Για τους Τρεις Ιεράρχες και την (διαχρονική) ελληνική Παιδεία...

Νατσιός Δημήτρης / Περίβλεπτος

(Ειλικρινά, όταν πλησιάζει η γιορτή των Τριών Ιεραρχών, η γιορτή της Παιδείας και των Γραμμάτων, αισθάνομαι άβολα, νιώθω ως δάσκαλος, ακόμη και ντροπή. Χάσμα μέγα χωρίζει το πνεύμα των Πατέρων, μ’ αυτό που λέγεται σήμερα νεοελληνική Παιδεία. Τους ονομάζουμε προστάτες μας, όμως τους τιμούμε τόσο, ώστε φροντίσαμε να καταργήσουμε την γιορτή τους και να τους εξοβελίσουμε από τα σχολικά βιβλία. Ένα παλιό μου κείμενο…).

Ο Νομπελίστας μας ποιητής Γ. Σεφέρης έλεγε: “Τα γράμματα είναι από τις πιο ευγενικές ασκήσεις κι από τους πιο υψηλούς πόθους του ανθρώπου. Η παιδεία είναι ο κυβερνήτης του βίου. Κι επειδή οι αρχές αυτές είναι αληθινές, πρέπει να μην ξεχνούμε πως υπάρχει μια καλή παιδεία εκείνη που ελευθερώνει και βοηθά τον άνθρωπο να ολοκληρωθεί σύμφωνα με τον εαυτό του και μια κακή παιδεία εκείνη που διαστρέφει και αποστεγνώνει και είναι μια βιομηχανία που παράγει τους ψευτομορφωμένους και τους νεόπλουτους της μάθησης, που έχουν την ίδια κίβδηλη ευγένεια με τους νεόπλουτους του χρήματος”.

Κι αν σήμερα επερίσσευσαν οι νεόπλουτοι του χρήματος και της μάθησης, αυτοί που συνάζουν γνώσεις με αποκλειστική φροντίδα την προαγωγή και το εισόδημα, εντούτοις υπάρχουν ακόμη άνθρωποι με καλή και αληθινή παιδεία, δε σταμάτησε ποτέ ο μικρός κι ευλογημένος αυτός τόπος να αναδεικνύει πνεύματα φωτοβόλα.

Είμαστε μια χώρα μικρή, ποτέ δεν είχαμε υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα, το εντός της κεφαλής όμως εισόδημα των Ελλήνων επλεόναζε, δάνεισε απλόχερα τον πλούτο του και σ’ άλλους λαούς. “Της Ελλάδος αείκοτε σύντροφος πενίη” της Ελλάδας η φτώχεια ήταν πάντοτε σύντροφος, λέει ο Ηρόδοτος, αλλά “στο μάκρος είκοσι πέντε αιώνων δεν υπήρξε ούτε ένας, επαναλαμβάνω, ούτε ένας αιώνας, που να μην γράφτηκε ποίηση, στην ελληνική γλώσσα, που να μην υπήρχε πολιτισμός” απαντά ο Οδ. Ελύτης, ο του Αιγαίου ραψωδός.

Από τους 25 αιώνες αδιάλειπτης πνευματικής παραγωγής, δύο απ’ αυτούς η ιστορία τους τίμησε, τους επροίκισε με το ένδοξο και αθάνατο επίθετο: ο χρυσούς αιών. Σεμνύνεται ο αρχαίος ελληνικός κόσμος για τον χρυσό αιώνα του Περικλή. Έλαμψαν τότε τα λαμπρά αυτά πνεύματα, “οι γονέοι της ανθρωπότητος” όπως τους ονομάζει ο Μακρυγιάννης, ο Σωκράτης, ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης. Αυτό το εξέχον πνεύμα το μεταλαμπαδεύει ο Μ. Αλέξανδρος σ’ όλον τον γνωστό τότε κόσμο, καθιστώντας την Οικουμένη ελληνική. Με όχημα την ελληνική γλώσσα, η παιδεία, η οποία κατά τον Σωκράτη “εν ταις ευτυχίαις κόσμος (δηλ. στολίδι) εστίν, εν δε ταις ατυχίαις καταφυγή”, γίνεται κτήμα όλων των λαών, γεγονός που αναγκάζει τον ρήτορα Ισοκράτη να διαπιστώσει πως “μάλλον Έλληνας καλείσθαι τους της Παιδείας της ημετέρας ή τους της κοινής φύσεως μετέχοντας”. Έλληνες είναι αυτοί που μετέχουν, που μορφώνονται με την ελληνική σοφία και όχι αυτοί που έχουν καταγωγή ελληνική.

Ανήλθε βέβαια το αρχαιοελληνικό πνεύμα σε ύψη δυσθεώρητα, εντούτοις τα μελανά στίγματα παρέμειναν. Το ιδεώδες του καλού καγαθού πολίτη επισκιαζόταν από τον θεσμό της δουλείας, την υποτίμηση των γυναικών, την περιφρόνηση του σώματος, όπως αυτό εκφράστηκε από τους νεοπλατωνικούς φιλοσόφους, κατέπεσε με την επικούρεια φιλοσοφία στην ηδονοθηρία: “αρχή και ρίζα παντός αγαθού, η της γαστρός ηδονή” έλεγε ο Επίκουρος. Φάε, δηλαδή, πίε και ευφραίνου, εκφυλίστηκε το ελληνικό πνεύμα, κυρίως κατά τους αιώνες της ρωμαιοκρατίας, τότε εμφανίστηκαν και οι Γραικύλοι, Έλληνες που υιοθετούσαν τα αισχρά ήθη των ξένων.

Ήταν η στιγμή που ο Ελληνισμός ομοίαζε με έναν γέρο, κουρασμένο και ετοιμοθάνατο, όπως γράφει ο Παν. Κανελόπουλος. Το πνεύμα έσβηνε, η τότε παγκοσμιοποίηση, εκβαρβάριζε και μόλυνε τα πάντα. Είχε έρθει όμως “το πλήρωμα του χρόνου και εξαπέστειλεν ο θεός τον Υιόν αυτού”. Αυτό το πλήρωμα του χρόνου σήμαινε, όπως γράφει και ο μεγάλος μας ιστορικός Κ. Παπαρρηγόπουλος, πως η εξάπλωση του ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικής γλώσσας, ήταν σχέδιο του Θεού, ώστε η τελειότατη πίστη να εκφρασθεί με το τελειότατο όργανο και να ζυμωθεί μέσα σ’ ένα υψηλό πολιτισμό, όπως τον δημιούργησαν και τον εξέφρασαν οι Έλληνες. “Ελήλυθεν η ώρα ίνα δοξασθεί το όνομα του Κυρίου”, είπε ο Χριστός όταν αντίκρισε τους Έλληνες. Και έτσι έγινε. Μετά την Ανάσταση του Κυρίου (αυτό σημαίνει η φράση ) και την Πεντηκοστή, οι Απόστολοι μεταφέρουν το χαρμόσυνο μήνυμα εις πάντα τα έθνη, με πρώτο το ελληνικό. Στέκεται προβληματισμένος στην Τροία, απέναντι από την Ελλάδα ο Απ. Παύλος, οπότε του εμφανίζεται το γνωστό όραμα του Μακεδόνα άνδρα ο οποίος τον παρακαλεί “διαβάς εις Μακεδονίαν βοήθησον ημίν”.

Από εκείνη την στιγμή η ελληνική Οικουμένη, γίνεται χριστιανική Οικουμένη. Ο Παύλος γνωρίζει στους Έλληνες τον άγνωστο Θεό. Ο χριστιανισμός, ως νέος έφηβος, παίρνει στους ώμους του το πολύπαθο κορμί του γέρου Έλληνα. Ο Ελληνισμός σώζεται και αναγεννάται. Μετά από τρεις αιώνες δημιουργεί και τον δεύτερο χρυσό αιώνα του. Τον χρυσό αιώνα των Πατέρων της Εκκλησίας, τότε που έλαμψαν αυτοί που σήμερα τιμάμε, οι μέγιστοι φωστήρες, οι μελίρρυτοι ποταμοί της σοφίας, αυτοί που εφώτισαν και επότισαν την Οικουμένη, οι Τρεις Ιεράρχες, ο Βασίλειος ο Μέγας, ο Γρηγόριος ο θεολόγος και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος. “Νενικήμεθα”, νικηθήκαμε φωνάζει ο μεγάλος ειδωλολάτρης ρήτορας Λιβάνιος, διαβάζοντας μια επιστολή του Μεγ. Βασιλείου. Δεν νικήθηκε ο Ελληνισμός, αλλά σώθηκε, δημιουργώντας την νέα μεγάλη πολιτιστική και πνευματική δύναμη της Ανατολής, την Ορθοδοξία. Γεωγραφικά κατάγονται και οι τρεις Ιεράρχες από τον ευρύτερο Ελληνισμό από την Καππαδοκία οι δύο επιστήθιοι φίλοι, ο Μέγας Βασίλειος και ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, από την Αθήνα της Συρίας, την Αντιόχεια, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος.

Συνηθίζεται να λέγεται πως οι Τρεις Ιεράρχες πέτυχαν την σύνθεση Χριστιανισμού και Ελληνισμού. Η αλήθεια είναι πως πέτυχαν να προφυλάξουν αυτήν την σύνθεση από ακρότητες φιλοσοφικές και αιρετικές που ήθελαν την απορρόφηση του ενός από το άλλο στοιχείο. “Γιατί, Κύριε; οι τρεις Ιεράρχες είναι προστάτες των γραμμάτων, της Παιδείας μας”. Το ερώτημα μου το απηύθυνε μαθητής μου, παιδί της ΣΤ’ δημοτικού. Το ερώτημα, το ομολογώ, με έφερε σε δύσκολη θέση. Οι προστάτες άγιοι της Παιδείας, είναι εξοβελισμένοι από την Παιδεία μας. Στο γλωσσικό μάθημα, που συστήνει τον άνθρωπο ως πνευματικό και ηθικό όν, δεν συναντά ο μαθητής του δημοτικού ούτε ένα κείμενο των Τριών Ιεραρχών, ενώ παρελαύνουν οι μέτριοι και οι ασήμαντοι.

Εμποτισμένοι εδώ και 170 χρόνια από το πνεύμα των Βαυαρών, από τους ξενοτραφείς καλαμαράδες και λογίους, θεωρούμε το Βυζάντιο, την Ρωμιοσύνη ως περίοδο σκοταδισμού και μηχανορραφιών. Για να γίνουμε σαν τα φωτισμένα έθνη της Ευρώπης, πρέπει να αποκηρύξουμε “το πάτριον θρήσκευμα και παν ελληνικόν”, όπως έγραφε ο καθ. Βερναρδάκης πριν από 150 χρόνια. Οι ασκητικές μορφές των Τριών Ιεραρχών, η όλο αγάπη για το συνάνθρωπο ζωή τους, η απάρνηση του πλούτου και της καριέρας τους δεν χωρούν στην κοινωνία που έχει ως στόχο το να περνάμε καλά, την ευδαιμονία, την κοινωνική αναρρίχηση με οποιοδήποτε μέσο..

Αναμασάμε εδώ και δεκαετίες τα ξυλοκέρατα της δήθεν πολιτισμένης Δύσης, που βρίσκεται στα όρια της νευρικής κρίσης και δεν σπεύδουμε να ξεδιψάσουμε από την πηγή την αστείρευτη, που λέγεται λόγος των Πατέρων της Εκκλησίας. “Επειδή είμαστε άνθρωποι, δεν μπορούμε να περιφρονούμε του ανθρώπους”, να λόγια αγιασμένα από το στόμα του Μεγ. Βασίλειου, που ίδρυσε ολόκληρη πόλη την Βασιλειάδα, όπου διακονούσε τους ελάχιστους αδελφούς του Χριστού).

