Το λούμπεν προλεταριάτο εκδικείται

Του Ανδρέα Ζαμπούκα  
capital.gr

Το «λούμπεν προλεταριάτο» προέρχεται ετυμολογικά από τη γερμανική λέξη Lumpen (κουρέλια)και δηλώνει τα άτομα που βρίσκονται σε κατάσταση απόλυτης ένδειας ή έσχατης κοινωνικής εξαθλίωσης. Ο όρος χρησιμοποιείται για πρώτη φορά από τον Μαρξ στο βιβλίο του «Ταξικοί αγώνες στη Γαλλία» (1848), όπου διακρίνει εφτά κοινωνικές τάξεις και στρώματα: την αστική τάξη, τη βιομηχανική αστική τάξη, την εμπορική αστική τάξη, τους μικροαστούς, τους αγρότες, το προλεταριάτο και τέλος το λούμπεν προλεταριάτο.

Σύμφωνα με τον Ένγκελς, ο καπιταλισμός νομοτελειακά έχει ανάγκη από ένα απόθεμα εργαζομένων δίχως απασχόληση. Αυτή ακριβώς η περιοδική απασχόληση δημιουργεί τον εφεδρικό στρατό εργασίας και αναπόφευκτα μια εξαθλίωση περιστασιακή (για τα μεμονωμένα άτομα) και διαρκή (για την εργατική τάξη). 

Στη δική μας μεταπρατική κοινωνία, δεν βιώσαμε ποτέ την εξαθλίωση της βιομηχανικής κοινωνίας, παρά μόνο στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής και κυρίως, στα μεγάλα αστικά κέντρα. Ποτέ δεν αναπτύξαμε σοβαρό καπιταλισμό για να μολυνθούμε από τις αρρώστιες του. Άλλα είναι τα δικά μας «λούμπεν» και οι παθογένειες που η ηγέτιδα τάξη εξέθρεψε για να συντηρήσει τα κεκτημένα της. Πέρασαν όμως οι δεκαετίες κι ήρθε πλέον η ώρα να βγουν στη επιφάνεια τα «ζόμπι» των «προλετάριων» που ένα σωρό μηχανισμοί και κρατικά συστήματα μεγάλωναν στα νοσηρά «εκτροφεία» τους. 

Ας βάλουμε όμως σε μία σειρά τις περιπτώσεις των ελληνικών «λούμπεν» κι ας δούμε ποιος βολεύεται από την «εκτροφή» τους. Όλα τα χρόνια της μεταπολίτευσης οικονομική, πολιτική, πνευματική και πολιτιστική εξουσία φρόντισαν να διογκώσουν ή να κατασκευάσουν μόνες τους, μειοψηφίες «περιθωρίου». Αυτό έγινε στους χώρους που, παραδοσιακά, είχαν στον έλεγχο τους. Στην οικονομία, κράτησαν εξαρτημένο και ανειδίκευτο το μεγαλύτερο μέρος του αγροτικού και ημιαστικού πληθυσμού, χωρίς παιδεία και προοπτικές υγιούς ανάπτυξης. Στην πολιτική, συντήρησαν τις ιδεολογικές φαντασιώσεις, μέσα από τη δημιουργία μιας «λαϊκίστικης νομενκλατούρας». Αυτή χειραγώγησε τη μικροαστική σκέψη, σε κόμματα, σε σωματεία και συνδικάτα. Στον πνευματικό χώρο, η επιστημονική κοινότητα, «ναρκωμένη» από τον κρατισμό και την ερευνητική αδράνεια, επώασε μειοψηφίες που σπρώχθηκαν στο περιθώριο και εγκλωβίστηκαν σε ουτοπικές και εμμονικές ιδεοληψίες άλλων εποχών. Τέλος, ο «ολοκληρωτισμός» της μιντιακής υποκουλτούρας, μετά το 1990, καλλιέργησε το μοντέλο του «υπανθρώπου» που βαυκαλίζεται και επαίρεται μέσα στον αμοραλισμό του, στην ψοφοδεή συμπεριφορά και στην εξαθλίωση της προσωπικής του ζωής. Ακραία δείγματα ήταν οι καλεσμένοι στα τηλεοπτικά σόου της Πάνια...

