Ο Χριστός, ο Παύλος, ένας άθεος κι ένας γέροντας σ' ένα μυθιστόρημα...

Πάνος Τσεπενέκας

Απόσπασμα από το μυθιστόρημα «Το άγγιγμα του Αρχαγγέλου», εκδ. Αρμός (2015)

Aντίφωνο 

 

Η κουβέντα είχε ανάψει. Ο Αχιλλέας ήταν σε πλήρη εγρήγορση. Η σχέση του με την εκκλησία και τους αγίους ήταν καθαρά εχθρική. Η αθεΐα του είχε βρει ασφαλές καταφύγιο στην επιστήμη, την οποία είχε τοποθετήσει στη θέση του απολύτου. Δε θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να δεχτεί, ότι η εμπειρία των αγίων είναι τόσο σημαντική, που αποτελεί και απόδειξη της ύπαρξης του Θεού, γι’ αυτό δήλωσε κατηγορηματικά.

-       Λυπάμαι αν σε στεναχωρώ, αλλά δε μου λέει κάτι ιδιαίτερο η εμπειρία των αγίων για την ύπαρξη ή όχι του Θεού. Εγώ ζητάω κάποια ακλόνητη απόδειξη.

-       Η ακλόνητη απόδειξη της ύπαρξης του Θεού είναι η ενσάρκωση του Ιησού Χριστού, είπε με ηρεμία ο γέρο Μιχαήλ.

Η νευρικότητα του Αχιλλέα ήταν ολοφάνερη και από τις εκφράσεις του προσώπου του. Δεν ήταν δύσκολο να διαπιστώσει κανείς ότι διαφωνούσε κάθετα.

-       Υποψιάζομαι ότι διαφωνείς, σχολίασε χωρίς να ανεβάσει καθόλου τον τόνο της φωνής του ο γέρο Μιχαήλ.

Ήμουν βέβαιος ότι η συζήτηση μεταξύ τους θα  είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Αποφάσισα λοιπόν να μη συμμετάσχω καθόλου, αλλά να παρακολουθήσω όσο πιο προσεκτικά μπορούσα. Ο Αχιλλέας πήρε πάλι το λόγο.

-       Και βέβαια διαφωνώ. Κατά πάσα πιθανότητα, δεν υπήρξε ποτέ το πρόσωπο Ιησούς Χριστός μέσα στην ιστορία. Ο Τζ. Α. Γουέλς, καθηγητής της γερμανικής γλώσσας στο Κολέγιο Μπίρκμπεκ του Λονδίνου ισχυρίζεται ότι δεν υπήρξε ποτέ ο Χριστός. Επίσης, στη Σοβιετική Ένωση, αποτελεί βασικό μέρος της Κομμουνιστικής παιδείας ότι ο Ιησούς επινοήθηκε το δεύτερο αιώνα μ. Χ. Πώς μπορούμε εμείς τώρα να τον επικαλούμαστε σαν ακλόνητη απόδειξη για την ύπαρξη του Θεού;

-       Φαντάζομαι βέβαια πως θα γνωρίζεις, ότι υπάρχουν και πολλοί άλλοι μελετητές που υποστηρίζουν το αντίθετο, ότι δηλαδή πράγματι υπήρξε το πρόσωπο Ιησούς Χριστός, όπως για παράδειγμα υποστηρίζει ο Ίαν Γουίλσον στο βιβλίο του «Ιησούς, οι μαρτυρίες».

-       Ναι, το γνωρίζω.

-       Εσύ ο ίδιος μπορείς να βεβαιώσεις αν υπήρξε ή όχι αυτό το πρόσωπο, από τη στιγμή που δεν το είδες με τα μάτια σου και απέχουμε ήδη δύο χιλιάδες χρόνια από τότε που θεωρούμε ότι έζησε;

-       Όχι, δεν μπορώ να το βεβαιώσω.

-       Τότε πως λες ότι δεν υπήρξε; Γιατί επιλέγεις αυτήν την εκδοχή;

Ο Αχιλλέας έμεινε σιωπηλός. Ο γέρο Μιχαήλ έσπασε γρήγορα τη σιωπή λέγοντας.

-       Δε θέλω ν’ απαντήσεις σ’ εμένα. Στον εαυτό σου πρέπει πρώτα να απαντήσεις, γιατί επιλέγεις την εκδοχή ότι ο Ιησούς Χριστός δεν υπήρξε ποτέ;

-       Εντάξει, παραδέχομαι ότι το πιο σωστό είναι να πω ότι δε γνωρίζω με σιγουριά αν υπήρξε ή όχι το πρόσωπο Ιησούς Χριστός μέσα στην ιστορία, είπε με ειλικρίνεια ο Αχιλλέας.

-       Έχεις δηλαδή αμφιβολία.