1700 χρόνια πριν από την εμφάνιση του φεμινισμού χτυπά ο Γρηγόριος την ανισότητα ανδρών και γυναικών, τους τότε νόμους που προκλητικά ευνοούσαν τους άνδρες. “Δεν δέχομαι αυτήν την νομοθεσία” έλεγε. “Άνδρες ήταν οι νομοθέτες γι’ αυτό ενομοθέτησαν κατά των γυναικών. Ουκ ένι άρσεν ή θήλυ είπεν ο Κύριος”. “Για τα κτήματα που έχουν δοθεί στα παιδιά φροντίζουμε, όχι όμως και για τα παιδιά. Βλέπεις την ανοησία γονέα. Άσκησε την ψυχή του παιδιού πρώτα και κατόπιν θα έλθουν όλα τα άλλα. Όταν η ψυχή του παιδιού δεν είναι ενάρετη, καθόλου δε το ωφελούν τα χρήματα και όταν είναι, καθόλου δεν το βλάπτει η φτώχεια, θέλεις να το αφήσεις πλούσιο; Μάθε το να είναι καλός άνθρωπος… Γιατί πλούσιος δεν είναι αυτός που έχει ανάγκη από πολλά χρήματα και που περιβάλλεται από πολλά αγαθά, αλλά εκείνος που δεν έχει ανάγκη από τίποτε”. Λόγια προς τους γονείς του αγ. Ιωάννη του Χρυσοστόμου, που ηχούν παράξενα σ’ έναν κόσμο σαν τον σημερινό που έχει επιδοθεί στο μανιώδες κυνήγι του εύκολου πλουτισμού, της καλοπέρασης, της επίδειξης.

Η παιδεία μας σήμερα εγκατέλειψε την ψυχή του παιδιού και στράφηκε στον εγκέφαλο του. “Παιδεία εστί ου την υδρία πληρώσαι, αλλά ανάψαι αυτήν” έλεγε ο Πλάτωνας. Γεμίζουμε το κεφάλι του παιδιού με γνώσεις και αφήνουμε σβησμένη την ψυχή του. Ουδέποτε υπήρχαν στον κόσμο και στον τόπο μας τόσοι εγγράμματοι και τέτοια φτώχεια πνευματική. Έχουμε μια παιδεία που επιζητά πρωτίστως να θεραπεύσει τις ανάγκες του κράτους, της βιομηχανίας, των επιχειρήσεων. Γεμίσαμε διπλωματούχους και εξαφανίστηκαν οι πνευματικοί άνθρωποι. Η πραγματική παιδεία προσφέρει κατ’ ουσίαν πνευματική και όχι τεχνική μόρφωση, κάθε κοινωνία που θέλει να προκόψει έχει πρώτα ανάγκη χαρακτήρων και κατόπιν τεχνικών. “Είχαμε τζιβαϊρικόν πολυτίμημον και παίρνομεν ασκιά με αγέρα και κούφια καρύδια. Έτζι θα γίνωμεν παλιόψαθα των λαών” βροντοφωνάζει ο στρατηγός Μακρυγιάννης, που έβλεπε με θλίψη την περιφρόνηση της παράδοσης μας.

“Είναι καλός μαθητής;” ρωτούν αγωνιωδώς οι γονείς, αδιαφορώντας πολλές φορές για τη συμπεριφορά του, τη διαγωγή του. Παιδεία όμως σημαίνει μόρφωση, μεταμόρφωση του ανθρώπου, η παιδεία οφείλει να δημιουργεί άνθρωπο με πίστη, δηλαδή αγωνιστή. Αντί να ανατρέφουμε αητούς, θαλασσοπούλια που θα βγαίνουν ψηλά για να ελέγχουν το πέλαγος, εμείς ταΐζουμε παπαγάλους σε χρυσό κλουβί. Ας σκύψουμε όμως λίγο στο πολυτίμητο τζιβαϊρικόν στον λόγο τον χαριτωμένο, των τριών Ιεραρχών. Τονίζουν και οι τρεις Άγιοι την σπουδαιότητα της αληθινής παιδείας: “Καθένας που έχει μυαλό θ’ αναγνωρίσει ότι η παιδεία είναι για μας τους χριστιανούς το πρώτο των αγαθών. Δεν περιφρονούμε την παίδευση, όπως νομίζουν μερικοί. Αντίθετα, εκείνοι που έχουν τέτοια γνώμη είναι ανόητοι και αμαθείς, θέλουν όλοι να είναι σαν κι αυτούς, ώστε μέσα στην γενική αμάθεια να μην φαίνεται η δική τους άγνοια”, λέει ο Γρηγόριος ο Θεολόγος.

“Η παιδεία” γράφει ο Χρυσόστομος, “είναι μέγιστο αγαθό για τον άνθρωπο, είναι μετάληψη αγιότητας. Αυτή ξεριζώνει από τον άνθρωπο την ραθυμία, τις πονηρές επιθυμίες, το πάθος για τα υλικά αγαθά, αυτή αναμορφώνει την ψυχή, αυτή καθιστά την ψυχή, με την χάρη του Αγ. Πνεύματος, αγία”. “Η παιδεία είναι πολύ ωφέλιμη στον άνθρωπο, αλλά απαιτεί πολύ επίμονη προσπάθεια, ώστε να ξεριζωθούν από την ψυχή του παιδαγωγού αδυναμίες και πάθη” λέει ο ουρανοφάντωρ γέροντας της Καισαρείας.

Ξερίζωμα είναι λοιπόν η Παιδεία, πρώτα των κακών επιθυμιών και στη συνέχεια καλλιέργεια αξιών, εξευγενισμός της ψυχής. Τονίζουν ιδιαίτερα οι τρεις Ιεράρχες την ιερότητα του έργου του δασκάλου, θεωρώντας ως πρωταρχικής σημασίας το παράδειγμα, τα έργα του. “Ου γαρ ο λόγος τοσούτον όσον ο βίος, η ζωή, εις την αρετήν άγειν” έλεγε ο αρχαίος Χρυσούς αιών. “Γενού αυτοίς τύπος και μη νομοθέτης” λέει ο χρυσούς το στόμα Ιωάννης. “Η διδασκαλία στην τάξη” λέει ο Μ. Βασίλειος, “πρέπει να γίνεται ευχάριστα, γιατί μόνο τότε η γνώση παραμένει μόνιμα. (Τέρπειν τε άμα και διδάσκειν)”. Για τούτο και τα μαθητικά βιβλία πρέπει να είναι σαφή και ευχάριστα. Ο δάσκαλος δεν πρέπει να διατάζει, όταν είναι ανάγκη να συμβουλεύει, ούτε να συμβουλεύει, όταν είναι ανάγκη να διατάζει”. Οι συμβουλές αυτές του Αγίου μπορούν άνετα να υιοθετηθούν και από τους γονείς που και αυτοί είναι δάσκαλοι δια βίου των παιδιών τους. “Καθαρθήναι δει πρώτον είτα καθάραι, σοφισθήναι και ούτω σοφίσαι, γενέσθαι φως και είτα φωτίσαι, εγγίσθαι Θεώ και προσαγάγειν άλλους, αγιασθήναι και αγιάσαι” αναφωνεί ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, ο Πατριάρχης της Νέας Ρώμης, ο οποίος ονομάζει “τέχνη τεχνών και επιστήμη επιστημών” το άγειν άνθρωπον, το έργο του δασκάλου. 

 

Σημειώσαμε πως και οι τρεις Ιεράρχες μοίρασαν την περιουσία τους, δεν κράτησαν τίποτε για τον εαυτό τους. Μια πράξη που αντηχεί σίγουρα ξένη και αστεία στις αντιλήψεις μας σήμερα, τις χριστιανικές (εντός εισαγωγικών η λέξη) αντιλήψεις για διαφύλαξη και αύξηση της περιουσίας μας. “Όσον πλεονάζεις τω πλούτω, τοσούτων ελλείπεις την αγάπη” καταγγέλει ο Μ. Βασίλειος. “Ουκ εστί μη αδικούντα πλουτείν” δεν μπορεί κάποιος να γίνει πολύ πλούσιος χωρίς να αδικήσει, συμπληρώνει ο Χρυσόστομος που καθημερινά 7.000 άνθρωποι έβρισκαν τροφή στο πατριαρχείο του. “Ντρέπομαι”, έλεγε ο Χρυσόστομος “κάθε φορά που βλέπω πολλούς πλούσιους να γυρίζουν εδώ κι εκεί, να ιππεύουν άλογα με χρυσά χαλινάρια, κι όταν έλθει η ώρα να δώσουν κάτι στον φτωχό, γίνονται από τους φτωχούς φτωχότεροι”.

Γάγγραινα της κοινωνίας κατάντησε σήμερα η φιλαργυρία. “Απ’ όλες τις αρρώστιες που παθαίνει η ψυχή του ανθρώπου, η πιο σιχαμερή, κατά την κρίση μου, είναι η φιλαργυρία, η τσιγγουνιά. Από μικρός την απεχθανόμουν. Και τώρα, μ’ όλο που με την ηλικία άλλαξα γνώμη για πολλά πράγματα, για την τσιγγουνιά δεν άλλαξα. Προτιμώ να ’χω να κάνω και μ’ έναν φονιά, παρά με τσιγκούνη. Γιατί ο φονιάς μπορεί να σκότωσε απάνω στον θυμό του και να μετάνιωσε ύστερα, ενώ ο τσιγκούνης είναι ψυχρός υπολογιστής, ως το κόκαλο χαλασμένος. Στον φονιά μπορείς να βρεις και κάποια αισθήματα, στον φιλάργυρο κανένα. Ο φιλάργυρος είναι εγωιστής, αγαπά μόνο τον εαυτό του, αλλά μπορεί να είναι και τέρας χειρότερο κι από τον εγωιστή, γιατί μπορεί να μην αγαπά μήτε τον εαυτό του και να τον αφήσει να πεθάνει από την πείνα” λόγια του μεγάλου Φ. Κόντογλου, συμφυή με τα λόγια των Πατέρων της Εκκλησίας.

Ασυμβίβαστοι οι Τρεις Ιεράρχες δεν δίστασαν να συγκρουστούν με την τότε εξουσία προκειμένου να υπερασπιστούν την δικαιοσύνη ή την ορθόδοξη πίστη. Δεν δίστασε ο Μεγ. Βασίλειος να αρνηθεί την φιλία του αιρετικού αυτοκράτορα Ουάλη, λέγοντας του “Την βασιλέως φιλίαν μέγα μεν ηγούμαι μετ’ ευσέβειας, άνευ δε ταύτης, ολεθρίαν αποκαλώ”. Δεν ανέχεται να εγκαταλείψει ούτε “ιώτα εν” των θείων δογμάτων και ασπάζεται και τον θάνατο αν παραστεί ανάγκη. Παραιτήθηκε ο Άγιος Γρηγόριος από τον θρόνο της Κων/πόλεως όταν διαπίστωσε αιρετικές κακοδοξίες. 

 

Χτυπά αλύπητα ο Χρυσόστομος, την ανηθικότητα της αυτοκράτειρας Ευδοξίας. “Ο Θεός” της γράφει “σου έδωσε το βασιλικό σκήπτρο για να απονέμεις παντού την δικαιοσύνη. Χώμα και στάχτη, χόρτο και σκόνη, σκιά και καπνός και όνειρο είναι ο άνθρωπος, ακόμα κι αν είναι ισχυρός άρχοντας. Δώσε τέλος στον πόνο και στη δυστυχία των απελπισμένων. Μήπως θα κατέβουν μαζί σου στον τάφο τα σταφύλια των κλημάτων, τα χρήματα και η δόξα της εξουσίας;”. Εξορίστηκε ο Άγιος, πέθανε από τις κακουχίες μακριά στα βάθη της Μ. Ασίας, έδωσε όμως παράδειγμα αιώνιο στους εκκλησιαστικούς ηγέτες, κυρίως στους σημερινούς που ορισμένοι κυκλοφορούν σαν Πέρσες σατράπες, μια άλλη μορφή εξουσίας, ανίκανη να συλλάβει το μήνυμα του Ευαγγελίου που τονίζει πως όποιος θέλει να είναι πρώτος, έσται υμών διάκονος, πρέπει να είναι υπηρέτης όλων.

