Συγγνώμη γιαγιά…

 

Δήμητρα Μυρίλλα
Δημοφάντης
Ημεροδρόμος

Είπαν, γιαγιά, ότι είσαι 90 ετών. Γεννήθηκες, λοιπόν, το 1929. Γεννήθηκες κάπου μέσα στη φτώχεια, μετά τη φωτιά ενός παγκόσμιου πολέμου και λίγο πριν την καταστροφή ενός ακόμη παγκόσμιου πολέμου που έμελλε να έρθει, μα που ως παιδί ίσως δεν το φανταζόσουν. Άλλωστε, τα παιδιά κοιτάνε μόνο προς τη ζωή, ποτέ προς το θάνατο.

Μια παλιά κινέζικη ευχή λέει «να μην γεννηθείς σε ενδιαφέρουσες εποχές». Εσύ όμως γεννήθηκες και έζησες μέσα σε αυτές. Αυτές που είναι ενδιαφέρουσες για τους ιστορικούς, όμως για εκείνους που τις ζουν είναι φωτιά και σίδερο και απελπισία. Για να πουλάς μάλλινες παντόφλες στα γεράματά σου, είναι απίθανο ως παιδί να γεννήθηκες μέσα σε μεταξωτά σεντόνια. Και όταν παιδάκι κοίταζες τη ζωή και της χαμογελούσες δεν ήξερες ότι ως έφηβη θα κρύβεσαι τρομαγμένη και πεινασμένη από τη ναζιστική μπότα.

Υποθέτω, ότι φεύγοντας από τον Καύκασο για να έρθεις στην Ελλάδα κανείς δε θα σου είπε ότι θα έπρεπε τώρα, τώρα που έχεις σχεδόν έναν αιώνα στην πλάτη σου, θα έπρεπε αντί να σου εξασφαλίζουν μάλλινες παντόφλες και ζεστά ρούχα, να σεργιανάς εσύ στους δρόμους και να πουλάς τα παντοφλάκια που πλέκεις μόνη σου. Οι παράδεισοι που ίσως σε άφησαν να ονειρεύεσαι ήταν η κόλαση που σου ετοίμαζαν. Στο φευγιό του χειμώνα, γιαγιά, ποιος θα αγοράσει μάλλινες παντόφλες; Εσύ, όμως, πρέπει να ζήσεις… αφού τα 90 σου χρόνια, πόσο αξίζουν για εκείνους που κοστολογούν το βίο σου… 300 ευρώ, 400 ευρώ; 

Και πάλι καλά να λες… Αν ζούσες στο Βέλγιο θα σου έλεγαν ότι η «κοινή γνώμη» επιθυμεί οι γέροντες πάνω από 85 ετών να μην έχουν δικαίωμα στη δωρεάν υγεία. Μήπως, όμως, με τα 300 ευρώ έχεις δικαίωμα στην υγεία; Ναι, γιαγιά, ετούτο το σάπιο σύστημα, τέτοιες σάπιες κοινωνίες φτιάχνει. Και όποιος μπορέσει να κρατήσει το μυαλό του καθαρό και τη συνείδησή του ζωντανή μπορεί να κρατήσει τον κόσμο στους ώμους του. Μόνο, που, γιαγιά, χρειάζονται πολλοί.

Ασε που λίγο πιο πέρα από το δρομάκι που πουλούσες τις παντόφλες σου και σε τσουβάλιασαν σαν φοροφυγά, θα βρίσκεται οπωσδήποτε κάποιο πολυκατάστημα που θα πουλάει παντόφλες του κιλού με ένα ευρώ. Που να αντέξεις γιαγιά τον ανταγωνισμό; Βέβαια, επισήμως, για τη φιλελεύθερη αστική κοινωνία της ελεύθερης αγοράς είσαι ελεύθερη και ίση. Το λέει και το Σύνταγμα πανηγυρικά. Ελεύθερη να συμβάλλεσαι και ίση ανάμεσα σε ίσους. Τώρα κάθισε και μέτρα πόσο ίση είσαι με τον μεγαλοεπιχειρηματία που πουλάει τις παντόφλες ένα ευρώ ενώ πληρώνει τον υπάλληλο με 200 ευρώ για 12ωρη εργασία, ώστε ακόμα με το ένα ευρώ τα κέρδη του να αυγατίζουν. Αλλά, όχι, εκείνος είναι ευυπόληπτο και εκλεκτό μέλος της κοινωνίας και όχι σεσημασμένος μικροπωλητής. Εσύ, γιαγιά χρειάζεσαι «άδεια» για να ζήσεις!

Αλλά, ακόμα κι έτσι, να είσαι σίγουρη ότι το «μπόι» σου είναι μεγαλύτερο από εκείνου και των ομοίων του. Όσο για τα αποτυπώματά σου δεν είναι τίποτα άλλο από τα διαρκή τεκμήρια της δικής τους –εκείνων που σε συνέλαβαν και εκείνων που τους το επιτρέπουν– σεσημασμένης ξεδιαντροπιάς. Διότι, στην προκειμένη περίπτωση σεσημασμένο είναι αυτό το σύστημα που επιτρέπει στο ένα πεζοδρόμιο γερόντισσες να πουλάνε παντοφλάκια και στο άλλο πεζοδρόμιο φασίστες να σκοτώνουν παλικάρια και να κυκλοφορούν ελεύθεροι.

Κι αν πρέπει και οφείλουμε να σου πούμε κάτι γιαγιά είναι ένα μεγάλο συγγνώμη. Συγγνώμη, που ενώ έβλεπες γενιές να περνάνε από μπροστά σου καμία ως τώρα δεν μπόρεσε να ορθώσει τόσο το μπόι της, να ανοίξει τόσο την περπατησιά της ώστε να φτιάξει έναν κόσμο που να αξίζει στον Άνθρωπο.

Να σου υποσχεθούμε, ότι ακόμα κι αν εμείς δεν προλάβουμε να το κάνουμε, θα προσπαθήσουμε να μεγαλώσουμε παιδιά που θα γκρεμίσουν αυτό το σάπιο σύστημα. Αν κι εγώ, που τα γράφω όλα ετούτα, δεν πιστεύω ότι υπάρχει άλλη ζωή πέρα από αυτή που ζούμε τώρα, εσύ μάλλον πιστεύεις ότι υπάρχει. Ακόμα καλύτερα γιαγιά… Γιατί αν τελικά είναι έτσι, τότε ακόμα κι όταν φύγεις, θα μπορέσεις να δεις τα παιδιά που σήμερα μπουσουλάνε αύριο να ανθίζουν και όχι να πεινάνε. Και τότε θα χαρείς….

Υ.Γ. Για όλες τις γερόντισσες και τους καστανάδες που… «φοροδιαφεύγουν» και ζουν «χωρίς άδεια».