-       Ναι, έχω πράγματι αμφιβολία. Αυτό είναι η αλήθεια.

-       Για το Μέγα Αλέξανδρο έχεις αμφιβολία αν υπήρξε ή όχι; Ούτε και αυτόν τον είδες με τα μάτια σου.

-       Όχι δεν έχω αμφιβολία για το Μέγα Αλέξανδρο.

-       Για τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη, το Θουκυδίδη έχεις αμφιβολία;

-       Όχι.

-       Και έχεις μόνο για το Χριστό;! Το πρόσωπο που οι άνθρωποι θεώρησαν τόσο σημαντικό, ώστε να χωρίσουν την ιστορία του κόσμου σε πριν και μετά τη γέννησή Του; Ο Χριστός, γεννήθηκε στα ιστορικά χρόνια και έχουμε πολλές καταγραφές, πέρα από τα ευαγγέλια, που μιλούν γι’ Αυτόν από ανθρώπους που έζησαν εκείνη την εποχή. Θα σου θυμίσω το Ρωμαίο ιστορικό Τάκιτο, τον κυβερνήτη της Βιθυνίας Πλίνιο και οπωσδήποτε τα γραπτά του Εβραίου ιστορικού Ιώσηπου.

-       Ναι, αλλά για τα γραπτά του Ιώσηπου λέγεται ότι υπέστησαν αλλαγές αργότερα, από χριστιανούς αντιγραφείς.

-       Λυπάμαι αν σε στεναχωρώ, αλλά και ο χριστιανός φιλόσοφος Ωριγένης, που έζησε τον τρίτο αιώνα μ. Χ., πριν ο Χριστιανισμός γίνει επίσημη θρησκεία της αυτοκρατορίας και όσο ακόμα βρισκόταν σε διωγμό, σχολιάζει στα δικά του κείμενα τις απόψεις του Ιώσηπου. Πράγμα που σημαίνει ότι ο Ιώσηπος σίγουρα έγραψε για το Χριστό, άσχετα αν πολύ αργότερα χριστιανοί αντιγραφείς πρόσθεσαν ή αφαίρεσαν κάτι σ’ αυτά. Ο Ωριγένης, με τα σχόλια του, επιβεβαιώνει ότι ο Ιώσηπος έγραψε σίγουρα για το Χριστό. Επίσης στο Ταλμούδ, δηλαδή τη συλλογή της εβραϊκής θρησκευτικής λογοτεχνίας, που γράφτηκε μετά την Παλαιά Διαθήκη, υπάρχουν τουλάχιστον πέντε αναφορές στον Ιησού Χριστό. Δηλαδή, έχουμε γραπτές αναφορές για το Χριστό και από ανεξάρτητες πηγές, πέραν των ευαγγελιστών. Αν αμφισβητείς την ιστορικότητα του Ιησού, πρέπει να αμφισβητήσεις και όλη την ανθρώπινη ιστορία, γιατί τίποτα από αυτήν δεν είδες με τα ίδια σου τα μάτια.

-       Εντάξει. Μπορώ να δεχτώ την ύπαρξη του Χριστού, σαν ιστορικό πρόσωπο, αλλά δε μπορώ να δεχτώ ότι ήταν και υιός του Θεού.

-       Τότε θα πρέπει να μας πεις τι ήταν.

-       Ήταν ένας απλός άνθρωπος. Ένας ξυλουργός. Ένας άσημος, εβραίος  ιεροκήρυκας, που εκτελέστηκε από τις ρωμαϊκές αρχές επί Ποντίου Πιλάτου. Τίποτα περισσότερο.

-       Μάλιστα. Και πώς ένας απλός άνθρωπος, ένας ξυλουργός, ένας άσημος, εβραίος ιεροκήρυκας, που εκτελέστηκε από τις ρωμαϊκές αρχές της εποχής, κατάφερε να έχει σήμερα, δύο χιλιάδες χρόνια μετά το θάνατό του, το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού – κάπου δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι – οπαδούς του;!

 

≈

 

-       Αν δεν υπήρχε ο Παύλος, δε θα υπήρχε σήμερα ο Χριστιανισμός. Η θρησκεία έπρεπε να ονομαστεί Παυλιανισμός και όχι Χριστιανισμός, είπε μετά από πολύ σκέψη ο Αχιλλέας.

Κλικ εδώ

-       Πολύ ωραία. Κατά την άποψή σου λοιπόν, όλα οφείλονται στον απόστολο Παύλο.

-       Ναι. Ο Παύλος, ήταν ένας πολύ μορφωμένος και εξαιρετικά ευφυής άνθρωπος. Ότι είναι ο Χριστιανισμός σήμερα το οφείλει στον Παύλο.

-       Ήταν ο απόστολος Παύλος πιο ευφυής από τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη, τον Πυθαγόρα;

-       Ίσως να ήταν.

