Παρασκευή 23 Αυγούστου 2024

Παρασκευή: ημέρα λύπης για τη σταύρωση και χαράς για τη σωτηρία

Μητροπ. Ναυπάκτου & Αγ. Βλασίου Ιεροθέου 

Εκκλ. Παρέμβαση / ΟΟΔΕ



Εάν κάθε ημέρα τής Εβδομάδος έχη την ιδιαιτερότητά της από λειτουργικής πλευράς, διότι έχει την ιδιαίτερη εορτολογική σημασία της, η ημέρα τής Παρασκευής είναι πολύ σημαντική ημέρα, διότι μάς θυμίζει την Μεγάλη Παρασκευή, κατά την οποία ο Χριστός σταυρώθηκε, πέθανε κατά την ανθρώπινη φύση και ενταφιάστηκε. Όπως κάθε Κυριακή ενθυμούμαστε και πανηγυρίζουμε την Ανάσταση τού Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, και χαρακτηρίζεται ως το εβδομαδιαίο Πάσχα, έτσι και κάθε Παρασκευή μάς θυμίζει την ημέρα τής Μεγάλης Παρασκευής, κατά την οποία σταυρώθηκε ο Χριστός και πέθανε επάνω στον Σταυρό.

Όλοι γνωρίζουμε από τις διηγήσεις τών Ευαγγελιστών, όπως παρατίθενται στα τέσσερα Ευαγγέλια τού Ματθαίου, τού Μάρκου, τού Λουκά και τού Ιωάννου, και όπως διδάσκεται από την ορθόδοξη Παράδοσή μας, ο Χριστός την Πέμπτη το βράδυ παρέδωκε στους Μαθητές Του τον Μυστικό Δείπνο, την θεία Ευχαριστία, και στην συνέχεια στην Γεθσημανή έκανε την μεγάλη Προσευχή στον Πατέρα του λέγοντας «Πάτερ μου, ει δυνατόν εστί παρελθέτω απ’ εμού το ποτήριον τούτο, πλην ουχ ως εγώ θέλω αλλ’ ως συ» (Ματθ. κστ΄, 39). Και μετά συνελήφθη από τον όχλο, ύστερα από την προδοσία τού Ιούδα. Η απόφαση που ελήφθη την Τετάρτη, υλοποιήθηκε την Πέμπτη το βράδυ για να ολοκληρωθή την Παρασκευή, γι’ αυτό η Τετάρτη και η Παρασκευή είναι οι δύο νηστίσιμες ημέρες.

Πάντως, όλη την νύκτα από το βράδυ τής Πέμπτης, μέχρι το πρωί τής Παρασκευής περιέφεραν τον Χριστό από τον Άννα στον Καϊάφα, το πρωί οι Αρχιερείς, οι Γραμματείς και οι Πρεσβύτεροι τού λαού Τον έσειραν στο Συνέδριό τους για ανάκριση και μετά τον οδήγησαν στον Πιλάτο, και εκείνος, μετά από ανάκριση τον οδήγησε στον Ηρώδη και από εκεί επανήλθε στον Πιλάτο, ο οποίος μετά από μια άδικη διαδικασία εξέδωσε την θανατική ποινή, περίπου στις 9 η ώρα το πρωί. Ο Χριστός όλη την νύκτα τής Πέμπτης προς την Παρασκευή αντιμετώπισε την κακία τών ανθρώπων, την πτωτική τους κατάσταση.

Από εκείνη την ώρα, στις 9 το πρωί, οδήγησαν τον Χριστό στον Γολγοθά, όπου τον σταύρωσαν μεταξύ δύο κακούργων. Την Παρασκευή από τις 12 η ώρα μέχρι τις 3 η ώρα μετά το μεσημέρι έγινε σκοτάδι σε όλη την γη και τότε ο Χριστός αφού είπε επτά λόγους επάνω στον Σταυρό, απέθανε, κατά την ανθρώπινη φύση. Έπειτα ακολούθησε η αποκαθήλωση και ο ενταφιασμός τού σώματος τού Χριστού, το οποίο παρέμεινε στον τάφο μαζί με την Θεότητα, ενώ η ψυχή Του μαζί με την Θεότητα κατέβηκε στον Άδη και ελευθέρωσε όλους τους δικαίους τής Παλαιάς Διαθήκης.

Η ημέρα τής Παρασκευής διαποτίζεται από λύπη και χαρά, είναι η λεγόμενη χαρμολύπη, όπως γράφουν τα πατερικά κείμενα και τα τροπάρια που κάνουν λόγο για την λύπη λόγω τής αμαρτίας και την χαρά για την σωτηρία.

Ο Απόστολος Παύλος στην προς Κολοσσαείς επιστολή του γράφει ότι ο Χριστός κατήργησε το χειρόγραφο με τις διατάξεις τού νόμου που ήταν εναντίον μας και το σήκωσε από μάς, καρφώνοντάς το στον Σταυρό. Και συνεχίζει: «Απεκδυσάμενος τας αρχάς και τας εξουσίας εδειγμάτισεν εν παρρησία θριαμβεύσας αυτούς εν αυτώ», δηλαδή, ο Χριστός αφαίρεσε την δύναμη που έχουν οι δαιμονικές αρχές και εξουσίες και τις διαπόμπευσε, νικήσας αυτές πάνω στον Σταυρό (Κολ. Β΄, 14-15).

