Στή χώρα τῶν Γεργεσηνῶν

 

Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 21 Ἰουλίου 2019 (Ματθ. η΄ 28 – θ΄ 1)

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐλθόντι τῷ ᾿Ιησοῦ εἰς τὴν χώραν τῶν Γεργεσηνῶν ὑπήντησαν αὐτῷ δύο δαιμονιζόμενοι ἐκ τῶν μνημείων ἐξερχόμενοι, χαλεποὶ λίαν, ὥστε μὴ ἰσχύειν τινὰ παρελθεῖν διὰ τῆς ὁδοῦ ἐκείνης. καὶ ἰδοὺ ἔκραξαν λέγοντες· τί ἡμῖν καὶ σοί, ᾿Ιησοῦ υἱὲ τοῦ Θεοῦ; ἦλθες ὧδε πρὸ καιροῦ βασανίσαι ἡμᾶς; ἦν δὲ μακρὰν ἀπ᾿ αὐτῶν ἀγέλη χοίρων πολλῶν βοσκομένη. οἱ δὲ δαίμονες παρεκάλουν αὐτὸν λέγοντες· εἰ ἐκβάλλεις ἡμᾶς, ἐπίτρεψον ἡμῖν ἀπελθεῖν εἰς τὴν ἀγέλην τῶν χοίρων. καὶ εἶπεν αὐτοῖς· ὑπάγετε. οἱ δὲ ἐξελθόντες ἀπῆλθον εἰς τὴν ἀγέλην τῶν χοίρων· καὶ ἰδοὺ ὥρμησε πᾶσα ἡ ἀγέλη τῶν χοίρων κατὰ τοῦ κρημνοῦ εἰς τὴν θάλασσαν καὶ ἀπέθανον ἐν τοῖς ὕδασιν. οἱ δὲ βόσκοντες ἔφυγον, καὶ ἀπελθόντες εἰς τὴν πόλιν ἀπήγγειλαν πάντα καὶ τὰ τῶν δαιμονιζομένων. καὶ ἰδοὺ πᾶσα ἡ πόλις ἐξῆλθεν εἰς συνάντησιν τῷ ᾿Ιησοῦ, καὶ ἰδόντες αὐτὸν παρεκάλεσαν ὅπως μεταβῇ ἀπὸ τῶν ὁρίων αὐτῶν. Καὶ ἐμβὰς εἰς πλοῖον διεπέρασε καὶ ἦλθεν εἰς τὴν ἰδίαν πόλιν.

 

Ο ΣΩΤΗΡ

1. Ἀνθρωποκτόνος

Ἀκούσαμε στὸ σημερινὸ Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα ὅτι ὁ Κύριος πῆγε στὴ χώ­ρα τῶν Γεργεσηνῶν. Ἐκεῖ Τὸν συν­άν­τησαν δύο δαιμονισμένοι «ἐκ τῶν μνημείων ἐξερχόμενοι, χαλεποὶ λίαν»· ἔβγαιναν ἐπιθετικοὶ καὶ πολὺ ἐπικίνδυνοι ἀπὸ τὰ ἐκεῖ μνήματα, ὅπου εὐχαριστοῦνταν νὰ κατοικοῦν. Ἦταν ὁ φόβος καὶ ὁ τρόμος τῆς περιοχῆς. Μάλιστα ὁ ἱερὸς εὐαγγελιστὴς Μᾶρκος γράφει ἐπιπλέον ὅτι ἔβγαζαν ἄγριες κραυγὲς καὶ κατέκοπταν τὸ σῶμα τους μὲ μυτερὲς πέτρες (Μάρκ. ε´ 5)!