Απηχώντας τα λόγια του Χρυσοστόμου προς την τότε εξουσία, ο Παπαδιαμάντης πριν από 100 περίπου χρόνια γράφει: “Να παύσει η συστηματική περιφρόνησης της θρησκείας εκ μέρους των πολιτικών ανδρών, επιστημόνων, λογίων, δημοσιογράφων και άλλων. Να συμμορφωθεί η ανωτέρα τάξις με τα έθιμα της χώρας. Να γίνει προστάτης των πατρίων και όχι διώκτρια. Να ασπασθεί και να εγκολπωθεί τα εθνικός παραδόσεις. Να μην περιφρονεί ό,τι παλαιόν, ό,τι εγχώριον, ό,τι ελληνικόν. Να μην νοθεύονται τα οικογενειακά και θρησκευτικά έθιμα. Να μη μιμώμεθα πότε τους παπιστάς πότε τους προτεστάντας, να μην χάσκωμεν προς τα ξένα, να τιμώμεν τα πάτρια, ως πότε θα είμεθα αχαρακτήριστοι Γραικύλοι;”. “Η Ρωμανία κι αν επέρασεν ανθεί και φέρει κι άλλο”, έψαλλε ο ποντιακός ελληνισμός. Θα ανθίζει η Ρωμανία όταν τιμά τα πάτρια. “Πρέπει να φυλάξετε την πίστη σας και να την στερεώσετε, διότι, όταν επιάσαμε τα άρματα είπαμε πρώτα υπέρ πίστεως και έπειτα υπέρ πατρίδος” έλεγε στα 1838 στους μαθητές των Αθηνών ο Κολοκοτρώνης ή όπως το γράφει ο στρατηγός Μακρυγιάννης “χωρίς αρετή και πόνο εις την πατρίδα και πίστη εις την θρησκεία έθνη δεν υπάρχουν”.

Είναι πολύ δύσκολο, αδύνατο να περιγραφεί μ’ έναν ταπεινό λόγο η προσφορά των τριών Ιεραρχών στα γράμματα, στην Παιδεία. Αποσιωπώντας την προσφορά τους, σ’ άλλους κοινωνικούς τομείς είναι σαν να προσπαθείς να κρύψεις τον ήλιο με τα χέρια. Θα προσπαθήσω όμως, τελειώνοντας, να συνοψίσω την προσφορά των ακάματων και ακατάβλητων στύλων της Ορθοδοξίας. Και οι τρεις, εις πείσμα του καιρού τους που θεωρούσαν τα αρχαιοελληνικά γράμματα ειδωλολατρική ενασχόληση, σπούδασαν στις καλύτερες σχολές της εποχής τους, διότι πίστευαν ότι η γνώσις και “προς ψυχής γυμνασίαν και προς σεμνότητα ήθους” οδηγεί. Απέκτησαν πάλι την λάμψη τους τα αρχαιοελληνικά γράμματα. Έγιναν αργότερα τα μοναστήρια φιλοσοφικά φροντιστήρια, σ’ αυτά οι μοναχοί “αδιάσπαστον τον μετά του παρελθόντος σύνδεσμον τηρούντες, εκαλλιέργουν τα ελληνικά γράμματα, μεταλαμπαδεύοντες ως συγγραφείς ή και διδάσκαλοι τον ελληνικόν πολιτισμόν εις τους συγχρόνους. Εκ των περιβόλων των μονών, ως από κοιλίας δουρείου ίππου, την ελληνικήν παιδείαν διδαχθέντες και εις τα νάματα της χριστιανικής αρετής λουσθέντες, εξεπήδησαν άνδρες οι οποίοι στύλοι της εκκλησίας και του έθνους εγένοντο”, γράφει ο καθηγητής Φ. Κουκουλές.

Ο Μέγας Βασίλειος μάλιστα στο έργο του “προς τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγων” προτρέπει τους νέους να εγκύψουν στα έργα των αρχαίων Ελλήνων, αλλά να αποφεύγουν τα άσχημα όπως αποφεύγει η μέλισσα τα αγκάθια από τα τριαντάφυλλα. Δεν διστάζει ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, ο ποιητής του Χριστιανισμού, να μιμηθεί τους τραγικούς ποιητές, δεν διστάζει το ωραιότερο πνεύμα της νέας Ελλάδος, ο Χρυσόστομος, να σπουδάσει τον Δημοσθένη. Από κείνη την στιγμή οι εγγράμματοι Χριστιανοί φυλάττουν και διασώζουν την Ελληνική Παιδεία που μεταφέρθηκε αργότερα στην Δύση για να υπάρξει η Αναγέννηση και όλος ο λεγόμενος δυτικός πολιτισμός .

“Υπόβαθρον της κατά Χριστόν φιλοσοφίας” θεωρούν την αρχαιοελληνική παιδεία και φτάνουν από τον καλό καγαθό πολίτη του κόσμου, με την μάθηση και την πίστη, στον καλοκάγαθο πολίτη του ουρανού. “Ο γαρ Θεός πλάττων τον άνθρωπο ουκ εποίησεν αυτόν δούλον, αλλ’ ελεύθερον” λόγια του Γρηγορίου. Να η μεγάλη αλήθεια, να ο κρυμμένος θησαυρός, να η βασιλική οδός για μια παιδεία αληθινή. Με την παιδεία κερδίζεται η μεγαλύτερη αρετή, η ελευθερία. “Ου φύσει, (όχι από την φύση), αλλά μαθήσει (με την μάθηση) καλοί καγαθοί γίνονται”. Ελεύθερο άνθρωπο δίδαξαν οι Τρεις Ιεράρχες. Η ελευθερία λέξη που παράγεται από τον μέλλοντα του ρήματος έρχομαι, το ελεύσομαι, είναι αυτή που θα έρθει, που κινείται και που την αρπάζουν κάστρο είναι και το παίρνεις με το σπαθί σου, λέει ο Καζαντζάκης οι λαοί που αξίζουν, που έχουν δηλαδή αξίες, αιώνιες και ακατάλυτες.

“Γνώμες, καρδιές όσοι Έλληνες ό,τι είστε μη ξεχνάτε. Δεν είσθε από τα χέρια σας μονάχα, όχι χρωστάτε σ’ όσους ήρθαν, πέρασαν, θα ’ρθουνε, θα περάσουν. Κριτές θα μας δικάσουν οι αγέννητοι οι νεκροί”. Χρωστάμε λέει ο Παλαμάς, δανεισθήκαμε μια λαμπρή παράδοση και η παράδοση παραδίδεται στους αγέννητους. Η μικρή μας πατρίδα, “ουδέν της οποίας είναι γλυκύτερον” όπως λέει ο Χρυσόστομος, θέλει μαθητές παιδευμένους, που να έχουν σκοπό τους όχι μόνο το ζην, αλλά το “ευ ζην”. Που θα συλλογίζονται ελεύθερα και καλά, κατά τον Ρήγα Φεραίο, θέλει η πατρίδα μας “η κοινή μήτηρ πάντων” όπως λέει ο Αγ. Βασίλειος δασκάλους, μάλλον διδασκάλους, που να δίδουν το καλόν, όπως λέει η λέξη, που θα αγαπούν που θα εκτείνουν την της αγάπης σαγήνην, “ίνα μη το χωλόν εκτραπή, ιαθή δε μάλλον” που θα απλώνουν τα δίχτυα της αγάπη και θα αγκαλιάζουν και τους αδύνατους, για να μη εκτραπούν, αλλά να γίνουν και αυτοί μέτοχοι της καλής τραπέζης, παιδεία, δηλαδή, χωρίς αποκλεισμούς κοινωνικούς και ταξικές διαφοροποιήσεις. Οι δάσκαλοι σε αντίθεση με τους υπόλοιπους εργαζόμενους που δίνουν ό,τι έχουν, δίνουν ό,τι είναι.

Υπενθυμίζω και την ρήση του απ. Παύλου “Εάν ταις γλώσαις των ανθρώπων λαλώ και των αγγέλων, αγάπη δε μη έχω γέγονα ως χαλκός ήχων και κύμβαλον αλαλάζον” ένα άδειο βαρέλι ο χωρίς αγάπη άνθρωπος. Θέλει το τιμιώτερον πάντων η πατρίδα μας επιστήμονες, που θα ακολουθούν τα χνάρια των 3 Ιεραρχών, όχι μικροπρεπείς θηρευτές δόξας και χρήματος, όχι τέτοιους που χωρίζουν την επιστήμη με την αρετή και δουλεύουν την πανουργία, αλλά ταπεινούς σκαπανείς της γνώσης, παραδείγματα προς μίμηση, επιστήμονες που κίνητρο των πράξεων τους θα είναι, όχι οι προσωπικές φιλοδοξίες, αλλά η ευτυχία των ανθρώπων. Στην αντίθετη περίπτωση δεν είναι επιστήμονες, αλλά τύραννοι εισί, γράφει ο ιερός Χρυσόστομος.

Θέλουμε πολιτικούς, ναι “η πολιτεία τροφή ανθρώπων εστίν, καλή μεν αγαθών η δ’ εναντία κακών”. Το καλό πολίτευμα κάνει τους ανθρώπους, τους πολίτες αγαθούς, το κακό πολίτευμα εκφαυλίζει τους πολίτες”, λέει ο Πλάτωνας, θέλουμε πολιτικούς διακόνους του λαού, οι οποίοι θα προσπαθούν να λύουν τας πενίας (την φτώχεια, τις ανάγκες) των πλησίον, των πολιτών, “εξόχως δε των πενεστέρων και κακώς εχόντων”, κυρίως των αδυνάτων, λέει ο Αγ. Γρηγόριος. “Γιατί καμαρώνεις; επειδή πολιτεύεσαι με λόγια; είναι εύκολη η πολιτική με λόγια· δίδαξε με τον τρόπο της ζωής σου αυτή είναι η άριστη πολιτική… Εάν δεν έχεις να επιδείξεις έργο, καλύτερο είναι να σιωπάς, λέει ο Άγιος Ιωάννης. Σήμερα είμαστε μέλος της Ενωμένης Ευρώπης, η οποία βέβαια δεν αποτελεί ιδέα αποτελεί συγκυρία ιστορική στην οποία οφείλουμε να προσαρμοσθούμε διατηρώντας όπως όλοι οι εταίροι μας το δικό μας πρόσωπο. Χωρίς ιδέα το πρόσωπο γίνεται μάσκα και πέφτει. Με μεγάλη ιδέα την εύκολη και άκοπη απόκτηση χρήματος και τις πιο ευτελείς απολαύσεις, ουδείς λαός προκόβει, όταν μάλιστα σηκώνει στις πλάτες του το φορτίο μιας υπέρογκης κληρονομιάς σαν την δική μας. Και όσο πιο βαριά είναι η κληρονομιά τόσο ισχυρότερη γονιμοποιό ιδέα χρειάζονται οι κληρονόμοι.

