Άγιος Δίκαιος: το εκκλησάκι - προσκύνημα του αγίου & δικαίου Ιώβ στην Κίσσαμο Χανίων (6 Μαΐου)

Από τη Βικιπαίδεια

Φωτο από εδώ

Το χωριό Περιβόλια βρίσκεται στην επαρχία Κισσάμου του νομού Χανιών στην ορεινή έκταση της δυτικής Κρήτης. Παλιότερα επί Κρητικής πολιτείας υπήρχε στην περιφέρεια μας ως Δήμος Ιναχωρίου. Το αρχαίο αυτό τοπωνύμιο προεκυψε από παραφθορά και έγινε 9 χωριά. Τα Περιβόλια είναι το δεύτερο χωριό της κοιλάδας που ανοίγεται από την ανατολή προς την δύση. Πρώτο είναι το Λούχι χειμώνα καλοκαίρι η ηλιόλουστη αυτή στενόμακρη κοιλάδας έχει ευχάριστο κλήμα, φιλοξενεί οκτώ από τα δώδεκα χωριά του τεως και νυν δήμου Ιναχωρίου, κοινός ποταμός συγκεντρώνει τα νερά των πηγών και εκβάλει στον όρμο Στόμιο που απέχει περίπου 10 χμ. από το χωριό. Παράλληλα με το ποτάμι υπάρχει άσφαλτος δρόμος που περνώντας μέσα από τα χωριά Βάθη και Πλοκαμιανά οδηγεί στην Μονή Παναγίας Χρυσοσκαλίτησας και στο ξακουστό πλέον Ελαφονήσι.
 
Αρχαιολογικά, Ιστορικά, εκκλησιαστικά και άλλα μνημεία του Χωριού

Αρχαιολογικά

Στην κορυφή του όρους Άγιος Δίκαιος υπάρχει ναΐσκος με χρονολογία ανεγέρσεως 1870 προς τιμή του δίκαιου Ιώβ. Πλήθος τάφων με αγγεία πήλινα και ενίοτε γυάλινα που βρέθηκαν σε διάφορα σημεία του χωριού μαρτυρούν την κατοίκιση της περιοχής από την ελληνορωμαϊκή τουλάχιστον εποχή.

Εκκλησιαστικά

Εικ. από εδώ (όχι από τον Άγ. Δίκαιο)

α) Ο ναΐσκος του δίκαιου Ιώβ, μικρού προφήτη κατά την Παλαιά Διαθήκη ["Ν": λάθος, ο δίκαιος Ιώβ δεν είναι προφήτης - για τους "μεγάλους" και "μικρούς" προφήτες της Π.Δ. εδώ]. Η εικόνα του βρέθηκε εκεί σε κάποιο κοίλωμα. Γιορτάζεται στις 6 Μαΐου.
Το 1870 επανήλθε από την Αίγυπτο ο Περβολιανός "Κοντοπυρο-Γιώργης". Ήταν ταμένος, να κτίσει εκεί το εκκλησάκι. Το τάξιμο ήταν να μεταφέρει στην πλάτη όσα υλικά δεν υπήρχαν εκεί, δηλαδή ασβέστη άμμο και νερό και τα κατάφερε.
Στην διάρκεια της Γερμανικής κατοχής είχε φυλάκιο εκεί ο Γερμανικός στρατός και με αγγαρείες κτίστηκε ολόκληρος καταυλισμός - ορύγματα ναρκοπέδιο και συρματοπλέγματα.

Άλλα εκκλησιαστικά μνημεία:

β) Στην θεση του ναου του Αγιου Ιωαννη του Θεολογου υπήρχε στενόμακρος ναΐσκος με τοιχογραφίες, αναφέρεται δε από τον Gerola. Το 1843, όπως αναφέρεται στην υπέρθυρη χαραγμένη χρονολογία, ανακαινίσθηκε από τους χωριανούς ο ναος. Έχει ιδιόρρυθμο εσωτερικό με τις τρεις από κάθε μεριά αψίδες κολλητές στην τειχοποιία. Αυτό δηλώνει ότι κτίστηκαν μετά τα εξωτερικά τείχη για την πιθανότητα ότι δεν θα άντεχαν τον θόλο όπως έκριναν Τσιριγώτες τεχνίτες. Το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι το καμπαναριό της λαξευμένο το 1885 με ρόδακες, πτηνά, ψάρια και σχετική επιγραφή του καλλιτέχνη και λιθοξόου ΧαραμπόΓιαννη από τα Παπαδιανα.

γ) Η Μονή του Αγίου Νικολάου που αν και βυζαντινή με αψίδα στην μέση δεν σώζεται καμία τοιχογραφία. Στην είσοδο υπήρχαν δυο σκαλάκια. Προς τα κάτω η αψιδωτή θύρα έχει μεταρρυθμιστεί. Εξωτερικώς έχει πέντε πήλινα (έγχρωμο το κεντρικό) μπολάκια. Το κωδωνοστάσιο όπως περιγράφεται και σε προηγούμενο κεφάλαιο βυζαντινή επιγραφή. Διαθρυλείται ότι ο ναός πυρπολήθηκε κατά το 1823-1824 οπότε μια νύκτα της αποκριάς, ο μεν Σηφακας με τα παλικάρια του ήταν στην Ρογδια ο δε κουνενιώτης Καθέκλας απέφυγε τη φρούρηση. Ετσι επέδραμαν οι Τούρκοι στον τότε οικισμό των Περιβολίων και κατάσφαξαν 50 γυναικόπαιδα και έκαψαν σπίτια και εκκλησία.

Ενορία Αγίου Νικολάου Έλους (από εδώ)

Η Ενορία Έλους & Λίμνης αποτελείται από τα χωριά Έλος, Λίμνη και Σκαλιδιανά και βρίσκεται βορειοδυτικά της Επαρχίας Κισάμου σε μία πλαγιά κατάφυτη από καστανιές, πλατάνια, ελιές και αμπέλια. Απέχει περίπου 25 χιλιόμετρα από την Κίσαμο και 60 από τα Χανιά. Τα άφθονα νερά που πηγάζουν από τους πρόποδες του Αγίου Δικαίου Ιώβ προσφέρουν δροσιά και άφθονο πράσινο, που το καλοκαίρι είναι μία όαση για τους κατοίκους και επισκέπτες στο δρόμο για την Χρυσοσκαλίτισσα και το Ελαφονήσι. [...]

Κορυφαίο πανηγύρι της περιοχής είναι του Αγίου Δικαίου Ιώβ (6 Μαΐου), το οποίο προσελκύει χιλιάδες πιστούς, λόγω της πανοραμικής θέσεώς του στην κορυφή του ομώνυμου βουνού. Επειδή είναι χτισμένος στα σύνορα των Ενοριών Περιβολίων, Μουστάκου και Έλους, γίνεται συνήθως από κοινού το πανηγύρι του Αγίου.

ΑΓΙΟΣ ΔΙΚΑΙΟΣ, Η ΨΗΛΟΤΕΡΗ ΚΟΡΦΗ ΤΗΣ ΚΙΣΣΑΜΟΥ (από εδώ)

ΑΓΙΟΣ ΔΙΚΑΙΟΣ (ΑΗ ΔΙΚΙΟΣ) 1182 ΜΕΤΡΑ ΥΨΟΜΕΤΡΟ
ΔΗΜΟΣ ΙΝΝΑΧΩΡΙΟΥ (ΕΝΝΙΑΧΩΡΙΑ)
ΕΚΕΙ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ Ο ΦΥΣΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΓΥΠΑΕΤΟΥ (ΚΟΚΑΛΑΣ)