Ἀπὸ τὴ σύντομη ἀλλὰ μεστὴ αὐτὴ περιγραφὴ διδασκόμαστε κάτι πολὺ ση­μαν­τικό: τὸ ἄσβεστο μίσος τῶν δαιμόνων πρὸς τὸν ἄνθρωπο καὶ τὴ μανία τους νὰ τὸν βασανίσουν καὶ τελικὰ νὰ τὸν ρίξουν στὴν αἰώνια κόλαση. Τὸ δίδαγμα αὐτὸ εἶναι πολὺ ἐπίκαιρο γιὰ τὴν ἐποχή μας, κατὰ τὴν ὁποία ὁ σατανισμὸς βρίσκεται σὲ ἔξαρση καὶ ὁ Ἑωσφόρος παρουσιάζεται μὲ συμπάθεια ὡς σύμβολο ἀπελευθερώσεως καὶ αὐτονομίας, τρόπον τινὰ πρότυπο ἐπαναστάτη. Στὴν ἀλλοπρόσαλλη ἐποχή μας κυρίως στὴν Ἀμερικὴ στήνονται ἀγάλματα τοῦ σατανᾶ καὶ ἐξυμνεῖται ἀνοιχτὰ τὸ ὄνομά του!

Οἱ πιστοί, ὅσοι θέλουμε τὴ σωτηρία μας, ἂς προσέξουμε πολὺ νὰ μὴν ἔχουμε καμία ἀπολύτως σχέση μὲ τὸν διάβολο καὶ ὅλο τὸ στράτευμά του καὶ τὴ λατρεία του καὶ τὰ ἔργα του, ὅπως δώσαμε ὑπόσχεση κατὰ τὸ ἅγιο Βάπτισμά μας. Ἂς ἀπέχουμε ὄχι μόνο ἀπὸ τὸν σατανισμό, τὴ μαγεία καὶ τὴν ἀστρολογία, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ ὁποιαδήποτε ἁμαρτία, ἡ ὁποία τοῦ δίνει δικαιώματα ἐπάνω μας.

Ἀπὸ ἐκεῖνον δὲν ἔχουμε νὰ κερδίσουμε τίποτε. Εἶναι «ἀνθρωποκτόνος», κατὰ τὴ διαβεβαίωση τοῦ Κυρίου μας (Ἰω. η´ 44). Μᾶς μισεῖ καὶ μᾶς φθονεῖ ὅσο δὲν μποροῦμε νὰ φαντασθοῦμε, διψᾶ τὴν ἀπώλειά μας. Ἐξαιτίας τῆς ἀποστασίας του εἶναι τὸ πιὸ δυσ­τυχισμένο πλάσμα τῆς Δημιουργίας, ὁρατῆς καὶ ἀόρατης, τυφλωμένος ἀπὸ τὸν θηριώδη ἐγωισμό του καὶ τὴν ἀθεράπευτη ἀμετανοησία του.

2. Ἡ ἀδυναμία τῶν δαιμόνων

Οἱ δαίμονες μὲ τὸ στόμα τῶν δαιμονισμένων ὅταν εἶδαν τὸν Κύριο, φώναξαν σ᾿ Ἐκεῖνον: Ἂν πρόκειται νὰ μᾶς βγάλεις ἀπὸ τὴν εὐχάριστη αὐτὴ κατοικία μας, τοὺς ἀνθρώπους, «ἐπίτρεψον ἡμῖν ἀπελθεῖν εἰς τὴν ἀγέλην τῶν χοίρων». Δῶσε μας ἄδεια νὰ πᾶμε στὸ κοπάδι μὲ τοὺς χοίρους.

Ὅσο φόβο μᾶς προκαλεῖ ἡ παραπάνω περιγραφὴ τῶν δαιμονισμένων, τόσο καὶ ἀκόμη περισσότερο μᾶς ἐνισχύει τοῦτο τὸ αἴτημα τῶν δαιμόνων· διότι ἀποκαλύπτει τὴ μεγάλη ἀδυναμία τους.

Οἱ δαίμονες τρέμουν μπροστὰ στὸν Θεάνθρωπο. Αἰσθάνονται νὰ τοὺς καίει καὶ μόνη ἡ παρουσία Του. Ἀναγνωρίζουν τὴν ἀδυναμία τους ἀπέναντί Του καὶ παρακαλοῦν νὰ τοὺς ἐπιτρέψει τουλάχιστον νὰ ἱκανοποιήσουν τὴν καταστροφική τους μανία στὴν ἀγέλη τῶν χοίρων.

