ΝΕΚΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ: Αγία Θεοφανώ η Αυτοκράτειρα (16 Δεκεμβρίου): Η θαυματουργή & άφθαρτη σύζυγος του βασιλιά Λέοντα του Σοφού

"Ν": Ας συγκρίνουμε αυτή τη σπουδαία Γυναίκα με κάποιες κυρίες της αριστοκρατίας, αλλά και της πολιτικής, είτε γυναίκες πολιτικούς είτε συζύγους πολιτικών. Ας μην οργιστούμε, αλλά μάλλον να λυπηθούμε, και ας δεχόμαστε ως παράδειγμα προς μίμησιν την αγία αυτοκράτειρά μας Θεοφανώ.

Αγίες βασίλισσες είχε κι άλλες το Γένος μας (το Ρωμαίικο, οι "Βυζαντινοί" πρόγονοί μας), όπως και αγίους βασιλείς. Ανάμεσά τους η αγία Θεοφανώ έχει μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά μας. Ας έχουμε την ευχή της και τις πρεσβείες της για την πατρίδα, την κοινωνία, τις οικογένειές μας, τη νεολαία της χώρας μας και του κόσμου ολόκληρου, και για όλους εμάς, αδελφοί. Δόξα τω Θεώ. Αμήν.

iEllada.gr

Πολλοί βυζαντινοί αυτοκράτορες έζησαν αγία ζωή και συγκαταλέγονται στους αγίους της Εκκλησίας μας, καθ’ ότι δεν αλλοτριώθηκαν από την εγκόσμια δόξα και εξουσία, γενόμενοι διάκονοι του Θεού και του λαού Του. Ανάμεσά τους συγκαταλέγεται η αγία Θεοφανώ η ελεήμων βασίλισσα του Βυζαντίου.

Γεννήθηκε το 862 στην Κωνσταντινούπολη από γονείς πατρικίους, τον Κωνσταντίνο και την Άννα. Την απέκτησαν κατόπιν προσευχής, καθ’ ότι ήταν άτεκνοι. Αλλά η χαρά τους για τη γέννηση της μικρής Θεοφανούς μεταβλήθηκε σε λύπη, αφού η μητέρα της πέθανε από δυστοκία. Την ανατροφή της ανάλαβε μια αφοσιωμένη τροφός του αρχοντικού της. Ο πατέρας της φρόντισε να τη μορφώσει, όπως ταίριαζε στις βυζαντινές αρχοντοπούλες. Ένας ευλαβής και σοφός δάσκαλος είχε αναλάβει την διαπαιδαγώγησή της. Η Θεοφανώ μεγάλωσε με θεοσέβεια και αποκτούσε αρετές και ήταν προικισμένη με σπάνιο σωματικό κάλλος.

Όταν έφτασε σε ηλικία γάμου, ο αυτοκράτορας Βασίλειος Α΄ (867-886) και η αυτοκράτειρα Ευδοκία έμαθαν για την όμορφη, ενάρετη και καλλιεργημένη Θεοφανώ, την οποία ζήτησαν ως σύζυγο, από τον πατέρα της, για τον γιό τους Λέοντα (τον μετέπειτα αυτοκράτορα Λέοντα ΣΤ΄ τον Σοφό). Όμως ο Λέων δεν την ήθελε, διότι συμπαθούσε την Ζωή Ζαούτζαινα. Όμως ο τραχύς Βασίλειος τον νύμφευσε με το ζόρι με την Θεοφανώ, χωρίς ο Λέων να το θέλει και η Θεοφανώ να το γνωρίζει! Ο γάμος πραγματοποιήθηκε με μεγαλοπρέπεια, χωρίς ουσιαστικά τη θέληση των νεόνυμφων! Ο πνευματικός της γέροντας Ευσέβιος είχε αναλάβει να τους στηρίξει και να τους ενώσει ψυχικά.