Στην Ενωμένη Ευρώπη δεν πάμε ως απόγονοι του Σωκράτη μόνο. Αυτό μας κάνει κωμικούς. Όταν μπήκαμε στην ΕΟΚ το 1979 η γαλλική εφ. “ΛΕ ΜΟΝΤ” έγραψε “καλωσορίζουμε την χώρα της Φιλοκαλίας, την χώρα του Βασιλείου, του Γρηγορίου, του Χρυσοστόμου”. Αυτόν περιμένει η Ευρώπη από εμάς, τον φιλόκαλο άνθρωπο, τον φίλο του καλού, τον άγιο, τον άνθρωπο που όπως έλεγε ο Χρυσόστομος είναι πλούσιος όχι γιατί έχει πολλά, αλλά γιατί δεν έχει ανάγκη από τίποτε. Το τι μας χρειάζεται, μας το λέει ο Δάσκαλος του Γένους, ο Κοσμάς ο Αιτωλός: “Ψυχή και Χριστός σας χρειάζονται. Αυτά τα δύο όλος ο κόσμος να πέσει δεν ημπορεί να σας τα πάρει εκτός και αν τα δώσετε με το θέλημα σας”, όπου ψυχή είναι η παράδοση μας, η γλώσσα μας, τα ήθη και έθιμα μας και Χριστός είναι η Ορθόδοξη Εκκλησία του, αυτήν που τίμησαν και δόξασαν οι Τρεις πάνσεπτοι φωστήρες, οι πυρσεύσαντες διά θείων δογμάτων την οικουμένην, οι μελίρρυτοι ποταμοί της σοφίας, οι διδάσκαλοι ου μόνων λόγων αλλά και έργων, οι Τρεις Ιεράρχες, οι προστάτες της Παιδείας και των παιδιών μας.

Η ομιλία έγινε στις 31 Ιανουαρίου του 2001 στον Δήμο Δοϊράνης Κιλκίς, επ’ ευκαιρία της γιορτής των Τριών Ιεραρχών.

Στη Δημοκρατία των Ουρανών ο αδελφός Μανώλης Μηλιαράκης...

Θ. Κουρταλίδης

Εφημερίδα "Χριστιανική" (της Χριστιανικής Δημοκρατίας)

Είµασταν στο κλείσιµο του φύλλου και, παρά την προετοιµασία, επέµενε να µένει λευκή µια σελίδα. Αίφνης, λίγο µετά τις 2, χτύπησε το τηλέφωνο: Ο αδελφός, ο γλυκύτατος φίλος, ο πατέρας µας, για τους νεώτερους, ο πάντα γελαστός Μανώλης Μηλιαράκης έχασε τη µάχη για τη ζωή και πέταξε στους ουρανούς.
Ανάλαφρος, είµαστε βέβαιοι, λευκός και καθάριος, παιδί ακόµα παρά τα 82 του χρόνια, άνθρωπος της ειρήνης, φλογερός αγωνιστής, σύµβολο εντιµότητας και ακεραιότητας, ελεήµων έως αυταπαρνήσεως, πονεµένος σύζυγος και πατέρας, ο Μανώλης, αναπαύτηκε από κάθε έργο και πόνο. 

Είµαστε βέβαιοι ότι βρίσκεται κιόλας στην αγκαλιά του λατρεµένου του Χριστού και των αγίων.
Παρά το ότι νοσηλευτόταν από τον Δεκέµβριο σε σοβαρή κατάσταση, η αναγγελία του θανάτου του µας βρήκε απροετοίµαστους. Γεννηµένος στις 7 Φεβρουαρίου του 1940 έφυγε στις 18 Ιανουαρίου του 2023. 

Ως πρώτη ανασκόπηση της ζωής του αναδηµοσιεύουµε από το φύλλο µας 951 (5 Νοεµβρίου 2015), σχετικό κείµενο µε την ευκαιρία της ανακήρυξής του σε επίτιµο πρόεδρο της Χριστιανικής Δηµοκρατίας στο 8ο Συνέδριο. Όλοι µας, φίλοι, αδελφοί και συνεργάτες ευχόµαστε αιωνία του η µνήµη.

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ Μ. ΜΗΛΙΑΡΑΚΗΣ (1940-2023)

Ένας αδελφός πρόεδρος στον χριστιανοκoινωνικό αγώνα

 O Μανώλης Μηλιαράκης είναι ενεργός πολίτης και απλός ορθόδοξος χριστιανός, που δεν χρειάζεται δοξαστικά για να αισθάνεται σπουδαίος ούτε εξαρτά από αυτά την εκτέλεση του προσωπικού του χρέους ως ηγέτη έως χθες της Χρ. Δημοκρατίας ή ως προέδρου και μέλους πολιτικών και εθνικών Επιτροπών. Γνωρίζουμε ότι τον φέρνουμε σε δύσκολη θέση.

Εμείς όμως έχουμε ανάγκη, το ηθικό και πνευματικό χρέος, να μιλήσουμε για τον άνθρωπο, το φίλο, τον αδελφό, τον ταπεινό ηγέτη με μη συνήθη κατά κόσμον χαρακτηριστικά ενός προέδρου.

Θα σκιαγραφήσουμε με συντομία την προσωπικότητά του, όχι γιατί εκείνος το χρειάζεται, αλλά οι νέοι μας ιδιαίτερα και όσοι πονούν γι’ αυτή τη Χώρα και όσοι συγκλονίζονται από το επαναστατικό μήνυμα του Ευαγγελίου: «Δικαιοσύνην μάθετε οι ενοικούντες επί της γης»…

Ο Μ. Μηλιαράκης κατάγεται από την Καλλονή Ηρακλείου Κρήτης. Οι γονείς του ήσαν φτωχοί αλλά πιστοί χριστιανοί, με ζωντανή λαϊκή πίστη. Αυτή ήταν η βασική και μόνιμη παρακαταθήκη του. Σπούδασε στο Ηράκλειο και έπειτα στην Αθήνα φυσικός, με τις γνωστές στερήσεις ενός επαρχιώτη στη δεκαετία του ’60. Τον έδιωξαν από χριστιανικό οικοτροφείο, γιατί στις συζητήσεις με τους συμφοιτητές του μιλούσε για τα δίκαια του λαού, για τη δικαιοσύνη του Ευαγγελίου, ρωτώντας και απορώντας, πρώτα για τα συμβαίνοντα στην «χριστιανική» κοινωνία μας.

Έπειτα θεώρησε αναπάντεχη και ευεργετική τη γνωριμία με την εφημερίδα «Χριστιανική Δημοκρατία», που του έστειλε από την Κρήτη (τον έγραψε συνδρομητή) ο πατέρας του, όταν κλιμάκιο ομιλητών της Χ.Δ. επισκέφθηκε την Κρήτη και μιλούσε σε χωριά και σε πόλεις. Κεντρικό μήνυμά τους: «Ούτε η Κεφαλαιοκρατία ούτε ο Κομμουνισμός, υλιστικές θεωρίες και συστήματα, σώζουν τον άνθρωπο. Το κήρυγμα του Ευαγγελίου μιλάει για τη σωτηρία του όλου ανθρώπου, και της ψυχής και του σώματός του, αλλά και των κοινωνιών μας, με την αγάπη του Χριστού και την κοινωνική δικαιοσύνη».

Γνωρίστηκε ο Μ. Μηλιαράκης με τον αείμνηστο δάσκαλό μας στα κοινωνικά Νικόλαο Σ. Ψαρουδάκη, ιδρυτή της Χρ. Δημοκρατίας ως πολιτικού Κινήματος και της ομώνυμης εφημερίδας. Ο Ν. Ψαρουδάκης του έδωσε βιβλία, του μίλησε, τον συγκλόνισε και άναψε φωτιές στη νεανική του ψυχή, η οποία είχε γευτεί στην οικογένειά του τη λαϊκή Ορθοδοξία, χωρίς αστικοχριστιανικές παραμορφώσεις.

Ο αδελφός Μ.Μ. έγινε έτσι μέλος της πρώτης Ελληνικής Χριστιανοδημοκρατικής Νεολαίας και αντιπρόεδρός της, με γραμματέα τον υπογράφοντα, το 1962. Έπειτα αφιερώθηκε στο Κίνημα της Χριστιανικής Δημοκρατίας και συμμετείχε σε όλα τα Συνέδριά της από το Α’ το 1979, μέχρι το Η’ το 2015, πρόσφατα. Και πριν και μετά ως πρόεδρος της Ε.Χ.Ο.Ν., ως μέλος Κεντρικών Επιτροπών και Διοικητικών Συμβουλίων ή Πολιτικών Γραφείων, ως Διευθυντής της εφημερίδας της «Χριστιανικής» και, τέλος, ως αντιπρόεδρός και πρόεδρος της Χ.Δ. από το 1989 μέχρι το 2015 άφησε τη σφραγίδα του στο Κίνημα.

Δεν ήταν θεολόγος αλλά μελετούσε την Αγία Γραφή, προσπαθώντας χωρίς πλατειές θεωρητικές αναλύσεις να εφαρμόζει το μήνυμα της αγάπης πρακτικά, χωρίς γλυκασμούς και διακρίσεις μεταξύ ημετέρων και ξένων. Ήταν όμως φλογερός κήρυκας της δικαιοσύνης και δεινός ρήτορας σε ευρύτερα ακροατήρια, όπου τολμούσε να καταγγέλλει την αδικία, τους ισχυρούς που «πίνουνε το αίμα του λαού», όπως μιλούσαν οι Προφήτες της Π. Διαθήκης, το Ευαγγέλιο και άγιοι, όπως ο Άγιος Μάξιμος Γραικός.

Τα άρθρα του στη «Χριστιανική» είναι δυνατά, τετράγωνα σε επιχειρήματα, φωτιά κατά της αδικίας και της υποκρισίας. Είναι σε άλλη μορφή συντομότερη και σύγχρονη, όπως τα περίφημα «κατηγορώ» του πυρπολητού ψυχών αείμνηστου Ν. Ψαρουδάκη. Δεν στερείται όμως και από το ύφος μιας άλλης ευχάριστης και ήπιας γραφής. Ο Μ. Μηλιαράκης, όπως ήταν η παράδοση της Χ.Δ., έκανε κριτική κατά καιρούς στη Δεσποτοκρατία, στα αστοχριστιανικά στοιχεία της Διοικούσας Εκκλησίας, όμως έτρεφε και τρέφει βαθύ σεβασμό στην Εκκλησία, την Ιερά Σύνοδο και τους έντιμους και απλούς διακόνους της ιεροσύνης και του μοναχικού λειτουργήματος, που δεν πρόδωσαν το Σταυρό του Χριστού.

Έχει το χάρισμα να επικοινωνεί φιλικά με χριστιανούς αλλά και άθεους, με αριστερούς και δεξιούς, χωρίς να διακόπτει το διάλογο παρά τις διαφωνίες του, συχνά, χωρίς να θεωρεί τον εαυτό του καλό χριστιανό και τους άλλους… απίστους και άθεους. Απέκτησε φίλους και μη χριστιανούς, σημαντικούς αριστερούς, που γράφτηκαν συνδρομητές και σέβονται τη Χ.Δ. και την Εκκλησία. Συνετέλεσε εξαιρετικά να γίνει σεβαστή η Χ.Δ. σε χριστιανικούς και μη κύκλους, που θα αναγνώριζαν με το χρόνο ότι ο Χριστιανισμός και η Ορθοδοξία δεν έχει μόνο βασιλόφρονες ή ακροδεξιούς φασίστες ή αγκυλωμενους συντηρητικούς αστοχριστιανούς ή εκμεταλλευτές των λαϊκών συμφερόντων. Αλλά έμαθαν και είδαν, ότι η δημοκρατία, η δικαιοσύνη, η κοινωνική ευαισθησία, οι λαϊκοί αγώνες είναι η πεμπτουσία του μηνύματος του Ευαγγελίου και των Προφητών του Χριστού. Ο Μ.Μ. με την επίταση της κρίσης της οικονομίας και της εξάρτησής μας από τους Δανειστές «εταίρους», άρχισε έναν ανυποχώρητο αγώνα κατά των Μνημονίων και προκάλεσε, με τη συνδρομή σοβαρών επιστημόνων και του διευθυντή της «Χριστιανικής», την μοναδική στην Ελλάδα έκδοση: «Το Μνημόνιο, η υποθήκευση της Ελλάδας» (β έκδοση 2014).