-       Και ένας τόσο ευφυής και μορφωμένος άνθρωπος, όπως ήταν ο απόστολος Παύλος, πιστεύει τόσο βαθιά στα λόγια ενός άσημου ιεροκήρυκα, τον οποίο μάλιστα δε γνώρισε ο ίδιος προσωπικά, ώστε να αφιερώσει μέχρι θανάτου τη ζωή του, για να διαδώσει το κήρυγμα του;! Σου μοιάζει αυτό λογικό; Αν ο απόστολος Παύλος ήταν τόσο ευφυής όπως ισχυρίζεσαι και αφιέρωσε όλη τη ζωή του στη διάδοση της διδασκαλίας του Χριστού, τότε δε νομίζεις ότι αυτή η διδασκαλία ήταν κάτι πάρα πολύ σημαντικό; Τι κέρδισε ο απόστολος Παύλος με τη μεταστροφή του στο Χριστό; Ταλαιπωρίες, φυλακίσεις, βασανισμούς και τέλος μαρτυρικό θάνατο. Ένας ευφυής άνθρωπος, δε θα επέλεγε στη ζωή του την άνεση και τις τιμές, που του εξασφάλιζε η μόρφωση και η εβραϊκή καταγωγή του; Πώς εξηγείς τη μεταστροφή, αυτού του φανατικού διώκτη των χριστιανών  σε ακούραστο ιεραπόστολο και θεολόγο;

-       Πράγματι, μου είναι δύσκολο να το εξηγήσω. Επίσης, μου είναι πολύ δύσκολο να πιστέψω, ότι η μεταστροφή του Παύλου, οφείλεται στο όραμα που είδε στο δρόμο για τη Δαμασκό. Δεν πιστεύω στα οράματα.

-       Μα το όραμα το διηγείται ό ίδιος, ο ευφυής και μορφωμένος απόστολος Παύλος, στις επιστολές του. Και η γνησιότητα των επιστολών του αποστόλου Παύλου δεν αμφισβητείται από κανέναν, ούτε από τον Τζ. Α. Γουέλς που επικαλέστηκες προηγουμένως. Ένας πολύ μορφωμένος και ευφυής άνθρωπος διηγείται με απόλυτη πειστικότητα μια μεταφυσική εμπειρία του, την οποία υποστηρίζει μέχρι θανάτου. Γιατί δεν αναρωτιέσαι καν μήπως πράγματι ήταν αληθινή αυτή η εμπειρία;

-       Δε ξέρω. Μπορεί και να τρελάθηκε.

-       Διαβάζοντας τις επιστολές του, διαπιστώνουμε ότι κάθε άλλο παρά τρελός τις έγραψε. Αντίθετα, αυτές οι επιστολές αποτελούν ένα από  τα σημαντικότερα γραπτά μνημεία της ανθρωπότητας. Σου θυμίζω την Α ΠΡΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ επιστολή που αναφέρεται στην αγάπη «Εάν ταις γλώσσαις των ανθρώπων λαλώ και των αγγέλων, αγάπην δε μη έχω, γέγονα χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον…Η αγάπη μακροθυμεί, χρηστεύεται, η αγάπη ου ζηλοί, η αγάπη ου περπερεύεται, ου φυσιούται, ουκ ασχημονεί, ου ζητεί τα εαυτής, ου παροξύνεται, ου λογίζεται το κακόν, ου χαίρει επί τη αδικία, συγχαίρει δε τη αληθεία, πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει. Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει….», ο γέρο Μιχαήλ απήγγειλε τους στίχους εκστασιασμένος. Σου μοιάζουν αυτά λόγια πως τα έγραψε ένας τρελός;! Μήπως τα έγραψε ένα από το πιο φωτισμένα πνεύματα που γέννησε η ανθρωπότητα;

 

≈

 

Ο Αχιλλέας συνέχισε τη συζήτηση λέγοντας.

-       Για μένα πάντως, εξακολουθεί να είναι μυστήριο η μεταστροφή και η δράση του Παύλου. Επίσης, δε μπορώ να δεχτώ ότι αυτή η μεταστροφή αποδεικνύει αυτόματα και το γεγονός ότι ο Ιησούς ήταν κάτι περισσότερο από ένας, έστω καλός και αγαθός, άνθρωπος. Η δε ιστορία της ανάστασης μού μοιάζει σαν παραμύθι για μικρά παιδιά. Το πιθανότερο είναι οι μαθητές να πήραν το σώμα από τον τάφο, να το έκρυψαν και μετά να παρουσίασαν το γεγονός ως ανάσταση. Οι μαθητές του Χριστού είπαν σίγουρα ένα ψέμα. Η ανάσταση απλά δεν έγινε ποτέ.

-       Ο απόστολος Παύλος ήταν μορφωμένος και ευφυής, όπως παραδέχτηκες προηγουμένως. Όμως, για τους υπολοίπους αποστόλους δε μπορούμε να ισχυριστούμε το ίδιο. Ήταν αμόρφωτοι ψαράδες και μάλιστα πολύ φοβισμένοι και διασκορπισμένοι μετά τη σταύρωση του Ιησού.

-       Πράγματι.

-       Και αυτοί οι αμόρφωτοι και φοβισμένοι ψαράδες, επινόησαν αυτό το κραυγαλέο ψέμα;!

-       Ναι, γιατί όχι;

-       Και μετά, αυτοί οι αμόρφωτοι και φοβισμένοι ψαράδες, βρίσκουν τη ψυχική δύναμη να διδάξουν σ’ ολόκληρο τον τότε γνωστό κόσμο αυτό το κραυγαλέο ψέμα, που επινόησαν οι ίδιοι, αψηφώντας φυλακίσεις, βασανιστήρια, κακουχίες και τελικά τον ίδιο το θάνατο; Ποιος θα επέλεγε να τον κάψουν ζωντανό σ’ ένα καμίνι, για ένα σίγουρο ψέμα, όπως τον απόστολο Ματθαίο; Ποιος θα επέλεγε να τον κρεμάσουν ανάποδα, για ένα σίγουρο ψέμα, όπως τον απόστολο Φίλιππο; Ποιος θα επέλεγε να τον σταυρώσουν, για ένα σίγουρο ψέμα, όπως τους αποστόλους Πέτρο, Μιχαήλ και Βαρθολομαίο; Ποιος θα επέλεγε να τον σκοτώσουν βάζοντάς τον στο σημάδι με τα τόξα, για ένα σίγουρο ψέμα, όπως τους αποστόλους Θωμά και Ιούδα το Θαδδαίο; Όλοι οι απόστολοι πέθαναν με μαρτυρικό θάνατο και μόνο ο ευαγγελιστής Ιωάννης πέθανε από φυσικό θάνατο. Κανένας τους όμως δεν αρνήθηκε το Χριστό μπροστά στην οποιαδήποτε δυσκολία, ακόμη και στο θάνατο.

Ο Αχιλλέας έμεινε σιωπηλός.

-       Πώς είναι δυνατόν να πιστεύεις έναν μελετητή η μια επιτροπή, που μετά από δύο χιλιάδες χρόνια καταλήγει ότι δεν υπήρξε Χριστός ή ότι ο Χριστός ήταν ένας απλός άνθρωπος και να μην πιστεύεις εκείνους που έζησαν δίπλα του όλα τα γεγονότα και δέχθηκαν να πεθάνουν με μαρτυρικό θάνατο, για να μην προδώσουν την αλήθεια που τους φανέρωσε; Αυτά λοιπόν τα πρόσωπα, μας δήλωσαν κατηγορηματικά ότι ο Χριστός όχι μόνο υπήρξε, αλλά και ότι αναστήθηκε εκ του τάφου, σφραγίζοντας με το αίμα Του τη θεϊκή διδασκαλία που έφερε στον κόσμο, για τη σωτηρία του ανθρώπου.

Ο γέρο Μιχαήλ αξιοποιώντας τη σιγή ιχθύος του Αχιλλέα συνέχισε.

-       Αλλά εκτός από τη μαρτυρία των αποστόλων έχουμε και την παράδοση της μιας αγίας καθολικής και αποστολικής Εκκλησίας, που ίδρυσε ο ίδιος ο Χριστός και συνεχίζεται χωρίς διακοπή να υπάρχει και να λειτουργεί μέχρι σήμερα. Η Εκκλησία αυτή, δίνει αδιάκοπα μέσα στους αιώνες τη  μαρτυρία της ύπαρξης του Χριστού και όχι μόνο αυτό, αλλά το κυριότερο μας δίνει τη δυνατότητα να βιώσουμε εμείς οι ίδιοι εδώ και τώρα την παρουσία Του στη ζωή μας και την αλήθεια του Θείου Λόγου Του. Ο Χριστός, αποτελεί το απόλυτο πρότυπο για τη ζωή μας και η διδασκαλία Του είναι το απαραίτητο φως για να μπορέσουμε να δούμε. Διαφορετικά ψηλαφίζουμε μέσα στο απόλυτο σκοτάδι ή απλώς βλέπουμε τις σκιές στους τοίχους της σπηλιάς, που είμαστε φυλακισμένοι, για να μη ξεχνάμε και το μεγάλο Πλάτωνα.

 

Και:

Για τον απόστολο Παύλο

Ενότητα άρθρων για την ιστορικότητα του Ιησού Χριστού 

Η αθεΐα στην ελληνική κοινωνία, δύο προσεγγίσεις (με πολλά links)