Σε λίγο καιρό η Θεοφανώ έμεινε έγκυος, γεγονός που γέμισε χαρά το παλάτι. Γέννησε ένα πανέμορφο κοριτσάκι, την Ευδοκία. Ο Λέων προσποιήθηκε ότι χάρηκε, διότι είχε το νου του στη Ζωή, την οποία δεν μπορούσε να ξεχάσει. Το συναισθηματικό κενό που τους χώριζε ήταν εμφανές. Η Θεοφανώ έβλεπε αυτή την ανυπόφορη κατάσταση και η μόνη παρηγοριά της ήταν η προσευχή. Ζούσε ως μοναχή και μάλιστα λέγεται πως κάτω από τα πολυτελή της ενδύματα φορούσε τρίχινο ράκος (=κουρέλια)!

Μια φρικτή συκοφαντία από κάποιον μάγο και αγύρτη οδηγεί το Βασίλειο να στείλει εξορία τον Λέοντα στη Θεσσαλονίκη, ότι δήθεν ετοίμαζε δολοφονία του. Τον ακολούθησε και η Θεοφανώ με την κόρη τους Ευδοκία. Μαζί τους πήγε και ο πνευματικός τους Ευσέβιος. Η Θεοφανώ συμπαραστέκεται στον Λέοντα και τον απέτρεψε από την αυτοκτονία. Μετά από τρία χρόνια αποκαλύφτηκε η αλήθεια και επέστρεψε το πριγκιπικό ζευγάρι στη Βασιλεύουσα.

Η αγία Θεοφανώ. Μικρογραφία από το Βασιλειανό Μηνολόγιο (από το λήμμα της Βικιπαίδειας για την αγία Θεοφανώ).

Μετά από λίγο καιρό πέθανε η πεθερά της Ευδοκία και η Θεοφανώ στέφτηκε Αυγούστα (αυτοκράτειρα). Από τη θέση της αυτή ασκεί μια πρωτόγνωρη φιλολαϊκή εξουσία. Γίνεται η προστάτης των φτωχών και κατατρεγμένων. Ιδρύει φιλανθρωπικά ιδρύματα και ενισχύει οικονομικά χιλιάδες ενδεείς. Όμως η σχέση της με τον Λέοντα χειροτερεύει, αφού εκείνος συνάπτει ερωτικές σχέσεις με τη Ζωή, παραμελώντας επιδεικτικά την Θεοφανώ. Ο Βασίλειος διέταξε την μαστίγωση του Λέοντα και την εξορία της Ζωής. Η Θεοφανώ κρατά απίστευτη στάση αξιοπρέπειας και ανεξικακίας, προσευχόμενη για το ατόπημα του συζύγου της.

Όμως το 886 ο Βασίλειος πεθαίνει και ο Λέων γίνεται αυτοκράτορας. Πρώτο του μέλημα ήταν να φέρει στο παλάτι την Ζωή και να ανακηρύξει τον πατέρα της «βασιλοπάτορα» και πρωθυπουργό και να υποβιβάσει την Θεοφανώ σε απλή σύμβουλό του! Επειδή δεν είχε αποκτήσει αγόρι από την Θεοφανώ ζητούσε να αποκτήσει από τη Ζωή.

Στο μεταξύ έρχεται ένα ακόμα τραγικό συμβάν για την Θεοφανώ. Αρρώστησε ξαφνικά και πέθανε η εννιάχρονη κόρη της Ευδοκία. Ο χαμός της γέμισε με απέραντη απελπισία την Θεοφανώ και την απομάκρυνε ακόμα περισσότερο από την καρδιά του Λέοντα. Επίσης η ακόλαστη Ζωή τη διέβαλε συνεχώς στον Λέοντα, ώστε άρχισε να καλλιεργεί στην ψυχή του, όχι απλά αποστροφή για εκείνη, αλλά μίσος. Όταν ο πνευματικός της Ευσέβιος θέλησε να μιλήσει στον αυτοκράτορα για την κατάσταση, εκείνος τον έστειλε εξορία.

Η Θεοφανώ δεν έχει άλλο στήριγμα από το Θεό και την Παναγία. Ώρες ολόκληρες έμεινε κλεισμένη στο δωμάτιό της προσευχόμενη. Η θερμή προσευχή την γαληνεύει και τη δίνει κουράγιο να ζήσει. Παράλληλα άρχισε να διαφαίνεται και η αγιότητά της. Σώζει θαυματουργικά ένα ετοιμοθάνατο κορίτσι. Η είδηση έφτασε σε όλη την αυτοκρατορία. Ο λαός εκφράζει την αγάπη του και την συμπάθειά του για εκείνη. Αλλά αυτή παραμένει ταπεινή και εντείνει την φιλανθρωπική της δράση. Μεταβάλλει τη θλίψη της σε κοινωνική προσφορά. Ολημερίς τρέχει στα ιδρύματα και στα νοσοκομεία, περιθάλποντας τους ασθενείς. Έκτισε δε και την Μονή της Αγίας Αναστασίας Φαρμακολύτριας στη Χαλκιδική.

Ο άγιος Θεωνάς (δεύτερος κτήτωρ) και η αγία Θεοφανώ (πρώτη κτητόρισσα), της Μονής Αγίας Αναστασίας Φαρμακολύτριας στα Βασιλικά Θεσσαλονίκης - ψηφιδωτό στο υπέρθυρο της Μονής (από εδώ).

Με το θάνατό της ο Λέων ένιωσε να ξεκόβεται οριστικά απ΄τη Θεοφανώ.Η Ζωή άρχισε να επηρεάζει εγκληματικά το Λέοντα σε βάρος της.Ο πνευματικός της, γέροντας Ευσέβιος, αποφασίζει να μιλήσει στον αυτοκράτορα.Συνέπεια, να εξοριστεί. Η Θεοφανώ στη νέα της δοκιμασία ψάχνει και δε βρίσκει μέσα της κουράγιο. Νιώθει να έχουν εξαντληθεί της ψυχής της τα αποθέματα, Έχει κουραστεί.και η προσευχή έγινε η ζωή της. Γίνεται … και το πρώτο της θαύμα: ένα ετοιμοθάνατο κοριτσάκι, όταν το επισκέπτεται και το σφίγγει στην αγκαλιά της, αμέσως ζωηρεύει, συνέρχεται, ενώ του ετοίμαζαν τα σχετικά με την κηδεία του. Το θαύμα διαδόθηκε αστραπιαία σ΄όλη την επικράτεια. Όλοι μιλούν για την αγία αυτοκράτειρα… Και δίνεται ολόψυχα στους αναξιοπαθούντες. Φτωχούς, πεινασμένους, ανάπηρους, αρρώστους, ορφανά, χήρες, αθώους κατάδικους, ξένους, χρεώστες, δούλους, πενθούντες. Επισκέπτεται νοσοκομεία, γηροκομεία, βρεφοκομεία, ορφανοτροφεία, λεπροκομεία, πτωχοκομεία, φυλακές, ιδρύματα όπου στεγάζονται παραστρατημένες γυναίκες.

Πηγή : Αυτοκράτειρα Θεοφανώ…η Αγία . | Ειδήσεις & Νέα - Kalithea Press

Η Θεοφανώ στη νέα της δοκιμασία ψάχνει και δε βρίσκει μέσα της κουράγιο. Νιώθει να έχουν εξαντληθεί της ψυχής της τα αποθέματα, Έχει κουραστεί.και η προσευχή έγινε η ζωή της. Γίνεται … και το πρώτο της θαύμα: ένα ετοιμοθάνατο κοριτσάκι, όταν το επισκέπτεται και το σφίγγει στην αγκαλιά της, αμέσως ζωηρεύει, συνέρχεται, ενώ του ετοίμαζαν τα σχετικά με την κηδεία του. Το θαύμα διαδόθηκε αστραπιαία σ΄όλη την επικράτεια. Όλοι μιλούν για την αγία αυτοκράτειρα… Και δίνεται ολόψυχα στους αναξιοπαθούντες. Φτωχούς, πεινασμένους, ανάπηρους, αρρώστους, ορφανά, χήρες, αθώους κατάδικους, ξένους, χρεώστες, δούλους, πενθούντες. Επισκέπτεται νοσοκομεία, γηροκομεία, βρεφοκομεία, ορφανοτροφεία, λεπροκομεία, πτωχοκομεία, φυλακές, ιδρύματα όπου στεγάζονται παραστρατημένες γυναίκες. Τέλος ίδρυσε Μονή όπου και απεσύρθη

Πηγή : Αυτοκράτειρα Θεοφανώ…η Αγία . | Ειδήσεις & Νέα - Kalithea Press

"Η Θεοφανώ στη νέα της δοκιμασία ψάχνει και δε βρίσκει μέσα της κουράγιο. Νιώθει να έχουν εξαντληθεί της ψυχής της τα αποθέματα, Έχει κουραστεί.και η προσευχή έγινε η ζωή της. Γίνεται … και το πρώτο της θαύμα: ένα ετοιμοθάνατο κοριτσάκι, όταν το επισκέπτεται και το σφίγγει στην αγκαλιά της, αμέσως ζωηρεύει, συνέρχεται, ενώ του ετοίμαζαν τα σχετικά με την κηδεία του.

Το θαύμα διαδόθηκε αστραπιαία σ΄όλη την επικράτεια. Όλοι μιλούν για την αγία αυτοκράτειρα… Και δίνεται ολόψυχα στους αναξιοπαθούντες. Φτωχούς, πεινασμένους, ανάπηρους, αρρώστους, ορφανά, χήρες, αθώους κατάδικους, ξένους, χρεώστες, δούλους, πενθούντες. Επισκέπτεται νοσοκομεία, γηροκομεία, βρεφοκομεία, ορφανοτροφεία, λεπροκομεία, πτωχοκομεία, φυλακές, ιδρύματα όπου στεγάζονται παραστρατημένες γυναίκες. Τέλος ίδρυσε Μονή όπου και απεσύρθη" (από το άρθρο της κ.Τασσώς Γαΐλα Αυτοκράτειρα Θεοφανώ… η Αγία [από εκεί & η 1η εικ.]).

Περί το 893 αποσύρθηκε σε ένα μοναστήρι στις Βλαχέρνες, δίνοντας την ευκαιρία να παντρευτεί ο Λέων την Ζωή.

Όμως έρχεται και η αρρώστια. Οι συνεχείς θλίψεις, η συζυγική απόρριψη και κύρια ο θάνατος της πολυαγαπημένης κόρης της κλόνισαν την υγεία της. Αρρώστησε βαριά. Το δυσάρεστο νέο διαδόθηκε σε όλη την Πόλη. Ο λαός, ο οποίος την υπεραγαπούσε, συγκλονίστηκε θρηνούσε και προσεύχονταν για την αγαπημένη του βασίλισσα. Πανέτοιμη για το μεγάλο της ταξίδι, ξαπλωμένη στο νεκροκρέβατό της, βλέπει τον Κύριο να την περιμένει μέσα σε ένα εκτυφλωτικό φως. Της εμφανίζεται επίσης η κορούλα της Ευδοκία χαρούμενη να την περιμένει!

Ζήτησε να δει και τον Λέοντα. Του φιλάει τα χέρια και του ζητά συγνώμη για τις τυχόν παραλήψεις της και του εύχεται μακροημέρευση και επιτυχία στο έργο του. Μετά κοιμήθηκε ειρηνικά, το 893. Η ψυχή της φτερούγισε στον ουρανό, να συναντήσει τον Σωτήρα Χριστό και την κορούλα της Ευδοκία. Ήταν μόλις 31 ετών!

[Ετάφη στον ναό των Αγίων Αποστόλων.]

Το τίμιο λείψανό της, όταν έγινε η εκταφή του, βρέθηκε άφθορο και πραγματοποιούσε άπειρα θαύματα. Η Εκκλησία μας την ανακήρυξε αγία και η μνήμη της εορτάζεται στις 16 Δεκεμβρίου. Το χαρυτόβρυτο λείψανό της βρίσκεται σήμερα στον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι.

Το άφθαρτο λείψανο της αγίας Θεοφανούς στον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι

Ο Μητροπολίτης Μιλήτου Απόστολος ασπάζεται το ιερό λείψανο της κτίτορος της Μονής όπου ηγουμενεύει

iEllada.gr / Φως Φαναρίου

Είναι γνωστό ότι στον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι φυλάσσονται άφθρτα τα λείψανα τριών αγίων γυναικών: της Αγίας Σολομονής, της Αγίας Ευφημίας και της Αγίας Θεφανούς της Βασίλισσας.

Η αγία Θεοφανώ είναι η κτιτόρισσα της Βασιλικής Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας στην Χαλκιδική.

Αυτή η σπουδαία Μονή ιδρύθηκε το 888 από την Αυγούστα Θεοφανώ, επί Πατριαρχίας Φωτίου του Μεγάλου. Η Θεοφανώ δώρησε στη Μονή Τίμιο Ξύλο, αλλά και την προίκα της, γι’ αυτό μέχρι σήμερα εκτάσεις της Μονής φέρουν το όνομα “Βασιλικά”.

Η Αγία και θαυματουργή Θεοφανώ ήταν σύζυγος του βασιλιά Λέοντα του επονομαζόμενου Σοφού. Παρ’ όλα τα μεγαλεία και τον πλούτο, διατήρησε τη ταπεινοφροσύνη που την χαρακτήριζε ανέκαθεν. Προτιμούσε να είναι απλά ντυμένη και να βρίσκεται δίπλα στους ανθρώπους που την χρειαζόντουσαν. Ήταν τόση η πίστη της, που αξιώθηκε να θαυματουργήσει. Το λείψανό της φυλασσόταν στο ναό των Αγίων Αποστόλων, απ’ όπου ο Πατριάρχης Γεννάδιος ο Σχολάριος το μετέφερε στο Πατριαρχείο, όπου βρίσκεται μέχρι και σήμερα.

Υμνογραφικά (από εδώ)

Ἐγγὺς Βασιλὶς Θεοφανὼ Κυρίου,
ταῖς ἀρεταῖς ἕστηκεν ἐστιλβωμένη.

Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα)Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Προελομένη τὰ οὐράνια πόθω, Θεοφανῶ τὴν βιοτὴν διεξῆλθες, ἀγγελικῶς ἐν γῇ περιπολεύουσα· ὅθεν κατηξίωσαι, οὐρανίων χαρίτων, σὺν Ἀγγέλων τόξεσι, καὶ Ἁγίων χορείαις, παριστάμενη τῷ Παμβασιλεῖ ὂν ἐκδυσώπει, εὐρεὶν ἠμᾶς ἔλεος.

Κοντάκιον
Ήχος δ'. Επεφάνη σήμερον.
Εορτήν σου σήμερον, την λαμπροτάτην, εκτελούντες κράζομεν, Θεοφανώ, πανευσεβώς, τους σε υμνούντας διάσωσον, από παντοίων κινδύνων τους δούλους σου.

Ὁ Οἶκος
Ο των απάντων Πλαστουργός, και βασιλεύς των όλων, το της ψυχής ειλικρινές, της σης ω πανοσία, προγνούς πανσόφως, των φθαρτών, υψώσε σε, λαμπρύνας σε των αρετών ακτίσιν, ώσπερ δέον νυν εν ουρανοίς αυτώ συμβασιλεύουσαν, υμνούμεν σε κράζοντες μετά πόθου, διάσωσον από παντοίων κινδύνων τους δούλους σου.

Δείτε επίσης, αν θέλετε:

Αγία Θεοδώρα της Άρτας, η λαμπρή βασίλισσα (11 Μαρτίου)

Αγία Όλγα η Ισαπόστολος, βασίλισσα της Ρωσίας (11 Ιουλίου)

Ο άγιος αυτοκράτορας Νικηφόρος Φωκάς (11 Δεκεμβρίου) & άλλοι ουράνιοι φίλοι μας...