Στα πολιτικά όργανα της Χ.Δ. και στις σχέσεις του με τους αδελφούς χριστιανοδημοκράτες ήταν φιλικός, δημοκρατικός, διακονικός, χωρίς έπαρση ή διάκριση. Αυτό είναι κατά τη γνώμη μου και το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό ενός χριστιανού ηγέτη. Είχε την υπομονή να ακούει, να δέχεται κριτική να συνθέτει.

Ο Μ.Μ. συμμετείχε στην Επιτροπή για τις Γερμανικές Αποζημιώσεις σε στενή συνεργασία με τον αγωνιστή Μ. Γλέζο, σύμβολο της Αντίστασης. Υπήρξε κατά πρόταση άλλων πρόεδρος της ΣΕΥΑΕΚ (Συντονιστικής Επιτροπής Υποστήριξης Αγώνα Ελεύθερης Κύπρου) επί πολλά χρόνια και απεχώρησε για να μη μείνει μόνιμος…

Και στη Χ.Δ. ζήτησε εδώ και πολλά χρόνια από δημοκρατική ευαισθησία να παραιτηθεί από πρόεδρος για να αναλάβουν νεώτεροι, όμως δεν το επέτρεπαν οι συνεργάτες του και οι συνθήκες. Τώρα όμως ζήτησε επίμονα να έλθουν νέοι στην ηγεσία του Κινήματος, γιατί ήταν πραγματική δικαίωσή του. Αυτός δεν αποχωρεί αλλά θα εργάζεται με τον ίδιο ζήλο, όπως και πριν, όσο ο Θεός το επιτρέψει.

Το Συνέδριο ομόφωνα τον ανεκήρυξε επίτιμο πρόεδρο με όλα τα δικαιώματα του ενεργού μέλους, γιατί παραμένει ενεργός χριστιανοκοινωνιστής, αισθάνεται ικανοποίηση βαθιά για τη νέα ηγεσία και εύχεται πραγματική αναγέννηση των κοινωνικών και πολιτικών αγώνων της Χ.Δ.

Οι εχθροί του αντιχρίστου θα θεωρηθούν ταραξίες, εχθροί της κοινωνίας και της τάξης ~ Άγιος Εφραίμ ο Σύρος

 

Πνεύματος κοινωνία

Οι εχθροί του αντιχρίστου θα θεωρηθούν ταραξίες, εχθροί της κοινωνίας και της τάξης... Θα υποστούν και συγκεκαλυμμένες διώξεις και θα υποστούν σε σκληρές τιμωρίες και ποινές. 

Τα πονηρά πνεύματα, σκορπισμένα στην οικουμένη, θα προκαλούν στους ανθρώπους, μια γενικά εξαίρετη γνώμη για τον αντίχριστο, ένα γενικό ενθουσιασμό, μία ακαταδάμαστη στροφή σ' αυτόν... (...)

~ Άγιος Εφραίμ ο Σύρος

Μεσολάβησε η μετάνοια...

"Ο Θεός άφησε την απειλή, και οι Νινευΐτες σώθηκαν... Μεσολάβησε η μετάνοια, και η πόλη ξαναβρήκε τη σταθερότητά της. Με την πόλη Νινευΐ εννοείται όλη η οικουμένη, και με τους Νινευΐτες όλο το ανθρώπινο γένος..."

~ Άγιος Εφραίμ ο Σύρος
(Τόμος 5 σελ. 56)

Δείτε επίσης, παρακαλώ:

Εκτός νόμου Εκκλησία με κρυφούς Ιερείς!

"Και μοσχοβολά η αίθουσα, μπαρούτι και λιβάνι..."

 

Περίβλεπτος // Δημήτρης Νατσιός

Κάθε πρωί γράφω στον πίνακα της αίθουσας, μετά την ημερομηνία, το όνομα του αθλητή της Πίστεως ή της Πατρίδας που εορτάζει. Αναζητώ στα Συναξάρια της Εκκλησίας ή του Γένους τον άγιο ή τον ήρωα. Μάρτυρες, Πατέρες, ασκητές, απόστολοι και εθναπόστολοι, ναυμάχοι, μπουρλοτιέρηδες και αδούλωτοι κλεφταρματολοί, ποιητές εθνικοί, Ζάλογγα και Δερβενάκια, η απροσκύνητη και ελεύθερη Ρωμιοσύνη, η Πονεμένη… Και μοσχοβολά η αίθουσα, μπαρούτι και λιβάνι. Να ξεκινά η σχολική μέρα με οσμή ευωδίας πνευματική. Χαίρονται τα παιδιά και ας είναι «μνήμη θανάτου». 

Θυμήθηκα ένα τραγούδι: «Θεέ μου τι παράξενοι είναι οι δικοί μας τόποι θλιμμένα τα τραγούδια μας, μα γελαστοί οι ανθρώποι». 

Γελούν οι μικροί οι «ανθρώποι», συγκινούνται, γιατί σαν τους συντρόφους του Οδυσσέα δεν έλιωσε το κερί στα αυτιά τους, οι σειρηνωδίες των φανταχτερών, αρπακτικών τεράτων δεν τους μόλυναν… Διασώζονται τρία ονόματα Σειρήνων. Η Αγλαόπη, η αγλαή, η λαμπρή στην όψη, η Θελξιέπεια, η γοητευτική και θελκτική στον λόγο (έπος) και η Πεισινόη, η πειθώ του νοός, η οποία αφόπλιζε, ξεμυάλιζε και οδηγούσε στον αφανισμό. Στα τρία αυτά ονόματα αναγνωρίζουμε τα «όπλα με σιγαστήρα», που σαγηνεύουν, παρασύρουν και διαφθέιρουν, ο «αγγελικός» κόσμος και υπόκοσμος των ΜΜΕ.

Επανέρχομαι στην προλογική σκέψη, συμμαζεύομαι στην αίθουσα. Έχω έτοιμο το συναξάρι της ερχόμενης Τρίτης, θα μοιράσω στα παιδιά και το εντός εισαγωγικών κείμενο. Λοιπόν, «τη αυτή ημέρα μνείαν ποιούμεθα»… (Προτρέπω συναδέλφους, τώρα που φαγώθηκε να μας αξιολογήσει το υπουργείο «Παιδομαζώματος», να διδάξουν ενώπιον των αξιολογητών, ένα κείμενο από την σπουδαία και από τους σπουδαίους της πνευματικής παράδοσής μας. Προβλέπεται εξάλλου μια παρέκκλιση από το αναλυτικό πρόγραμμα. Έχω κατά νου τον Παπαδιαμάντη, εκεί στον «Λαμπριάτικο Ψάλτη», που «στολίζει» τους γραικύλους της σήμερον. Να μην ξεχάσει ο λαός – όσοι ζωντανοί-στις ερχόμενες εκλογές να αξιολογήσει και αυτός την υπουργό Παιδείας και το υπουργείο της. Να θυμηθεί τι προωθεί στα αθώα και άγουρα παιδιά).

Τον Οκτώβριο του 1964, ο Ηλίας Βενέζης, ο σπουδαίος λογοτέχνης μας και ακαδημαϊκός, εκφώνησε λόγο στην Ακαδημία Αθηνών με τίτλο «το πάθος των Φιλικών».
Στον επίλογο της ομιλίας του αναφέρθηκε στον θάνατο του Αλέξανδρου Υψηλάντη, του αθάνατου αρχηγού της Φιλικής Εταιρείας.

Διαβάζω:

«Όταν οι Αυστριακοί αποφυλάκισαν τον πρίγκιπα ήταν πια αργά. Λίγες μέρες μετά την αποφυλάκισή του ο Αλέξανδρος Υψηλάντης πέθανε στην Βιέννη, στις 31 Ιανουαρίου του 1828. Ετοιμοθάνατο τον βρήκε ο συμπολεμιστής του του Ιερού Λόχου, ο Κοζανίτης, Γεώργιος Λασάνης. Του έφερε την εφημερίδα του τόπου, τον “Αυστριακόν Παρατηρητήν”.
– Τι νέα γράφουν; ρώτησε αργά τον Λασσάνη ο Υψηλάντης.
– Ο Καποδίστριας έφθασε στην Μάλτα. Μια φρεγάδα αγγλική τον περιμένει να τον μεταφέρει στην Ελλάδα, του αποκρίθηκε.
– Ας έχει δόξαν ο Θεός, μουρμούρισε ο Αλέξανδρος Υψηλάντης και άρχισε να ψελλίζει το “Πάτερ ημών”. Αλλά πριν τελειώσει την προσευχή του, είχε ξεψυχήσει». Τι διαβάζουμε εδώ; Το οσιακό τέλος ενός Ρωμιού, ενός αληθινού Ορθοδόξου Χριστιανού. «Οι Υψηλάντες θυσίασαν πρώτα ζωή και πλούτη. Και θυμώνται τον Θεόν, πατρίδα και θρησκεία», επιμαρτυρεί και ο στρατηγός Μακρυγιάννης.

Μετά από τρεις ημέρες, άλλο εθνικό πανηγύρι, η μνήμη του ελευθερωτή μας.
Την Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου του 1843, κλείνει τα μάτια του στην Αθήνα, το ζωντανό Εικοσιένα, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Έλληνας ήρωας με την σημαντικότερη θέση στο εικονοστάσι του Γένους. Το να θέλεις να πλέξεις «τον επιτάφιον στέφανον αυτού ανάγκη να περιλάβης τον μέγαν Ελληνικόν Αγώνα», όπως αναφώνησε ο Σούτσος κατά το ξόδι του. Ζήτησε να βάλουν στον τάφο του, κάτω από τα τσαρούχια του την τουρκική σημαία, να ποδοπατά την Τουρκιά και στο μνήμα. Αυτό το λιοντάρι μόνο μια φορά φοβήθηκε. Πότε; «Εις τον καιρό του προσκυνήματος εφοβήθηκα μόνο διά την πατρίδα μου, όχι άλλη φορά, ούτε εις τας αρχάς, ούτε εις τον καιρό του Δράμαλη, όπου ήλθε με τριάντα χιλιάδες στράτευμα εκλεκτό, ούτε ποτέ, μόνο εις το προσκύνημα εφοβήθηκα».
Και τότε βροντοφώναξε και εμείς μαζί του: «Φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους».

Τον έκλαψε όλος ο λαός, τραγούδησε και την θανή του.
«Κολοκοτρώνης πέθανε στο γάμο του Κολίνου
το θάνατό γνώρισε, που ’θελε ν’ αποθάνη
και του Γενναίου μίλησε, και του Κολίνου λέγει:
Πού είσαι, Γενναίε στρατηγέ, Κολίνο σπουδασμένε!
Ελάτε, πάρτε την ευχή, με τριγυρίζει ο Χάρος.
Σώπα, πατέρα, μην το λες, μη λες πως θα πεθάνης
κι έχουμ’ οχτρούς και χαίρονται και φίλους και λυπάνται.
Ελάτε, πάρτε την ευχή, και να ’στε μονοιασμένοι».

Τώρα που νυχθημερόν μας απειλούν τα ανισόρροπα μεμέτια της Άγκυρας, είναι
λαμπρό μάθημα πατριδογνωσίας, «εθνικής ανατάσεως» θα έλεγαν παλιά, να διαβάζουν οι μαθητές πού ζήτησε να μπει ο Κολοκοτρώνης η σκοτεινή «ημισέληνος».