Όλοι αυτοί έχουν κοινά χαρακτηριστικά την ανέχεια ή τουλάχιστον, την οικονομική δυσπραγία, την αδιαφορία για πνευματική καλλιέργεια, την αποδοχή των πελατειακών δικτύων, το ένστικτο του λαϊκισμού, την παραίτηση από την παραγωγική προσπάθεια και την επαναλαμβανόμενη στοχοποίηση άλλων προσώπων που τους μισούν και τους θεωρούν υπεύθυνους για την περιθωριοποίηση τους. Όποιος τους «χρηματοδοτεί» ή τους εκτρέφει, τους θέλει για «μαγιά» και «πρώτη ύλη» για να «μολύνει» τους άλλους, αυτούς που δεν είναι ακραίοι αλλά ιδιαίτερα πρόθυμοι για χειραγώγηση. Παράδειγμα, η «αριστεροσύνη», η «θρησκεία» στα γήπεδα, η «βάρβαρη γλύκα» της «υποκουλτούρας», η γοητεία της «αεργίας» και του «παρασιτικού βίου» και τώρα, η ωμή βία που «σαγηνεύει» πάνω από 500.000 Έλληνες. Οι αφελέστατοι πιστεύουν πως κάποιος άλλος θα δείρει, για χάρη τους, του «δικτατορίσκους» της αποτυχημένης τους δημοκρατίας. Μόνο που μέχρι τώρα, το ξύλο και τα μαχαιρώματα άλλοι «λούμπεν» τα υφίστανται και όχι το κατεστημένο. Το θέατρο της παράκρουσης προκαλεί και δηλητηριάζει με μίσος ολόκληρη την κοινωνία. Ούτε τιμωρεί ούτε διορθώνει τίποτα!

Ήταν λοιπόν, επόμενο, μετά από τόση προσπάθεια του συστήματος, να χειραγωγήσει τη δημοκρατία δια μέσου των «λούμπεν», η κατάσταση να ξεφύγει. Και από δεξιά και από αριστερά. Όσοι πιστεύουν ότι η «Χρυσή Αυγή», πετάχτηκε ξαφνικά από το πουθενά και έγινε τρίτο κόμμα, θα πρέπει να ψάξουν λίγο καλύτερα τις χρηματοδοτήσεις της. Όσοι νομίζουν ότι οι εξτρεμιστικές οργανώσεις στα πανεπιστήμια συντηρούνται μόνες τους, «χτίζοντας» γραφεία και προπηλακίζοντας ομιλητές, να ρωτήσουν τους πρυτάνεις γιατί τους «ανέχονται», τόσο απροκάλυπτα και χυδαία. Τέλος, όσοι σκέφτονται πως γίνεται υπουργοί πολιτισμού και τύπου να επιτρέπουν την «εκπαίδευση» δύσμοιρων «προλετάριων» της τηλεοπτικής βλακείας, να μετρήσουν ποια «κρίσιμη μάζα» τους εκλέγει και ποια είναι τα χαρακτηριστικά της.

Ξύπνησαν όμως, όλα τα «λούμπεν» μαζί, αφηνίασαν και βγήκαν απ΄τα υπόγεια. Οργανώθηκαν, αυτονομήθηκαν και δίνουν τη μάχη για επικράτηση. Δεν έχει να κάνει με τη Χρυσή Αυγή μόνο. Και οι άλλοι, αν εύρισκαν την ανάλογη «στήριξη» τα ίδια και χειρότερα θα έκαναν. Στρατολογούνται από παντού, «όλης της γης οι κολασμένοι…», μπας και βρουν δρόμο για εκδίκηση και νέο αίμα. Άντε να δούμε τώρα, πως θα μαζευτεί η κατάσταση και πως θα μπει τάξη σε μια κοινωνία που μέρα με τη μέρα, πολλαπλασιάζονται τα θύματα της κρίσης και μεγαλώνει η ανασφάλεια και ο φόβος. Το ελληνικό «λουμπέν προλεταριάτο» είναι πονηρά και υποχθόνια κατασκευασμένο στα «εργαστήρια»... Αν ήταν απλά, τα «απόβλητα» του καπιταλισμού θα υπήρχε ελπίδα να ελεγχθεί. Τώρα, διψάει για αίμα και σκοτώνει, δίνοντας υλικό στους κρυμμένους «ινστρούκτορες» να πουλήσουν ιδεολογία, επανάσταση και πολλά πρωτοσέλιδα στις εφημερίδες τους...!

* Ο κ. Ανδρέας Ζαμπούκας είναι Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας