ΝΕΚΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ: Τι είναι ο Δεκαπενταύγουστος

Εικ. από εδώ, όπου σχετικό κείμενο του αγίου Μάξιμου του Ομολογητή

Η Κοίμηση της Θεοτόκου (15 Αυγούστου) είναι μία από τις σημαντικότερες και πιο κοσμαγάπητες εορτές όλου του έτους. Για τον ενθουσιώδη παλλαϊκό εορτασμό της, ο οποίος γίνεται υπό ευνοϊκές καιρικές συνθήκες λόγω της εποχής, χαρακτηρίζεται «Πάσχα του καλοκαιριού».

Από το απόγευμα της 1 έως το απόγευμα της 13 Αυγούστου (εκτός του Σαββατόβραδου) τελείται κάθε απόγευμα στις ενορίες και της ιερές μονές της Ορθόδοξης Εκκλησίας εναλλάξ ο μικρός και ο μεγάλος παρακλητικός κανόνας προς την Υπεραγία Θεοτόκο (η «παράκληση της Παναγίας»), δύο αριστουργηματικά μουσικά έργα, που η τέλεσή τους είναι μία από τις πιο κοσμαγάπητες εκκλησιαστικές τελετές για τους ορθόδοξους χριστιανούς («κανόνας» είναι ένα συγκεκριμένο μουσικό και ποιητικό είδος της βυζαντινής εποχής).

Στις 14 Αυγούστου το απόγευμα τελείται ο πανηγυρικός εσπερινός της εορτής, ενίοτε και με επιτάφιο θρήνο προς την Παναγία, αντίστοιχο της Μεγάλης Παρασκευής. Την ημέρα της εορτής το πρωί, φυσικά, τελείται ο όρθρος και η θεία λειτουργία με το μυστήριο της θείας κοινωνίας (θείας μετάληψης).

Προς τιμήν της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου επίσης κατά το διάστημα 1-14 Αυγούστου γίνεται νηστεία, η λεγόμενη «νηστεία του 15αύγουστου» (η πρώτη φάση της νηστείας, έως τις 5 Αυγούστου, τιμά και την εορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, 6 Αυγούστου, ένα επεισόδιο από τα Ευαγγέλια, κατά το οποίο ο Ιησούς Χριστός φανέρωσε το θεϊκό φως Του στους μαθητές Του Πέτρο, Ιάκωβο και Ιωάννη πάνω στο όρος Θαβώρ).

Η Κοίμηση της Θεοτόκου εορτάζεται ως τις 23 Αυγούστου («απόδοση» της εορτής ή, για το λαό, «τα εννιάμερα της Παναγίας»), ενώ στις 31 Αυγούστου τιμούμε την παράδοση της ζώνης της Θεοτόκου («τιμίας ζώνης») στην ιερά Μονή Βατοπεδίου του Αγίου Όρους. Για τους παραπάνω λόγους, ολόκληρος ο Αύγουστος θεωρείται αφιερωμένος στη Θεοτόκο και χαρακτηρίζεται «μήνας της Παναγίας».

Να αναφέρουμε εξάλλου ότι σε διάσημα προσκυνήματα αφιερωμένα στην Κοίμηση της Θεοτόκου αρκετοί ορθόδοξοι χριστιανοί συνηθίζουν, τηρώντας παλαιό έθιμο, να διαμένουν καθ’ όλο το διάστημα 1-15 Αυγούστου, συμμετέχοντας καθημερινά στις πρωινές και βραδινές εκκλησιαστικές τελετές («δεκαπενταρίζουν»).

Εικ. από εδώ

Η εορτή τιμά την αναχώρηση της Υπεραγίας Θεοτόκου από την επίγεια ζωή, η οποία συνέβη στο χωριό Γεθσημανή, έξω από την Ιερουσαλήμ. Για το γεγονός μιλάει η αρχαία παράδοση της Εκκλησίας, η οποία αναφέρει επίσης ότι οι άγιοι απόστολοι και άλλες σημαντικές προσωπικότητες της πρωτοχριστιανικής Εκκλησίας μεταφέρθηκαν θαυματουργικά στο χώρο από τα πέρατα του κόσμου, όπου ευρίσκονταν, και τέλεσαν με τον πρέποντα σεβασμό την κηδεία της Θεοτόκου.

Κατά τη μεταφορά του σεπτού σώματός της στον τάφο όμως, μια συντροφιά μεθυσμένων φανατικών Ιουδαίων, που μισούσαν τους χριστιανούς, επιτέθηκαν στην ιερή πομπή και ένας νέος, ονόματι Ιεφωνίας, έσπρωξε το φέρετρο για να γκρεμίσει το ιερό σκήνωμα. Αμέσως ένας άγγελος τού έκοψε τα χέρια, τα οποία όμως ο απόστολος Πέτρος αποκατέστησε στη θέση τους και ο πρώην φανατικός νεαρός μετανόησε και έγινε χριστιανός. Το στιγμιότυπο αυτό ενίοτε αποτυπώνεται στην εικονογραφία της εορτής.

Στην εικόνα της εορτής, επίσης, παριστάνεται ο Κύριος Ιησούς Χριστός να λαμβάνει στην αγκαλιά Του την πάναγνη ψυχή της Μητέρας Του, που εικονίζεται με μορφή βρέφους, η οποία συμβολίζει την αγνότητα και αθωότητά της.

Τρεις ημέρες μετά την κοίμησή της, η Θεοτόκος αναστήθηκε και ανελήφθη στους ουρανούς με το σώμα της, γι’ αυτό και ο τάφος της, στη Γεθσημανή, είναι κενός και δεν υπάρχουν λείψανα ή το σκήνωμα της Θεοτόκου. Κατά την ανάληψή της, η Θεοτόκος παρέδωσε τη ζώνη της στον άγιο απόστολο Θωμά, η οποία σήμερα φυλάσσεται στην ιερά Μονή Βατοπεδίου του Αγίου Όρους και χαρακτηρίζεται Αγία Ζώνη (το γεγονός τιμάται στις 31 Αυγούστου).

Δείτε, παρακαλώ, αν θέλετε:

Ο δεκαπενταύγουστος στην Ελλάδα είναι μια περίοδος που φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά στον ουρανό

Λουλουδάκια για την Παναγία μας

Οι άγιοι Δεκαπεντιστάδες! (εξαιρετικό άρθρο - από εκεί η εικ.)