Θα μπορούσε και ο ημέτερος υπουργός Άμυνας, να αποστείλει στον Τούρκο συνάδελφό του και το παρακάτω κείμενο. Αποδεικνύει την ξακουστή μαχητικότητα των Τούρκων, τον φόβο και τον τρόμο της υδρογείου. Όπως έχω ξαναγράψει την μόνη «γαλάζια πατρίδα» που θα κατακτήσουν είναι ο βυθός του Αιγαίου, εκεί που θα σαπίζουν τα κουφάρια τους.

“Για τους Τούρκους είναι η πρώτη εμφάνιση που κάνουν στην Κορέα. Είχε προηγηθεί μια λαμπρή φήμη, για την ανδρεία, ακόμα και την αγριότητά τους. Οι πρώτες ειδήσεις από τις μάχες τους ηλεκτρίζουν τα γραφεία συντάξεως των αμερικανικών εφημερίδων. Οι Τούρκοι εφόρμησαν με τις ξιφολόγχες, έκαναν μακελειό, συνέλαβαν εκατοντάδες αιχμαλώτους… Το μόνο σφάλμα των ανδρείων αυτών στρατιωτών είναι ότι έκαναν λάθος στον εχθρό: πήραν για Κινέζους (εχθρούς) τους Νοτιοκορεάτες (συμμάχους), που τρέπονται σε φυγή. Όταν συναντούν τους πραγματικούς Κινέζους, έρχεται η δική τους σειρά να κατακρεουργηθούν. Τα λείψανα της Ταξιαρχίας καταφεύγουν στις γραμμές του 38ου (αμερικανικού) συντάγματος…
Μια τουρκική εφοδιοπομπή που μπήκε ανυποψίαστα σ’ αυτόν τον τομέα εξοντώθηκε, πέφτοντας σε τρεις ενέδρες, τη μια πίσω από την άλλη”.

Το περιγράφει στη “Μεταπολεμική Παγκόσμια Ιστορία” του ο σπουδαίος δημοσιογράφος και σημαντικός ιστορικός Ρεϊμόν Καρτιέ. Και στην Κύπρο, το 1974, τα ίδια έπαθαν, όταν βύθιζαν το αντιτορπιλικό τους «Κοτζάτεπε», κάνα δυο άλλα δικά τους που κατέστρεψαν και 11 πολεμικά τους αεροπλάνα, χάρις στον ξεχασμένο ήρωα πλωτάρχη Ελευθέριο Χανδρινό.
«Αν έρθουν κανένα βράδυ οι τρελοί Τούρκοι», όπως πολλάκις επαναλαμβάνει ο Ερντογάν, να προσέχουν να μην γίνει, όπως έλεγαν παλιά, της Κορέας…

Συμπλήρωμα

Δημήτρης Νατσιός, Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ.ΤΙ ΕΙΧΑΜΕ, ΤΙ ΧΑΣΑΜΕ ΚΑΙ ΤΙ ΜΑΣ ΠΡΕΠΕΙ 

Ο Χορός του Ζαλόγγου (18 Δεκεμβρίου 1803)

Ο "Άνθρωπος του Θεού" στον Αντέννα αύριο Παρασκευή 27 Ιανουαρίου

 

Η ταινία που τόσο αγαπήθηκε - αλλά και πολεμήθηκε - "Ο Άνθρωπος του Θεού" ("Man of God"), που αφηγείται τη ζωή του αγίου Νεκταρίου, θα προβληθεί από τον Antenna TV αύριο, Παρασκευή 27 Ιανουαρίου, από τις 9.30 μ.μ.

Για την ταινία: 

Πρεμιέρα για την ταινία «Ο Άνθρωπος του Θεού» (που αφηγείται τη ζωή του αγίου Νεκταρίου) στις 26 Αυγούστου 2021 

«Είδαμε το "Ο Άνθρωπος του Θεού" με τον Άρη Σερβετάλη στο ρόλο του Αγίου Νεκταρίου»

ΜΙΑ ΓΙΑΓΙΑ ΣΤΟ ΛΕΩΦΟΡΕΙΟ...

Φωτο από εδώ

ΑΓΑΠΩ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ

«Μια ηλικιωμένη γυναίκα μπήκε σε ένα λεωφορείο και κάθισε.

Στην επόμενη στάση, μια αλαζονική και κακότροπη νεαρή ανέβηκε και κάθισε δίπλα στη γριά, χτυπώντας την με τις πολλές τσάντες της.

Βλέποντας ότι η γυναίκα ήταν σιωπηλή, ένας νεαρός άνδρας ρώτησε τη γριά γιατί δεν παραπονέθηκε και δεν αντέταξε όταν χτυπήθηκε με τις σακούλες.

Η γριά απάντησε χαμογελώντας:

- «Δεν χρειάζεται να είμαι αγενής ή να μαλώνω για κάτι τόσο ασήμαντο, καθώς το ταξίδι μου με αυτό το κορίτσι είναι τόσο σύντομο, καθώς θα κατέβω στην επόμενη στάση».

Αυτή η απάντηση αξίζει να γραφτεί με χρυσά γράμματα:

«Δεν υπάρχει λόγος να μαλώνουμε για κάτι τόσο ασήμαντο, γιατί το ταξίδι μας μαζί είναι πολύ σύντομο».

 

Ο καθένας από εμάς πρέπει να καταλάβει ότι ο χρόνος μας σε αυτόν τον κόσμο είναι τόσο σύντομος που το να τον γεμίζουμε με καυγάδες, άχρηστες διαφωνίες, ζήλια, ασυγχώρητη, αγανάκτηση και μια συνεχή επικριτική στάση είναι γελοία σπατάλη χρόνου και ενέργειας.

Σου ράγισε κάποιος την καρδιά; Μείνετε ήρεμοι και αγνοήστε το.

Το ταξίδι είναι πολύ σύντομο!

Σας έχει προδώσει, εκφοβίσει, εξαπατήσει ή ταπεινώσει κάποιος; Μείνετε ήρεμοι και αγνοήστε το.

Το ταξίδι είναι πολύ σύντομο!

Σε έχει προσβάλει κάποιος χωρίς λόγο;

Μείνετε ήρεμοι και αγνοήστε!

Το ταξίδι είναι πολύ σύντομο!

Κάποιος γείτονας έκανε κάποιο σχόλιο που δεν σας άρεσε; Μείνετε ήρεμοι και αγνοήστε το.

Το ταξίδι είναι πολύ σύντομο!

 

Όποια προβλήματα και να μας φέρει κάποιος, ας θυμόμαστε ότι το ταξίδι μας μαζί είναι πολύ σύντομο.

Κανείς δεν γνωρίζει τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού.

Κανείς δεν ξέρει πότε θα έρθει το τέλος.

Το ταξίδι μας μαζί είναι πολύ σύντομο!

Ας είμαστε σεβαστοί, ευγενικοί, ας πάμε γεμάτοι ευγνωμοσύνη και χαρά, άλλωστε το ταξίδι μας μαζί είναι πολύ σύντομο.

Πρόσεχε αγαπητέ φίλε και μην σε πιάνει κριτική, κρίση και τσακωμός.

Επιδιώξτε να κάνετε το καλό οπουδήποτε και όποτε, και αδιάκοπα ευλογείτε όλους τους ανθρώπους που συναντάτε, γιατί ο καθένας φέρει ένα ανείπωτο φορτίο στην ψυχή του».

Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος και η συνταγματικότητα των νόμων

 

ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ

Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, που γιορτάζει στις 25 Ιανουαρίου, είναι ένας από τους «Τρεις Ιεράρχες». Με το χαρακτηρισμό αυτόν έχει επικρατήσει να ονομάζονται τρεις σημαντικοί επίσκοποι του 4ου αιώνα μ.Χ., που έζησαν στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία, μόλις που είχε αρχίσει να επικρατεί ο χριστιανισμός. Είναι ο Μέγας Βασίλειος, ο Γρηγόριος ο Θεολόγος και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Ο Βασίλειος και ο Γρηγόριος ήταν φίλοι μεταξύ τους και συμφοιτητές στη Φιλοσοφική Σχολή των Αθηνών. Ο Χρυσόστομος έζησε μια γενιά μετά από τους δύο προηγούμενους, ήταν δηλαδή ακόμη νέος όταν εκείνοι έφυγαν από τη ζωή και δεν φαίνεται να τους είχε γνωρίσει. 

 

Και οι τρεις αυτοί ιεράρχες ήταν πολύ μορφωμένοι και η προσφορά τους στα γράμματα και στην κοινωνία ήταν μεγάλη και πολύπλευρη, γι’ αυτό και θεωρήθηκαν ως τρεις από τους σημαντικότερους Πατέρες της Εκκλησίας (δηλαδή αγίους διδασκάλους του χριστιανισμού) όλων των εποχών. Επειδή μάλιστα έγραψαν πολλά σχετικά με την παιδεία, η ημέρα της κοινής γιορτής και των τριών (30 Ιανουαρίου) καθιερώθηκε στο νεότερο ελληνικό κράτος ως ημέρα εορτής των σχολείων.

***

Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, φίλος και συμφοιτητής του Μ. Βασιλείου στο πανεπιστήμιο Αθηνών, ήταν ένας ευαίσθητος ποιητής, που αγαπούσε τη φύση, αλλά και τη ζωή του ερημίτη, και δεν είχε καθόλου την επιθυμία να γίνει επίσκοπος.

Όταν ο Βασίλειος έγινε επίσκοπος Καισαρείας, ο Γρηγόριος δέχτηκε να γίνει επίσκοπος στην κοντινή μικρή πόλη Σάσιμα, για να του συμπαρασταθεί, επειδή οι οπαδοί του Ευνόμιου είχαν μεγάλη δύναμη και στο κράτος και στην Εκκλησία. Όμως, επειδή απέκτησε μεγάλη φήμη λόγω της μόρφωσής του, αλλά και της καλοσύνης του, ο αυτοκράτορας Μέγας Θεοδόσιος τον κάλεσε στην Κωνσταντινούπολη, δήθεν για μια ομιλία, και εκεί τον έπεισε, ασκώντας του μεγάλη πίεση, να γίνει αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, δηλαδή αυτό που θα λέγαμε σήμερα «πατριάρχης».

Ως πατριάρχης, ο άγιος Γρηγόριος κέρδισε τον κόσμο με το ήθος του και με τις εκπληκτικές θεολογικές ομιλίες που έκανε, εξηγώντας τη διδασκαλία της Εκκλησίας για την Αγία Τριάδα και για τη θεότητα του Χριστού και του Αγίου Πνεύματος, μέσα σε αντίξοες συνθήκες, επειδή δεχόταν πιέσεις από την αίρεση των Ευνομιανών, που είχαν ισχυρούς υποστηρικτές. Οι θεολογικές ομιλίες του είναι θεμελιώδεις για την ορθόδοξη θεολογία, ενώ είναι χαρακτηριστικές και οι ηθικές αρχές, αλλά και τα μηνύματα υπέρ της φιλοσοφίας και της παιδείας, που εκφράζονται σ’ αυτές.

Σημαντική είναι και η ποιητική αξία των ομιλιών του, κάποιες από τις οποίες θεωρούνται πιο ποιητικές ακόμη και από τα κανονικά ποιήματα που έγραψε, τα οποία είναι πάρα πολλά.

Όμως αυτό που επιθυμούμε να επισημάνουμε σήμερα, είναι η αντίδρασή του, όταν ο αυτοκράτορας θέσπισε νόμο, που έδινε την κηδεμονία των παιδιών μόνο στον πατέρα, αδικώντας τη μητέρα.

Ο άγιος εκφώνησε μια μνημειώδη ομιλία μπροστά στον αυτοκράτορα και σε ολόκληρη την αριστοκρατία της Κωνσταντινούπολης, όπου θεμελίωσε, με θεολογικά επιχειρήματα, την ισοτιμία των δύο φύλων και είπε, μεταξύ άλλων:

«Δε δέχομαι αυτή τη νομοθεσία, δεν επαινώ την (κοινωνική) συνήθεια. Οι νομοθέτες ήταν άνδρες, γι’ αυτό η νομοθεσία είναι κατά των γυναικών. Γι’ αυτό και δώσανε τα παιδιά στην εξουσία του πατέρα, αφήνοντας χωρίς φροντίδα το ασθενέστερο [σ.σ.: δηλ. τη μητέρα].

Ο Θεός όμως δε φέρθηκε έτσι, αλλά (είπε) “τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου, για να ζήσεις καλά”, που είναι η πρώτη εντολή στην παλαιά διαθήκη. […] Βλέπετε την ισότητα της νομοθεσίας. Ένας δημιουργός του άντρα και της γυναίκας, ένα χώμα και οι δυο, μία εικόνα (του Θεού), ένας νόμος, ένας θάνατος, μία ανάσταση. Ομοίως, γίναμε και από άντρα και από γυναίκα. Ένα χρέος οφείλεται από τα παιδιά στους γονείς. Πώς λοιπόν εσύ απαιτείς σωφροσύνη (συζυγική πίστη) από τη γυναίκα σου, ενώ ο ίδιος δεν την προσφέρεις; Πώς ζητάς χωρίς να δίνεις; Πώς νομοθετείς άνισα για σώμα ισότιμο με το δικό σου;

Αν εξετάζεις τα χειρότερα, δες: αμάρτησε η γυναίκα (Εύα), το ίδιο και ο Αδάμ. Και τους δύο τους εξαπάτησε ο όφης. Δε βρέθηκε ο ένας πιο αδύναμος και ο άλλος πιο δυνατός. Αλλά εξετάζεις τα καλύτερα; Και τους δύο τους σώζει ο Χριστός με τα πάθη του. Έγινε άνθρωπος για τον άνδρα; Το ίδιο και για τη γυναίκα… Λέγεται ότι προέρχεται [ο Χριστός] από το σπέρμα Δαβίδ. Νομίζεις ενδεχομένως ότι με αυτό τιμάται ο άντρας; Γεννάται όμως από την Παρθένο και αυτό είναι υπέρ των γυναικών» (Αγ. Γρηγορίου του Θεολόγου, Λόγος ΛΖ΄, 6-7).

Λέει λοιπόν ο άγιος: «Δε δέχομαι αυτή τη νομοθεσία, δεν επαινώ τη συνήθεια. Οι νομοθέτες ήταν άνδρες, γι’ αυτό η νομοθεσία είναι κατά των γυναικών».

Η φράση αυτή, εκτός από το προφανές (την υπεράσπιση των γυναικών), έχει και τεράστια πολιτική και κοινωνική σημασία: δηλώνει ότι η νομοθεσία δεν είναι κάτι δοσμένο από το Θεό (όπως πίστευαν οι άνθρωποι στη δυτική Ευρώπη ακόμη και στο Μεσαίωνα, δηλαδή χίλια χρόνια μετά τον άγιο Γρηγόριο), αλλά είναι ανθρώπινο κατασκεύασμα, εξαρτώμενο από τις απόψεις του νομοθέτη και από τις συνθήκες της εποχής.

Εκτός αυτού όμως, θέτει και θέμα εγκυρότητας του νόμου, ο οποίος θα πρέπει να θεωρείται άκυρος, αν δεν είναι σύμφωνος με κάποιες άλλες βασικές αρχές, ανώτερες από τους νόμους. Σήμερα θα λέγαμε ότι ο άγιος έθεσε θέμα συνταγματικότητας του νόμου. Ο άγιος Γρηγόριος δεν είχε υπόψιν αυτό που λέμε «Σύνταγμα», αλλά κάτι που, γι’ αυτόν, αποτελούσε την απαραίτητη βάση της αληθινής δικαιοσύνης: το Ευαγγέλιο.

Ας τολμήσω να πω ότι για έναν χριστιανό το Ευαγγέλιο είναι επαρκές νομοθετικό και πολιτικό θεμέλιο, αφού διδάσκει δικαιοσύνη, εντιμότητα, αγάπη και φιλανθρωπία. Αυτό ισχύει τόσο για έναν χριστιανό πολιτικό και νομοθέτη, όσο και για έναν χριστιανό πολίτη, καθώς και για έναν χριστιανό δικαστή. Μήπως αυτές οι ηθικές αρχές δεν είναι για όλους; Ίσως. Αλλά γι’ αυτό χρειάζονται οι νόμοι. Μακάρι να είχαμε φτάσει – ή να φτάσουμε κάποτε – στο σημείο που αναφέρει ένα σπουδαίο χριστιανικό κείμενο του 2ου αιώνα μ.Χ., η «Επιστολή προς Διόγνητον», όταν γράφει για τους χριστιανούς των πρώτων γενεών ότι «τηρούν τους νόμους, αλλά με τη ζωή τους ξεπερνούν τους νόμους», γιατί η συμπεριφορά τους είναι ακόμη πιο έντιμη και ηθική απ’ όσο ζητούν οι νόμοι.

«Ο Ντοστογιέφσκι θα ψήφιζε ΝΙΚΗ...»

Αμφοτεροδέξιος

Βλέπετε πως δεν εκτιθέμεθα μόνο εμείς...
Ο Κώστας ο Παναγόπουλος το έκανε και μάλιστα επανειλημμένα.
Εσύ;
"αμφ."



Κανείς δε γελάει με τη ΝΙΚΗ...
Γράφει ο Κώστας Παναγόπουλος *

Θα ψήφιζε ΝΙΚΗ και Νατσιό ο Ντοστογιέφσκι;

Εξάπαντος, ναι.

Θα μπορούσε να ζητήσει ένα ψηφοδέλτιο για να ψηφίσει Νατσιό κι άλλα είκοσι λευκά ψηφοδέλτια για να επιχειρηματολογήσει γραπτώς υπέρ της επιλογής του και να τα ρίξει επίσης όλα μαζί μέσα στην κάλπη, γιατί, άλλωστε, «με πειράζουν οι παλιάνθρωποι για την τάχα αδιαφώτιστη και οπισθοδρομική μου πίστη στον Θεό», όπως έγραφε προς το τέλος της ζωής του για τα μεγάλα πνεύματα της Δύσης που ήταν μικρονοϊκά ή μάλλον ζηλότυπα χωρίς να καταλαβαίνουν ή να μη θέλουν με τίποτε να καταλάβουν τι αναζήτηση εκτυλίσσονταν στον Ντοστογιέφσκι.

Για να ψηφίσεις ΝΙΚΗ πρέπει να το καταλαβαίνεις πριν το κοροϊδέψεις και να το κοροϊδεύεις την ώρα που το κάνεις για να μην το πάρεις πάνω σου για το πόσο σημαντικό είναι να επιλέγεις ένα κόμμα που είναι μικρό αλλά όμως ντοστογιεφσκικά μεγάλο υπό την έννοια της επιτέλους αποκάλυψης του, αλλά κυρίως της νηφαλιότητας, της σωφροσύνης και της σοβαρότητας του, γιατί, εξάλλου: «Αν πιστεύω στον Θεό, δεν το κάνω ως ηλίθιος ή φανατικός. Θέλουν να με διδάσκουν και γελούν με τη στενότητα των αντιλήψεων μου!» (Ντοστογιέφσκι).

Ο Ντοστογιέφσκι θα ψήφιζε ΝΙΚΗ και Νατσιό μόνο και μόνο για την αξιοπρέπεια του βάθους ή το βάθος της αξιοπρέπειας μιας ευλογημένης προσπάθειας που θα πάει μέχρις εκεί που το ευδοκεί ο Θεός. Κανείς δε γελάει με τη ΝΙΚΗ. Εδώ δεν υπάρχουν ηλίθιοι ή φανατικοί ή άνθρωποι που τα μεγάλα τάχα πνεύματα θα τους πειράξουν για την αδιαφώτιστη πίστη στον Θεό.

Ο Ντοστογιέφσκι θα ψήφιζε Νατσιό μόνο και μόνο γιατί πιστεύει στον Θεό και κανείς δε γελάει με τη ΝΙΚΗ και τον Νατσιό.

Κ.Γ.Π. - 31 Δεκ. 2022

* Ο Κώστας Παναγόπουλος ασχολείται με το ορθόδοξο θεολογικό κείμενο για αρκετά χρόνια. Κείμενά του έχουν δημοσιευθεί και αναδημοσιευθεί σε ορθόδοξους διαδικτυακούς τόπους ευρείας επισκεψιμότητας. Έχει εργασθεί ως εξωτερικός πολιτικός συντάκτης σε εφημερίδες και περιοδικά, ως κειμενογράφος, ως συντάκτης πρακτικών συνεδριάσεων, απασχολούμενος και σε άλλες εργασίες που δεν είχαν να κάνουν με το γράψιμο. Από το 2018 και για μία τριετία εργάστηκε ως συντάκτης πλήρους απασχόλησης σε διαδικτυακό Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων. Στα τέλη του 2021 κυκλοφόρησε σε Ελλάδα και Κύπρο από τις Εκδόσεις Άθως το πρώτο συγγραφικό έργο του, «Ο Κορυφαίος της Αγάπης – Γέρων Ιωσήφ Βατοπαιδινός», το οποίο σε σύντομο χρονικό διάστημα μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε στα Ρουμανικά από τις Εκδόσεις Egumenita. Τον Δεκέμβριο του 2022 ήρθε σε κυκλοφορία σε Ελλάδα και Κύπρο το δεύτερο συγγραφικό έργο του, «Βατάτζης, Ο Πατέρας των Ελλήνων» και πάλι από τις Εκδόσεις Άθως, ενώ, στο μεταξύ, συνεχίζει να αρθρογραφεί για την Ορθοδοξία και τον Ελληνισμό και καθετί γοητευτικό από Αγίους μαζί με Ήρωες.

πηγή

Αμφ.: Δες σχετικά κι αυτό:

"Πώς τα προλαβαίνεις όλα με 4 παιδιά και δουλειά; Αντέχεις;..."

Αμφοτεροδέξιος

Πώς τα προλαβαίνεις όλα
με 4 παιδιά και δουλειά;
Αντέχεις;
Είναι οι ερωτήσεις
που μου κάνετε οι πιο πολλοί....
Όχι δεν τα προλαβαίνω όλα.
Ναι, όμως αντέχω...
Και θα άντεχα αν είχα και άλλα παιδιά...
όπως απάντησα σε μια κοπέλα...
Είναι το τι θέλει η κάθε γυναίκα...
Αν ήθελα να έχω ένα πεντακάθαρο
και συμμαζεμένο συνέχεια σπίτι,
όχι δεν θα προλάβαινα,
αλλά δεν θα άντεχα κι άλλο...
Θέλω να είμαι ήρεμη
και αυτό το πετυχαίνω
με άπλυτα πιάτα στην κουζίνα,
με παιχνίδια και ρούχα πεταμένα
από δω και από εκεί
και εγώ να παίζω με τα παιδιά μου...



Θέλω να είμαι ήρεμη και αυτό το πετυχαίνω,
όταν η μικρή Μαριάμ κοιμάται
και έχω να κάνω πολλές δουλειές,
αλλά εγώ προτιμώ να διαβάσω το πνευματικό μου βιβλίο
(όσο κι αν πολλοί με κοροϊδεύουν
για τα πνευματικά Χριστιανικά βιβλία),
γιατί σε αυτά βρίσκω τον εαυτό μου
και την ηρεμία μου!
Θέλω να είμαι ήρεμη
και αυτό το πετυχαίνω
ξυπνώντας την Κυριακή στις 6
για να πάω εκεί που βρίσκω ηρεμία,
θαλπωρή,
αισιοδοξία,
ελπίδα.
Να πάω στην εκκλησία
(κι ας ακούω συχνά το "θεούσα έγινες;")
ενώ στο σπίτι μου υπάρχουν 4 παιδιά
και πολλές δουλειές...
Γι'αυτό, ναι αντέχω,
γιατί προσπαθώ να βλέπω αλλιώς την καθημερινότητα μου,
θέλω και προσπαθώ να είμαι πιο χαλαρή
και χωρίς εντάσεις...
Άλλαξε και εσύ τον τρόπο που σκέφτεσαι
και θέλεις όλα να είναι στην εντέλεια
και θα δεις πόσο ήρεμη θα είσαι...
Όλα χρειάζονται μέτρο...
Ναι!
Σκουπίζω,
σφουγγαρίζω,
ξεσκονίζω,
συμμαζεύω,
αλλά μέχρι εκεί...
Καλημέρα!!!!

Γράφει η Φωτεινή Τελλιδου Βασματζή

"Το sportime είναι η φωνή μας!" ~ Και ο προπονητής που έβριζε τα θεία...

Αμφοτεροδέξιος

~ Το sportime είναι η φωνή μας! Εκείνοι που ηγούνται και γράφουν έτσι, Περικλή και Λευτέρη, κάνουν τη διαφορά ανάμεσα σε όλα τα ΜΜΕ, με το ήθος τους, την τόλμη και την ομολογία τους να τα βάζουν με το όποιο κατεστημένο και ιδιαιτέρως με όσους - όποιοι κι αν είναι αυτοί- προσβάλλουν τα Ιερά και τα Όσιά μας...

~ "συν αυτώ" επισήμανση:

Αν αυτό που θα διαβάσεις τώρα, το ανέβαζε ένα μέσο που έχει την ταμπέλα του "οπισθοδρομικό-εμμονικο-χριστιανοταλιμπανικού" (ο "Ορθόδοξος Τύπος" σκέψου, ή η "Δράση μας" ή το "Προς τη ΝΙΚΗ" ή όποιο από τα λεγόμενα χριστιανικά blogs, στα οποία συμπεριλαμβανόμαστε και μεις), δεν θα είχε τόσο μεγάλη αξία, όσο αυτή που έχει όταν ανεβαίνει σε ένα μέσο, που κυκλοφορεί καθημερινά, όπως το sportime...

Kαι το σπουδαίο είναι πως μετά απ΄όσα έχει κάνει στο παρελθόν (θυμήσου λίγα μόνο εδώ), το σημερινό του εξώφυλλο, αλλά και η επεξήγησή του από τον διευθυντή σύνταξής του, τον "δικό μας" πλέον Περικλή Γκιόλια, πλέον δεν μας εκπλήσσει, αλλά συνεχίζει να μας χαροποιεί ιδιαιτέρως...

[α(μ)φιερωμένο σε όλους αυτούς τους μικρούς ή μεγαλύτερους αθλητές, που υφίστανται στην καθημερινότητά τους μέσα στα όποια γήπεδα, την δεσποτική και κυριαρχική συμπεριφορά όποιων, από εμάς τους Προπονητές - Γυμναστές, καταπατούν στο όνομα της ηγεσίας τους στους χώρους προπόνησης ή αγώνα, το αναφαίρετο δικαίωμα του καθενός να υπερασπίζεται τον Χριστό ως Κύριο των πάντων και ως Πατέρα του και την Παναγιά ως Μάνα του...

Αν ακούσετε τέτοια βλαστήμια από τον οποιονδήποτε, μη διστάσετε στιγμή.
Αφήστε τον σύξυλο.
Σηκωθείτε και φύγετε. ]



"Η μοναδική φορά που δεν έχω κανένα θέμα
και δεν θίγομαι καθόλου με τα όποια μπινελίκια και κατάρες τρώμε ως sportime,
είναι όταν τολμάμε να καταθέτουμε την υποστηρικτή μας άποψη
στα ιερά και τα όσια τα δικά μας,
στην πίστη μας και στα ιδανικά μας,
(γιατί όντως τόλμη θέλει τελικά,
να πεις την άποψη σου σήμερα,
όταν αυτή δεν είναι τουλάχιστον της μόδας).
Μας κρίνουν
ως οπισθοδρομικούς,
ως ταλιμπάν,
ως κολλημένους,
φασίστες και εθνικιστές,
λόγω της ευγενικής αναφοράς που κάναμε στο εξώφυλλο σήμερα,
στον προπονητή μπάσκετ του Ολυμπιακού Μπαρτζώκα,
επειδή σε έναν αγώνα ευρωπαϊκό με αντίπαλο την Ρεάλ χθες,
που πιθανά να παρακολουθούσαν εκατομμύρια τηλεθεατές στην Ευρώπη,
δεν σταματούσε να βρίζει με κάθε ασήμαντη αφορμή τα Θεία....
Μα σε ποια άλλη χώρα θα έβριζε κάποιος τα Θεία
και θα είχε φανατικούς υποστηρικτές, μόνο και μόνο επειδή εκπροσωπεί μία ομάδα;
Δεν τον κρίνω ως άθεο,
πιθανά να είναι πιο ένθεος από όλους μας,
δεν τον κρίνω ως ολιγόπιστο ή κακό Χριστιανό
γιατί επίσης πιθανά μπορεί να είναι πιο πιστός
και πιο καλός Χριστιανός από όλους μας,
αλλά σίγουρα τον λέω ασεβή,
και ασεβή όχι απέναντι στα Θεία,
αλλά απέναντι σε όλους εμάς, που αυτοπροσδιοριζόμαστε ως (κακοί) Χριστιανοί
και που τουλάχιστον για την ώρα, πόσοι είμαστε;
Πόσοι έχουμε απομείνει ακόμα και κατά την εκτίμηση των προοδευτικών μυαλών
και όλων αυτών
που μας βρίζουν,
μας ειρωνεύονται
και μας καταριούνται;
100 χιλιάδες μόνο;
Μήπως 500 χιλιάδες;
Μήπως είμαστε ακόμη κάποια εκατομμύρια
και απλά μας έχουν περάσει για μαλθακούς και μπούληδες;
Και λειτουργούν εκ του ασφαλούς;
Και αν είναι όντως έτσι και είμαστε όντως λίγοι,
αδύναμοι και χωρίς δυνατότητα να αντιδράσουμε,
τότε αυτό δεν είναι η κατεξοχήν ερμηνεία του μπούλινγκ;
Βρήκαμε τους Χριστιανούς λίγους και "φλώρους"
και τους βρίζουμε τους ειρωνευόμαστε και τους στοχοποιούμε;
Αν είμαστε όμως όντως περισσότεροι,
πως αντιλαμβάνονται την δημοκρατία όλοι αυτοί;
Οι λίγοι αγενείς, χυδαίοι και είρωνες
είναι σωστό να καταφέρονται με ακραίες προσβολές και χυδαίες βρισιές εναντίον της επικρατούσας θρησκείας;
Αυτοί είναι οι προοδευτικοί και με ανοιχτούς ορίζοντες
και εμείς είμαστε οι Χριστιανοταλιμπάν;
Εάν λοιπόν βγούμε την επόμενη φορά με εξώφυλλο
που θα καθυβρίζει την μάνα του οποιουδήποτε,
θα έχετε την ίδια ευαισθησία να μας υποστηρίξετε,
ως προοδευτικοί που υπερασπίζεστε την ελευθερία της έκφρασης
και δεν κολλάτε σε μερικά μπινελίκια
που πέφτουν πάνω στην ένταση
ή την έκσταση ή την όποια ευφορία;
Όλοι οι ψευτοπροοδευτικοί,
μάγκες του πληκτρολογίου,
που μας γέμισαν με κατάρες και βρισιές,
άραγε θα τα έλεγαν αυτά μπροστά στον Κολοκοτρώνη;
Και αναφέρω τον Κολοκοτρώνη,
γιατί ως political correct που είναι οι περισσότεροι,
πιθανά να τον σέβονται να τον θαυμάζουν και να τον τιμούν...
Ας ξέρουν όμως πως αν τολμούσαν
(δεν θα τολμούσαν βέβαια)
να έβριζαν τα Θεία μπροστά του,
πιθανότατα να είχε ανακαλυφθεί το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα
(με κεφάλια φυσικά αντί για μπάλα)
και θα είχαμε έναν επιπλέον λόγο να νιώθουμε υπερήφανοι...

|Periklis Giolias

Ήρθε & φέτος η Κυριακή του Ζακχαίου...

 

Από εδώ (τα γράφαμε το 2021 αυτά - από τότε μέχρι σήμερα, χαμός έχει γίνει. Δόξα τω Θεώ.)

ΙΕ΄ Κυριακή του Λουκά, δηλ. η 15η Κυριακή του χρόνου, κατά την οποία διαβάζουμε στη θεία λειτουργία απόσπασμα από το κατά Λουκάν ευαγγέλιο. Όλες οι Κυριακές δεν είναι ίδιες.

Σπουδαία μέρα, αδελφοί μου, δόξα τω Θεώ που αξιωθήκαμε και φέτος να φτάσουμε σ' αυτήν. Μέσα στις δύσκολες, από κάθε άποψη (& πνευματική άποψη), συνθήκες της εποχής - που δεν ξέρουμε τι τελικά θα φέρουν - δόξα τω Θεώ που ανατέλλουν ορισμένες μέρες σαν αυτήν.

Γιατί, τι συμβαίνει σήμερα; Μήπως έχουν εκπτώσεις και προσφορές τα μεγάλα καταστήματα; Μήπως έχει πρεμιέρα στην τηλεόραση κανένα πολυδιαφημισμένο σήριαλ; Μήπως ξυπνήσαμε και είδαμε πως ήταν ένα κακό όνειρο ο κορωνοϊός ή ότι έχουμε εμβολιαστεί όλοι ως διά μαγείας με το πολυπόθητο εμβόλιο; Μήπως έληξαν τα lockdown και μπορούν ξανά οι όντως ταλαίπωροι επαγγελματίες να βγάλουν το ψωμί τους & το ψωμί της οικογένειάς τους;

Τίποτε από αυτά... Για όλ' αυτά συνεχίζουμε να ελπίζουμε. Αλλά είναι μια Κυριακή, δηλ. μια γιορτινή ημέρα, όπως (πρέπει να νιώθουμε πως είναι) κάθε Κυριακή, μια μέρα αναστάσιμη, όπως κάθε Κυριακή, κατά την οποία στην Εκκλησία διαβάζουμε το ευαγγέλιο με την ιστορία της συνάντησης του Χριστού με έναν αμαρτωλό, από την οποία άλλαξε η ζωή του και η ζωή πολλών άλλων. Και μια μέρα, κατά την οποία γιορτάζουν άγιοι με σπουδαία μηνύματα θάρρους και δύναμης για τη ζωή μας και τη ζωή των παιδιών μας, για την πατρίδα μας, την κοινωνία και τον κόσμο ολόκληρο!! Είναι μια Κυριακή, σωστή επαναστατική προκήρυξη! Και γι' αυτό: δόξα τω Θεώ!

Κυριακή του Ζακχαίου: Ο Χριστός μπροστά στο κάθαρμα που ρήμαζε το λαό!

Για το Ζακχαίο θα διαβάσουμε και εδώ: Ο άγιος Πέτρος ο Τελώνης (20 Ιαν.), που πέταξε ένα ψωμί εναντίον ενός φτωχού (& ο άγ. Ζακχαίος, ο μετανοημένος Τελώνης)...