Επίσης, στην Α΄ προς Κορινθίους Επιστολή του γράφει: «Ημείς δε κηρύσσομεν Χριστόν εσταυρωμένον, Ιουδαίοις μεν σκάνδαλον, Έλλησι δε μωρίαν, αυτοίς δε τοις κλητοίς, Ιουδαίοις τε και Έλλησι, Χριστόν Θεού δύναμιν και Θεού σοφίαν» (Α΄ Κορ. α΄, 23-24). Δηλαδή οι Ιουδαίοι θεωρούν ότι το κήρυγμα για τον Σταυρό είναι σκάνδαλο, και οι Έλληνες φιλόσοφοι το θεωρούν ανοησία, ενώ για μάς ο Χριστός εσταυρωμένος είναι δύναμη και σοφία τού Θεού.

Αυτό σημαίνει ότι ο Χριστός επάνω στον Σταυρό ενίκησε την αμαρτία, τον διάβολο και τον θάνατο, γι’ αυτό ο Σταυρός είναι η δύναμη και η ωραιότης τής Εκκλησίας, όπως ψάλλουμε στην Εκκλησία: «Ο Σταυρός σου, Κύριε, ζωή και ανάστασις υπάρχει τω λαώ σου». Και το Εξαποστειλάριο που έχει καθορισθή να ψάλλεται κάθε Τετάρτη και Παρασκευή είναι: «Σταυρός ο φύλαξ πάσης τής οικουμένης, Σταυρός η ωραιότης τής Εκκλησίας, Σταυρός βασιλέων το κραταίωμα, Σταυρός πιστών το στήριγμα, Σταυρός αγγέλων η δόξα και τών δαιμόνων το τραύμα».

Πάντως, την Παρασκευή ενθυμούμαστε αυτόν τον θρίαμβο τού Χριστού και την ήττα τού διαβόλου, αλλά και την κατάπτωση τών ανθρώπων, οι οποίοι «τον Κύριον τής δόξης εσταύρωσαν» (Α΄ Κορ. β΄, 8). Οι Εβραίοι συνεχώς διάβαζαν τα βιβλία τής Παλαιάς Διαθήκης, τις προφητείες τών αγίων Προφητών για την ενανθρώπηση τού Υιού και Λόγου τού Θεού και δεν κατάλαβαν τον Χριστό, όταν ενηνθρώπησε. Αυτό είναι μια μεγάλη πλάνη. Αυτό μπορεί να συμβαίνη και με μάς τους Ορθοδόξους, οι οποίοι δεν μπορούμε να καταλάβουμε την δύναμη τού μυστηρίου τού Σταυρού, που είναι η βάση όλης τής ασκητικής, ησυχαστικής ζωής και εμπνέεται από το μυστήριο τής Αναστάσεως.

Έτσι, η ημέρα τής Παρασκευής είναι ημέρα λύπης για την αμαρτία και χαρά για την σωτηρία. Γι’ αυτό η Εκκλησία καθόρισε αυτήν την ημέρα να γίνεται αυστηρά νηστεία και για να συμμετέχουμε στον Σταυρό τού Χριστού και για να εκφράζουμε την θλίψη μας για τους ανθρώπους τής εποχής μας, αλλά και για να μη φθάσουμε και εμείς στο σημείο να σταυρώνουμε τον Χριστό, ενώ είμαστε μέλη τής Εκκλησίας.

Ο Απόστολος Παύλος στην προς Εβραίους Επιστολή του αναφέρεται στους Χριστιανούς οι οποίοι με το Βάπτισμα και το Χρίσμα φωτίσθηκαν και γεύθηκαν την δωρεά τού Θεού και τα χαρίσματα τού Αγίου Πνεύματος και όλα εκείνα που συνδέονται με τον μέλλοντα αιώνα, την Βασιλεία τού Θεού, και παρ’ όλα αυτά είναι «ανασταυρούντες» εαυτοίς τον υιόν τού Θεού» (Εβρ. στ΄, 4-6). Ανασταυρώνει κανείς τον Χριστό με τα πάθη και τις αμαρτίες του.

Επομένως, κάθε Παρασκευή νηστεύουμε αυστηρά για να φέρουμε στην μνήμη μας τα γεγονότα που έγιναν αυτήν την ημέρα, αλλά και για να μη φθάσουμε και εμείς να ξανασταυρώσουμε τον Χριστό με τις αμαρτίες μας και την αμετανοησία μας, διότι κατά τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή ή θα σταυρωνόμαστε μαζί με τον Χριστό ή θα σταυρώνουμε ξανά τον Χριστό με τις αμαρτίες και τα πάθη μας.



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου