"ΝΑ ΒΑΛΩ ΣΕΙΡΑ"

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός / ΒΗΜΑΤΑ

Μία από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γονείς, καθώς μεγαλώνουν τα παιδιά τους, είναι και να τα βάλουν σε σειρά. Να τα καθοδηγήσουν δηλαδή με τέτοιον τρόπο, ώστε να έχουν ένα πρόγραμμα στην ζωή τους, τόσο όσον αφορά στο σχολείο και στο διάβασμα, όσο και σε ό,τι αφορά στην συμμετοχή τους στην ζωή του σπιτιού, στην τακτοποίηση των παιχνιδιών τους, των προσωπικών τους ειδών, του δωματίου τους. Συχνά η αταξία γίνεται αιτία για να μαλώνουν οι γονείς μεταξύ τους. Ο ένας θεωρεί τον άλλο καταπιεστικό, περισσότερο από όσο χρειάζεται. 

"Παιδιά είναι, τι να κάνουμε" είναι η μόνιμη επωδός που ακούγεται και μεταφέρεται στην συμπεριφορά των νεώτερων στο σχολείο και σε άλλες ευκαιρίες και συναναστροφές. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μία, εμφανή ή αφανή, άρνηση ανάληψης ευθύνης για την ζωή από τους νεώτερους, καθώς ο άνθρωπος που δεν έχει κάποια, σχετική έστω, σειρά και τάξη στην ζωή του, δεν μπορεί ούτε τον εαυτό του να κουμαντάρει, ούτε τις σκέψεις του, ούτε να εργαστεί για συγκεκριμένους στόχους με επιμέλεια.

Οι παλαιότεροι μάς μιλούσαν γι' αυτό ακριβώς, για την επιμέλεια. Θεωρούσαμε ότι είμαστε καλοί μαθητές, εάν ήμασταν επιμελείς. Σήμερα πολλά από τα παιδιά δεν είναι σε θέση να οργανώσουν την σχολική τους πραγματικότητα, να βάλουν στην τσάντα τους τα βιβλία για τα μαθήματα που έχουν την επόμενη ημέρα, να διαβάσουν και να κάνουν τις ασκήσεις που έχουν για το σπίτι, καθώς ζούνε σε έναν κόσμο "χύμα", όπου θριαμβεύει η προχειρότητα και η ανοργανωσιά. Η αμέλεια όμως ολοένα και περισσότερο δεν ενοχλεί. Θεωρείται φυσιολογική κατάσταση. Υπάρχουν παιδιά που έρχονται στο σχολείο ατημέλητα, αχτένιστα, απεριποίητα. 

Θα αναρωτηθεί κάποιος αν είναι υποχρέωση των γονέων να μεριμνήσουν. Η απάντηση είναι καταφατική. Είναι υποχρέωση των γονέων να εμφυσήσουν στα παιδιά μία προσωπική καλαισθησία, που περνά από την αξιοπρέπεια στην εμφάνιση και περνά στην σειρά σε ό,τι κάνουν. Προφανώς και χρειάζεται και η χαλάρωση. Ένα παιδί, όπως και ένας άνθρωπος που βρίσκεται συνεχώς στην "πρίζα", γίνεται εύκολα αγχωτικό και εμμονικό. Όμως είναι θέμα σεβασμού στους γύρω, ο καθένας μας να έχει μία αξιοπρέπεια στην συμπεριφορά, στην εμφάνιση, στον τρόπο που εκφράζει το "συν-υπάρχειν".

Κατάλοιπα μιας "αντιστασιακής" διάθεσης, ενός Μάη του ' 68, μιας αντιδικτατορικής θεώρησης στην Ελλάδα του "πνεύμα και ηθική", του "Ελλάς Ελλήνων χριστιανών", οι επιδείξεις αταξίας, αμέλειας, αφροντισιάς, απουσίας προγράμματος θεωρούνται σημάδια ανθρώπου που θέλει να είναι ελεύθερος, αντισυστημικός, προοδευτικός. Η σειρά θεωρείται συντηρητισμός. Η εποχή μας, με την unisex αντίληψη, κάποτε και την α-φυλική, ενισχύει αυτό το πνεύμα. Δεν είναι όμως, στην πραγματικότητα, ελευθερία η ακαλαισθησία. Δεν είναι θέμα γούστου για το οποίο ο καθένας έχει την άποψή του. Είναι θέμα διαμόρφωσης του εσωτερικού μας κόσμου.

Κι αυτό φαίνεται και στην πνευματική μας ζωή, όταν μέσα μας θριαμβεύουν οι λογισμοί, όταν δεν μπορούμε να βάλουμε αρχή μετανοίας, όταν δεν μπορούμε να κάνουμε την προσευχή μας καθόλου, όταν αφήνουμε πάθη, όπως η ραθυμία ή η ακηδία, να μας κυριεύουν και αναζητούμε δικαιολογίες. Η πειθάρχηση του εαυτού μας σε έναν κανόνα, όπως ζούνε στα μοναστήρια, μας βοηθά να οργανώσουμε και την υπόλοιπη ζωή μας. Αυτό ας το έχουμε υπόψιν αναφορικά με τα παιδιά μας. Η τάξη, χωρίς να γίνεται εμμονικό κατάσταση, θα τα βοηθήσει να αγχώνονται λιγότερο και να εκτιμούν τα διαλείμματα περισσότερο. Το χρειάζονται!

Δημοσιεύθηκε στην "Ορθόδοξη Αλήθεια" στο φύλλο της Τετάρτης 16 Νοεμβρίου 2022