τις κόρες του η στιγμές που εργάστηκαν μέσα στον τάφο θα μείνουν ανεξίτηλα χαραγμένες στο μυαλό τους για το επόμενο της ζωής τους. Μιλώντας μας σχετικά τόνισε, ότι «όσοι μπαίναμε εκεί μέσα, νιώθαμε σαν να αφήναμε εκτός τα προβλήματα και τις σκέψεις μας. Ασχολούμασταν αποκλειστικά με τα του Πανάγιου Τάφου. Δεν είχαμε άλλες σκέψεις εκείνες τις ώρες. Ήμασταν απολύτως προσηλωμένοι και συγκεντρωμένοι στο έργο μας. Εμείς ενταχτήκαμε στην ομάδα συντήρησης και είχαμε αναλάβει τον καθαρισμό εσωτερικά, του μαρμάρινου ανάγλυφου πάνω από τον τάφο, τον ίδιο τον τάφο και να συμπληρώσουμε τα ζωγραφικά εξωτερικά του τρούλου. Πάνω από τον τάφο έχει ζωγραφικές παραστάσεις με τις μυροφόρες και τους δύο αρχαγγέλους. Το έργο αυτό το είχαν ήδη καθαρίσει και οπλίσει όταν πήγαμε, εμείς συνεχίσαμε τον καθαρισμό και τη στερέωση.»
Ο ίδιος συνέχισε λέγοντας, πως «εκεί ήταν πάντα οι αντιπρόσωποι των δογμάτων ή οι ηγέτες των δογμάτων. Οι δικοί μας οι ορθόδοξοι, οι Αρμένηδες, οι Λατίνοι [=Ρωμαιοκαθολικοί] και οι Κόπτες. Οι Κόπτες βέβαια δεν έχουν να κάνουν με τον Πανάγιο τάφο, έχουν ένα μικρό κομμάτι απ’ έξω, αλλά με όλους αυτούς η επαφή ήταν εβδομαδιαία γιατί για το παραμικρό που μπορούσε να αλλάξει κάτι, ή για κάτι σημαντικό επί του έργου, έπρεπε να ενημερωθούν και να υπογράψουν κι αυτοί το πρακτικό που υπογράφαμε κι εμείς. Η πορεία των εργασιών ήταν προδιαγεγραμμένη. Εντοπίσαμε όλες τις ανά τους αιώνες επεμβάσεις, που ξεκίνησαν από την Αγία Ελένη, ξεκαθαρίσαμε το κυρίως τμήμα του τάφου του Ιησού και κυρίως δουλέψαμε επί της επεμβάσεως του Κομνηνού».

Ο ίδιος συνέχισε λέγοντας: «Ήταν μια πολύ σημαντική εμπειρία. Αφενός λόγω της επιβλητικότητας του χώρου και αφετέρου λόγω της παρουσίας του κόσμου που ερχόταν και ζούσε εκεί μοναδικές εμπειρίες. Ως επαγγελματίας θα πρέπει να τονίσω πως πέρα των αισθημάτων και των βιωμάτων ήταν σημαντικό και το γεγονός πως χρησιμοποιήσαμε τεχνικά μέσα που μάλλον για πρώτη φορά χρησιμοποιούνταν παγκοσμίως και για μας ήταν πρωτόγνωρο. Νομίζω πως όλο αυτό το έργο έγινε σε μια μοναδική βάση, συνεργάστηκαν πολλοί και διαφορετικοί επιστήμονες και τεχνίτες και γενικά, όλο αυτό που ζήσαμε εκεί δεν μπορεί να επαναληφθεί.»
Θα πρέπει να τονίσουμε, ότι το έργο έφερε σε πέρας η διεπιστημονική ομάδα του ΕΜΠ, με επικεφαλής την καθηγήτρια της Σχολής Χημικών Μηχανικών, κ.Αντονία Μοροπούλου, απαρτιζόμενη από τον ομότιμο καθηγητή της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, κ. Εμμ. Κορρέ, τον καθηγητή της Σχολής Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών, κ. Α. Γεωργόπουλο, καθηγητή της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών, κ. Κ. Σπυράκο, τον επίκουρο καθηγητή της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών, κ. Χ. Μουζάκη, καθώς και 50μελή ομάδα επιστημόνων, συνεργατών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
Στην ομάδα συντηρητών που συμμετείχαν οι Ρεθυμνιώτες, επικεφαλής ήταν ο κ. Θ. Μαρίδης και συμμετείχε και η αρχαιολόγος κ. Κ. Καραθάνου.

Η ΕΚΘΕΣΗ

Από τον περασμένο μήνα φιλοξενείται ψηφιακή έκθεση με τίτλο «Tomb of Christ: The Holy Sepulchre Experience» στο μουσείο του National Geographic στην Ουάσιγκτον, όπου παρουσιάζεται το έργο Αποκατάστασης του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου. Η εντυπωσιακή, διαδραστική έκθεση, χρησιμοποιεί νέες τεχνολογίες και τρισδιάστατα μοντέλα, με σκοπό να μεταφέρει νοητά το κοινό στα Ιεροσόλυμα, στον Ναό της Αναστάσεως, ώστε να «δει από κοντά» τις εργασίες αποκατάστασης που ολοκληρώθηκαν τον Μάρτιο του 2017 από την ελληνική ομάδα.
Το Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού προτείνει το έργο αποκατάστασης του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου ως υποδειγματικό έργο, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού έτους 2018 για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς ενώ η έκθεση θα μεταφερθεί στην Αθήνα και συγκεκριμένα στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο όπου θα παρουσιάζεται από την άνοιξη ως το φθινόπωρο του 2018.