1. ΓΥΠΑΕΤΟΣ(ΚΟΚΑΛΑΣ)
2. ΓΥΠΑΣ (ΚΑΝΑΒΟΣ) ΣΤΟΝ ΑΗ ΔΙΚΙΟ
3. ΜΕ ΘΕΑ ΤΟ ΛΥΒΙΚΟ ΠΕΛΑΓΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΡΦΗ ΤΟΥ
4. ΘΕΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΡΦΗ ΤΟΥ
5.Η ΚΟΡΦΗ

Άγιος Δίκαιος (από το Φυσιολατρικό Σύλλογο Ηρακλείου)

Το Σάββατο 29 Οκτωβρίου ο ΦΥ.Σ.Η. πραγματοποίησε την δεύτερη πορεία του για το τριήμερο 28-30 Οκτωβρίου στα Χανιά. Μετά το πρωινό στο ξενοδοχείο, αναχωρήσαμε για το καστανοχώρι Έλος, ένα από τα πιο όμορφα παραδοσιακά χωριά του νομού Χανίων. Από εκεί, από υψόμετρο 525 μέτρων αρχίσαμε τη πεζοπορία μας προς την ψηλότερη κορυφή της Κισσάμου, μια πορεία εύκολη αλλά έντονη. Στην αρχή περπατήσαμε μέσα σε ένα δάσος από καστανιές που δίνει στη συνέχεια την θέση του σε θάμνους. 

Καθώς πλησιάζαμε στην κορυφή η θέα γινόταν ολοένα και πιο επιβλητική. Φθάνοντας στον Άγιο Δίκαιο είχαμε θέα των οροσειρών του Δικαίου, του Σελίνου και όλης της Κισσάμου, σε υψόμετρο 1.180 μ. Αφού απολαύσαμε την υπέροχη θέα και ξεκουραστήκαμε, επιστρέψαμε από το ίδιο μονοπάτι στο Έλος, όπου δοκιμάσαμε τοπικές γεύσεις στις παραδοσιακές ταβέρνες του χωριού. Το απόγευμα επιστρέψαμε στα Χανιά με ελεύθερο πρόγραμμα.

Πανίδα (απόσπασμα από εδώ): Εκτός από την οργιώδη βλάστηση που χαρακτηρίζει την περιοχή, αν ψάξουμε πιο χαμηλά, στον «υποόροφο» των δέντρων και θάμνων, θα συναντήσουμε εδώ τα σπάνια και προστατευόμενα ενδημικά είδη Lathyrus neurolobus, Carex cretica και Symphyamdra cretica με τα πανέμορφα γαλάζια λουλούδια του, που κατατάσσουν την περιοχή στην πρώτη βαθμίδα από πλευράς βοτανικού ενδιαφέροντος.

Ανεβαίνοντας πιο ψηλά και κατευθυνόμενοι προς την κορυφή, στον Άγιο Δίκαιο (1008 μ. υψόμετρο) συναντούμε σημαντικούς πληθυσμούς από το ενδημικό κυκλάμινο (Cyclamen creticum), τα σπάνια ενδημικά φυτά της Κρήτης που τα συναντήσαμε στο φαράγγι των Τοπολίων Centaurea argentea και Centaurea redempta, ακόμα εδώ θα βρούμε και το Brassica cretica ssp cretica, σπάνιο χασμόφυτο (φυτό των χασμάτων, των γκρεμνών) που εκτός Ελλάδας έχει βρεθεί μόνο στον Λίβανο. Το ανέβασμα στην κορυφή θα μας χαρίσει μια ανεπανάληπτη πανδαισία στην εικόνα μιας από τις πιο δασωμένες περιοχές της Κρήτης, σε συνδυασμό με το γαλάζιο του ουρανού και της μακρινής θάλασσας.

Το βίντεο, που αναφέρεται στους γυπαετούς της Κρήτης, είναι από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Δείτε επίσης: Ιώβ: το παιχνίδι του Θεού; (Ο δίκαιος Ιώβ & ένας Κινέζος)
Για την Κρήτη: παπά Γιώργης Χιωτάκης, ο ζωντανός βράχος των Λευκών Ορέων & Άγιοι ασκητές & Γεροντάδες στην Κρήτη