Οἱ δαίμονες, τὰ φοβερὰ αὐτὰ ἄυλα πνεύματα, οἱ ἄσπονδοι καὶ δολιότατοι ἐχθροί μας, δὲν ἔχουν ἐξουσία ὄχι μόνο ἐπάνω στὴν κορωνίδα τῆς δημιουργίας, τὸν ἄνθρωπο, νὰ τὸν πειράξουν καὶ νὰ τὸν βλάψουν ὅποτε τὸ θελήσουν, ἀλλὰ οὔτε ἐπάνω στὰ ζῶα, καὶ μάλιστα στοὺς χοίρους, ποὺ κυλιοῦνται μέσα στὶς λάσπες!

Νὰ σκεφθεῖ μάλιστα κανεὶς ὅτι οἱ Ἰουδαῖοι δὲν ἐπιτρεπόταν νὰ φᾶνε χοιρινὸ κρέας σύμφωνα μὲ τὸν Μωσαϊκὸ Νόμο. Ἄρα ἡ ἐκτροφὴ χοίρων ἦταν ἁμαρτία. Καὶ ὅμως οἱ δαίμονες δὲν ἔχουν ἐξουσία νὰ βλάψουν οὔτε αὐτοὺς τοὺς παράνομα ἐκτρεφόμενους χοίρους! Ἔσχατη ἀδυναμία! Ὁ Κύριος βέβαια τοὺς ἔδωσε τὴν ἄδεια, τιμωρώντας τὴν παρανομία αὐτὴ τῶν κατοίκων ἐκείνης τῆς περιοχῆς καὶ καλώντας τους ἔτσι σὲ μετάνοια.

Λοιπόν, δὲν ἐξουσιάζει ὁ διάβολος τὸν κόσμο, ἀλλὰ ὅσους τοῦ δώσουν τέτοιο δικαίωμα. Ἕνας εἶναι ὁ ἀπόλυτος Παντοκράτωρ, ὁ Τριαδικὸς Θεός. Καὶ ἡ δαιμονικὴ παρουσία καὶ ἐνέργεια στὸν κόσμο εἶναι ἀπόλυτα ἐλεγχόμενη, πρὸς παιδαγωγία καὶ ὠφέλεια τῶν ἀνθρώπων, ἐκείνων βέβαια ποὺ ἀγωνίζονται καὶ καταφεύγουν στὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ ἀπολαμβάνουν τὴν ἀνίκητη βοήθεια καὶ σκέπη Του. Ἑπομένως δὲν ἔχουμε νὰ φοβηθοῦμε τίποτε ἀπὸ τὸν σατανᾶ. Τὸν ἑαυτό μας νὰ φοβόμαστε, μὴν τυχὸν δώσουμε δικαιώματα στὸν ἐχθρὸ τῆς ψυχῆς μας.

3. Τὸ θλιβερὸ αἴτημα

Οἱ χοῖροι ὑπὸ τὴν ἐπήρεια τῶν δαιμόνων ὅρμησαν στὸν γκρεμό, ἔπεσαν στὴ λίμνη καὶ πνίγηκαν! Ὁλόκληρη ἡ πόλη ἔμαθε καὶ γιὰ τὴν καταστροφὴ τοῦ κοπαδιοῦ καὶ γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῶν δαιμονισμένων. Καὶ μὲ μιὰ γνώμη πῆγαν στὸν Κύριο καὶ Τὸν παρακάλεσαν νὰ φύγει ἀπὸ τὴ χώρα τους. Φοβήθηκαν μήπως χάσουν κι ἄλλοι τά παράνομα κοπάδια τους. Προτίμησαν τὸν χρυσὸ ἀπὸ τὸν Χριστό. Κι Ἐκεῖνος βέβαια ἔφυγε.

Τί θλιβερὸ αἴτημα, τί φοβερὸ κατάντημα! Νὰ ἔρχεται ὁ Χριστὸς στὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου, καὶ ἐκεῖνος νὰ Τὸν ἀρνεῖται, ἐπειδὴ προτιμᾶ τοὺς χοίρους του, τὰ πάθη του.

Ἐμεῖς, ἀντίθετα πρὸς τοὺς κατοίκους τῶν Γεργεσηνῶν, νὰ δώσουμε ὁλόκληρη τὴν καρδιά μας στὸν Κύριο, στὸν Σωτήρα μας, στὸν Ἐλευθερωτὴ τῶν ψυχῶν μας. Νὰ ἀγαπήσουμε χωρὶς κρατούμενα Ἐκεῖνον ποὺ μᾶς ἀγάπησε μέχρι θανάτου. Νὰ Τὸν ἀγαπήσουμε, ὥστε νὰ ἀπολαμβάνουμε τὸ ζωοποιὸ φῶς Του στὴν παρούσα ζωὴ καὶ στὴν ἀτελεύτητη αἰωνιότητα.

ΑΠΕΘΑΝΟΝ ΕΝ ΤΟΙΣ ΥΔΑΣΙ

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός / ΒΗΜΑΤΑ
Κυριακή 28 Ιουλίου 2024
Ε’ Ματθαίου

“Οἱ δὲ ἐξελθόντες ἀπῆλθον εἰς τὴν ἀγέλην τῶν χοίρων· καὶ ἰδοὺ ὥρμησε πᾶσα ἡ ἀγέλη τῶν χοίρων κατὰ τοῦ κρημνοῦ εἰς τὴν θάλασσαν καὶ ἀπέθανον ἐν τοῖς ὕδασιν”. (Ματθ. 8,32)
“Αὐτοὶ βγῆκαν καὶ πῆγαν στὸ κοπάδι τῶν χοίρων. Καὶ ὅλο τὸ κοπάδι ὅρμησε καὶ γκρεμίστηκε στὴ λίμνη καὶ πνίγηκαν μέσα στὰ νερά”.

    Είναι συγκλονιστική η εικόνα του Χριστού να εκδιώκει την ομάδα των δαιμόνων από τους δύο ανθρώπους των Γερσενηνών. Οι δαίμονες ζητούνε την άδεια να πάνε στην αγέλη των χοίρων, ζώων που ο μωσαϊκός νόμος δεν επέτρεπε να τρώγονται από τους Ιουδαίους και οι κάτοικοι της χώρας υποκριτικά τα ανέτρεφαν για να τα πουλάνε στους ειδωλολάτρες, χωρίς να δείχνουν ότι παραβιάζουν τα θρησκευτικά τους έθιμα. Εκείνη τη στιγμή που ο Χριστός επιτρέπει στους δαίμονες να εισέλθουν στους χοίρους, βλέπουμε το κακό να θριαμβεύει, να καθιστά τον κόσμο μανιακό, ακόμη και η κτίση να υποτάσσεται στο σκοτάδι της καταστροφής που ο διάβολος φέρνει. Και όλη η αγέλη πέφτει στη θάλασσα και πνίγεται, δείχνοντας πως ούτε το ένστικτο της αυτοσυντήρησης μπορεί να λειτουργήσει, όταν ο άνθρωπος παραδίδεται στη δύναμη του πονηρού.

   Εκτός από την έλλειψη πίστης ότι το κακό δεν είναι αφηρημένο και αποπροσωποποιημένο, ο σύγχρονος άνθρωπος μοιάζει πολύ με τους Γεργεσηνούς εκείνης της εποχής. Επικαλείται μία ταυτότητα, την οποία όμως δεν θέλει να την στηρίξει. Εκείνοι έλεγαν ότι ήταν Ιουδαίοι και πιστοί στον Θεό. Ο σύγχρονος άνθρωπος επικαλείται τον ανθρωπισμό, τα δικαιώματα, την συνύπαρξη, την συμπερίληψη. Εκείνοι θεωρούσαν ότι το φαίνεσθαι ήταν αρκετό για να δείχνουν πιστοί. Ο σύγχρονος άνθρωπος λησμονεί ότι τίποτα δεν είναι γνήσιο αν δεν μπορεί να μπολιαστεί με την αγάπη, αλλά και με τον σεβασμό στους άλλους. Ο σεβασμός έγκειται στην ανοχή, όχι στην προτυποποίηση. Υπάρχει κακό. Υπάρχει αμαρτία. Υπάρχουν πάθη. Γίνονται λάθη. Αποτυγχάνουμε. 

   Όπως οι Γεργεσηνοί προσποιούνταν ότι δεν τρέχει τίποτα με το να βόσκουν χοίρους, καθώς μάλιστα έδιωξαν τον Χριστό από τα μέρη τους, γιατί αποκάλυψε το υποκριτικό τους πρόσωπο, την μάσκα της δήθεν αποδοχής της ιουδαϊκής ταυτότητας, η οποία όμως εξυπηρετούσε μόνο τα συμφέροντά τους, έτσι και ο σύγχρονος άνθρωπος θεωρεί ότι μπορεί να επικαλείται τις ανθρωπιστικές αξίες, αρνούμενος στο όνομά τους το κακό, την αμαρτία, την αποτυχία. Και διώχνει την πίστη και τον Χριστό από την ταυτότητά του, για να μην ενοχλείται από την αλήθεια και για να μη γιατρευτεί, καθώς η ταυτότητά του έχει ζυμωθεί πλέον με την υποκρισία του κακού και δεν αλλάζει.

    Η αγέλη των χοίρων πνίγηκε. Το κακό, στις υπάρξεις των δαιμόνων συνεχίζει να πορεύεται στον κόσμο, να παραποιεί την αλήθεια, να απομονώνει τον άνθρωπο από τον πλησίον του, να τον καθιστά χαλεπό λίαν, καθότι ο ατομοκεντρικός εαυτός μας δεν μπορεί να συνυπάρξει παρά μόνο με όσους τον αποδέχονται. Και θεωρούμε τις αμαρτίες μας πρότυπο. Η παρουσία του Χριστού, διαλεκτική, ιαματική, μεταμορφωτική, δεν μας αγγίζει. Προτιμούμε να συνεχίσουμε στην οδό του κακού, ακόμη κι αν κατά βάθος γνωρίζουμε ότι μας περιμένει ο πνευματικός θάνατος, ίσως γιατί έχουμε νικηθεί κατά κράτος από τον μηδενισμό που θριαμβεύει στους καιρούς μας. Έχουμε γίνει απορριπτικοί της ελπίδας και γι’  αυτό τελικά αρνούμαστε να δούμε τον Χριστό ως αλήθεια.

    Ο Χριστός φεύγει από τους Γεργεσηνούς. Μας δείχνει ότι η ελευθερία είναι αδιαπραγμάτευτη. Είναι μία υπόμνηση σε όσους από εμάς μπαίνουμε στον πειρασμό να αντιτάξουμε οφθαλμόν αντί οφθαλμού. Να ζητήσουμε επί πίνακι την κεφαλή των αμαρτανόντων. Να θεωρήσουμε τις πεποιθήσεις μας ως αυτάρκεις. Η αγάπη ξέρει να αποχωρεί. Προσεύχεται σιωπηλά και συνεχίζει αλλού το έργο της σποράς της αλήθειας, της αντίστασης στο κακό, της πρόταξης της πίστης. Ας μη φοβόμαστε τους χαλεπούς λίαν, ούτε τους υποκριτές. Ας πορευόμαστε ιματισμένοι και σωφρονούντες πνευματικά δίπλα στον Χριστό και στη ζωή της Εκκλησίας.  Και ας είμαστε ειλικρινείς και στις δικές μας πτώσεις. Μετανοούντες και αγαπητικοί!